Core indicators to monitor HIV diagnosis
Transkrypt
Core indicators to monitor HIV diagnosis
GŁÓWNE WSKAŹNIKI MONITOROWANIA DIAGNOSTYKI HIV PROWADZONEJ W PUNKTACH DOBROWOLNEGO TESTOWANIA W KIERUNKU HIV POŁĄCZONEGO Z PORADNICTWEM (CBVCT) OFERUJĄCYCH ŚWIADCZENIA CZŁONKOM SPOŁECZNOŚCI W SPOSÓB SZCZEGÓLNY NARAŻONYCH NA RYZYKO ZAKAŻENIA Wytyczne dla CBVCT Badania terenowe czerwiec 2012 Główne wskaźniki dot. CBVCT Spis treści Podziękowania……............................................................................................................... 2 Skróty i akronimy……........................................................................................................... 3 1. Wstęp ………...................................................................................................................... 4 1.1. Cel ……........................................................................................................................... 4 1.2. Informacje wstępne ...................................................................................................... 5 1.2.1. Wskaźniki dot. testowania w kierunku HIV stosowane przez UNAIDS, WHO oraz ECDC ........................................................................................... 6 1.2.2. Monitoring i ewaluacja krajowych programów dotyczących poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV ...................................................... .. 8 1.2.3. Monitoring i ewaluacja świadczeń dobrowolnego testowania w kierunku HIV i poradnictwa ............................................................................................... 10 2. Cele główne i szczegółowe działania CBVCT ............................................................ 12 3. Główne wskaźniki stosowane w CBVCT .................................................................... 14 3.1. Główne wskaźniki dot. świadczeń oferowanych w CBVCT ........................................ 14 3.1.1. Źródło danych .................................................................................................... 16 . 3.1.2. Dane …............................................................................................................... 16 3.1.3. Częstotliwość pomiarów .......................................................................................... 18 3.1.4. Metody pomiaru i kalkulacji .................................................................................... 18 3.2. Ewentualne wskaźniki główne stosowane na poziomie krajowym opracowane w celu monitorowania pracy CBVCT ………………………………...................... 23 3.2.1. Wskaźniki UNAIDS, WHO i ECDC dot. testowania w kierunku HIV przystosowane na użytek CBVCT ................................................................................ 23 3.2.2. Ewentualne dodatkowe wskaźniki główne stosowane na poziomie krajowym 4. 5. opracowane w celu monitorowania pracy CBVCT .................................................... 24 Rekomendacje dot. wdrażania wytycznych nt. świadczeń oferowanych przez CBVCT ........................................................................................... 25 Odniesienia ................................................................................................................... 26 Aneks 1 Aneks 2 Formularz dotyczący wskaźników zbierania danych w sieci HIV COBATEST…………. ........................................................................................ 27 System kodowania SOUNDEX ............................................................................. 50 strona 1 Główne wskaźniki dot. CBVCT Podziękowania Niniejszy dokument „Główne wskaźniki monitorowania diagnostyki HIV prowadzonej w punktach dobrowolnego testowania w kierunku HIV połączonego z poradnictwem (CBVCT) oferujących świadczenia członkom społeczności w sposób szczególny narażonych na ryzyko zakażenia " został opracowany przy udziale i w oparciu o wiedzę wielu osób pracujących na rzecz projektu: „Testowanie w kierunku HIV w punktach dobrowolnego testowania połączonego z poradnictwem skierowanego do wybranych społeczności na terenie Europy” (HIV-COBATEST). Projekt jest dofinansowany przez Agencję Wykonawczą ds. Zdrowia i Konsumentów (EAHC) i prowadzony w ramach programu zdrowia publicznego UE (Umowa Nr 2009 12 11). Wersja robocza dokumentu została opracowana przez Irenę Klavs (Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego-NIPH, Słowenia) we współpracy z Jordim Casaboną (Katalońskie Centrum Studiów Epidemiologicznych nad Chorobami Przenoszonymi Drogą Płciową oraz AIDS – CEEISCAT, Hiszpania), Cristiną Agustí Benito (CEEISCAT), Laurą Fernàndez López (CEEISCAT), Eduardo Ditzel (Projecte dels Noms-Hispanosida, Hiszpania), Mihą Lobnik (LEGEBITRA, Słowenia) oraz Perem Slaaen Kaye (STOP AIDS, AIDS-Foundation, Dania). Wersję roboczą tego dokumentu poddano analizie merytorycznej 24 maja 2012 roku w czasie warsztatów dotyczących głównych wskaźników monitorowania diagnostyki HIV w CBVCT kierujących swe działania do wybranych społeczności w Barcelonie. Sporządzono