2. Główne założenia Programu Ochrony Środowiska.
Transkrypt
2. Główne założenia Programu Ochrony Środowiska.
1 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Spis treści: 1. Wstęp. ..................................................................................................................................... 3 1.1. Podstawy prawne opracowania prognozy. ........................................................................ 3 1.2. Cel prognozy. ................................................................................................................... 3 1.3. Zakres prognozy. .............................................................................................................. 4 1.4. Metodologia wykonania prognozy. .................................................................................... 5 2. Główne założenia Programu Ochrony Środowiska. ................................................................. 6 2.1. Cele. ................................................................................................................................. 6 2.2. Założenia alternatywne. .................................................................................................... 8 3. Dokumenty nadrzędne i wytyczone przez nie cele z zakresu z ochrony środowiska. .............. 8 3.1. Polityka Ekologiczna Państwa. ......................................................................................... 8 3.2. Wojewódzki Program Ochrony Środowiska dla województwa mazowieckiego na lata 2007-2014. ........................................................................................................................ 9 4. Aktualny stan środowiska. ......................................................................................................12 4.1. Jakość wód. .....................................................................................................................12 4.2. Powietrze atmosferyczne. ................................................................................................15 4.3. Klimat akustyczny. ...........................................................................................................17 4.4. Promieniowanie elektromagnetyczne...............................................................................18 4.5. Gleby. ..............................................................................................................................18 4.6. Ochrona przyrody i krajobrazu. ........................................................................................19 5. Zaniechanie realizacji POŚ. ...................................................................................................22 6. Oddziaływanie na środowisko realizacji POŚ. .......................................................................23 7. Zapobieganie i ograniczanie ujemnych oddziaływań na środowisko......................................23 8. Oddziaływania transgraniczne związane z realizacją POŚ. ....................................................25 9. Streszczenie w języku niespecjalistycznym ............................................................................25 10. Podsumowanie.....................................................................................................................27 11. Bibliografia. ..........................................................................................................................27 Załącznik nr 1.............................................................................................................................28 Spis tabel: Tabela 1.Cele krótkookresowe i średniookresowe przyjęte w „Programie ochrony środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011 – 2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015 – 2018”. .................. 6 Tabela 2.Jakość wód powierzchniowych na terenie Gminy Pułtusk (stan na rok 2009)....................... 13 Tabela 3.Wyniki pomiarów wskaźników substancji, które zadecydowały o jakości rzeki. .................... 13 Tabela 4.Jakość wód rzeki Narew (stan na rok 2009). ......................................................................... 14 Tabela 5.Ocena jakości wód podziemnych na terenie Gminy Pułtusk (stan na rok 2010) ................... 15 Tabela 6.Klasyfikacja strefy mazowieckiej pod względem zanieczyszczeń powietrza, cel: ochrona zdrowia. ................................................................................................................................................. 16 Tabela 7.Klasyfikacja strefy mazowieckiej pod względem zanieczyszczeń powietrza, cel: ochrona roślin. ..................................................................................................................................................... 16 Tabela 8.Wyniki pomiarów hałasu drogowego, Pułtusk (stan na rok 2010) ......................................... 17 Tabela 9.Pomiary PEM na terenie Miasta Pułtusk (stan na rok 2008).................................................. 18 Tabela 10.Użytki ekologiczne na terenie Gminy Pułtusk. ..................................................................... 20 Tabela 11.Dane o leśnictwie na terenie Gminy Pułtusk (stan na 31.XII.2010r). ................................... 21 2 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk 1. Wstęp. Zgodnie z art. 47 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 r. nr 199 poz. 1227, z późn. zm.) „przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają projekty (...) polityk, strategii, planów lub programów w dziadzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, ustalające ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (...)” a także w przypadku wprowadzania zmian do przyjętych dokumentów (art. 50). W celu przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015 - 2018”, organ administracji publicznej – Burmistrz Miasta Pułtuska, na podstawie zapisu art. 51 ust. 1 w/w ustawy, został zobowiązany do sporządzenia Prognozy oddziaływania na środowisko projektu aktualizacji programu. 1.1. Podstawy prawne opracowania prognozy. Podstawy formalno – prawne opracowania prognozy oddziaływania na środowisko projektu „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015 - 2018” stanowią: • Ustawa z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r., nr 199 poz. 1227, z późn. zm.), • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r., nr 25 poz. 150 ze zmianami), • Ustawa z dnia 27 lipca 2001r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach raz o zmianie niektórych ustaw (Dz. U. z 2001r., nr 2001, poz. 1085), • Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz. U. z 2007 r., Nr 39, poz. 251). Zakres opracowania prognozy został zaopiniowany zgodnie z art. 57 i 58 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 nr 199 poz. 1227, z późn. zm.) przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Warszawie oraz Państwowy Wojewódzki Inspektorat Sanitarny w Warszawie. 1.2. Cel prognozy. Głównym celem prognozy jest ustalenie, czy zapisy projektu „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014, z uwzględnieniem lat 2015 - 2018” nie naruszają zasad prawidłowego funkcjonowania środowiska przyrodniczego a względy ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju są rozważane na równi z innymi celami i priorytetami. Prognoza ma za zadanie także ułatwić identyfikację możliwych do określenia skutków środowiskowych spowodowanych realizacją postanowień ocenianego dokumentu oraz określić, czy istnieje prawdopodobieństwo powstawania w przyszłości konfliktów i zagrożeń w środowisku. Należy podkreślić, iż podlegający ocenie dokument „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015 - 2018”, jest 3 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk w swym założeniu dokumentem ogólnym, a niniejsza ocena oddziaływania na środowisko może mieć jedynie charakter jakościowy. 1.3. Zakres prognozy. Zakres prognozy powinien być zgodny z art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 nr 199 poz. 1227, z późn. zm.). Prognoza oddziaływania na środowisko zawiera: • • • • • informacje o zawartości, głównych celach projektowanego dokumentu oraz jego powiązaniach z innymi dokumentami, informacje o metodach zastosowanych przy sporządzaniu prognozy, propozycje dotyczące przewidywanych metod analizy skutków realizacji postanowień projektowanego dokumentu oraz częstotliwości jej przeprowadzania, informacje o możliwym transgranicznym oddziaływaniu na środowisko, streszczenie sporządzone w języku niespecjalistycznym. Prognoza ponadto określa i analizuje: • • • • • istniejący stan środowiska oraz potencjalne zmiany tego stanu w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, stan środowiska na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, istniejące problemy ochrony środowiska istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności dotyczące obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody, cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu, przewidywane znaczące oddziaływania, w tym oddziaływania bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe i długoterminowe, stałe i chwilowe oraz pozytywne i negatywne, na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, a także na środowisko, a w szczególności na: o różnorodność biologiczną, o ludzi, o zwierzęta, o rośliny, o wodę, o powietrze, o powierzchnię ziemi, o krajobraz, o klimat, o zasoby naturalne, o zabytki, o dobra materialne, o z uwzględnieniem zależności między tymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy; 4 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Prognoza przedstawia również: • • rozwiązania mające na celu zapobieganie, ograniczanie lub kompensację przyrodniczą negatywnych oddziaływań na środowisko, mogących być rezultatem realizacji projektowanego dokumentu, w szczególności na cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru, biorąc pod uwagę cele i geograficzny zasięg dokumentu oraz cele i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru - rozwiązania alternatywne do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie wraz z uzasadnieniem ich wyboru oraz opis metod dokonania oceny prowadzącej do tego wyboru albo wyjaśnienie braku rozwiązań alternatywnych, w tym wskazania napotkanych trudności wynikających z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. 