Untitled

Transkrypt

Untitled

4/2013
FARMACJA REGIONU PÓŁNOCNO-WSCHODNIEGO
1
Poezje w nr 4/80 Biuletynu
Autorem poezji zamieszczonych w prezentowanym P.T. Czytelnikom
numerze Biuletynu jest Władysław Ludwik Anczyc. Choć zasłynął on na
innym, niż farmacja polu, znany historyk farmacji - Bazyli Leszczyłowski
wymienia go w swym opracowaniu „Farmaceuci Polscy – Swemu
Społeczeństwu”, skąd zaczerpnąłem wiadomości o Anczycu i fragmenty jego
utworów.
Władysław Ludwik Anczyc ( 1823 – 1883) wywodził się z rodziny
szlacheckiej o korzeniach saskich. Oboje rodzice byli aktorami. Władysław, po
ukończeniu czterech klas gimnazjum św. Anny w Krakowie, zgodnie z wolą
ojca, w 1840 r. rozpoczął praktykę uczniowską w aptece Adolfa.
Aleksandrowicza i Wojciecha Lika, równocześnie uzupełniając wykształcenie
ogólne i uzyskując świadectwo dojrzałości. Po zakończeniu czteroletniej praktyki
uczniowskiej, został przyjęty do gremium aptekarskiego (1844 r.)i w tymże roku
rozpoczął studia farmaceutyczne na Uniwersytecie Jagiellońskim. W lipcu 1845 r
złożył pierwszy egzamin z odznaczeniem. W 1846 r. Kraków staje się widownią
t,zw. powstania krakowskiego, za udział w którym Anczyc został na 14 miesięcy
aresztowany. Po wyjściu z więzienia złożył egzaminy na uniwersytecie,
uzyskując w 1847 r. tytuł magistra farmacji. Podjął pracę w aptece „Pod
Węgierską Górką” w Krakowie, nie na długo jednak, bo od 1 października 1848
r. rozpoczął pracę na stanowisku adiunkta w Zakładzie Chemii I Farmacji
kierowanym przez prof. Floriana Sawiczewskiego. Pozostawał tam do 1 września
1849 r. W tym momencie kończy się praktycznie kontakt Anczyca z farmacją.
W 1948 r. debiutował jako redaktor i wydawca w piśmie satyrycznym „Dodatek
do Świstka” W latach 1858 – 1867 przebywał w Warszawie, oddając się
działalności redaktorskiej. Redagował takie pisma jak: „Wędrowiec”,
„Kmiotek”, „Przyjaciel Dzieci” oraz tajne pisma powstańcze: „Kosynier” i
„Partyzant”. W 1863 r. napisał cykl „Pieśni zbudzonych”, w tym „Marsz
strzelców”. bodaj najbardziej znane jego dzieło, do którego również
skomponował muzykę. W roku 1868 powrócił do Krakowa, gdzie wystawił w
tamtejszym teatrze sztukę „Emigracja chłopska”, a w 1880 „Kościuszko pod
Racławicami”. Prowadził działalność literacką i popularyzatorską. W 1875 r.
został właścicielem drukarni, którą przekształcił na ceniony zakład, działający
do czasów powojennych.`
B.Leszczyłowski określił Anczyca jako „idealistę z urodzenia,
przestrzegającego zasady: „przez serce do rozumu”. W roku 2013 zbiegają się
okrągłe rocznice: 190 urodzin Anczyca, 130. jego śmieci i 150. Powstania
Styczniowego, któremu poświęcił on swe najpopularniejsze utwory. Jest to
wystarczająca okazja by wspomnieć tego nietuzinkowego farmaceutę - poetę i
myśliciela.
S.R.
2
4/2013
SPIS TREŚCI
Poezje w nr 4/80 Biuletynu……………………………………………………...1
Spis treści………………………………………………………………………...2
Nowy Członek Zespołu Redakcyjnego…………………………………………3
Z Narodowego Funduszu Zdrowia
Informacja o kontrolach przeprowadzonych przez Podlaski NFZ w 2012r. i
I półroczu 2013r…....……………….….…………………………………………4
Z prac ORA
Sprawozdanie z działalności ORA………………………………..…..……..8
Okręgowy Zjazd Sprawozdawczy
Protokół z obrad Zjazdu……….………………………………..…..….…..14
Sprawozdanie z działalności ORA………………………………..…..……21
Sprawozdanie z działalności OROZ……………………………..…..…….26
Sprawozdanie z działalności OSA………………………………..…..……27
Uchwała nr 1/2013 Okręgowego Zjazdu Aptekarzy……………..…..…….28
Uchwała nr 2/2013 Okręgowego Zjazdu Aptekarzy……………..…..…….29
Laudacja na 80.lecie urodzin mgr. Zenona Wolniaka – dr S. Rostafiński..30
Z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
Ewa Karna – doktorem habilitowanym.............................…………………34
Iwona Radziejewska – doktorem habilitowanym.............................………36
Arkadiusz Surażyński – doktorem habilitowanym...............................……37
Dział Naukowy
Farmakoterapia przewlekłych zespołów bólowych – dr n. med. J. Kosel.……...…..39
Mgr farm. Irena Adamowicz odznaczona Honorową Odznaką PTFarm...………...47
Ocalić od zapomnienia
Z archiwum rodzinnego Buczyńskich – apteka w Filipowie – dr D. Szochner….…48
Wspomnienie o Panu mgr. Józefie Marcinkowskim – mgr A. Kita………….…….53
4/2013
3
Nowy członek Zespołu Redakcyjnego
Z największą przyjemnością powiadamiamy PT. Czytelników, że od 1 listopada
2013r. Pani mgr farm. Dorota Bielonko, pracownik Podlaskiego Oddziału Narodowego
Funduszu Zdrowia wyraziła zgodę na uczestnictwo w Zespole Redakcyjnym naszego
Biuletynu.
Zostało to z satysfakcją afirmowane przez Okręgową Radę Aptekarską w
Białymstoku.
Red.
Władysław Ludwik Anczyc
Pieśń Strzelców
/fragment/
Hej strzelcy wraz! nad nami orzeł biały,
A przeciw nam śmiertelny stoi wróg,
Wnet z naszych strzelb piorunne zagrzmią strzały
Niech lotem kul kieruje zbawca Bóg.
Więc gotuj broń i kulę bij głęboko
Ojców gród bagnetów poostarz stal,
Na odgłos trąb twój sztucer bierz na oko,
Hej baczność! cel i w serce lub w łeb pal!
Hej trąb, hej trąb
Strzelecka trąbka w dal!
A kłuj a rąb, a kluj a rąb
I w serce lub w łeb pal!
Wzrósł liściem bór, więc górą bracia strzelcy
Masz w ręku broń, a w piersi święty żar
Hej Moskwa tu, a nuże tu wisielcy
Od naszych kul nie chroni kniaź ni car.
Raz przecież już zabrzmiały trąbek dźwięki
Lśni polska broń jak stalnych kłosów fal.
Dziś spłacim wam łzy matek i wdów jęki
Hej baczność! cel i w serce lub w łeb pal!
Hej trąb, hej trąb...
4/2013
4
Z Narodowego Funduszy Zdrowia
INFRORMACJA O KONTROLACH PRZEPROWADZONYCH PRZEZ
PODLASKI OW NFZ W 2012 r. i I PÓŁROCZU 2013 r.
Podlaski OW NFZ w okresie od stycznia 2012 r. do czerwca 2013 r.
przeprowadził 84 postępowania kontrolne w aptekach (za moment ujęcia
przeprowadzonych postępowań kontrolnych w zestawieniu przyjęto datę
wysłania/przekazania zaleceń pokontrolnych lub protokołu kontroli w przypadku
nie wystosowania zaleceń pokontrolnych).
Tabela nr 1. Rodzaje i ilość kontroli w okresie od stycznia 2012 r. do czerwca 2013 r.
Rok
2012
2013 I
półrocze
Razem
Kontrole planowe
koordynowane
12
21
niekoordynowane
Kontrole
pozaplanowe
20
Łącznie
53
5
14
12
31
17
35
32
84
Kontrole objęły lata 2007 – 2012. Tematy prowadzonych postępowań wynikały z
analiz i typowania POW NFZ, priorytetów kontroli, określonych przez Centralę
Funduszu, zawartych w wytycznych do stosowania w zakresie planowania i
realizacji kontroli na poszczególne lata; z planów kontroli koordynowanych
przygotowanych przez Centralę Funduszu, a także ze skarg, które wpłynęły do
POW NFZ. Skoncentrowano się na sprawdzeniu prawidłowości realizacji recept
refundowanych, zgodności realizacji umowy na wydawanie leku, środka
spożywczego specjalnego przeznaczenia żywieniowego oraz wyrobu
medycznego na receptę a także poprawności przekazywania danych w formie
elektronicznej. Kontrole koordynowane dotyczyły recept zrealizowanych na
konkretne produkty lecznicze, w tym leków hormonalnych, p/zakrzepowych
oraz stosowanych w leczeniu astmy i POCHP, aktywnej postaci reumatoidalnego
zapalenia stawów i cukrzycy.
W omawianym okresie łącznie zakwestionowano 6 418 recept, w tym 2 812
recept w 2013 r. Średnia kwota refundacji przypadająca na zakwestionowaną
receptę wynosiła w 2012 r. – 41,33zł, a w 2013 r. – 68,97zł. 13,09%
skontrolowanych aptek została oceniona pozytywnie. Pozostałe postępowania
4/2013
5
kontrolne zakończyły się wystosowaniem do aptek zaleceń pokontrolnych z
negatywną oceną, wskazaniem nieprawidłowości lub uchybień.
Nieprawidłowości stwierdzone w wyniku kontroli:
1.
W zakresie danych niezbędnych do wystawienia recepty na leki
refundowane
dotyczące
pacjenta,
osoby
uprawnionej
lub
świadczeniodawcy:
 niepełne dane pacjenta – niepełny adres; brak wieku (recepty
zrealizowane przed 2012 r.);
 brak pieczątki i/lub podpisu osoby uprawnionej;
 brak pieczątki świadczeniodawcy;
 brak daty wystawienia recepty;
 brak weryfikacji nieczytelnych lub niepełnych danych pacjenta;
 ordynacja leków na nieobowiązujących drukach.
2.
W zakresie przepisanych refundowanych leków:
 nieprawidłowe przepisywanie leków zawierających w swoim
składzie substancję psychotropową czy środek odurzający:
- brak zapisu słownego dotyczącego ilości substancji
psychotropowej czy środka odurzającego,
- brak wykrzyknika, pieczątki i czytelnego podpisu lekarza w
przypadku przekroczenia dawki dobowej maksymalnej,
- brak dawkowania;
 ordynacja leków psychotropowych lub narkotycznych z innymi
lekami.
3.
W zakresie realizacji recepty przez osobę wydającą leki z apteki:
 wydawanie leku nieprzypisanego na recepcie;
 wydawanie leku w większej ilości niż zaordynowana;

wydawanie
leku
w
mniejszej
dawce
niebędącej
wielokrotnością zaordynowanej,
 wydawanie większej ilości leków niż 2 najmniejsze
opakowania z Wykazów refundowanych leków i wyrobów
medycznych w przypadku nieokreślonego dawkowania;
6
4/2013

