wtedy ostateczną listę wskaźników głównych i opcjonalnych. Szczególne podziękowania należą się Tobiasowi Alfven (Wspólny Program Narodów Zjednoczonych ds. HIV/AIDS - UNAIDS, Szwajcaria) za jego wkład merytoryczny w czasie spotkania oraz za cenne uwagi dotyczące opracowania niniejszego dokumentu. Pragniemy też podziękować wszystkim tym, którzy wzięli aktywny udział w warsztatach. Byli to: Elena Adán (CAS Lluís Companys – Creu Roja, Hiszpania), Maite Arrillaga (CEEISCAT), Alison Brown (Agencja Ochrony Zdrowia-HPA, Wielka Brytania), Michele Breveglieri (ULSS 20, Włochy), Laia Ferrer (CEEISCAT), Ricardo Fuertes (CheckpointLX, Portugalia), Frank Funz (AIDS-Hilfe, Niemcy), Martina Furegato (ULSS 20, Włochy), Jakob Haff (AIDS-Foundation, Dania), Michael Melbroek (Projecte dels Noms-Hispanosida, Hiszpania), Adriana Morales (Stop Sida, Hiszpania), Galina Musat (ARAS, Rumunia), Félix Pérez (Projecte dels Noms-Hispanosida, Hiszpania), Ivo Procházka (Instytut Seksuologii, Republika Czeska), Ferran Pujol (Projecte dels Noms-Hispanosida, Hiszpania), Daniela Rojas Castro (Stowarzyszenie AIDES, Francja), Giorgio Sandrini (Arcigay, Włochy), Sílvia Silva (Àmbit Prevenció-Ámbit Dona, Hiszpania), Igor Sobolev (Estońska Sieć Osób Żyjących z HIV), Július Szabó (Ceska spolecnost AIDS Pomoc, Republika Czeska), Inga Upmace (Bałtyckie Stowarzyszenie HIV, Łotwa) oraz Iwona Wawer (Krajowe Centrum ds. AIDS, Polska). Końcowe poprawki do dokumentu zostały naniesione przez członków Rady Nadzorczej Projektu COBATEST. Osoby, które na tym etapie prac wniosły swój wkład merytoryczny to: Cinthia MenelLemos, Kontroler Projektu HIV-COBATEST (Agencja Wykonawcza ds. Zdrowia i Konsumentów – EAHC, Luksemburg), Marita Van der Laar (Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób – ECDC, Szwecja), Luisa Frescura (UNAIDS), Martin C. Donoghoe (Światowa Organizacja Zdrowia dla Europy – WHO, Europe, Dania), Brenda Spencer (Instytut Medycyny Społecznej i Prewencyjnej, Uniwersytet w Lozannie, Szwajcaria), Ricardo Fernandes (European AIDS Treatment Group, Belgia), Jens D. Lundgren (Krajowy Szpital Uniwersytecki i Program dot. HIV oraz Program HIV w Europie Uniwersytetu w Kopenhadze, Dania). strona 2 Główne wskaźniki dot. CBVCT Przygotowanie wersji ostatecznej niniejszego dokumentu (przy pomocy kontaktów mailowych oraz telekonferencji) koordynowały Irena Klavs i Cristina Agustí Benito. Wsparcia udzielili im: Jordi Casabona, Laura Fernàndez López, Eduardo Ditzel, Miha Lobnik oraz Per Slaaen Kaye. Skróty i akronimy AIDS ARV ART CBVCT CEEISCAT CITC DD EAHC ECDC ELISA FHI GARP HIV HIV-COBATEST IDU ICRH MDD MSM ME NGO PITC SW TB UA UNAIDS UNGASS UNICEF USAID WHO zespół nabytego niedoboru odporności antyretrowirusowy terapia antyretrowirusowa punkty dobrowolnego testowania w kierunku HIV połączonego z poradnictwem Katalońskie Centrum Studiów Epidemiologicznych nad Chorobami Przenoszonymi Drogą Płciową oraz AIDS testowanie w kierunku HIV wraz z poradnictwem inicjowane przez klienta (client-initiated HIV testing and counselling) Deklaracja Dublińska Agencja Wykonawcza ds. Zdrowia i Konsumentów Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób test immunoenzymatyczny Family Health International Światowy Raportu dot. Postępu Walki z AIDS ludzki wirus niedoboru odporności projekt dot. testowania w kierunku HIV połączonego z poradnictwem skierowanego do wybranych społeczności na terenie Europy osoby stosujące środki odurzające w iniekcji Międzynarodowe Centrum Zdrowia Reprodukcyjnego monitorowanie Deklaracji Dublińskiej mężczyźni mający seks z mężczyznami monitoring i ewaluacja organizacja pozarządowa korzystanie ze świadczeń poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV zainicjowane przez pracownika służby zdrowia osoby sprzedające usługi seksualne gruźlica Universal Access - powszechny dostęp do wszechstronnych programów profilaktycznych, leczenia, opieki oraz wsparcia Wspólny Program Narodów Zjednoczonych ds. HIV/AIDS Specjalna Sesja Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych dot. AIDS Fundusz Narodów Zjednoczonych na Rzecz Dzieci Agencja Stanów Zjednoczonych ds. Rozwoju Międzynarodowego Światowa Organizacja Zdrowia strona 3 Główne wskaźniki dot. CBVCT 1. Wstęp 1.1. Cel Dokument ma na celu dostarczenie osobom prowadzącym CBVCT (w których oferuje się dobrowolne testowanie w kierunku HIV połączone z poradnictwem członkom wybranych społeczności) wytycznych dotyczących posługiwania się wskaźnikami służącymi do monitorowania i ewaluacji (ME) podejmowanych działań. Monitoring i ewaluacja działalności punktów konsultacyjno-diagnostycznych wymaga alokacji niezbędnych środków takich jak dodatkowy czas pracy personelu oraz wsparcia logistycznego. Środki te powinny być wcześniej zaplanowane w budżecie, a następnie wyasygnowane. Dzięki włączeniu do pakietu działań realizowanych przez CBVCT monitoringu i ewaluacji będzie możliwe zebranie większej liczby danych niezbędnych do uzyskania poprawy jakości oferowanych świadczeń. Pozwoli to także na porównanie efektywności usług oferowanych