Magazyn New World Resources

Magazyn New World Resources
Nr 3 2012
rozmowa
6–9
Zarządzanie projektem –
nieprzewidziane zdarzenia,
harmonogramy i dobra komunikacja
technologia
10 –11
Sekwestracja CO2, czyli wychwytywanie
i składowanie dwutlenku węgla
odpowiedzialność
14 –17
Wykwalifikowani pracownicy
stanowią klucz do przyszłości NWR
Słowo Wstępne
Drodzy Czytelnicy,
Kiedy dwa lata temu obejmowałem stanowisko dyrektora Fundacji OKD, poznałem zespół,
który był dobrze zorganizowany i czynił wiele dobrego, ale sama fundacja była czymś w
rodzaju „niechcianego dziecka”. Moim głównym zadaniem było więc przybliżenie ludziom
działalności fundacji, przeniesienie jej głównego ciężaru działalności w taki sposób, aby
lepiej spełniała długoterminowe założenia spółki macierzystej a także mocniej integrowała
się w ramach „rodziny NWR”, aby zmienić myślenie o jednostronnej zależności - „my dajemy
pieniądze, a Fundacja je rozdaje”.
Spoglądając wstecz mogę śmiało powiedzieć, że udało się nam osiągnąć te cele. Jesteśmy
drugą co do wielkości i najbardziej rozpoznawalną fundacją korporacyjną w Czechach.
W większym stopniu skupiamy się na projektach górniczych, na naszych pracownikach i
darczyńcach. Dowodem uznania dla naszej pracy jest prestiżowa nagroda Via Bona, jaką OKD
odebrał we wrześniu za filantropię korporacyjną - przede wszystkim działalność fundacji oraz
współpracę z Obywatelskim Stowarzyszeniem Św. Barbary.
Nierozsądnym byloby twierdzenie, że dzięki Fundacji czeka nas lepsza przyszłość. Jestem
jednak przekonany, że odpowiedzialna praca przynosi w dłuższej perspektywie korzyści.
Obecnie prowadzone są różne inwestycje górnicze, inne są w fazie projektowania – a wszystkie
realizowane są we współpracy z władzami lokalnymi. Z myślą o naszych pracownikach
powołaliśmy do życia „Sercówkę”, nową inicjatywę dzięki której czterdzieści stowarzyszeń,
w których działają nasi pracownicy, może rozwijać ofertę zajęć po pracy. Jeśli o mnie chodzi,
to te kameralne projekty i inicjatywy dają mi więcej satysfakcji, niż te wielkie. Wdzięczność
i odpowiedzialność, jaką wykazują nasi pracownicy, oferując bezinteresowną pomoc,
przypomina mi, że nie możemy zapominać o naszych sąsiadach i społeczności lokalnej.
Podsumowując, muszę podziękować naszym darczyńcom i wolontariuszom, którzy wnieśli
do naszych projektów wiele radości, a także wszystkim tym, którzy doceniają to co robimy.
Jesteśmy wdzięczni za okazane wsparcie, ale jednocześnie twardo stąpamy po ziemi.
Pamiętamy, że każdego roku możemy zainwestować dziesiątki milionów koron w ludzi w
naszym regionie tylko dzięki przemysłowi górniczemu. Im lepiej wiedzie się spółce, tym lepiej
dla jej pracowników i społeczności lokalnej. Możemy więc mieć tylko nadzieję, że dzięki naszej
pracy, więcej ludzi zrozumie to proste równanie.
Życzę Wam wielu sukcesów w życiu osobistym i zawodowym.
Jiří Suchánek
Dyrektor Fundacji OKD
Open Mine Nr 3 2012 Wydawca: New World Resources Plc
c / o Hackwood Secretaries Limited | One Silk Street | London EC2Y 8HQ | Wielka Brytania
Jachthavenweg 109h | 1081 KM | Amsterdam | Holandia
Tel.: +31 20 570 2200 | Fax: +31 20 570 2222
E-mail: [email protected]
Strona internetowa: newworldresources.eu
Redaktor naczelny: Tomáš Píša
Redaktor: Marek Síbrt I Współpraca: Roman Grametbauer
Wydrukowano w Polsce
Produkcja i dystrybucja: Cook Communications
Projekt i skład: BISON & ROSE
Rejestracja: MK ČR E 18829
Zamknięcie wydania: 31. 08. 2012
Wszelkie prawa zastrzeżone. Przedruk i korzystanie z jakichkolwiek zdjęć
zawartych w tej publikacji bez pisemnej zgody NWR są zabronione. Logo spółek,
produktów i usług zaprezentowanych w tej publikacji są znakami towarowymi
poszczególnych firm. Pytania, uwagi i pomysły dotyczące artykułów mogą być
kierowane na adres: [email protected]. Elektroniczna wersja magazynu, zawierająca
aktywne linki jest dostępna na stronie internetowej Spółki.
Czytnik kodu QR nie
wymaga wpisywania
adresu e-mail. Wystarczy
zeskanować ten kod
(z lewej strony) na
telefon.
6–9
Wywiad z nowo
mianowanym
dyrektorem
NWR KARBONIA
10 –11
14 –17
Trudności w
wychwytywaniu
dwutlenku
węgla
Praktykanci
są przyszłością
NWR
20 –21
22 –23
Gra w golfa
nie tylko dla
biznesmenów
Praca i dom
dla osób
niepełnosprawnych
Spis treści
4–5
gospodarka
14–17
Wyniki finansowe NWR za pierwsze
półrocze 2012: doskonała kontrola
kosztów u podstaw wyników NWR
6–9
rozmowa
Wykwalifikowani
pracownicy stanowią klucz
do przyszłości NWR
18–19
Zarządzanie projektem –
nieprzewidziane zdarzenia,
harmonogramy i dobra komunikacja
technologia
22–23
technologia
Ferrit: Współpraca z OKD
ma dla nas kluczowe znaczenie
rekultywacja
Zaliczanie dołków nad
kopalnią
Sekwestracja CO2, czyli wychwytywanie
i składowanie dwutlenku węgla
12–13
gospodarka
Przemysł górnictwa węgla
kamiennego w Polsce
20–21
10–11
odpowiedzialność
odpowiedzialność
Dzięki Fundacji OKD osoby
niepełnosprawne mają pracę
i miejsce do życia
gospodarka
rozmowa
technologia
Wyniki finansowe NWR za pierwsze
półrocze 2012: doskonała kontrola
kosztów u podstaw wyników NWR
W sierpniu NWR ogłosił wyniki finansowe za pierwsze półrocze 2012.
Spółka osiągnęła solidne wyniki finansowe pomimo utrzymujących
się spadków cen węgla koksującego i spowolnienia na rynku stali.
W śródrocznych wynikach rzucają się w oczy dwie rzeczy: ulepszony
asortyment z wyższym udziałem węgla koksującego w sprzedaży
zewnętrznej oraz ścisła kontrola kosztów na wszystkich szczeblach spółki.
Wyniki za pierwsze półrocze 2012
Przychody wyniosły 694 miliony euro
a EBITDA – 158 milionów euro. Produkcja
węgla utrzymała się na wysokim
poziomie 5,8 Mt. Sprzedaż zewnętrzna
wyniosła 4,8 Mt przy wzrastającym
udziale węgla koksującego - 55%.
Dzięki ciągłej dbałości o kontrolę
kosztów w pierwszym półroczu udało
nam się utrzymać jednostkowe koszty
wydobycia liczone w walucie lokalnej, co
jest wynikiem niezwykłym, zważywszy
na zwiększającą się presję inflacyjną
w branży oraz coraz większe średnie
głębokości naszych kopalń.
Bezpieczeństwo było, jest i będzie
najważniejszym priorytetem NWR.
Wskaźnik LTIFR (ang. Lost Time Injury
Frequency Rate) wciąż ulega poprawie
i wynosi obecnie 7,56 wypadków
skutkujących nieobecnością w pracy
na milion przepracowanych godzin.
Naszym celem jest osiągnąć wskaźnik
LTIFR poniżej 5 do roku 2015 r.
pozostało bez wpływu na nasze ceny
węgla koksującego w III kwartale.
Pomimo to udało się nam w tym
okresie osiągnąć dobrą cenę węgla
koksującego na poziomie 129 EUR/t,
minimalnie powyżej średniej ceny
zbytu w II kwartale.
Utrzymujemy bardzo solidny
bilans. W połowie roku zadłużenie
netto wyniosło 472 miliony euro,
uwzględniając 19 milionów euro
wpłacone w maju udziałowcom NWR
jako finalna dywidenda za 2011 r.
Na dzień 30 czerwca 2012r. środki
pieniężne i ich ekwiwalenty wynosiły
452 miliony euro.
Cena koksu pozostała na poziomie
294 EUR/t przy wciąż wysokim udziale
procentowym bardziej stabilnego
i wysokomarżowego produktu,
koksu odlewniczego. Biorąc pod
uwagę utrzymującą się stagnację
na regionalnym rynku koksu, jest to
wynik miarodajny.
Dywidenda śródroczna za 2012r.
Najważniejsze
informacje za pierwsze
półrocze 2012:
Produkcja węgla:
5,8 milionów ton
Stałe jednostkowe koszty
wydobycia: 80 EUR/t
Dywidenda śródroczna
na akcję: 0,06 euro
Całoroczny cel produkcyjny:
11,0–11,1 milionów ton
Ciągła poprawa standardów
bezpieczeństwa
Z uwagi na dobre wyniki finansowe
i rozsądne perspektywy ogłosiliśmy,
że we wrześniu 2012r. wypłacimy
dywidendę śródroczną w wysokości
6 eurocentów za akcję. Spółka
wypełnia w ten sposób politykę
dywidendową, zgodnie z którą
50 procent zysku netto wypłacane jest
w trakcie cyklu koniunkturalnego .
Solidny poziom cenowy w
I kwartale 2012r.
Od połowy 2011r. ceny węgla
koksującego notowały regularne
spadki, co przy znaczącej nadwyżce
półmiękkiego węgla koksującego
w ostatnim czasie w regionie, nie
I na koniec, ustaliliśmy ceny węgla
energetycznego na cały 2012r.
na średnim uśrednionym poziomie
74 EUR/t.
Projekty rozwojowe
Zgodnie z informacją ogłoszoną
na początku roku trwa przegląd
projektu Dębieńsko realizowanego
na południu Polski. Przedmiotem
przeglądu jest głównie strona
kosztowa projektu. Oczekujemy, że
o wynikach przeglądu będziemy mogli
poinformować jeszcze przed końcem
bieżącego roku.
Jeśli idzie o bieżące przedsięwzięcia,
projekt rozbudowy Kopalni Karwina,
mający na celu powiększenie
Open Mine 3 I 2012
4
bezpieczeństwo
rekultywacja
rezerw twardego węgla koksującego
o 30 Mt do 2017r., postępuje zgodnie
z harmonogramem.
swojego poprzednika na stanowisku
prezesa wykonawczego.
