Część tekstowa prognozy oddziaływania na środowisko mpzp
Transkrypt
Część tekstowa prognozy oddziaływania na środowisko mpzp
Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Józefowa terenu „Nowa Wieś” Autor: mgr Wojciech Zaczkiewicz Warszawa, czerwiec 2011 r. SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE 1. Uwagi wstępne 2. Cel opracowania prognozy 3. Podstawowe założenia i metodyka pracy 4. Powiązania projektowanego dokumentu z innymi dokumentami dotyczącymi obszaru opracowania 5. Ogólna charakterystyka terenu opracowania II. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU III. UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I KULTUROWEGO DO ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1. Uwarunkowania ekofizjograficzne 2. Uwarunkowania wynikające z dokumentów strategicznych miasta Józefowa 3. Uwarunkowania wynikające z przepisów szczegółowych, w tym z ochrony obszarów i obiektów objętych odrębnym statusem prawnym IV. CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1. Główne cele planu 2. Przeznaczenie - funkcje terenów 3. Ustalenia z zakresu ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego 4. Ustalenia w zakresie infrastruktury technicznej V. POTENCJALNE ZMIANY AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO VI. ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO WYNIKAJĄCE Z PROJEKTU PLANU 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Emisja gazów i pyłów do powietrza atmosferycznego Hałas i wibracje Odpady Gospodarka wodno-ściekowa Promieniowanie elektromagnetyczne Osuwanie się mas ziemi Zagrożenie powodzią Zagrożenie pożarowe Nadzwyczajne zagrożenia środowiska 2 VII. WPŁYW REALIZACJI ZAPISÓW PLANU NA POSZCZEGÓLNE ELEMENTY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 1. Eksploatacja surowców mineralnych, powierzchnia terenu, grunty i gleby 2. Warunki wodne 3. Szata roślinna i fauna 4. Warunki klimatyczne 5. Obszary dziedzictwa kulturowego, zabytki, dobra kultury współczesnej oraz dobra materialne 6. Obszary i obiekty chronione, systemy przyrodnicze, różnorodność biologiczna 7. Krajobraz 8. Transgraniczne oddziaływania na środowisko VIII. POWSTANIE ZAGROŻEŃ DLA ŚRODOWISKA I ZDROWIA LUDZI NA TERENIE OBJĘTYM PLANEM I W STREFIE JEGO POTENCJALNEGO ODDZIAŁYWANIA IX.PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU X. ANALIZA PLANU POD KĄTEM REALIZACJI UWARUNKOWAŃ PRZYRODNICZYCH XI. ZGODNOŚĆ PLANU Z PRZEPISAMI PRAWA DOTYCZĄCYMI OCHRONY ŚRODOWISKA XII. ZGODNOŚĆ ZAPISÓW PLANU Z DOTYCZĄCYMI OBSZARU OPRACOWANIA DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI XIII. OPIS PRZEWIDYWANYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO WYNIKAJĄCYCH Z REALIZACJI USTALEŃ ZAPISÓW PLANU 1. Oddziaływanie bezpośrednie, pośrednie, wtórne, chwilowe, krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe, stałe 2. Oddziaływanie skumulowane i znaczące 3. Zasięg przestrzenny oddziaływań, odwracalność zjawisk XIV. ROZWIĄZANIA ELIMINUJĄCE, OGRANICZAJĄCE LUB KOMPENSUJĄCE NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 1. Rozwiązania eliminujące negatywne oddziaływania 2. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań przedstawionych w projekcie planu XV. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PLANU ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ ICH PRZEPROWADZANIA XVI. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM 3 I. WPROWADZENIE 1. Uwagi wstępne Planowanie i zagospodarowanie przestrzenne we wszystkich sferach rozwojowych: społecznej, gospodarczej, ekologicznej - zapewnia sprzężenie długookresowego planowania i programowania z procesem realizacji inwestycji oraz przyjmuje za podstawę tych działań zrównoważony rozwój i ład przestrzenny. Zrównoważony rozwój rozumiany jest tutaj jako rozwój społeczno - gospodarczy, w którym następuje proces integrowania działań gospodarczych i społecznych, z zachowaniem równowagi przyrodniczej oraz trwałości podstawowych procesów przyrodniczych, w celu zagwarantowania możliwości zaspokajania podstawowych potrzeb poszczególnych społeczności lub obywateli zarówno współczesnego pokolenia, jak i przyszłych pokoleń. Przez ład przestrzenny należy natomiast rozumieć takie ukształtowanie przestrzeni, które tworzy harmonijną całość oraz uwzględnia w uporządkowanych relacjach wszelkie uwarunkowania i wymagania funkcjonalne: społeczno - gospodarcze, środowiskowe, kulturowe oraz kompozycyjno - estetyczne. Jednym z instrumentów dla tworzenia warunków zrównoważonego rozwoju i ładu przestrzennego, a także uwzględniającego wymagania ochrony środowiska jest Miejscowy Plan Zagospodarowania Przestrzennego. „Prognoza” jest realizacją obowiązku określonego w art. 51. Ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227) oraz art. 17, ust. 4 Ustawy z dnia 27 marca 2003r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717). 2. Cel opracowania prognozy Opracowanie „Prognozy oddziaływania na środowisko do Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego miasta Józefowa dla terenu „Nowa Wieś” ma na celu ocenę ustaleń planu w aspekcie ochrony walorów środowiska przyrodniczego, jak również określenie przewidywanych jego przekształceń i związanych z tym warunków życia ludzi wynikających z realizacji przyjętych ustaleń planu. 3. Podstawowe założenia i metodyka pracy Podstawowym założeniem prognozy, opracowywanej równocześnie z projektem planu jest poszukiwanie i wskazanie możliwości rozwiązań planistycznych najkorzystniejszych dla stanu środowiska, poprzez: − Identyfikację i ocenę najbardziej prawdopodobnych wpływów na biofizyczne i zdrowotne komponenty środowiska określonego obszaru, jakie może wywołać realizacja dyspozycji przestrzennych zawartych w projekcie planu, − Dyskusje i współprace autora prognozy z autorem projektu planu celem eliminacji rozwiązań i ustaleń niemożliwych do przyjęcia ze względu na ewentualne negatywne skutki dla środowiska lub zagrożenie dla zdrowia mieszkańców, − Pełne poinformowanie podmiotów planu, tj. wnioskodawców, społeczność lokalną i organy samorządu o skutkach wpływu ustaleń planu dla środowiska przyrodniczego. Zadanie to wymaga interdyscyplinarnej analizy procesów i zjawisk zachodzących w środowisku, przy uwzględnieniu zmian w szeroko rozumianym otoczeniu (niezwiązanym z planem), na które składa się system prawny, postęp cywilizacyjny i techniczny, zachowania i przemiany świadomości społeczności lokalnej itp. Analizy przeprowadzone w ramach prognozy oparto na założeniach, że: • Stanem odniesienia dla prognozy są: − Istniejący stan środowiska przyrodniczego i zagospodarowania terenu, określony w opracowaniu ekofizjograficznym wykonanym dla terenu objętego planem, − Uwarunkowania wynikające z ustaleń projektu planu oraz Studium Uwarunkowań 4 i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Józefowa, • Działania związane z realizacją systemów technicznych na obszarze objętym planem realizowane będą zgodnie z zasadami przyjętymi w planie miejscowym. • Ocenę możliwych przemian komponentów środowiska przeprowadzono w oparciu o analizę ich funkcjonowania w istniejącej strukturze przestrzennej. • Etapem końcowym jest ocena skutku, czyli wynikowego stanu komponentów środowiska, powstałego na skutek przemian w jego funkcjonowaniu, spowodowanych realizacją ustaleń planu oraz sformułowanie propozycji zmian lub alternatywnej wersji ustaleń, wynikających z troski o osiągnięcie możliwie korzystnego stanu środowiska w warunkach projektowanego zagospodarowania przestrzennego obszaru. 4. Powiązania projektowanego dokumentu z innymi dokumentami dotyczącymi obszaru opracowania Projektowany dokument powiązany jest z następującymi opracowaniami: 1. Program Ochrony Środowiska dla Miasta Józefowa (2005 r). 2. Plan Gospodarki Odpadami dla Miasta Józefowa (2005 r). 3. Plan Rozwoju Lokalnego Miasta Józefowa. 4. Strategia rozwoju Józefowa (2007 r.). 5. Zmiana Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Józefowa (2010 r.). 6. Prognoza oddziaływania na środowisko do zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Józefowa (2009 r.). 7. Opracowanie ekofizjograficzne dla rejonu Nowej Wsi w mieście Józefów (2005), 5. Ogólna charakterystyka terenu opracowania Teren opracowania położony jest w północno-zachodniej części miasta Józefowa. Pod względem morfologicznym przeważająca część terenu objętego opracowaniem należy do tarasu nadzalewowego Wisły, jedynie bardzo niewielki zachodni fragment omawianego obszaru położony jest w obrębie tarasu zalewowego Wisły. Powierzchnia tarasu nadzalewowego wykazuje pewne zróżnicowanie konfiguracji terenu. Jest to związane z ciągiem wydm występujących wzdłuż granicy tarasu nadzalewowego z tarasem zalewowym. Szczyty wydm położone są na rzędnych 96 m n.p.m., natomiast przyległy do nich od wschodu teren na wysokości przeciętnie nieco powyżej 88 m n.p.m., czyli na małym obszarze deniwelacje wynoszą ponad siedem metrów. Następną wyraźnie zaznaczającą się formą morfologiczną jest strefa krawędziowa oddzielająca taras zalewowy od tarasu nadzalewowego. Nachylenia powierzchni terenu przekraczają tu miejscami 10%, a deniwelacje na małym obszarze 11 m – taras zalewowy jest położony na rzędnych około 85 m n.p.m., a przylegające wydmy tarasu nadzalewowego na rzędnych ponad 96 m n.p.m. Miejscami powierzchnia tarasu nadzalewoego urozmaicona jest niewielkimi zagłębieniami. Są to formy o genezie deflacyjnej, płytkie o głębokości do 1 m. W strefie przypowierzchniowej, w obrębie tarasu zalewowego, występują piaski humusowe, namułu piaszczyste oraz namuły pylaste – są to osady starorzeczy. Pozostałe obszary tarasu zalewowego pokrywają plastyczne osady listo-mułkowate tzw. mady ciężkie, których miąższość w tym rejonie osiąga 2,0 m. Ze strefą skarpy oddzielającą tarasy, związane są osady stokowe. Są to utwory luźne charakteryzujące się zróżnicowanym składem petrograficznym i małą miąższością. Największe rozprzestrzenienie w strefie przypowierzchniowej tarasu nadzalewowego mają tak zwane mady lekkie. W osadach tych dominuje frakcja pylasta, niekiedy przechodząca we frakcję piaszczystą. Utwory te z reguły mają miąższość mniejszą niż 2,0 m i podścielone są piaskami rzecznymi. Wyżej wymienione mady, miejscami przykryte są cienką warstwą osadów eolicznych. Są to piaski średnioziarniste i drobnoziarniste o stosunkowo niewielkim zapyleniu. Miąższość 5 piasków eolicznych jest bardzo mała i nie przekracza 1,0 m, jedynie w obrębie pagórków wydmowych może osiągać ponad 5,0 m. Przez centralną część omawianego obszaru przebiega pas wychodni osadów ilastomułkowatych, tzw. mad ciężkich tarasu nazdalewowego, których miąższość w tym rejonie nie przekracza 2,0 m. Na omawianym obszarze występuje jeden zasadniczy poziom wód gruntowych w utworach czwartorzędowych. Warstwę wodonośną tworzą piaski rzeczne doliny Wisły akumulowane w różnych okresach jej rozwoju - miąższość tych utworów dochodzi tu miejscami do 35 metrów. Występująca tu warstwa wodonośna charakteryzuje się dużymi zasobami odnawialnymi. Wody podziemne pierwszego poziomu są powszechnie eksploatowane - wszystkie ujęcia wód podziemnych na terenie Józefowa z niego korzystają, czego efektem jest powstanie lokalnego leja depresyjnego. Wody podziemne doliny Wisły nie mają izolacji od powierzchni i dlatego są narażone na zanieczyszczenia. Tworzące warstwę wodonośną piaski rzeczne odznaczają się dobrymi warunkami filtracji umożliwiającymi swobodny, podziemny przepływ wód. Warstwa wodonośna, którą tworzą piaski łatwo poddaje się drenażowi. Duża miąższość warstwy wodonośnej i dobre warunki filtracji sprzyjają szerokiemu rozwojowi leja depresyjnego. Równocześnie w zasadzie nieograniczony obszar zasilania warstwy wodonośnej i możliwości dopływu wód z zewnątrz z bardzo dużego obszaru alimentacji sprawiają, że ograniczenie miejscowego zasilania infiltracyjnego wynikającego np. z budowy kanalizacji deszczowej i uszczelnienia powierzchni na terenach zabudowanych nie spowoduje istotnego obniżenia zwierciadła wody gruntowej. Ogólny kierunek przepływu wód podziemnych jest skierowany na zachód, gdzie wody podziemne drenowane są przez Wisłę. Wahania zwierciadła wody gruntowej odbywają się w rytmie sezonowych zmian opadów. Przeciętne wahania zwierciadła wód gruntowych w obrębie tarasu otwockiego wynoszą w skali roku 0,5-0,7 m. Najwyższe stany obserwuje się na wiosnę i na jesieni, kiedy to występują intensywne opady lub roztopy, a parowanie jest małe. Swobodne zwierciadło wód gruntowych na omawianym terenie z reguły występuje dosyć głęboko, głębiej niż 4,0 m ppt, czyli wody gruntowe nie stanowią istotnego problemu dla posadawiania obiektów budowlanych. Sytuacja to oczywiście nie dotyczy tarasu zalewowego, gdzie wody gruntowe mogą pojawiać się w poziomie posadowienia obiektów budowlanych. Obszar objęty planem charakteryzuje się zróżnicowaniem walorów przyrodniczych szaty roślinnej. Według podziału geobotanicznego W. Szafera (1972) teren opracowania położony jest w Okręgu Warszawskim Krainy Mazowieckiej. Kraina ta odznacza się brakiem jodły, jawora, jarząba oraz buka. Charakterystyczne jest natomiast występowanie na jej obszarze modrzewia polskiego i świerka, zanik kserotermicznych gatunków pontyjskich oraz roślin atlantyckich, a także panowanie borów sosnowych i borów mieszanych z lipą drobnolistną. Na podstawie przeprowadzonych obserwacji terenowych można stwierdzić, że na obszarze opracowania nie występują naturalne zbiorowiska roślinne, istniejąca tu szata roślinna wykształcona w chwili obecnej ukształtowała się pod bezpośrednim lub pośrednim wpływem działalności człowieka takiej jak osadnictwo i rekreacja. Na omawianym terenie można generalnie wyróżnić następujące zasadnicze grupy roślinności: - roślinność półnaturalna tzn. zdegradowane, zniekształcone naturalne zespoły roślinności - głównie lasy - roślinność pól uprawnych, - bagienno-łąkowa roślinność tarasu zalewowego Wisły, 6 - roślinność ruderalną tzn. samorzutnie rozwijające się zespoły roślinne towarzyszące siedliskom ludzkim - roślinność kultywowana tzn. roślinność uprawiana przez człowieka w ogródkach przydomowych, Na obszarach niezabudowanych, dominują lasy, agrocenozy oraz zespoły roślinności trawiasto-zielnej o charakterze muraw wydepczyskowych, jak również zespoły zieleni spontanicznej rozwijającej się na nieużytkach. W obrębie wałów wydmowych występują lasy na siedliskach suchych, natomiast poza nimi na siedliskach świeżych, a naturalna (potencjalna) roślinność występująca tu w przeszłości to bory sosnowe. Obszar istniejących lasów zastał zredukowany, a ich skład gatunkowy i struktura drzewostanu zaburzone lub niekiedy całkowicie zmienione w stosunku do pierwotnych zbiorowisk naturalnych. Dominują tu lasy z drzewostanem sosnowym, w wieku ponad 30 lat, z licznymi domieszkami brzozy, dębu i