wydawanie większej ilości leku niż wynikała ze sposobu
dawkowania i okresu stosowania;
wydawanie bezpłatnie preparatów OTC pacjentom z
uprawnieniami IB lub ZK;
wydawanie leków z refundacją osobom nieubezpieczonym (w
polu oddziału NFZ znak X lub 100%);
wydawanie leku recepturowego w ilości większej niż 2 ryczałty
(recepty przed 2012 r.);
realizacja z refundacją recept na leki recepturowe, w przypadku
których użyto leku gotowego, który nie jest surowcem
farmaceutycznym w myśl obowiązujących przepisów;
sporządzenie leku recepturowego niezgodnie ze składem
zapisanym na recepcie;
doliczenie do kosztu sporządzenia leku recepturowego
trzykrotnej taksa laborum;
przy ordynacji leku pełnopłatnego wydanie odpowiednika z
refundacją;
realizacja recept z nieautoryzowanymi poprawkami;
realizacja recept po terminie ważności lub przed datą
wystawienia recepty;
wydawanie preparatów w opakowaniach podzielonych;
brak lub nieprawidłowe potwierdzenie uprawnień dodatkowych
pacjenta;
wydawanie leków w ilości większej niż na 3-miesięczne lub 1miesięczne stosowanie w przypadku recept tzw. odroczonych i
różowych;
realizacja recept z inną odpłatnością niż określona na recepcie;
pobieranie nieprawidłowej opłaty od pacjenta (np. jeden ryczałt
za opakowanie zamiast dwóch; niepobrana opłata ryczałtowa
od pacjenta z uprawnieniami IB, za opakowanie testów
paskowych czy lek recepturowy; opłata za lek recepturowy w
wysokości 15 lub 20 zł zamiast 5 czy 10 zł);
wydawanie leków niespełniających wymogów zamiennika;
realizacja recept w punktach aptecznych na leki refundowane
niedopuszczone do obrotu.
4/2013
7
4.
W zakresie otaksowania recepty :
 brak dawki leku;
 brak ilości wydanych opakowań;
 brak wielkości opakowania.
5.
W zakresie danych przekazywanych w raportach statystycznych do
NFZ:
 nieprawidłowo sprawozdana data wystawienia recepty, data
realizacji od dnia;
 niezgodny numer PESEL, regon, numer wykonywania zawodu
lekarza;
 inny identyfikator płatnika, niż wskazany na recepcie;
 nieprawidłowy numer recepty;
 brak lub nieprawidłowy kod EAN;
 niesprawozdany wskaźnik recepty oznaczonej jako „pro
auctore”, „pro familia”.
W kilku przypadkach stwierdzono również brak druków recept, których dane
apteki przekazały w zestawieniach XML, wynikający z braku należytej
staranności w zakresie przechowywania recept.
Najczęściej stwierdzane nieprawidłowości w wyniku kontroli aptek nie
ulegają zmianie na przestrzeni ostatnich lat, natomiast ilość błędów z
każdym rokiem maleje wraz ze wzrostem znajomości przepisów przez osoby
realizujące recepty, co jest zauważalne w czasie przeprowadzonych kontroli.
Mgr farm. Dorota Bielonko
8
4/2013
Z prac ORA
19.09.2013r.
W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Okręgowej Rady Aptekarskiej w
Białymstoku.
Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku jednogłośnie nadała Prawo
Wykonywania Zawodu Farmaceuty:
 mgr farm. Katarzynie Wandzie Purskiej
Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku postanowiła jednogłośnie
pozytywnie zaopiniować kandydatów na kierowników aptek ogólnodostępnych i
hurtowni farmaceutycznych:
 mgr farm. Agnieszkę Tarasiewicz-Cichosz – apteka
ogólnodostępna
mieszcząca się w Zambrowie przy ul.
Świętokrzyskiej 11
 mgr farm. Alicję Maksimczuk – apteka ogólnodostępna o
nazwie „Apteka NOVA Janusz Kulawik” mieszcząca się w
Łomży przy ul. Długiej 1
 mgr farm. Małgorzatę Domitrz – apteka ogólnodostępna
mieszcząca się w Sokołach przy ul. Rynek Mickiewicza 6
Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku nie zgłosiła zastrzeżeń do
rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu
augustowskiego.
Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przychyliła się do prośby Pani
mgr Elżbiety Kameckiej, i rozłożyła na cztery raty zaległość w opłacaniu
składek członkowskich na rzecz Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku.
Prezes Mateuszku poinformował członków Okręgowej Rady Aptekarskiej
w Białymstoku o przebiegu spotkań ws. dyżurów aptek, które odbywały się w
Łapach i Siemiatyczach.
Na tym posiedzenie zakończono.
4/2013
9
09.10.2013r.
W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Prezydium Okręgowej Rady
Aptekarskiej w Białymstoku.
Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku przedłużyło
mgr farm. Hannie Książek, okres szkoleniowy do 30 września 2014r.
Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku postanowiło
jednogłośnie przyznać nowe Prawo Wykonywania Zawodu Farmaceuty:
 mgr farm. Katarzynie Kocent-Zielińskiej
Nowe Prawo Wykonywania Zawodu zostało wydane w związku ze skreśleniami
w starym prawie wykonywania zwodu dokonanymi przez Okręgową Izbę
Aptekarską w Olsztynie.
jednogłośnie pozytywnie zaopiniować kandydatów na kierowników aptek:
 mgr farm. Anetę Marię Panasik-Boraczewską – apteka
ogólnodostępna o nazwie „Apteka Dbam o Zdrowie” mieszcząca
się w Białymstoku przy ul. Pałacowej 4/2L
 mgr farm. Dagmarę Ewę Zielińską – apteka ogólnodostępna
mieszcząca się w Ełku przy ul. Suwalskiej 11(wniosek WIF
Olsztyn)
Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku nie zgłosiło
zastrzeżeń do rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu
sejneńskiego.
siemiatyckiego.
zastrzeżeń do rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie miasta
Suwałki.
Prezes Mateuszuk odczytał członkom Prezydium pismo Wojewódzkiego
Inspektora Farmaceutycznego w Białymstoku ws. dyżurów pełnionych w aptece
w Sokółce, prowadzonej przez mgr Emilię Zaniewską. Pismo pozostawiono bez
odpowiedzi.
Prezes Mateuszuk odczytał członkom Prezydium pismo Wojewódzkiego
Inspektora Farmaceutycznego w Białymstoku ws. aptek ukaranych za
prowadzenie reklamy niezgodnej z prawem. Pismo postanowiono przekazać do
wiadomości Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej.
10
4/2013
Prezes Mateuszuk poinformował członków Prezydium o wnioskach
przesłanych do Inspektoratów w Białymstoku i w Olsztynie ws. aptek Św.
Brunona.
Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku udzieliło
odpowiedzi na pismo mgr Alicji Maksimczuk.
odpowiedzi na pismo adwokata Marcina Tomasika z kancelarii adwokackiej
Salans.
Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku pozytywnie
zaopiniowało mgr farm. Dorotę Bielonko na członka komitetu redakcyjnego
Biuletynu Okręgowej izby Aptekarskiej w Białymstoku „Farmacja Regionu
Północno-Wschodniego”.
30.10.2013r.
W posiedzeniu uczestniczyli członkowie Prezydium Okręgowej Rady
Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku ustaliło termin
Zjazdu Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku na dzień 29 listopada
2013r. na godz. 15.00
mgr farm. Halinie Zientak, okres szkoleniowy do 31 grudnia 2015r.
jednogłośnie pozytywnie zaopiniować kandydatów na kierowników aptek i
hurtowni farmaceutycznych:
 mgr farm. Małgorzatę Fiłonowicz – apteka ogólnodostępna o
nazwie „Apteka Dbam o Zdrowie”
mieszcząca się w
Białymstoku przy ul. Antoniuk Fabryczny 7/2
 mgr farm. Dianę Jancewicz – apteka ogólnodostępna o nazwie
„Nowa Farmacja” mieszcząca się w Augustowie przy ul.
Jaćwieskiej 9
Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku, wzorem lat
ubiegłych przyznało mgr farm. Annie Garbowskiej - najlepszej absolwentce
Wydziału Farmaceutycznego UMB w roku 2013, nagrodę pieniężną w wysokości
1000zł .
4/2013
11
wparcia finansowego, na dofinansowanie sympozjum naukowego „Suplementy
diety pod lupą farmaceuty”, która odbędzie się w Białymstoku dnia 14 grudnia
2013r.
hajnowskiego.
sokólskiego.
białostockiego.
zastrzeżeń do rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie miasta
Łomża.
odpowiedzi na pismo adwokata Marcina Tomasika z kancelarii adwokackiej
Salans.
25.11.2013r.
Białymstoku, Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej – mgr Beata Wróblewska
oraz Przewodniczący Sądu Aptekarskiego - mgr Robert Natusiewicz.
pozytywnie zaopiniować kandydatów na kierowników aptek ogólnodostępnych :
 mgr farm. Betę Drewnowską – apteka ogólnodostępna
mieszcząca się w Szumowie przy ul. Dolnej 13
 mgr farm. Katarzynę Kocent-Zielińską – apteka
ogólnodostępna
mieszcząca się w Ełku przy ul. Adama
Mickiewicza 19 (wniosek WIF w Olsztynie)
 mgr farm. Dorotę Konończuk – apteka ogólnodostępna o
nazwie „Apteka Provita” mieszcząca się w Białymstoku przy ul.
Zwycięstwa 25A
12
4/2013

mgr farm. Urszulę Pieńkosz – apteka ogólnodostępna o nazwie
„Apteka Sokrates” mieszcząca się w Suchowoli przy ul. Plac
Kościuszki 2
 mgr farm. Annę Barbarę Cyranowską – apteka
ogólnodostępna o nazwie „Melisa” mieszcząca się w Ełku przy
ul. Jana Pawła II 5A/5
rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu łapskiego.
rozkładu godzin pracy aptek ogólnodostępnych na terenie powiatu kolneńskiego.
Prezes Mateuszuk poinformował członków Rady o sytuacji prawnej
dotyczących dyżurów pełnionych przez apteki.
okres szkoleniowy następującym osobom:

mgr farm. Dorocie Michalik - do 31 grudnia 2015r.

mgr farm. Katarzynie Tofiło - do 31 grudnia 2015r.

mgr farm. Stanisławowi Bołzan - do 31 grudnia 2015r.

mgr farm. Annie Muszyńskiej - do 31 grudnia 2014r.
Członkowie Rady nie wnieśli uwag do sprawozdania Okręgowej Rady
Aptekarskiej w Białymstoku za rok 2013, które będzie odczytane podczas
Zjazdu.
17.12.2013r.
Białymstoku, Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej – mgr Ewa WińskaJeleniewska, Przewodnicząca Komisji Rewizyjnej – mgr Beata Wróblewska, dr
Stefan Rostafiński oraz Prezes Białostockiego Oddziału PTFarm. - dr Wojciech
Miltyk.
Na wstępie uroczystego posiedzenia Okręgowej Rady Aptekarskiej w
Białymstoku, Prezes Mateuszuk złożył członkom Rady i przybyłym gościom,
życzenia świąteczne i noworoczne. Następnie wszyscy przełamali się opłatkiem.
4/2013
13
pozytywnie zaopiniować kandydatów na kierowników aptek :
 mgr farm. Danutę Kiryluk – apteka ogólnodostępna w
Białymstoku, ul. Sobieskiego 13 lok.7
Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przedłużyła okres
szkoleniowy następującym osobom:

mgr farm. Annie Bylińskiej - do 31 grudnia 2015r.

mgr farm. Agnieszce Garbowskiej - do 31 grudnia 2014r.

mgr farm. Marii Konopka - do 31 grudnia 2014r.

mgr farm. Jadwidze Makaruk - do 31 grudnia 2015r.