Reakcja na wyniki finansowe
i dalsze perspektywy
Cele na rok obrotowy 2012
Do końca 2012r. mamy pełną ilość
zamówień i oczekujemy, że produkcja
węgla w roku obrotowym 2012 zamknie
się pomiędzy 11,0-11,1 Mt, nieco poniżej
poprzednich celów produkcyjnych, oraz
że sprzedaż zewnętrzna węgla wyniesie
10,3-10,4 Mt. Wszystko wskazuje na to,
że uda się nam poprawić asortyment
w sprzedaży zewnętrznej i osiągnąć
w 2012 r. 48 procentowy udział
węgla koksującego w porównaniu
do 44 procent w roku ubiegłym,
oraz że utrzymamy dotychczasowe
jednostkowe koszty wydobycia
na stałym kursie walutowym. Wydatki
kapitałowe również mają pozostać
na niezmienionym poziomie
210–220 milionów euro.
Wyniki finansowe NWR były zgodne
lub nieco przewyższyły oczekiwania
analityków, co w bieżącym klimacie
ekonomicznym jest dowodem solidnych
podstaw operacyjnych i finansowych
spółki. Analitycy zwracali szczególną
uwagę na imponujący poziom kontroli
kosztów w porównaniu z innymi spółkami
górniczymi w regionie i na świecie.
Niemniej jednak zarówno analitycy jak
i inwestorzy w dalszym ciągu obawiają
się wpływu szeroko rozumianych
czynników makroekonomicznych
na dalsze wyniki NWR.
W istocie, w perspektywie
krótkoterminowej na rynku utrzymywać
się będzie trudna sytuacja. Nie wpływa
to jednak na solidne podstawy naszego
modelu biznesowego, opartego
na długofalowych relacjach z klientami
z branży hutniczej. Co więcej,
produkcja motoryzacyjna w naszym
regionie rośnie a w ofercie naszych
odbiorców znaleźć można coraz więcej
produktów ze stali o wysokiej wartości
dodanej, co przekłada się na większą
konkurencyjność regionalnej branży
hutniczej – naszego głównego rynku
zbytu.
Nowy prezes wykonawczy
Jest nam niezmiernie miło powitać
nowego prezesa wykonawczego w
Zarządzie NWR. Pan Gareth Penny
zastąpi na tym stanowisku pana
Mike’a Salamona, pod którego
przywództwem NWR przeszedł
niezwykłą transformację, zmieniając
się w światowej klasy przedsiębiorstwo
górnicze, wchodząc jako wysoko
oceniana spółka do indeksu FTSE 250
a także stając się firmą o niezwykle
wysokich standardach bezpieczeństwa,
wydajności i przejrzystości. Pan Penny
będzie rozwijał dotychczasowy dorobek
Webcast
odpowiedzialność
Radek Němeček
Szef działu relacji inwestorskich
[email protected]
Slide
Search Slides
Steel environment
20
Source: World Steel Association
Steel production in NWR's customer markets (LHS)
Global utilisation ratio of 64 countries (RHS)
Coking coal market share in Central Europe
%
3%
100
90
25%
15%
Source: 2011 production for
Polish producers and NWR;
2011 imports estimates from
IEA
80
15
NWR
70
10
Polish producers
60
5
US imports
50
0
40
1 Austria,
2 Austria,
Czech Republic, Germany, Poland and Slovakia
NWR revenue exposure to end sectors
Other imports
57%
Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2 Q3 Q4 Q1 Q2
08 08 08 08 09 09 09 09 10 10 10 10 11 11 11 11 12 12
Czech Republic, Hungary, Poland and Slovakia
Foundry coke market share in Europe
13%
26%
42%
Mechanical
engineering
21%
36%
NWR
22%
Poland
Automotive &
railways 79%
26%
7%
High-end steel products
Construction
Italy
Spain
28%
Packaging
Electrictity and heat generation
Pan Penny (49 l.) ma 25-letnie
doświadczenie w przemyśle
wydobywczym; pracował w
międzynarodowych firmach
górniczych, takich jak: Anglo
American, De Beers oraz AMG.
„Jako Prezes De Beers od 2006
do 2010 roku, Gareth zdobył
głębokie doświadczenie w
zakresie tworzenia wartości dla
akcjonariuszy zarówno dzięki
jasnej strategicznej wizji rozwoju,
jak i umiejętności zarządzania
zmianami”, powiedział
odchodzący Prezes Mike
Salamon.
Source: NWR estimates of
installed foundry coke
capacities
Source: NWR FY 2011 Results; NWR estimates
Jan Fabian, Chief Operating Officer
NWR ogłosiła powołanie Garetha
Penny’ego na Prezesa Spółki
z dniem 1 października 2012 roku.
Zastąpi on Mike’a Salamona,
który przejdzie na emeryturę
po upływie pięcioletniej kadencji
w Zarządzie na stanowisku
Prezesa.
Jako Prezes Pan Penny zapewni
przywództwo na poziomie Grupy
w ramach struktury holdingowej
NWR, biorąc odpowiedzialność
za ogólny wzrost Spółki, jej
rozwój i wyniki, nadając kierunek
i prowadząc realizację strategii
Spółki poprzez działające w
podmiotach zależnych zespoły
zarządzające.
Downloads
Steel production, NWR’s customer markets1
Mt
Gareth Penny został
powołany na nowego
Prezesa NWR
8
W dniu 23 sierpnia w budynku Londyńskiej Giełdy Papierów Wartościowych Mike Salamon,
Marek Jelinek i Jan Fabian przedstawili wyniki finansowe New World Resources Plc za
pierwszą połowę 2012r. W konferencji, w tym również online, udział wzięło około 150 osób.
„NWR jest dobrze zarządzaną
spółką zatrudniającą doskonale
wykwalifikowanych pracowników
i posiadającą solidny model
biznesowy”, powiedział Pan Penny.
Open Mine 3 I 2012
5
gospodarka
rozmowa
technologia
Zarządzanie projektem –
nieprzewidziane zdarzenia,
harmonogramy i dobra komunikacja
Rodney Voigt, Południowoafrykańczyk zawodowo
zajmujący się zarządzaniem projektami o bogatym,
doświadczeniu górniczym, zdobytym przez
dziesięciolecia pracy w kopalniach węgla, złota, miedzi
i manganu, objął na początku bieżącego roku funkcję
dyrektora projektu w NWR KARBONIA, polskiej filii NWR.
Pan Voigt spotkał się z nami w
kopalni Dębieńsko na południu
Polski, gdzie odpowiada za projekt
wydobycia w ramach 50-letniej
koncesji zasobów węgla koksującego
ocenianych nawet na 190 milionów
ton.
Co skłoniło Pana do przyjazdu
do Polski z RPA?
Byłem dyrektorem projektu w AMCI,
grupie zajmującej się górnictwem,
inwestycjami i handlem, kiedy Mike
Salamon [Prezes NWR – przyp.
red.] przedstawił mi projekt NWR
KARBONIA w Polsce i poprosił
o zawodową opinię. W ten sposób
przyczyniłem się do powstania tego
projektu. Podczas pracy można
czasami skupić się nad szczegółami
do tego stopnia, że zapomina się
o całości. Dlatego też zasugerowałem
powołanie przez NWR KARBONIA
komitetu doradczego, który miałby
za zadanie zadawać niecodzienne
pytania i który mógłby torować
drogę, kiedy potrzebna jest pomoc
z zewnątrz, jako że wszystkich
problemów nie da się rozwiązać
na poziomie grupy projektowej. Jakiś
czas po zamknięciu AMCI w RPA,
Jan Fabian [dyrektor operacyjny
NWR – przyp. red.] zapytał mnie, czy
nie chciałbym przyjechać na miejsce
i zająć się wdrożeniem projektu.
Jestem w Polsce od kwietnia.
Od czego Pan zaczął?
Projekt to projekt. Najważniejsze to
ustalić zakres projektu wiedzieć, co
się będzie robić – teraz znajdujemy
się właśnie na tym etapie. Potem
trzeba zrobić plan. Planowanie jest
w gruncie rzeczy bardzo proste,
bardzo metodyczne. Trzeba dokładnie
określić sposób, w jaki wszystko
ma być poukładane, a to po prostu
dlatego aby czegoś nie ująć dwa
razy lub, co gorsza, pominąć.
Wydatki i harmonogram muszą się
ze sobą zgadzać. Wprowadziłem
obowiązek, aby w każdym projekcie,
nad którym pracuję, znalazł się plan
awaryjny. Większość ludzi zdaje sobie
sprawę z potrzeby uwzględnienia
nieprzewidzianych kosztów, bo
nie można przewidzieć wszystkich
kosztów co do grosza. Z tego samego
względu chcę, aby plan uwzględniał
zdarzenia, których nie można
przewidzieć. To wbrew pozorom
ma dużo sensu. Tak jak nie sposób
przewidzieć wszystkich kosztów,
nie sposób przewidzieć wszystkich
zdarzeń. Obecnie mamy do dyspozycji
narzędzia, które pozwalają
na dość dokładne określenie
nieprzewidzianych kosztów i zdarzeń.
Open Mine 3 I 2012
6
bezpieczeństwo
Czy mam rozumieć, że w tego
typu projekcie nie powinniśmy
spodziewać się żadnego stałego
terminarza?
Mówię, że możemy mieć
przewidywaną datę końcową, ale
że w międzyczasie może zdarzyć
się wiele rzeczy, powodujących
potencjalne opóźnienia, i że trzeba to
ująć w projekcie. Najgorsze co można
zrobić, to powiedzieć zarządowi,
że projekt będzie kosztował tyle
i trwał tyle. Jeśli tak to im powiemy,
nic więcej nie pozostanie im w
pamięci. Nikt nie będzie pamiętał,
że w międzyczasie zmieniono zakres
projektu i wiele innych rzeczy, a kiedy
termin przesunie się o jeden dzień lub
budżet zostanie przekroczony o kilka
złotych lub euro, usłyszymy, że „to
nieudany projekt”. Tak więc uważam,
że ze sprawozdawczego punktu
widzenia należy dobrze zrozumieć
harmonogram i kosztorys prac, aby
rekultywacja
odpowiedzialność
znaleźć się w sytuacji, w której 25 %
kosztów projektu jest poza budżetem,
co jest przecież niewykonalne.
Zakładając, że zakres projektu jest
dobrze zdefiniowany, możemy dziś dość
dokładnie określić koszty. Tak naprawdę
ludziom brakuje doświadczenia
w przypadku przekroczenia
harmonogramu; to może kosztować
wielkie pieniądze. Lubię więc mieć plan
awaryjny. Mamy na to obecnie wiele
dobrych sposobów. Trzeba określić
ryzyka czasu i kosztów w ujęciu
pieniężnym i pokazać na wykresie
ich wysokość na początku projektu
i spadek wraz z postępem prac. Na
pewnym etapie projektu będzie można
powiedzieć zarządowi na przykład, że
pewne ryzyka nie zmaterializowały się
i w związku z tym alokacje finansowe
na ryzyko zmniejszyły się. Na samym
końcu projektu alokacje finansowe
na ryzyko są oczywiście równe zeru.
móc uwzględnić „znane niewiadome”.
