Algieria 1990 2000

W stronę energii
niskowęglowej
dr Derek M. Taylor
Doradca ds. Energetyki
Komisja Europejska
Spis treści
• Energia w UE w roku 2006
• Pierwszy Pakiet EnergetycznoKlimatyczny
• Zakończenie budowy Wewnętrznego
Rynku Energii
• Drugi Pakiet Energetyczno-Klimatyczny
• Nowy Pakiet Energetyczny
• Gdzie jesteśmy teraz ?
System europejski
Tworzenie polityki i przepisów – Bardzo uproszczone!
Komisja Europejska
PROPONUJE
Parlament Europejski
PRZYJMUJE
Rada Europejska
(Przedstawiciele
Państw
Członkowskich UE)
Sytuacja energetyczna UE
w 2006 r.
Nasze dostawy energii:
• Stawały się coraz bardziej zależne od
źródeł importowanych
• Były coraz droższe (i czyniły nas mniej
konkurencyjnymi w porównaniu z innymi)
• Zwiększały zanieczyszczenie środowiska
i przyspieszały zmianę klimatu
- zatem konieczna była nowa polityka
energetyczna
Bezpieczeństwo dostaw
100%
90%
80%
70%
60%
50%
40%
30%
20%
10%
0%
razem
2000
ropa
2010
gaz ziemny
2020
paliwa stałe
2030
Główne źródła importu
• Główni dostawcy ropy
–
–
–
–
–
Rosja
(31%)
Norwegia
(20%)
Arabia Saudyjska*(13%)
Libia
(10%)
Iran*
( 7%)
• Główni dostawcy gazu
–
–
–
–
Rosja
Norwegia
Algeria
Głównie LNG
(42%)
(24%)
(18%)
(16%)
• Główni dostawcy węgla
– Afryka Południowa (26%)
– (* Bliski Wschód łącznie
~22%)
– Rosja
– Australia
– Kolumbia
(16%)
(15%)
(12%)
Ceny ropy i gazu na granicach
Niemcy (Norwegia/Rosja)
Francja (Norwegia/Rosja)
Węgry (Rosja)
Włochy (Rosja/Algieria)
Zmiany w emisji CO2
(w milionach ton – w porównaniu do 1990)
600
500
400
300
200
100
0
-100
-200
2000/1990
transport
2010/1990
przemysł
2020/1990
en.el./ciepl
2030/1990
inne
razem CO2
Podczas
słonecznego dnia
…..
Ale zbyt często ……
…. a przyczyna?
Pakiet Energetyczno-Klimatyczny
-1• Pierwszy „Pakiet w sprawie energii i zmian
klimatu” został przyjęty przez Komisję w
styczniu 2007
• Stał się znany jako “3 x 20 do roku 2020”
• Stanowi podstawę polityki energetycznej
UE
Główny cel
Głównym celem polityki jest:
• Redukcja o 20% emisji gazów
cieplarnianych wytwarzanych przy
produkcji energii do 2020 roku
• Celem « koniecznym » jest
spowolnienie zmian klimatu
A nawet …..
Bardzo istotny cel - 30%
• Komisja uważa, że gdy zostanie
osiągnięte międzynarodowe porozumienie
w sprawie celów protokołu z Kioto po 2012
roku, powinno to doprowadzić do
zmniejszenia o 30% emisji gazów
cieplarnianych w krajach rozwiniętych do
roku 2020 (oczywiście!)
Pozostałe cele „20”
Energia ze źródeł odnawialnych
• Wzrost udziału energii ze źródeł odnawialnych w
ogólnym miksie energetycznym UE do 20% w
roku 2020
Efektywność energetyczna
• Ambitnym celem tej polityki jest poprawa
efektywności energetycznej o 20% do roku 2020
Szczyt Europejski w marcu
2007
• Na Szczycie Europejskim w marcu 2007 r.
głowy państw/szefowie rządów Państw
Członkowskich UE zdecydowanie poparły
propozycje Komisji.