robinii. Cechują się on ubogim podszytem, w którym dominuje jałowiec. Lasy te mają niewielkie zwarcie, dzięki czemu są przydatne dla celów rekreacyjnych. Pełnią również ważne funkcje klimatotwórcze i krajobrazowe. Jak wspomniano wyżej, duże rozprzestrzenienie na omawianym terenie mają nieużytki i murawy wydepczyskowe z udziałem roślinności spontanicznej. Obszary te mają niskie walory przyrodniczo-krajobrazowe i powinny być przeznaczone pod zainwestowanie w pierwszej kolejności. Teren objęty planem częściowo zainwestowany jest luźną zabudową. Jest to zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna, z towarzyszącą zielenią urządzoną w ogródkach przydomowych. Najczęściej występujące w ogródkach gatunki drzew i krzewów ozdobnych to: wierzba, brzoza brodawkowata, dąb szypułkowy, klon pospolity, topola zwykła i topola włoska, świerk pospolity i kłujący, żywotnik zachodni, jałowiec pospolity, dereń biały, róża pospolita i bez. Roślinność towarzysząca zabudowie mieszkaniowej na ogół jest w dobrym stanie zdrowotnym i mimo wielu zastrzeżeń odnośnie kompozycji poszczególnych zespołów roślin stanowi wartościowy element szaty roślinnej. Poza ty na całym obszarze występują pojedyncze drzewa oraz ich zespoły o walorach krajobrazowych wskazane do zachowania są to: dęby, brzozy, sosny i olchy. Występujące na obszarze planu gleby są wytworzone przede wszystkim z piasków, mają one przeciętną i niską przydatność dla celów rolniczych, należą do V i VI klasy gruntów. Obszar miasta Józefów charakteryzuje się występowaniem znacznych amplitud rocznych temperatur powietrza, których wartości wzrastają w kierunku wschodnim. Średnie roczne temperatury powietrza wahają się od 7,4°C do 8,1°C. Najcieplejszym miesiącem jest lipiec z średnimi temperaturami od 17,5 °C do 18,2 °C, a najchłodniejszym - styczeń o średniej temperaturze - 3°C. Opady roczne są niższe od średniej wartości dla Polski i wynoszą: 550 - 650 mm (posterunek meteorologiczny Świder - 628 mm). Okres wegetacyjny trwa średnio około 215 - 220 dni, a okres bezprzymrozkowy: 167 - 185 dni. Średnia roczna liczba dni z pokrywą śnieżną wynosi 70-80 dni. Podstawowe znaczenie dla kształtowania się warunków topoklimatycznych, ma wymiana energii zachodząca na powierzchni granicznej między atmosferą a podłożem. Zróżnicowanie topoklimatyczne terenu objawia się najsilniej w warunkach pogody radiacyjnej- bezchmurnej lub z małym zachmurzeniem i bezwietrznej. Na omawianym terenie warunki topoklimatyczne są kształtowane głównie przez sześć czynników: dosyć duży udział zieleni wysokiej, sąsiedztwo dużych ekosystemów leśnych, sąsiedztwo rozległej formy dolinnej, niewielka odległość od aglomeracji warszawskiej, 7 II. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM, ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ SPOSOBY, W JAKICH TE CELE I INNE PROBLEMY ŚRODOWISKA ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU Ochrona środowiska na szczeblu międzynarodowym i wspólnotowym realizowana jest w Polsce między innymi poprzez wprowadzanie w życie odpowiednich aktów prawnych, w tym ustaw i rozporządzeń. Za jedną z najważniejszych należy uznać ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko na podstawie, której sporządzona została niniejsza prognoza. Ustawa ta jest wynikiem wieloletnich dyskusji i ustaleń na szczeblu międzynarodowym. Już Konwencja o Różnorodności Biologicznej sporządzona w Rio de Janeiro w czerwcu 1992 r. wprowadza odpowiednie procedury wymagające wykonania oceny oddziaływania na środowisko projektów, które mogą mieć znaczenie dla różnorodności biologicznej. Szczególną wagę ma aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym ujęty w Polityce Ekologicznej Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. W jego świetle projekt planu powinien kształtować ład przestrzenny pozwalając jednocześnie na prowadzenie racjonalnej gospodarki. Przez ład przestrzenny należy rozumieć sposób ukształtowania przestrzeni tworzący harmonijną całość. Nie należy przy tym zapominać o zasadzie zrównoważonego rozwoju, o której mówi Konstytucja RP w artykule 5 – „Rzeczpospolita Polska (...) zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Pojęcie zrównoważonego rozwoju może być różnie definiowane. Generalnie zasada zrównoważonego rozwoju w planowaniu przestrzennym powinna przejawiać się dążeniem do takiego zagospodarowania, które z jednej strony ochroni zasoby środowiska, a z drugiej zapewni dalszy rozwój danego obszaru. Nie zawsze pełna realizacja założeń tej idei, szczególnie na niewielkich analizowanych obszarach, jest możliwa. Niekiedy wyższość nad aspektami środowiskowymi biorą potrzeby społeczno-gospodarcze i odwrotnie. Również w Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju nacisk położony jest na ideę zrównoważonego rozwoju, przy czym „koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju przyjmuje takie rozumienie przyrody, które polega na stopniowym ograniczaniu tempa tworzenia nowych obszarów chronionych oraz upowszechnianiu rozwoju form ochrony przyrody, związanych z użytkowaniem terenu zgodnym z celami ekologicznymi, uwzględniających różne formy własności ziemi i różne metody zarządzania”. Koncepcja przedmiotowa sięga korzeniami do innego dokumentu ustalonego na szczeblu unijnym - Zrównoważona Europa dla lepszego świata: Strategia zrównoważonego rozwoju dla Unii Europejskiej. Dokument ten został przyjęty na szczycie Rady Europy w Goeteborgu w 2001 r., a podstawowe jego założenia dotyczą czterech celów strategicznych: ograniczenia zmian klimatycznych i wzrostu znaczenia „zielonej” energii, wzrostu bezpieczeństwa zdrowotnego, usprawnienia systemu transportowego i gospodarowania przestrzenią, odpowiedzialnego gospodarowania zasobami naturalnymi. Najważniejszymi ustaleniami w zakresie ochrony środowiska na szczeblu państw członkowskich są dyrektywy, wśród których jako najważniejsze należy wymienić: dyrektywę Rady 79/40/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków ze zmianami (Dyrektywa Ptasia); dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dyrektywa Siedliskowa). 8 Obie dyrektywy są podstawą prawną tworzenia sieci NATURA 2000, której celem jest zachowanie zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt w skali Europy. Oprócz ww. aktów prawnych na uwagę zasługują także: dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/42/WE z 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko; dyrektywa Rady nr 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne. Elementem ochrony środowiska jest również kształtowanie i zachowanie cennych struktur krajobrazu. Przejawem znaczenia i roli tych działań są zapisy zawarte w Europejskiej Konwencji Krajobrazowej Rady Europy z 2001 roku, która zobowiązuje kraje Europy do ochrony oraz właściwego gospodarowania i planowania krajobrazów. Zapisy wymienionych dyrektyw zostały uwzględnione i niejako „skonsumowane” przez stanowiącą podstawę niniejszej prognozy ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Analizowany projekt planu stara się realizować zasadę zrównoważonego rozwoju oraz kształtować ład przestrzenny. Pełne uzyskanie zamierzonego celu może być bardzo trudne na skutek dość niewielkiej powierzchni planu, istniejącego już w obrębie omawianego terenu i w jego otoczeniu zagospodarowania oraz często sprzecznych oczekiwań i dążeń mieszkańców. Pomimo wszystko cele ochrony środowiska na szczeblach międzynarodowym i krajowym zostały tu uwzględnione. Uwidacznia się to w próbie zapisania jak najbardziej racjonalnych zasad kształtowania przestrzeni, zachowujących najcenniejsze przyrodniczo elementy oraz powiązania ekologiczne. III. UWARUNKOWANIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO I KULTUROWEGO DO ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1. Uwarunkowania ekofizjograficzne 1. W obrębie obszaru opracowania występują obiekty i obszary prawnie chronione: pomnik przyrody oraz Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu. 2. O zachodu teren objęty planem graniczy z obszarem Natura 2000 – „Dolina Środkowej Wisły”. 3. Obszar tarasu zalewowego wraz z przylegającymi lasami (taras nadzalewowy) powinny pełnić funkcje przyrodnicze – wchodzą one w skład ciągu ekologicznego o znaczeniu regionalnym. Tereny te należy wykluczyć z lokalizacji zabudowy kubaturowej. 4. W strefie skarpy oddzielającej taras zalewowy od nadzalewowego oraz w obrębie wydm należy zachować naturalną konfigurację terenu. 5. Obszary położone na tarasie nadzalewowym posiadają korzystne warunki gruntowowodne dla lokalizacji zabudowy. 6. Z uwagi na występujący tu nieizolowany od powierzchni poziom wód gruntowych nie należy tu lokalizować obiektów mogących pogorszyć ich jakość. 7. Nowe budynki należy w miarę możliwości podłączać do kanalizacji sanitarnej, do czasu ich podłączenia muszą być wyposażone w szczelne i atestowane szamba. 8. Na terenie objętym planem należy wprowadzić zakaz stosowania do celów grzewczych i ewentualnie technologicznych paliwa stałego. 9. Istniejąca na omawianym terenie roślinność jest typowa dla peryferyjnie położonego miejskiego osiedla o charakterze leśno-parkowym. 9 10. Nowo powstające obiekty budowlane powinny mieć charakter rozproszonej zabudowy jednorodzinnej, gdzie w sposób maksymalny byłyby chronione istniejące zadrzewienia i zakrzewienia śródpolne. 11. Wskazane jest uzupełnienie zieleni wysokiej wzdłuż głównych ciągów komunikacyjnych. 12. Nową zabudowę mieszkaniową należy lokalizować poza zasięgiem uciążliwości głównych ciągów komunikacyjnych. 2. Uwarunkowania wynikające z dokumentów strategicznych miasta Józefowa Plan Rozwoju Lokalnego miasta Józefowa (cele operacyjne mające wpływ na stan i funkcjonowanie środowiska przyrodniczego i kulturowego miasta): poprawa warunków życia mieszkańców miasta, m.in. poprzez zwiększenie poziomu jego skanalizowania i zwodociągowania, zapobieganie złym wpływom antropogenicznym na stan środowiska naturalnego i przywracanie stanu pożądanego, polepszenie jakości funkcjonowania układu drogowego na obszarze miasta, poprawa bezpieczeństwa pieszego i kołowego, Strategia Rozwoju Józefowi Jednym z głównych celów Strategii jest „zachowanie środowiska naturalnego”. Cel ten ma być realizowany poprzez następujące działania: 1. Ochrona wód podziemnych i powierzchniowych. a. Rozbudowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej c. Rozpoczęcie kontroli realizacji umów na wywóz nieczystości ciekłych na obszarach nieskanalizowanych. 2. Ochrona powierzchni ziemi i gospodarka odpadami a. Systematyczna likwidacja dzikich wysypisk odpadów b. Organizacja systemu selektywnej zbiórki odpadów dla mieszkańców c. Opracowanie programu dopłat do usuwania pokryć dachowych z płyt azbestowocementowych d. Rozpoczęcie kontroli realizacji umów na odbieranie odpadów komunalnych 3. Ochrona powietrza atmosferycznego a. Wprowadzenie zapisów chroniących powietrze (ograniczenie niskiej emisji) w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego b. Wprowadzenie zapisów ograniczających spalanie pozostałości roślinnych na terenie nieruchomości 4. Ochrona przed hałasem a. Wprowadzanie zapisów zobowiązujących do zachowania minimalnego % powierzchni biologicznie czynnej w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego i decyzjach o warunkach zabudowy. Program Ochrony Środowiska dla Miasta Józefowa 1. Podniesienie jakości powietrza atmosferycznego: podjęcie działań mających na celu ograniczanie niskiej emisji poprzez promowanie w lokalnej prasie termorenowacji (ocieplania) budynków, uświadomienie mieszkańców o wpływie jakości węgla i koksu spalanego przez mieszkańców na stan czystości środowiska naturalnego, promowanie poprzez prasę wykorzystywania alternatywnych źródeł w postaci energii słonecznej lub energii z biomasy, współpraca ze Strażą Miejską polegająca na sprawdzaniu umów i rachunków na odbiór odpadów komunalnych zmierzająca do wyeliminowania praktyk polegających na spalaniu odpadów w piecach domowych, nadzór nad egzekwowaniem przepisów dotyczących zakazu wypalania liści na terenie miasta; 10 rozbudowa ścieżek rowerowych na terenie miasta, 2. Ochrona zasobów wód podziemnych i poprawa jakości wód powierzchniowych rozbudowa sieci zbiorowego zaopatrzenia w wodę, rozbudowy kanalizacji sanitarnej w mieście, ochrona źródeł zaopatrzenia w wodę do celów komunalnych, ewidencja zbiorników bezodpływowych i przydomowych oczyszczalni ścieków, polityka miasta ułatwiająca podłączenie nieruchomości do kanalizacji sanitarnej poprzez stosowanie zwolnień z podatku adiacenckiego. 3. Ograniczenie uciążliwości hałasu budowa oraz modernizacja ulic, budowa rond na skrzyżowaniach ulic, modernizacja przejazdu kolejowego, utrzymanie zieleni izolacyjnej jako elementu przeciwhałasowego wzdłuż dróg krajowych i linii kolejowych, sukcesywne ograniczanie ruchu samochodów ciężarowych w obszarze zabudowy zwartej, właściwa lokalizacja obiektów, które mogą być potencjalnym źródłem hałasu, 4. Ochrona walorów przyrodniczych i kulturowych miasta ochrona istniejącego drzewostanu oraz zieleni miejskiej, ochrona i uzupełnianie zadrzewień przyulicznych, uwzględnienie projektów nasadzeń zieleni miejskiej przy projektowaniu i realizacji budowy dróg, zapewnienie harmonii zabudowy, dostosowanie nowej zabudowy do już istniejącej i otaczającej ją zieleni, promowanie działań na rzecz zwiększenia powierzchni biologicznie czynnej poprzez redukcję pokryć z kostki brukowej do niezbędnego minimum oraz propagowanie innych przyjaznych dla środowiska metod utwardzania gruntu, dosadzanie drzew gatunków rodzimych typowych dla krajobrazu lokalnego zgodnie z siedliskiem, systematyczne dosiewanie trawników na terenach publicznych, propagowanie stosowania zielonych ogrodzeń z żywopłotów lub pasów krzewów i drzew, nadzór nad terenami chronionymi, ochrona przeciwpożarowa, tworzenie ścieżek dydaktycznych na obszarach cennych pod względem przyrodniczym i krajobrazowym, 5. Ochrona powierzchni ziemi kontrola i egzekwowanie kar za nielegalne składowanie odpadów, Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Józefowa 1. Obszary i obiekty prawnie chronione, winny być bezwzględnie chronione przed zainwestowaniem i zmianami form użytkowania, zgodnie z przepisami szczególnymi. 