mgr farm. Mirosławie Sagadyn - do 31 grudnia 2015r.
Sekretarze
ORA w Białymstoku
mgr farm. Ewa Świerczewska
mgr Dorota Chmielak
Głupi…
Głupi — kto w duszy młodej pieści ideały,
Bo pierwsze starcie z światem zburzy ich świątynie.
Głupi — kto pragnie wielkiej, nieśmiertelnej chwaty,
Bo w oceanie wieków i największa zginie.
Głupi — kto za spełnieniem wzniosłych czynów goni,
Bo je zawiść i potwarz zbezcześci i skarli,
Głupi — kto chce mieć spokój w klasztornej ustroni,
Bo tam wiodą bój z sobą dla świata umarli.
Głupi — kto wrzącem sercem dla ludzkości płonie.
Bo ludzkość niewdzięcznością płaci poświęcenie.
Głupi — kto żyjąc, pragnie żyć jeszcze po zgonie.
Bo wszelkie życie — jedno męka i cierpienie.
14
4/2013
Okręgowy Zjazd Sprawozdawczy
Protokół z obrad Okręgowego Zjazdu Sprawozdawczego
Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku,
obradującego w dniu 29 listopada 2013r.
Zjazd odbył się 29 listopada 2013r. o godz. 15.00 w sali konferencyjnej
„Centrum Astoria” w Białymstoku.
Ze względu na niską frekwencję członków OIA Prezes Jarosław
Mateuszuk otworzył Zjazd w II terminie, tj. o godz. 15.30.
Prezes ORA w Białymstoku powitał przybyłych na Zjazd gości, tj.:
- prof. dr hab. Janusza Kłoczko – Prezesa Okręgowej Izby Lekarskiej w
Białymstoku
- dr Rolanda Rółkowskiego – Wiceprezesa Krajowej Izby Diagnostów
Laboratoryjnych
- dr Grzegorza Kucharewicza - Prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej
- dr Jana Chlabicza - Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora
Farmaceutycznego – przybyłego wraz z Inspektorami Farmaceutycznymi: mgr
Agnieszką Kwolek i mgr Justyną Gosk – Frankowicz
- dr hab. Wojciecha Miltyka – Prezesa Zarządu Oddziału Białostockiego
Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego
- dr Beatę Kocięcką – Konsultanta Wojewódzkiego w dziedzinie Farmacji
Szpitalnej
- dr Stefana Rostafińskiego – Honorowego Prezesa Polskiego Towarzystwa
Farmaceutycznego Oddział w Białymstoku, redaktora naczelnego biuletynu
wydawanego przez Okręgową Izbę Aptekarską w Białymstoku
- mgr farm Helenę Bujwid – byłego Prezesa ORA w Białymstoku i
Honorowego Prezesa Białostockiego Oddziału Polskiego Towarzystwa
Farmaceutycznego
- mgr farm. Beatę Wróblewską – Przewodniczącą Okręgowej Komisji
Rewizyjnej
- mgr farm. Ewę Wińską-Jeleniewską – Okręgowego Rzecznika
Odpowiedzialności Zawodowej
- mgr farm. Roberta Natusiewicza – Przewodniczącego Okręgowego Sądu
Aptekarskiego
4/2013
15
- Mecenas Elżbietę Nowak - Prawnika Okręgowej Izby Aptekarskiej w
Białymstoku
- Członków Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku
-Wszystkich Członków Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku, a
szczególnie tych, którzy zostali uhonorowani odznaczeniami i tytułami
samorządowymi i resortowymi, które już otrzymali albo otrzymają na
dzisiejszym Zjeździe:
- mgr farm. Irenę Adamowicz
- mgr farm. Anielę Wiesławę Jackowską
- mgr farm. Alicję Dąbrowską-Sajewską
- dr Józefa Zwolińskiego
- mgr farm. Zenona Wolniaka
Prezes Mateuszuk odczytał list przesłany przez Prezesa Okręgowej Rady
Aptekarskiej w Olsztynie – mgr farm. Romana Grzechnika
Prezes ORA w Białymstoku udzielił głosu zaproszonym gościom.
Jako pierwszy wystąpił prof. Janusz Kłoczko, który dziękując za
zaproszenie na Zjazd życzył zebranym owocnych obrad.
Kolejnym mówcą był dr Roland Rółkowski. W swoim przemówieniu
poruszył problemy, z którymi borykają sią samorządy służby zdrowia.
Podziękował członkom samorządu aptekarskiego za determinację w walce o
utrzymanie aptek prywatnych na rynku.
Następnie Prezes Mateuszuk poprosił dr Jana Chlabicza, jako
przedstawiciela Rządu RP, o wręczenie mgr Anieli Wiesławie Jackowskiej –
odznaczenia przyznanego przez Ministra Zdrowia „Za zasługi dla Ochrony
Zdrowia”.
Następnie Prezes ORA w Białymstoku – mgr farm. Jarosław Mateuszuk
wraz Prezesem NRA – dr Grzegorz Kucharewicz wręczyli:
- mgr farm Irenie Adamowicz - medal im. Bronisława Koskowskiego
- dr Józefowi Zwolińskiemu - medal im. Bronisław Koskowskiego
-mgr farm. Zenonowi Wolniakowi - pamiątkowy dyplom z okazji 80-tej
rocznicy urodzin.
Laudację na cześć mgr farm. Zenona Wolniaka wygłosił dr Stefan
Rostafiński ( treść laudacji drukujemy w dalszej części biuletynu).
Na tym zakończono oficjalną część Zjazdu.
16
4/2013
W Okręgowym Zjeździe Aptekarzy uczestniczyło 33 członków
Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku.
W drugiej części Zjazdu przystąpiono do wyboru Przewodniczącego
Zjazdu.
Prezes Mateuszuk zaproponował kandydaturę mgr Marcina
Kurowskiego na Przewodniczącego Zjazdu. Mgr Marcin Kurowski wyraził zgodę
na kandydowanie.
W głosowaniu jawnym za wyborem mgr Marcina Kurowskiego na
Przewodniczącego Zjazdu głosowały 33 osoby, za-32,
przeciw- 0,
wstrzymało się od głosu – 1.
W głosowaniu jawnym Okręgowy Zjazd Aptekarzy wybrał przy
jednym głosie wstrzymującym się na Przewodniczącego Okręgowego Zjazdu
Sprawozdawczego - mgr farm. Marcina Kurowskiego.
Przewodniczący Zjazdu podziękował za wybór i zaproponował, aby
przystąpić do wyboru członków Prezydium Zjazdu.
Na Zastępców Przewodniczącego zaproponowano: mgr Annę
Sienkiewicz oraz mgr Macieja Forfa. Oboje wyrazili zgodę na kandydowanie.
Na sekretarzy Zjazdu zaproponowano: mgr Ewę Świerczewską oraz mgr
Dorotę Chmielak. Obie wyraziły zgodę na kandydowanie.
W głosowaniu jawnym za wyborem Prezydium Okręgowego
Zjazdu Aptekarzy na Wiceprzewodniczących Okręgowego Zjazdu
Sprawozdawczego - mgr Anny Sienkiewicz oraz mgr Macieja Forfa oraz na
Sekretarzy Okręgowego Zjazdu Sprawozdawczego - mgr Ewy
Świerczewskiej oraz mgr Doroty Chmielak głosowały 33 osoby: za-31,
przeciw- 0, wstrzymało się od głosu – 2.
W głosowaniu jawnym Okręgowy Zjazd Aptekarzy wybrał przy
dwóch głosach wstrzymującym się na:
 na Wiceprzewodniczących Okręgowego Zjazdu Sprawozdawczego mgr Annę Sienkiewicz oraz mgr Macieja Forfa.
 Na Sekretarzy Okręgowego Zjazdu Sprawozdawczego - mgr Ewę
Świerczewską oraz mgr Dorotę Chmielak
Przewodniczący Zjazdu mgr Marcin Kurowski przedstawił
proponowany porządek obrad Zjazdu.
4/2013
17
Porządek obrad Okręgowego Zjazdu Sprawozdawczego Okręgowej Izby
1.
Otwarcie Zjazdu - Prezes ORA mgr farm. Jarosław Mateuszuk.
2.
Wystąpienie zaproszonych gości.
3.
Wybór przewodniczącego, jego dwóch zastępców i dwóch
sekretarzy Zjazdu.
4.
Przyjęcie porządku obrad Zjazdu.
5.
Wybór Komisji ds. uchwał i wniosków.
6.
Sprawozdanie z działalności ORA za rok 2013 – Prezes ORA
mgr farm. Jarosław Mateuszuk
7.
Sprawozdanie finansowe Skarbnika ORA - mgr farm. Ewa
Gładkowska
8.
Sprawozdanie OROZ – mgr farm. Ewa Wińska-Jeleniewska
9.
Sprawozdanie Przewodniczącego OSA – mgr farm. Robert
Natusiewicz
10.
Sprawozdanie Przewodniczącego Komisji Rewizyjnej – mgr
farm. Beata Wróblewska
11.
Dyskusja i głosowanie nad sprawozdaniami.
12.
Wolne wnioski
13.
Zamknięcie obrad Zjazdu.
Dr Grzegorz Kucharewicz wniósł poprawkę do porządku obrad,
mianowicie zaproponował, aby jego wystąpienie odbyło się po wyborze
Komisji Uchwał i Wniosków.
Porządek obrad Zjazdu wraz z poprawką poddany został pod
głosowanie.
W głosowaniu jawnym nad porządkiem obrad Okręgowego Zjazdu
Aptekarzy za głosowały 33 osoby, przeciw- 0, wstrzymało się od głosu – 0.
Okręgowy Zjazd Aptekarzy w głosowaniu jawnym jednogłośnie
zatwierdził porządek obrad Okręgowego Zjazdu Sprawozdawczego
Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku.
Realizując porządek obrad Przewodniczący Zjazdu zaproponował
następnie skład ilościowy Komisji Uchwał i Wniosków – 3 osoby oraz
kandydatury: mgr Jadwigi Janocha, mgr Michała Janocha, mgr Katarzyny KorolTokarzewicz na członków w/w komisji. Wszyscy wyrazili zgodę na
kandydowanie.
18
4/2013
W głosowaniu jawnym za wyborem do Komisji Uchwał i Wniosków
mgr Jadwigi Janocha, mgr Michała Janocha, mgr Katarzyny KorolTokarzewicz głosowało 33 osoby, za głosowało – 31 osób, przeciw- 0,
wstrzymało się od głosu – 2.
W głosowaniu jawnym Okręgowy Zjazd Aptekarzy wybrał do
Komisji Uchwał i Wniosków: mgr Jadwigi Janocha, mgr Michała Janocha,
mgr Katarzyny Korol-Tokarzewicz.
Komisja Uchwał i Wniosków wybrana na Okręgowym Zjeździe
Sprawozdawczym Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku
ukonstytuowała się w następującym składzie:
Przewodniczący: mgr farm. Jadwiga Janocha
Członkowie: mgr farm. Katarzyna Korol-Tokarzewicz -sekretarz,
mgr farm. Michał Janocha
Następnie głos zabrał dr Grzegorz Kucharewicz – Prezes Naczelnej
Rady Aptekarskiej. W swoim wystąpieniu poruszył problemy, z którymi boryka
się dzisiejsze aptekarstwo.
Realizując porządek obrad Prezes Okręgowej Rady Aptekarskiej w
Białymstoku – mgr Jarosław Mateuszuk złożył sprawozdanie z działalności
Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku za rok 2013. (sprawozdanie w
załączeniu).
Następnie Skarbnik Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku – mgr
Ewa Gładkowska złożyła sprawozdanie finansowe za rok 2013. (sprawozdanie do
wglądu w biurze OIA).
W następnej kolejności Przewodniczący Zjazdu udzielił głosu Okręgowemu
Rzecznikowi Odpowiedzialności Zawodowej – mgr Ewie Wińskiej – Jeleniewskiej,
która również złożyła sprawozdanie z działalności Rzecznika (sprawozdanie w
załączeniu).
Kolejnym sprawozdawcą był mgr Robert Natusiewicz – Przewodniczący
Okręgowego Sądu Aptekarskiego (sprawozdanie w załączeniu).
W imieniu Okręgowej komisji Rewizyjnej sprawozdanie złożyła
przewodnicząca Komisji mgr Beata Wróblewska (do wglądu w biurze OIA).
Realizując porządek obrad Przewodniczący Zjazdu otworzył dyskusję nad
przedstawionymi sprawozdaniami.
Przewodniczący Zjazdu zarządził głosowanie nad sprawozdaniami.
W głosowaniu jawnym nad sprawozdaniami za głosowało 33 osoby,
przeciw- 0, wstrzymało się od głosu – 0.
4/2013
19
Przewodniczący Zjazdu ogłosił, że sprawozdania organów
Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku zostały przyjęte jednogłośnie.
Następnie Przewodniczący Zjazdu poprosił Komisję Uchwał i Wniosków o
odczytanie protokołu z obrad Komisji.
Sekretarz Komisji Uchwał i Wniosków – mgr Katarzyna KorolTokarzewicz odczytała protokół w następującej treści:
Komisja Uchwał i Wniosków wybrana na Okręgowym Zjeździe
Sprawozdawczym Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku ukonstytuowała
się w następującym składzie: Przewodniczący: mgr farm. Jadwiga Janocha,
członkowie: mgr farm. Katarzyna Korol-Tokarzewicz, mgr farm. Michał
Janocha.
Do Komisji Uchwał i Wniosków wpłynęły dwa wnioski intencyjne:
1/ Jako najwyższa władza Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku, mając
na względzie dobro, godność i interes zawodu farmaceutów oraz dobro
pacjentów- odpowiedzialność za ich życie i zdrowie, apelujemy do organów i
instytucji państwowych, posłów i senatorów Rzeczypospolitej Polskiej , a organy
naszej Izby oraz Naczelną Izbę Aptekarską zobowiązujemy, aby czyniła starania
w zakresie utrzymania prawa zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych oraz
ich działalności jak też placówek obrotu pozaaptecznego i ich działalności,
odnoszącej się do produktów leczniczych i wyrobów medycznych.
2/ Mając na celu dobro i równe szanse wszystkich aptek, bezwzględne
przestrzeganie prawa zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych i ich
działalności, jako najwyższa władza Okręgowej Izby Aptekarskiej w
Białymstoku, zobowiązujemy organy naszej Izby oraz Naczelną Izbę Aptekarską
do podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu:
1) zmiany ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst
jednolity Dz.U. Z 2008 r. Nr 45,poz.271 z póżn.zm.) poprzez
wykreślenie w Art. 100 ust.1 pkt 4 ;
2) wprowadzenie w w/w ustawie :
a) obowiązku jednolitej dla wszystkich podmiotów nazwy "Apteka", "Punkt
Apteczny", "Hurtownia Farmaceutyczna", wprowadzenia jednolitego logo dla
aptek, punktów aptecznych ,hurtowni farmaceutycznych,
b) zakazu wprowadzania nazw własnych apteki.
Przewodniczący Zjazdu zarządził głosowanie Jawne nad uchwałami
przedstawionymi przez Komisję Uchwał i Wniosków.
20
4/2013
W głosowaniu jawnym za Uchwałą nr 1/2013 w sprawie utrzymania zakazu
reklamy aptek i punktów aptecznych głosowało 33 osoby, za - 30 osób,
przeciw- 0, wstrzymało się od głosu – 3. (treść uchwały drukujemy w dalszej
części biuletynu)
W głosowaniu jawnym za Uchwałą nr 2/2013 w sprawie wprowadzenia
jednolitego
logo
dla
aptek,
punktów
aptecznych
,hurtowni
farmaceutycznych, głosowały 33 osoby, 33- osoby głosowały za, przeciw- 0,
wstrzymało się od głosu – 0. (treść uchwały drukujemy w dalszej części
biuletynu)
Więcej uchwał i wniosków nie było.