przez CBVCT z innymi o zbliżonej formule. Wyniki prowadzonego ME mogą się również okazać przydatne do propagowania idei włączenia analogicznych świadczeń poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV do pakietów dostępnych w państwowej opiece zdrowotnej, do utrzymania zasadności już prowadzonych w CBVCT działań jak również do pozyskiwania funduszy. Bardzo trudno było trafnie zdefiniować ideę programów oraz świadczeń oferowanych w CBVCT na potrzeby niniejszego dokumentu oraz projektu zatytułowanego „Testowanie w kierunku HIV w punktach dobrowolnego testowania w kierunku HIV połączonego z poradnictwem skierowane do wybranych społeczności na terenie Europy” (HIV-COBATEST) z uwagi na ich dywersyfikację. Ostatecznie zostały one zdefiniowane jako: „programy lub świadczenia dotyczące dobrowolnego testowania w kierunku HIV i poradnictwa okołotestowego oferowane poza formalnym systemem opieki zdrowotnej i opracowane w taki sposób aby dotrzeć do członków populacji szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia oraz wyraźnie przystosowanych do ich potrzeb i dla nich łatwo dostępnych. Ponadto, typ świadczeń oferowanych w CBVCT powinien gwarantować aktywny udział członkom tych populacji w planowaniu lub wdrażaniu strategii dotyczących testowania w kierunku HIV”. Proponowane wskaźniki główne i opcjonalne dotyczące świadczeń oferowanych w CBVCT zostaną przetestowane w terenie w sieci CBVCT HIV-COBATEST. Zachęcamy pozostałe europejskie CBVCT do rozważenia pomysłu przejęcia na swój użytek proponowanych przez nas wskaźników dotyczących monitoringu i ewaluacji. Ponadto, autorzy dokumentu zaznaczą, które ze wskaźników mogły by być włączone do krajowych programów zapobiegania zakażeniom HIV oraz zwalczania AIDS na użytek monitoringu i ewaluacji pracy CBVCT. Wskaźniki zostały opracowane w taki sposób aby dzięki nim można było dokonać oceny aktualnego poziomu działań prowadzonych w CBVCT oraz stopnia wypełniania celów statutowych w odniesieniu do wzrostu liczby osób HIV+ pochodzących z populacji szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia takich jak: mężczyźni mający seks z mężczyznami (MSM), osoby sprzedające usługi seksualne (SW), osoby stosujące środki odurzające w iniekcji (IDU) oraz migranci pochodzący z krajów gdzie epidemia przybrała charakter ogólny. Wytyczne te są tak skonstruowane aby mogły wpłynąć na poprawę strona 4 Główne wskaźniki dot. CBVCT jakości i spójności danych zebranych w CBVCT na potrzeby monitoringu i ewaluacji, co w następstwie pozwoli na wyciągnięcie z nich dokładniejszych wniosków. Standaryzacja ME da możliwość porównywania danych zebranych w Europejskiej Sieci CBVCT HIV-COBATEST oraz pomiędzy CBVCT działającymi na terenie krajów członkowskich. W momencie gdy główne wskaźniki będą dostępne w ramach projektu HIV-COBATEST lub w ramach monitoringu i ewaluacji krajowych programów testowania i poradnictwa okołotestowego, Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) może rozważyć ich włączenie do mechanizmu monitorowania wdrażania postanowień zawartych w Deklaracji Dublińskiej. 1.2. Informacje wstępne Wczesne rozpoznanie zakażenia HIV jest niezwykle istotne dla zmniejszenia poziomu śmiertelności z powodu AIDS oraz zapadalności na AIDS oraz dla zapobiegania dalszej transmisji wirusa. Wczesne postawienie diagnozy stanowi niezbędny warunek wstępny do uzyskania przez pacjenta skierowania do włączenia do terapii ARV i tym samym do procesu profilaktycznego. Skuteczny krajowy program dotyczący testowania w kierunku HIV oraz poradnictwa okołotestowego musi wytyczać standardy oraz określać odpowiednią jakość i zakres świadczeń kierowanych do członków populacji szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia oraz najbardziej potrzebujących tego typu usług. Skutkuje to zwiększeniem odsetka osób u których wcześnie wykryje się zakażenie HIV. Uznaje się, iż świadczenia oferowane w CBVCT stanowią duży krok do poprawy poziomu wczesnej diagnostyki HIV wśród członków populacji kluczowych takich jak: MSM, SW, IDU oraz migrantów z uwagi na to, iż osoby te mogą unikać korzystania ze świadczeń testowania w kierunku HIV oraz poradnictwa okołotestowego oferowanych przez państwowy system służby zdrowia lub mogą do nich nie mieć dostępu. Komisja Europejska określiła możliwość testowania w kierunku HIV jako sprawę priorytetową co opisano w dokumencie „Działanie wspólnotowe w dziedzinie zdrowia publicznego. Plan Pracy na rok 2009”. W styczniu 2008 roku w czasie spotkania eksperckiego w Sztokholmie zorganizowanego przez ECDC oraz Międzynarodowe Centrum Zdrowia Reprodukcyjnego (ICRH), pracownicy Uniwersytetu w Gandawie przygotowali raport pt.: „Testowanie w kierunku HIV w Europie: od strategii do skuteczności”(1). W roku 2010 ECDC wydało dokument pt: „Testowanie w kierunku HIV: zwiększenie wykorzystania i wydajności w Unii Europejskiej” w którym była mowa o tym, iż w procesie poszerzania dostępu do testowania w kierunku HIV można brać pod uwagę także świadczenia zewnętrzne (typu outreach) skierowane do populacji marginalizowanych (2). Agencja Wykonawcza ds. Zdrowia i Konsumentów współfinansuje wiele projektów związanych z HIV, między innymi Projekt „Testowanie w kierunku HIV w punktach dobrowolnego testowania w kierunku HIV połączonego z poradnictwem skierowane do wybranych społeczności na terenie Europy” (HIV-COBATEST) (Umowa Nr 2009 12 11). Celem głównym Projektu jest promowanie wczesnej diagnostyki HIV w Europie poprzez ulepszenie wdrażania i ewaluacji świadczeń dotyczących testowania. Projekt stanowi uzupełnienie poprzednich i aktualnie podejmowanych tego typu inicjatyw dzięki pogłębieniu wiedzy na temat działalności CBVCT prowadzonej w różnych krajach oraz poprzez standaryzację protokołów i wskaźników opracowanych w celu poprawy procesu wdrażania i ewaluacji oferowanych świadczeń. Pierwszy z wielu głównych pakietów roboczych Projektu miał na celu ocenę charakterystyk wdrażania programów CBVCT w krajach europejskich i przybrał formę ankiety przeprowadzonej wśród reprezentantów krajowych punktów kontaktowych zajmujących się tematem HIV/AIDS. Dzięki pracom nad drugim pakietem roboczym zostanie przygotowany kod strona 5 Główne wskaźniki dot. CBVCT dobrych praktyk stosowanych w CBVCT. Dane do niego zebrano na podstawie badania jakościowego przeprowadzonego wśród klientów i osób zatrudnionych w CBVCT. W wyniku prac nad tymi pakietami roboczymi zaakceptowano propozycję podjęcia prac nad ustaleniem głównych wskaźników monitoringu i ewaluacji zadań CBVCT. Kolejny krok to utworzenie Europejskiej sieci CBVCT HIV-COBATEST, której działalność będzie monitorowana i oceniana, prowadzone będą też tam badania operacyjne. Niniejszy dokument pt „Główne wskaźniki monitorowania diagnostyki HIV prowadzonej w CBVCT oferujących świadczenia członkom społeczności w sposób szczególny narażonych na ryzyko zakażenia. Wytyczne dla CBVCT” opracowany w ramach Projektu COBATEST jest spójny z obwiązującymi rekomendacjami dotyczącymi testowania w kierunku HIV zalecanymi przez Wspólny Program Narodów Zjednoczonych ds. HIV/AIDS oraz ECDC jak również z tymi propagowanymi w dokumencie pt: „Monitorowanie i ewaluacja krajowych programów dotyczących poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV: badania terenowe” opublikowanym przez Światową Organizację Zdrowia w roku 2011 oraz z wytycznymi, zawartymi w dokumencie pt. „Monitoring i ewaluacja świadczeń oferowanych przez CBVCT: Poradnik szkoleniowy” wydanym przez Family Health International (FHI), w roku 2004. W dokumencie określono standardowe podejście do monitorowania i ewaluacji działań prowadzonych w CBVCT. Te z punktów konsultacyjno-diagnostycznych, które zdecydują się je wdrożyć podniosą jakość oferowanych świadczeń oraz będą mogły porównać ich stopień efektywności z innymi o podobnej charakterystyce. Wyniki prowadzonego monitoringu i ewaluacji mogą się również okazać przydatne do propagowania idei włączenia analogicznych świadczeń testowania w kierunku HIV i poradnictwa do pakietów dostępnych w państwowej opiece zdrowotnej, do utrzymania zasadności już prowadzonych w CBVCT działań jak również w procesie pozyskiwania funduszy. Standaryzacja ME da również możliwość porównywania danych zebranych w Europejskiej Sieci CBVCT HIV-COBATEST, z danymi pochodzącymi z CBVCT działającymi na terenie krajów członkowskich oraz na forum międzynarodowym. 1.2.1 Wskaźniki dot. testowania w kierunku HIV stosowane przez UNAIDS, WHO oraz ECDC Opracowano całe zbiory wskaźników dotyczących monitoringu i ewaluacji diagnostyki HIV na potrzeby krajowych programów zapobiegania zakażeniom HIV i zwalczania AIDS oraz raportów składanych przez poszczególne kraje do UNAIDS, WHO i ECDC. W roku 2011, UNAIDS proponowało następujące pięć wskaźników dot. testowania w kierunku HIV do stosowania na użytek monitorowania światowego raportu dot. postępu walki z AIDS (GARP), a konkretnie następujących celów: zmniejszenia transmisji HIV drogą kontaktów seksualnych o 50% do roku 2015, zmniejszenia transmisji HIV wśród osób przyjmujących środki odurzające w iniekcji o 50% do roku 2015, eliminacji transmisji HIV z matki na dziecko do roku 2015 oraz znaczącego zmniejszenia liczby zgonów matek z powodu AIDS (wskaźniki GARP) (3): GARP 1.5: testowanie w kierunku HIV wśród członków populacji ogólnej (Procent kobiet i mężczyzn w wieku od 15 do 49 roku życia, którzy wykonali test w kierunku HIV w ciągu ostatnich 12 miesięcy i poznali jego wynik) GARP 1.9: osoby sprzedające usługi seksualne: testowanie w kierunku HIV strona 6 Główne wskaźniki dot. CBVCT (Procent osób sprzedających usługi seksualne, które wykonały test w kierunku HIV w ciągu ostatnich 12 miesięcy i poznało jego wynik); GARP 1.13: mężczyźni mający seks z mężczyznami (MSM): testowanie w kierunku HIV (Procent MSM, którzy wykonali test w kierunku HIV w ciągu ostatnich 12 miesięcy i poznali jego wynik); GARP 2.4: osoby stosujące środki odurzające w iniekcji (IDU): testowanie w kierunku HIV (Procent IDU którzy wykonali test w kierunku HIV w ciągu ostatnich 12 miesięcy i poznali jego wynik) GARP 3.2: wczesna diagnoza niemowląt (Procent niemowląt