1.4. Metodologia wykonania prognozy. Prognoza oddziaływania na środowisko „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015 - 2018” została sporządzona zgodnie z wymaganym zakresem w myśl art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r.,nr 199 poz. 1227, z późn. zm.). W opracowaniu wykorzystano także: • „Politykę Ekologiczną Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016”, • „Programu Ochrony Środowiska dla województwa mazowieckiego”, • „Strategia Rozwoju Województwa Mazowieckiego do roku 2020”, W załączniku nr 1 przeprowadzono analizę i ocenę oddziaływania „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015 - 2018” posługując się tabelą przedstawiającą następujące typy oddziaływania na środowisko: • bezpośrednie, • pośrednie, • wtórne, • pozytywne, • negatywne, • skumulowane, • krótkoterminowe, • długoterminowe, • stałe, • chwilowe. na następujące elementy środowiska: • różnorodność biologiczna, • NATURA 2000, • ludzie, • rośliny, • zwierzęta, • powietrze woda, • powierzchnia ziemi, • krajobraz, • klimat, • zasoby naturalne, • zabytki. 5 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk 2. Główne założenia Programu Ochrony Środowiska. „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014, z uwzględnieniem lat 2015 - 2018” został sporządzony w celu określenia aktualnych warunków, wymagań oraz zadań niezbędnych do realizacji z zakresu ochrony środowiska. Zgodnie z art. 17 ust.1 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001r. Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z 2008r. Dz. U. nr 25, poz. 150 ze zmianami) organ wykonawczy gminy w celu realizacji Polityki Ekologicznej Państwa sporządza Gminny Program Ochrony Środowiska, uchwalany przez radę gminy (art. 18 ust. 1). Program ten sporządzany, podobnie jak polityka ekologiczna państwa co 4 lata i określa cele oraz priorytety ekologiczne, rodzaj i harmonogram działań proekologicznych oraz środki niezbędne do osiągnięcia celów, w tym mechanizmy prawno – ekonomiczne i środki finansowe (art. 14). 2.1. Cele. Biorąc pod uwagę cele, wynikające z dokumentów wyższego rzędu oraz aktów normatywnych, w „Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014, z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015 - 2018” wyznaczono następujące cele krótkookresowe i średniookresowe dotyczące ochrony środowiska w gminie: Tabela 1.Cele krótkookresowe i średniookresowe przyjęte w „Programie ochrony środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011 – 2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015 – 2018”. Cele Zakres Krótkookresowe • • Gospodarka wodnościekowa • • ograniczenie spływu zanieczyszczeń pochodzenia rolniczego z pól, racjonalizacja wykorzystania i ochrona istniejących zasobów wodnych, budowa przydomowych oczyszczalni ścieków. • • Średniookresowe przywrócenie wysokiej jakości wód powierzchniowych, współpraca przy tworzeniu baz danych dotyczących wód i terenów zalewowych, systemu monitoringu środowiska. uporządkowanie gospodarki ściekowej w gminie poprzez budowę lub modernizację sieci wodociągowych, kanalizacji sanitarnych, sieci kanalizacji deszczowych, stacji uzdatniania wody. 6 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Cele Zakres Krótkookresowe Średniookresowe Współpraca przy tworzeniu baz danych dotyczących powietrza atmosferycznego, systemu monitoringu środowiska, Przekształcanie istniejącego • Gazyfikacja, wprowadzenie systemu ogrzewania w nowych systemów system bardziej przyjazny ogrzewania, dla środowiska, w • Edukacja ekologiczna szczególności ograniczenie i podnoszenie świadomości „niskiej emisji”, społecznej w odniesieniu Promowanie wykorzystania zagrożeń związanych alternatywnych źródeł z zanieczyszczaniem energii, powietrza – głównie dotyczących spalania Eliminacja paliw węglowych odpadów komunalnych, niskiej jakości. opakowań i tworzyw sztucznych w prywatnych paleniskach, • Poprawa stanu nawierzchni dróg (obniżenie emisji komunikacyjnej). Zapewnienie sprzyjającego komfortu akustycznego środowiska. • wprowadzenie zagadnienia pól elektromagnetycznych kontrola potencjalnych do planów źródeł niejonizującego zagospodarowania promieniowania przestrzennego, elektromagnetycznego, • eliminacja emisji edukacja ekologiczna niejonizującego mieszkańców w zakresie promieniowania jakie rzeczywiste zagrożenia elektromagnetycznego ze niesie za sobą emisja pól źródeł zagrażających elektromagnetycznych. zdrowiu ludzi i środowisku przyrodniczemu. • Utrzymanie i ochrona obszarów o wysokich warunkach przyrodniczych; Ochrona lasów; • Zachowanie Ochrona, zwiększenie ilości bioróżnorodności poprzez oraz uporządkowanie ochronę gatunkową roślin i terenów zielonych; zwierząt; Utrzymanie • Powiązanie polityki bioróżnorodności, zwłaszcza środowiskowej z na terenach chronionych; planowaniem przestrzennym; Uwzględnianie wartości przyrodniczych podczas • Tworzenie ścieżek ustalania polityki gminy. przyrodniczo – dydaktycznych na terenach cennych przyrodniczo i bogatych krajobrazowo. Poprawa jakości środowiska • Stworzenie map glebowych, pod względem ziemi i gleb, • Współpraca przy tworzeniu w tym zwiększenie baz danych dotyczących atrakcyjności gminy, jakości gleb, systemu Racjonalne użytkowanie monitoringu środowiska, zasobów naturalnych, • Rekultywacja terenów Użyźnianie gleby materią zdegradowanych, organiczną, • Ochrona złóż kopalin, Rekultywacja terenów • Ochrona powierzchni ziemi i zdegradowanych, gleb przed degradacją. Ochrona gleb przed negatywnym oddziaływaniem. • • Ochrona powietrza • • Klimat akustyczny • • Promieniowanie elektromagnetyczne • • • Ochrona przyrody i krajobrazu • • • • Ochrona powierzchni terenu i gleb • • • 7 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Zakres • • Edukacja ekologiczna • • Cele Krótkookresowe Średniookresowe Systematyczne zwiększanie świadomości ekologicznej społeczeństwa gmin, Prowadzenie edukacji na rzecz zrównoważonego rozwoju, dotyczącej wszystkich elementów i uciążliwości środowiska jest zadaniem nadrzędnym w polityce ekologicznej województwa. Umożliwienie każdemu człowiekowi zdobywania wiedzy i umiejętności niezbędnych dla poprawy stanu środowiska, Tworzenie nowych wzorców zachowań, kształtowanie postaw, wartości i przekonań jednostek, grup i społeczeństw, uwzględniających troskę o jakość środowiska. 2.2. Założenia alternatywne. Art. 51, ust. 2, pkt. 3b ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227, z poźn. zm.) nakłada obowiązek przedstawienia rozwiązań alternatywnych do rozwiązań zawartych w projektowanym dokumencie. W przypadku opracowywania „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014, z uwzględnieniem pespektywy na lata 2015 - 2018”, już na etapie samego tworzenia dokumentu, władze miasta dokonały wyboru spośród wielu możliwych wariantów, tych przedsięwzięć, których realizacja przyczyni się do poprawy stanu środowiska na terenie gminy. Kryteriami jakimi się kierowano przy podejmowaniu decyzji były zarówno aspekty ekologiczne jak i ekonomiczne. 3. Dokumenty nadrzędne i wytyczone przez nie cele z zakresu z ochrony środowiska. 3.1. Polityka Ekologiczna Państwa. Polityka Ekologiczna Państwa obejmuje swoim zakresem lata 2009- 2012 i perspektywę do 2016r. Priorytety Polityki sformułowane zostały w 3 działach z podziałem na stan wyjściowy, cele średniookresowe do 2016 roku oraz kierunki działań w latach 2009- 2012: 1. W zakresie poprawy jakości środowiska: • osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych poprzez uporządkowanie gospodarki ściekami komunalnymi oraz zmniejszenie ładunku zanieczyszczeń pochodzących ze źródeł rozproszonych, trafiających do wód wraz ze spływami powierzchniowymi, • spełnienie wymagań prawnych w zakresie jakości powietrza, • minimalizacja zagrożenia mieszkańców gminy ponadnormatywnym hałasem, • wprowadzenie kompleksowego systemu gospodarowania odpadami komunalnymi. 2. W zakresie ochrony dziedzictwa przyrodniczego: • zachowanie różnorodności biologicznej i ochrona krajobrazu, • utrzymanie i rozwój terenów zieleni miejskiej. 3. W zakresie zrównoważonego wykorzystania materiałów, wody i energii: • wprowadzanie nowoczesnych technologii w przemyśle i energetyce w celu zmniejszenia wodochłonności, materiałochłonności, energochłonności i odpadowości produkcji oraz redukcji emisji zanieczyszczeń do środowiska, • wzrost wykorzystania energii ze źródeł odnawialnych. 8 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk 4. W zakresie zadań systemowych: • zapewnienie włączenia celów ochrony środowiska do ustaleń zawartych we wszystkich dokumentach strategicznych i przeprowadzenia oceny skutków ekologicznych ich realizacji przed ich zatwierdzeniem, • upowszechnienie Systemów Zarządzania Środowiskowego, • zagwarantowanie szerokiego dostępu do informacji o środowisku i jego ochronie,, • współpraca z sąsiednimi gminami. 3.2. Wojewódzki Program Ochrony Środowiska dla województwa mazowieckiego na lata 2007-2014. Ochrona jakości wód • Osiągnięcie dobrego stanu wód powierzchniowych i podziemnych poprzez dążenie do poprawy jakości wód i ochrony zasobów. Ochrona powierzchni ziemi • Ochrona gleb przed degradacją, rekultywacją i poprzemysłowych, ochrona zasobów naturalnych. terenów zdegradowanych Racjonalna gospodarka odpadami • Minimalizacja ilości wytwarzanych odpadów oraz prowadzenie nowoczesnego (zgodnego ze standardami unijnymi systemu odzysku i unieszkodliwiania odpadów). Ochrona powietrza atmosferycznego • Osiągnięcie standardów jakości powietrza atmosferycznego. Ochrona przed hałasem • Ograniczenie uciążliwości hałasu dla mieszkańców regionu. Promieniowanie elektromagnetyczne • Minimalizacja oddziaływania promieniowania elektromagnetycznego niejonizującego. Zrównoważone wykorzystanie materiałów, wody i energii oraz rozwój proekologicznych form działalności gospodarczej. • Zmniejszenie deficytu wód powierzchniowych i podziemnych. • Zmniejszenie energochłonności gospodarki i wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii. • Zmniejszenie presji działalności rolniczej na środowisko naturalne. • Zmniejszenie presji środków transportu na środowisko naturalne. Utworzenie spójnego systemu obszarów chronionych • Ochrona dziedzictwa przyrody, w szczególności bioróżnorodności. • Zwiększenie lesistości i ochrona lasów. • Ochrona i powiększenie powierzchni lasów. Poprawa stanu bezpieczeństwa ekologicznego • Ochrona przed powodzią i suszą – ograniczenie skutków występowania powodzi i suszy. • Ochrona przed osuwiskami – minimalizacja skutków występowania niekorzystnych zjawisk geodynamicznych. • Ochrona przeciwpożarowa – doskonalenie systemu przeciwdziałania zagrożeniom pożarowym i likwidacji pożarów. 