Sprawozdanie z XXIII Badań Biegłości i Badań Porównawczych

ZAKŁAD AKUSTYKI
ŚRODOWISKA
ENVIRONMENTAL
ACOUSTIC DIVISION
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu na stronie www.ios.edu.pl)
SPRAWOZDANIE
Z XXIII BADAŃ BIEGŁOŚCI I
BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU
07 – 08 kwietnia 2009
1. ZAKRES BADAŃ
Międzylaboratoryjne badania porównawcze składały się z 2 etapów:
• badania porównawcze,
• badania biegłości.
Ocenie w ramach badań podlegał równieŜ poziom tła akustycznego w przerwach między
włączeniem źródeł. Monitorowane były przez organizatora parametry charakteryzujące
warunki meteorologiczne.
2. WYBRANE
DOKUMENTY
BEZPOŚREDNIO
ZWIAZANE
Z
MIĘDZYLABORATO- RYJNYMI BADANIAMI PORÓWNAWCZYMI
HAŁASU
•
•
•
•
•
•
Przewodnik ISO/IEC 43-1:Genewa 1997, Badanie biegłości przez porównania
międzylaboratoryjne Cz. 1 Projektowanie i realizacja programów badania biegłości.
Przewodnik ISO/IEC 43-2:Genewa 1997, Badanie biegłości przez porównania
międzylaboratoryjne Cz. 2 Wybór i wykorzystywanie programów badania biegłości
przez jednostki akredytujące laboratoria.
Polska Norma PN-61/B-02153 Akustyka budowlana. Nazwy i określenia.
Polska Norma PN-81/N-01306 Hałas. Metody pomiaru. Wymagania ogólne.
Polska Norma PN-N-01341Hałas. Metody pomiaru i oceny hałasu przemysłowego”,
Polska Norma PN EN-ISO 3746 Akustyka. Wyznaczanie poziomów mocy
akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów ciśnienia akustycznego. Metoda
orientacyjna z zastosowaniem otaczającej powierzchni pomiarowej nad
płaszczyzną odbijającą dźwięk
Ośrodek Główny
ul.Krucza 5/11 D
00-548 Warszawa
tel.(48 22) 625 10 05
fax (48 22) 629 52 63
Konto bankowe
NIP
Strona internetowa / e-mail
PBK SA III O/Warszawa
Nr 11101024-401020002096
525-000-73-07
http://www.ios.edu.pl
[email protected]
ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu: www.ios.edu.pl)
•
•
•
•
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA
Polska Norma PN EN-ISO 3744 Akustyka. Wyznaczanie poziomów mocy
akustycznej źródeł hałasu na podstawie pomiarów ciśnienia akustycznego. Metoda
techniczna stosowana w warunkach zbliŜonych do pola swobodnego nad
płaszczyzną odbijającą dźwięk.
Polska Norma PN-ISO 1996 – 1 Akustyka. Opis i pomiary hałasu w środowisku.
Podstawowe wielkości i procedury.
Polska Norma PN-ISO 1996 – 2 Akustyka. Opis i pomiary hałasu w środowisku.
Zbieranie danych w odniesieniu do sposobu zagospodarowania terenu.
Polska Norma PN-ISO 1996 – 3 Akustyka. Opis i pomiary hałasu w środowisku.
Wytyczne dotyczące dopuszczalnych poziomów hałasu.
oraz rozporządzenia:
• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 2 października 2007 r. w
sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów poziomów w środowisku
substancji lub energii przez zarządzającego drogą, linią kolejową, linią tramwajową,
lotniskiem, portem. (Dz. U. Nr 192 poz. 1392).
• ROZPORZĄDZENIE MINISTRA ŚRODOWISKA z dnia 4 listopada 2008 r. w
sprawie wymagań w zakresie prowadzenia pomiarów wielkości emisji oraz
pomiarów ilości pobieranej wody (Dz. U. 206 poz. 1291).