urodzonych z matek HIV+ które to matki wykonały test na obecność wirusa na dwa miesiące przed porodem) Informacje dotyczące pierwszych czterech z pięciu wskaźników GARP zostały już zebrane w poprzednich okresach raportowania przeprowadzonych na rzecz monitorowania Deklaracji Zobowiązań nt. HIV i AIDS przyjętej na Specjalnej Sesji Zgromadzenia Ogólnego Narodów Zjednoczonych dotyczącej HIV i AIDS w czerwcu 2001 roku. Wskaźniki te były wcześniej nazywane wskaźnikami UNGASS (4). W roku 2011, WHO, UNAIDS oraz Fundusz Narodów Zjednoczonych na rzecz Dzieci (UNICEF) opublikowały dokument pt. „Światowa Walka z HIV/AIDS: Informacje epidemiologiczne oraz ocena postępu dokonanego w sektorze zdrowia w obszarze Powszechnego Dostępu (do wszechstronnych programów profilaktycznych, leczenia, opieki oraz wsparcia) znanego jako: Universal Access: Raport 2011”. W tym dokumencie przedstawione są dane na temat poszerzania dostępu do świadczeń HIV proponowanych przez sektor zdrowia czyli: programów profilaktycznych, leczenia, opieki oraz wsparcia. (5). W roku 2012, oprócz wspomnianych wyżej wskaźników GARP oraz wskaźników Powszechnego Dostępu GARP/UA 1.9, GARP/UA 1.13, i GARP/UA 3.2 WHO opracowało następujące wskaźniki „Powszechnego Dostępu - Universal Access”: UA 1.15: Placówki służby zdrowia oferujące świadczenia dot. poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV (Procent placówek służby zdrowia oferujących świadczenia poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV (także placówki: publiczne, prywatne lub inne) UA 3.4: Procent kobiet ciężarnych, które znają swój status serologiczny (Procent kobiet ciężarnych, które wykonały test w kierunku HIV oraz otrzymały jego wynik – podczas ciąży, porodu oraz połogu (<72 godziny), włączając w to te kobiety, które już wcześniej znały swój status serologiczny) UA 4.5: Późne wykrycie zakażenia HIV (Procent osób zakażonych HIV, które w momencie postawienia diagnozy już wymagały włączenia do terapii) W 2010, ECDC opublikowało dokument pt. „Wdrażanie Dublińskiej Deklaracji Współpracy w Walce z HIV/AIDS w Europie i Azji Centralnej: Raport dot. Postępu 2010” (6) który zawierał dostępne wtedy informacje nt. testowania w kierunku HIV IDU, MSM oraz SW. Przedstawiono tam wiele ze „wskaźników monitorujących realizację Deklaracji Dublińskiej” (MDD) lub „wskaźników Deklaracji Dublińskiej” (DD) mających związek z testowaniem w kierunku HIV. W roku 2012 oprócz wyżej wymienionych wskaźników GARP i UA oraz wskaźników DD GARP/UA/DD 1.9, GARP/UA/DD 1.13, GARP/UA/DD 2.4, i UA/DD 4.5, ECDC opracowało kolejne: strona 7 Główne wskaźniki dot. CBVCT DD 1.19: Migranci: testowanie w kierunku HIV (Procent migrantów pochodzących z krajów o uogólnionej epidemii HIV (prewalencja >1%), którzy wykonali test w ciągu ostatnich 12 miesięcy i poznali jego wynik) Żaden z tych wskaźników nie został opracowany w celu monitorowania świadczeń związanych z poradnictwem okołotestowym i testowaniem w kierunku HIV oferowanych przez CBVCT ani w celu dokonania oceny ich wkładu na poziomie krajowym w procesie wykrywania zakażeń we wczesnym stadium. 1.2.2. Monitoring i ewaluacja krajowych programów dotyczących poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV W roku 2011 Światowa Organizacja Zdrowia wydała pozycję pt. „Monitorowanie i ewaluacja krajowych programów dotyczących poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV: badania terenowe” (7) w której zawarto zbiór wskaźników przydatnych do monitorowania i ewaluacji określonych świadczeń opisanych w krajowych programach zapobiegania zakażeniom HIV i zwalczania AIDS. W wyżej wymienionym dokumencie podano również objaśnienia dotyczące terminologii związanej z testowaniem w kierunku HIV: Określenie poradnictwo okołotestowe i testowanie w kierunku HIV używane jest w odniesieniu do wszystkich świadczeń związanych z testowaniem w kierunku HIV połączonych z poradnictwem. Korzystanie ze świadczeń poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV inicjowane przez samego klienta (Client-initiated HIV testing and counselling CITC) – świadczenia dot. poradnictwa okołotestowego oraz testowania w kierunku HIV o wykonanie których aktywnie ubiegają się sami zainteresowani (pacjenci/klienci). Świadczenia te mogą być wykonywane w ramach inicjatywy oddolnej lub stanowić integralną część pakietu służby zdrowia w miejscu pracy lub centrach młodzieżowych. W niektórych krajach używa się pojęć: punkty dobrowolnego testowania w kierunku HIV połączonego z poradnictwem (CBVCT) lub dobrowolne i anonimowe testowanie wraz z poradnictwem (voluntary confidential counselling and testing (VCCT) przy opisywaniu świadczeń CITC. Korzystanie ze świadczeń poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV zainicjowane przez pracownika służby zdrowia (Provider-initiated HIV testing and counselling PITC) – testowanie w kierunku HIV wraz z poradnictem okołotestowym jest rutynowo zalecane przez pracowników służby zdrowia osobom korzystających ze świadczeń oferowanych przez placówki służby zdrowia w ramach standardowego pakietu