To planowanie awaryjne.
Na wypadek „znanych
niewiadomych” i „nieznanych
niewiadomych”?
Cóż, „nieznane niewiadome” są dużym
problemem! Mogą naprawdę zepsuć
dużo krwi!
Czy inwestorzy myślą podobnie,
jeśli chodzi o planowanie
awaryjne?
Inwestorzy, w szczególności duże
banki, które pożyczają nam pieniądze,
to kolejny poziom ryzyka, jaki trzeba
wziąć pod uwagę po wykonaniu tej
ogromnej pracy. Na samym końcu
mamy do czynienia z nakładającymi
się ryzykami. W niektórych projektach,
w których mamy do czynienia
z inwestorami, przewidujemy, co zrobią
i odejmujemy część planu awaryjnego.
Gdybyśmy tego nie zrobili, moglibyśmy
A więc Pana praca polega raczej
na zarządzaniu ryzykiem?
Tak, duża część mojej pracy polega
na zrozumieniu ryzyka i zarządzaniu
nim. Najważniejszym obowiązkiem
menedżera projektu jest określenie
ryzyka i zapobieganie mu. Osiągam to
przede wszystkim przez strukturę, przez
to jak składamy poszczególne elementy
w całość. Zarządzając ryzykiem, trzeba
mieć przed oczami całość, wziąć pod
uwagę „znane niewiadome” dla czasu
i kosztów i być przygotowanym na różne
zdarzenia losowe. W zarządzaniu
projektem najważniejsze to dobrze
wszystko zaplanować, aby potem już
tylko zarządzać bieżącymi działaniami.
Nie trzeba być geniuszem, żeby
zrozumieć, że jeżeli każdego dnia
zrobimy to, co zaplanowaliśmy, projekt
ukończymy na czas. To proste. Problemy
zaczynają się, kiedy pojawiają się
zmiany. Jestem więc pod tym względem
Open Mine 3 I 2012
7
gospodarka
niezwykle przeczulony. Kiedy mam w
ręku podpisany dokument projektowy,
robimy dokładnie to, co jest w nim
zapisane, nic więcej, nic mniej. Jestem
niezwykle niechętny zmianom, nawet w
przypadku czegoś bardzo sensownego.
Po prostu to nie moja sprawa. Tak więc
należy poświęcić dużo czasu na samym
początku, aby dobrze przemyśleć, czego
się chce.
W jakich branżach
wykorzystywał Pan swoją wiedzę
i doświadczenie?
Moje doświadczenie zawodowe jest
bardzo zróżnicowane. Z wykształcenia
jestem inżynierem budownictwa.
Na początku kariery zawodowej
zajmowałem się projektowaniem
mostów. Potem odkryłem w RPA
przemysł górniczy – jego skala mnie
zafascynowała. Na początku lat
osiemdziesiątych pracowałem w biurze
projektowym General Mining Union
Corporation w RPA. Od tego czasu
zajmuję się budową infrastruktury
górniczej, głównie stroną projektową
rozmowa
i zarządzaniem. Przez większą część
kariery zawodowej zajmowałem się
głębinowym wydobyciem platyny,
ale pracowałem też w kopalniach
złota, manganu, miedzi i uranu.
Do branży węgla kamiennego trafiłem,
pracując dla AMCI w Mozambiku. Nie
uczestniczę w projektowaniu kopalni
czy w wydobyciu. Mam doświadczenie
w budowie infrastruktury górniczej.
Sam proces ekstrakcji nie jest
zbyt skomplikowany. Trzeba w
taki lub inny sposób wydobyć
kopalinę na powierzchnię, a kiedy
się tego dokona, wszystko staje się
problemem logistycznym. Trzeba ją
przetransportować z jednego miejsca
w drugie w najbardziej wydajny sposób,
oczyścić, przesortować i przesłać dalej.
Mamy więc do czynienia z logistyką.
Specjalizuję się w infrastrukturze
wspierającej logistykę. Mam duże
doświadczenie w budowie szybów – w
całej karierze pracowałem przy 15
czy 20 szybach w RPA – oraz w nieco
mniejszym zakresie przy budowie
technologia
zakładów przeróbczych. Jestem
tutaj, żeby zbudować infrastrukturę
pozwalającą na wydajne wydobycie
węgla w Dębieńsku.
Kiedy zamienił Pan mosty
na kopalnie?
Około 35 lat temu. Wiele lat
pracowałem w Afryce, trochę w USA
i w Indiach. To jest mój pierwszy
projekt w Europie. Byłem jednym
z założycieli i wspólników Read,
Swatman & Voigt, spółki zajmującej
się obsługą inwestycji budownictwa
inżynieryjnego w RPA. Spółka działa
obecnie pod nazwą RSV i ma wciąż
silną pozycję na rynku. Odszedłem
w 2006 r. i rozpocząłem pracę w
Transnet, południowoafrykańskiej
spółce zajmującej się budową dróg
kolejowych, portów i rurociągów.
Pracowałem tam nad modernizacją
terminala kontenerowego w porcie w
Durbanie. Nauka zwana zarządzaniem
projektami ma do czynienia zawsze
z tymi samymi problemami, tyle że
powstającymi w innych obszarach.
Górnictwo jest tylko trochę bardziej
restrykcyjne w tym sensie, że
w szczególności w górnictwie
podziemnym, mamy tylko jeden
punkt dostępu i mniej możliwości
prowadzenia równoczesnych prac.
Powoduje to, że planowanie ma jeszcze
większe znaczenie.
Pojedynczy punkt dostępu jest
wielkim utrudnieniem, znacznie
ogranicza nasze możliwości. Co
jest najtrudniejsze w budowaniu
kopalni?
Jest wiele niewiadomych, szczególnie
w górnictwie podziemnym. Są
problemy, których nigdy nie
przewidzimy, zanim ich nie ujrzymy, jak
na przykład warunki hydrogeologiczne.
Dla przykładu kiedyś budowaliśmy
kopalnię na pustyni Kalahari przy
granicy z Namibią. Zapytałem
inżynierów, którzy pracowali tam
od lat, jakie jest ryzyko pojawienia
się wody podczas głębienia szybu.
Kiedy usłyszeli pytanie, zaczęli się
śmiać, mówiąc: „to pustynia, tu nie
Open Mine 3 I 2012
8
bezpieczeństwo
ma wody!”. Ponad dwa i pół miesiąca
zajęło nam przedostanie się przez
warstwę wodonośną podczas budowy
szybu. Wody było tyle, że w pewnym
momencie myśleliśmy, że osuszamy
zbiornik na powierzchni i recyklujemy
wodę! To przykład niewiadomej w
górnictwie i tego, że nigdy nie można
być pewnym, z czym mamy do
czynienia.
Czy są duże różnice pomiędzy
otwarciem nowej kopalni w Polsce
i w RPA?
Różnice są niewielkie.
Jeśli postępujesz zgodnie
z harmonogramem, dotrzesz do celu.
Jedyną istotną różnicą jest strona
prawna. Niezależnie od miejsca
na świecie, wszędzie wymagane są
zezwolenia wymagane przepisami
ochrony środowiska i inne zezwolenia.
Z tego co widziałem, proces ubiegania
się o koncesję w Polsce jest
niesłychanie rozbudowany.
Czy w Pana karierze było jakieś
wyjątkowe wyzwanie, z którym
musiał się Pan zmierzyć?
W każdym projekcie zawsze jest coś
co można było zrobić lepiej. Podczas
realizacji pewnego projektu główny
wykonawca zbankrutował. W trakcie
toczącego się sporu prawnego byliśmy
w stanie dostarczyć wszystkie
wymagane dokumenty. Wszystko
się zgadzało i tak dalej, ponieważ
działaliśmy zgodnie ze standardowymi
procedurami. To część oparta
na procesie (i doświadczeniu). Kiedy
doszło do zaciętego sporu na gruncie
prawa, stanęliśmy na wysokości
zadania, ponieważ zrobiliśmy to, co
mieliśmy zrobić. Kopalnia została
wybudowana - dzisiaj jest to
fantastyczna i świetnie działająca
kopalnia. W innym projekcie,
budowie systemu dostarczania wody
z Lesotho do RPA – będącym kolejnym
przykładem znanych niewiadomych –
główny wykonawca z Francji znacząco
zaniżył długość tuneli wymagających
obudowy betonowej. Nie pamiętam już
dokładnie, ale zamiast szacowanych
rekultywacja
500 metrów trzeba było wybetonować
5 kilometrów. Co więcej planowany
sposób transportu betonu pod ziemię
nie mógł być zastosowany do przewozu
dziesięciokrotnie większej ilości.
Nasza firma, RSV zaproponowała
i wdrożyła pewne rozwiązanie: w
miejsce ciężarówek zjeżdżających
po pochylni, zaproponowaliśmy
pojazdy o ładowności 25 ton każdy,
opuszczane po szynie w tandemie
na kołowrocie jednobębnowym.
Każdy przejazd umożliwiał
przetransportowanie 100 ton betonu.
System działał tak dobrze, że jest to
teraz ich standardowe rozwiązanie
wykorzystywane na całym świecie.
Jaką wartość dodaną wnosi
do Dębieńska międzynarodowy
charakter tego projektu?
odpowiedzialność
rozpoczniemy od poziomu, na którym
obecnie znajdują się kopalnie OKD.
Proszę nam trochę powiedzieć
o Pana życiu w Dębieńsku. Czy
przyjechała z Panem rodzina?
Zostali w RPA. Myślę, że moja żona jest
dość zadowolona, że może zająć się
tym, co ją interesuje bez konieczności
zajmowania się cały czas mną! Mój syn
w tym roku skończy 30 lat, ostatnio
przeniósł się do Filadelfii w USA,
gdzie robi MBA w Wharton School
na Uniwersytecie Pensylwanii. Moja
córka ma 26 lat, uczy angielskiego
i przygotowuje się do egzaminu w klasie
fortepianu w Royal School of Music.
Jestem bardzo dumny z mojej rodziny.
Dzieli Pan czas pomiędzy Polską
i RPA?
Dużym zaskoczeniem był dla nas
koszt budowy upadowych. Myślę, że
zespół miał tylko rozeznanie lokalne,
że lepsze ceny można było uzyskać
globalnie. Do tego dochodzi głębienie
szybu. Cena zależy od sytuacji
na rynku. Jeśli rynek się rozwija,
a dostępne na świecie środki są
ograniczone, trzeba liczyć się z wyższą
ceną. Obecnie oceniamy, jak się
kształtuje rynek. Niewiele dzieje się w
Europie, ale na świecie sprawy mają
się już inaczej. Zobaczymy.
Jestem tu 8–10 tygodni a potem jadę
na dwa tygodnie do domu, do Pretorii.