9 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk • • Przeciwdziałanie awariom przemysłowym – ograniczenie ryzyka wystąpienia awarii przemysłowych i minimalizacja ich skutków. Zapewnienie bezpiecznego transportu substancji niebezpiecznych – poprawa organizacji transportu substancji niebezpiecznych. Podnoszenie poziomu wiedzy ekologicznej • Poprawa stanu świadomości ekologicznej mieszkańców i administracji. • Systematyczna poprawa zarządzania ochroną środowiska – wzmocnienie struktur zarządzania środowiskiem. • Wzmacnianie roli aspektów ekologicznych w politykach sektorowych – aktywizacja działań na rzecz zrównoważonego wykorzystania zasobów środowiska w różnych sektorach gospodarki. • Aktywizacja rynku do działań na rzecz ochrony środowiska- zwiększanie aktywności podmiotów gospodarczych na rzecz ochrony środowiska. 3.3. Powiatowy pułtuskiego. Program Ochrony Środowiska dla powiatu Ochrona powietrza • • • • • • • • • Ograniczenie emisji zanieczyszczeń technologicznych (ze źródeł innych niż energetyczne), przez wprowadzenie zmian w technologii produkcji. Kontynuacja procesu ograniczenia emisji zanieczyszczeń z istniejących miejskich i zakładowych kotłowni (głównie węglowych), poprzez zmianę technologii bądź budowę instalacji zabezpieczającej środowisko przed zanieczyszczeniem tj. instalowanie nowoczesnych urządzeń do redukcji zanieczyszczeń a także zwiększenie udziału paliw ekologicznych w zakładach energetycznych (Polskie Prawo Energetyczne nakłada na zakłady energetyczne obowiązek udziału w bilansie energii ze źródeł odnawialnych wzrastający od 2,65% w roku 2003 do 7,5% w roku 2010). Wyeliminowanie w lokalnych kotłowniach źródeł opalanych paliwem stałym i zastąpienie ich kotłami opalanymi gazem lub olejem niskosiarkowym, wykorzystanie energii niekonwencjonalnych (siłownie wiatrowe, pompy cieplne, mała hydroenergetyka, odnawialne surowce energetyczne, skojarzone źródła energii). Ograniczenie emisji substancji odorotwórczych, pomimo że ich emisja jest nienormowana, ale bardzo często wyjątkowo dokuczliwa, szczególnie na terenach wiejskich. Ograniczenie emisji zanieczyszczeń pochodzących ze środków transportu przez wprowadzenie nowych systemów komunikacyjnych, szczególnie na terenie miasta Pułtuska, przez które przebiegają trasy tranzytowe – budowa obwodnicy. Wykorzystanie mocy nominalnych istniejących ciepłowni przez rozbudowę sieci cieplnych przesyłowych i podłączenie maksymalnej liczby obiektów. Stopniowe eliminowanie przestarzałych technicznie pojazdów. Organizacja systemu monitoringu zanieczyszczeń do powietrza na terenie miasta Pułtusk, wokół uciążliwych zakładów, co zdecydowanie ułatwi właściwe zarządzanie środowiskiem. Nałożenie obowiązku prowadzenia pomiarów emisji do powietrza z instalacji (lub urządzeń), oraz częstotliwość prowadzenia tych pomiarów i ich ewidencjonowanie (Rozporządzenie Ministra Środowiska z 13 czerwca 2003r. Dz. U. Nr 110, poz. 1057 w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji zanieczyszczeń wprowadzanych do powietrza). 10 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk W zakresie utrzymania i ochrony wód podziemnych • Objęcie monitoringiem wszystkich źródeł zanieczyszczenia mogących mieć wpływ na jakość wód podziemnych. • Zintensyfikowanie systemu kontroli nieczynnych studni oraz ich likwidacja zgodnie z obowiązującymi przepisami. • Nadrobienie zaległości związanych z budową sieci kanalizacji w stosunku do infrastruktury wodociągowej. Wody powierzchniowe • Systematyczna rozbudowa sieci kanalizacyjnej, zwłaszcza w Pułtusku i gminach, które posiadają oczyszczalnie ścieków. • Uporządkowanie gospodarki ściekami deszczowymi. • Kontynuacja budowy oczyszczalni ścieków w miejscowościach, które ich nie posiadają. • Rozbudowa i modernizacja istniejących oczyszczalni ścieków komunalnych i przemysłowych, które nie oczyszczają ścieków w wymaganym stopniu. • Zabezpieczenie terenów narażonych na zanieczyszczenia (np. parkingów) w postaci powierzchni szczelnych z odprowadzeniem podczyszczonych ścieków deszczowych. Gospodarka wodna • Przywracanie naturalnego charakteru ciekom (renaturalizacja cieków). • Modernizacja systemu melioracji użytków zielonych. • Odtwarzanie zbiorników małej retencji. • Poprawa jakości wody pitnej. Ochrona przed hałasem • Budowa obwodnicy Pułtuska. • Kontynuowanie działań związanych z ograniczeniem hałasu w zakładach przemysłowych, aby wyeliminować negatywne oddziaływanie akustyczne, zwłaszcza na znajdującą się w sąsiedztwie zabudowę mieszkaniową. • Prowadzenie, zwłaszcza na terenie miast, monitoringu hałasu ( Ustawa o Inspekcji Środowiska z dnia 20 lipca 1991 r., Dz. U. Nr 112, poz. 982) • Nałożenie obowiązku prowadzenia okresowych pomiarów hałasu z instalacji, które uzyskały pozwolenie na emitowanie hałasu do środowiska (Rozporządzenie Ministra Środowiska z 13 czerwca 2003 r. w sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emitowanego hałasu do środowiska, Dz. U. Nr 110, poz. 1057). • Przyjęcie zasady lokalizacji zakładów uciążliwych wyłącznie na terenach przeznaczonych pod przemysł lub usługi (poprzez właściwe ustalenia w planach zagospodarowania przestrzennego) Gospodarka odpadami • Wdrożenie Planu Gospodarki Odpadami dla Powiatu Pułtuskiego. • Egzekwowanie od właścicieli nieruchomości obowiązku racjonalnego usuwania odpadów dzięki czemu powinien być likwidowany problem dzikich wysypisk oraz spalania odpadów na powierzchni ziemi. • Konsekwentne realizowanie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. • Wprowadzenie systemu zbiórki i utylizacji opakowań po środkach ochrony roślin. • Rozwiązanie problemu utylizacji osadów ściekowych. • Uporządkowanie gospodarki odpadami medycznymi. • Stworzenie przez gminy odpowiednich warunków do usuwania padłych zwierząt. • Rozwiązanie problemu prawidłowej utylizacji samochodów, łącznie z procesem demontażu. 11 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Ochrona zasobów geologicznych • Prowadzenie stałego nadzoru nad legalną eksploatacją złóż kopalin. • Przyjęcie głównych kierunków rekultywacji: leśnej, rolniczej i wodnej. Ochrona przyrody • Wdrożenie Programu NATURA 2000. • Właściwe utrzymanie i zagospodarowanie lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa. • Kontynuacja realizacji programu zalesiania oraz zapewnienie odpowiednich środków na dotacje do zalesień. • Objęcie szczególną ochroną gruntów leśnych. 4. Aktualny stan środowiska. 4.1. Jakość wód. Wody powierzchniowe Największą rzeką przepływającą przez obszar Gminy Pułtusk jest Narew, która stanowi prawobrzeżny dopływ Wisły. W województwie mazowieckim rzeka ta płynie na odcinku 167,2 km. Największymi dopływami Narwi w pobliżu Gminy Pułtusk (obszar powiatu pułtuskiego) są: • Pełta o długości 8,8 km , ujście w miejscowości Kleszewo, dopływ prawobrzeżny, • Niestępówka o długości 16,0 km, ujście w miejscowości Radzice, dopływ prawobrzeżny, • Klusówka o długości 20,2 km, ujście w miejscowości Wierzbica, dopływ prawobrzeżny, • Pokrzywnica o długości 17,0 km, ujście w miejscowości Karniewek, dopływ prawobrzeżny • Prut o długości 16,7 km, ujście w miejscowości Śliski, dopływ lewobrzeżny. Wody podziemne Na terenie Gminy Pułtusk warstwę wodonośną tworzą czwartorzędowe utwory piaszczystożwirowe, charakteryzujące się zmienną miąższością i ukształtowaniem. Główny zbiornik wód podziemnych na terenie omawianej gminy występuje w okolicach Pułtuska. Zasilany jest on wodami opadowymi, od których jest bezpośrednio uzależniona głębokość zalegania zwierciadła wody. 12 Jakość wód powierzchniowych Tabela 2.Jakość wód powierzchniowych na terenie Gminy Pułtusk (stan na rok 2009). Kod jednolitej części wód Nazwa części wód Silnie zmienione JCW Sztuc zne JCW Typ ciek u Nazwa ppk Rzek a PLRW20001 9265969 Pełta od dopływu z Chełch do ujścia N N 19 Klaszewo Pełta Km Ocena elementy biologicz ne Ocena – elementy fizykochemiczne Ocena – elementy hydromorfologiczne Ocena – substancje szczególnie szkodliwe Stan/ potencjał ekologiczny Stan chemiczny Stan ogólny wód 0,5 1 3 0 0 Umiarkowany 0 Zły Źródło: WIOŚ, Warszawa. Gdzie: 1 2 3 4 5 Ocena elementów biologicznych: cyfry 1 - 5 odpowiadają klasom z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008r., 0- brak wyników pomiarów wskaźników biologicznych Ocena elementów fizykochemicznych: cyfry 1 - 3 odpowiadają klasom Ocena Elementy fizykochemiczne z rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 20 sierpnia 2008r. Ocena substancji szczególnie szkodliwych ujętych w załączniku 5 rozporządzenia Ocena Substancje Ministra Środowska z 20 sierpnia 2008r. szczeg. szkodl. 0 - oznacza brak przekroczeń, 1 - oznacza przekroczenia. Ocena Elementy Ocena elementów hydromorfologicznych. Ze względu na brak danych elementy hydromorfologiczne hydromorfologiczne zostały pominięte przy ocenie stanu/potencjału ekologicznego. Wyniki oceny stanu chemicznego JCW. Ocena substancji priorytetowych ujętych w Stan chemiczny załączniku 8 rozporządzenia Ministra Środowiska z 20 sierpnia 2008r. 0 - oznacza stan dobry, 1 - oznacza nie osiągający stanu dobrego. Ocena Elementy biologiczne Tabela 3.Wyniki pomiarów wskaźników substancji, które zadecydowały o jakości rzeki. Rzeka Pełta Nazwa punktu pomiarowokontrolnego Kleszewo Km biegu rzeki 0,5 Gmina Pułtusk Powiat pułtuski Klasa ogólna non Wyniki pomiarów wskaźników i substancji, które zadecydowały o jakości rzek w poszczególnych punktach pomiarowych nazwa wskaźnika jednostka Tlen rozp. Azotyny Fosfor ogólny Chlor całk. poz. mgO2/l mgN NO2/l mgP/l mgHOCl/l średnioroczne stężenie maksymalne minimalne 9,1 0,111 0,19 0,036 12,6 0,246 0,26 0,062 5,9 0,039 0,12 0,015 Źródło: WIOŚ, Warszawa. 13 Nazwa JCW Kod JCW Kod ppk Nazwa punktu pomiarowo-kontrolnego Typ abiotyczny Silnie zmieniony lub sztuczny JCW Ppk zamyka JCW Narew od Omulwi do zbiornika Dębe PLRW20002126599 PL01S0701_1188 Dyszobaba T T I b.d. I I ChZT-Mn OWO ChZT-Cr Przewodność w 20o Substancje rozpuszcz. Siarczany Chlorki Wapń Magnez Odczyn pH Azot amonowy Azot Kjeldahla Azot azotanowy Azot ogólny Fosfor ogólny 2. Warunki tlenowe 4. Zakwaszenie 3. Zasolenie 5. Substancje biogenne b.d. I b.d. I b.d. I I I I II I I I Stan chemiczny - Stan potencjał ekologiczny Substancje szczególnie szkodliwespecyficzne zaniemczyszczenia syntetyczne i niesytetyczne Umiarkowany Klasa elementów fizykochemicznych (1-5) BZT5 II Poniżej stanu dobrego 1. Stan fizyczny Poniżej stanu dobrego Tlen rozpuszczony I Zawiesina ogólna ELEMENTY BIOLOGICZNE Temperatura Fitobentos (wskaźnik okrzemkowy IO) 1/ Makrofity (makrofitowy indeks rzeczny MIR) Klasa elementów biologicznych Fitoplankton - chlorofil „a” Nazwa rzeki Narew Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Tabela 4.Jakość wód rzeki Narew (stan na rok 2009). Klasyfikacja wskaźników i elementów jakości wód ELEMENTY FIZYKOCHEMICZNE - Źródło: WIOŚ, Warszawa. 