Przewodniczący Zjazdu – mgr Marcin Kurowski podziękował zebranym
za przybycie i zamknął posiedzenie Zjazdu.
Przewodniczący Zjazdu:
mgr Marcin Kurowski
Sekretarze Zjazdu:
mgr Ewa Świerczewska
mgr Dorota Chmielak
4/2013
21
Sprawozdanie z działalności
Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku
okres od dnia 24 listopada 2012r. do dnia 29 listopada 2013r.
Szanowni Państwo!
Przypadł mi dziś w udziale ustawowy obowiązek rozliczenia się przed
Zjazdem z prac Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku za okres od dnia
24 listopada 2012r. do dnia 29 listopada 2013r.
18 września 2013r., farmaceuci z całego kraju wzięli udział w
warszawskich uroczystościach związanych z OGÓLNOPOLSKIM DNIEM
APTEKARZA. których organizatorem była Naczelna Izba Aptekarska.
Podczas tegorocznego Dnia Aptekarza zostali uhonorowani medalami i
wyróżnieniami zawodowymi miedzy innymi członkowie Okręgowej Izby
Medal im. prof. Bronisława Koskowskiego otrzymali: mgr Irena
Adamowicz, mgr Alicja Dąbrowska-Sajewska oraz dr Józef Zwoliński.
Pani Prof. Elżbieta Skrzydlewska –
Dziekan Wydziału
Farmaceutycznego UMB, uhonorowana została tytułem „Strażnika Wielkiej
Pieczęci Aptekarstwa Polskiego”
Pani Mecenas Elżbieta Nowak – Prawnik OIA w Białymstoku, została
wyróżniona tytułem „Mecenas Samorządu Aptekarskiego”
Mgr Wiesławie Jackowskiej Minister Zdrowia przyznał odznakę
honorową „Za zasługi dla ochrony zdrowia”.
W dniach 30.08.- 02.09.2013 w Kietlicach odbyły się II Regaty
Farmaceutów. Wzięło w nich udział 16 załóg, które reprezentowały 9
Okręgowych Izb Aptekarskich. Okręgową Izbę Aptekarską w Białymstoku
reprezentowały dwie załogi. Regaty odbywały się w dwóch klasyfikacjach:
Całość Regat i główna nagroda - Puchar Prezesa Naczelnej Rady Aptekarskiej
oraz specjalna klasyfikacja w tzw. biegu długim wokół wyspy Upałty na jeziorze
Mamry o puchar Prezesa Olsztyńskiej Rady Aptekarskiej. Nasza zwycięska
załoga na jachcie Macieja wystartowała w składzie: dr n. farm. Joanna NazarkoSadowska – sternik, Maciej Sadowski, mgr farm. Marek Dziemian, mgr farm.
Karol Monieta,. zdobywając I miejsca w obu klasyfikacjach i odbierając Puchary Prezesa
22
4/2013
Naczelnej Rady Aptekarskiej oraz Prezesa Olsztyńskiej Izby Aptekarskiej. Obok
Pucharów przyznano również nagrody specjalne. Statuetkę dla najlepszego
nawigatora regat ufundowaną przez Czasopismo Aptekarskie przyznano Joannie
Nazarko-Sadowskiej. Serdeczne gratulacje!…
44
Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku swoje ustawowe obowiązki
wykonywała poprzez:
 omawianie bieżących problemów aptek i aptekarzy na
posiedzeniach Rady i jej Prezydium,
 podejmowanie uchwał, stanowisk oraz opiniowanie wniosków na
kierowników aptek i hurtowni farmaceutycznych,
 nadzorowanie pracy administracyjnej biura,
 działalność wewnątrz organizacyjną,
 działalność zewnętrzną w organach NIA, współpracę z
Wojewódzkim Inspektorem Farmaceutycznym w Białymstoku,
Podlaskim Oddziałem NFZ oraz posłami RP.
Okręgowa Rada Aptekarska prowadziła swoją działalność w składzie 16 –
osobowym wybranym na VI Zjeździe Sprawozdawczo-Wyborczym.
Podsumowując działalność Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku
w minionym roku odbyło się:
- 6 posiedzeń plenarnych Okręgowej Rady Aptekarskiej
- 10 posiedzeń Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej
Podczas posiedzeń Rada Aptekarska przy Okręgowej Izbie Aptekarskiej
w Białymstoku oraz Prezydium Okręgowej Rady Aptekarskiej zaopiniowały w
ostatniej kadencji:
- 16 wniosków o wydanie rękojmi prawidłowego prowadzenia apteki dla
kierowników nowo otwieranych aptek ,
- 60 wniosków o wydanie rękojmi prawidłowego prowadzenia apteki dla
kierowników już istniejących aptek i hurtowni,
- 43 osobom nadano prawo samodzielnego wykonywania zawodu
aptekarza.
- 2 osobom wydano duplikaty prawa wykonywania zawodu
4/2013
23
W tym roku po raz pierwszy Prawo Wykonywania Farmaceuty zostało
wręczone podczas uroczystości odbywających się na Uniwersytecie Medycznym
w Białymstoku i było połączone z wręczeniem dyplomów ukończenia wydziału
farmaceutycznego.
Na dzień dzisiejszy jest zarejestrowanych w Okręgowej Izbie Aptekarskiej
w Białymstoku – 884 czynnych aptekarzy (dla porównania w roku 2012 – 864).
Na terenie działalności naszej Izby funkcjonuje:
- 411 aptek prywatnych (było w roku 2012 - 380)
- 24 apteki szpitalne i ZOZ-owskie (było w roku 2012 - 23).
- 10 hurtowni farmaceutycznych (było w roku 2012 – 8)
Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku z racji swoich zadań
współpracuje ściśle z Wojewódzkim Inspektorem Farmaceutycznym. Współpraca
ORA z Inspektoratem Farmaceutycznym dotyczyła bieżących problemów
zawodowych w tym: opiniowania osób na stanowiska kierowników aptek,
kontroli przeprowadzanych w aptekach oraz akcji reklamowych prowadzonych
przez apteki na terenie działania Podlaskiego Wojewódzkiego Inspektora
Farmaceutycznego. Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku ma nadzieję na
dalszą dobrą współpracę z Inspekcją Farmaceutyczną w Białymstoku.
Kolejną instytucją, z którą współdziałała Okręgowa Izba Aptekarska w
Białymstoku jest Podlaski Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia. W
posiedzeniach Rady Podlaskiego Funduszu uczestniczy z ramienia naszej Izby
Prezes Mateuszuk.
Okręgowa Izba Aptekarska w Białymstoku utrzymuje stałe kontakty z
Uniwersytetem Medycznym w Białymstoku. Jest to przede wszystkim
współpraca z Wydziałem Farmaceutycznym AMB oraz ze Studium Szkolenia
Podyplomowego na Wydziale Farmaceutycznym AMB.
Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku po raz kolejny ufundowała
nagrodę pieniężną dla najlepszego absolwenta wydziału Farmaceutycznego
Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku, członka Okręgowej Izby
Aptekarskiej w Białymstoku. W tym roku nagrodę otrzymała mgr farm. Anna
Garbowska.
24
4/2013
Okręgowa Izba Aptekarska w Białymstoku od 1994r. wydaje biuletyn
informacyjny „Farmacja Regionu Północno-Wschodniego”. Od początku
redaktorem prowadzącym jest dr Stefan Rostafiński, któremu z tego miejsca
pragnę podziękować z wytrwałość w redagowaniu biuletynu. Dziękuję również
za współpracę całemu komitetowi redakcyjnemu w skład którego wchodzą: mgr
Irena Kałlaur, mgr Agnieszka Kita, mgr Jarosław Mateuszuk, dr Grzegorz
Kucharewicz, dr Stefan Rostafiński, dr Elżbieta Rutkowska, dr Michał Tomczyk.
Od listopada br. do grona redaktorów biuletynu dołączyła mgr Dorota Bielonko.
W ramach ciągłych szkoleń farmaceutów Okręgowa Izba Aptekarska w
Białymstoku zorganizowała w minionym roku 7 konferencji naukowoszkoleniowych. Izba nie pobierała opłat za wydanie zaświadczeń
potwierdzających uczestnictwo. OIA była również współorganizatorem kilku
szkoleń z Oddziałem Białostockiego PTFarm.
Równocześnie członkowie Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku
mogą uczestniczyć cyklu szkoleń internetowych w programie Eduk@cja,
internetowych kursów prowadzonych przez Uniwersytet Medyczny w Łodzi oraz
portalu „Punkt Farmaceuty.
Od listopada br. nasza Izba rozpoczęła nowy projekt edukacyjny www.
farmaklub.pl, otwierając kolejną możliwość szkoleń farmaceutów.
Aptekarze mogą również zdobywać punkty edukacyjne między innymi za:
specjalizację, opiekę nad stażystami, uczestnictwo w seminariach i kursach za
granicą oraz różnego rodzaju publikacje.
Dochodami Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku są składki
członkowskie oraz darowizny i dotacje. Niestety płatność należności jest bardzo
nieregularna. Wielu członków zalega ze składkami za okres roku, ale zdarzają się
przypadki nie płacenia za okres kilku lat. Chciałbym przypomnieć, że samorząd
aptekarski utrzymuje się właśnie ze składek członkowskich i jest to prawnie
usankcjonowane.
Okręgowa Rada Aptekarska w Białymstoku przypomina o konieczności
bieżącego regulowania składek członkowskich.
Nadmieniam, że z tytułu przynależności do samorządu aptekarskiego,
wszystkie okręgowe izby aptekarskie ponoszą koszty związane z członkostwem
każdego zarejestrowanego farmaceuty w postaci składek do Naczelnej Izby
Aptekarskiej.
4/2013
25
Opóźnienie w opłacaniu składek członkowskich dłuższe niż 3 miesiące,
będzie egzekwowane na drodze postępowania administracyjnego oraz spowoduje
skierowanie sprawy do Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej.
Przypominamy również, iż członkowie Izby winni informować organy
Izby o każdorazowej zmianie miejsca zatrudnienia i zamieszkania, jak również
zmianie nazwiska, uzyskanych stopniach naukowych i specjalizacjach.
Szanowne Koleżanki i Koledzy!
Szczególnie dziękuję Panu Prezesowi NRA Grzegorzowi Kucharewiczowi
za wsparcie i cenne wskazówki w pracy samorządowej oraz członkom Prezydium
Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku, którzy w znaczny sposób
przyczyniali się do sprawnego działania Izby.
Dziękuję również za współpracę Pani Rzecznik - mgr Ewie WińskiejJeleniewskiej, Przewodniczącemu Okręgowego Sądu Aptekarskiego – mgr
Robertowi Natusiewiczowi oraz Przewodniczącej Okręgowej Komisji
Rewizyjnej – mgr Beacie Wróblewskiej.
Dziękuje również radcy prawnemu Pani Mecenas Elżbiecie Nowak za
cenne wskazówki i pomoc natury prawnej w pracy biura.
Dziękuję za uwagę.
Prezes
Okręgowej Rady Aptekarskiej
w Białymstoku
mgr farm. Jarosław Mateuszuk
26
4/2013
Sprawozdanie
Okręgowego Rzecznika Odpowiedzialności Zawodowej
Okręgowej Izb Aptekarskiej w Białymstoku
w okresie grudzień 2012r. - listopad 2013r
W okresie sprawozdawczym Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności
Zawodowej współpracował z Okręgową Izbą Aptekarska oraz Wojewódzkim
Inspektoratem Farmaceutycznym w zakresie prowadzenia przez apteki reklamy
niezgodnej z obowiązującym przepisami prawnymi. Podstawą wszczęcia
postępowania wyjaśniającego w przedmiotowym zakresie przez OROZ jest
prawomocna decyzja Wojewódzkiego Inspektora Farmaceutycznego. W oparciu
o powyższe Okręgowy Rzecznik Odpowiedzialności Zawodowej prowadzi
postępowanie w 13 sprawach, które umożliwi wszczęcie postepowania
wyjaśniającego.
W okresie sprawozdawczym OROZ uczestniczył w posiedzeniach
Okręgowej Rady Aptekarskiej oraz zorganizowanym przez NROZ szkoleniu
doskonalącym z procedury prowadzania postępowania przez OROZ.
sprawy n podlegały rozpatrzeniu ze względu na brak podstaw i
Okręgowy Rzecznik
Odpowiedzialności Zawodowej
przy OIA w Białymstoku
mgr Ewa Wińska-Jeleniewska
4/2013
27
Sprawozdanie z działalności
Okręgowego Sądu Aptekarskiego
przy Okręgowej Izbie Aptekarskiej w Białymstoku
w okresie 22 .11.2012r. – 28.11.2013r.
W skład Okręgowego Sądu Aptekarskiego wchodzą:
Przewodniczący:
mgr Robert Natusiewicz
Z-ca Przewodniczącego:
mgr Jadwiga Janocha
Sekretarz:
mgr Agnieszka Monika Kita
Członkowie:
mgr Karolina Niedziałko-Bagniuk
mgr Joanna Maria Wojciel
dr Marzena Zdzisława Szymańska
mgr Maria Dorota Aneszko
mgr Sylwia Tojan
mgr Irena Perkowska
W omawianym okresie sprawozdawczym nie było spraw o przewinienia
zawodowe farmaceutów w Okręgowym Sadzie Aptekarskim w Białymstoku.
Praca w Okręgowym Sadzie Aptekarskim wymaga znajomości przepisów
prawnych obowiązujących aptekarzy.
Z inicjatywy Naczelnej Izby Aptekarskiej w dniach 21-22 maja 2013r,
prowadzono szkolenie dla członków Sądów Aptekarskich z zakresu
odpowiedzialności zawodowej, przepisów prawnych związanych z
wykonywaniem zawodu
aptekarza
oraz zagadnień proceduralnych
obowiązujących w pracach Sądów Aptekarskich.
Szkoleniem tym był objęty Przewodniczący Sadu.
Przewodniczący Sądu
mgr Robert Natusiewicz
28
4/2013
UCHWAŁA Nr 1/2013
Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku
z dnia 29 listopada 2013 r.
w sprawie: utrzymania zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych
Na podstawie art.27 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich
(tekst jednolity Dz.U. Z 2008 r. Nr 136,poz.856 ze zmianami: Dz.U. Z 2010 r. Nr
107, poz.679; Dz.U. Z 2012 r. Nr 113, poz.657.) uchwala się co następuje;
§ 1.
Jako najwyższa władza Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku,
mając na względzie dobro, godność i interes zawodu farmaceutów oraz dobro
pacjentów- odpowiedzialność za ich życie i zdrowie, apelujemy do organów i
instytucji państwowych, posłów i senatorów Rzeczypospolitej Polskiej , a organy
naszej Izby oraz Naczelną Izbę Aptekarską zobowiązujemy, aby czyniła starania
w zakresie utrzymania prawa zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych oraz
ich działalności, jak też placówek obrotu pozaaptecznego i ich działalności