W moim fachu często spotyka się takie
rozwiązanie. Jestem golfistą i czasami
udaje mi się tutaj zagrać. Naprawdę
lubię tutejsze jedzenie, ale nie
przepadam za czosnkiem, a jeśli ktoś
nie lubi czosnku, ma dość ograniczone
możliwości! Obecnie mieszkam w
posiadłości OKD w Ostrawie, ale
rozglądam się za czymś w Rybniku.
Jakie doświadczenia z kopalni
OKD w Ostrawie może Pan
wykorzystać, zważywszy, że
pracuje Pan w zupełnie innym
miejscu?
To bardzo trudny język. Jestem w
stanie rozróżnić poszczególne sylaby
po czesku, ale Polacy mówią tak
szybko, że wszystko zlewa się w jedno.
Chciałbym kiedyś zobaczyć polską
wersję gry Scrabble, te wszystkie „szy”
i „dży”, i brak samogłosek. To byłoby
ciekawe. Dodam, że mamy dwóch
wspaniałych tłumaczy, którzy niwelują
różnice komunikacyjne. Sam uważam,
że potrafię dobrze się komunikować.
Całe zarządzanie projektowe opiera
się na komunikacji. Umiejętność
nakłonienia ludzi do zrobienia czegoś
nielubianego i spowodowania, że będą
na to czekać to najważniejsze cechy
dobrego menedżera projektu.
Pod względem górniczym nie ma
dużej różnicy pomiędzy kopalniami
w Polsce i w Czechach. Ludzie w OKD
znają się na górnictwie lepiej niż
ktokolwiek. Poza tym na moje zlecenie
pewna firma z Niemiec zaczęła
intensywnie pracować nad poprawą
efektywności w kopalniach OKD.
Staramy się wprowadzić w Dębieńsku
najlepsze rozwiązania aby poprawić
wydajność i stworzyć nowoczesną
kopalnię. Korzystamy z pomocy OKD
oraz z ich ekspertów od poprawy
produktywności. Mamy nadzieję, że
Czy nauczył się Pan już czegoś
po polsku?
Vladimír Bystrov
Open Mine 3 I 2012
9
gospodarka
rozmowa
technologia
Sekwestracja CO2, czyli
wychwytywanie i składowanie
dwutlenku węgla
Kilka dziesięcioleci temu wychwytywanie i składowanie dwutlenku
węgla (skrót ang. CCS) jawiło się jako przełomowa technologia, która
umożliwi opalanie elektrowni paliwami kopalnymi bez wyrządzania
dalszych szkód środowisku. Jednak pracom nad sekwestracją CO2
od początku towarzyszą niespełnione nadzieje i zawiedzione obietnice.
W teorii technologia CCS umożliwia
wychwytywanie, transportowanie
i zatłaczanie dwutlenku węgla pod
ziemię, gdzie jest on bezpiecznie
składowany i nie przedostaje
się do atmosfery. W praktyce
powstrzymanie emisji dwutlenku
węgla z paliw kopalnych,
wykorzystywanych do produkcji
energii jak i w innych celach
przemysłowych, okazuje się bardzo
trudne i drogie.
Choć niektóre z procesów
związanych z wychwytywaniem
i magazynowaniem dwutlenku węgla
wykorzystuje się z powodzeniem
na przykład przy wydobyciu
gazu ziemnego, skonstruowanie
zintegrowanego systemu
umożliwiającego sekwestrację CO2
na skalę przemysłową na przykład
w elektrowniach opalanych
paliwami kopalnymi wciąż należy
do przyszłości. Pomimo wielu zachęt
stwarzanych przez państwa na całym
świecie, dążących do opracowania
technologii wychwytywania
i składowania dwutlenku węgla, wiele
prac projektowych nigdy nie wyszło
poza deskę kreślarską ze względu
na ogrom nakładów inwestycyjnych
i niepewność przyszłych zysków.
Projekty, nad którymi wciąż trwają
prace, wymagają olbrzymiego
wsparcia ze strony państwa, i nie ma
pewności, że zainwestowane środki
kiedykolwiek się zwrócą.
Spośród ośmiu zaawansowanych
projektów większość znajduje się w
Ameryce Północnej, a jeden doczekał
się już realizacji w elektrowni
węglowej w kanadyjskiej prowincji
Saskatchewan, gdzie planuje się
rozpoczęcie wychwytywania dwutlenku
węgla do 2014 r.
W Europie planowano, że do połowy
obecnego dziesięciolecia powstanie
od 10 do 12 projektów CCS. Miały w
tym pomóc wielkie subsydia, na które
przeznaczano część dochodów
z europejskiego systemu ograniczania
emisji i handlu uprawnieniami do nich
(kontyngent zezwoleń na emisje),
Oblicza się, że aby
projekty wychwytywania
i składowania dwutlenku
węgla były opłacalne,
cena za tonę dwutlenku
węgla w Europie powinna
wynosić przynajmniej
80 euro. Obecnie
cena jednostki emisji
dwutlenku węgla wynosi
tylko około 8 euro za tonę.
Open Mine 3 I 2012
10
bezpieczeństwo
jednak opóźnienia we wdrożeniu
systemu spowodowały przesunięcie
wszystkich terminów o kilkanaście lat.
rekultywacja
odpowiedzialność
wychwytywanie
sta
tek
Unia Europejska ustanowiła fundusz
o wartości około 3 mld euro, którego
celem miało być stworzenie zachęt
dla firm europejskich do opracowania
opłacalnych ekonomicznie technologii
CCS, ale finansowanie projektów
uzależniono od wartości jednostki
emisji, która na przestrzeni dwóch
lat od daty powstania projektu
spadła o ponad 50 procent. Obecnie
o dofinansowanie z funduszu, który
wynosi około 1,5 mld euro, ubiega się
osiem projektów, w tym: elektrownia
Yorkshire w Anglii, zajmującej
pierwsze miejsce pod względem
ilości przedłożonych projektów,
elektrownia Bełchatów oraz projekt
Zielony Wodór w Holandii. Komisja
Europejska oznajmiła, że w ramach
obecnej puli na dofinansowanie
mogą liczyć dwa lub trzy projekty.
Oznacza to, że wiele projektów z całej
Europy musi czekać na ewentualne
nowe środki finansowe z funduszu.
Komisja poinformowała, że planuje
podjęcie decyzji w sprawie przyznania
dofinansowania do końca bieżącego
roku i, że poprosi kraje członkowskie
o potwierdzenie projektów
na początku października 2012 r.
Projekty będą bowiem wymagały
dodatkowego wsparcia państw,
pomimo że od momentu wybuchu
kryzysu finansowego borykają się one
z problemami budżetowymi. I tak rząd
Wielkiej Brytanii rozpisał w ubiegłym
roku konkurs o wartości 1 mld
funtów na opracowanie komercyjnej
technologii wychwytywania
i składowania dwutlenku węgla,
a projekt ten znalazł się w budżecie
po przeglądzie, jaki rząd podjął w celu
racjonalizacji wydatków budżetowych.
Pomijając na chwilę kwestie
finansowania wydatków kapitałowych,
do rozwiązania pozostaje również
problem kosztów związanych
z wykorzystywaniem technologii CCS
w szeroko rozumianym przemyśle
energetycznym. Nie ulega wątpliwości,
że elektrownie wyposażone w
technologię wychwytywania
i składowania dwutlenku węgla
transport
CO2
zbiorniki
buforowe
CO2
wy
rto
po
ns
tra
g
ią
oc
rur
CO2
metan
CO2
CO2
ropa
CO2
lub
gaz
ziemny
skład
dowanie
e
niewydobywalny
pokład węgla
głęboko położona
warstwa wodonośna
sczerpane złoże
gazu ziemnego
Oto wykres, który obrazuje złożone procesy wychwytywania oraz składowania
dwutlenku węgla.
nie będą w stanie konkurować
z elektrowniami konwencjonalnymi.
Elektrownie będą wyposażane
w technologię sekwestracji CO2
tylko wtedy, gdy cena tony emisji
dwutlenku węgla osiągnie odpowiedni
poziom. Oblicza się, że aby projekty
wychwytywania i składowania
dwutlenku węgla były opłacalne, cena
za tonę dwutlenku węgla w Europie
powinna wynosić przynajmniej
80 euro. Obecnie cena jednostki emisji
dwutlenku węgla wynosi tylko około
8 euro za tonę.
Kolejnym poważnym problemem, przed
jakim stoi technologia sekwestracji
CO2 jest brak światowego konsensusu
w sprawie emisji dwutlenku węgla.
Miliardy euro wydawane w Europie
i Ameryce Północnej na wdrożenie
nowej technologii pójdą na marne, jeśli
w krajach rozwijających się, takich jak
Indie i Chiny, każdego roku nadal będą
powstawać setki nowych elektrowni
węglowych. Załamanie się ostatnich
rozmów na temat przeciwdziałania
zmianom klimatycznym jasno
pokazuje, jak trudne będzie osiągnięcie
zgody w skali całego świata. Nie brak
jednak i optymistycznych sygnałów:
Chiny zobowiązały się wybudować
pokazowe elektrownie wykorzystujące
technologię sekwestracji CO2.
Tak więc droga, przed jaką stoi
technologia wychwytywania
i składowania dwutlenku węgla, jest
zawiła. Wydaje się jednak, że rządy
państw na całym świecie zaczynają
dostrzegać, że zmiany klimatyczne
mogą doprowadzić do katastrofalnych
w skutkach następstw i, że nasza
cywilizacja wymaga dużej ilości energii
ze źródeł kopalnych. Technologia
sekwestracji CO2 umożliwi nam
zachowanie przynajmniej częściowej
równowagi pomiędzy naszymi
rozbieżnymi potrzebami.
Stephen Hough,
analityk rynku
New World Resources
[email protected]
Open Mine 3 I 2012
11
gospodarka
rozmowa
technologia
Ferrit: Współpraca z OKD
ma dla nas kluczowe znaczenie
Świeżo pomalowane hale produkcyjne lśnią
na niebiesko. Tuż obok roi się od ludzi pracujących
przy budowie kolejnej hali. Pomiędzy budynkami,
na nowoczesnym torze próbnym można testować
nowe urządzenia transportu podziemnego. Nad
całością góruje wieża i pomost, na którym testowany
tabor można poddać nachyleniom pod kątem
dochodzącym do 35 stopni.
Mowa o parku przemysłowym w
Starym Mieście niedaleko FrydkaMistka i w zakładach Ferrit głównym dostawcy OKD w ramach
projektu budowy „nowego systemu
logistycznego i transportowego”.
NWR to lider lokalnego rynku
pod względem pracy, inwestycji
i zamówień
NWR, wraz ze spółkami zależnymi
OKD i OKK Koksovny, daje zatrudnienie
ponad 18 tys. ludzi, co plasuje go
na pierwszej pozycji daleko przed
pozostałymi pracodawcami w Zagłębiu
Śląsko-Morawskim.