2. Ochronie podlega generalnie cały zasób leśny miasta. Jednakże w związku z istniejącym zainwestowaniem występującym na tych terenach oraz decyzjami dopuszczającymi zabudowę na działkach leśnych oraz w związku z faktycznym i przyszłym rozwojem miasta wskazuje się część tych terenów jako lasy z dopuszczeniem zabudowy. Poza wymaganiami wynikającymi z przepisów odrębnych oraz ustanowionych prawnie zasad ochrony konkretnych obszarów należy również zwrócić uwagę na następujące zadania: 11 Środowisko leśne Józefowa stanowi podstawową bazę zasilającą w systemie nawietrzania Warszawy. Funkcja ta może być utrzymana przy zachowaniu wysokiego poziomu czystości powietrza oraz potencjału leśnego miasta. Utrzymanie funkcjonalności głównych ciągów przyrodniczych przebiegających przez teren miasta wymaga: utrzymania terenów otwartych czynnych przyrodniczo, utrzymania ciągłości powierzchni biologicznie czynnych, ochrony ekosystemów naturalnych i pół naturalnych (lasów, zadrzewień, łąk, zieleni łęgowej, wód otwartych), ochrony przed zanieczyszczeniem. Dla zachowania charakteru miasta należy ograniczyć do niezbędnego minimum proces wylesiania miasta. Wskazane jest ograniczenie lokalizowania funkcji uciążliwych dla środowiska i życia ludzi. Tereny zamkniętego wysypiska śmieci należy poddać rekultywacji, przy czym po dokonaniu specjalistycznych badań i stwierdzeniu zgodności z wymaganiami przepisów szczególnych dopuszcza się możliwość zalesienia lub zagospodarowania terenu pod funkcje rekreacji. Kwestią zasadniczą w problematyce ochrony powietrza jest przestrzeganie nakazu stosowania do ogrzewania paliw proekologicznych przy realizacji kotłów lokalnych. W celu określenia konkretnych zadań mających przeciwdziałać zagrożeniom, szczególnie dotyczących problemu zanieczyszczeń, należy wprowadzić system monitoringu ich poziomu i skali. Należy przyjąć, że dalsza rozbudowa systemu kanalizacji sanitarnej jest jednym z podstawowych warunków ochrony wód podziemnych. Ochrona wód powierzchniowych zależeć będzie w dużej mierze od czynników ponadlokalnych (źródła zanieczyszczeń znajdują się poza granicami miasta). Sytuacja ta wymaga działań na szczeblu co najmniej wojewódzkim. 3. Uwarunkowania wynikające z przepisów szczegółowych, w tym z ochrony obszarów i obiektów objętych odrębnym statusem prawnym Na terenie objętym planem występuje jeden pomnik przyrody, jest to dąb szypułkowy (nr w rejestrze 320), znajdujący się w rejonie północnej granicy omawianego terenu. Zachodnia część terenu położona jest w obrębie Obszaru Specjalnej Ochrony Ptaków (OSO) – Dolina Środkowej Wisły (PLB 140004). W granicach OSO, ustanowionych Rozporządzeniem Ministra Środowiska w sprawie obszarów specjalnej ochrony ptaków Natura 2000, znalazło się blisko 500 ha gruntów położonych w granicach miasta Józefowa w ramach obszaru Dolina Środkowej Wisły. Na terenie miasta obszar ten pokrywa się częściowo z rezerwatami przyrody, obejmując swym zasięgiem rezerwaty "Wyspy Zawadowskie” i „Wyspy Świderskie” oraz częściowo znajduje się w obszarze Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Jest to ostoja ptasia o randze europejskiej E 46. Występują co najmniej 22 gatunki ptaków z Załącznika I Dyrektywy Ptasiej, 9 gatunków z Polskiej Czerwonej Księgi (PCK). Bardzo ważna ostoja ptaków wodno-błotnych gniazduje 40-50 gatunków. W okresie lęgowym obszar zasiedla co najmniej 1% populacji krajowej następujących gatunków ptaków: brodziec piskliwy, krwawodziób, mewa czarnogłowa, mewa pospolita, ostrygojad (PCK), płaskonos, podgorzałka (PCK), podróżniczek (PCK), rybitwa białoczelna (PCK), rybitwa rzeczna, sieweczka obrożna (PCK), sieweczka rzeczna (PCK), śmieszka, zimorodek; w stosunkowo wysokim zagęszczeniu występuje bocian czarny, czajka i rycyk. W okresie wędrówek w stosunkowo wysokim zagęszczeniu występuje bocian czarny (do 245 osobników). W okresie zimy występuje co najmniej 1% populacji szlaku wędrówkowego czapli siwej i krzyżówki; w stosunkowo wysokim zagęszczeniu zimuje gągoł i bielczek; ptaki wodnobłotne występują zimą w koncentracjach powyżej 20 000 osobników . 12 Obszar bardzo ważny dla ptaków zimujących i migrujących. Ujemny wpływ na obszar może mieć planowana regulacja koryta rzeki, a w szczególności długoterminowe plany jej kaskadyzacji; zanieczyszczenie wód, niszczenie lasów nadrzecznych; płoszenie ptaków w okresie lęgowym. Zagrożenia lokalne to kłusownictwo rybackie, palenie ognisk i pożary łąk, penetracja (raczej rzadka) przez wędkarzy wysp w okresie lęgowym ptaków, wycinanie przez miejscową ludność drzew (głównie w międzywalu). Obszar podlega działaniom z zakresu ochrony przeciwpowodziowej. Istniejące obiekty i urządzenia związane z ochroną przeciwpowodziową oraz koryto rzeczne wymagają utrzymywania ich w należytym stanie technicznym. Na obszarze będą prowadzone działania zapewniające swobodny spływ wód oraz lodu. Przy wykonywaniu powyższych zadań zachowana zostanie dbałość o utrzymanie dobrego stanu ekologicznego doliny. Wykonywanie tych prac obejmuje różne fragmenty doliny rzecznej i nie ma istotnego wpływu na całość obszaru Natura 2000. Ponad to w część miasta Józefowa objęta zostanie dwoma projektowanymi obszarami Natura 2000: Wisła Środkowa i Dolina Świdra Część omawianego terenu usytuowana jest w obrębie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu. Na tych terenach obowiązują zakazy i ograniczenia dotyczące zagospodarowania, wynikające z przepisów szczególnych. IV. CHARAKTERYSTYKA USTALEŃ MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO 1. Główne cele planu Nadrzędnym celem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest ochrona i kształtowanie ładu przestrzennego oraz ponadlokanych i lokalnych interesów publicznych w zakresie komunikacji, inżynierii i ochrony środowiska. Ponadto zadaniem planu jest regulacja działali inwestycyjnych na obszarze objętym planem, oraz określenie zasady wzajemnych powiązań funkcjonalnych i przestrzennych przy uwzględnieniu uwarunkowań środowiska i istniejącego zainwestowania oraz wymogów zawartych w odrębnych przepisach. Plan ustała zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego poprzez ustalenia dotyczące kształtowania zabudowy oraz uporządkowania istniejących i wykształcenia nowych przestrzeni publicznych. Plan uwzględnia i sankcjonuje istniejące obecnie zagospodarowanie terenu i jednocześnie porządkuje oraz wprowadza szereg zapisów mających zabezpieczyć stan środowiska oraz zrównoważyć oddziaływanie, co w konsekwencji jest korzystne dla środowiska. 2. Przeznaczenie - funkcje terenów Ustala się następujące przeznaczenie terenów objętych planem: 1) tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wolnostojącej, oznaczone na rysunku planu MNL; 2) teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wolnostojącej albo bliźniaczej, oznaczony na rysunku planu MN; 3) tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem zabudowy usługowej, oznaczone na rysunku planu MN/U; 4) teren mieszkalnictwa zbiorowego, oznaczony na rysunku planu MZ; 5) tereny zabudowy usługowej z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, oznaczone na rysunku planu U/MN; 6) tereny zieleni urządzonej, oznaczone na rysunku planu ZP; 7) lasy, oznaczone na rysunku planu ZL; 8) teren zalesień, oznaczony na rysunku planu ZLz; 13 9) tereny rolne, oznaczone na rysunku planu R; 10) Tereny komunikacji, w tym: a) tereny dróg publicznych, w tym: - droga o kategorii technicznej ulicy zbiorczej, oznaczona na rysunku planu KDZ, - drogi o kategorii technicznej ulic lokalnych, oznaczone na rysunku planu KDL, - drogi o kategorii technicznej ulic dojazdowych, oznaczone na rysunku planu KDD, b) tereny dróg wewnętrznych, oznaczone na rysunku planu KDW. Dla terenów MNL ustala się: 1) przeznaczenie podstawowe – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wolnostojące oraz obiekty towarzyszące; 2) następujące parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy: a) wysokość zabudowy do 12,0 m, 3) następujące parametry i wskaźniki zagospodarowania terenu: a) maksymalną intensywność zabudowy na 30%, b) minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej na 70%, przy czym na gruntach, które uzyskały zgodę na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne – 80%, c) minimalną powierzchnię nowo wydzielanych działek budowlanych na 1500 m2; Dla terenu MN ustala się: 1) przeznaczenie podstawowe – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna wolnostojąca albo bliźniacza oraz obiekty towarzyszące; 2) następujące parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy: a) wysokość zabudowy do 12,0 m, 3) następujące parametry i wskaźniki zagospodarowania terenu: a) maksymalną intensywność zabudowy na 95%, b) minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej na 5%, c) minimalną powierzchnię nowo wydzielanych działek – nie określa się; Dla terenów MN/U ustala się: 1) przeznaczenie podstawowe – zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna i bliźniacza z dopuszczeniem zabudowy usługowej oraz obiekty towarzyszące; 2) następujące parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy: a) wysokość zabudowy do 12,0 m, 3) następujące parametry i wskaźniki zagospodarowania terenu: a) maksymalną intensywność zabudowy na 40%, b) minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej na 60%, c) minimalną powierzchnię nowo wydzielanych działek 450-1200 m2; Dla terenu MZ ustala się: 1) przeznaczenie podstawowe – teren zamieszkania zbiorowego oraz obiekty towarzyszące; 2) następujące parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy: a) wysokość zabudowy do 12,0 m, 3) następujące parametry i wskaźniki zagospodarowania terenu: a) maksymalną intensywność zabudowy na 30%, b) minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej na 70%, c) minimalną powierzchnię nowo wydzielanych działek 1500 m2; Dla terenów U/MN ustala się: 1) przeznaczenie podstawowe – zabudowa usługowa z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wolnostojącej, bliźniaczej i szeregowej oraz obiekty towarzyszące; 2) następujące parametry i wskaźniki kształtowania zabudowy: 14 a) wysokość zabudowy do 12,0 m, 3) następujące parametry i wskaźniki zagospodarowania terenu: a) maksymalną intensywność zabudowy na 70%, b) minimalny udział powierzchni biologicznie czynnej na 30%, c) minimalną powierzchnię nowo wydzielanych działek 1000 m2; Dla terenów ZP ustala się: Tereny zieleni urządzonej, z dopuszczeniem obiektów małej architektury i urządzeń infrastruktury technicznej. Ustala się następujące zasady kształtowania zabudowy i wskaźniki zagospodarowania terenu: 1) maksymalna intensywność zabudowy – 10%; 2) minimalna powierzchnia biologicznie czynna – 90%; Dla terenów ZL ustala się: Lasy w rozumieniu art. 3 pkt 1 a ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach (Dz. U. nr 101, poz. 444 ze zmianami), nie posiadający zgody na zmianę przeznaczenia na cele nieleśne. Teren objęty całkowitym zakazem zabudowy. Dla terenów ZLz ustala się – tereny dolesień. Dla terenów R ustala się: Tereny rolne przeznaczony pod łąki trwałe i/ lub pastwiska trwałe w rozumieniu rozporządzenia w sprawie ewidencji gruntów i budynków. Tereny nie posiadają zgody na zmianę przeznaczenia na cele nierolnicze oraz są objęte całkowitym zakazem zabudowy. Ponadto zakazuje się zmiany wymienionych użytków gruntowych na inne użytki rolne. 3. Ustalenia z zakresu ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego i dziedzictwa kulturowego W zakresie ochrony środowiska ustala się: 1) Uciążliwość związana z wykonywaniem usług oraz funkcjonowaniem urządzeń infrastruktury technicznej musi zamykać się w granicach terenu, do którego powodujący uciążliwość ma tytuł prawny. 2) Zakazuje się lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu rozporządzenia z dnia 9 listopada 2010 r. Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397). 3) Ustala się obowiązek zastosowania odpowiednich środków mających na celu zachowanie dopuszczalnego przepisami prawa i normami poziomu hałasu w budynkach przeznaczonych na pobyt ludzi. 4) Na terenach oznaczonych na rysunku planu od 1MNL do 4MNL, MN od 1MN/U do 8MN/U oraz MZ nakazuje się utrzymać dopuszczalny poziom hałasu, taki jak dla terenów przeznaczonych pod zabudowę mieszkaniową, w rozumieniu art. 113 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U. z 2008 r. Nr 25, poz. 150 ze zmianami). 5) Na terenach oznaczonych na rysunku planu od 1MNL do 4MNL,od 1MN/U do 8MN/U, MZ, 1U/MN do 15U/MN zakazuje się wycinania i uszkadzania istniejących drzew, z wyjątkiem przypadków wycinki wynikającej z konieczności dokonania zabiegów pielęgnacyjnych i realizacji ustaleń planu oraz nakazuje się kompensację przyrodniczą w postaci nasadzeń – jedno drzewo wycięte – jedno posadzone. 6) Ustala się obowiązek dokonania nasadzeń szpalerów drzew i żywopłotów w liniach rozgraniczających drogi KDL1. 7) Ustala się obowiązek dokonania nasadzeń żywopłotów na fragmentach działek położonych pomiędzy linią rozgraniczającą dróg a nieprzekraczalna linią zabudowy. Stwierdza się, że na obszarze objętym granicami planu występują tereny chronione z 15 mocy przepisów odrębnych: 1) szczególne formy ochrony przyrody w rozumieniu ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zmianami), w tym: a) Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu, w tym strefa ochrony urbanistycznej i strefa szczególnej ochrony ekologicznej, b) obszar Natura 2000 – Dolina Środkowej Wisły, c) pomnik przyrody; 2) lasy; 3) tereny rolne, 4) wydmy. Ustala się, że wszelkie prace na obszarach wymienionych powyżej oraz przy pomniku przyrody należy prowadzić zgodnie z przepisami odrębnymi, po uzgodnieniu z właściwymi w sprawie organami. Ustala się zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego polegające na: 1) całkowitym zakazie zabudowy dla lasów (1LZ do 5ZL), terenu pod zalesienia ZLz, terenów rolnych 1R i 2R oraz wydm niezdewastowanych; 2) ustanowieniu zasady strefowania intensywności zabudowy i powierzchni zabudowy – od najmniejszej na WOCHK do największej na styku z projektowaną, poza obszarem objętym planem, drogą główną ruchu przyspieszonego; 3) ustanowieniu zasady strefowania wielkości działki budowlanej - od największej na WOCHK (1MNL do 4MNL i MZ) do najmniejszej na styku z projektowaną drogą KDL1 (1MN/U do 7MN/U). Kierunki działań w zakresie ochrony dziedzictwa kulturowego Stwierdza się, że na obszarze objętym planem występują: 1) zabytki archeologiczne w postaci stanowiska archeologicznego nr 58-68/38; 2) granica strefy, w której należy liczyć się z wyznaczeniem stanowiska archeologicznego nr 58-68a. Ustala się, że w określonych na rysunek planu granicach wyżej wymienionych obiektów, roboty budowlane, wymagające wykonania prac naruszających powierzchnie ziemi oraz prowadzenie badań archeologicznych należy prowadzić zgodnie z przepisami odrębnymi, po uzgodnieniu z właściwym w sprawie organem. 