14 Na terenie Gminy Pułtusk znajduje się punkt pomiarowy jakości wód powierzchniowych. Stan ekologiczny rzeki Pełty na podstawie prowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie badań, określono jako umiarkowany. Rzeka Pełta zalicza się do 1 klasy jakości pod względem biologicznym, pod względem fizykochemicznym wody Pełty zalicza się do klasy 3. Jeśli chodzi o substancje szczególnie szkodliwe nie odnotowano przekroczeń. Analogiczna sytuacja ma miejsce w przypadku elementów hydromorfologicznych. Ogólna ocena wód stanowiących zasoby rzeki Pełty określa się jako złe. Do takiej oceny przyczynia się niekorzystny stan fizykochemiczny. Największą rzeką płynącą przez teren Gminy Pułtusk, jest rzeka Narew. W analizowanym okresie brak jest pomiarów WIOŚ określających jakość wody na omawianym terenie, dlatego podczas oceny jej stanu przybliżono pomiary z oddalonej o 35 km miejscowości Dyszobaba. Jak wynika z badań przeprowadzonych przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Warszawie wody rzeki Narew zaliczyć możemy do 1 klasy pod względem biologicznym. Pod względem fizykochemicznym stan rzeki określa się poniżej stanu dobrego. Potencjał ekologiczny rzeki określa się jako umiarkowany. Zakłada się, że na terenie Gminy Pułtusk sytuacja jest zbliżona do opisanej powyżej. Jakość wód podziemnych Na terenie Gminy Pułtusk, prowadzono badania jakości wód podziemnych w 2006 i 2010 roku. W 2006 roku wody podziemne zaliczane były do niekorzystnej, IV klasy jakości. Odnotowane przekroczenia dotyczyły NH4 i Fe. W 2010 roku odnotowano poprawę stanu jakości wód podziemnych, a ich jakość zakwalifikowano do 3 klasy. Tabela 5.Ocena jakości wód podziemnych na terenie Gminy Pułtusk (stan na rok 2010) Rok Nr otworu Gmina Powiat JCWPd Stratygrafia Klasa wody Przekroczone wskaźniki 2006 1688 Pułtusk Pułtuski 51 Q IV NH4, Fe 2010 1688 Pułtusk Pułtuski 51 Q III - Źródło: WIOŚ, Warszawa. 4.2. Powietrze atmosferyczne. Ocena stanu jakości powietrza. W celu oceny jakości powietrza atmosferycznego na terenie Gminy Pułtusk, posłużono się trzecią, pięcioletnią oceną jakości powietrza w województwie mazowieckim na lata 20052009. Województwo mazowieckie podzielone jest na strefy, dla których określane są poszczególne parametry jakości powietrza. Strefa, do której należy Gmina Pułtusk, to strefa mazowiecka (kod strefy PL1404). 15 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Tabela 6.Klasyfikacja strefy mazowieckiej pod względem zanieczyszczeń powietrza, cel: ochrona zdrowia. Strefa M A Z O W I E C K A Kod strefy PL1404 Powierzchnia strefy w km2 34841 Liczba stanowisk Liczba mieszkańców w tys. Zanieczyszczenie (rodzaj) 3143,8 SO2 NO2 CO C6H6 O3 PM10 As Cd Ni Pb B(α)P Klasa strefy 2 2 1 1 3 3b 1 1 1 1 3 Istniejąca Wymagana dyrektywą 6 6 1 1 4 10 2 2 2 3 5 2 3 0 0 6 10 0 0 0 0 3 Wymagana roczną oceną 6 6 2 2 6 15 4 4 4 4 6 Brakująca 0 0 1 1 2 5 2 2 2 1 1 Tabela 7.Klasyfikacja strefy mazowieckiej pod względem zanieczyszczeń powietrza, cel: ochrona roślin. Strefa Mazowiecka Kod strefy PL1404 Powierzchnia strefy w km2 34841 Liczba mieszkańców w tys. 3143,8 Liczba stanowisk Zanieczyszczenie (rodzaj) Klasa strefy Istniejąca Wymagana dyrektywą Wymagana roczną oceną Brakująca SO2 R2 2 2 2 0 NOx R1 3 0 3 0 O3 R3 5 1 5 0 Źródło: WIOŚ, Warszawa. 16 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk 4.3. Klimat akustyczny. Hałas komunikacyjny na terenie Gminy Pułtusk można zdefiniować jako uciążliwy dla środowiska. Warto jednak zaznaczyć, iż podwyższone natężenie hałasu występować może w pobliżu dróg oraz innych traktów komunikacyjnych. Na terenie Gminy Pułtusk występują m.in.: • Droga krajowa nr 61, • Droga krajowa nr 57, • Droga wojewódzka nr 571, • Droga wojewódzka nr 618, • Drogi powiatowe i gminne. W 2010 roku na Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska przeprowadził badania hałasu na terenie Gminy Pułtusk. Punkt pomiarowy znajdował się w Mieście Pułtusk przy ul. Mickiewicza. Wyniki pomiarów zestawione zostały w poniższej tabeli. Tabela 8.Wyniki pomiarów hałasu drogowego, Pułtusk (stan na rok 2010) Nazwa punktu pomiarowego Współrzędne punktu pomiarowego o długość [ ] Pułtusk, ul. Mickiewicza 21,07721 szerokość o [] 52,70296 Lokalizacja punktu pomiarowego Punkt zlokalizowany przy elewacji 4 piętrowego budynku mieszkalnego. Wysokość względna wynosiła 4 m. Data pomiaru Wskaźniki długookresowe LDWN [dB] 2010.06.16 2010.07.02 2010.08.18 2010.10.04 2010.10.08 2010.10.13 65,8 Wyniki pomiarów hałasu LN [dB] LAeqD [dB] LAeqN [dB] 56,0 64,4 63,8 64,5 64,7 64,1 63,6 56,8 56,1 55,1 55,8 57,1 55,1 Źródło: WIOŚ Warszawa. Jak wynika z powyższej tabeli na ul. Mickiewicza odnotowano przekroczenia dopuszczalnego poziomu hałasu w porze dziennej średnio o 5,8 [dB], natomiast w porze nocnej średnio o 6 [dB]. Oceniając klimat akustyczny na terenie Gminy Pułtusk nie dysponowano innymi punktami pomiarowymi. Wnioskuje się, że przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu mogą być analogiczne w pobliżu innych głównych dróg - dróg krajowych i wojewódzkich. Poza ich obrębem, poziomy hałasu powinny być znacznie niższe i nie powinny przekraczać dopuszczalnych poziomów. 17 4.4. Promieniowanie elektromagnetyczne. Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska prowadził na terenie Miasta Pułtusk pomiary dotyczące wielkości PEM. Wyniki pomiarów zestawione zostały w poniższej tabeli. Tabela 9.Pomiary PEM na terenie Miasta Pułtusk (stan na rok 2008) Natężenie składowej elektrycznej pola w V/m Lokalizacja Miejscowość Pułtusk, ul. Rynek Współrzędne geograficzne w stopniach E N 21,09308 Data pomiaru Czas pomiaru 11.30 13.00 Źródło: WIOŚ Warszawa. 52,70472 2008.09.04 (0,1-1000) w MHz (1-40000) w MHz 0,15 <0,8 Analiza wyników przeprowadzonych pomiarów wykazuje, iż na terenie Miasta Pułtuska nie występują przekroczenia dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych. Warto dodać, iż w pozostałych 35 punktach pomiarowych na terenie całego województwa także nie odnotowano przekroczeń dopuszczalnych poziomów PEM. Poziomy dopuszczalne PEM, w zależności od częstotliwości, zawierają się w przedziale od 7 V/m do 20 V/m. 4.5. Gleby. Skałami macierzystymi gleb występujących na terenie Gminy Pułtusk są najczęściej piaski wodnolodowcowe luźne, słabogliniaste lub piaski wydmowe. Znikoma ilość gleb wytworzona jest z glin zwałowych lub utworów płytowych. Do najmłodszych utworów glebotwórczych zaliczyć tu można torfy, mursze oraz mady. Dominującym rodzajem gleb są gleby bielicowe. Z uwagi na miejsko-wiejski charakter gminy, gleby narażone są na oddziaływanie nawozów organicznych i mineralnych, które powodują częściową degradacje środowiska naturalnego. Jakość gleb oraz nieracjonalna gospodarka na przestrzeni wielu lat spowodowała zakwaszenie przeważającej części gleb. W celu poprawy tej sytuacji zaleca się wapnowanie gleb. Degradacja środowiska glebowego Z uwagi na fakt, iż część gminy posiada miejsko-wiejski charakter, istotny wpływ na środowisko glebowe ma rolnictwo. Wynika to z faktu, iż obejmuje ono swoim oddziaływaniem duży obszar i powoduje zasadnicze zmiany w środowisku naturalnym. Najbardziej istotne zagrożenia związane z rolniczym użytkowaniem gruntów to: • niszczenie mechaniczne roślinności oczek i mokradeł śródpolnych, zwłaszcza pozbawionych zarośli i zadrzewień przywodnych podczas prac polowych, niszczenie chemiczne poprzez stosowanie środków ochrony roślin i nadmierny spływ biogenów z pól, • stosowanie na całej powierzchni upraw polowych środków ochrony roślin, powodujące ubożenie i zanikanie roślinności segetalnej, • intensywne zagospodarowanie użytków zielonych z oraniem, „meliorowaniem”, nawożeniem, obsiewem szlachetnymi gatunkami traw, stosowaniem środków ochrony roślin powodujące drastyczne ubożenie bogactwa florystycznego łąk. Dodatkowym czynnikiem mającym negatywny wpływ na środowisko glebowe jest eksploatacja kopalin występujących na terenie gminy. Zasady związane z ochroną i eksploatacją zasobów surowców mineralnych, zawarte są w PZP oraz w odrębnych decyzjach i przepisach szczególnych. Informacje na ich temat przedstawiono poniżej. 18 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Surowce mineralne Na terenie Gminy Pułtusk występuje udokumentowane złoże surowców mineralnych. Jest to złoże o zasobach geologicznie udokumentowanych w ilości 210 tys. ton, z których wyeksploatowano w 1999 roku 4 tys. ton. 4.6. Ochrona przyrody i krajobrazu. Na terenie Gminy Pułtusk występuje: 1) Nadbużański Park Krajobrazowy, 2) Nasielsko-Kraniewski Obszar Chronionego Krajobrazu, 3) Użytki ekologiczne, 4) Obszary NATURA 2000. Park krajobrazowy1 Na terenie Gminy Pułtusk występuje Nadbużański Park Krajobrazowy, który swoim zasięgiem obejmuje lewobrzeżną część doliny Dolnego Bugu oraz fragment doliny Narwi. Zaliczany jest do największych parków krajobrazowych położonych w naszym kraju i chroni około 120 km rzeki Bug. Całkowita powierzchnia samego parku wynosi 74 136,5 ha, natomiast parku wraz z otuliną 113 671,7 ha. Cechą charakterystyczną parku jest duże zróżnicowanie krajobrazu. Jednym z największych walorów jest zachowana dolina Bugu, uwzględniająca meandrującą rzekę, liczne starorzecza i wyspy w nurcie oraz piaszczyste łachy i skarpy. Kompleksy leśne występujące na terenie parku to pozostałości dawnych puszcz. Zajmują one około 35% powierzchni parku. Wśród nich dominują bory sosnowe, porastające ubogie, piaszczyste siedliska. Tereny nadrzeczne to często suche piaszczyste wydmy graniczące z torfowiskami lub podmokłe lasy łęgowe z borami sosnowymi. W dolinie Bugu występują większe obszary zarośli łozowych z udziałem rzadkiej wierzby śniadej. Na żyźniejszych glebach występują grądy. Znaczne obszary parku pokrywają laki zalewowe. Spośród licznych rzadkich gatunków roślin leśnych na terenie parku występują m. in.: wawrzynek wilczełyko, orlik pospolity, lilia złotogłów, naparstnica zwyczajna, zimoziół północny, naparstnica zwyczajna. Warto zaznaczyć, iż na terenie NPK stwierdzono 6 gatunków roślin z Polskiej Czerwonej Księgi Roślin (widlicz cyprysowaty, starodub łąkowy, wielosił błekitny, czarcikęsik Kluka, cibora żółta, turzyca luźnokępkowa). Wśród zwierząt wyróżnić tu można liczną grupę cennych gatunków ptaków. Stwierdzona liczba gatunków wynosi 200, w tym około 150 lęgowych. Dolina Bugu znajduje się na liście „Ostoi ptaków w Polsce” pod symbolem IBAE-Poland 095. Należy pamiętać, iż populacje derkacza, sieweczki obrożnej, brodźca krwawodziobego czy kolonie rybitwy czarnej i jaskółki brzegówki należą do największych w kraju. Nadbużański Park Krajobrazowy powołany został Rozporządzeniem Nr 15/94 Wojewody Ciechanowskiego z dnia 8.04.1994 r. (Dz. Urz. Woj. Ciech. nr 9 z 18.05.1994 r. z późniejszą zmianą w Rozp. nr 38/1997 Wojewody Ciechanowskiego z dnia 3.12.1997 r. (Dz. Urz. Woj. Ciech. nr 28 z 1997 r.), Rozporządzeniem Nr 39/93 Wojewody Siedleckiego z dnia 30.09.1993 r. (Dz. Urz. Woj. Siedl. nr 8) oraz kolejna zmiana, Rozporządzenie Wojewody Mazowieckiego nr 30 w sprawie powiększenia NPK z dnia 26. 