3. ORGANIZACJA ĆWICZENIA
Badania prowadzone były zgodnie z „Przewodnikiem ISO/IEC 43:1997 Badania biegłości
poprzez porównania międzylaboratoryjne”.
Przed rozpoczęciem zajęć uczestnicy otrzymali swój numer kodowy, którym posługiwali
się dla zachowania poufności.
W badaniach uczestniczyło 2 obserwatorów.
Badania zorganizowane były w formie 2 dniowych warsztatów, łącznie ok. 12-16
godzinach zegarowych w zaleŜności od laboratorium, rozpoczęły się w dniu 07.04.2009r. dnia pierwszego (9.00) i kończyły dnia 08.04.2009r. w godzinach popołudniowych – godz.
16.00-18.00.
Międzylaboratoryjne badania hałasu, składały się z:
•
cyklu badań porównawczych (międzylaboratoryjnych),
•
badania biegłości (kontrola jakości poszczególnych zespołów).
Łącznie dwa niezaleŜne cykle pomiarowe.
Uczestnicy badań przywieźli własny sprzęt pomiarowy wyposaŜony w aktualne
świadectwa wzorcowania przyrządów.
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA - ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA – UL. KOLEKTORSKA 4, 01-692 WARSZAWA TEL. (0-22)832.39.66
STR.
2
ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu: www.ios.edu.pl)
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA
Po zakończeniu międzylaboratoryjnych badań porównawczych hałasu kaŜdy jego
uczestnik otrzymał swoją ocenę wynikającą z podsumowania ćwiczeń. Została ona
opublikowana na stronie internetowej organizatora ćwiczenia – Instytutu Ochrony
Środowiska.
4. OGÓLNE ZASADY PROWADZENIA BADAŃ
Dla sprawdzenia poprawności trybu postępowania koordynator przygotował dwa cykle
badawcze w obiektach:
• eksperymentalnie przygotowany poligon pomiarowy ze znaną charakterystyką
źródeł,
• badania hałasu komunikacyjnego,
4.1
CZĘŚĆ A – BADANIA PORÓWNAWCZE – POLIGON POMIAROWY.
W przypadku tegorocznych badań porównawczych, ich koordynator przygotowywał
poligon badawczy z:
• określonym 1 źródłem dźwięku, włączonym w zadanym czasie,
• wyznaczonymi 2 lokalizacjami punktów pomiarowych,
• określonymi warunkami tła pomiarowego, takiego, by przynajmniej w jednym
punkcie była moŜliwość jednoznacznego określenia poziomu sygnału akustycznego
z danego źródła.
4.2
CZĘŚĆ B – BADANIA BIEGŁOŚCI – BADANIE HAŁASU KOMUNIKACYJNEGO
Do badań w warunkach rzeczywistych został wytypowany poligon pomiarowy. NaleŜało
przeprowadzić badania w wyznaczonych punktach pomiarowych zgodnie z
postanowieniami PN ISO 1996-1:2006, PN ISO 1996-2:1996
5. OGÓLNE
ZASADY
PODSUMOWANIA
POSZCZEGÓLNYCH LABORATORIÓW
WYNIKÓW
BADAŃ
Przyjęto trzy poziomy klasyfikacji prac sprawdzanych laboratoriów dla badań biegłości:
Ocena laboratorium;
Dobra
Dostateczna
Niezadawalająca
Procent uzyskanych punktów:
p < 50 %
p ≥ 65 %
65 % > p ≥ 50
%
Przyjęto trzy poziomy oceny dla badań porównawczych:
Ocena
Zadawalająca
Wątpliwa
laboratorium
Kryterium oceny
Z≤ 2
2 <Z≤ 3
Niezadawalająca
Z≥ 3
Przyjęte w tablicach skale interpretuje się następująco:
• Zadowalająca/Dobra - oznacza to, iŜ dane laboratorium wykonuje pomiary
prawidłowo,
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA - ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA – UL. KOLEKTORSKA 4, 01-692 WARSZAWA TEL. (0-22)832.39.66
STR.