• Wszystkie trzy „20” zostały poparte
przez państwa członkowskie.
• Komisja została poproszona o składanie
propozycji legislacyjnych w wielu
obszarach.
Wewnętrzny Rynek Energii
• Spodziewane otwarcie rynku energii UE przebiega
wolniej niż oczekiwano
• Dalsza liberalizacja UE jest istotnym elementem polityki
energetycznej Wspólnoty
• Rada wyraźnie poparła wysiłki Komisji w osiągnięciu
skutecznej liberalizacji rynków energii UE i uczynieniu
ich bardziej otwartymi i przejrzystymi.
W rezultacie:
• Przyjęcie przez Komisję trzeciego pakietu dotyczącego
liberalizacji rynku energii - 19 września 2007 r.
Główne elementy trzeciego
Pakietu dot. Rynku Wewnętrznego
• Główne elementy Trzeciego Pakietu:
– rozdział właścicielski
– kontrola nad sieciami UE – spółki z państw trzecich
– ułatwienie transferów transgranicznych – nowa
Agencja
– Skuteczniejsi regulatorzy krajowi – podjęte środki
– Promocja współpracy i inwestycji transgranicznych –
Europejska Sieć OSD
– Lepsza przejrzystość – działanie sieci, dostawy i
ustalanie cen
– Większa solidarność – w obliczu zagrożenia dostaw
Pakiet Energetyczno-Klimatyczny
-2• W styczniu 2008 roku Komisja przyjęła
„Drugi pakiet w sprawie energii i zmian
klimatu”
• Skupiał się on przede wszystkim na
nowych regulacjach prawnych
dotyczących
– handlu emisjami (ETS)
– źródeł odnawialnych
– sekwestracji i magazynowania węgla
Zmniejszenie emisji gazów
cieplarnianych
• Propozycja poprawki do Dyrektywy
ustanawiającej ETS (system handlu
emisjami).
• Obejmuje okres po roku 2012
• Celem jest wzmocnienie, rozszerzenie i
poprawa funkcjonowania ETS
• Dyrektywa określa emisje gazów
cieplarnianych w państwach
członkowskich w 2020 roku
Główne zmiany w istniejącej
Dyrektywie
• Niektóre z głównych zmian w systemie
obejmują:
– Wspólny dla całej UE pułap dozwolonych emisji
zamiast 27 limitów krajowych.
– Pułapy roczne będą spadać liniowo; ten trend
spadkowy będzie trwał nawet po zakończeniu
trzeciego okresu rozliczeniowego (2013-2020).
– Dużo większa część uprawnień będzie sprzedawana
na aukcjach niż przyznawana bezpłatnie.
– Niektóre nowe gałęzie przemysłu (np. producenci
aluminium i amoniaku) będą objęte ETS; tak samo w
przypadku dwóch kolejnych gazów (N2O i
perfluorowęglowodory).
Wykorzystanie energii ze
źródeł odnawialnych
• Proponowane prawo ma na celu ustanowienie
wiążących celów dotyczących udziału
odnawialnych źródeł energii w łącznym zużyciu
energii, oraz udziału biopaliw w transporcie.
• Wspólnota z celem 20% w zakresie źródeł
odnawialnych – ze szczegółowym celem
określanym dla każdego państwa
członkowskiego – do 2020 roku
• W każdym państwie członkowskim udział
biopaliw w transporcie ma wynosić co najmniej
10%
Obecne i przyszłe cele UE
dla źródeł odnawialnych
RES
Biopaliwa
Obecnie (osiągnięto)
8,5% (2005) 1,5%
(2006)
2010 (cel
wskaźnikowy)
12%
5,75%
2020 (proponowany
cel wiążący)
20%
10%
Kilka przykładów….