03.2002 r. (Dz. Urz. Woj. Maz. nr 1115 z dnia 28.04.2003 r.). 1 www.nadbugiem.com.pl 19 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Obszar chronionego krajobrazu2 Na terenie Gminy Pułtusk zlokalizowany jest Nasielsko-Kraniewski Obszar Chronionego Krajobrazu, ustanowiony Rozporządzeniem nr 25 Wojewody Mazowieckiego z dnia 15.04.2005r. w sprawie Nasielsko-Kraniewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 91, poz. 2457). Tereny objęte zostały ochroną z uwagi na wyróżniający się krajobraz o zróżnicowanych ekosystemach, wartościowych ze względu na możliwość zaspokajania potrzeb związanych z turystyką i wypoczynkiem, a także pełnioną funkcją korytarzy ekologicznych. Na terenie Nadleśnictwa Pułtusk leży część Nasielsko – Karniewskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (w dolinie Narwi) obejmującego w całości powierzchnię 5100 ha. Użytki ekologiczne Na terenie Gminy Pułtusk występuje 6 użytków ekologicznych. Dane na ich temat zestawione zostały w poniższej tabeli. Tabela 10.Użytki ekologiczne na terenie Gminy Pułtusk. Lp. 2 Gmina Miejscowość Typ użytku ekologicznego Powierzchnia [ha] 1 Pułtusk Gnojno Bagno 0,36 2 Pułtusk Szygówek Pastwisko IV 2,06 3 Pułtusk Szygówek Bagno 0,87 4 Pułtusk Płocochowo Bagno 0,56 5 Pułtusk Gnojno Bagno 0,2 Podstawa prawna Tytuł aktu prawnego: Rozporządzenie Wojewody Ciechanowskiego Nr 12 z 30.10.1996 Miejsce publikacji: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Oznaczenie Dziennika Urzędowego: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Nr 30 poz. 106 Tytuł aktu prawnego: Rozporządzenie Wojewody Ciechanowskiego Nr 12 z 30.10.1996 Miejsce publikacji: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Oznaczenie Dziennika Urzędowego: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Nr 30 poz. 106 Tytuł aktu prawnego: Rozporządzenie Wojewody Ciechanowskiego Nr 12 z 30.10.1996 Miejsce publikacji: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Oznaczenie Dziennika Urzędowego: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Nr 30 poz. 106 Tytuł aktu prawnego: Rozporządzenie Wojewody Ciechanowskiego Nr 12 z 30.10.1996 Miejsce publikacji: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Oznaczenie Dziennika Urzędowego: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Nr 30 poz. 106 Tytuł aktu prawnego: Rozporządzenie Wojewody Ciechanowskiego Nr 12 z 30.10.1996 Miejsce publikacji: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Oznaczenie www.warszawa.rdos.gov.pl www.pila.lasy.gov.pl 20 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Lp. 6 Gmina Pułtusk Miejscowość Gromin Typ użytku ekologicznego Powierzchnia [ha] Bagno 0,68 Podstawa prawna Dziennika Urzędowego: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Nr 30 poz. 106 Tytuł aktu prawnego: Rozporządzenie Wojewody Ciechanowskiego Nr 12 z 30.10.1996 Miejsce publikacji: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Oznaczenie Dziennika Urzędowego: Dz.Urz.Woj. Ciechanowskiego Nr 30 poz. 106 Źródło: RDOŚ Warszawa. Obszary leśne Informacje na temat obszarów leśnych występujących na terenie Gminy Pułtusk przedstawione zostały w poniższej tabeli. Tabela 11.Dane o leśnictwie na terenie Gminy Pułtusk (stan na 31.XII.2010r). Wyszczególnienie ogółem w tym lasy Powierzchnia gruntów leśnych z ogółem publiczne w tym własność razem Skarbu w zarządzie Lasów Państwa Państwowych w hektarach [ha] Gmina Pułtusk 1483,6 1467,2 752,6 727,6 727,6 prywatne Lesistość [%] 731,0 10,90 Źródło: GUS, Warszawa. Lasy zajmują około 11% całkowitej powierzchni gminy. Powierzchnia gruntów leśnych ogółem wynosi 1483,6 ha (stan na rok 2010). Odnowienia i zalesienia kształtują się na poziomie 1,6 ha. Pozyskanie drewna (grubizny) na poziomie 102 000 m3 rocznie. Do gruntów leśnych niestanowiących własności Skarbu Państwa zaliczamy także grunty leśne gminne, które kształtują się na poziomie 25 ha. Obszary NATURA 20003 Nazwa obszaru: Dolina Dolnej Narwi Powierzchnia: 26527,9 Kod obszaru: PLB140014 Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000: obszar specjalnej ochrony ptaków (Dyrektywa Ptasia) Opis : Ostoja obejmuje odcinek rzeki długości 140km, od Łomży do Pułtuska w regionie geograficznym Dolina Dolnej Narwi. Od wschodu graniczy z ostoją Przełomowa Dolina Narwi. Ostoja Dolina Dolnej Narwi składa się z kilku szerokich łuków. Od Łomży rzeka skręca w kierunku północno-zachodniego stopniowo na południowy-zachód i płynie rozszerzającą się doliną. Brzegi doliny stają się asymetryczne. Lewy to stroma krawędź wysoczyzny Międzyrzecza Łomżyńskiego, po prawej stronie zbocze przychodzi łagodnie w długie stoki sandru. W okolicy Różana zmienia się krajobraz. Brzeg prawy staje się wyższy. Dolina wcina się w łagodne wyniesienie Wysoczyzny Ciechanowskiej, staje się szeroka na 3km, a rzeka się kieruje wyraźnie na zachód. Następnie, zataczając gwałtownie łuk, ponownie skręca na południe. Dno doliny Narwi zajmują zbiorowiska roślinności wodnej związane ze starorzeczami, roślinności szuwarowej, torfowiskowej i łąkowej. Strome, nasłonecznione zbocza doliny zajmują murawy ciepłolubne, a żyźniejsze stanowiska lasy grądowe 3 http://obszary.natura2000.org.pl 21 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk z dominacją sosny i udziałem dębu, grabu i lipy. W ostoi Dolina Dolnej Narwi stwierdzono występowanie co najmniej 35 gatunków ptaków wymienionych w Załączniku I Dyrektywy Ptasiej. Liczebność 4 gatunków spełniają kryteria wyznaczania ostoi ptaków kwalifikujące do międzynarodowych ostoi. 19 z wymienionych gatunków zostało zamieszczonych na liście zagrożonych ptaków w Polskiej czerwonej księdze zwierząt. Dolina jest jedną z najważniejszych w Polsce ostoi rybitwy rzecznej, białoczelnej i czarnej. W Dolinie przystępują do lęgów dubelt i kraska. Na obszarze ostoi znajdowało się również do niedawna jedno z ostatnich krajowych lęgowisk kulona. Nazwa obszaru: Puszcza Biała Powierzchnia: 83779,7 ha Kod obszaru: PLB140007 Forma ochrony w ramach sieci Natura 2000: obszar specjalnej ochrony ptaków (Dyrektywa Ptasia) Opis: Puszcza Biała o powierzchni 64 tys. ha jest położona w rejonie ostrołęcko-siedleckim, w województwie mazowieckim. Jest to jeden z największych kompleksów leśnych na Mazowszu, usytuowany w widłach Narwi i Bugu, w kierunku wschodnim sięga do miasta Małkinia Górna. Przez puszcze przepływają dopływy Narwi i Bugu: Brok, Struga, Truchełka, Turka, Wymarkacz. Teren w większości pokryty jest lasami iglastymi - sośninami oraz w niewielkim stopniu występują tu drzewostany dębowo-grabowe, jesionowo-olszowe i olszowe. W dolinach rzecznych znajdują się również siedliska łąkowe i zaroślowe oraz dwa kompleksy stawów rybnych. Duże walory przyrodnicze ostoi przejawiają się w bogactwie lasów o nisko przekształconej szacie roślinnej, charakteryzujących się bogatą florą i fauną, a także dobrze zachowanym, naturalnym charakterze swobodnie meandrujących rzek Bugu i Narwi. Na terenie ostoi występuje co najmniej 29 gatunków ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej oraz 13 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi. Obszar ten zasiedla w okresie lęgowym bocian czarny, kraska i lelek. Ze względu na istniejące jeszcze nieścisłości i niejasności informacji przyrodniczych, teren ostoi wymaga ponownego zbadania i waloryzacji. 5. Zaniechanie realizacji POŚ. Wszystkie działania zaproponowane do realizacji w ramach „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z perspektywą na lata 2015 -2018” z założenia mają na celu poprawę stanu środowiska na terenie gminy i tym samym pozytywnie wpływać będą na zdrowie człowieka. W związku z ciągłym rozwojem gospodarczym regionu, wzrostem inwestycji przemysłowych i poziomu konsumpcji brak realizacji programu prowadzić będzie do pogorszenia wszystkich elementów środowiska. Potencjalne zmiany stanu środowiska w przypadku braku realizacji zapisów zawartych w „Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z perspektywą na lata 2014 - 2018”: • pogorszenie jakości wód powierzchniowych i podziemnych w związku ze zwiększonym wytwarzaniem ścieków, • zmniejszanie się zasobów wodnych, • postępująca degradacja gleb i utrata ich dla rolnictwa, • utrata różnorodności ekologicznej i cennych przyrodniczo terenów, • degradacja walorów krajobrazu, • pogorszenie jakości powietrza, • pogorszenie klimatu akustycznego, • zwiększającą się liczba mieszkańców narażonych na promieniowane elektromagnetyczne, 22 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk • • wzrost zużycia wody, pogorszenie jakości życia mieszkańców. W przypadku gdy „Program Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z perspektywą na lata 2015 - 2018” nie zostanie wdrożony negatywne trendy będą się pogłębiać, a zanieczyszczenie środowiska wzrastać. 6. Oddziaływanie na środowisko realizacji POŚ. Cele postawione sobie przez Gminę Pułtusk w „Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z uwzględnieniem lat 2015 - 2018” ma na celu poprawę jakości elementów środowiska. Część z planowanych inwestycji może jednak znacząco oddziaływać na środowisko. Można do nich zaliczyć: 1. Z zakresu gospodarki wodno – ściekowej: • • Budowa sieci wodociągowej w m. Gnojno, Kleszewo, Lipa, Chmielewo oraz rozbudowa Stacji Uzdatniania Wód w Trzcińcu gm. Pułtusk. Rozbudowa kanalizacji sanitarnej w aglomeracji Pułtusk – Ograniczenie zrzutu nieczystości do rzek oraz poprawa jakości wody pitnej. 2. Z zakresu ochrony gleby: • Rekultywacja terenów zdegradowanych. 3. Z zakresu komunikacji drogowej: • Poprawa spójności komunikacyjnej obszaru Gminy Pułtusk poprzez przebudowę ciągu komunikacyjnego na odcinku Lipniki Kolonia – Płocochowo, Lipniki - Płocochowo. • Budowa i modernizacja dróg gminnych, 4. Z zakresu gospodarki odpadami: • Usunięcie materiałów zawierających azbest. Szczegółowa analiza i ocena oddziaływania przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, zawartych w „Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Pultusk na lata 2011-2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015 - 2018” oraz ich wpływ na poszczególne elementy środowiska została przedstawiona w załączniku nr 1 do niniejszego opracowania. 