odnoszącej się do produktów leczniczych i wyrobów medycznych.
§ 2.
Zobowiązuje się Prezesa Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku
do przekazania uchwały Prezesowi Naczelnej Izby Aptekarskiej w Warszawie.
§ 3.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Zjazdu: mgr Marcin Kurowski
Sekretarz Zjazdu: mgr Ewa Świerczewska
4/2013
29
UCHWAŁA Nr 2/2013
Okręgowego Zjazdu Aptekarzy
Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku
z dnia 29 listopada 2013 r.
w sprawie: obowiązku jednolitej dla wszystkich podmiotów nazwy oraz
zakazu wprowadzania nazw własnych apteki.
Na podstawie art.27 ustawy z dnia 19 kwietnia 1991 r. o izbach aptekarskich
(tekst jednolity Dz.U. Z 2008 r. Nr 136,poz.856 ze zmianami: Dz.U. Z 2010 r. Nr
107, poz.679; Dz.U. Z 2012 r. Nr 113, poz.657.) uchwala się co następuje;
§ 1.
Mając na celu dobro i równe szanse wszystkich aptek, bezwzględne
przestrzeganie prawa zakazu reklamy aptek i punktów aptecznych i ich
działalności, jako najwyższa władza Okręgowej Izby Aptekarskiej w
Białymstoku, zobowiązujemy organy naszej Izby oraz Naczelną Izbę Aptekarską
do podjęcia inicjatywy ustawodawczej w celu:
3) zmiany ustawy z dnia 6 września 2001 r. Prawo farmaceutyczne (tekst
jednolity Dz.U. Z 2008 r. Nr 45,poz.271 z póżn.zm.) poprzez
wykreślenie w Art. 100 ust.1 pkt 4 ;
4) wprowadzenie w w/w ustawie :
a) obowiązku jednolitej dla wszystkich podmiotów nazwy "Apteka", "Punkt
Apteczny", "Hurtownia Farmaceutyczna", wprowadzenia jednolitego logo dla
aptek, punktów aptecznych, hurtowni farmaceutycznych,
b) zakazu wprowadzania nazw własnych apteki.
§ 2.
Zobowiązuje się Prezesa Okręgowej Rady Aptekarskiej w Białymstoku
do przekazania uchwały Prezesowi Naczelnej Izby Aptekarskiej w Warszawie.
§ 3.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia.
Przewodniczący Zjazdu: mgr Marcin Kurowski
Sekretarz Zjazdu: mgr Ewa Świerczewska
30
4/2013
Laudacja na 80.lecie urodzin mgr Zenona Wolniaka
Kiedy Pan Prezes ORA w
Białymstoku – mgr Jarosław
Mateuszuk zwrócił się do mnie z
prośbą o uczczenie laudacją
jubileuszu 80-lecia urodzin mgr
Wolniaka, miałem jedną tylko
wątpliwość: czy zdołam w moim
wystąpieniu
oddać
bogactwo
osobowości Jubilata, a przy tym
nie zmęczyć słuchaczy.
Postanowiłem więc skrócić
do minimum wszystko to, co
zostało o nim już napisane (np. z
okazji przyznania Medalu im.
Łukasiewicza, czy też Medalu im.
Koskowskiego) i ująć laudację w
postaci wspomnień z naszej bez
mała półwiecznej znajomości, co
pozwala mi powiedzieć, że zdążyliśmy wspólnie zjeść przysłowiową beczkę soli.
Fakt ten upoważnia mnie do zwracania się po imieniu do Czcigodnego Jubilata,
co tez pozwolę sobie dla skrótu uczynić w laudacji, A więc poznałem Zenka
w1966 r. , kiedy to, wygrawszy konkurs na dyrektora Białostockiego Zarządu
Aptek, przyjechał z Gorzowa do Białegostoku, zamieszkując wraz z rodziną
początkowo w Wasilkowie. W tym to czasie pełniłem funkcję przewodniczącego
Oddziału Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego (PTFarm) w Białymstoku,
który bazował wtedy na BZA. Złożyłem więc nowemu dyrektorowi kurtuazyjną
wizytę i wyszedłem z niej pod wrażeniem: nadawaliśmy na tych samych falach.
Nie było więc dla mnie zaskoczeniem, że Zenek z miejsca zgodził się na wspólną
z PTFarm organizację w Białymstoku ogólnopolskiego Sympozjum „Organizacja
Zaopatrzenia Farmaceutycznego i Zagadnienia Ekonomiczne Aptek”(1969). W
Sympozjum udział wzięli m.in. przedstawiciele Ministerstwa Zdrowia i Op, Społ.
i zostało ono ocenione jako sprawnie zorganizowane, mimo perturbacji, jakie
nastąpiły na wstępie, za sprawą nieoczekiwanej zmiany na fotelu dyrektorskim
BZA. Dobra opinia sprawiła, że kolejne Sympozjum o wydźwięku
4/2013
31
ekonomicznym „Model apteki współczesnej” (1980 r.) powierzone zostało przez
Zarząd Główny PTFarm Białemustokowi. Referat programowy wygłosił Zenek.
Był to referat wizjonerski: przewidywał on kierunek, jaki obrać miała później
farmacja – opieka farmaceutyczna.
W latach 70. ubiegłego wieku zawód farmaceuty nie należał do
atrakcyjnych i zyskownych. Polskie Towarzystwo Farmaceutyczne, jedyna
wówczas instytucja reprezentująca farmaceutów, powołało przy Zarządzie
Głównym Komisję Propagandy Zawodu, do której powołany został Zenek
(1970), przez dwa lata (1976 – 1978) przewodnicząc jej. Komisja z jego
udziałem działała wszechstronnie poprzez media i wydając specjalny informator
dla młodzieży, którego był on współautorem. Komisja pod przewodnictwem
Zenka miała swój udział w przygotowaniach do kongresu Międzynarodowej
Federacji Farmaceutycznej (FIP) w 1976 r.w Warszawie, przygotowując
materiały o Polsce do międzynarodowego pisma „FIP News”. Na okres
przynależności Zenka do Komisji przypadała też 150. rocznica urodzin Ignacego
Łukasiewicza i Międzynarodowy Rok Kobiet, do organizacji obchodów których
walnie się przyczynił.
Na forum, na którym przemawiam, specjalne wyeksponowanie należy
się wkładowi Zenka w odrodzenie izb Aptekarskich. Zgodnie z regułą, że sukces
ma wielu ojców, w oficjalnych wystąpieniach i publikacjach, nazwisko jego nie
bywa eksponowane, ja wszakże jako obserwator i niekiedy współuczestnik
wieloletnich zabiegów Zenka, mogę stwierdzić z pełną odpowiedzialnością, że
wkład jego był bardzo znaczący. Już w 1981 r. został powołany przez Zarząd
Główny PTFarm do 12.-osobowego Komitetu ds. Samorządu Zawodowego, a
następnie do zespołów kontynuujących tego Komitetu zadania. W pracach owych
zespołów, z przerwą na stan wojenny i trzyletni pobyt w Libii, działał do 1989 r.
Decydujący wpływ na efekty starań Zenka miała jego przynależność do
Stronnictwa Demokratycznego. Tak więc juz w 1981 r. na osobistą jego prośbę
został opracowany przez prawnika pierwszy projekt ustawy o Samorządzie
Aptekarskim, który stał się podstawą dalszej dyskusji. W 1989 r. na wspólnym
posiedzeniu białostockiej Sekcji Zdrowia SD, kierowanej przez Zenka i
Oddziału PTFarm. doszło do spotkania i dyskusji kolegi z Gdańska,
koordynującego prace nad ustawą o Izbach Farmaceutycznych z posłem –
referentem ustawy o Izbach Lekarskich. Było to pierwsze takie spotkanie, które
pchnęło sprawę na nowe tory. Kiedy już projekt ustawy o Izbach
Farmaceutycznych był w mniemaniu jego twórców gotowy do rozpoczęcia
procesu legislacyjnego, dzięki osobistym kontaktom Zenka udało się przekonać
32
4/2013
Centralny Komitet Stronnictwa Demokratycznego do jego poparcia. Zenek
uczestniczył w kilkuosobowej delegacji z prezesem PTFarm – prof.
Kwapiszewskim na czele, uzyskując ze strony władz Stronnictwa obietnicę
poparcia dla racji farmaceutów. Ciąg dalszy starań o restytuowanie Samorządu
Aptekarskiego odbywał się w 1989 r. po wyborach nowego Prezesa PTFarm.,
którym został prof. Witold Wieniawski. Zenek wszedł do trzyosobowego
Zespołu ds. Organizacji Izb Farmaceutycznych, który pod przewodnictwem
prezesa Wieniawskiego, przedstawił klubowi parlamentarnemu SD prośbę o
wniesienie do laski marszałkowskiej projektu Ustawy o Izbach
Farmaceutycznych. Głos Zenka, jako działacza Stronnictwa, był uważnie
słuchany. Jeszcze tylko w Białymstoku z udziałem Zenka przygotowane zostało
wystąpienie dla posła referenta i rozpoczęło się dwuletnie procedowanie nad
ustawą,
połączone z wielokrotnym uczestniczeniem w posiedzeniach
parlamentarnych komisji i podkomisji, jak też różnych instytucji
zainteresowanych w procesie legislacyjnym. Niewiele znam osób, które w
stopniu takim jak Zenek, całkowicie bezinteresownie, oddały swój trud i talent
sprawie odrodzenia samorządu aptekarskiego. W pełni zasługuje on na to, by
nazywać go jednym z Ojców Założycieli izb aptekarskich. Działalność jego w
OIA w Białymstoku jest znana i opisana, nie będę się przeto w tym krótkim
wystąpieniu o niej rozwodzić.
Nie byłbym wszakże w porządku, gdybym nie wspomniał o jeszcze
jednym aspekcie zasług Zenka dla Samorządu Aptekarskiego. Jest nim
opracowanie Kodeksu Etyki Aptekarza R.P. Zenek był zaangażowany w
tworzenie Zasad etycznych i deontologicznych polskiego farmaceuty,
zatwierdzonych przez Walne Zgromadzenie Delegatów PTFarm w kwietniu 1983
r. To sprawiło, że został przez prof. Dionizego Moskę zaproszony w 1992 r. do
uczestnictwa w Komisji ds. Etyki i Deontologii powołanej przez Naczelną Radę
Aptekarską. Kodeks zatwierdzony został przez Nadzwyczajny Krajowy Zjazd
Aptekarzy w Lublinie w 1993 r. i po nowelizacjach obowiązywał do 2012 r. Tak
więc Kodeks, do opracowanie którego przyczynił się Zenek, służył jako
drogowskaz działań polskich aptekarzy przez niemal 20 lat.
Tworzenie reguł prawa było jedną z pasji Zenka. Obok prac nad ustawą
o Izbach Farmaceutycznych (potem Aptekarskich), w 2000 r. .zgłosił projekt o
podjęcie działań w kierunku opracowania projektu zmiany ustawy z dn.10
października 1991 r. o środkach farmaceutycznych. Jego zaangażowanie i
kompetencje w dziedzinie legislacji zostały dostrzeżone i wykorzystane przez
różne gremia i instytucje. Przez trzy lata wykładał ustawodawstwo studentom
4/2013
33
Wydziału Farmaceutycznego Akademii Medycznej, Ministerstwo Zdrowia
powołał o go w 2000 r.do Zespołu Konsultacyjnego ds. Harmonizacji Prawa
Regulującego Zasady Wykonywania Zawodu Farmaceuty w Polsce z
Prawodawstwem Unii Europejskiej, wreszcie w 2003 r. , wybrany do Okręgowej
Rady Rady Aptekarskiej, został na jedną kadencję przewodniczącym zespołu ds.
legislacyjnych.
Mimo zapowiedzi, że nie będę się rozwodzić nad powszechnie znanymi
i opisanymi faktami z życiorysu Zenka, byłoby niewybaczalnym błędem nie
wspomnienie o jego pasji, której dotąd się oddaje. Pasją tą jest historia farmacji.
Początki pasji tej sięgają lat 70. , a przedmiotem jej jest głownie aptekarstwo
Białostocczyzny. Zebrane materiały już w tychże latach 70., w ocenie
profesjonalnego historyka służyć mogły do napisania pracy doktorskiej – Zenek
popełnił jednak podstawowy błąd: oddając sytuację aptek Białostocczyzny
sięgnął do lat przedwojennych i opisał obiekty znajdujące się aktualnie na terenie
ZSRR. Przypominanie, że np. Grodno leżało ongiś w Polsce, dyskwalifikowało
pracę i z takich powodów doktorat nie wypalił. Kwerenda w zakresie materiałów
o aptekach i aptekarzach naszego regionu mimo to nie ustała i zaowocowała
m.in., w roku bieżącym (2013) dwoma doniesieniami: na Sympozjum Historii
Farmacji w Ciechanowcu i na XXII Zjeździe PTFarm w Białymstoku.
Przedmiotem prac historycznych Zenka są nie tylko apteki naszego regionu. W
swych pracach Zenek prezentuje niekiedy oryginalne i dyskusyjne poglądy np.,
na temat genezy aptek.
Kończąc laudację chciałbym wyrazić pogląd, że postać mgr Zenona
Wolniaka przynosi zaszczyt środowisku białostockiemu, z którym się on
identyfikuje.
Dr Stefan Rostafiński
34
4/2013
Z Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku
Kontynuując nasza tradycję, przedstawiamy PT. Czytelnikom
autobiogramy
nowo nominowanych samodzielnych pracowników
naukowych
Wydziału
Farmaceutycznego
naszego
Uniwersytetu
Medycznego.
Składamy serdeczne gratulacje.
Red.
Ewa Karna – doktorem habilitowanym
28 lutego 2013r. Rada Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu
Medycznego w Białymstoku, nadała Ewie Karnej tytuł doktora habilitowanego
w zakresie chemii leków.
Dr hab. Ewa Karna ukończyła studia na
Wydziale
Farmaceutycznym
Akademii
Medycznej w Białymstoku w roku 1988,
uzyskując dyplom i tytuł magistra analityki
medycznej.
W latach 1989-1991 pracowała jako
asystent w laboratorium Kliniki Endokrynologii
Państwowego
Szpitala
Klinicznego
w
Białymstoku.
Od 1994 roku związana jest z Zakładem Chemii Leków macierzystej
Uczelni, gdzie w latach 1994-2003 pracowała jako asystent, a od 2003 roku do
chwili obecnej pracuje na stanowisku adiunkta. Doświadczenie dydaktyczne i
naukowe zdobyła pod kierunkiem Profesora Jerzego Pałki, kierownika Zakładu
Chemii Leków.
Dyplom i stopień doktora nauk farmaceutycznych w zakresie biochemii
farmaceutycznej, uzyskała na Wydziale Farmaceutycznym Śląskiej Akademii
Medycznej w Katowicach w roku 1999, na podstawie rozprawy pt. „Prolidaza i
farmakologiczna regulacja jej aktywności w gruczolakorakach płuca ludzkiego”,
wykonanej pod kierunkiem kierownika Zakładu Chemii i Analizy Leków, Prof.
Jerzego Pałki.
W latach 2001-2002 odbyła staż naukowy w Centrum Biologii Komórki i
Badań nad Rakiem w Albany Medical College, NY, USA.
4/2013
35
Była promotorem 23 i opiekunem 4 prac magisterskich. Od 2008 roku pełni
funkcję Opiekuna Roku i Przewodniczącego Rady Pedagogicznej III roku,
kierunku Farmacja. Uczestniczyła w pracach Wydziałowej Komisji
Rekrutacyjnej oraz Wydziałowej Komisji Wyborczej w charakterze członka