Do tej liczby należałoby doliczyć
miejsca pracy stworzone w całym
regionie przez ponad 1,2 tys. firm
dostarczających Grupie NWR usług,
urządzeń, maszyn oraz części
zamiennych i innych materiałów.
OKD inwestuje co roku około
miliarda koron czeskich w
technologię i bezpieczeństwo.
Spółka współpracuje nie tylko
z międzynarodowymi wytwórcami
takimi jak: Caterpillar, Sandvik, czy
Deilmann-Haniel, ale także od wielu
lat z przedsiębiorstwami z całego
regionu.
Jednym z takich dostawców jest
Ferrit z Frydka-Mistka, spółka która
odgrywa kluczową rolę w projekcie
modernizacji systemu logistycznego
i transportowego OKD. „W ubiegłych
latach dokonaliśmy znaczących
inwestycji w podstawowe procesy
eksploatacyjne i powiększenie kopalni.
Teraz przyszedł czas na to, aby skupić
się na procesach, które umożliwią
znaczne zwiększenie wydobycia
i efektywności produkcji. W górnictwie
podziemnym logistyka odgrywa
niezwykle ważną rolę, gdyż wywiera
wpływ na wiele innych obszarów
operacyjnych - od magazynowania
i przeładunku materiałów,
do monitorowania ich przepływu,
wykorzystania i bezpieczeństwa.
A bezpieczeństwo jest zawsze
najważniejsze ” - powiedział Marian
Weiser, kierownik odpowiedzialny
za projektu w OKD.
Sprzęt wykonany w Czechach jest
wykorzystywany w kopalniach
na całym świecie
Za rok Ferrit będzie obchodzić
dwudziestolecie istnienia.
Kontynuując długą historię czeskiej
myśli inżynierskiej w górnictwie,
spółka skupia się na projektowaniu,
produkcji, naprawach, serwisie
i sprzedaży urządzeń transportowoprzeładunkowych dla górnictwa
podziemnego i operacji naziemnych.
„Jesteśmy największym na świecie
producentem podwieszanych
lokomotyw na trakcji jednotorowej”
– powiedział Jaromír Hlisnikovský,
dyrektor handlowy w spółce Ferrit.
Poza zakładami niedaleko FrydkaMistka, gdzie zatrudnienie znalazło
około trzystu osób, Ferrit prowadzi filię
w Rosji, która jest jej głównym rynku
eksportowym, gdzie zatrudnionych
jest około pięciuset pracowników.
Firma odnotowuje wzrost udziałów
na rynkach o silnych tradycjach
górniczych, takich jak: Polska,
Ukraina i Kazachstan, a także w
Open Mine 3 I 2012
12
bezpieczeństwo
sąsiedniej Słowacji i na dynamicznie
rozwijających się rynkach azjatyckich,
a w szczególności w Chinach
i Wietnamie. Nawiązano także
współpracę z kontrahentami w
Indiach. „Na nowoczesne technologie
wydobywcze przyjdzie w Indiach
jeszcze poczekać. No i trzeba
przy tym zrozumieć specyficzną
mentalność Hindusów, system
prawny i być przygotowanym
na problemy z biurokracją, co dla
firm z Europy nie jest takie proste.
Tamtejsze górnictwo dopiero zaczyna
przestawiać się z systemu komorowofilarowego na ścianowy. Tak więc
poza rozwiązaniami transportowologistycznymi, które stanowią
podstawę naszej działalności
eksportowej, oferujemy również
dopasowane do potrzeb klienta,
kompleksowe wyposażenie kopalń” –
wyjaśnił Jaromír Hlisnikovský.
rekultywacja
ważących nawet do 40 ton
zmechanizowanych sekcji obudowy.
Ferrit dostarcza do OKD także inny
sprzęt górniczy, jak na przykład:
wciągarkę hydrauliczną ZHN2000F, która
została zaprojektowana do przenoszenia
ciężkich ładunków wzdłuż
podwieszonego toru o pochyleniu
odpowiedzialność
młota pneumatycznego. Zaletą PSU
jest również to, że na tym samym
ramieniu mogą pracować wszystkie
typy młotów i czerpaków, a zmiana
narzędzi jest szybka.
Ferrit jest również producentem
lokomotyw i platform do transportu
materiałów przy użyciu kolei
Spółka dostrzega również potencjał
w obu Amerykach, w szczególności
w Argentynie i w Meksyku. „Kolejnym
bardzo interesującym i dynamicznym
rynkiem jest Turcja. Jesteśmy tam
obecni wraz z grupą maszynowomechaniczną Vítkovice. Pracujemy
przy projekcie budowy elektrowni
oraz zapewniamy wyposażenie dla
sąsiedniej kopalni, skąd ma pochodzić
paliwo dla elektrowni” – powiedział
Jaromír Hlisnikovský.
Ferrit: transport szynowy
i podwieszany
Współpraca Ferrit z OKD obejmuje
przede wszystkim lokomotywy
szynowe i podwieszane, w tym
lokomotywę spalinowo-hydrauliczną
DLZ210F. Lokomotywa ta została
skonstruowana przez Ferrit
do transportu ciężkich ładunków
na podstawie projektu poprzedniej
lokomotywy DLZ110F. W porównaniu
do poprzedniczki nowa lokomotywa
oferuje o 40 proc. więcej mocy,
dzięki czemu może udźwignąć
tabor o wadze do 24 ton przy
maksymalnym nachyleniu 30 stopni
i odgrywa kluczową rolę w projekcie
skonteneryzowania transportu w
kopalniach OKD. Nowy tabor trakcyjny
posłuży do transportu pomiędzy
przodkami ludzi jak i największych,
Nowa lokomotywa spalinowo-hydrauliczna pozwoli na transport wozów o masie do 40 ton.
sięgającym nawet 30 stopni; zdalnie
sterowany manipulator dołowy DMZ50FRC, używany jako pojazd transportu
podwieszanego; oraz manipulator
elektro-hydrauliczny ŠA-MAN-01,
zaprojektowany do obsługi wciągarki
hydraulicznej i urządzeń podnoszących.
zębatej i torów nieregularnych.
W Kopalni Darkov do transportu ludzi
z powodzeniem wykorzystywana jest
kolej linowo-terenowa, zapewniająca
wyższy komfort i bezpieczeństwo jazdy
pod ziemią.
Na prośbę OKD Ferrit opracował
kilka uniwersalnych spągoładowarek,
znanych pod nazwą PSU. Poszczególne
modele ważą od 7 do 10 ton i są
przystosowane do pracy w kopalniach
o różnych profilach.
Dodatkowe informacje o firmie można
znaleźć na stronie internetowej
www.ferrit.cz/pl. O międzynarodowym
charakterze przedsiębiorstwa może
świadczyć to, że strona internetowa
jest dostępna w sześciu wersjach
językowych, w tym po chińsku.
Poza załadunkiem urobku urządzenie
może rozbijać skałę przy pomocy
Marek Síbrt
[email protected]
Open Mine 3 I 2012
13
gospodarka
rozmowa
technologia
Wykwalifikowani pracownicy
stanowią klucz do przyszłości NWR
Dzięki wsparciu NWR ponad trzydziestu uczestników praktyk górniczych
przystąpiło do matury w liceum profilowanym (Střední škola techniky a služeb
v Karviné) w Karwinie. Po przerwie letniej wszyscy młodzi górnicy rozpoczęli
pracę w OKD, spółki zależnej NWR. Ostatni egzamin końcowy z przedmiotu
górniczego odbył się tu około dwudziestu lat temu. Od bieżącego szkolnego
(2012-2013) szkoła umożliwia wybór górnictwa jako przedmiotu maturalnego.
Co więcej, OKD rozwija również
współpracę z liceum przemysłowym
w Karwinie (Střední průmyslová
škola v Karviné), mając w planach
utworzenie wspólnie z liceum studium
pomaturalnego dla pracujących oraz
studiów wyższych we współpracy
z Uniwersytetem Technicznym VŠB
w Ostrawie. Dzięki OKD w 2011 r. w
Hawierzowie ponownie uruchomiono
praktyki górnicze.
Tradycje edukacji górniczej
Pomimo spadku zainteresowania
edukacją górniczą w ostatnich
dziesięcioleciach region może się
poszczycić w tym zakresie długimi
tradycjami, sięgającymi 1894r.,
kiedy przy kopalni Hohenegger w
Karwinie otwarto szkółkę górniczą.
Z początkiem dwudziestego wieku
zaczęły powstawać jednoroczne
szkoły górnicze. Pierwsze tego typu
szkoły powstały w 1904r. w Ostrawie
oraz w Orłowie-Łazach. W 1905r.
górnicza szkoła zawodowa (Odborná
škola pro horníky) w Mariańskich
Górach koło Ostrawy wprowadziła
naukę różnych przedmiotów, takich
jak: mechanika, elektryka czy prawo
górnicze. W okresie międzywojennym,
znanym w Czechach pod nazwą
„Pierwsza Republika”, zunifikowany
przez ministerstwo program nauczania
przewidywał dwuletnie górnicze
szkoły zawodowe; w całym Zagłębiu
Ostrawsko-Karwińskim powstało
jedenaście takich szkół. Po przejęciu
władzy przez komunistów w 1948r.
edukacja górnicza przeżywała okres
największego rozwoju. W tym czasie
powstały duże ośrodki szkoleniowe, jak
i mniejsze centra praktyk zawodowych,
a także szkoły zawodowe, w
których zapewniano również
wiedzę teoretyczną. Na polecenie
władz OKD, który w tym czasie był
przedsiębiorstwem państwowym,
odpowiadał za całokształt
szkolenia przyszłych górników, a ich
rekrutacja odbywała się na terenie
całej ówczesnej Czechosłowacji.
Struktura i czas trwania nauki ulegały
zmianom w związku z rozwojem
technologicznym. W tych latach
rosła też liczba uczniów. W 1947r.
około ośmiuset praktykantów uczyło
się zawodu górniczego na terenie
całego zagłębia. W 1971r. w jedenastu
zawodowych szkołach górniczych
uczyło się 5 589 uczniów. W 1980r.
prawie wszystkie szkoły zawodowe
oferowały kształcenie na kierunku
górnictwa na poziomie szkoły średniej.
W porównaniu z innymi branżami
praktykanci w przemyśle górniczym
cieszyli się specjalnymi względami
i wieloma przywilejami takimi jak:
kieszonkowe, darmowa odzież czy
bezpłatne internaty.
W latach 1989-1990 w jednej
z dziewięciu szkół zawodowych OKD
(w tym siedmiu o profilu górniczym)
uczyło się prawie 9 tys. uczniów, a w
dwóch szkołach w Karwinie – 1,8 tys.
W 1990r. zakazano ustawowo osobom
Open Mine 3 I 2012
14
bezpieczeństwo
rekultywacja
odpowiedzialność
Przed ukończeniem nauki kilkunastu praktykantów zjechało na dół kopalni Darkov, po to, by z bliska zobaczyć, jak wygląda miejsce
pracy górników.
poniżej 21 roku życia pracy pod
ziemią, co przy równoczesnym spadku
produkcji i stopniowym zamykaniu
kopalń, było bezpośrednią przyczyną
spadku popularności i rozpadu
systemu edukacji górniczej.