4. Ustalenia w zakresie infrastruktury technicznej 1. Ustala się następujące zasady modernizacji, rozbudowy i budowy systemów infrastruktury technicznej: 1) wykonanie sieci: a) wodociągowej z uzbrojeniem przeciwpożarowym, b) kanalizacji sanitarnej, c) elektroenergetycznej – zasilającej średniego i niskiego napięcia oraz oświetleniowej, d) gazowej średniego i niskiego ciśnienia dla potrzeb bytowo – socjalnych oraz celów grzewczych, e) przy czym dopuszcza się korzystanie z indywidualnych ujęć wody i szamb szczelnych do czasu realizacji wyżej wymienionych sieci; 2) zagospodarowanie wód opadowych na terenie, do którego ma się tytuł prawny, przy czym wody opadowe z jezdni i parkingów można odprowadzić do gruntu po uprzednim podczyszczeniu; 3) wyposażenie obiektów budowlanych wytwarzających ścieki technologiczne w urządzenia podczyszczające; 4) selektywną zbiórki odpadów i wywóz na wysypisko poza obszar objęty planem; 16 5) 6) 7) 8) 9) czynniki grzewcze: gaz, olej o niskiej zawartości siarki, elektryczność i/lub odnawialne źródła energii; dopuszcza się inne ogrzewanie, w tym paliwami stałymi, pod warunkiem że urządzenia do ich spalania posiadają certyfikat potwierdzający spełnienie wymagań obowiązujących norm w zakresie bezpieczeństwa ekologicznego; prowadzenie linii elektroenergetycznych o różnych napięciach po oddzielnych trasach, przy czym dopuszcza się w technicznie lub ekonomicznie uzasadnionych przypadkach prowadzenie napowietrznych linii SN i NN na wspólnych słupach; stosowanie linii elektroenergetycznych napowietrznych i/lub kablowych oraz stacji transformatorowych SN/NN słupowych i/lub wnętrzowych; zasięg strefy szkodliwego oddziaływania linii elektroenergetycznej średniego napięcia określony na 5 m w każdą stronę od skrajnego przewodu, może być weryfikowane w decyzjach o pozwoleniu na budowę, po uzgodnieniu z zarządzającym siecią; zakaz nasadzeń pod napowietrznymi liniami energetycznymi drzew i krzewów, których naturalna wysokość może przekroczyć 3 m oraz nakaz przycinanie drzew i krzewów już rosnących do wysokości nie przekraczała 3 m. V. POTENCJALNE ZMIANY AKTUALNEGO STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO W przypadku braku realizacji omawianego planu nie wystąpią istotne przekształcenia środowiska przyrodniczego. Większość terenów pozostanie w dotychczasowym rolniczym użytkowaniu. Choć biorąc pod uwagę występujące tu w przewadze gleby o przeciętnej przydatności dla celów rolniczych, stopniowo będzie zwiększała się powierzchnia odłogów. W obrębie terenów nieużytkowanych rolniczo nastąpi rozwój zieleni spontanicznej. Niebezpiecznym zjawiskiem z punktu widzenia ochrony środowiska i walorów krajobrazowych może być chaotyczny rozwój zabudowy mieszkaniowej i drobnych usług. W wyniku tego zjawiska powierzchnia biologicznie czynna może być ograniczana w sposób niekontrolowany, gabaryty budynków mogą być niedopasowane do otoczenia, zabudowa może nie mieć pełnego uzbrojenia w infrastrukturę np. w kanalizację sanitarną, co już stanowi zagrożenie dla środowiska przyrodniczego. Poza tym istnieje niebezpieczeństwo lokalizowania usług, których uciążliwe oddziaływanie będzie wychodziło poza granice działki. VI. ZAGROŻENIA ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO WYNIKAJĄCE Z PROJEKTU PLANU 1. Emisja gazów i pyłów do powietrza atmosferycznego Przewidywane jest zwiększenie rozmiarów emisji zanieczyszczeń, wiążące się z funkcjonowaniem nowych terenów zabudowy wyposażonych w drogi dojazdowe, a tym samym i wzrostem natężenia ruchu samochodowego. Zatem stan czystości powietrza pogorszy się nieco w stosunku do stanu istniejącego, nie dojdzie jednak do przekroczenia dopuszczalnych norm, określonych w Rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. nr 47 poz. 281), co plan egzekwuje ustaleniami typu: - zaopatrzenie obszarów nowej zabudowy w energię cieplną ze źródła indywidualnego przy wykorzystaniu czynnika grzewczego niskoemisyjnego; - dopuszcza się inne ogrzewanie, w tym paliwami stałymi, pod warunkiem że urządzenia do ich spalania posiadają certyfikat potwierdzający spełnienie wymagań obowiązujących norm w zakresie bezpieczeństwa ekologicznego; 17 - uciążliwość związana z wykonywaniem usług oraz funkcjonowaniem urządzeń infrastruktury technicznej musi zamykać się w granicach terenu, do którego powodujący uciążliwość ma tytuł prawny; - zakazuje się lokalizacji przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko w rozumieniu rozporządzenie z dnia 9 listopada 2010 r. Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz.U. Nr 213, poz. 1397); - zachowanie istniejących lasów; - na terenach oznaczonych na rysunku planu od 1MNL do 4MNL,od 1MN/U do 8MN/U, MZ, 1U/MN do 15U/MN zakazuje się wycinania i uszkadzania istniejących drzew, z wyjątkiem przypadków wycinki wynikającej z konieczności dokonania zabiegów pielęgnacyjnych i realizacji ustaleń planu oraz nakazuje się kompensację przyrodniczą w postaci nasadzeń – jedno drzewo wycięte – jedno posadzone; - ustala się obowiązek dokonania nasadzeń szpalerów drzew i żywopłotów. Należy zaznaczyć, że część terenów od 1U/MN do 15U/MN położonych będzie w strefie potencjalnego, uciążliwego oddziaływania drogi głównej ruchu przyspieszonego, która nie jest przedmiotem ustaleń omawianego planu. W strefie oddziaływania drogi, ze względu na emisję zanieczyszczeń komunikacyjnych może dochodzić do przekroczenia dopuszczalnych norm. Zasięg oddziaływania drogi oraz zastosowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych zabezpieczających projektowaną zabudowę, powinny zostać określone w raporcie oddziaływania tego przedsięwzięcia na środowisko. W odniesieniu do budownictwa, czynnikami wpływającymi na poziom emisji zanieczyszczeń są: - rodzaj zasilenia w ciepło i rodzaj lokalnych źródeł ciepła; - intensywność zabudowy; - rodzaj usług; - ilości i rodzaju dróg. Plan zakłada pewien stopień intensyfikacji zabudowy. Jeśli proces realizacyjny dla wielu obiektów będzie odbywał się jednocześnie, również w fazie ich budowy można spodziewać się uciążliwości związanych z emisją pyłów i gazów. Dotyczy to niezorganizowanej emisji spalin z samochodów dostawczych i maszyn budowlanych jak również emisji pyłów z materiałów budowlanych czy odkrytych powierzchni ziemi (pozbawionych szaty roślinnej) przeznaczonych pod budowę nowych obiektów. Również w fazie budowy projektowanych dróg mogą wystąpić uciążliwości w zakresie emisji zanieczyszczeń. Stan zanieczyszczenia powietrza atmosferycznego w sąsiedztwie budowanych dróg będzie bezpośrednio związany z technologią budowy. W przypadku zastosowania nawierzchni bitumicznej emisja do atmosfery występuje w formie niezorganizowanej (emisja pyłu podczas robót ziemnych, węglowodorów w czasie utwardzania nawierzchni), ma charakter lokalny i zanika wraz z zakończeniem budowy drogi. W fazie prowadzenia budów emisja pochodząca z pracy urządzeń i maszyn jest stosunkowo mała i obejmuje swoim zasięgiem jedynie teren budowy. Większe znaczenie i zasięg ma emisja niezorganizowana spowodowana procesami erozji wietrznej oraz ruchem samochodów i pojazdów drogowych po nieutwardzanych drogach dojazdowych. Ograniczenie emisji niezorganizowanej, która obejmować może tereny położone w znacznej odległości od miejsc powstania, powinno koncentrować się na maksymalnym ograniczeniu odkrytych wykopów, miejsc składowania zebranego gruntu, a także utwardzeniu dróg dojazdowych do placu budowy np. płytami „Jumbo”. Realizacja ustalonego planem pasa zieleni izolacyjnej ograniczy uciążliwe oddziaływania na omawiany teren, drogi wojewódzkiej. 2. Hałas i wibracje 18 Na etapie projektu planu trudno jest określić ilość i jakość nowych punktowych źródeł hałasu – będzie to wynikało z rodzaju obiektów usługowych, stosowanych technologii jak również rozwiązań chroniących środowisko przyrodnicze. Z dużym prawdopodobieństwem można jednak przypuszczać, że na omawianym terenie nie zostaną zainstalowane punktowe źródła hałasu powodujące stałe lub okresowe przekraczanie dopuszczalnych norm. Projektowane ciągi komunikacyjne również nie będą stanowiły istotnych liniowych źródeł emisji hałasu. Oczywiście, że zwiększenie intensywności zabudowy, powstanie nowych obiektów usługowych, zwiększenie ilości ludzi przebywających w obrębie poszczególnych obszarów spowoduje pogorszenie klimatu akustycznego. Nie dojdzie jednak do przekroczeń dopuszczalnych norm. Część terenów od 1U/MN do 15U/MN położonych będzie w strefie potencjalnego, uciążliwego oddziaływania drogi głównej ruchu przyspieszonego, która nie jest przedmiotem ustaleń omawianego planu. W strefie oddziaływania drogi może dochodzić do przekroczenia dopuszczalnych norm emisji hałasu. Zasięg oddziaływania drogi oraz zastosowanie rozwiązań technicznych i organizacyjnych zabezpieczających projektowaną zabudowę, powinny zostać określone w raporcie oddziaływania tego przedsięwzięcia na środowisko. W fazie budowy poszczególnych obiektów nastąpi zainstalowanie się następujących źródeł hałasu: maszyn budowlanych o poziomie hałasu 80 - 110 dB(A); środków transportu samochodowego o poziomie hałasu około 90 dB(A). Poziom dźwięku spowodowany pracą maszyn budowlanych i urządzeń technicznych może spowodować krótkoterminowe przekroczenia poziomu dopuszczalnego równoważnego w porze dziennej w terenie przyległym do osi prac budowlanych. Rzecz jasna w czasie budowy nastąpi pogorszenie klimatu akustycznego związane z pracą maszyn budowlanych i środków transportu dostarczających materiały budowlane. Zmiana ta będzie jednak miała charakter czasowy (na czas prowadzenia robót), niekumulujący się w środowisku i lokalizujący się raczej wokół skupionego frontu robót. Inwestor powinien zadbać, by maszyny budowlane były technicznie sprawne (przez co hałas mechanizmów jest zminimalizowany) oraz nie powinien prowadzić robót w godzinach nocnych a także w okresach lęgowych ptaków. Należy dodać, że część terenów przeznaczonych pod nową zabudowę mieszkaniową położonych jest w strefie potencjalnego, uciążliwego oddziaływania linii kolejowej. W budynkach należy zastosować rozwiązania techniczne zapewniające komfort akustyczny. W obrębie tej zabudowy może okresowo dochodzić do uciążliwości związanych z wibracjami. Realizacja ustalonego planem pasa zieleni izolacyjnej ograniczy uciążliwe oddziaływania na omawiany teren, drogi wojewódzkiej. 3. Odpady Na etapie projektu planu trudno jest określić ilość i jakość powstających odpadów. Można stwierdzić, że w stosunku do stanu aktualnego powstaną nowe źródła wytwarzania odpadów. Będzie to: zabudowa mieszkaniowa, obiekty usługowe, sektor budowlany (na etapie realizacji nowych obiektów), Zgodnie z „Poradnikiem powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami – MOŚ” przybliżony skład morfologiczny odpadów komunalnych powstających na terenie Polski jest następujący; % wagowy 19 Odpady organiczne Papier i tektura Tworzywa sztuczne Szkło Frakcja drobna Żelazo i inne metale Pozostałe odpady niepalne Pozostałe odpady palne 39% 14% 17% 9% 8% 3% 5% 5% Obiekty handlowe (hurt i detal) wytwarzają 400 – 600 kg/pracownika/rok odpadów przemysłowych, biura 50 – 100 kg/pracownika/rok, obiekty gastronomiczne 700 – 1000 kg/pracownika/rok. Zgodnie z „Poradnikiem powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami – MOŚ” przybliżony skład morfologiczny odpadów sektora publicznego i handlowego. % wagowy Handel Gastronomia Biura Odpady organiczne 10% 55% 28% Tektura 55% 11% 11% Papier 11% 14% 51% Tworzywa sztuczne 6% 2% 5% Pozostałe odpady 8% palne Szkło 4% 12% 1% Żelazo i inne metale 2% 6% 4% Pozostałe odpady 4% niepalne Na terenach zabudowy mieszkaniowej należy się spodziewać powstawania, zgodnie z obowiązującą od dnia 1 stycznia 2002 r klasyfikacją odpadów (Dz. U. Nr 112, poz. 1206) głównie odpadów z grupy: 20 01 – odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie, a wśród nich: 20 01 01 – papier i tektura, 20 01 02 – szkło, 20 01 08 – odpady kuchenne ulegające biodegradacji, 20 01 11 – tekstylia, 20 01 38 – drewno, 20 01 39 – tworzywa sztuczne, 20 01 99 – inne nie wymienione frakcje zbierane w sposób selektywny. Na terenach zabudowy mieszkaniowej w bardzo niewielkiej ilości mogą powstawać odpady niebezpieczne, a wśród nich przede wszystkim: 20 01 33 – baterie i akumulatory, 20 01 35 – zużyte urządzenia elektryczne i elektroniczne, Drugą istotną grupą odpadów powstających na terenach zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej to: 20 02 – odpady z ogrodów i parków, a wśród nich: 20 02 01 – odpady ulegające biodegradacji, 20 02 02 – gleba i ziemia, w tym kamienie, 20 02 03 – inne odpady nie ulegające biodegradacji 20 W tej grupie odpadów nie przewiduje się powstawania odpadów niebezpiecznych. Ostatnia grupa odpadów powstających na terenach zabudowy mieszkaniowej to: 20 03 – inne odpady komunalne, a wśród nich: 20 03 01 – zmieszane odpady komunalne, 20 03 03 – odpady z czyszczenia ulic i placów, 20 03 07 – odpady wielkogabarytowe, 20 03 99 – odpady komunalne nie wymienione w innych podgrupach. W tej grupie odpadów nie przewiduje się również powstawania odpadów niebezpiecznych. Na terenach usług handlu (jeśli będą realizowane na omawianych obszarach) można się spodziewać powstawania: 15 01 – odpady opakowaniowe, a wśród nich: 15 01 01 – opakowania z papieru i tektury, 15 01 02 – opakowania z tworzyw sztucznych, 15 01 05 – opakowania wielomateriałowe, 15 01 06 – zmieszane odpady opakowaniowe, 15 01 07 – opakowania ze szkła, 15 01 09 – opakowania z tekstyliów. W tej grupie nie przewiduje się powstawania odpadów niebezpiecznych. Ponad to na terenie usług handlu w niewielkiej ilości będą powstawać; 20 01 – odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie. W przypadku lokalizacji obiektów usługowych o programie innym niż handel, trudno jest prognozować rodzaje powstających odpadów, gdyż na etapie projektu nie jest sprecyzowane jakiego rodzaju to będą obiekty. Należy przypuszczać, że w obrębie usług (innych niż w/w) największą grupę będą również stanowiły odpady komunalne segregowane i gromadzone selektywnie (20 01). Dodatkowo w fazie prowadzenia robót budowlanych na terenach niezainwestowanych będą powstawać: odpady opakowaniowe (15 01), odpady materiałów i elementów budowlanych oraz infrastruktury drogowej (17 01), odpady drewna, szkła i tworzyw sztucznych (17 02), odpady asfaltów, smół i produktów smołowych (17 03), w tej grupie do odpadów niebezpiecznych zalicza się: 17 03 01 – asfalt zawierający smołę, 10 03 03 – smoła i produkty smołowate, odpady i złomy metaliczne oraz stopów metali (17 04), w tej grupie do odpadów niebezpiecznych zalicza się: 17 04 10 – kable zawierające ropę naftową, smołę i inne substancje niebezpieczne gleba i ziemia (17 05), odpady komunalne segregowane selektywnie (20 01). Zgodnie z „Poradnikiem powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami – MOŚ”, ilość odpadów budowlanych przeciętnie w Polsce wynosi około 50 kg/m2 powierzchni zabudowy. Ustalenie szczegółowych ilości wytwarzanych odpadów w oparciu o wskaźniki nagromadzenia wymaga dokładnych danych charakteryzujących prowadzone na danym terenie prace. Takie dane można uzyskać od władz odpowiedzialnych za wydawanie pozwoleń budowlanych. Dane muszą w pewnej