zespołu.
Jest członkiem Polskich Towarzystw: Farmaceutycznego i Biochemicznego.
Tytuł naukowy doktora habilitowanego nauk farmaceutycznych uzyskała w roku
2013, na Wydziale Farmaceutycznym Uniwersytetu Medycznego w
Białymstoku, na podstawie oceny osiągnięcia naukowego „Rola prolidazy w
endogennej i farmakologicznej regulacji metabolizmu kolagenu” oraz dorobku
naukowego i dydaktycznego. Dr hab. Ewa Karna jest współautorem 36 publikacji
o łącznym IF = 45,032 i punktacji MNiSW = 424 oraz 24 komunikatów
zjazdowych opublikowanych w suplementach recenzowanych czasopism i
materiałach zjazdowych, w tym 3 na zjazdach międzynarodowych.
Tematyka jej zainteresowań naukowych dotyczy biochemii i patogenezy
zaburzeń metabolicznych w komórkach prawidłowych i nowotworowych. Bada
złożone procesy biochemiczne w których bierze udział prolidaza i ocenia jej
udział w eksperymentalnych zaburzeniach metabolicznych komórek, w których
dotychczas rola tego enzymu nie była uwzględniana. Dokonała oceny roli
prolidazy w regulacji metabolizmu kolagenu oraz wpływu czynników
farmakologicznych na aktywność tego enzymu i metabolizm kolagenu, a także
oceniła nieopisaną dotychczas rolę prolidazy w mechanizmie zaburzeń
metabolicznych w przebiegu procesu nowotworowego.
Za osiągnięcia naukowe otrzymała wiele nagród zespołowych JM Rektora
Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. W 2001 roku otrzymała zespołową
nagrodę naukową przyznawaną przez Ministra Zdrowia za cykl prac dotyczących
metabolizmu kolagenu.
36
4/2013
Iwona Radziejewska – doktorem habilitowanym
28 listopada 2013r. Rada Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu
Medycznego w Białymstoku, nadała Iwonie Radziejewskiej tytuł doktora
habilitowanego w zakresie biologii medycznej.
Dr hab. n. med. Iwona Radziejewska (z domu
Minkiewicz) urodziła się 5 kwietnia 1964 roku w
Białymstoku. W 1983 roku ukończyła I Liceum
Ogólnokształcące im. Adama Mickiewicza w
Białymstoku. Jest absolwentką kierunku Analityka
Medyczna, Wydziału Farmaceutycznego Akademii
Medycznej w Białymstoku. Od 1989 roku jest związana
z macierzystą uczelnią, początkowo jako starszy technik
w Zakładzie Chemii Ogólnej i Organicznej (obecnie
Zakład Chemii Medycznej), a od 1992 jako nauczyciel
akademicki w tymże zakładzie. Pierwsze doświadczenia
dydaktyczne i naukowe zdobyła pod kierunkiem profesora Andrzeja
Gindzieńskiego, a następnie dr hab. Haliny Gabryel-Porowskiej. Stopień
naukowy doktora nauk medycznych w zakresie biologii medycznej uzyskała w
1996 roku na podstawie pracy, której promotorem był prof. A Gindzieński.
Od początku zatrudnienia prowadzi ćwiczenia z chemii dla studentów
kierunku lekarskiego Wydziału Lekarskiego, Oddziału Stomatologii i Oddziału
Nauczania w Języku Angielskim. Od utworzenia w 2004 roku Division of
Medical Education in English prowadzi ćwiczenia z chemii w j. angielskim, a od
2009 również wykłady. Była promotorem kilkunastu prac magisterskich
studentów Wydziału Farmaceutycznego. Jest członkiem Polskiego Towarzystwa
Biochemicznego.
Tytuł naukowy doktora habilitowanego nauk medycznych, dyscyplina
biologia medyczna uzyskała w roku 2013, na Wydziale Farmaceutycznym
Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku. Dr hab. Iwona Radziejewska jest
współautorem 29 publikacji o łącznym IF = 26,129 i punktacji MNiSW – 402
oraz 20 komunikatów zjazdowych opublikowanych w suplementach
recenzowanych czasopism i materiałach zjazdowych.
Od początku jej kariery naukowej, głównym tematem zainteresowań są
mucyny żołądkowe - glikoproteiny będące głównym składnikiem śluzu. W
ostatnich latach jej uwaga skupiła się na mucynie błonowej MUC1 i jej udziale w
4/2013
37
oddziaływaniach z adhezynami Helicobacter pylori. Na szczególne podkreślenie
zasługuje proponowany udział tej mucyny w ochronie przed chorobotwórczym
działaniem bakterii. Za osiągnięcia naukowe, dr hab. Iwona Radziejewska
otrzymuje corocznie naukowe nagrody zespołowe JM Rektora Uniwersytetu
Medycznego w Białymstoku.
Arkadiusz Surażyński – doktorem habilitowanym
28 lutego 2013r. Rada Wydziału Farmaceutycznego Uniwersytetu
Medycznego w Białymstoku, nadała Arkadiuszowi Surażyńskiemu tytuł doktora
habilitowanego w zakresie chemii leków.
Dr hab. n. farm. Arkadiusz Surażyński jest
absolwentem Wydziału Farmaceutycznego Akademii
Medycznej w Białymstoku (1998 r.). Od roku 1998 jest
zatrudniony w Zakładzie Chemii Leków na stanowisku
asystenta.
W 2001 roku uzyskał specjalizację pierwszego
stopnia z farmacji aptecznej, a w roku 2002 uzyskał
stopień doktora nauk farmaceutycznych na podstawie
rozprawy doktorskiej pt. „Mechanizm inhibitorowego
działania kwasu acetylosalicylowego na metabolizm
kolageny w fibroblastach skóry ludzkiej” Nadany uchwałą Rady Wydziału
Farmaceutycznego Śląskiej Akademii Medycznej.
W listopadzie 2013 roku na podstawie rozprawy „Identyfikacja zależnych
od prolidazy wewnątrzkomórkowych szlaków metabolicznych stanowiących
molekularne cele eksperymentalnej farmakoterapii zapalenia i procesu
nowotworowego” uzyskał stopień doktora habilitowanego w specjalności chemia
leków.
W ramach działalności dydaktycznej prowadzi ćwiczenia i wykłady z
zakresu Chemii Leków, ćwiczenia z Bioanalizy Leków, zajęcia w ramach
studiów doktoranckich z przedmiotu „Nowoczesne metody badań w naukach
biomedycznych” oraz zajęcia fakultatywne z zakresu regulacji metabolizmu
38
4/2013
komórkowego dla studentów kierunku Farmacja i Kosmetologia. Od 2006 pełni
funkcję Wydziałowego Koordynatora programu ERASMUS oraz jest opiekunem
Uczelnianej Organizacji Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego „Młoda
Farmacja”. Ponadto jest opiekunem Koła Naukowego przy Zakładzie Chemii
Leków i współorganizatorem konferencji studenckich. Był promotorem wielu
prac magisterskich.
Działalność naukowo-badawcza dotyczy głównie oceny mechanizmów
regulacji szlaków sygnałowych w przebiegu eksperymentalnych zaburzeń
metabolizmu komórkowego, identyfikacji molekularnych celów potencjalnej
farmakoterapii oraz oceny mechanizmów działania leków. Dr hab. A. Surażyński
odbył staże naukowe w USA w Narodowym Instytucie Raka we Frederick (2003
– 2005 oraz 2006).
Jego dorobek naukowy obejmuje ponad 100 prac z zakresu badań nad
molekularnymi mechanizmami zaburzeń metabolizmu komórkowego i
mechanizmami działania leków (łączny Impact Factor wynosi ponad 100,
punktacja MNiSW ponad 800, index Hirsha 15). Prezentował szereg doniesień
naukowych na prestiżowych zjazdach i konferencjach np. w Waszyngtonie,
Frederick, Anaheim. Za działalność naukową otrzymał zespołową i indywidualną
nagrodę Ministra Zdrowia oraz był wielokrotnie wyróżniany nagrodami Rektora
Uniwersytetu Medycznego w Białymstoku.
Jest
członkiem
Zarządu
Oddziału
Polskiego
Towarzystwa
Farmaceutycznego w Białymstoku, pełniąc od lipca 2010r. – nadal funkcję II
sekretarza, członkiem Polskiego Towarzystwa Biochemicznego, Polskiego
Towarzystwa Nauk o Żywieniu i Okręgowej Izby Aptekarskiej w Białymstoku.
4/2013
39
Dział Naukowy
9 grudnia 2013 r. odbyło się posiedzenie naukowo - szkoleniowo Oddziału
Białostockiego Polskiego Towarzystwa Farmaceutycznego i Okręgowej Izby
Aptekarskiej w Białymstoku, którego program obejmował wykład dr n. med.
Juliusza Kosela oraz uroczystość wręczenia Honorowej Odznaki Polskiego
Towarzystwa Farmaceutycznego mgr farm. Irenie Adamowicz.
Dr n. med. Juliusz Kosel
Klinika Anestezjologii i Intensywnej Terapii, Uniwersytet Medyczny w
Białymstoku,
e-mail: [email protected]
Centrum Leczenia Bólu REVITA, Białystok
ul.1000-lecia Państwa Polskiego 10/21A, tel. 85 831 15 90, www.revitacm.pl
Poradnia Leczenia Bólu, Centrum Medyczne MEDIFOR, Białystok
ul. Kopernika 3A, tel. 85 688 31 31
Farmakoterapia przewlekłych zespołów bólowych
Według definicji przedstawionej w 1979 roku przez Międzynarodowe
Stowarzyszenie Badania Bólu (International Society for the Study of Pain IASP) ból jest to „nieprzyjemne doznanie czuciowe oraz emocjonalne, związane
z rzeczywistym lub potencjalnym uszkodzeniem tkanek, lub opisane jako tego
rodzaju uszkodzenie”. Klasyczny podział bólu to według czasu trwania - ostry,
gdy utrzymuje się poniżej 3 miesięcy i przewlekły, gdy czas trwania przekracza 3
miesiące. Podział w oparciu o mechanizm powstawania wyróżnia ból
receptorowy, który w zależności od lokalizacji receptorów i drogi przewodzenia
dzielimy na ból somatyczny oraz trzewny, a także ból niereceptorowy, dzielony
na ból neuropatyczny – związany z uszkodzeniem ośrodkowego lub
obwodowego układu nerwowego oraz psychogenny. Ból ostry jest jednym z
podstawowych mechanizmów umożliwiających adaptację ustroju do otoczenia,
spełnia rolę ostrzegawczo-obronną i jego całkowita eliminacja byłaby rzeczą
niekorzystną i niewskazaną. Postępowanie medyczne polega na uśmierzaniu
bólu, czyli zmniejszeniu jego natężenia do poziomu akceptowalnego dla pacjenta.
40
4/2013
Ból ostry utrzymuje się do chwili pełnego wygojenia tkanek, a jego zanik
informuje o powrocie do zdrowia.
Ból przewlekły definiuje się jako ból utrzymujący się dłużej niż 3
miesiące, z towarzyszącymi deficytami na płaszczyźnie somatycznej
(powiększony obszar bólu, zmiana jakości bólu, ograniczenia czynnościowe i
utrata mobilności), psychicznej (zaburzenia samopoczucia, nastroju, myślenia)
oraz społecznej (degradacja socjalna i upośledzenie zdolności do pracy).
Charakterystycznymi cechami bólu przewlekłego są: złożony mechanizm
powstawania, duża oporność na klasyczne środki przeciwbólowe, zwłaszcza
środki nieopioidowe, a także brak prostej korelacji pomiędzy zmianami
anatomicznymi i fizjologicznymi a nasileniem dolegliwości.
Proces powstawania bólu nosi nazwę nocycepcji i składają się nań 4
główne procesy: 1 - transdukcja – zamiana bodźca mechanicznego na
elektryczny, 2 – przewodzenie – transmisja bodźca elektrycznego z obwodu do
ośrodkowego układu nerwowego, 3 – modulacja – przetwarzanie sygnału
wędrującego do ośrodkowego układu nerwowego, 4 – percepcja –
uświadomienie symulacji bólowej wyzwalające zachowania bólowe, takie jak
lęk, ucieczka, agresja, a także depresja. Droga transmisji bólu jest składa się z 3
neuronów: nerw obwodowy, przenoszący informację bólową do rogów tylnych
rdzenia kręgowego, droga rdzeniowo-wzgórzowa oraz droga wzgórzowokorowa. Niewłaściwie leczony ból ostry lub inne zmiany patologiczne w obrębie
ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego powodują przejście bólu
ostrego w ból przewlekły. Procesy które leżą u podłoża tego zjawiska wynikają
bezpośrednio z plastyczności układu nerwowego i są następstwem sensytyzacji
zarówno obwodowej jak i ośrodkowej – zwiększonej wrażliwości układu
nerwowego zarówno na bodźce nocyceptywne jak i neurotransmitery
odpowiedzialne za ich przewodzenie.
Postępowanie w leczeniu bólu przewlekłego powinno mieć charakter
wielokierunkowy i obejmować: farmakoterapię (ustalenie skutecznej kombinacji
leków, testy farmakologiczne), postępowanie inwazyjne (blokady diagnostyczne,
prognostyczne,
terapeutyczne,
neurolizy,
zabiegi
neurodestrukcyjne),
neuromodulację (przeskórna stymulacja nerwów – TENS, elektoakupunktura –
zabiegi mobilizujące zstępujące drogi kontroli bólu), rehabilitację (mającą na
celu poprawę samodzielności) oraz terapię psychologiczną modulującą pamięć
bólową.
4/2013
41
Leki stosowane w leczeniu bólu przewlekłego
Leki stosowane w leczeniu bólu przewlekłego dzieli się na 3 główne
grupy, z których sensu stricte tylko 2 pierwsze można nazwać lekami
przeciwbólowymi – nieopioidowe środki przeciwbólowe oraz opioidy. Trzecią
grupę stanowią koanalgetyki, środki z różnych grup terapeutycznych, o
udowodnionej skuteczności w leczeniu bólu przewlekłego, z reguły stosowane w
skojarzeniu ze środkami przeciwbólowymi.
Nieopioidowe środki przeciwbólowe to niejednorodna grupa leków o
różnych mechanizmach działania, w znacznej części dostępna jako preparaty
OTC. Wyróżnia się środki nieopioidowe o działaniu ośrodkowym, do których
należą paracetamol, metamizol i nefopam oraz niesteroidowe leki przeciwzapalne
(NLPZ). Paracetamol jest najdłużej i najpowszechniej stosowanym środkiem
przeciwbólowym. Dostępny w postaci doustnej, doodbytniczej i dożylnej
stosowany jest zarówno w leczeniu bólu ostrego jak i przewlekłego. Jak na lek o
przeszło stuletniej historii obecności na rynku farmaceutycznym wciąż niewiele
jest wiadomo o jego mechanizmie działania. Wywiera efekt przeciwgorączkowy
i przeciwbólowy, pozbawiony jest natomiast działania przeciwzapalnego.