7. Zapobieganie i ograniczanie ujemnych oddziaływań na środowisko. Do przedsięwzięć realizowanych w ramach „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z uwzględnieniem lat 2015 - 2018”, które mogą negatywnie wpłynąć na środowisko należą głównie inwestycje z zakresu gospodarki wodno-ściekowej i gospodarki odpadami, z zakresu komunikacji drogowej oraz ochrony gleby. Negatywne oddziaływanie na środowisko inwestycji, szczególnie tych związanych z rozbudową sieci kanalizacyjnej i drogowej oraz gospodarki odpadami, zagospodarowaniem turystycznym i rekreacyjnym gminy można ograniczyć do racjonalnego poziomu poprzez dobrze przemyślany wybór lokalizacji, ponieważ skala wywoływanych przez nie przekształceń środowiska zależeć będzie w znacznym stopniu od lokalnych uwarunkowań. Do ogólnych działań ograniczających oddziaływanie należą: • w czasie realizacji inwestycji prawidłowe zabezpieczenie techniczne sprzętu i placu budowy, w tym zwłaszcza w miejscach styku z ekosystemami szczególnie wrażliwymi na zmiany warunków siedliskowych; • stosowanie odpowiednich technologii, materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych; • maskowanie elementów dysharmonijnych dla krajobrazu. 23 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk • trafny wybór lokalizacji inwestycji. W przypadku gdy całkowite uniknięcie danego oddziaływania jest niemożliwe i istnieje niebezpieczeństwo nieodwracalnego zniszczenia szczególnie cennych elementów przyrody, konieczne jest podjęcie odpowiednio wcześniej działań kompensacyjnych. Należy m.in. zapewnić odtworzenie zniszczonych siedlisk w miejscach zastępczych, poprzez sztuczne zasilanie osłabionych populacji; tworzenie alternatywnych połączeń przyrodniczych i różnorodnych tras migracji zwierząt. Mając na uwadze zasięg oraz w dużej części przypadków nieodwracalny charakter przekształceń środowiska podczas realizacji analizowanych inwestycji, zaleca się dokładne rozważanie lokalizacji inwestycji a także zastosowanie przyjaznych dla środowiska oraz wysokiej klasy rozwiązań technicznych. W przypadku zadań dotyczących rozwoju gospodarki wodno-ściekowej oraz rozwoju komunikacji na terenie Gminy Pułtusk zaleca się właściwy dobór lokalizacji inwestycji, aby negatywne oddziaływanie na środowisko zostało ograniczone do minimum. W przypadku działań związanych z rekultywacją terenów zdegradowanych, już na etapie planowania należy dopasować sposób rekultywacji terenu do lokalnych uwarunkowań. W przypadku gospodarki odpadami, prace demontażowe wyrobów azbestowych mogą stanowić zagrożenie dla występujących w okolicy zwierząt, w tym ptaków. Ważną sprawą jest przygotowanie miejsca tymczasowego magazynowania odpadów niebezpiecznych na placu budowy, jeszcze przed transportem na składowisko. Teren prac powinien być wydzielony i zabezpieczony przed dostępem osób niepowołanych. Przy pracach elewacyjnych powinny być stosowane odpowiednie kurtyny zasłaniające fasadę obiektu, do podłoża, a teren wokół, objęty kurtyną, powinien być wyłożony folią, dla łatwego oczyszczania po każdej zmianie roboczej. Ponadto aby chronić organizmy żywe, w tym zwierzęta i ludzi, należy zastosować kilka ogólnych zasad: • nawilżania wodą wyrobów zawierających azbest przed ich usuwaniem i utrzymywanie w stanie wilgotnym przez cały czas pracy, • demontażu całych wyrobów (płyt, rur, kształtek itp.) bez jakiegokolwiek uszkodzenia, tam gdzie jest to technicznie możliwe, • odspajania wyrobów trwale związanych z podłożem przy stosowaniu wyłącznie narzędzi ręcznych lub wolnoobrotowych narzędzi mechanicznych, wyposażonych w miejscowe instalacje odciągające powietrze, • prowadzenia kontrolnego monitoringu powietrza, w przypadku występowania przekroczeń dopuszczalnych stężeń pyłu azbestu w miejscu pracy, w tym również z wyrobami zawierającymi krokydolit, • składowania na tej samej zmianie roboczej, usuniętych odpadów zawierających azbest, po ich szczelnym opakowaniu – na miejscu tymczasowego magazynowania odpadów, • codziennego starannego oczyszczanie strefy prac i terenu wokół, dróg wewnętrznych oraz maszyn i urządzeń – z wykorzystaniem podciśnieniowego sprzętu odkurzającego, zaopatrzonego w filtry HEPA lub na mokro. Niedopuszczalne jest ręczne zamiatanie na sucho, jak również czyszczenie pomieszczeń i narzędzi pracy przy użyciu sprężonego powietrza. Zastosowanie powyższych metod podczas prac mających na celu usunięcie wyrobów zawierających azbest pozwoli na zminimalizowanie ich negatywnego wpływu na zwierzęta i ludzi mieszkających w okolicy miejsca przeprowadzania prac. Do utylizacji odpadów zawierających azbest zaleca się także wykorzystywanie najnowszych i najbardziej skutecznych metod. 24 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Pozostałe inwestycje prowadzone na terenie gminy nie powinny oddziaływać negatywnie na formy ochrony przyrody znajdujące się na omawianym terenie. 8. Oddziaływania transgraniczne związane z realizacją POŚ. Realizacja „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z perspektywą na lata 2015 - 2018” nie tworzy żadnych konsekwencji dla ewentualnych skutków środowiskowych, których charakter mógłby posiadać znaczenie transgraniczne. 9. Streszczenie w języku niespecjalistycznym Zgodnie z art. 46 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 nr 199 poz. 1227, z późn. zm.) „przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko wymagają projekty (...) polityk, strategii, planów lub programów w dziadzinie przemysłu, energetyki, transportu, telekomunikacji, gospodarki wodnej, gospodarki odpadami, leśnictwa, rolnictwa, rybołówstwa, turystyki i wykorzystywania terenu, opracowywanych lub przyjmowanych przez organy administracji, ustalające ramy dla późniejszej realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (...)” a także w przypadku wprowadzania zmian do przyjętych dokumentów (art. 50). Głównym celem prognozy jest ustalenie, czy zapisy „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018” nie naruszają zasad prawidłowego funkcjonowania środowiska przyrodniczego, a względy ochrony środowiska i zrównoważonego rozwoju są rozważane na równi z innymi celami i priorytetami. Prognoza ma za zadanie także ułatwić identyfikację możliwych do określenia skutków środowiskowych spowodowanych realizacją postanowień ocenianego dokumentu oraz określić, czy istnieje prawdopodobieństwo powstawania w przyszłości konfliktów i zagrożeń w środowisku. Zakres opracowania prognozy został zaopiniowany zgodnie z art. 57 i 58 ustawy z dnia 3 października 2008r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008 nr 199 poz. 1227, z późn. zm.) przez Państwowy Wojewódzki Inspektorat Sanitarny w Warszawie oraz przed Regionalną Dyrekcję Ochrony Środowiska w Warszawie. W załączniku nr 1 przeprowadzono analizę i ocenę oddziaływania „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018” na środowisko. Posługując się tabelą przedstawiono następujące typy oddziaływania na środowisko: • bezpośrednie, • pośrednie, • wtórne, • pozytywne, • negatywne, • skumulowane, • krótkoterminowe, • długoterminowe, • stałe, • chwilowe, 25 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na następujące elementy środowiska: • różnorodność biologiczna, • NATURA 2000, • ludzie, • rośliny, • zwierzęta, • powietrze woda, • powierzchnia ziemi, • krajobraz, • klimat, • zasoby naturalne, • zabytki, • dobra materialne. Do przedsięwzięć, realizowanych na terenie Gminy Pułtusk w ramach „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018”, które potencjalnie mogą znacząco oddziaływać na środowisko należą: Z zakresu gospodarki wodno – ściekowej: • • Budowa sieci wodociągowej w m. Gnojno, Kleszewo, Lipa, Chmielewo oraz rozbudowa Stacji Uzdatniania Wód w Trzcińcu gm. Pułtusk. Rozbudowa kanalizacji sanitarnej w aglomeracji Pułtusk – Ograniczenie zrzutu nieczystości do rzek oraz poprawa jakości wody pitnej. Z zakresu ochrony gleby: • Rekultywacja terenów zdegradowanych. Z zakresu komunikacji drogowej: • Poprawa spójności komunikacyjnej obszaru Gminy Pułtusk poprzez przebudowę ciągu komunikacyjnego na odcinku Lipniki Kolonia – Płocochowo, Lipniki - Płocochowo. • Budowa i modernizacja dróg gminnych, Z zakresu gospodarki odpadami: • Usunięcie materiałów zawierających azbest. Należy podkreślić, że w przypadku realizacji powyższych zadań uporządkowana zostanie gospodarka wodno-ściekowa, przyczyniając się do poprawy jakości wód powierzchniowych i podziemnych występujących na terenie gminy. Poprawie ulegnie system gospodarowania odpadami niebezpiecznymi, poprawi się także stan nawierzchni dróg, obniżając emisję hałasu i zanieczyszczeń powietrza, którego źródłem jest komunikacja. Realizacja „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018” nie tworzy żadnych konsekwencji dla ewentualnych skutków środowiskowych, których charakter mógłby posiadać znaczenie transgraniczne. Alternatywą do wdrożenia „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 20112014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018” jest brak realizacji Programu. Przy czym zaniechanie realizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 20112014 z uwzględnieniem perspektywy na lata 2015-2018” przyczyni się do pogorszenia stanu środowiska na terenie gminy. 26 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk 10. Podsumowanie. Analizując negatywne i pozytywne skutki realizacji „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z uwzględnieniem lat 2015 - 2018” (szczegółowo przedstawione w załączniku nr 1), można stwierdzić, iż pomimo chwilowych, negatywnych oddziaływań na środowisko, należy przystąpić do realizacji „Programu (…)”, gdyż planowane inwestycje przyczynią się m.in. do: • poprawy jakości środowiska, • poprawy zdrowia życia ludzi, • poprawy jakości wód powierzchniowych i podziemnych, • poprawy jakości gleb, • poprawy jakości powietrza atmosferycznego, • ochrony przed negatywnym oddziaływaniem promieniowania niejonizującego, • spełnienia wymogów określonych w dokumentach wyższego rzędu, w tym Polityki Ekologicznej Państwa, • poprawy komfortu życia mieszkańców Gminy Pułtusk, • ograniczenia niekontrolowanego przedostawania się odpadów (w tym odpadów niebezpiecznych) do środowiska, • wzrostu i utrzymaniu na wysokim poziomie bioróżnorodności. Ceną, którą będzie trzeba zapłacić za ww. korzyści są chwilowe negatywne oddziaływania związane m.in. z budową i modernizacją kanalizacji sanitarnej, budową i modernizacją sieci wodociągowo-kanalizacyjnej, modernizacją i budową dróg, inwestycji z zakresu gospodarki odpadami (szczegółowa analiza, załącznik nr 1). Należy jednak pamiętać, iż cenę tą można obniżyć poprzez działania zaproponowane w rozdziale nr 7 „Zapobieganie i ograniczenie ujemnych oddziaływań na środowisko” niniejszej Prognozy. „Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011-2014 z uwzględnieniem lat 2015 - 2018”, jest opracowaniem, które zawierają wskazówki umożliwiające podjecie stosownych działań, mających na celu rozwój Gminy Pułtusk z zachowaniem zasad zrównoważonego rozwoju bazujących na zaspokajaniu potrzeb bez naruszenia spójności otaczającego nas środowiska. Praktyczne wykorzystanie zawartych w Programie informacji przyczyni się do poprawy jakości środowiska naturalnego, systemu gospodarki odpadami i co za tym idzie komfortu życia oraz zdrowia mieszkańców Gminy Pułtusk. 