3
ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu: www.ios.edu.pl)
•
•
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA
Wątpliwy/Dostateczny - oznacza, iŜ do pomiarów wykonywanych przez dane
laboratorium moŜna mieć zastrzeŜenia; laboratorium takie musi podjąć działania
związane z poprawą jakości swych prac,
Niezadawalająca - wyniki uzyskiwane przez to laboratorium są niewiarygodne.
6. WYNIKI
UZYSKANE PRZEZ POSZCZEGÓLNE
ZGROMADZONO W NASTEPUJĄCYCH TABELACH
LABORATORIA
LISTA WYNIKÓW OCENY BIEGŁOŚCI LABORATORIÓW
XXIII BADAŃ BIEGŁOŚCI I BADAŃ PORÓWNAWCZYCH HAŁASU W ŚRODOWISKU
7 – 8 KWIETNIA 2009R.
Wartość parametru Z obliczona na podstawie pomiarów wartości poziomu równowaŜnego
– hałasu maszyny na poligonie pomiarowym, wykonywanych w dwóch punktach
pomiarowych.
RównowaŜny,
średni poziom
Wartość
Kod
hałasu w
bezwzględn
laboratorium
Parametr Z
Ocena
środowisku
a średniego
LAeq [dB], w
parametru Z
punkcie
1
2
1
2
A/01/09/K
74,3
63,3
0,7
2,2
1,4
Zadowalająca
A/02/09/K
74,4
63,2
1,0
2,0
1,5
Zadowalająca
A/03/09/K
74,2
62,1
0,4
-0,2
0,1
Zadowalająca
A/04/09/K
74,3
61,9
0,7
-0,7
0,0
Zadowalająca
A/05/09/K
74,3
62
0,7
-0,4
0,1
Zadowalająca
A/06/09/K
74,2
61,5
0,4
-1,5
-0,5
Zadowalająca
A/07/09/K
73,6
61,7
-1,4
-1,1
-1,2
Zadowalająca
A/08/09/K
73,8
62,1
-0,8
-0,2
-0,5
Zadowalająca
A/09/09/K
74
62,1
-0,2
-0,2
-0,2
Zadowalająca
B/01/09/K
74,3
61,9
0,7
-0,7
0,0
Zadowalająca
B/02/09/K
74,4
61,8
1,0
-0,9
0,1
Zadowalająca
B/03/09/K
73,5
61,9
-1,7
-0,7
-1,2
Zadowalająca
B/04/09/K
74
61,5
-0,2
-1,5
-0,8
Zadowalająca
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA - ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA – UL. KOLEKTORSKA 4, 01-692 WARSZAWA TEL. (0-22)832.39.66
STR.
4
ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu: www.ios.edu.pl)
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA
B/05/09/K
74,1
62,4
0,1
0,4
0,2
Zadowalająca
B/06/09/K
74,1
62,5
0,1
0,6
0,3
Zadowalająca
B/07/09/K
74,4
61,9
1,0
-0,7
0,2
Zadowalająca
B/08/09/K
74,4
62,4
1,0
0,4
0,7
Zadowalająca
B/09/09/K
73,9
62,1
-0,5
-0,2
-0,4
Zadowalająca
C/01/09/K
73,4
61,9
-2,0
-0,7
-1,3
Zadowalająca
C/02/09/K
73,5
61,8
-1,7
-0,9
-1,3
Zadowalająca
C/03/09/K
73,5
61,7
-1,7
-1,1
-1,4
Zadowalająca
C/04/09/K
74,3
62
0,7
-0,4
0,1
Zadowalająca
C/05/09/K
74,7
62,7
1,9
1,0
1,4
Zadowalająca
C/06/09/K
74,3
62,8
0,7
1,2
0,9
Zadowalająca
C/07/09/K
73,8
62,8
-0,8
1,2
0,2
Zadowalająca
C/08/09/K
74
62,8
-0,2
1,2
0,5
Zadowalająca
C/09/09/K
74,1
62,7
0,1
1,0
0,5
Zadowalająca
C/10/09/K
73,9
62,7
-0,5
1,0
0,2
Zadowalająca
Klasyfikacja laboratoriów z uwagi na ocenę wystawioną przez zespół obserwatorów.