mierze odzwierciedlać byłą, obecną 21 i przyszłą działalność sektora budowlanego. Zgodnie z „Poradnikiem powiatowe i gminne plany gospodarki odpadami – MOŚ” przybliżony skład odpadów z sektora budowlanego przedstawia się następująco: Składnik %wagowy Beton, cegły 57% Drewno i inne materiały palne 5% Papier, tektura, tworzywa sztuczne Poniżej 1% Metale 2% Pozostałe odpady niepalne 3% Pyły i frakcja drobna 26% Asfalt 7% 4. Gospodarka wodno-ściekowa Zasady gospodarowania wodą i zasady odprowadzenia ścieków regulują dwa najważniejsze akty prawne, są to: Ustawa z dnia 18 lipca 2001 r. Prawo wodne (z późniejszymi zmianami), Ustawa z dnia 22 kwietnia 2005 r. o zmianie Ustawy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków oraz zmianie innych Ustaw. Przepisy o zbiorowym zaopatrzeniu w wodę i zbiorowym odprowadzeniu ścieków określają zasady i warunki zbiorowego zaopatrzenia w wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi oraz zbiorowego odprowadzenia ścieków, w tym zasady działalności przedsiębiorstw wodno-kanalizacyjnych. Źródła wytwarzanych ścieków Na terenie objętym planem będą powstawać: ścieki bytowe, ścieki komunalne, wody opadowe, Na etapie projektu planu brak jest dokładnych informacji dotyczących ilości powstających ścieków. Z reguły ścieki bytowe stanowią około 95% zużytej wody. Odnośnie ścieków komunalnych trudno w tym momencie prognozować ich ilość i skład, z uwagi na brak szczegółowych informacji dotyczących charakteru działalności przyszłych obiektów usługowych. Ścieki bytowe pochodzą z bezpośredniego otoczenia człowieka, czyli z domów mieszkalnych, budynków gospodarczych, miejsc użyteczności publicznej, zakładów pracy. Powstają one w wyniku zaspokajania potrzeb gospodarczych oraz higienicznosanitarnych, są to np.: niedojedzone resztki pożywienia ze zmywanych naczyń, odchody ludzkie, brudy z prania, środki do mycia i prania. Opisywane ścieki zawierają dużą ilość zawiesin oraz związków organicznych (białka, tłuszcze, cukry) i nieorganicznych, mogą również posiadać niebezpieczne wirusy i bakterie chorobotwórcze (żółtaczki zakaźnej, duru brzusznego, cholery i in.) oraz jaja robaków pasożytniczych, np. tasiemców. Stałym elementem tych ścieków jest pałeczka okrężnicy (Escherichia coli), - bakteria która sama nie stanowi większego zagrożenia dla człowieka, lecz jej ilość w ściekach jest wskaźnikiem obecności czynników wywołujących tyfus, dur brzuszny i dyzenterię. Skażenie powierzchniowych i podziemnych wód ściekami bytowymi stanowi poważne zagrożenie higieniczne oraz bakteriologiczne. Ścieki komunalne oraz ścieki bytowe są oczyszczane w sposób mechaniczny i biologiczny. Poza tym na terenie objętym planem będą powstawały wody opadowe. Ilość wód opadowych można obliczyć na podstawie wzoru i współczynników podanych 22 przez Imhoffa: Q = q x x x F gdzie: F - powierzchnia spływu q - natężenie deszczu 130 l/s/ha - współczynnik spływu 0,95 (dachy), 0,85 (parkingi i drogi) , 0,05 (tereny zielone) - współczynnik opóźnienia 0,78 Z uwagi na brak informacji odnośnie powierzchni terenów zadaszonych, powierzchni dróg i parkingów oraz terenów zielonych, na obecnym etapie nie można podać nawet szacunkowych ilości powstających wód opadowych. Należy zaznaczyć, ze zgodnie z § 19 ust. 1 rozporządzenia Ministra Środowiska z dnia 24 lipca 2006 r. w sprawie warunków, jakie należy spełnić przy wprowadzaniu ścieków do wód lub do ziemi, oraz w sprawie substancji szczególnie szkodliwych dla środowiska wodnego (Dz. U. Nr 137, poz. 984 ze zm.) wody opadowe i roztopowe ujęte w szczelne, otwarte lub zamknięte systemy kanalizacyjne pochodzące z zanieczyszczonej powierzchni szczelnej terenów przemysłowych, składowych, baz transportowych, portów, lotnisk, miast, budowli kolejowych, dróg zaliczanych do kategorii dróg krajowych, wojewódzkich i powiatowych klasy G, a także parkingów o powierzchni powyżej 0,1 ha, w ilości, jaka powstaje z opadów o natężeniu co najmniej 15 l na sekundę na 1 ha, z zanieczyszczonej powierzchni szczelnej obiektów magazynowania dystrybucji paliw, w ilości, jaka powstaje z opadów o częstości występowania jeden raz w roku i czasie trwania 15 minut, lecz w ilości nie mniejszej niż powstająca z opadów o natężeniu 77 l na sekundę na 1 ha wprowadzane do wód lub do ziemi nie powinny zawierać substancji zanieczyszczających w ilościach przekraczających 100 mg/l zawiesin ogólnych oraz 15 mg/l węglowodorów ropopochodnych. Natomiast zgodnie z § 19 ust. 2 rozporządzenia wody opadowe lub roztopowe pochodzące z powierzchni innych niż powierzchnie, o których mowa w ust. 1, mogą być wprowadzane do wód lub do ziemi bez oczyszczania. W planie ewentualna konieczność podczyszczania wód opadowych zastała uwzględniona. Główne zanieczyszczenia wód opadowych to : zawiesiny ogólne, zanieczyszczenia olejowe ekstrahujące się eterem naftowym (tłuszcze i ropopochodne), trudno rozkładalna materia organiczna wyrażona w ChZT, zanieczyszczenia bakteriologiczne. Odbiorniki ścieków Ścieki bytowe i komunalne odprowadzane będą do i projektowanej sieci kanalizacji sanitarnej, do czasu jej realizacji dopuszcza się gromadzenie ścieków w podziemnych zbiornikach. Dopuszcza się odprowadzenie wód opadowych powierzchniowo do gruntu. 5. Promieniowanie elektromagnetyczne Plan dopuszcza przeprowadzenie przez omawiany obszar napowietrznych linii elektroenergetycznych średniego i niskiego napięcia. Jednocześnie zapewnia ochronę przed polami elektroenergetycznymi, polegającą na zapewnieniu jak najlepszego stanu środowiska poprzez utrzymanie poziomów pól elektromagnetycznych poniżej dopuszczalnych norm lub co najmniej na tych poziomach. W planie ustala się zasięg uciążliwego oddziaływania linii elektroenergetycznej. 6. Osuwanie się mas ziemi Zagrożenie takie może występować lokalnie w strefach krawędzi tarasów Wisły i lokalnie wydm w obrębie, których istnieje zabudowa lub dopuszcza się nowe zainwestowanie. Osuwiska skarp mogą towarzyszyć wykonywaniu głębszych wykopów, przekopów i wysokich nasypów np. przy budowie dróg. Utrata stateczności skarp i zboczy, będąca przyczyną osuwania się mas ziemnych, następuje w wyniku przekroczenia wytrzymałości gruntu na ścinanie wzdłuż dowolnej (ale ciągłej) powierzchni, zwanej powierzchnią 23 poślizgu. Jedną z charakterystycznych cech osuwania się zboczy i skarp jest to, że zasadniczymi siłami, które je wywołują są: siły grawitacyjne pochodzące od ciężaru gruntu i ewentualnej zabudowy, siły hydrodynamiczne wywołane przepływem wody przez grunt. Przyczyny powstawania osuwisk mogą być naturalne, niezależne od człowieka, jak też przez niego wywołane. Do najczęściej spotykanych należą: podmycie lub podkopanie zbocza, obciążenie zbocza lub terenu nad nim przez budowle i składy materiałów, pór wody i ciśnienie spływowe w masie gruntowej zbocza powstające na skutek nagłego obniżenia poziomu wody powierzchniowej (np. zapory i obwałowania ziemne), nasiąknięcie gruntu na skutek opadów deszczu lub tajania śniegu, co powoduje pęcznienie gruntu, a tym samym zmniejszenie wytrzymałości na ścinanie gruntu, sufozja, tzn. wymywanie z masy gruntu drobniejszych ziarn lub cząstek przez infiltrującą wodę powodujące powstawanie kawern, a następnie ruchy mas skalnych lub gruntowych, przemarzanie i odmarzanie gruntu powodujące zmianę jego struktury i wytrzymałości na ścinanie, wypieranie gruntu (np. po odsłonięciu w wykopie gruntów plastycznych może nastąpić ich wciśnięcie przez nacisk nadkładu poza wykopem i spowodować osuwisko skarpy), niewłaściwe zaprojektowanie nadkładu, nachylenia skarp wykopu lub nasypu, Oczywiście, równocześnie może występować więcej niż jedna przyczyna. Powszechnie uważa się, że projektowane rozwiązanie powinno eliminować przyczyny wywołujące zagrożenie powstania osuwiska. Trzeba przy tym zwrócić uwagę, że stabilizacja osuwiska jest zazwyczaj kosztowna. Przy osuwiskach rozległych i głębokich korzystniejszym rozwiązaniem może okazać się rezygnacja z realizacji planowanej inwestycji w rejonie zagrożonym. Często (ale nie zawsze) przyczyną powstania osuwiska jest działanie wody. Stąd też we wszystkich rozwiązaniach odwodnienie zbocza, a ogólnie rzecz ujmując, uporządkowanie stosunków wodnych na terenie potencjalnego osuwiska oraz do niego przyległym jest niezbędne. Na ogół zabieg ten nie jest samodzielnie wystarczający. Bezpośrednio po wystąpieniu osuwiska konieczne jest podjęcie niezwłocznych działań, których celem jest minimalizacja zniszczeń i zagrożeń. W zakres tych działań wchodzą między innymi: oznakowanie osuwiska, ograniczenie ruchu i prędkości pojazdów, odprowadzenie wód poza obszar objęty osuwiskiem, wypełnienie szczelin materiałem nieprzepuszczalnym, wykonanie tymczasowych zabezpieczeń. Jako zabezpieczenie doraźne mogą być stosowane przypory, gabiony, gwoździowanie lub geosiatki i kołki kotwiące. 7. Zagrożenie powodzią Tereny położone w dolinie Wisły znajdują się w strefie bezpośredniego zagrożenia powodziowego. W obrębie doliny Wisły (w strefie zagrożenia powodziowego) nie jest zlokalizowana zabudowa, plan także nie wprowadza nowej. 8. Zagrożenie pożarowe Teren opracowania charakteryzuje się znacznym stopniem zagrożenia pożarowego. Wiąże się to przede wszystkim z dużymi, zwartymi powierzchniami lasów. Lasy te występują głównie na wydmach i piaskach przewianych, czyli występuje tutaj duży udział 24 siedlisk suchych. Miejscami plan dopuszcza lokalizację zabudowy w tych rejonach, co wiąże się ze wzrostem zagrożenia pożarowego. Poza tym lasy na omawianym terenie poddawane są silnej presji antropogenicznej, w tym wzmożonej penetracji. Lasy Nadleśnictwa Celestynów zaliczone są do I klasy zagrożenia pożarowego. O występowaniu zagrożenia pożarowego w lesie decydują różne czynniki: pora roku, a w szczególności zaleganie pokrywy śnieżnej, opady; wiek i skład gatunkowy drzewostanów oraz rodzaj pokrywy gleby; intensywność zabiegów gospodarczych i sposoby użytkowania drzewostanów; sieć dróg komunikacyjnych i nasilenie ruchu na drogach; atrakcyjność turystyczna i rozmieszczenie osad ludzkich wśród lasów. Zwiększenie zagrożenia pożarowego powodują również położone w lasach miejsca biwakowania, parkingi leśne i miejsca postoju. Największe zagrożenie pożarowe na terenach leśnych spowodowane jest nieprzestrzeganiem przepisów przeciwpożarowych przez ludzi przebywających w lesie. Z ustawy z dnia 28 września 1991 r. o lasach wynika m.in. iż „w lasach oraz na terenach śródleśnych łąk i torfowisk, wrzosowisk, jak również w odległości do 100 m od granicy lasu zabrania się działań i czynności mogących wywołać bezpośrednie niebezpieczeństwo, a w szczególności: rozniecania ognia poza miejscami wyznaczonymi do tego celu przez właściciela lasu lub nadleśniczego, korzystania z otwartego płomienia, wypalania wierzchniej warstwy gleby i pozostałości roślinnych”. 9. Nadzwyczajne zagrożenia środowiska Na omawianym terenie nie występują obiekty, w których mogą wystąpić nadzwyczajne zagrożenia środowiska. VII. WPŁYW REALIZACJI ZAPISÓW PLANU NA POSZCZEGÓLNE ELEMENTY ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO 1. Eksploatacja surowców mineralnych, powierzchnia terenu, grunty i gleby Biorąc pod uwagę naturalną rzeźbę terenu na którym dopuszcza się nowe zainwestowanie, jej przekształcenia będą minimalne i niewidoczne w krajobrazie. Wynika to z faktu, że pozostałe tereny na których dopuszcza się realizację zabudowy charakteryzują się mało urozmaiconą konfiguracją. Nie wstępują tutaj form morfologiczne, które w wyniku planowanego zainwestowania mogłyby ulec degradacji. W wyniku realizacji ustaleń planu nastąpi ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej, stopień ograniczenia będzie zróżnicowany w zależności od rodzaju projektowanej zabudowy. W strefach przeznaczonych pod nową zabudowę najbardziej powierzchnia biologicznie czynna zostanie ograniczona na terenach U/MN – o 70%. W rejonach przeznaczonych pod nowe ciągi komunikacyjne powierzchnia biologicznie czynna zostanie zlikwidowana. Nieodwracalnych przekształceń warunków gruntowych należy spodziewać się w miejscach lokalizacji budynków oraz elementów obsługi technicznej, takich jak drogi, czy elementy infrastruktury. Przeobrażeniu ulegnie strefa, w której właściwości geologiczno-gruntowe mają wpływ na projektowanie, realizację i eksploatację inwestycji, bowiem naturalna gleba nie spełnia technicznych wymogów lokalizacji budynku, czy realizacji elementów infrastruktury komunikacyjnej. Skutkiem powstania nowych obiektów będą zatem zmiany warunków podłoża, usunięcie warstwy próchniczej oraz zagęszczanie i uszczelnianie gruntów. Na omawianym terenie występują gleby o przeciętnej przydatności dla celów rolniczych. W rejonach przeznaczonych pod nową zabudowę, drogi i infrastrukturę techniczną zostaną one całkowicie zdegradowane. Na terenie objętym planem nie występują udokumentowane złoża surowców mineralnych – tak więc, realizacja ustaleń planu nie spowoduje oddziaływań na ten element środowiska 25 przyrodniczego. 2. Warunki wodne Pod wpływem działalności inwestycyjnej istotnym przekształceniom ilościowym i jakościowym ulegają przede wszystkim wody gruntowe I-szego poziomu wodonośnego. Potencjalne zagrożenia dla stanu czystości wód podziemnych mogą w przyszłości płynąć z niewłaściwej gospodarki wodno-ściekowej i zanieczyszczenia komunikacyjne związane z ruchem pojazdów i parkowaniem. Poziom wód gruntowych zalega na znacznej głębokości, jednak jest nieizolowany od powierzchni warstwą słabo przepuszczalną. Tak, więc istnieje zagrożenie przedostania się z nieszczelnych szamb lub w wyniku awarii zbiornika na nieczystości zanieczyszczeń do wód gruntowych. Zanieczyszczenia wód gruntowych substancjami ropopochodnymi jest tutaj stosunkowo małe (biorąc pod uwagę niewielki ruch pojazdów). Obniżenie zwierciadła wód gruntowych lub nawet likwidacja warstwy wodonośnej może nastąpić w wyniku następujących działań występujących łącznie lub pojedynczo: ograniczenie infiltracyjnego zasilania warstwy wodonośnej drenaż powierzchniowy lub podziemny odcięcie podziemnego dopływu wód pobór wody podziemnej W przypadku omawianego terenu nastąpi niewielkie uszczelnienie podłoża. Przy czym wody opadowe będą odprowadzane do gruntu, czyli zasilanie warstwy wodonośnej nie zmniejszy się. 3. Szata roślinna i fauna Na obszarze objętym planem występuje jeden pomnik przyrody ożywionej oraz lasy posiadające statut lasów ochronnych – plan w przewadze zapewnia pełną ochronę tych elementów szaty roślinnej. Jedynie w południowej części omawianego terenu (jednostka 4MNL) dopuszcza się realizację zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w obrębie cennych lasów. Spowoduje to częściową degradację drzewostanów oraz ograniczenie funkcji przyrodniczej tych ekosystemów leśnych. Miejscami dojdzie również do częściowej degradacji niewielkich powierzchniowo, izolowanych lasów. Z punktu widzenia funkcjonowania środowiska przyrodniczego tego terenu, sytuacja ta nie ma wielkiego znaczenia. Są to tereny leśne położone poza systemem przyrodniczym, w chwili obecnej poddane silnej presji antropogenicznej. Zapisy plany chronią cenne pojedyncze drzewa jak również zespoły zadrzewień i zakrzewień śródpolnych o walorach krajobrazowych. Na terenach gdzie dominuje szata roślinna o niewielkich wartościach przyrodniczych, częściowo zdegradowana przez człowieka z dużym udziałem roślinności spontanicznej i ruderalnej, projektowane zainwestowanie będzie wiązać się z jego uporządkowaniem i wprowadzeniem ozdobnej roślinności przydomowej, w tym zieleni wysokiej – czyli przekształcenia szaty roślinnej będą tu korzystne. Na terenach użytkowanych rolniczo, a przeznaczonych w planie pod zabudowę można się spodziewać stosunkowo dużych przekształceń szaty roślinnej. Rośliny uprawne zostaną tu także zastąpione przez urządzoną zieleń przydomową Wprowadzenie nowej zabudowy z równoczesną realizacją ogrodzeń działek budowlanych jak również zwiększenie natężenia ruchu pojazdów przyczyni się do częściowej likwidacji miejsc bytowania fauny oraz do ograniczenia swobodnej jej migracji. Należy spodziewać się, że pojawią się nowe gatunki charakterystyczna dla terenów zasiedlonych przez człowieka. 