opieki medycznej. Świadczenia te mogą wchodzić w skład pakietu ogólnego lub specjalistycznego, np. kierowanego do pacjentów oddziałów gruźliczych, oddziałów chorób przenoszonych drogą płciową, położniczych (włączając w to profilaktykę zakażeń z matki na dziecko), planowania rodziny lub IDU. strona 8 Główne wskaźniki dot. CBVCT Autorzy dokumentu podają, iż poradnictwo okołotestowe i testowanie w kierunku HIV może być również prowadzone w ramach kampanii edukacyjnych, świadczeń zewnętrznych (typu outreach) lub przy pomocy testów domowych. W treści dokumentu nie pojawia się określenie: świadczenia oferowane w CBVCT, występuje ono jednak pod pojęciem: świadczenia specjalne. Krótko mówiąc, do wykorzystania w procesie monitoringu i ewaluacji krajowych programów dotyczących poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV zaproponowano następujące wskaźniki: Krajowe strategie i wytyczne dotyczące poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV opracowane w zgodzie z międzynarodowymi standardami Odsetek liczby programów poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV pozostających w zgodzie z krajowymi standardami jakości Liczba placówek służby zdrowia oferujących świadczenia dotyczące poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV Odsetek liczby placówek oferujących świadczenia dot. opieki położniczej, a wśród nich poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV kobietom ciężarnym Odsetek liczby placówek oferujących świadczenia dot. opieki położniczej, a wśród nich testowanie w kierunku HIV oraz terapię ARV jako profilaktykę transmisji wirusa z matki na dziecko Liczba kobiet i mężczyzn w wieku powyżej 15 roku życia, którzy wykonali test w kierunku HIV w ciągu ostatnich 12 miesięcy i poznali jego wynik Odsetek liczby osób z populacji szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia, które to osoby wykonały test w kierunku HIV w ciągu ostatnich 12 miesięcy i poznały jego wynik Stosunek liczby nowych pacjentów włączonych do systemu opieki i terapii pre-ARV do liczby nowych osób u których wykryto zakażenie HIV Stosunek liczby kobiet ciężarnych, które znają swój status serologiczny Stosunek liczby pacjentów chorych na gruźlicę, których wynik testu w kierunku HIV został odnotowany w karcie choroby (gruźlicy) Stosunek liczby osób, które wykonały test w kierunku HIV z inicjatywy pracownika służby zdrowia Stosunek liczby osób w wieku powyżej 15 lat, które otrzymały wynik testu i podały informacje o poddaniu się testowi w kierunku HIV w przeszłości Stosunek liczby osób w wieku powyżej 15 roku życia korzystających z programów prowadzących testowanie w kierunku HIV wraz z poradnictwem dla par/partnerów, które wspólnie poznały swe wyniki w ciągu ostatnich 12 miesięcy Odsetek liczby ciężarnych, których partner wykonał test w kierunku HIV i korzystających ze świadczeń usług klinik położniczych Odsetek liczby niemowląt urodzonych z matek zakażonych HIV, którym wykonano test w kierunku HIV w ciągu pierwszych 12 miesięcy życia Odsetek liczby placówek służby zdrowia oferujących świadczenia testowania wirusologicznego Odsetek liczby niemowląt urodzonych z matek zakażonych HIV, które wykonały test w kierunku HIV na dwa miesiące przed porodem strona 9 Główne wskaźniki dot. CBVCT Na użytek przygotowania ankiet do badań populacyjnych zaproponowano następujące wskaźniki: Odsetek liczby kobiet i mężczyzn w wieku od 15 do 49 roku życia, którzy wykonali test w kierunku HIV w ciągu ostatnich 12 miesięcy i którzy znają jego wynik Odsetek kobiet i mężczyzn w wieku od 15 do 24 roku życia, którzy wykonali test w kierunku HIV w ciągu ostatnich 12 miesięcy i którzy znają jego wynik Odsetek liczby osób w wieku od 15 do 49 lat, które znają swój status serologiczny Odsetek liczby osób pochodzących z populacji szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia, którzy wykonali test w kierunku HIV w ciągu ostatnich kilku miesięcy i znają jego wynik Żaden z tych wskaźników nie został opracowany w celu monitorowania świadczeń związanych z poradnictwem okołotestowym i testowaniem w kierunku HIV oferowanych przez CBVCT ani w celu dokonania oceny ich wkładu do wykrywania zakażeń we wczesnym stadium na poziomie krajowym. Jednakże, niektóre z tych wskaźników zaakceptowane na potrzeby CBVCT mogłyby zostać użyte do monitorowania i ewaluacji krajowych programów poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV o ile świadczenia oferowane przez CBVCT zostały wdrożone na poziomie krajowym. 