Blokuje działanie cyklooksygenazy-2 na poziomie ośrodkowym, aktywuje
serotoninergiczny układ antynocyceptywny, postuluje się również jego wpływ na
układ endokanabinoidowy i opioidergiczny. Ryzyko stosowania paracetamolu
związane jest z hepatotoksycznością w dawkach powyżej 100 mg/kg m.c. lub
równoczesnym stosowaniem innych leków metabolizowanych w wątrobie,
niektórych substancji chemicznych lub alkoholu.
Drugim powszechnie stosowanym środkiem z tej grupy jest metamizol.
W chwili obecnej jest to najsilniej działający nieopioidowy środek
przeciwbólowy. Oprócz tego działa przeciwgorączkowo i spazmolitycznie, stąd
często stosowany jest w ostrych zespołach bólowych z komponentą trzewną.
Jego mechanizm działania związany jest z blokowaniem syntezy prostaglandyn
na poziomie ośrodkowym, postulowany jest również wpływ na układ
endokanabinoidowy. Trzeci lek z tej grupy, nefopam, działa ośrodkowo
aktywując układ serotoninergiczny i noradrenergiczny.
Niesteroidowe środki przeciwzapalne stanowią dużą grupę leków
hamujących syntezę prostaglandyn i reakcję zapalną. Wszystkie one mają
działanie przeciwzapalne, przeciwbólowe i przeciwgorączkowo. Pierwsza
generacja tych leków działa nieswoiście blokując zarówno konstytucyjną jak i
indukowalną cyklooksygenazę (COX-1 i COX-2). Dzięki intensywnym pracom
42
4/2013
badawczym udało się stworzyć środki które w większym stopniu hamowały
indukowalną, odpowiedzialną za reakcję zapalną COX-2: tzw. preferencyjne
NLPZ (meloksykam, lornoksykam, nimesulid), a następnie wybiórcze inhibitory
COX-2: tzw. koksyby (celekoksyb, etoricoksyb). W miarę wzrostu
powinowactwa leków do cyklooksygenazy-2 zmniejsza się ilość działań
niepożądanych związanych z uszkodzeniem śluzówki przewodu pokarmowego i
nerek, rośnie natomiast ryzyko incydentów zakrzepowo-zatorowych i ich
następstw takich jak zawał serca czy udar niedokrwienny. Maleje również
niestety efekt analgetyczny.
Opioidy
Opioidy są lekami najdłużej stosowanymi w leczeniu bólu, tak ostrego
jak i przewlekłego. Pierwsze wzmianki pochodzą z najwcześniejszych źródeł
pisanych traktujących o medycynie, a znane były prawdopodobnie dużo
wcześniej. Działają za pośrednictwem specyficznych receptorów opioidowych
zlokalizowanych w ośrodkowym i obwodowym układzie nerwowym. Dla
potrzeb klinicznych dzieli się je na słabe opioidy (kodeina, dihydrokodeina,
tramadol) oraz silnie działające (morfina, oksykodon, buprenorfina, fentanyl). W
leczeniu bólu przewlekłego szczególną rolę odgrywa buprenorfina: działa około
10 razy silniej od morfiny, ma także najdłuższy ze wszystkich opioidów okres
półtrwania – około 8 godzin. Rzadko wywołuje typowe dla opioidów działania
niepożądane: zaparcia, nudności czy depresję oddechową. Nie powoduje również
uzależnień. Stąd jako jedyny z grupy silnych opioidów nie jest wypisywany na
receptach z wtórnikiem (Rpw). Dostępny jest postaci injekcji, a także tabletek
dopoliczkowych i plastrów do podaży przezskórnej.
Ko-analgetyki
Ko-analgetyki są lekami z różnych grup farmakologicznych mające na
celu potencjalizację działania analgetyków i uruchomienie dodatkowych
mechanizmów farmakologicznych. Dwie podstawowe grupy środków to leki
przeciwdepresyjne i przeciwdrgawkowe. Najskuteczniejsze w leczeniu
przewlekłych zespołów bólowych są trójpierścieniowe leki przeciwdepresyjne
(TLPD), a najchętniej stosowanym środkiem jest amitryptylina. Stosowana w
dawkach znacznie mniejszych niż stosowane w leczeniu depresji ma korzystny
profil bezpieczeństwa oraz nieliczne i niezbyt uciążliwe działania niepożądane.
4/2013
43
Czasem zamiennie stosuje się SNRI (serotonin-norepinephrine reuptake
inhibitors) takie jak wenlafaksyna i duloksetyna. Spośród leków
przeciwdrgawkowych najczęściej stosuje się gabapentynę i pregabalinę, czasem
karbamazepinę, lamotryginę i topiramat. Leki z tych dwóch grup są niezastąpione
w przypadku zespołów bólu neuropatycznego będącego następstwem
uszkodzenia struktur ośrodkowego i obwodowego układu nerwowego.
Z innych koanalgetyków, które znalazły miejsce w leczeniu
przewlekłych zespołów bólowych stosuje się środki miejscowo znieczulające,
kalcytoninę, glikokortykosteroidy oraz miorelaksanty (baklofen, tolperizon,
tyzanidyna). Kwestią czasu jest również wprowadzenie do lecznictwa
syntetycznych kanabinoidów, już zarejestrowanych w niektórych krajach,
chociaż najprawdopodobniej obrót nimi będzie bardzo ograniczony.
Ogólne zasady leczenia przewlekłych zespołów bólowych opierają się
o przedstawioną w latach 70-tych przez World Health Organisation drabinę
analgetyczną. Pierwszy szczebel tej drabiny to leki nieopioidowe do których
można dołączyć jeden lub więcej ko-analgetyków. Brak poprawy to wskazanie
do przejścia o szczebel wyżej i dołączenia słabego opioidu. W przypadku
utrzymującego się niedostatecznego efektu analgetycznego należy przejść na
najwyższy szczebel drabiny analgetycznej i słaby opioid zastąpić silnym
opioidem.
Najczęstsze zespoły bólu przewlekłego i ich leczenie
Najczęściej spotykane w praktyce poradni leczenia bólu zespoły bólu
przewlekłego to:
1. Bóle głowy
2. Bóle twarzy
3. Zespoły bólowe narządu ruchu
4. Zespoły bólowy miednicy mniejszej (CPP – Chronic Pelvic Pain)
5. Zespoły bólu neuropatycznego
Międzynarodowe Stowarzyszenie Badania i Leczenia Bólów Głowy
(IHS – International Headache Society) wyróżnia następujące postacie
pierwotnych bólów głowy: migrena, klasterowe bóle głowy, napięciowe bóle
głowy oraz trójdzielno-autonomiczne bóle głowy. Większość tych zespołów
bólowych jest leczona przez neurologów w trybie ambulatoryjnym.
Najważniejsze leki w profilaktyce napadów migreny to propranolol, topiramat,
44
4/2013
iprazochrom i flunaryzyna, zaś w leczeniu napadów migreny agoniści receptora
serotoninowego 5HT1D takie jak sumatriptan czy zolmitryptan wyparły
stosowane przez długi czas alkaloidy sporyszu, skuteczne ale obarczone licznymi
działaniami niepożądanymi.
Duży problem w poradniach leczenia bólu stanowią pacjenci z
zespołami bólowymi narządu ruchu. Najczęstszą przyczyną wizyt jest choroba
zwyrodnieniowa stawów, zwłaszcza stawów biodrowych i kolanowych, która
bardzo ogranicza mobilność. Inne często zgłaszane dolegliwości to zespoły
bólowe kręgosłupa oraz fibromialgia.
Choroba zwyrodnieniowa stawów jest chorobą cywilizacyjną
charakteryzującą się stopniową degeneracją chrząstki stawowej i warstwy
podchrzęstnej kości. Jej rozwojowi sprzyjają otyłość, brak ruchu ale także urazy,
w tym sportowe. Klinicznie choroba objawia się sztywnością poranną, bólem
stawów i ograniczeniem ruchomości, a potwierdzeniem diagnozy klinicznej jest
zwężenie szpary stawowej na zdjęciu rtg odzwierciedlające zanik chrząstki oraz
zmieniony patologicznie obraz kości w warstwie podchrzęstnej z cechami
sklerotyzacji. W postępowaniu leczniczym najważniejszą rolę odgrywa
profilaktyka. Prawidłowe postępowanie obejmuje redukcję masy ciała do BMI
<30, ćwiczenia fizyczne poprawiające ruchomość w stawach (stretching), a także
stosowanie substytutów diety hamujących proces degradacji chrząstki i rozwój
osteoartrozy. Najlepiej udokumentowaną skuteczność w profilaktyce i leczeniu
choroby zwyrodnieniowej stawów mają glukozamina i chondroityna w dobowej
dawce
1500
mg,
diacereina,
S-adenozylometionina
(SAM),
methylsulfonylometan (MSM) oraz wyciąg z awokado i soi (ASUs – Avocado
Soybean Unsaponifiables). Przyjmowane przez okres 3 i więcej miesięcy hamują
progres choroby zwyrodnieniowej stawów oceniany szerokością szpary stawowej
w badaniu rentgenowskim, zmniejszają dolegliwości bólowe i poprawiają zakres
ruchów w stawach. Celem zmniejszenia dolegliwości bólowych stosuje się
również dostawowo długo działające glikokortykosteroidy, kwas hialuronowy
oraz uzyskiwane z krwi pacjenta osocze bogatopłytkowe. Dopiero brak efektu
jest wskazaniem do leczenia operacyjnego, najczęściej całkowitej protezoplasytki
stawu. Leczenie zaostrzeń objawów choroby zwyrodnieniowej stawów jest
zgodne z ogólnymi zaleceniami leczenia przewlekłego bólu o charakterze
receptorowym. Obejmuje leki nieopioidowe, opioidy i ko-analgetyki. Skuteczne
są również niesteroidowe środki przeciwzapalne podawane miejscowo w postaci
żelów i maści.
4/2013
45
Zespoły bólowe kręgosłupa stanowią dotykają rocznie 15-25%
populacji, 85% populacji przynajmniej raz w życiu ma dolegliwości ze strony
odcinka lędźwiowego kręgosłupa, które są najczęstszą przyczyną absencji w
pracy przed depresją, infekcjami i urazami. Żaden z pojedynczych leków
przeciwbólowych nie jest wystarczająco skuteczny, żeby można go było bez
zastrzeżeń zalecić. Najlepszy współczynnik efektywności wykazuje paracetamol,
niesteroidowe środki przeciwzapalne, miorelaksanty oraz trójpierścieniowe leki
przeciwdepresyjne. Skuteczna jest również fizjoterapia i terapia manualna.
Ważną rolę w przypadku chorych z dolegliwościami bólowymi ze strony
narządu ruchu odgrywa wykluczenie schorzeń dla których możliwe jest celowane
specjalistyczne leczenie: zesztywniające zapalenie stawów kręgosłupa (zzsk),
reumatoidalne zapalenie stawów (rzs), toczeń układowy (SLE). Są to choroby o
charakterze autoimmunologicznym wymagające leczenia immunosupresyjnego i
przeciwzapalnego. Ostatnio pojawiły się leki biologiczne o dużej skuteczności,
które znacząco spowalniają rozwój choroby zasadniczej. Podobnie niezależnie od
leczenia przeciwbólowego należy wykluczyć zakażenia i nowotwory.
Zespoły bólu neuropatycznego związane są z uszkodzeniem
ośrodkowego lub obwodowego układu nerwowego. Najczęściej spotykane
zespoły to neuralgia popółpaścowa, bolesna polineuropatia cukrzycowa,
neuralgia nerwu trójdzielnego oraz ośrodkowy ból neuropatyczny (po urazach
rdzenia kręgowego, urazach oun, udarach, w przebiegu stwardnienia rozsianego
(SM) oraz bóle fantomowe). Charakterystyczną cechą bólu neuropatycznego jest
oporność na klasyczne środki przeciwbólowe przy wrażliwości na leki
przeciwdrgawkowe i przeciwdepresyjne. Stąd lekami pierwszego rzutu w
zespołach bólu neuropatycznego są gabapentyna i amitryptylina, w drugiej
kolejności dołączany jest opioid, najczęściej tramadol, a przy braku skuteczności
zastępowany jest silnym opioidem.
Leczenie farmakologiczne stanowi pierwszy i najważniejszy etap
leczenia pacjenta z przewlekłym zespołem bólowym. Znaczna część chorych
poddaje się temu leczeniu i nie wymaga bardziej intensywnego postępowania. W
przypadku niewystarczającej skuteczności wskazane są procedury inwazyjne:
blokady farmakologiczne, techniki neuromodulacji, a także zabiegi
neurodestrukcyjne takie jak neurolizy, termolezja czy kriolezja. Procedury te
wykonywane są w gabinetach leczenia bólu, a część w warunkach szpitalnych.
Wskazania do skierowania pacjenta do Poradni Leczenia Bólu to brak
skuteczności dotychczasowego leczenia, nasilone działania uboczne leków
4/2013
46
przeciwbólowych, szybkie narastanie zapotrzebowania na opioidy, wskazania do
zastosowania inwazyjnych metod leczenia a także na życzenie chorego.
Piśmiennictwo
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Practice guidelines for chronic pain management: an updated report by
the American Society of Anesthesiologists Task Force on Chronic Pain
Management and the American Society of Regional Anesthesia and Pain
Medicine. Anesthesiology. 2010; 112: 810-33
Smith HS. Potential analgesic mechanisms of acetaminophen. Pain
Physician. 2009; 12: 269-80
Sinusas K. Osteoarthritis: diagnosis and treatment. Am Fam Physician.
2012; 85: 49-56
Kosel J, Kościuczuk U, Siemiątkowski A. Współczesna farmakoterapia
bólu neuropatycznego. Farm Pol, 2012, 68: 536-542
Kon E, Filardo G, Drobnic M, Madry H, Jelic M, van Dijk N, Della
Villa S. Non-surgical management of early knee osteoarthritis. Knee
Surg Sports Traumatol Arthrosc. 2012; 20: 436-49
Chou R. Pharmacological Management of Low Back Pain. Drugs 2010;
70: 387-402
4/2013
47
W drugiej części programu nastąpiło wręczenie Honorowej Odznaki
PTFarm. Pani mgr Irenie Adamowicz. Wręczenia dokonał Prezes Oddziału
PTFarm - dr hab. Wojciech Miltyk, poprzedzając akt wręczenia krótką
charakterystyką Osoby Odznaczonej. Pani Magister wyraziła słowa wdzięczności
za zaszczytne wyróżnienie, po czym z okazji zbliżających się świąt Bożego
Narodzenia nastąpiło tradycyjne dzielenie się opłatkiem.
Fot. Mg farm. Irena Adamowicz wraz z dr. Stefanem Rostafińskim(po prawej)
oraz dr hab. Wojciechem Miltykiem (po lewej).
48
4/2013
Ocalić od zapomnienia
Z archiwum rodzinnego Buczyńskich -Apteka w Filipowie.
Czas śmierci , czas refleksji, czas zadumy.
Co pozostaje w pamięci? Co zachowało się z rodzinnego archiwum?