Państwo
Źródła odnawialne
2005
Źródła odnawialne
cel na 2020
Belgia
2,2%
13%
Bułgaria
9,4%
16%
Czechy
6,1%
13%
Niemcy
5,8%
18%
Francja
10%
23%
Finlandia
28,5%
38%
Polska
7,2%
15%
Wielka Brytania
1,3%
15%
Holandia
2,4%
14%
Szwecja
39,8%
49%
Składowanie CO2 w
warstwach geologicznych
• Głównymi elementami nowej Dyrektywy są:
– Umożliwienie realizacji projektów CCS (oddzielenie i
składowanie węgla) poprzez stworzenie ram prawnych
– Postanowienia zapewniające nienaruszalność środowiska w
trakcie cyklu życia obiektu składowania (od wyboru miejsca
aż do czasu po zamknięciu)
– wychwytywany i składowany CO2 będzie uważany za
nieemitowany w ramach ETS
• Propozycja jest szeroko popierana przez państwa
członkowskie.
Projekty demonstracyjne CCS
• Mimo że wszystkie technologie używane w
procesie CCS są już w użyciu, jak dotąd nie
zostały zastosowane na skalę komercyjną
• Dlatego też ważne jest zademonstrowanie
działania CCS
• Powinno to pomóc w przekonaniu opinii
publicznej (i polityków), że ta technologia działa
• Jak również zaowocować udoskonaleniem
technologii
• ….. i obniżyć koszty
Niektóre z dyskusji
(dotyczących podziału
obciążeń) były ewidentnie
bardzo „trudne”….
W międzyczasie ……
ETS i źródła odnawialne
• Duża część debaty obraca się wokół „podziału obciążeń”
dla CO2 i źródęł odnawialnych
• Propozycje Komisji opierały się na wyczerpujących
badaniach i analizach – w szczególności „Ocenie
oddziaływania” (SEC (2008) 85/3), jej Załącznika (SEC
(2008) 85 - 211 stron!) i innych dokumentów
• Wszystkie te dokumenty są powszechnie dostępne
• Proszę pamiętać – jedynym celem ETS jest
zmniejszenie emisji węgla – w najbardziej uczciwy i
skuteczny sposób
• Z drugiej strony, źródła odnawialne zmniejszają emisję
węgla i zwiększają bezpieczeństwo dostaw.
Drugi Strategiczny Przegląd
Energetyczny i inne dokumenty
Przyjęte przez Komisję 13 listopada 2008 r.:
20 dokumentów, w tym:
– 5 propozycji legislacyjnych
•
•
•
•
•
rezerwy ropy
efektywność energetyczna budynków
oznakowanie klas energetycznych
oznakowanie opon
wytyczne dot. kogeneracji
– 8 Komunikatów
• W tym SER, Zielona Księga na temat TEN E, Morskie instalacje
wiatrowe, Uaktualnienie PINC, propozycje dotyczące efektywności
energetycznej
– Reszta to dokumenty robocze
• W tym jeden dotyczący popytu i podaży energii, dostaw i inwestycji
Drugi Strategiczny Przegląd
Energetyczny
• Tytuł „Unijny plan działania na rzecz bezpieczeństwa
energetycznego i solidarności energetycznej” (tymczasowy)
• Kilka interesujących uwag
– Konkurencyjny rynek energii jest kluczowy dla realizacji założeń „20-2020".
– Pakiet Energetyczny zmniejszy zużycie energii nawet o 15% w roku
2020.
– Środki uzupełniające konieczne do osiągnięcia 3 celów – przede
wszystkim bezpieczeństwo dostaw.
– Import netto paliw kopalnych powinien pozostać w przybliżeniu na
obecnym poziomie. – nawet po pełnym wdrożeniu pakietu.
• Dokument ocenia również wyzwania na okres po roku 2020.