11. Bibliografia. 1. Polityka Ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016, 2. Program Ochrony Środowiska dla województwa mazowieckiego. 3. Program Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011 – 2014 z uwzględnieniem lat 2015 – 2018. 27 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Załącznik nr 1 Analiza i ocena oddziaływania inwestycji mogących znacząco wpłynąć na środowisko zawartych w „Programie Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk na lata 2011–2014 z perspektywą na lata 20152018” na poszczególne elementy środowiska. 1. Budowa sieci wodociągowej w m. Gnojno, Kleszewo, Lipa, Chmielewo oraz rozbudowa Stacji Uzdatniania Wód w Trzcińcu gm. Pułtusk. 2. Rozbudowa kanalizacji sanitarnej w aglomeracji Pułtusk – Ograniczenie zrzutu nieczystości do rzek oraz poprawa jakości wody pitnej. 3. Poprawa spójności komunikacyjnej obszaru Gminy Pułtusk poprzez przebudowę ciągu komunikacyjnego na odcinku Lipniki Kolonia– Płocochowo, Lipniki-Płocochowo. 4. Budowa i modernizacja dróg gminnych. 5. Rekultywacja terenów zdegradowanych. 6. Usunięcie materiałów zawierających azbest. 28 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko Elementy środowiska Bezpośrednie Obszary Natura 20004 Obszary chronione oraz pozostałe formy ochrony przyrody 4 1–6 Bezpośredni wpływ podczas budowy instalacji, a także prac związanych z usuwaniem materiałów zawierających azbest, konieczność zachowania szczególnych warunków podczas wykonywania prac budowlanych na terenie lub w pobliży obszarów NATURY 2000 lub innych obszarów chronionych Pośrednie 1-2 Może nastąpić zmiana stosunków wodnych na obszarach Natura 2000 lub innych obszarach chronionych 6 Demontaż materiałów azbestowych na obszarach graniczących oraz znajdujących się na terenie obszarów NATURA 2000 lub innych obszarów chronionych może spowodować zanieczyszczenie terenu oraz uszkodzenia siedlisk i populacji zwierząt Wtórne 6 Demontaż materiałów azbestowych na obszarach graniczących oraz znajdujących się na terenie obszarów NATURA 2000 i innych obszarów chronionych może spowodować zanieczyszczeni e terenu oraz uszkodzenia siedlisk i populacji zwierząt Pozytywne 1–2 Ograniczenie spływów powierzchniowych z punktowych źródeł zanieczyszczeń do wód 3-4 Modernizacja dróg wypłynie wtórnie na poprawę jakości powietrza 5 Przywrócenie pierwotnego stanu środowiska. 6 Usunięcie materiałów zawierających azbest pozytywnie wpłynie na stan zdrowia ludzi i zwierząt oraz na środowisko Negatywne 1–6 Bezpośredni wpływ podczas budowy instalacji, a także prac związanych z usuwaniem materiałów zawierających azbest, konieczność zachowania szczególnych warunków podczas wykonywania prac budowlanych na terenie lub w pobliży obszarów NATURY 2000 i innych obszarów chronionych 1-2 Może nastąpić zmiana stosunków wodnych na obszarach Natura 2000 i innych obszarach chronionych Skumulowane Brak oddziaływań Krótkoterminowe 1–6 Bezpośredni wpływ podczas budowy instalacji, a także prac związanych z usuwaniem materiałów zawierających azbest, konieczność zachowania szczególnych warunków podczas wykonywania prac budowlanych na terenie lub w pobliży obszarów NATURY 2000 i innych obszarów chronionych Długoterminowe Stałe Chwilowe 1–6 Bezpośredni wpływ podczas budowy instalacji, a także prac związanych z usuwaniem materiałów zawierających azbest, konieczność zachowania szczególnych warunków podczas wykonywania prac budowlanych na terenie lub w pobliży obszarów NATURY 2000 i innych obszarów chronionych 1–2 Ograniczenie spływów powierzchniowych z punktowych źródeł zanieczyszczeń do wód 3-4 Modernizacja dróg wypłynie wtórnie na poprawę jakości powietrza 6 Usunięcie materiałów zawierających azbest pozytywnie wpłynie na stan zdrowia ludzi i zwierząt oraz na środowisko 1–6 Poprawa jakości środowiska na terenach Natura 2000 i innych obszarów chronionych Wykaz obszarów NATURA 2000, obszarów chronionych oraz pozostałych form ochrony przyrody znajduje się w rozdziale 4.6 niniejszego opracowania. 29 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko Elementy środowiska Bezpośrednie Pośrednie Wtórne Pozytywne Negatywne Skumulowane Krótkoterminowe Długoterminowe Stałe Chwilowe 3-4 Ruch drogowy oraz prace budowlane prowadzone w pobliżu terenów Natura 2000 oraz innych obszarów chronionych mogą doprowadzić do pogorszenia się stanu siedlisk oraz zmian w populacjach organizmów 6 Demontaż materiałów azbestowych na obszarach graniczących oraz znajdujących się na terenie obszarów NATURA 2000 oraz innych obszarów chronionych może spowodować zanieczyszczeni e terenu oraz uszkodzenia siedlisk i populacji zwierząt 30 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko Elementy środowiska Bezpośrednie Różnorodność Biologiczna 1-6 Bezpośredni wpływ podczas budowy instalacji, prac modernizacyjnyc h, a także prac związanych z usuwaniem materiałów azbestowych, w wyniku czego może dojść do zmian liczebności oraz rodzajów populacji . 3-4 Zanieczyszczeni a wydzielane podczas eksploatacji mogą znacząco wpłynąć na skład gatunkowy i ilościowy populacji. Ludzie 1–6 Wpływ związany z budową instalacji, pracami modernizacyjny mi, pracami związanymi z usuwaniem Pośrednie 1-6 Pośredni wpływ podczas budowy instalacji, prac modernizacyjnych, a także prac związanych z usuwaniem materiałów azbestowych, w wyniku czego może dojść do zmian liczebności oraz rodzajów populacji. Wtórne 1-5 Ukształtowanie się nowych warunków siedliskowych. 6 Poprawa jakości środowiska. 3-4 Zanieczyszczenia wydzielane podczas eksploatacji mogą znacząco wpłynąć na skład gatunkowy i ilościowy populacji. 1–6 Poprawa jakości życia 1–2 Mniejsze nakłady finansowe związane z gospodarką wodno – ściekową Pozytywne 1-2 Regulacja gospodarki wodno – ściekowej wyeliminuje niekontrolowane odprowadzanie ścieków do ziemi i wód. 5-6 Poprawa jakości środowiska. 1–6 Poprawa jakości życia 1–2 Mniejsze nakłady finansowe związane z gospodarką Negatywne 1-6 Wpływ podczas budowy instalacji, prac modernizacyjnych, a także prac związanych z usuwaniem materiałów azbestowych, w wyniku czego może dojść do zmian liczebności oraz rodzajów populacji . Skumulowane Długoterminowe Stałe Chwilowe 1-5 Ukształtowanie się nowych warunków siedliskowych. Brak oddziaływań 3-4 Zanieczyszczeni a wydzielane podczas eksploatacji mogą znacząco wpłynąć na skład gatunkowy i ilościowy populacji. 1–6 Wpływ związany z budową instalacji, pracami modernizacyjny mi, pracami związanymi z usuwaniem Krótkoterminowe 1-6 Krótkotrwały wpływ podczas budowy instalacji oraz prac modernizacyjnych, a także prac związanych z usuwaniem materiałów azbestowych w wyniku czego może dojść do zmian liczebności oraz rodzajów populacji. 3-4 Zanieczyszczenia wydostające się z instalacji mogą spowodować negatywny wpływ na organizmy żywe, przez oddziaływanie produktów reakcji w których biorą udział oraz kumulacji w organizmach. 1-2 Regulacja gospodarki wodno – ściekowej wyeliminuje niekontrolowane odprowadzanie ścieków do ziemi i wód. 1-5 Ukształtowanie się nowych warunków siedliskowych. 1-2 Regulacja gospodarki wodno – ściekowej wyeliminuje niekontrolowane odprowadzanie ścieków do ziemi i wód. 6 Poprawa jakości środowiska. 1-6 Wpływ spowodowany budową instalacji oraz pracami modernizacyjn ymi, a także może spowodować zmiany liczebności oraz rodzajów populacji. 6 Poprawa jakości środowiska. Brak oddziaływań 1–6 Wpływ związany z budową instalacji, chwilowe zwiększenie zanieczyszczenia i hałasu, lokalne utrudnienia w życiu codziennym 1–6 Poprawa jakości życia 1–2 Mniejsze nakłady finansowe związane z gospodarką wodno Brak oddziaływań 31 1–6 Wpływ związany z budową instalacji, pracami modernizacyjn ymi, pracami związanymi z Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko Elementy środowiska Bezpośrednie Pośrednie materiałów zawierających azbest, chwilowe zwiększenie zanieczyszczeni a i hałasu, lokalne utrudnienia w życiu codziennym Rośliny 1–6 W wyniku wpływu budowy i modernizacji instalacji , a także prac związanych z usuwaniem materiałów azbestowych możliwe są zmiany liczebności oraz występowania populacji roślin Wtórne Pozytywne Negatywne 6 Poprawa jakości środowiska, a także zdrowia wodno – ściekową materiałów zawierających azbest, chwilowe zwiększenie zanieczyszczeni a i hałasu, lokalne utrudnienia w życiu codziennym 5 Poprawa jakości środowiska, zwiększenie atrakcyjności terenów poddanych rekultywacji 1-6 Zmiany w środowisku spowodowane budową mogą wpłynąć na populacje roślin 1-2 Zmiany w stosunkach wodnych mogą doprowadzić do zmian w populacjach roślin 3-4 Roślinność wokół dróg może zostać wystawiona na zanieczyszczenia powstające przy spalaniu paliw, ścieraniu opon i klocków hamulcowych (metale ciężkie, WWA) 1–6 Ukształtowanie się nowych warunków siedliskowych dla niektórych gatunków roślin 3-4 Poprawa komunikacji drogowej na terenie gminy 5-6 Poprawa jakości środowiska 1-2 Organizacja gospodarki ściekowej wyeliminuje niekontrolowane odprowadzanie ścieków do ziemi i wód i zredukuje zanieczyszczanie środowiska z którego substancje odżywcze czerpią rośliny 5 Powstanie nowych siedlisk. 