4. Warunki klimatyczne Nieuniknioną konsekwencją zakładanego procesu urbanizacji terenu objętego planem będzie przekształcenie warunków topoklimatycznych (klimatu lokalnego) terenów 26 dotychczas otwartych (niezainwestowanych). Zmiana obecnego charakteru zagospodarowania terenów (tereny otwarte, niezabudowane) wpłynie niewątpliwie modyfikująco na warunki klimatu lokalnego. Wprowadzenie nowej zabudowy będzie sprzyjać rozwojowi lokalnej wymiany pionowej i poziomej powietrza, szczególnie w nocy. Zmniejszy się również niebezpieczeństwo występowania przymrozków radiacyjnych. Negatywnym zjawiskiem będzie ograniczenie przewietrzania terenów otwartych dotychczas, pozbawionych zabudowy oraz pogorszenie warunków klimatu zdrowotnego na terenach bezpośrednio przyległych od omawianego obszaru. W odniesieniu do naturalnych warunków klimatycznych, na terenach zurbanizowanych obserwuje się: mniejsze natężenie promieniowania całkowitego o ok.10 -20%, wzrost średniej temperatury powietrza o 0,5 - 3,00C oraz zmniejszenie amplitudy dobowej i rocznej, wzrost średniej temperatury minimalnej o 1,0 - 2,00C, wzrost częstości inwersji temperatury powietrza, niższą wilgotność względną powietrza, większą częstość występowania zamglenia (szczególnie w zimie), znacznie większe zapylenie i większa liczba jąder kondensacji oraz większe stężenie zanieczyszczeń gazowych (SO2 , CO2 , CO), mniejszą o 20 - 30% średnią prędkość wiatru i wzrost liczby dni z ciszą atmosferyczną o 5 - 20%, deformacje pola prędkości wiatru i jego kierunku. 5. Obszary dziedzictwa kulturowego, zabytki, dobra kultury współczesnej oraz dobra materialne W granicach planu występują obiekty zabytkowe w postaci stanowisk archeologicznych. Zapisy planu w sposób właściwy chronią te stanowiska. Realizacja ustaleń planu nie spowoduje negatywnego oddziaływania na dobra materialne. 6. Obszary i obiekty chronione, systemy przyrodnicze, różnorodność biologiczna Na terenie opracowania występują następujące obiekty i obszary przyrodnicze prawnie chronione: pomnik przyrody, obszar chronionego krajobrazu, istniejące i potencjalne obszary Natura 2000 Zapisy planu zapewniają ochronę w/w obiektów zgodnie z przepisami odrębnymi, w stosunku do obszarów prawnie chronionych w planie stosuje się zakazy, nakazy i ograniczenia w sposobie zagospodarowania i użytkowania wynikające z przepisów powołujących te obszary. Można stwierdzić, że ustalenia planu nie naruszają ciągłości powiązań przyrodniczych w tym rejonie, a nawet wzmacniają ten system poprzez proponowane dolesienia. Jednakże przeznaczenie części powierzchni leśnej (w jednostce 4MNL), powodują niewielkie ograniczenie zasięgu przestrzennego systemu powiązań przyrodniczych. W planie kładzie się duży nacisk na kształtowanie walorów krajobrazowych oraz ograniczenie niekorzystnego charakteru i intensywności zmian w środowisku. Plan zasadniczo zachowuje wszystkie najwartościowsze enklawy zieleni. Zapisy planu w sposób optymalny chronią lokalną różnorodność biologiczną. Istotnym zagadnienie z punktu widzenia ochrony środowiska przyrodniczego i wpływu na obszary prawnie chronione jest analiza oddziaływania projektowanego zainwestowania na obszar Natura 2000 „Dolina Środkowej Wisły”. Prognozowanie wpływu projektowanego zainwestowania na cele ochrony OSOP "Dolina Środkowej Wisły" i rezerwatów przyrody przeprowadzono integrując informację odnośnie 27 podstawowych elementów analizowanego układu. W szczególności: - dokonano identyfikacji możliwych niekorzystnych oddziaływań w oparciu parametry techniczne przedsięwzięcia oraz wyniki publikowanych badań nad wpływem określonych czynników na awifaunę i jej siedliska; - ustalono zasięg przestrzenny możliwych niekorzystnych oddziaływań; - określono walory awifauny w strefie możliwych niekorzystnych oddziaływań; - ustalono wskaźniki oceny istotności oddziaływań. Podstawowe czynniki negatywnego oddziaływania przedsięwzięcia na ptaki i ich siedliska Najważniejsze czynniki możliwych oddziaływań opisanego przedsięwzięcia na populacje ptaków, zidentyfikowane w oparciu o opis przedsięwzięcia oraz wiedzę o ekologii ptaków, są zestawione poniżej. Zajęcie i zmiany użytkowania terenu Emisja hałasu na etapie budowy i eksploatacji Wzrost natężenia ruchu pojazdów Emisja zanieczyszczeń powietrza Zmiany ilości i jakości wód powierzchniowych Zmiany poziomu wód gruntowych Zmiany ukształtowania terenu (w tym morfologii koryta rzeki) Zaburzenie procesów denudacji i akumulacji rumowiska w korycie rzeki Wzrost penetracji ludzkiej Bezpośrednia śmiertelność ptaków i innych kręgowców Bezpośrednie niszczenie siedlisk i wyrąb zadrzewień W praktyce, wiele z tych czynników zazwyczaj oddziałuje łącznie i często trudno prognozować efekty ich działania w oderwaniu od oddziaływań sprzężonych. Stąd też, przy prognozowaniu istotności możliwych oddziaływań, powyższy podział nie zawsze jest ściśle utrzymany. Część z tych oddziaływań jest ograniczona do okresu budowy poszczególnych obiektów, ale wiele z nich będzie utrzymywać się również (choć w zmienionym zakresie czy natężeniu) na etapie eksploatacji. Zakres możliwych oddziaływań Zakres przestrzenny większości zidentyfikowanych wyżej potencjalnych oddziaływań przedsięwzięcia jest znacznie ograniczony, nie przekraczając kilku metrów od rejonu budowy poszczególnych obiektów. W tym kontekście, znaczące oddziaływania projektowanego przedsięwzięcia na przedmiot ochrony obszarowej w granicach OSOP "Dolina Środkowej Wisły" nie wystąpi. Awifauna rejonu realizacji projektu Awifauna terenów potencjalnego oddziaływania inwestycji nie była przedmiotem specjalnie zaplanowanych badań terenowych, wykonywanych na potrzeby tego opracowania. W oparciu o wizję terenową oraz istniejące, publikowane dane można stwierdzić, że w rejonie realizacji projektu nie gniazduje żaden spośród gatunków, dla ochrony których powołano OSOP "Dolina Środkowej Wisły" (tj. wymienionych w SDF; MŚ 2004). Nie da się jednak wykluczyć gniazdowania w tym rejonie pojedynczych par dzięcioła białoszyjego (gatunek z załącznika I Dyrektywy Ptasiej nie wymieniony w oficjalnej dokumentacji obszaru), dla którego występują tu dogodne siedliska lęgowe i który notowany jest w nadwiślańskich łęgach już 1 km na południe od Mostu Świętokrzyskiego (na wysokości Saskiej Kępy) . Nie da się również wykluczyć okazyjnego przystępowania do lęgów pojedynczych samic nurogęsia, kolejnego gatunku wskazanego w dokumentacji obszaru. Awifauna lęgowa zadrzewień na prawym brzegu Wisły reprezentuje zubożony wariant zgrupowania typowego dla łęgów. Charakterystyczny jest wysoki udział wrony siwej, sroki, wróbla i krzyżówki w tym zgrupowaniu oraz jego niskie bogactwo gatunkowe, kształtujące się na poziomie niewiele przekraczającym 20 gatunków. 28 Koryto Wisły w omawianym rejonie jest miejscem żerowania i odpoczynku szeregu nie gniazdujących lokalnie gatunków ptaków, dla ochrony których powołano OSOP "Dolina Środkowej Wisły". Regularnie żerują tu rybitwy rzeczne (zapewne również ptaki gniazdowe), mewy (śmieszka, srebrzysta/białogłowa, siodłata) i kaczki (krzyżówka, nurogęś, gągoł). Wskaźniki istotności negatywnych oddziaływań inwestycji na integralność obszaru Natura 2000 Prognoza istotności oddziaływania zidentyfikowanych w trakcie oceny czynników mogących potencjalnie negatywnie wpływać na OSOP "Dolina Środkowej Wisły" opierała się na oszacowaniach ryzyka wystąpienia oraz natężenia (zakresu) możliwych zmian w niżej wymienionych kluczowych wskaźnikach determinujących integralność obszaru. zmniejszenie liczebności lokalnych populacji kluczowych gatunków ptaków lęgowych i przelotnych; zmniejszenie powierzchni podstawowych siedlisk lęgowych i żerowiskowych tych gatunków, przede wszystkim wysp i wypłyceń w nurcie rzeki, zadrzewień i zakrzewień (w szczególności starodrzewów łęgowych) oraz zbiorników wodnych na tarasie zalewowym; zmiany reżimu hydrologicznego rzeki ; zmiany morfologii koryta rzecznego (w szczególności zmniejszenie rozmiarów i okresu ekspozycji piaszczystych ławic w nurcie oraz zasięgu wypłyceń w korycie rzeki); pogorszenie wskaźników fizyko-chemicznej jakości wody w rzece; zwiększenie fragmentacji siedlisk kluczowych gatunków ptaków; wzrost natężenia ludzkiej penetracji terenu; zmiany użytkowania gruntów indukowane realizacją inwestycji, w szczególności zabór terenów zielonych pod zabudowę mieszkalną i przemysłową; Oszacowania prawdopodobnych zmian w powyższych wskaźnikach, w powiązaniu z wiedzą o wymaganiach ekologicznych ptaków, pozwoliły na prognozowanie wpływu planowanych przedsięwzięć na osiągnięcie celu ochrony polegającego na zachowaniu korzystnego stanu ochrony lokalnych populacji ptaków, dla ochrony których powołano OSOP "Dolina Środkowej Wisły". Zajęcie i zmiany użytkowania terenu Przewidywane zajęcie terenu w granicach obszaru chronionego związane z realizacją przedsięwzięcia nie będzie miała miejsca. Wzrost natężenia ruchu pojazdów Budowa nowych obiektów generować będzie dodatkowy ruch pojazdów, głównie ciężarowych, na ciągach komunikacyjnych przebiegających w pobliżu granicy obszaru chronionego. Ruch drogowy niekorzystnie oddziałuje na populacje ptaków i ich siedliska, a wachlarz negatywnych czynników obejmuje m.in. degradację siedlisk wskutek hałasu, podwyższoną śmiertelność w wyniku kolizji z pojazdami, efekt bariery, przebudowę składu zgrupowań. Wprowadzenie do ruchu dodatkowych pojazdów związanych obsługą budowy będzie zapewne powodować spadek przepustowości przeciążonych ciągów komunikacyjnych. Oznacza to m.in. wzrost hałasu, spadek średniej prędkości pojazdów, wzrost emisji spalin i zanieczyszczeń, zwiększenie stężenia pyłów w powietrzu. Spadek prędkości pojazdów może zmniejszać ryzyko ich kolizji z przelatującymi ptakami, lecz jest to jedyny możliwy pozytywny efekt tej sytuacji. Wpływ kolejnego źródła dodatkowego hałasu na nadrzeczne łęgi w rejonie opracowania – choć ewidentnie negatywny – powinien mieć ograniczony wymiar przestrzenny i nie będzie znacząco zmieniać wskaźników integralności obszaru. 29 Podwyższone stężenia spalin silników samochodowych, pyłów oraz zanieczyszczeń ropopochodnych podłoża będą negatywnie oddziaływać na siedliska łęgów, choć trudno ocenić zakres i natężenie tych efektów. Zapewne łączne, negatywne efekty podwyższonego natężenia ruchu pojazdów w tym rejonie nie będą znacząco negatywnie oddziaływać na integralność całego obszaru chronionego. Wzrost ludzkiej penetracji terenu Realizacja planowanego zainwestowania może spowodować wzrost penetracji ludzkiej na obszarze chronionym. Jednak sytuację tę nie można zaliczyć do oddziaływań znaczących. Hałas Nie należy się spodziewać, że realizacja przedsięwzięcia może nieco pogorszyć klimat akustyczny. Możliwe (choć bardzo mało prawdopodobne) negatywne oddziaływanie hałasu na walory awifauny OSOP powinno być nieznaczące w skali obszaru chronionego. Emisja zanieczyszczeń powietrza Dodatkowe zanieczyszczenia powietrza, generowane przez pracujący przy budowach poszczególnych obiektów sprzęt oraz samochody transportowe mogą niekorzystnie oddziaływać na stan siedlisk łęgowych w granicach OSOP "Dolina Środkowej Wisły". Nie przewiduje się jednak przekroczeń wymaganych standardów jakości powietrza, co pozwala prognozować punktowe efekty emisji zanieczyszczeń powietrza, generowane w rejonie placu budowy jako nieznaczące dla obszaru Natura 2000. Odpady oraz zmiany jakości i ilości wód powierzchniowych Odpady powstające na etapie budowy oraz w trakcie eksploatacji powinny być utylizowane w sposób nie stanowiący zagrożenia dla celów ochrony OSOP "Dolina Środkowej Wisły".. Nie przewiduje się wystąpienia zmian w ilości lub w obiegu wód powierzchniowych we fragmentach obszaru Natura 2000 położonych w rejonie opracowania. W szczególności brak jest przesłanek prognozowania znaczącego wpływu przedsięwzięcia na reżim hydrologiczny rzeki w tym rejonie i poniżej niego. Zmiany poziomu zwierciadła wód gruntowych Realizacja planowanego zainwestowania nie powinna wpływać na poziom wód gruntowych. Zmiany ukształtowania terenu Projekt nie przewiduje zauważalnych zmian w ukształtowaniu terenów położonych w granicach obszaru chronionego. Bezpośrednie niszczenie siedlisk i wycinka zadrzewień Plan nie przewiduje jakiegokolwiek nowego zainwestowania na terenach wchodzących w skład obszaru chronionego. Tak, więc nie przewiduje się bezpośredniego niszczenia siedlisk. Bezpośrednia śmiertelność zwierząt Charakterystyka przedsięwzięcia nie obejmuje działań wiążących się z ryzykiem bezpośredniej śmiertelności kręgowców (w szczególności ptaków) o rozmiarach stanowiących zagrożenie dla korzystnego stanu ochrony populacji, dla ochrony których powołano OSOP "Dolina Środkowej Wisły". 7. Krajobraz Krajobraz w wyniku realizacji ustaleń planu zostanie miejscami silnie przekształcony. Na znacznej części terenu objętego planem krajobraz ma charakter naturalny lub półnaturalny w przyrodniczym i geograficznym sensie. Całkowicie ulegnie zmianie krajobraz na terenach, na których powstaną nowe inwestycje. Przeważająca część obszarów dotychczas otwartych zastanie zabudowana kubaturowo. 8. Transgraniczne oddziaływania na środowisko Realizacja zapisów planu nie spowoduje transgranicznych oddziaływań na środowisko przyrodnicze. 