Historia edukacji górniczej
na poziomie ponadpodstawowym
w Zagłębiu Ostrawsko-Karwińskim
sięga roku 1871. W tym roku
utworzono dwuklasową szkołę
górniczą w Ostrawie. Początkowo
zajęcia odbywały tam się wczesnym
rankiem tak, aby uczniowie mogli
zdążyć na swoją szychtę. Od 1912r.
uczniowie nie musieli już pracować
w kopalni, więc nauka mogła
trwać cały dzień. Po drugiej wojnie
światowej i wprowadzeniu ustroju
komunistycznego szkoła przeżyła
okres szybkiego rozwoju, choć kilka
razy zmieniała się nazwa placówki.
Liczba uczniów rosła w tym okresie
proporcjonalnie do wzrostu wydobycia.
Po tzw. „aksamitnej rewolucji”
w listopadzie 1989r. nastąpił
okres spadku zainteresowania
wykształceniem górniczym, a szkoła
zmieniła nazwę i profil kształcenia.
Tym samym z listy przedmiotów
zniknęły przedmioty związane
z górnictwem. Dzisiaj szkoła kształci
głównie elektrotechników.
Czechy mają również tradycje edukacji
górniczej na szczeblu szkoły wyżej,
które sięgają dziewiętnastego wieku.
W 1849r. w miejscowości Przybram
powstała szkoła górnicza, która w
1865r. uzyskała status szkoły wyżej. W
wyniku zmian, jakie nastąpiły po drugiej
wojnie światowej, w 1945r. szkoła
przeniosła siedzibę do Ostrawy, stając
się górniczym uniwersytetem. W 1951r.
powstał Wydział Górnictwa, który
później połączono z Wydziałem Geologii
w ramach nowej struktury i, istniejącego
do dnia dzisiejszego, Wydziału
Górnictwa i Geologii Uniwersytetu
Technicznego VŠB w Ostrawie.
Brak wykwalifikowanych górników
Z uwagi na brak w Czechach
wykwalifikowanych górników, OKD
podejmuje liczne inicjatywy na rzecz
rozwoju górniczego szkolnictwa
Open Mine 3 I 2012
15
gospodarka
rozmowa
technologia
kompleksowym projekcie mającym
na celu przygotowanie do pracy
wykwalifikowanych pracowników,
począwszy od praktykantów,
a skończywszy na absolwentach
uniwersytetu. Program jest otwarty
również dla pracowników OKD, którzy
chcą uzupełnić lub podnieść swoje
kwalifikacje.
Renesans praktyk górniczych
Cztery lata temu w liceum technicznousługowym w Karwinie, szkoły
od dziesięcioleci kształcącej większość
pracowników lokalnego przemysłu
górnictwa węgla kamiennego, OKD
zapoczątkowała renesans przedmiotów
górniczych, wprowadzając specjalizację
na kierunkach mechanika i elektryka
górniczego. Dzięki takiej inicjatywie
pierwsi absolwenci opuścili w tym roku
mury szkoły i zgłosili się do pracy w
kopalniach OKD.
Praktykanci zdobywają w trakcie nauki praktyczne doświadczenie w nadziemnych
częściach kopalni OKD i odbywają wycieczki do szybu ćwiczebnego w miejscowości Staříč.
zawodowego w kraju śląskomorawskim.
Nacisk na umiejętności górników
łączy się z Programem Optymalizacji
Produktywności (w skrócie POP
2010), w ramach którego do kopalń
trafiły najnowocześniejsze zestawy
ścianowe i chodnikowe o wartości
blisko 10 miliardów koron czeskich.
Do obsługi tego sprzętu potrzebni są
wysoko wykwalifikowani pracownicy,
dla których obecny system kształcenia
zawodowego w Czechach nie jest
wystarczający.
„Niewystarczająca edukacja
techniczna i brak zainteresowania tą
materią, to problem z którym zmagają
się wszystkie przedsiębiorstwa
przemysłowe, nie jesteśmy tutaj
wyjątkiem” – powiedziała Jarmila
Ivánková, dyrektor ds. HR w OKD.
Pomimo że w wyniku recesji przed
urzędami pracy zaczynają tworzyć
się kolejki bezrobotnych, wszyscy
w branży zgadzają się co do dwóch
rzeczy: na rynku brakuje pracowników
posiadających odpowiednią wiedzę
techniczną, a obecny system
edukacji jest w stanie sprostać
zapotrzebowaniu czeskiej gospodarki,
w której przemysł od lat odgrywa
istotną rolę.
Kilka przedsiębiorstw
dotkniętych tym problemem
postanowiło podjąć działania
na rzecz wsparcia przedmiotów
technicznych na poziomie szkół
ponadpodstawowych i wyższych i,
w istocie rzeczy, zastępować w tym
zakresie władze państwowe.
OKD uczestniczy, poprzez
program Akademia OKD, w
Jak się okazuje, zawody górnicze
budzą duże zainteresowanie zarówno
wśród uczniów szkół podstawowych
jak i ich rodziców. W odpowiedzi na to
zapotrzebowanie spółka rozpoczęła
współpracę ze szkołą średnią w
Hawierzowie-Szymbarku, gdzie w
ubiegłym roku utworzono dodatkowe
dwie klasy dla potencjalnych górników.
W roku szkolnym 2011-2012 we
wszystkich szkołach uczyło się 125
przyszłych górników. Oczekujemy, że ich
liczba wzrośnie w przyszłości do 180.
Co decyduje o atrakcyjności edukacji
górniczej dla młodych ludzi i ich
rodziców? Przyszli mechanicy
i elektrycy górniczy otrzymują od OKD
comiesięczne stypendia w wysokości
tysiąca koron czeskich, zdobywają
praktyczne doświadczenie pracując
na powierzchni, a w okresie przerwy
letniej, mogą liczyć na dodatkową
pracę i pieniądze. A co najważniejsze,
mają pewność, że po ukończeniu
szkoły znajdą stabilną pracę w
nowoczesnym przedsiębiorstwie
o ugruntowanej pozycji, co w kraju
śląsko-morawskim – regionie o jednym
Open Mine 3 I 2012
16
bezpieczeństwo
z najwyższych wskaźników bezrobocia
w Czechach – jest dużą motywacją.
„Dla mnie to było największa zachętą.
Nie jest łatwo znaleźć pracę w
naszym regionie, nie mówiąc o dobrze
płatnej pracy. Wiem, że po ukończeniu
praktyk w OKD znajdę pracę przy
najnowocześniejszym sprzęcie, w
dużym przedsiębiorstwie i za niezłe
pieniądze. Myślę, że ta praca daje
dobre perspektywy na przyszłość. Tu,
w Karwinie nie przestaną przecież
z dnia na dzień wydobywać węgla ” –
powiedział Tomáš Siuda, tegoroczny
absolwent kierunku mechanika
górniczego.
“Matura górnicza”
We wrześniu w liceum technicznousługowym w Karwinie naukę
rozpoczęli pierwsi uczniowie, którzy
będą mogli wybrać górnictwo jako
przedmiot maturalny. „To spowoduje,
że trafi do nas jeszcze więcej
wykwalifikowanych pracowników,
których bardzo potrzebujemy” –
zauważyła Jarmila Ivánková.
Ci uczniowie będą mogli liczyć na te
same świadczenia, co uczniowie
uczestniczący w praktykach górniczych,
ale otrzymają wyższe stypendium –
w wysokości 2 000 koron czeskich.
rekultywacja
„Ten nowy poziom kształcenia będzie
pomostem pomiędzy kształceniem
zawodowym w szkołach średnich
a studiami wyższymi na Uniwersytecie
Technicznym VŠB w Ostrawie” –
powiedziała Iva Sandriová, dyrektor
szkoły.
odpowiedzialność
przygotowaniu do prac dyplomowych.
OKD zamierza poszerzyć współpracę
z uniwersytetem, udowadniając
że górnictwo węgla kamiennego
ma ogromny potencjał dzisiaj i w
przyszłości.
Wsparcie edukacji w Polsce
Szkoła wprowadziła również trzyletnie,
wieczorowe zajęcia górnicze, dzięki
któremu obecni pracownicy OKD
będą mogli mogą podejść do matury
z przedmiotów górniczych.
Wsparcie dla inżynierów górnictwa
Wsparcie OKD nie ogranicza się
do umożliwienia zdobycia kwalifikacji
górniczych na poziomie szkoły
średniej i matury. Ze względu
na zapotrzebowanie na wysoko
wykwalifikowanych specjalistów,
OKD wspiera również studentów
kursów pomaturalnych i przedmiotów
technicznych na Uniwersytecie
Technicznym VŠB w Ostrawie, z którego
wywodzi się większość inżynierów
górnictwa. Poza świadczeniami
przewidzianymi dla praktykantów
i absolwentów szkół średnich, przyszli
inżynierowie otrzymują stypendium w
wysokości 5 000 koron czeskich oraz
pomoc ekspercką w czasie studiów i w
W ramach prac przygotowawczych
do wznowienia wydobycia w
Dębieńsku NWR KARBONIA, polska
spółka zależna NWR, zaczęła
wspierać lokalną edukację górniczą.
Spółka finansowała otwarcie
kierunków górniczych w technikum
i szkole zawodowej, wchodzących w
skład Zespołu Szkół w CzerwionceLeszczynach. Placówka otrzymała
środki na pracownię elektrycznotechniczną oraz gwarancję tego
– co było jedynym warunkiem
otwarcia kierunków górniczych –
że uczniowie zdobędą praktyczne
doświadczenie zawodowe w
nadziemnych częściach kopalni. Co
więcej, dzięki wprowadzeniu systemu
motywacyjnego uczniowie klas
górniczych mogą liczyć na nagrody
za dobre oceny i postępy w nauce.
Marek Síbrt
[email protected]
NWR na LinkedIn
W sierpniu NWR dołączył do społecznościowego serwisu
zawodowo-biznesowego LinkedIn. Zamieszczone w
serwisie profile firm mogą być podstawą do szukania
potencjalnych pracowników, a osoby prywatne mogą
dzięki serwisowi znaleźć zatrudnienie. Profil NWR
na LinkedIn zawiera krótką prezentację działalności
spółki oraz podstawowe informacje o głównych
produktach: węglu energetycznym, koksującym
i koksie. Każdy, kto posiada profil na LinkedIn, może
uzyskać status „obserwatora” i otrzymywać najnowsze
informacje o NWR. Wystarczy wejść na stronę
internetową NWR www.newworldresources.eu/pl
i kliknąć na niebieską ikonkę LinkedIn.