Unijny plan działania na rzecz
bezpieczeństwa energetycznego
i solidarności energetycznej
• Pięciopunktowy Plan Działania
obejmujący:
– Potrzeby w zakresie infrastruktury i
dywersyfikacji dostaw energii
– Zewnętrzne relacje energetyczne
– Zasoby ropy i gazu oraz mechanizmy
reagowania kryzysowego
– Efektywność energetyczną
– Najlepsze możliwe wykorzystanie lokalnych
zasobów energetycznych UE.
Promowanie infrastruktury
energetycznej – 6 priorytetów
• Połączenie izolowanych rynków energii – Plan
Połączeń Bałtyckich
• Południowy korytarz gazowy – do opracowania
– jeden z najwyższych priorytetów
• Komunikat w połowie 2009 r.
• Plan działania dotyczący LNG w roku 2009
• Komunikat o zakończeniu śródziemnomorskiego
pierścienia energetycznego (2010)
• Połączenie gazowe i elektryczne północpołudnie – budowane z inicjatywy NETS
• Plany Sieci Przybrzeżnej na Morzu Północnym –
jednego z elementów europejskiej supersieci
Nowy impuls w podejściu do
efektywności energetycznej
• 2008 Pakiet dot. Efektywności Energetycznej
– Efektywność energetyczna budynków – przekształcenie
certyfikatów energetycznych dla budynków w rzeczywisty
instrument rynkowy
– Korekta Dyrektywy o znakowaniu energetycznym – rozszerzenie
poza zastosowania do urządzeń domowych
– Nowe oznaczenia energetyczne dla opon samochodowych
– Intensyfikacja wdrażania Dyrektywy o projektowaniu
ekologicznym – tzn. przyjęte zostaną nowe wymagania
minimalne dla żarówek, funkcji wstrzymania i wyłączenia (trybów
stand-by i off), oświetlenia biur i ulic ….
Efektywność energetyczna – cd.
– Promowanie kogeneracji – szczegółowe wskazówki
dla wdrażania Dyrektywy o kogeneracji
– Program Spójności przeznaczył ponad 9 mld euro na
promocję EE i OŹE
– Pakiet dot. podatków ekologicznych – korekta
Dyrektywy o podatku energetycznym i ocena VAT
oraz innych instrumentów podatkowych dla
sprawdzenia ich przydatności w promowaniu
efektywności energetycznej.
– Opracowano w oparciu o IPEEC
– Ocena Planu Działania na rzecz Efektywności
Energetycznej w 2009 i przygotowanie bardziej
konkretnego planu
Główny scenariusz na 2020
Tony oleju
ekwiwalent
nego
2005
P.E.D.
1811
666
445
320
1968
702
505
342
1903
648
443
340
1712
608
399
216
1672
567
345
253
123
197
221
270
274
257
221
249
218
233
Ropa
Gaz
Paliwa
kopalne
RES
Atomowe
wartość
bazowa
$61/bbl
wartość
bazowa
$100/bbl
Nowa
Nowa
polityka polityka
$61/bbl $100/bbl
Wizja na 2050
• Zmniejszenie zużycia węgla w produkcji
energii w UE
• Koniec z uzależnieniem transportu od ropy
• Niski poziom zużycia energii energooszczędne budynki
• Inteligentna sieć elektryczna
• Przygotowanie „Mapy drogowej dla polityki
energetycznej 2050” w ramach Planu
SET.
Podsumowując…..
• Cele 20-20-20 na rok 2020 po ich osiągnięciu,
przygotują nas dobrze do realizacji wizji na rok
2050
• Są one ważnym – w gruncie rzeczy bardzo
ważnym, jeśli nie kluczowym – krokiem w stronę
zrównoważonej przyszłości
• Jeśli ich nie zrealizujemy, koszt dla nas – i dla
przyszłych generacji – będzie nie do
przeszacowania. Ale z pewnością będzie
olbrzymi.
• Jeśli myślicie, że życie teraz jest ciężkie ……