30 VIII. POWSTANIE ZAGROŻEŃ DLA ŚRODOWISKA I ZDROWIA LUDZI NA TERENIE OBJĘTYM PLANEM I W STREFIE JEGO POTENCJALNEGO ODDZIAŁYWANIA Na terenie opracowania można wskazać tereny, których aktualne i projektowane zagospodarowanie stwarza konflikty z uwarunkowaniami przyrodniczymi o zróżnicowanym stopniu natężenia: brak konfliktów –tereny leśne, zieleni urządzonej, rolne i tereny dolesień, niewielkie – tereny projektowanej zabudowy mieszkaniowej i nieuciążliwych usług w strefie upraw rolnych i odłogów, średnie – tereny projektowanej zabudowy mieszkaniowej i nieuciążliwych usług zlokalizowanych na lesie, nowe ciągi komunikacyjne, duże – brak , bardzo duże – brak, Większość niekorzystnych oddziaływań na środowisko przyrodnicze należy zaliczyć do nieuniknionych, wynikających z potrzeb rozwoju tego rejonu uszczelnienie powierzchni gruntów przez zabudowę, ciągi komunikacyjne, która spowoduje zmiany obiegu wody, zmniejszenie zasilania gruntowego, zwiększenie spływu powierzchniowego, pogorszenie stanu higieny atmosfery i warunków akustycznych, stworzenie barier technicznych dla migrujących zwierząt wzdłuż tras komunikacyjnych i ciągów zabudowy, zwiększenie ilości wytarzanych odpadów i ścieków, możliwość przekształceń jakościowych pierwszego poziomu wód gruntowych, wzrost zapotrzebowania na wodę, Jakakolwiek działalność gospodarcza może wiązać się z potencjalnym zagrożeniem dla środowiska, jednak bezpośrednie oddziaływania, tzn. oddziaływania wywołane poprzez samą inwestycję, występujące w tym samym czasie i miejscu, co inwestycja (związane głównie z budową, ewentualnie likwidacją inwestycji), mogą być ograniczone przez rozwiązania techniczno-organizacyjne. Natomiast oddziaływania pośrednie związane ze skutkami, jakie mogą nastąpić w wyniku powstania inwestycji, ograniczane są ustaleniami planu, w związku z tym ważna jest jego realizacja w zakresie budowy dróg, systemów zaopatrzenia w wodę, odprowadzenia ścieków bytowych, komunalnych i wód opadowych, systemów i sposobów ogrzewania, segregowania odpadów stałych w miejscach ich powstawania, zachowania wysokości zabudowy, wskaźników terenów biologicznie czynnych, rozwoju terenów zieleni. Zagrożenie dla środowiska może więc wynikać przede wszystkim z braku kompleksowej realizacji zapisów planu. W tabeli przestawiona została prognoza oddziaływania na sąsiednie tereny, w której określony został charakter oddziaływań: korzystny – w przypadku gdy ustalenia mają jednostronny korzystny wpływ wynikający z pełnionych funkcji zgodnych z warunkami środowiska przyrodniczego, obojętny – gdy projektowane funkcje zagospodarowania na terenie objętym planem i poza jego granicami są takie same albo o zbliżonym charakterze, stanowią ich uzupełnienie lub nie powodują oddziaływań mało korzystny – w przypadku gdy projektowane zagospodarowanie stwarza konflikty z cechami środowiska przyrodniczego lub obniża standard życia mieszkańców, bardzo niekorzystny – istnieje duży konflikt z cechami środowiska przyrodniczego, obniżający standard życia mieszkańców, wymagający działań z zakresu jego ograniczenia, 31 skrajnie niekorzystny – w przypadku gdy ustalenia planu lub zagospodarowanie poza jego granicami mogą spowodować nieodwracalne skutki w środowisku, bądź jego degradację mimo podjęcia działań w zakresie ich ograniczenia. Projekt planu Tereny lasów Tereny zabudowy mieszkaniowej i usługowej Tereny komunikacyjne O MK Zagospodarowanie terenów w otoczeniu Zabudowa Tereny rolne Dolina Wisły mieszkaniowa O O MK (do czasu realizacji kanalizacji sanitarnej – później O) MK O MK Rodzaj oddziaływania: K – korzystne O – obojętne MK – mało korzystne BN – bardzo niekorzystne SN – skrajnie niekorzystne — – brak związku między kategoriami terenów IX.PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Nie prognozuje się problemów związanych z ochroną środowiska wynikających z realizacji zapisów projektowanego dokumentu, w szczególności w aspekcie obszarów podlegających ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody. X. ANALIZA PLANU POD KĄTEM REALIZACJI UWARUNKOWAŃ PRZYRODNICZYCH Teren objęty planem charakteryzuje się miejscami znacznym stopniem przekształceń antropogenicznych. Jego zachodnia część posada wysokie walory przyrodniczokrajobrazowe. W rozwiązaniach planistycznych położono nacisk na ograniczenie niekorzystnego charakteru i intensywności zmian w środowisku. Ustalenia planu porządkują zasady zagospodarowania wprowadzając szereg zapisów mających na celu ograniczenie przekształceń środowiska przyrodniczego. Plan kładzie szczególny nacisk na: - ograniczenie niekorzystnego charakteru i intensywności zmian w środowisku, - maksymalne ograniczenie niekorzystnego wpływu projektowanego zainwestowania na ludzi. Plan wykazuje wysoki stopień zgodności z analizami, wnioskami i wytycznymi opracowania ekofizjograficznego. XI. ZGODNOŚĆ PLANU Z PRZEPISAMI PRAWA DOTYCZĄCYMI OCHRONY ŚRODOWISKA Zgodność z dokumentami wyższego rzędu W prognozie przeanalizowano i oceniono zgodność zapisów planu z celami ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia projektowanego dokumentu, oraz sposoby, w jakich te cele i inne problemy 32 środowiska zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu planu. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono zgodność z wymogami stawianymi przez zapisy zawarte w następujących dokumentach: Uwarunkowania wynikające ze zobowiązań krajowych, uwzględnione w zapisach planu: - Polityka ekologiczna Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016 (M.P. Nr 34, poz. 501). Zgodność z przepisami prawa dotyczącymi ochrony środowiska W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono zgodność rozwiązań przestrzennych planu i jego zapisów z podstawowymi regulacjami prawnymi dotyczącymi ochrony środowiska: – Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska (tekst jednolity z 2008 r Dz. U. Nr 25, poz. 150). – Rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 9 listopada 2009 r. w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko (Dz. U. Nr 213, poz. 1397). – Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 26 lipca 2002r. w sprawie rodzajów instalacji mogących powodować znaczne zanieczyszczenie poszczególnych elementów przyrodniczych albo środowiska jako całości (Dz. U. Nr 122, poz. 1055). – Ustawą z dnia 27 lipca 2001r. o wprowadzeniu ustawy – Prawo ochrony środowiska, ustawy o odpadach oraz zmianie niektórych ustaw (Dz. U. Nr 100, poz. 1085, z późniejszymi zmianami). – Ustawą z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz. U. z 2009 nr 151 poz. 1220), – Ustawą z dnia 18 lipca 2001r. Prawo wodne (Dz. U. z 2005r. nr 239 poz.2019 z późn. zm.), W zakresie ochrony przed opadami z: – Ustawą z dnia 27 kwietnia 2001r. o odpadach (Dz. U. z 2010 r. nr 185, poz. 1243), – Rozporządzeniem Ministra Gospodarki z dnia 30 października 2002 r. w sprawie rodzajów odpadów, które mogą być składowane w sposób nieselektywny (Dz. U. Nr 191, poz. 1595). – Ustawą z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Tekst jednolity: Dz. U. z 2005r. Nr 236, poz. 2008). W zakresie ochrony przed promieniowaniem z: – Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30 października 2003 r. w sprawie dopuszczalnych poziomów pól elektromagnetycznych w środowisku oraz sposobów sprawdzania dotrzymania tych poziomów (Dz. U. Nr 192, poz. 1883). W zakresie ochrony środowiska w działalności inwestycyjnej z: – Ustawą z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. Nr 80, poz. 717, z późniejszymi zmianami). W zakresie przeciwdziałania nadzwyczajnym zagrożeniom środowiska z: – Ustawą z dnia 24 sierpnia 1991 r. o ochronie przeciwpożarowej (Dz. U. z 2009 r. nr 178, poz. 1380), – Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 22 marca 2006 r. w sprawie szczegółowych zasad zabezpieczenia przeciwpożarowego lasów (Dz. U. Nr 58, poz. 405). – Rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 30 grudnia 2002 r. w sprawie poważnych awarii objętych obowiązkiem zgłoszenia do Głównego Inspektora Ochrony Środowiska (Dz. U. z 2003 r. Nr 5, poz. 58). – Rozporządzeniem Wojewody Mazowieckiego nr 3 z dnia 13 lutego 2007 r w sprawie Warszawskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu (Dz. Urz. Woj. Maz. Nr 42 poz. 870). 33 XII. ZGODNOŚĆ ZAPISÓW PLANU Z DOTYCZĄCYMI OBSZARU OPRACOWANIA DOKUMENTAMI STRATEGICZNYMI Zapisy planu z zakresu ochrony środowiska przyrodniczego, kulturowego, priorytetów z zakresu rozbudowy i modernizacji infrastruktury technicznej i komunikacyjnej, wykazują pełną zgodność z celami strategicznymi i nakreślonymi kierunkami działań w w/w dziedzinach określonych w dokumentach strategicznych rangi wojewódzkiej, powiatowej i gminnej jak również w Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego miasta Józefowa. XIII. OPIS PRZEWIDYWANYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO WYNIKAJĄCYCH Z REALIZACJI USTALEŃ ZAPISÓW PLANU ETAPY BUDOWY NOWYCH OBIEKTÓW Ludzie System przyrodniczy, różnorodność biologiczna, Obszary i obiekty chronione Krajobraz Rośliny Świat zwierząt Klimat Wody powierzchniowe i podziemne Skutki realizacji ustaleń planu Powierzchnia ziemi, gleby Komponent Powietrze atmosferyczne 1. Oddziaływanie bezpośrednie, pośrednie, wtórne, chwilowe, krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe, stałe Dla większości przedsięwzięć przewidywanych w planie bezpośrednie oddziaływanie na środowisko będzie ograniczone do najbliższego sąsiedztwa, a zatem przed określeniem konkretnych lokalizacji możliwe jest jedynie wskazanie kluczowych czynników, które będą lub potencjalnie mogą wpływać na zmiany stanu środowiska. Poniżej przedstawiono te skutki realizacji ustaleń projektu planu, które przewiduje się, iż będą wywierać najbardziej znaczące oddziaływanie na środowisko wraz z identyfikacją oddziaływania. Wzrost emisji hałasu i wibracji - - - - b, c - - - b, c Wzrost emisji zanieczyszczeń Zmiana wartości krajobrazowych Zakłócenie bytu fauny Wytwarzanie odpadów budowlanych Prace ziemne b, c, k - p, c, k - w, c, k - - b, c, k - b, c, k - - - - - - - w, k - b, c, d b, st - - b, c, k, - b, k, ś, d - b, c, k b, k, ś, d - b, c, d - - b, c b, k, ś, d st b, st w, c, ś - b, st - - b, k, ś, d st - - p, st b, w, c, k, st - - - Zmiana warunków gruntowych -- - 34 - p ETAP EKSPLPATACJI Ludzie System przyrodniczy, różnorodność biologiczna, Obszary i obiekty chronione Krajobraz Rośliny Świat zwierząt Klimat Wody powierzchniowe i podziemne Powierzchnia ziemi, gleby Skutki realizacji ustaleń planu Powietrze atmosferyczne Komponent Wzrost emisji hałasu i wibracji - - - - b, c, st - - - b, c, st Wzrost emisji zanieczyszczeń Zmiana wartości krajobrazowych Ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej Zwiększenie ilości odpadów Wzrost poboru wody Zakłócenie bytu fauny b, st w w w b, st b, st - - b, st - - - - p, st - - b, st p, st b, st p, d, st w, st w, d, st b, d, st b, st b, st - b, st w, d p, st p, d - - - - - - - b, d - w, d - w p, d w p, d p, st w - - - Wprowadzenie zalesień b, d p, d b, d b, d b, d b, d b, d - b, d Charakterystyka oddziaływań b – bezpośrednie, p – pośrednie, w – wtórne, c – chwilowe, k – krótkoterminowe, ś – średnioterminowe, d – długoterminowe, st - stałe 2. Oddziaływanie skumulowane i znaczące Realizacja ustaleń planu nie spowoduje wystąpienia na omawianym terenie oraz na terenach przyległych oddziaływań znaczących i skumulowanych. 3. Zasięg przestrzenny oddziaływań, odwracalność zjawisk Realizacja ustaleń projektu planu wpływa, w zróżnicowany sposób, na poszczególne komponenty środowiska (powietrze, powierzchnię ziemi, glebę, kopaliny, wody powierzchniowe i podziemne, klimat, zwierzęta i rośliny) i na ich wzajemne powiązania oraz na ekosystemy i krajobraz. Zróżnicowanie skutków można usystematyzować jako, w zależności od: odwracalności zjawisk odwracalne nieodwracalne (O) (N) zasięgu przestrzennego oddziaływania regionalne ponadlokalne lokalne (R) (P) (L) Oczywiście oddziaływania te będą zależeć od planowanego przeznaczenia terenu. 1 – Tereny przeznaczone pod zabudowę mieszkaniową i usługi - powierzchnia ziemi i gleby: degradacja powierzchni glebowej - oddziaływanie negatywne ( N, L), intensyfikacja procesów erozyjnych na powierzchniach odkrytych - oddziaływanie 35 negatywne (O, L), przekształcenia właściwości wilgotnościowych gleb - oddziaływanie negatywne (N, L), lokalnie przekształcenie naturalnej rzeźby terenu - oddziaływanie negatywne ( N, L), ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej - oddziaływanie negatywne (O, L), - wody podziemne: na terenach o nieuregulowanej gospodarce wodno-ściekowej zagrożenie zanieczyszczenia wód – oddziaływanie negatywne (O, P), - wody powierzchniowe: na terenach o nieuregulowanej gospodarce wodno-ściekowej zagrożenie zanieczyszczenia wód – oddziaływanie negatywne (O, P), - klimat i jakość powietrza: przekształcenie warunków topoklimatycznych - oddziaływanie negatywne ( N, L), pogorszenie stanu higieny atmosfery i klimatu akustycznego - oddziaływanie negatywne ( O, L) - szata roślinna i zwierzęta: ograniczenie miejsc bytowania lokalnej fauny - oddziaływanie negatywne (N, P), ograniczenie możliwości migracji zwierząt i roślin – oddziaływanie negatywne (N, P), częściowa degradacja lasów - oddziaływanie negatywne (N, P), zmiana warunków siedliskowych szaty roślinnej - oddziaływanie negatywne ( N, L), wprowadzenie nowej zieleni – oddziaływanie pozytywne (O, L) - krajobraz, system powiązań przyrodniczych, różnorodność biologiczna i obszary prawnie chronione: wprowadzenie zabudowy kubaturowej na tereny otwarte - oddziaływanie negatywne ( N, L), niewielkie ograniczenie zasięgu przestrzennego ciągu ekologicznego – (O, L), 2 – Tereny komunikacje - powierzchnię ziemi i gleby; całkowita degradacja gleb - oddziaływanie negatywne ( N, L), częściowe przekształcenie naturalnej rzeźby terenu - oddziaływanie negatywne (N, L), całkowita likwidacja powierzchni biologicznie czynnej - oddziaływanie negatywne ( N, L), sztuczne zagęszczenie gruntów – oddziaływanie negatywne (N, L), wprowadzenie gruntów nasypowych – oddziaływanie negatywne (N, L) - wody podziemne; częściowe ograniczenie infiltracyjnego zasilania strefy przypowierzchniowej oddziaływanie negatywne (N, L), możliwość zanieczyszczenia substancjami ropopochodnymi - oddziaływanie negatywne (O, L), - wody powierzchniowe: możliwość zanieczyszczenia substancjami ropopochodnymi - oddziaływanie negatywne ( O, P), - klimat i jakość powietrza; pogorszenie stanu higieny atmosfery i klimatu akustycznego - oddziaływanie negatywne ( N, L), - szata roślinna i zwierzęta; ograniczenie miejsc bytowania lokalnej fauny - oddziaływanie negatywne ( N, L), całkowita degradacja istniejącej szaty roślinnej- oddziaływanie negatywne ( N, L), 36 - krajobraz, system powiązań przyrodniczych, obszary chronione, różnorodność biologiczna: brak oddziaływań, XIV. ROZWIĄZANIA ELIMINUJĄCE, OGRANICZAJĄCE LUB KOMPENSUJĄCE NEGATYWNE ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO 1. Rozwiązania eliminujące negatywne oddziaływania Ograniczanie negatywnych oddziaływań powinno być stosowane zarówno na etapie budowy jak i eksploatacji poszczególnych inwestycji. Ze względu na zasady wyboru projektów, a w szczególności na skalę możliwych do zaistnienia konfliktów społecznych, największą uwagę należy zwrócić na kwestie ochrony środowiska przyrodniczego i warunków życia ludzi. Do podstawowych działań ograniczających należą: ograniczenie zajęcia terenu, prawidłowe zabezpieczenie techniczne sprzętu i placu budowy, w tym zwłaszcza w miejscach styku z ekosystemami szczególnie wrażliwymi na zmiany warunków siedliskowych; stosowania odpowiednich technologii, materiałów i rozwiązań konstrukcyjnych, dostosowanie terminów prac do terminów rozrodu zwierząt, dostosowanie terminów prac do cyklu wegetacyjnego roślin, maskowanie elementów dysharmonijnych dla krajobrazu, W przypadku zaistnienia niebezpieczeństwa nieodwracalnego zniszczenia szczególnie cennych elementów przyrody, konieczne jest podjęcie zawczasu działań kompensacyjnych. Do najczęściej stosowanych rozwiązań należeć będą: odtwarzanie zniszczonych siedlisk w miejscach zastępczych, sztuczne zasilanie osłabionych populacji, tworzenie alternatywnych połączeń przyrodniczych i różnorodnych tras migracji zwierząt, Należy zaznaczyć, że na etapie oceny projektu planu nie jest możliwe oszacowanie prac kompensacyjnych, które powinny zostać wykonane. Takie ustalenia mogą zostać dokonane na etapie raportu oddziaływania na środowisko lub w przypadku wystąpienia szkody w środowisku w rozumieniu Ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz. 493). Dokładne kryteria oceny wystąpienia szkody w środowisku oraz prowadzenia działań naprawczych określają akty wykonawcze tej Ustawy (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2008 r. w sprawie kryteriów oceny występowania szkody w środowisku (Dz. U. Nr 82, poz. 501) oraz Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2008 r. w sprawie rodzajów działań naprawczych oraz warunków i sposobów ich prowadzenia (Dz. U. Nr 1003, poz. 664). 