Kod laboratorium
A/01/09/K
Obserwator Obserwator
1
2
27
27
suma
średnia
procent
ocena
54
27
90,0
dobra
A/02/09/K
27
27
54
27
90,0
dobra
A/03/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
A/04/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
A/05/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
A/06/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
A/07/09/K
27
27
54
27
90,0
dobra
A/08/09/K
25
25
50
25
83,3
dobra
A/09/09/K
25
25
50
25
83,3
dobra
B/01/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA - ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA – UL. KOLEKTORSKA 4, 01-692 WARSZAWA TEL. (0-22)832.39.66
STR.
5
ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu: www.ios.edu.pl)
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA
B/02/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
B/03/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
B/04/09/K
25
25
50
25
83,3
dobra
B/05/09/K
28
28
56
28
93,3
dobra
B/06/09/K
28
28
56
28
93,3
dobra
B/07/09/K
57
27
84
42
140,0
dobra
B/08/09/K
57
27
84
42
140,0
dobra
B/09/09/K
27
27
54
27
90,0
dobra
C/01/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
C/02/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
C/03/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
C/04/09/K
29
29
58
29
96,7
dobra
C/05/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
C/06/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
C/07/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
C/08/09/K
26
26
52
26
86,7
dobra
C/09/09/K
56
26
82
41
136,7
dobra
C/10/09/K
56
26
82
41
136,7
dobra
6.1
ANALIZY STATYSTYCZNE WYNIKÓW BADAŃ INTERKALIBRACYJNYCH
Badania biegłości.
Ilość (osób)
Lp.
Zakres oceny
laboratoriów
pomiarowych
Udział w ćwiczeniach wzięło razem
1
28
laboratoriów
Nie sklasyfikowano z uwagi na błędy
3
0
merytoryczne
4 Klasyfikacją objęto ekipy pomiarowe
28
6
Wynik nie zadawalający uzyskały
0
7
Wynik dostateczny
0
8
Wynik dobry
28
Dodatkowe sprawozdanie
9
4
przekazały
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA - ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA – UL. KOLEKTORSKA 4, 01-692 WARSZAWA TEL. (0-22)832.39.66
STR.
6
ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA
Akredytacja PCA w zakresie pomiarów hałasu:
(szczegóły zakresu: www.ios.edu.pl)
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA
Statystyki porównawcze
2022220721.03
6-7.11.
23.04
26.09.
08.10.
2007
2007
2008
2008
2008
Symbol
Warsza Warsza Warsza Świnouj Warsza
wa
wa (XIX)
wa
ście
wa
(XVII)
(XX)
(XXI)
(XXII)
Odchylenie
standardowe
powtarzalności
Odchylenie
standardowe dla
spotkania
interkalibracyjne
go
Odchylenie
standardowe
odtwarzalności
Granice
powtarzalności (2
pomiary)
P=95%
P=99%
Granice
odtwarzalności
P=95%
P=99%
Liczba
wykorzystywanyc
h wyników
Liczba wyników
odrzuconych
0708.04
2009
Warsza
wa
(XXIII)
Sr
0,2
0,1
0,4
-
-
-
SL
0,5
0,4
0,8
0,5
0,4
0,6
SR
0,4
0,4
0,8
0,5
0,4
0,6
r95
r99
0,1
0,1
0,1
0,1
0,1
0,2
-
-
-
R95
R99
0,2
0,2
0,3
0,4
0,2
0,2
0,1
0,2
0,1
0,1
0,2
0,1
n
23
7
41
45
26
28
n
0
0
0
0
0
0
(Na tym sprawozdanie zakończono)
INSTYTUT OCHRONY ŚRODOWISKA - ZAKŁAD AKUSTYKI ŚRODOWISKA – UL. KOLEKTORSKA 4, 01-692 WARSZAWA TEL. (0-22)832.39.66
STR.
7