1.2.3. Monitoring i ewaluacja świadczeń dobrowolnego testowania w kierunku HIV i poradnictwa W roku 2004, organizacja Family Health International (FHI) przy okazji Wdrażania Projektu dot. Profilaktyki AIDS i Opieki (Implementing AIDS Prevention and Care Project (IMPACT)) wraz z Agencją Stanów Zjednoczonych ds. Rozwoju Międzynarodowego (United States Agency for International Development - USAID) wydały pozycję pt. „Monitoring i ewaluacja świadczeń oferowanych w CBVCT” jako integralną część poradnika pt. „Monitorowanie Programów: instruktaż dla realizatorów programów (informacje USAID nt. profilaktyki i leczenia)” (8). Celem tej inicjatywy było opracowanie broszury zawierającej informacje merytoryczne na potrzeby warsztatów dotyczących monitorowania programów CBVCT. W dokumencie podano definicję CBVCT jako procesu prowadzenia poradnictwa skierowanego do jednostki w celu umożliwienia jej podjęcia świadomej decyzji co do wykonania testu w kierunku HIV. Wymieniono kilka modeli oferowania świadczeń: w ramach inicjatywy oddolnej, działalności organizacji pozarządowej na terenie szpitala, w szpitalu, w pakiecie ogólnych usług ambulatoryjnych dostępnych w szpitalach państwowych, w ramach specjalistycznej opieki medycznej (np. klinik chorób przenoszonych drogą płciową), przychodniach służby zdrowia, sektora prywatnego, ośrodków referencyjnych lub wymagań prawnych (np. dotyczących procesu zatrudnienia), świadczeń zdrowotnych skierowanych do młodzieży oraz dostępnych w szkołach, świadczeń skierowanych do populacji szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia (np. MSM), wymaganych przy realizacji projektów badawczych/pilotażowych oraz związanych z transfuzją krwi. W dokumencie nie operowano terminem CBVCT (kierujące swe działania do wybranych społeczności), jednakże pojawia się tam określenie: świadczenia zdrowotne dla „członków populacji szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia”, a w nawiasie uściślono: kobiety sprzedające usługi seksualne, osoby osadzone w zakładach penitencjarnych, uchodźcy, IDU, MSM, dzieci, sieroty oraz dzieci ulicy. Mówiąc w skrócie, przedstawiono następującą listę wskaźników procesowych dot. programów CBVCT z myślą o zastosowaniu ich w celach monitoringu i ewaluacji prowadzonych działań: strona 10 Główne wskaźniki dot. CBVCT Liczba szkoleń Liczba przeszkolonych doradców Liczba techników laboratoryjnych przeszkolonych w temacie testowania w kierunku HIV (należy uszczegółowić w przypadku stosowania szybkich testów) Liczba kobiet, które skorzystały z poradnictwa przed testem Liczba kobiet, które zgodziły się na wykonanie testu Liczba kobiet, które skorzystały ze świadczeń poradnictwa po teście po otrzymaniu wyniku testu Liczba kobiet u których wykryto zakażenie Liczba kobiet, które po otrzymaniu pozytywnego wyniku testu zostały skierowane do instytucji udzielających opieki i wsparcia Liczba mężczyzn, którzy skorzystali z poradnictwa przez testem Liczba mężczyzn, którzy zgodzili się na wykonanie testu Liczba mężczyzn, którzy skorzystali ze świadczeń poradnictwa po teście po otrzymaniu wyniku pozytywnego Liczba mężczyzn u których wykryto zakażenie Liczba mężczyzn, którzy po otrzymaniu pozytywnego wyniku testu zostali skierowani do instytucji udzielających opieki i wsparcia Ogólna liczna osób, które skorzystały ze świadczenia poradnictwa przed testem w CBVCT Ogólna liczba osób, które wykonały test w kierunku HIV w CBVCT Odsetek wszystkich osób, które zdecydowały się wykonać test w kierunku HIV Ogólna liczba osób, które skorzystały ze świadczeń poradnictwa po teście w CBVCT Odsetek wszystkich osób wykonujących test w kierunku HIV, które poznały swój wynik Ogólna liczba osób, które otrzymały pozytywny wynik testu Ogólna liczba osób, które skierowano do innych instytucji udzielających wsparcia Odsetek osób, które skierowano do innych instytucji udzielających wsparcia Liczba grup wsparcia Liczba osób biorących udział w spotkaniach grup wsparcia Liczba nowych CBVCT Ogólna liczba CBVCT, które pozostają pod opieką USAID Mimo, że te wskaźniki nie były opracowywane na rzecz monitoringu i ewaluacji działań związanych z testowaniem w kierunku HIV oraz poradnictwem okołotestowym prowadzonym w CBVCT to większość z nich można do nich zastosować. Niektóre natomiast, mogą posłużyć do mierzenia wydajności krajowych programów testowania i poradnictwa okołotestowego w przypadku gdy monitoring i ewaluacja wyników świadczeń CBVCT nt. wczesnej wykrywalności zakażenia HIV zostały wprowadzone na poziom krajowy. strona 11 Główne wskaźniki dot. CBVCT 2. Cele główne i szczegółowe działania CBVCT Wybór odpowiednich wskaźników dotyczących monitoringu i ewaluacji świadczeń oferowanych w CBVCT zależy od typów wdrażanych tam programów testowania w kierunku HIV połączonego z poradnictwem, od rodzajów zadań, celów głównych i szczegółowych ujętych w krajowych programach dot. zapobiegania zakażeniom HIV i zwalczania AIDS jak również od kwestii dotyczących sprawozdawczości na poziomie krajowym i międzynarodowym. Ogólnie rzecz biorąc, krajowe programy i świadczenia dot. poradnictwa i testowania w kierunku HIV przyczyniają się do osiągania celu jakim jest zmniejszenie odsetka wykrywalności zakażeń HIV w późnym stadium z uwagi na to, iż postawienie diagnozy na wczesnym etapie choroby stanowi warunek wstępny do uzyskania przez pacjenta skierowania do włączenia do terapii ARV i tym samym do procesu profilaktycznego. Trzy główne cele prowadzenia programów dotyczących poradnictwa i testowania w kierunku HIV to: Zwiększenie liczby (odsetka) osób zakażonych HIV, które znają swój status serologiczny Zmniejszenie