2. Rozwiązania alternatywne do rozwiązań przedstawionych w projekcie planu Z przedstawionych powyżej analiz wynika, że ewentualny negatywny wpływ ustaleń planu na środowisko przyrodnicze będzie wynikał z wprowadzenia na tereny do tej pory niezinwestowane zabudowy, co wiązać się będzie z przekształceniami w środowisku typowymi dla terenów nowych inwestycji głównie z zakresu emisji zanieczyszczeń powietrza, hałasu i wibracji. Planowane zainwestowanie może również niekorzystnie oddziaływać na stan jakościowy wód podziemnych. Obecnie nie są znane technologie, które umożliwiałyby całkowitą neutralizację tego typu zmian w środowisku przyrodniczym. Poza tym nie stwierdzono, że realizacja ustaleń planu w jakikolwiek sposób wpłynie na istniejące i projektowane w tym rejonie Obszary Natura 2000 oraz inne obszary 37 i obiekty przyrodnicze podlegające prawnej ochronie. Poza odstąpieniem od realizacji ustaleń planu nie można zaproponować innych rozwiązań alternatywnych. W trakcie sporządzania prognozy nie napotkano na trudności wynikające z niedostatków techniki lub luk we współczesnej wiedzy. XV. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ ICH PRZEPROWADZANIA POSTANOWIEŃ PLANU Ze względu na charakter i niewielką skalę zmian, jakie niesie ze sobą realizacja omawianego planu nie przewiduje się konieczności dokonywania szczególnej analizy skutków jego postanowień. Oddziaływanie na środowisko, nawet przy realizacji wszystkich zapisów planu, nie powinno zmienić się tak znacznie by konieczne było wprowadzenie nowych narzędzi i metod obserwacji środowiska. Analizę skutków realizacji postanowień planu można wykonać w ramach oceny aktualności studium i planów sporządzanych przez Burmistrza miasta Józefowa. Opracowania takie opierają się m.in. na analizie obowiązujących planów miejscowych, stopniu ich realizacji oraz rejestru decyzji o pozwoleniu na budowę, wydawanych na podstawie obowiązujących planów. Bada się również aktualne funkcjonowanie środowiska przyrodniczego. Obowiązek wykonywania takich analiz wynika z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717). Przy tworzeniu tego typu opracowań należy zwrócić szczególną uwagę na stopień realizacji zapisów planu w zakresie urządzania zieleni, krajobrazu i zachowania powierzchni biologicznie czynnej. Ocenę aktualności studium i planów sporządza się co najmniej raz w czasie kadencji Rady Miasta. Z tą samą częstotliwością wykonywana byłaby analiza skutków realizacji postanowień planu. Dodatkowym instrumentem analizy skutków realizacji projektowanego dokumentu jest również monitoring środowiska prowadzony przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Organ ten wykonuje zadania wynikające z Państwowego Programu Monitoringu Środowiska oraz innych zadań określonych w odrębnych ustawach. Wyniki oceny stanu środowiska publikowane przez WIOŚ mogą być jedną z metod analizy skutków wdrożenia planu obrazującą zmiany parametrów jakościowych opisujących stan wód, powietrza, gleb, fauny, flory itp. XVI. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Potrzeba sporządzenia opracowania pt. „Prognoza oddziaływania na środowisko do Miejscowego Planu Zagospodarowania Przestrzennego miasta Józefowa – terenu „Nowa Wieś”” wynika z art. 51. Ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227). Opracowana prognoza ma na celu wykazanie, czy przyjęte w projekcie planu rozwiązania niezbędne dla zapobiegania powstawania zagrożeń środowiska, spełniają swoją rolę oraz w jakim stopniu warunki realizacji ustaleń planu mogą oddziaływać na środowisko. Zgodnie z zapisami ustawowymi rolą prognozy nie jest ocena przyjętych w planie rozwiązań planistycznych, a sprawdzenie czy w przyjętych rozwiązaniach zabezpieczony został we właściwy sposób interes środowiska przyrodniczego i kulturowego. Generalnie zakres dokumentacji prognozy obejmuje następujące problemy: - analizę środowiska, - identyfikację zagrożeń i potencjalnych konfliktów, - ocenę projektu w kontekście przewidywanych zagrożeń, 38 - ewentualne formułowanie alternatywnych propozycji. Uwarunkowania ekofizjograficzne omawianego obszaru są następujące: 1. W obrębie obszaru opracowania występują obiekty i obszary prawnie chronione: pomnik przyrody oraz Warszawski Obszar Chronionego Krajobrazu. 2. O zachodu teren objęty planem obejmuje niewielki fragment obszaru Natura 2000 – „Dolina Środkowej Wisły” oraz z nim graniczy. 3. Obszar tarasu zalewowego wraz z przylegającymi lasami (taras nadzalewowy) powinny pełnić funkcje przyrodnicze – wchodzą one w skład ciągu ekologicznego o znaczeniu regionalnym. Tereny te należy wykluczyć z lokalizacji zabudowy kubaturowej. 4. W strefie skarpy oddzielającej taras zalewowy od nadzalewowego oraz w obrębie wydm należy zachować naturalną konfigurację terenu. 5. Obszary położone na tarasie nadzalewowym posiadają korzystne warunki gruntowowodne dla lokalizacji zabudowy. 6. Z uwagi na występujący tu nieizolowany od powierzchni poziom wód gruntowych nie należy tu lokalizować obiektów mogących pogorszyć ich jakość. 7. Istniejąca na omawianym terenie roślinność jest typowa dla peryferyjnie położonego miejskiego osiedla o charakterze leśno-parkowym. Nadrzędnym celem miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego jest ochrona i kształtowanie ładu przestrzennego oraz ponadlokanych i lokalnych interesów publicznych w zakresie komunikacji, inżynierii i ochrony środowiska. Plan ustała zasady ochrony i kształtowania ładu przestrzennego poprzez ustalenia dotyczące kształtowania zabudowy oraz uporządkowania istniejących i wykształcenia nowych przestrzeni publicznych. Ustala się następujące przeznaczenie terenów objętych planem: 1. tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wolnostojącej, oznaczone na rysunku planu MNL; 2. teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej wolnostojącej albo bliźniaczej, oznaczony na rysunku planu MN; 3. tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z dopuszczeniem zabudowy usługowej, oznaczone na rysunku planu MN/U; 4. teren mieszkalnictwa zbiorowego, oznaczony na rysunku planu MZ; 5. tereny zabudowy usługowej z dopuszczeniem zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, oznaczone na rysunku planu U/MN; 6. tereny zieleni urządzonej, oznaczone na rysunku planu ZP; 7. lasy, oznaczone na rysunku planu ZL; 8. teren zalesień, oznaczony na rysunku planu ZLz; 9. tereny rolne, oznaczone na rysunku planu R; 10. Tereny komunikacji, w tym: a) tereny dróg publicznych, w tym: - droga o kategorii technicznej ulicy zbiorczej, oznaczona na rysunku planu KDZ, - drogi o kategorii technicznej ulic lokalnych, oznaczone na rysunku planu KDL, - drogi o kategorii technicznej ulic dojazdowych, oznaczone na rysunku planu KDD, b) tereny dróg wewnętrznych, oznaczone na rysunku planu KDW. W przypadku braku realizacji omawianego planu mogą również wystąpić istotne przekształcenia środowiska przyrodniczego, ponieważ teren ten łatwo zabudować wydając decyzje o warunkach zabudowy – brak ochrony w granicach miast użytków rolnych. 39 Nawet jeżeli założyć, że mino braku ochrony prawnej, większość terenów pozostanie w dotychczasowym rolniczym użytkowaniu, to biorąc pod uwagę występujące tu w przewadze gleby o przeciętnej przydatności dla celów rolniczych, stopniowo będzie zwiększała się powierzchnia odłogów. Przewidywane jest zwiększenie rozmiarów emisji zanieczyszczeń, wiążące się z funkcjonowaniem nowych terenów zabudowy wyposażonych w drogi dojazdowe, a tym samym i wzrostem natężenia ruchu samochodowego. Zatem stan czystości powietrza pogorszy się nieco w stosunku do stanu istniejącego, nie dojdzie jednak do przekroczenia dopuszczalnych norm. Na omawianym terenie nie zostaną zainstalowane punktowe źródła hałasu powodujące stałe lub okresowe przekraczanie dopuszczalnych norm. Projektowane ciągi komunikacyjne również nie będą stanowiły istotnych liniowych źródeł emisji hałasu. W stosunku do stanu aktualnego powstaną nowe źródła wytwarzania ścieków i odpadów. Na terenie objętym planem strefa skarpy oddzielającej tarasy Wisły oraz stoki wałów wydmowych to obszary zagrożone wystąpieniem powierzchniowych ruchów masowych. Na omawianym terenie obszar tarasu zalewowego położony jest w strefie zagrożenia powodziowego – plan nie wprowadza tu nowego zainwestowania. Na omawianym terenie występujące lasy porastające wydmy, które charakteryzują się dużym zagrożeniem pożarowym. Na omawianym terenie nie występują obiekty, w których mogą wystąpić nadzwyczajne zagrożenia środowiska. Biorąc pod uwagę naturalną rzeźbę terenu, jej przekształcenia będą niewielkie. Wynika to, że obszar objęty planem charakteryzuje się mało urozmaiconą konfiguracją. Nie wstępują tutaj form morfologiczne, które w wyniku planowanego zainwestowania mogłyby ulec degradacji. Realizacja ustaleń planu spowoduje ograniczenie powierzchni biologicznie czynnej. W rejonach przeznaczonych pod nowe ciągi komunikacyjne powierzchnia biologicznie czynna zostanie zlikwidowana. Na omawianym terenie występują gleby o przeciętnej przydatności dla celów rolniczych. W rejonach przeznaczonych pod nową zabudowę, drogi i infrastrukturę techniczną zostaną one całkowicie zdegradowane. W wyniku planowanego zainwestowania nie przewiduje się trwałego obniżenia poziomu wód gruntowych, natomiast do czasu realizacji kanalizacji sanitarnej istnieje niebezpieczeństwo ich zanieczyszczenia. Szata roślinna terenu objętego planem charakteryzuje się zróżnicowanymi walorami przyrodniczymi i krajobrazowymi. W wyniku planowanego zainwestowania istniejąca szata roślinna w przewadze zostanie zdegradowana, częściowej degradacji ulegną także cenne ekosystemy leśne. Zostaną zlikwidowane miejsca bytowania lokalnej fauny, w większości zwierzęta zamieszkujące ten rejon zostaną zmuszone do przeniesienia się na inne tereny. Realizacja nowej zabudowy, ogrodzeń poszczególnych działek oraz zwiększenie natężenia ruchu samochodów spowodują powstanie barier utrudniających przemieszczanie się zwierząt. Jednocześnie należy przypuszczać, że tereny biologicznie czynne zostaną zagospodarowane zielenią urządzoną z udziałem zieleni wysokiej. Prawdopodobnie ilość zieleni wysokiej w porównaniu ze stanem obecnych, w wyniku realizacji ustaleń planu zwiększy się. 40 Zmiana obecnego charakteru zagospodarowania terenów (tereny otwarte, niezabudowane) wpłynie niewątpliwie modyfikująco na warunki klimatu lokalnego. W granicach planu występują zabytki archeologiczne, które zapisy planu chronią w sposób właściwy. Realizacja ustaleń planu nie spowoduje niekorzystnych oddziaływań na istniejące i projektowane obszary Natura 2000. Nie przewiduje się również niekorzystnych oddziaływań na pozostałe obszary i obiekty przyrodnicze prawnie chronione występujące w rejonie terenu objętym planem. Krajobraz w wyniku realizacji ustaleń planu zostanie bardzo silnie przekształcony. Realizacja zapisów planu nie spowoduje transgranicznych oddziaływań na środowisko przyrodnicze. W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono zgodność zapisów planu z przepisami dotyczącymi ochrony środowiska oraz z dokumentami strategicznymi rangi wojewódzkiej, powiatowej i gminnej jak również ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Józefowa. Realizacja ustaleń planu nie spowoduje wystąpienia na omawianym terenie oraz na terenach przyległych oddziaływań znaczących i skumulowanych. Negatywny wpływ ustaleń planu na środowisko przyrodnicze będzie wynikał z wprowadzenia na tereny do tej pory niezinwestowane zabudowy, co wiązać się będzie z przekształceniami w środowisku typowymi dla terenów nowych inwestycji głównie z zakresu emisji zanieczyszczeń powietrza, hałasu i wibracji. Planowane zainwestowanie może również niekorzystnie oddziaływać na stan jakościowy wód podziemnych. Obecnie nie są znane technologie, które umożliwiałyby całkowitą neutralizację tego typu zmian w środowisku przyrodniczym. Za najistotniejsze, z punktu widzenia ochrony środowiska, należy uznać monitorowanie następujących dziedzin i zagadnień: 1. Obserwacje zmian w strukturze użytkowania gruntów (wielkość powierzchni zainwestowanych, kubatury nowych obiektów budowlanych). Zagadnienia te powinny być monitorowane na bieżąco przez samorząd lokalny. 2. Obserwacje zmian jakości poszczególnych komponentów środowiska zarówno na terenie objętym planem jak i na terenach przyległych. Ze szczególnym uwzględnieniem stanu higieny atmosfery, klimatu akustycznego, stanu jakościowego wód podziemnych według powierzchniowych – WIOŚ według własnego harmonogramu. 3. Obserwacje stanu technicznego infrastruktury, ze szczególnym uwzględnieniem urządzeń do odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków – zarządzający siecią według własnego harmonogramu. 41