Open Mine 3 I 2012
17
gospodarka
rozmowa
technologia
Przemysł górnictwa węgla
kamiennego w Polsce
Polska jest krajem o długich i dumnych tradycjach górniczych. Pokaźne złoża
węgla kamiennego leżały u podstaw rozwoju przemysłowego kraju. Górnictwo
cieszyło się specjalnymi względami władz komunistycznych, a górnicy byli
przedstawiani jako bohaterzy gospodarki opartej na centralnym planowaniu.
Jako że w tym okresie górnictwo uważano za jedną z najważniejszych gałęzi
przemysłu, kopalnie korzystały z ogromnych subwencji, a regulowane ceny
węgla zapewniały jego szeroką dostępność.
W okresie transformacji gospodarczej
po upadku komunizmu górnictwo
zaczęło zmagać się z problemami
przerostu zatrudnienia, niskiej
wydajności oraz złego zarządzania,
z czego spuścizną zmaga się do dziś.
skali światowej. W 2011 r. Polska
odpowiadała za 40% całkowitej
produkcji węgla kamiennego w Europie
(bez Rosji) oraz za 1,2 proc. światowego
wydobycia węgla kamiennego, co daje
jej dziewiąte miejsce na świecie.
W początkowych dekadach socjalizmu
Polska produkowała około 190
milionów ton twardego węgla
koksującego. W 1990 r. w 70 czynnych
kopalniach wyprodukowano już tylko
około 150 milionów ton. W 2011 r.,
w wyniku drastycznej restrukturyzacji
podjętej w warunkach gospodarki
rynkowej, czynne wciąż 32 kopalnie
wyprodukowały 76 milionów ton.
Pomimo spadku wydobycia Polska
pozostaje największym producentem
węgla kamiennego w Europie oraz
jego liczącym się producentem w
Węgiel kamienny jest wydobywany
w dwóch regionach: na Górnym
Śląsku oraz w pobliżu Lublina w
południowo-wschodniej Polsce. Aż
do 2000 r. węgiel wydobywano również
w Dolnośląskim Zagłębiu Węglowym,
ale tamtejsze kopalnie zostały
zamknięte ze względu na zagrożenia
geologiczne i wysokie koszty
eksploatacji. Zdecydowaną większość
wydobywanego węgla kamiennego
stanowi węgiel energetyczny, który
wraz z węglem brunatnym zaspokaja
ponad 90% zapotrzebowania
Produkcja węgla kamiennego
250
Koksujący
200
milion ton
Energetyczny
150
100
50
0
1978
1980
1990
2000
2007
2008
2009
2010
2011
Źródło: MAE
Open Mine 3 I 2012
18
bezpieczeństwo
rekultywacja
odpowiedzialność
Gdańsk
Szczecin
Wis
Warta
na energię elektryczną. Pozostałą
część wydobywanego węgla
kamiennego stanowi średnio lotny
i półmiękki węgiel koksujący, który
trafia do hut żelaza i stali oraz
koksowni, znajdujących się głównie
w południowo zachodniej części kraju.
Proces przekształcania polskich
kopalni w niezależne spółki
o solidnych podstawach biznesowych
jest długi, a ze względów politycznych
niezwykle trudny. Wiele kopalni
zostało zamkniętych a pozostałe
połączono w cztery lub pięć większych
konglomeratów. W ostatniej dekadzie
ubiegłego i w pierwszej dekadzie
nowego wieku pod naciskiem
niezwykle silnych związków
zawodowych państwo wciąż dopłacało
do górnictwa, chroniąc je przed siłami
rynkowymi i opóźniając całkowitą
i gruntowną restrukturyzację. Do czasu
sprywatyzowania pierwszej kopalni,
Bogdanki z Lubelskiego Zagłębia
Węglowego i jej wejścia na Warszawską
Giełdę Papierów Wartościowych w
2009 r., wszystkie kopalnie w Polsce
były wyłączną własnością Skarbu
Państwa. Przystąpienie Polski w
tym czasie do Unii Europejskiej
i związane z tym przyjęcie unijnych
zasad udzielania pomocy publicznej
wymusiło przyśpieszenie procesu
prywatyzacji. Obecnie rząd wziął sobie
za cel pełną prywatyzację wszystkich
spółek górniczych. w nadchodzących
latach.
Zgodnie z tymi planami Jastrzębska
Spółka Węglowa (JSW) została
częściowo sprywatyzowana (33%)
i wprowadzona na giełdę w 2011
r. JSW ma opinię jednej z najlepiej
zarządzanych spółek węglowych w
Polsce, posiada wysokie jakościowo
złoża węgla koksującego a do grona
jej długoletnich klientów należą
największe podmioty sektora
ła
Poznań
Warszawa
Gubin
Zagłębie Lubelskie
Odr
a
Konin-Adamów
Belchatów
Bogatynia
Legnica
Wrocław
Sa
Dolnośląskie
Zagłębie
Węglowe
Węgiel brunatny
sła
Katowice
n
Wi
Kraków
Zagłębie
Górnośląskie
Węgiel kamienny
Źródło: EURACOAL
Mapa miejsc, gdzie wydobywa się węgiel w Polsce.
hutniczego. JSW jest największym
w Unii Europejskiej producentem
węgla koksującego, którego sprzedaż
w 2011 r. sięgała około 5 mln ton.
Spółka posiada własne duże zakłady
koksownicze o możliwościach
wytwórczych rzędu 3-4 mln ton. Dwie
inne spółki węglowe pozostają wciąż
wyłącznie w rękach państwa: Kompania
Węglowa (KW), największy holding
węglowy w Polsce o zdolnościach
produkcyjnych węgla energetycznego
sięgających blisko 40 mln ton, oraz
Katowicki Holding Węglowy (KHW)
o zdolnościach produkcyjnych węgla
energetycznego wynoszących 12 mln
ton. Rząd planuje wprowadzić te
spółki na giełdę w ciągu najbliższych
dwóch do trzech lat, co z pewnością
będzie zależeć od ogólnej sytuacji
na rynku i perspektyw gospodarczych.
Na drodze do pełnej prywatyzacji
sektora górniczego wciąż widać wiele
przeszkód. Restrukturyzacja KW i KHW
zapewne okaże się o wiele trudniejsza
niż miało to miejsce w przypadku
JSW lub Bogdanki, a jako że obydwie
spółki wytwarzają węgiel energetyczny,
nie mogą liczyć na wyższe marże
realizowane na rynku węgla
koksującego i koksu.
Niezależnie od opisanych wyżej
zagrożeń przyszłość polskiego
przemysłu górnictwa węgla
kamiennego będzie należeć do spółek
prywatnych, które będą w stanie
sprostać wyzwaniom rynkowym.
Należy więc spodziewać się, że
w nadchodzących latach przemysł ten
będzie kształtować szereg czynników
zewnętrznych. Rynek
węgla energetycznego w Polsce
będzie podlegać coraz silniejszym
presjom związanym z ochroną
środowiska i dążeniami Unii
Europejskiej do zmniejszania
udziału węgla w produkcji energii
elektrycznej. Sytuacja węgla
koksującego będzie zawsze zależeć
od koniunktury w hutnictwie żelaza
i stali. Jednak to że Polska importuje
aż do 11 mln ton węgla kamiennego,
pokazuje, że popyt wewnętrzny
przekracza podaż i wydaje się dawać
solidne podstawy do dalszego
rozwoju krajowego przemysłu
wydobywczego.
Stephen Hough
analityk rynku
New World Resources
[email protected]
Open Mine 3 I 2012
19
gospodarka
rozmowa
technologia
Zaliczanie dołków nad kopalnią
Wbrew popularnemu stereotypowi golf nie musi być sportem
zarezerwowanym dla „wybranych”, bogatych i odnoszących sukcesy
w biznesie. Dowodem tego może być ukończony niedawno przez OKD,
spółkę zależną NWR, projekt rekultywacji terenów niedaleko Karwiny.
W ramach projektu, w miejscu gdzie całe dziesięciolecia wydobywano
węgiel kamienny setki metrów pod ziemią, powstał unikatowy
i przystępny zarazem Golf Resort Lipiny - pole golfowe z widokiem
na czynne kopalnie OKD na przepięknym tle Beskidów.
Golf dla początkujących
i zawodowców
Pole golfowe powstało pomiędzy
kopalniami Darkov i Karwina,
nieopodal Kopalni ČSM, gdzie
jeszcze do niedawna widać było
wpływ dawnej działalności górniczej.
Lipiny nie miały na początku mieć
charakteru nowoczesnego pola
golfowego, spełniającego wszystkie
wymogi stawiane tego typu obiektom
na świecie. „Prace rekutywacyjne
rozpoczęły się na początku 1985 r.
i trwały do 2004 r. Rok później teren
pokryto trwą. Według początkowych
planów teren pogórniczy miał być
zalesiony lub przeznaczony pod
uprawę. Jednak pod koniec 2007 r.
powzięto decyzję o stworzeniu pola
golfowego,” powiedział Radim Tabášek,
dyrektor OKD ds. rozwoju zagłębia.
Oczywiście nowy projekt musiał zostać
uwzględniony w odpowiednim planie
zagospodarowania przestrzennego
wraz z wymaganym studium
architektury krajobrazu.
Prace nad ośrodkiem rozpoczęto w
2009 r. W kwietniu 2012 r. uroczyście
otwarto Pole Mistrzowskie dla
doświadczonych golfistów, a w
sierpniu, podczas podobnej gali,
oddano do użytku Pole Publiczne dla
graczy stawiających pierwsze kroki w
golfie.Owocna współpraca pomiędzy
górnikami i społeczeństwem
Lipiny są przykładem wzorcowej
współpracy pomiędzy spółką
węglową, społeczeństwem i władzami
lokalnymi. Co więcej miasto Karwina
planuje budowę tras dla wrotkarzy
i rowerzystów, które połączą Lipiny
z kurortem spa pod miastem Darkov,
kompleksem parkowo-zamkowym
w centrum miasta oraz lokalną
atrakcją dla miłośników sportów
wodnych, „Morzem Darkov”. W ten oto
sposób teren na południowy zachód
od miasta zmieni się w rozległy
teren rekreacyjno-wypoczynkowy.
„Decyzja na temat finalnego
przeznaczenia rekultywowanych
terenów pogórniczych zawsze
należy do właściwych władz, ale
wszystkie możliwości są przedmiotem
rozmów na forum opinii publicznej
i przy udziale ich odpowiednich
przedstawicieli, a wszystkie prace
podlegają nadzorowi ze strony
władz odpowiedzialnych za ochronę
środowiska. Zawsze staramy się
znaleźć takie rozwiązanie, które
będzie przyczyniać się do poprawy
codziennego życia mieszkańców,“
powiedział pan Tabášek.
Korzystne ceny spopularyzują golf
Co zatem powstało na 65 hektarach
terenu pogórniczego? Doświadczeni
golfiści docenią dziewięciodołkowe
Pole Mistrzowskie o długości
3 567 metrów, co plasuje je wśród
najdłuższych w Europie. Położone
w odległości nieco ponad półtora
kilometra Pole Publiczne posłuży
z kolei nowicjuszom w tej dyscyplinie.