6 Ograniczenie przedostawania się azbestu do środowiska Skumulowane Długoterminowe Stałe Chwilowe – ściekową usuwaniem materiałów zawierających azbest, chwilowe zwiększenie zanieczyszcze nia i hałasu, lokalne utrudnienia w życiu codziennym 3-4 Poprawa komunikacji drogowej na terenie gminy 5-6 Poprawa jakości środowiska 1–6 Możliwe są zmiany liczebności oraz występowania populacji roślin 3-4 Roślinność wokół dróg może zostać wystawiona na zanieczyszczeni a powstające przy spalaniu paliw, ścieraniu opon i klocków hamulcowych (metale ciężkie, WWA) Krótkoterminowe Brak oddziaływań 1–6 W wyniku wpływu budowy i modernizacji instalacji możliwe są zmiany liczebności oraz występowania populacji roślin 1-2 Organizacja gospodarki ściekowej wyeliminuje niekontrolowane odprowadzanie ścieków do ziemi i wód i zredukuje zanieczyszczanie środowiska z którego substancje odżywcze czerpią rośliny 3-4 Roślinność wokół dróg może zostać wystawiona na zanieczyszczenia powstające przy spalaniu paliw, ścieraniu opon i klocków hamulcowych (metale ciężkie, WWA) 1–6 W wyniku wpływu budowy i modernizacji instalacji , a także prac związanych z usuwaniem materiałów azbestowych możliwe są zmiany liczebności oraz występowania populacji roślin 1 – 2, 5-6 Poprawa jakości elementów środowiska, jaką mają na celu przedstawione inwestycje, pozwoli na zwiększenie się liczby i rodzajów populacji 32 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko Elementy środowiska Bezpośrednie Zwierzęta 1–6 W wyniku wpływu budowy i modernizacji instalacji , a także prac związanych z usuwaniem materiałów azbestowych możliwe są zmiany liczebności oraz występowania populacji zwierząt 3-4 Ruch samochodów bezpośrednim zagrożeniem dla zwierząt. Powietrze 1–6 Wydzielanie pyłów do powietrza podczas realizacji planowanych inwestycji, pylenie podczas demontażu Pośrednie Wtórne 1-6 Zmiany w środowisku spowodowane planowanymi inwestycjami mogą wpłynąć na populacje zwierząt 1-2 Zmiany w stosunkach wodnych mogą doprowadzić do zmian w populacjach zwierząt 3-4 Zwierzyna bytująca w pobliżu dróg może zostać wystawiona na oddziaływanie zanieczyszczeń powstających przy spalaniu paliw, ścieraniu opon i klocków hamulcowych (metale ciężkie, WWA) 3-4 Zanieczyszczanie powietrza spowodowane pochodnymi związków chemicznych wydzielanych podczas ruchu komunikacyjnego 1–6 Ukształtowanie się nowych warunków siedliskowych dla niektórych gatunków zwierząt Pozytywne 1-2 Organizacja gospodarki ściekowej wyeliminuje niekontrolowane odprowadzanie ścieków do ziemi i wód i zredukuje zanieczyszczanie środowiska z którego substancje odżywcze czerpią zwierzęta 5 Powstanie nowych siedlisk. 6 Ograniczenie przedostawania się azbestu do środowiska 3-4 Pogorszenie się jakości powietrza wokół terenu inwestycji 6 Poprawa jakości powietrza po całkowitym 6 Poprawa jakości powietrza po całkowitym usunięciu materiałów zawierających azbest Negatywne Skumulowane 1–6 Możliwe są zmiany liczebności oraz występowania populacji zwierząt 3-4 Zwierzyna bytująca w pobliżu dróg może zostać wystawiona na oddziaływanie zanieczyszczeń powstających przy spalaniu paliw, ścieraniu opon i klocków hamulcowych (metale ciężkie, WWA) 1–6 Wydzielanie pyłów do powietrza podczas realizacji planowanych inwestycji, pylenie podczas demontażu Brak oddziaływań Brak oddziaływań Krótkoterminowe 1–6 W wyniku wpływu budowy i modernizacji instalacji , a także prac związanych z usuwaniem materiałów azbestowych możliwe są zmiany liczebności oraz występowania populacji zwierząt 1–6 Wydzielanie pyłów do powietrza podczas realizacji planowanych inwestycji, pylenie podczas demontażu materiałów zawierających azbest Długoterminowe 1-2 Organizacja gospodarki ściekowej wyeliminuje niekontrolowane odprowadzanie ścieków do ziemi i wód i zredukuje zanieczyszczanie środowiska z którego substancje odżywcze czerpią zwierzęta 3-4 Zwierzyna bytująca w pobliżu dróg może zostać wystawiona na oddziaływanie zanieczyszczeń powstających przy spalaniu paliw, ścieraniu opon i klocków hamulcowych (metale ciężkie, WWA) 3-4 Zanieczyszczanie powietrza spowodowane ruchem samochodowym Stałe Chwilowe 1 – 2, 5 - 6 Poprawa jakości elementów środowiska, jaką mają na celu przedstawione inwestycje, pozwoli na zwiększenie się liczby i rodzajów populacji 1–6 W wyniku wpływu budowy i modernizacji instalacji , a także prac związanych z usuwaniem materiałów azbestowych możliwe są zmiany liczebności oraz występowania populacji zwierząt Brak oddziaływań 1–6 Wydzielanie pyłów do powietrza podczas realizacji planowanych inwestycji, pylenie podczas 6 Poprawa jakości powietrza po 33 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko Elementy środowiska Bezpośrednie materiałów zawierających azbest 3-4 Wydzielanie WWA i innych toksycznych związków organicznych podczas wylewania asfaltu oraz zanieczyszczani e powietrza spalinami oraz produktami ścierania się opon i klocków hamulcowych Woda 1–6 Bezpośredni negatywny wpływ podczas prac budowlanych oraz prac mających na celu usunięcie materiałów zawierających azbest 3-4 WWA i inne toksyczne substancje powstające podczas Pośrednie 6 Poprawa jakości powietrza po całkowitym usunięciu materiałów zawierających azbest 1–2 Ograniczenie spływów powierzchniowych z punktowych źródeł zanieczyszczeń do wód 1- 5 Zmiana istniejących stosunków wodnych na terenach przeznaczonych pod inwestycje Wtórne Pozytywne usunięciu materiałów zawierających azbest Negatywne Skumulowane materiałów zawierających azbest 3-4 Wydzielanie WWA i innych toksycznych związków organicznych podczas wylewania asfaltu oraz zanieczyszczanie powietrza spalinami oraz produktami ścierania się opon i klocków hamulcowych 3-4 Wydzielanie WWA i innych toksycznych związków organicznych podczas wylewania asfaltu oraz zanieczyszczani e powietrza spalinami oraz produktami ścierania się opon i klocków hamulcowych 1–2 Ograniczenie spływów powierzchniowy ch z punktowych źródeł zanieczyszczeń do wód 1- 5 Zmiana istniejących stosunków wodnych na terenach przeznaczonych pod inwestycje 1–2 Ograniczenie spływów powierzchniowych z punktowych źródeł zanieczyszczeń do wód 1 –2 Racjonalizacja gospodarki wodami 1–2 Negatywny wpływ podczas prac budowlanych 3-4 WWA i inne toksyczne substancje powstające podczas wylewania asfaltu mogą wraz ze spływem powierzchniowy m przedostać się do wód Krótkoterminowe 1–2 Bezpośredni, krótkotrwały i negatywny wpływ podczas prac budowlanych Brak oddziaływań 3-4 WWA i inne toksyczne substancje powstające podczas wylewania asfaltu mogą wraz ze spływem powierzchniowym przedostać się do wód Długoterminowe Stałe Chwilowe demontażu materiałów zawierających azbest całkowitym usunięciu materiałów zawierających azbest 3-4 Wydzielanie WWA i innych toksycznych związków organicznych podczas wylewania asfaltu oraz zanieczyszcza nie powietrza spalinami oraz produktami ścierania się opon i klocków hamulcowych 1–2 Ograniczenie spływów powierzchniowych z punktowych źródeł zanieczyszczeń do wód 1–2 Racjonalizacja gospodarki wodami 1- 5 Zmiana istniejących stosunków wodnych na terenach przeznaczonych pod inwestycje 1–2 Ograniczenie spływów powierzchniowych z punktowych źródeł zanieczyszczeń do wód 1- 5 Zmiana istniejących stosunków wodnych na terenach przeznaczonych pod inwestycje 34 1–2 Chwilowy negatywny wpływ podczas prac budowlanych 3- 4 WWA i inne toksyczne substancje powstające podczas wylewania asfaltu mogą wraz ze spływem powierzchnio wym Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko Elementy środowiska Bezpośrednie Pośrednie Wtórne Pozytywne Negatywne Skumulowane Krótkoterminowe Długoterminowe Stałe Chwilowe 3-4 Zanieczyszczanie wód spowodowane spływem powierzchniowym z dróg wylewania asfaltu mogą wraz ze spływem powierzchniowy m przedostać się do wód przedostać się do wód 1–2 Racjonalizacja gospodarki wodami Powierzchnia ziemi 1-6 Przekształcenia powierzchni ziemi wynikające z działań budowlanych i rekultywacyjnych 3-4 Przekształcenia powierzchni ziemi związane z powstaniem dróg 1–6 Przekształcenie krajobrazu wynikające z działań budowlanych Krajobraz 3-4 Przekształcenia krajobrazu związane z powstaniem dróg 1- 6 Zmienione spływy powierzchniowe mogą zmienić warunki na powierzchni ziemi 1- 5 Zmienione spływy powierzchniowe mogą zmienić warunki na powierzchni ziemi 1–2 Regulacja stosunków wodnych wpłynie na zmiany w krajobrazie spowodowane budową i zmianą spływu powierzchniowego 1-2 Regulacja stosunków wodnych wpłynie na zmiany w krajobrazie spowodowane budową i zmianą spływu powierzchniowe go 1–2 Ograniczenie spływów powierzchniowych z niezorganizowany ch punktowych źródeł 1-5 Przekształcenia powierzchni ziemi wynikające z działań budowlanych 3-4 Przekształcenia powierzchni ziemi związane z powstaniem dróg Brak oddziaływań 1–6 Przekształcenie krajobrazu wynikające z działań budowlanych Brak oddziaływań 1-2 Regulacja stosunków wodnych wpłynie na zmiany w krajobrazie Brak oddziaływań 1-5 Przekształcenia powierzchni ziemi wynikające z działań budowlanych 1–6 Przekształcenie krajobrazu wynikające z działań budowlanych 1–2 Ograniczenie spływów powierzchniowych z niezorganizowanych punktowych źródeł 3-4 Przekształcenia powierzchni ziemi związane z powstaniem dróg 1–2 Regulacja stosunków wodnych wpłynie na zmiany w krajobrazie spowodowane budową i zmianą spływu powierzchniowego 3-4 Przekształcenia powierzchni ziemi związane z powstaniem dróg Brak oddziaływań 3-4 Przekształcenia krajobrazu związane z 35 1-5 Przekształceni a powierzchni ziemi wynikające z działań budowlanych 1–6 Przekształceni e krajobrazu wynikające z działań budowlanych Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk Przewidywane znaczące oddziaływania na środowisko Elementy środowiska Bezpośrednie Pośrednie Wtórne Pozytywne Negatywne Skumulowane Krótkoterminowe Długoterminowe Stałe Chwilowe powstaniem dróg spowodowane budową i zmianą spływu powierzchniowe go 3-4 Przekształcenia krajobrazu związane z powstaniem dróg Klimat Zasoby mineralne Zabytki Brak oddziaływania 1–2 Racjonalizacja gospodarki wodami wpłynie na ochronę ich zasobów i poprawę ich jakości 1-6 Prace modernizacyjne, budowlane mogą uszkodzić zabytki jeżeli będą prowadzone w ich pobliżu Brak oddziaływania Brak oddziaływania Brak oddziaływań Brak oddziaływania Brak oddziaływań Brak oddziaływania 1–2 Racjonalizacja gospodarki wodami wpłynie na ochronę ich zasobów i poprawę ich jakości Brak oddziaływań Brak oddziaływań 1-6 Prace modernizacyjne, budowlane mogą uszkodzić zabytki jeżeli będą prowadzone w ich pobliżu Brak oddziaływań Brak oddziaływań Brak oddziaływań Brak oddziaływań Brak oddziaływań Brak oddziaływań Brak oddziaływań Brak oddziaływań Brak oddziaływań 1–2 Racjonalizacja gospodarki wodami wpłynie na ochronę ich zasobów i poprawę ich jakości Brak oddziaływań Brak oddziaływań Brak oddziaływań 1-6 Prace modernizacyjne, budowlane mogą uszkodzić zabytki jeżeli będą prowadzone w ich pobliżu Brak oddziaływań 1-6 Prace modernizacyjn e, budowlane mogą uszkodzić zabytki jeżeli będą prowadzone w ich pobliżu Brak oddziaływań 36 Ocena Oddziaływania na Środowisko Programu Ochrony Środowiska dla Gminy Pułtusk 37