9 maja 2013 zmarł mój
Tata, jedyny syn Dziadka, o
którym chcę napisać krótkie
wspomnienie.
Każde odejście człowieka
bliskiego dla rodziny jest
olbrzymim przeżyciem, a w
sposób bardzo szczególny
przeżywa się, gdy przebywa
się na emigracji.
Smutne są refleksje nad
życiem mojego Sp. Taty, jego
Ojca i życiem naszej rodziny.
W
czasie
żałobnego
wyciszenia sięga się do
archiwum
rodzinnego
po
fotografie
i
próbuje
odpowiedzieć na pytanie, jak
to się stało, że los naszej
rodziny był taki a nie inny.
Fot. Autorka tekstu z Dziadkiem – mgr. W. Buczyńskim.
Przeglądając dokumenty i pożółkłe fotografie stanęła mi przed oczami
sylwetka mojego Śp. Dziadka – mgr farm. Wincentego Buczyńskiego.
Z opowiadań Dziadka pamiętam, że był właścicielem apteki, która mieściła
się w Filipowie, została przez Dziadka zakupiona (w rodzinnym archiwum są
dokumenty zakupu apteki).
4/2013
49
Niestety
pewnego dnia, jak
opowiadał Dziadek,
apteka
została
upaństwowiona
przyszli panowie w
czarnych
garniturach
z
czarnymi teczkami i
zabrali wszystko, co
posiadał Dziadek.
Najbardziej
był
smutny, że nie
pozwolili zatrzymać
nawet
Jego
ukochanego
kałamarza, darzył
go
wielkim
sentymentem.
Opowiadał, że
był kryształowy. W
tamtych
czasach
wszystkie recepty
były
pisane
odręcznie - kopię
recepty otrzymywał
pacjent
wraz
z
lekarstwem.
Fot. Mgr Buczyński z żoną przed swoją apteką.
Po tym, jak odebrali mu aptekę, mimo, że nadeszły „inne czasy”, dalej
pracował w tej aptece, wykonywał swój zawód aptekarski, był kierownikiem
apteki.
Dziadek zmarł mając 70 lat. Do końca swojego życia pracował w aptece.
Był bardzo szanowanym, cenionym i życzliwym człowiekiem, niósł usługę i
pomoc okolicznej ludności, nierzadko również lekarską.
50
4/2013
Mój Dziadek jest pochowany na cmentarzu w Filipowie. Na pogrzebie były
tłumy ludzi, którzy chcieli Go pożegnać. Pamiętam 13 - go lipca 1960 roku
upalne lato, bijące dzwony i fakt, że trumna była niesiona z kościoła aż na
cmentarz na ramionach ludzi, którzy chcieli w ten sposób podziękować swojemu
ukochanemu aptekarzowi.
Marzeniem mojego Dziadka było, żebym była lekarzem, żeby tradycje
rodzinne
zostały
zachowane.
W
1972r.
ukończyłam
Wydział Lekarski na
Akademii
Medycznej
w
Białymstoku. Cieszę
się , że mogę leczyć
ludzi i kontynuować
tradycje Dziadka i
Taty,
który
też
studiował
medycynę, niestety
wojna
przerwała
jego naukę.
Dziadek
uważał,
że
upaństwowienie
aptek było rzeczą
straszną i zawsze
mówił, że apteki
prywatne
to
przyszłość.
Dziś
z
pewnością by się
bardzo cieszył, że
wrócono do tradycji
wolnego
aptekarstwa.
Fot. Mgr farm. W. Buczyński (po prawej) ze swoim przyjacielem - mgr farm.
Czesławem Bańkowskim - założycielem ogrodu zielarskiego we Wrocławiu.
4/2013
51
Wracam z wielkim sentymentem do wspomnień. W mojej pamięci ma
szczególne znaczenie fakt, jaki ludzie kiedyś mieli stosunek do człowieka i jakie
wartości były ważne. Wszystko miało ludzki wymiar. Do dziś jestem w
posiadaniu koszulki od Chrztu mojego Taty, przez wojnę ocalała i dla Dziadków
była jak relikwia.
Bardzo kochałam mojego Dziadka, był dla mnie wielkim autorytetem i
wzorem do naśladowania, dlatego bardzo cieszę się, że mogę po latach napisać
takie wspomnienie.
Fot. Grób rodzinny Buczyńskich. Cmentarz Parafialny w Filipowie.
Chciałabym opisać jeszcze jeden mój szczęśliwy dzień związany z
Dziadkiem. Po latach odwiedziłam cmentarz i grób rodzinny Dziadków,
znalazłam tam palące się świece i świeże kwiaty. Po tylu latach nadal są ludzie,
którzy odwiedzają i dalej pamiętają o moim Dziadku.
Dziadek przekazał mi motto życiowe, którym kieruję się do dziś: „Warto
być uczciwym człowiekiem i całe swoje życie poświęcić innym niosąc pomoc”.
Danuta Szochner z domu Buczyńska
*Autorka tekstu jest lekarzem. Od wielu lat mieszka i praktykuje w Niemczech.
52
4/2013
Powitanie
/fragment/
Dziś nie te czasy, gdy na polu bitwy ,
Za całość Matki hojnie krew się lała.
Przebrzmiały świetne walki i gonitwy,
Lecz mimo tego walka nie ustała.
Więc, choć znękani, nie złożym oręża,
Lecz nowe, inne rozwiniem sztandary.
Dziś stal hartowną moc ducha zwycięża,
Dzisiaj nauka odradza świat stary.
Dziś, gdy mieczowi sprostać niepodobna,
trzeba się nową bronią wyswobodzić.
Niech wszyscy razem, a każdy z osobna
Stara się o to, by naród odrodzić
I pracą skrzętną, cichą a wytrwałą
Zdobyć napowrót, co się postradało...
Niech świat wciąż słyszy, że Polska istnieje,
Że w każdej pracy dzielnie mu dostoi.
Że jeszcze nasze nie zamknięte dzieje.
Żeśmy ci sami nad książką, co w zbroi...
Biedne sieroty bogatej spuścizny
Walczmy nauką za sprawę Ojczyzny.
4/2013
53
Wspomnienie o Panu mgr. Józefie Marcinkowskim
Dotąd trwać będziemy, dopóki pozostajemy w życzliwej pamięci żyjących.
W cyklu „ocalić od zapomnienia” pragnę przybliżyć Państwu osobę mgr Józefa
Marcinkowskiego. Wspomnienie niech będzie hołdem dla tego nieprzeciętnego
Człowieka w przypadającą w bieżącym roku 120. rocznicę Jego urodzin.
24 lutego 1893 r. w Sieradzu przyszedł na świat Józef Stanisław
Marcinkowski, syn Bronisława i Franciszki z domu Mazurowskiej, w rodzinie
rzemieślniczej. Tu też wychowywał się, spędził swoje dzieciństwo, ukończył
szkołę powszechną i średnią. Kiedy w 1911 roku zmarł mu ojciec, młody, bo
niespełna 18-stoletni Józef musiał kształcić się dalej bez pomocy bliskich, licząc
na własne siły. Samodzielnie zdobywał fundusze, by móc studiować na Oddziale
Farmaceutycznym Wydziału Lekarskiego Uniwersytetu Warszawskiego, gdzie
wstąpił w 1915 roku, Podczas studiów brał udział w wypadkach politycznych,
rozbrajając żołnierzy niemieckich, Studia ukończył w czerwcu 1920 roku i jako
magister farmacji został asystentem w Zakładzie Badania Środków
Spożywczych, pracując tam do końca 1922 roku. W 1923 r. mgr Marcinkowski
wyjechał z Warszawy do Suwałk, gdzie zatrudniony był do 1927 r. jako
kierownik w aptece mgr Żychowicza, W sierpniu 1927 r. mgr Marcinkowski
zakupił aptekę od sukcesorki – Idalii Sulewskiej, wdowy po Feliksie Sulewskim
zmarłym w 1919 r. Apteką, znajdującą się w Grajewie, kierował do wybuchu II
Wojny Światowej w 1939 r.
Kilka dni przed wybuchem wojny został powołany w randze podporucznika
do wojska, gdzie powierzono mu organizację apteki w szpitalu wojennym w
Lidzie. Następnie cały szpital wraz z apteką został przeniesiony do Wilna na
Antokol, Po wkroczeniu do Wilna Armii Czerwonej, mgr Marcinkowski
powrócił do Grajewa, gdzie uruchomił aptekę na bardzo krótko , bo już w
trzecim dniu pracy, to jest 1 października 1939 r. został zabrany wprost z apteki
do więzienia, gdzie przebywał do czasu wywózki do łagru w republice Komi
(pobliże Morza Białego), co nastąpiło pod koniec roku. Tam pracował w lasach
przy układaniu pni drzewnych w sążnie, a później przy wożeniu cegieł taczkami.
Wychudł
tak, że koledzy nazywali go Gandhim
a opuchlizna nóg
uniemożliwiała mu chodzenie. Kolejnym etapem pracy mgr Marcinkowskiego
była apteka obozowa, gdzie nadal podlegał wszelkim rygorom łagru.
54
4/2013
Wkrótce po porozumieniu zawartym przez rząd generała Sikorskiego z
rządem ZSSR (układ Sikorski – Majski 30.07.1941) mgr Marcinkowski został
przeniesiony do pracy przy bawełnie mad rzeką Amu-Darią. Korzystając z
amnestii podąża do Jangijulu na teren Uzbeckiej SRR, gdzie sztab II Korpusu
Wojska Polskiego ogłosił pobór w swoje szeregi, 13 lipca 1942 r. został wcielony
do Baonu Sanitarnego 7. Dywizji Wojska Polskiego, przyjmując pracę jako
zastępca kierownika apteki szpitalnej. Wraz ze swą jednostką mgr Marcinkowski
odbył wędrówkę poprzez Persję, Irak, Palestynę i Egipt do Włoch, gdzie brał
udział w bitwie pod Monte Cassino. W chwili wybuchu bitwy tj. 19 maja 1943 r,
był oficerem inspekcyjnym szpitala na 1800 łóżek. Po zakończeniu wojny mgr
Marcinkowski zdał aptekę częściowo we Włoszech, a z resztą wyposażenia
wyjechał do Anglii.
W 1947 r. powrócił do kraju, motywując to koniecznością zasilenia kadr
fachowców, przetrzebionych przez okupantów. Pierwotnie osiedlił się w Kutnie i
tu przystąpił do pracy w aptece „Pod Orłem” mgr Starnawskiej. Po około
rocznym pobycie w Kutnie mgr Marcinkowski powrócił do Grajewa, gdzie od 1
listopada 1948r. przejął własną aptekę, dzierżawioną dotąd przez mgr
Gołaszewską.
Po upaństwowieniu aptek w 1951 roku pozostał nadal jej kierownikiem aż
do 24 kwietnia 1969 r., kiedy to przeszedł na zasłużony odpoczynek. Wkrótce
przeniósł się do Kutna, gdzie 13 kutego 1972 r. zmarł na zawał serca.
Obok pracy zawodowej, mgr Marcinkowski brał czynny udział w życiu
społecznym. W okresie międzywojennym długie lata był naczelnikiem
Ochotniczej Straży Pożarnej w Grajewie, a w ostatnich latach pobytu w tym
mieście był przewodniczącym Sądu Honorowego Ochotniczej Straży Pożarnej. .
Był też członkiem ZHP. Przez cały czas pracy zawodowej mgr Marcinkowskiego
włączał się on w działalność farmaceutycznych organizacji społeczno –
zawodowych i naukowych. Przed wojną był członkiem Warszawskiego
Towarzystwa Farmaceutycznego, a z chwilą powstania w 1936 r, Oddziału
Białostockiego Polskiego Powszechnego Towarzystwa Farmaceutycznego
(PPTF) został jego członkiem. W latach 1937 – 1938 był członkiem Komisji
Rewizyjnej Oddziału PPTF, a w roku 1939 powołany był do Zarządu tego
Oddziału. Mgr Marcinkowski bardzo aktywnie uczestniczył w pracach
4/2013
55
stowarzyszeń farmaceutycznych, biorąc regularnie udział w zebraniach i zjazdach
np. Farmaceutów Słowiańskich.
W latach powojennych, od momentu powstania Oddziału Polskiego
Towarzystwa Farmaceutycznego w Białymstoku w 1955 r. brał czynny udział w
jego pracach, zebraniach i akcjach propagujących zawód farmaceutyczny wśród
młodzieży. W latach 1961 – 1963 był członkiem Komisji Rewizyjnej Oddziału.
W uznaniu jego zasług w pracy społecznej i zawodowej, mgr Marcinkowski
otrzymał szereg odznaczeń. Był posiadaczem medalu „Za Wojnę w 1918 roku”,
Krzyża „Monte Cassino” nr 41/802, Odznaki za Wzorową Pracę w Służbie
Zdrowia, Odznaki 1000-lecia Państwa Polskiego. Złotego Medalu Zasługi
Ochotniczych Straży Pożarnych oraz Odznaki „Za wysługę 40.lat Związku
Ochotniczych Straży Pożarnych”. Ponadto otrzymał szereg dyplomów uznania,
między innymi za zajęcie I miejsca Apteki Społ. nr 49 w Grajewie we
współzawodnictwie pracy aptek w grupie aptek średnich w 1966 roku.
Suche dane biograficzne nie są w stanie dać żadnego wyobrażenia o osobie
mgr Marcinkowskiego i klimacie, jaki potrafił on stworzyć w swoim otoczeniu.
Należał do generacji przedwojennych aptekarzy, którzy sprawiali, że jak pisał
Wańkowicz: „Apteka to wielkie na prowincji słowo”. Nieskazitelna uczciwość i
wielka pracowitość, a przy tym umiłowanie zawodu i szacunek do człowieka – to
cechy charakteru mgr Marcinkowskiego, które i teraz powinny być w cenie.
Szczególną cechą magistra była jego znakomita pamięć i nieustanna żądza
wiedzy, która sprawiała, że do końca swego życia zawodowego (wieku 76 lat)
był zorientowany w najnowszych osiągnięciach nauk farmaceutycznych,
obserwując pilnie literaturę fachową.
Przybliżając postać mgr Józefa Marcinkowskiego należy wspomnieć o jego
małżonce – Pani Jadwidze Marcinkowskiej, osobie która stała obok, niezłomnie
towarzysząc mężowi, także w czasie tułaczki w Armii gen. Andersa. Pani
Jadwiga podtrzymywała męża na duchu, starając się o jego dobro i stwarzając
ciepło rodzinnego domu podczas wojennych trudów. Jej to zawdzięczać należy
ocalenie wspomnień o mężu, które w formie listów spisała już po jego śmierci,
na zapotrzebowanie PTFarm, pragnącego uczcić pamięć Zmarłego stosownym
nekrologiem.
56
4/2013
Beniamin Franklin mówił: „Jeżeli chcecie, aby o was nie zapomnieli po
śmierci, to albo piszcie rzeczy warte do czytania, albo czyńcie rzeczy warte
napisania”. Nasza piękna Ziemia Podlaska wydała wielu wspaniałych
farmaceutów, o których pamięć powinna przetrwać. Może się to ziścić za naszą
sprawą.
Agnieszka Kita
Hymn
/fragment/
Wszechmocny Boże! Ojcze nasz jedyny!
Omdlałej matki pokrwawione syny,
Błagamy w prochu, żałości, pokorze:
Ratuj nas Boże!
Tyś tak potężny, a my tak znękani,
W cierniowym wieńcu u słupa oplwani,
Wyschnięte oko łez ronić nie może
Ratuj nas Boże!
Pożar, mord sieją dzikie wrogów hordy.
Przez rzezie Pragi, przez Oszmiany mordy,
Przez krew humańską, galicyjskie noże:
Ratuj nas Boże!
Przez kopalń ciemnie, przez lody Kamczatki,
Przez śmiercią synów zamęczone matki.
Przez jęki wdowie, sierocych łez morze:
Ratuj nas Boże!
Za cóż nie zwrócisz ku nam Twego lica.
Jedna wśród ludów Polska męczennica
Sprawiedliwości Twej wzbudzić nie może:
Ratuj nas Boże!

Untitled

Transkrypt

Podobne dokumenty