Ośrodek posiada również oświetlone
Open Mine 3 I 2012
20
bezpieczeństwo
rekultywacja
odpowiedzialność
pole treningowe. W samym sercu
ośrodka mieści się budynek
z zapleczem dla golfistów oraz
replika wieży szybowej, symbol
przypominający o korzeniach tego
miejsca. Z jej tarasu widokowego
zwiedzający mogą podziwiać nie
tylko piękne pola golfowe ale również
widok na kopalnie Darkov i ČSM na tle
wznoszących się w oddali Beskidów.
W porównaniu z wieloma innymi polami
golfowymi OKD oferuje wszystkim
miłośnikom golfa niezwykle korzystne
cenny. „Pragniemy pokazać, że golf
nie jest sportem zarezerwowanym
dla bogatych biznesmenów ale takim,
którego może spróbować każdy, kto
ma na to ochotę. Jesteśmy szczęśliwi,
że przychodzą tu rodziny z dziećmi,
organizujemy szkółki dla młodzieży
we współpracy ze szkołami i Fundacją
OKD i, ogólnie rzecz biorąc, staramy się
spopularyzować ten sport w naszym
regionie,” powiedział Libor Buchta,
kierownik ośrodka.
Nowicjusze mogą rozpocząć grę
na Polu Publicznym za jedyne
100 koron czeskich (około
16,5 złotego), doświadczeni golfiści
zapłacą za Pole Mistrzowskie tylko
350 koron (58,5 złotego) czeskich,
a dostęp do pola treningowego jest
bezpłatny. Wypożyczenie sprzętu
Unikalny charakter ośrodka podkreśla replika wieży szybowej, z której można
podziwiać rozległe pole golfowe.
(piłki, kije i wózki) również nie
kosztuje wiele.
Za członkostwo w klubie także
nie zapłacimy drogo, podstawowe
członkostwo kosztuje 30 000 koron
czeskich (około 5 tysięcy złotych). Dla
osób w podeszłym wieku, młodzieży
i dzieci, a także byłych i obecnych
pracowników Grupy NWR dostępne
są zniżki.
Oczywiście nie sposób dokonać
tak ambitnego przedsięwzięcia bez
nakładów finansowych. Całkowity
koszt w wysokości prawie 200 milionów
Golf Resort Lipiny oferuje miłośnikom golfa wyjątkowe pole jak również niesamowitą panoramę
z widokiem na kopalnie węgla kamiennego Darkov i ČSM na tle szczytów beskidzkich.
koron czeskich (około 33 milionów
złotych) został sfinansowany przez
OKD oraz fundusze europejskie. OKD
planuje rozbudować Pole Mistrzowskie
do pełnych osiemnastu dołków,
wykorzystując do tego celu przyległy
teren 63 hektarów, który obecnie
poddany jest rewitalizacji. W Lipinach
już teraz mogą być organizowane
niewielkie imprezy, w przyszłości
będzie można myśleć o zorganizowaniu
prestiżowego turnieju z udziałem
profesjonalnych golfistów.
Marek Síbrt
[email protected]
Marek Síbrt ukończył filozofię
na Uniwersytecie w Ostrawie.
Pracował jako analityk mediów
dla firm InnoVatio oraz Media
Tenor, gdzie odpowiadał za audyty
komunikacji z kluczowymi klientami
w tym czeskich kolei (České
dráhy), Vodafone oraz T-Mobile.
Wdrożył projekty mające na celu
monitorowanie przestrzegania
standardów jakościowych oraz
uregulowań prawnych odnoszących
się do pracy dziennikarzy czeskiej
telewizji (Česká televize) i radia (Český
rozhlas), TV Nova i telewizji słowackiej
STV. Marek wykładał komunikację w
środkach masowego przekazu oraz
socjologię na kilkunastu uczelniach.
W OKD pełni funkcję doradcy ds. PR
oraz menedżera projektów.
Open Mine 3 I 2012
21
gospodarka
rozmowa
technologia
Dzięki Fundacji OKD osoby
niepełnosprawne mają pracę
i miejsce do życia
Choć może trudno w to uwierzyć, teren zamkniętej kopalni węgla kamiennego
może stać się miejscem przynoszącym społeczeństwu korzyści. Przyjrzyjmy się
jednemu z takich miejsc, gdzie dzięki współpracy organizacji non-profit, organów
administracji lokalnej i krajowej oraz przy wsparciu finansowym Unii Europejskiej
oraz OKD osiągnięto taki właśnie rezultat.
Budynki na terenie nieczynnej kopalni w
Kończycach Małych k/Ostrawy zmieniły
się nie do poznania w ciągu ostatnich
lat. Przy niemałym udziale Fundacji OKD
oraz dzięki Organizacji Charytatywnej
im. Św. Aleksandra chylące się ku
upadkowi budynki stały się centrum
tętniącym życiem, w którym osoby
potrzebujące mogą znaleźć pomoc.
Przedsiębiorstwa społeczne, które
powstały na terenie byłej kopalni
Alexander, dają pracę ponad 50
osobom niepełnosprawnym, a budynek
administracyjny został przekształcony
w kompleks mieszkalny dla osób
upośledzonych umysłowo.
Przedsiębiorstwa społeczne: nie
lekceważmy możliwości osób
upośledzonych umysłowo
Organizacja charytatywna zajmuje się
przede wszystkim przedsiębiorstwami
społecznymi, dającymi zatrudnienie
osobom niepełnosprawnym. Dla
przykładu w miejscu gdzie kiedyś była
kuźnia, po pracach przystosowawczych
stworzono zakład stolarski, w którym
osoby niepełnosprawne produkują
dzisiaj zestawy kuchenne, stoły i krzesła.
W innych zakładach produkuje się
wyroby tekstylne, ceramikę i biżuterię.
Osoby niepełnosprawne mogą również
znaleźć pracę przy recyklingu zużytego
sprzętu elektrycznego.
W 2011 r. Organizacja Charytatywna im.
Św. Aleksandra obchodziła dziesiąte
urodziny. Od początku współpracy
w 2008 r. do dnia dzisiejszego Fundacja
przekazała na rzecz organizacji
4 765 000 koron czeskich. Środki
te pokryły koszty wyposażenia
zakładów w urządzenia, stworzenia
dodatkowych miejsc pracy dla osób
niepełnosprawnych oraz remontu
powozowni i przerobienia jej na zakład
separacji tworzyw sztucznych.
Przedsiębiorstwa społeczne
zatrudniają osoby o różnym
stopniu niepełnosprawności,
w tym z upośledzeniami słuchu
i wzroku, i o innych dolegliwościach,
uniemożliwiających podjęcie pracy w
przedsiębiorstwach przemysłowych.
W zakładach pracy chronionej
zatrudnienie znaleźć mogą również
osoby upośledzone umysłowo, cukrzycy
i chorzy na inne schorzenia, będące
powodem ich kłopotów na rynku pracy.
Wspieranie osób niepełnosprawnych
jest jednym z najważniejszych
celów Fundacji OKD od 2011 r.
W minionym roku Fundacja wsparła
34 przedsiębiorstwa społeczne
kwotą ponad 9 mln koron czeskich.
„Skupiliśmy się na tym obszarze w
ubiegłym roku. Wiele przedsiębiorstw
społecznych przeżywało wtedy poważne
kłopoty ze względu na cięcia subsydiów
państwowych i zmiany w prawie.
Przetrwały dzięki naszemu wsparciu
i stworzyły dziesiątki nowych miejsc
pracy dla osób niepełnosprawnych.
Open Mine 3 I 2012
22
bezpieczeństwo
rekultywacja
Rozpadające się niegdyś budynki i teren zabytkowej kopalni
Alexander zmieniły się w ciągu ostatnich lat nie do poznania.
Co więcej przedsiębiorstwa społeczne
oferują interesujące i konkurencyjne
produkty. W tym roku zamierzamy zrobić
to samo, gdyż uważamy, że wsparcie
osób niepełnosprawnych na rynku
pracy jest niezbędne” – powiedział
Jiří Suchánek, dyrektor Fundacji OKD.
W tym roku Fundacja przekazała już
na rzecz pracodawców na rynku pracy
chronionej ponad 6 milionów koron.
Budynki mieszkalne
przystosowane dla osób
niepełnosprawnych to krok
w kierunku ich integracji
W 2011 r. nagroda Fundacji OKD została
przyznana Organizacji Charytatywnej
Św. Aleksandra za projekt stworzenia
w byłym obiekcie administracyjnym
budynku mieszkalnego
przystosowanego do życia i pracy 10
osób niepełnosprawnych. Fundacja
OKD wsparła ten projekt kwotą 500 000
koron czeskich. „Środki przeznaczono
na sfinansowanie projektu, uzyskanie
odpowiedzialność
Z udogodnień w Kopalni Alexander może korzystać
kilkadziesiąt osób niepełnosprawnych. Jest to możliwe również
dzięki wsparciu Fundacji OKD.
pozwolenia na budowę i pierwsze prace
remontowe. Dzięki temu mogliśmy
otrzymać dofinansowanie z Unii
Europejskiej w wysokości 12 milionów
koron” – powiedział Paweł Folta,
dyrektor organizacji charytatywnej.
Projekt nabrał obecnego kształtu dzięki
górniczej Fundacji. „Tego typu projekty
mieszkaniowe są przeznaczone przede
wszystkim dla osób upośledzonych
umysłowo. Pomagamy im znaleźć
miejsce na rynku pracy i uniezależnić
się od pomocy państwa” – dodał Folta.
Niemożliwe bez pomocy wielkiego
biznesu
Organizacja Charytatywna Św.
Aleksandra pokazuje, że trudna
sytuacja gospodarcza nie musi
być kolejną przeszkodą dla osób
niepełnosprawnych, choć projekt nie
mógłby powstać bez wsparcia urzędu
miasta, administracji państwowej
i biznesu. „Zmiany w prawie uderzyły
w nas równie mocno, jak niepewna
sytuacja gospodarcza. Po 10 latach
pracy w organizacjach charytatywnych
dochodzę do przekonania, że w naszym
otoczeniu niezwykle trudno jest być
samowystarczalnym. Tym ważniejsze
jest, że możemy liczyć na pomoc ze
strony państwa, na fundusze unijne,
i że wokół nas działają firmy, które nie
odwracają się do nas plecami. OKD jest
z pewnością taką firmą – doceniamy
to” – powiedział na koniec Folta.
Współpraca pomiędzy pracownikami
w przedsiębiorstwach społecznych
zależy od tolerancji, zdolności
do adaptacji i zrozumienia potrzeb
innych. Przedsiębiorstwa społeczne nie
są w stanie konkurować bezpośrednio
na rynku, a ich nadrzędnym celem
jest ułatwienie integracji osób
niepełnosprawnych w społeczeństwie.
Marek Síbrt
[email protected]
Open Mine 3 I 2012
23