liczby zakażeń HIV wykrywanych w późnym stadium Zmniejszenie liczby osób, którym postawiono diagnozę, a nie zostały one włączone do terapii leczenia i opieki Cele te można osiągnąć przy pomocy wdrażania wysokiej jakości programów testowania w kierunku HIV połączonego z poradnictwem okołotestowym o ile pozostają one w zgodzie ze standardami jakościowymi (tak krajowymi jak i międzynarodowymi) oraz mają odpowiednio duży zasięg. Świadczenia oferowane w CBVCT, w sposób szczególny uzupełniają inne programy dotyczące poradnictwa i testowania w kierunku HIV z uwagi na to, iż ułatwiają dostęp do wczesnej diagnostyki HIV osobom szczególnie narażonym na ryzyko zakażenia: MSM, SW, IDU oraz migrantom pochodzącym z krajów w których epidemia przybrała charakter ogólny. Osoby takie z jakiś względów mogą unikać korzystania ze świadczeń testowania w kierunku HIV oraz poradnictwa okołotestowego oferowanych przez państwowy system służby zdrowia lub mogą do nich nie mieć dostępu. Cele ogólne działalności CBVCT to: Ułatwienie dostępu do testowania w kierunku HIV połączonego z poradnictwem członkom populacji o zwiększonym poziomie ryzykownych zachowań Zwiększenie liczby (odsetka) osób zakażonych HIV wywodzących się z populacji szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia, które to osoby znają swój status serologiczny Zwiększenie odsetka późnego wykrycia zakażenia HIV wśród osób wywodzących się z populacji szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia Zmniejszenie odsetka osób wywodzących się z populacji szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia, a nie włączonych do terapii leczenia i opieki Powyższe cele powinny zostać spełnione dzięki wdrożeniu wysokiej jakości świadczeń oferowanych w CBVCT. Należy się jednakże upewnić, że pozostają one w zgodzie z krajowymi i międzynarodowymi standardami jakości oraz, że członkowie populacji szczególnie narażonych na zakażenie mają do nich swobodny dostęp. Wysokie standardy jakości to: strona 12 Główne wskaźniki dot. CBVCT Umożliwienie skorzystania z poradnictwa lub rozmowy przed testem wszystkim osobom, które tego potrzebują Dopilnowanie aby duża część osób, która wykonała test w CBVCT otrzymała jego wynik Umożliwienie skorzystania z poradnictwa po teście dużej części osób, które otrzymały dodatni wynik testu Umożliwienie skorzystania z poradnictwa po teście dużej części osób, które otrzymały negatywny wynik testu Cele szczegółowe działalności CBVCT mogą pokrywać się z celami i zadaniami określonymi w krajowych programach dot. poradnictwa i testowania i/lub z celami ogólnymi określonymi powyżej. Na przykład, w celu uzyskania poprawy poziomu świadczeń oferowanych w CBVCT można dążyć do osiągnięcia pułapu 90% liczby osób, które po otrzymaniu pozytywnego wyniku testu w kierunku HIV skorzystały z poradnictwa po teście. Monitoring i ewaluacja działalności CBVCT wymaga alokacji niezbędnych środków takich jak dodatkowy czas pracy personelu oraz wsparcia logistycznego. Środki te powinny być wcześniej zaplanowane w budżecie, a następnie wyasygnowane. Dzięki włączeniu do pakietu działań realizowanych przez CBVCT monitoringu i ewaluacji będzie możliwe zebranie większej liczby danych niezbędnych do uzyskania poprawy jakości oferowanych świadczeń. Pozwoli to także na porównanie efektywności usług oferowanych przez CBVCT z innymi o zbliżonej formie. Lista najważniejszych wskaźników dot. monitoringu i ewaluacji świadczeń oferowanych w CBVCT powinna być krótka, a one same muszą jasno odnosić się do celów głównych i szczegółowych działalności CBVCT. Prowadzenie w ramach pracy CBVCT specjalistycznych analiz lub projektów badawczych na ogół wymaga zebrania większej liczby danych niż się to czyni w trakcie rutynowych działań związanych z monitoringiem i ewaluacją. Procesy te często pociągają za sobą konieczność stosowania skomplikowanych, specjalistycznych metod co stanowi dodatkowe utrudnienie i stanowi przeszkodę w wypełnianiu podstawowych założeń działalności CBVCT. Powinna zostać zachowana odpowiednia równowaga pomiędzy procesem zbierania danych na potrzeby monitoringu i ewaluacji pracy CBVCT, a obciążeniem zawodowym osób tam zatrudnionych. Kwestie dotyczące tego problemu powinny zostać szczegółowo ujęte w krajowych programach dot. zapobiegania zakażeniom HIV oraz zwalczania AIDS. Dokładnej analizie powinny też zostać poddane realne możliwości dotyczące wprowadzenia, prowadzenia oraz utrzymania monitoringu i ewaluacji na odpowiednim poziomie. Poszczególne CBVCT mogą zidentyfikować ważne dla siebie cele dodatkowe nie związane z głównymi celami działania CBVCT podanymi wyżej. Co za tym idzie, koordynatorzy niektórych CBVCT mogą rozważyć wdrożenie istotnych dla siebie (oraz dla instytucji ich finansujących oraz darczyńców) dodatkowych wskaźników dot. monitoringu i ewaluacji. strona 13 Główne wskaźniki dot. CBVCT 3. Główne wskaźniki stosowane w CBVCT 3.1. Główne wskaźniki dot. świadczeń oferowanych w CBVCT W oparciu o przedstawione cele ogólne i szczegółowe działalności CBVCT, opracowano 11 wskaźników, które pozwolą na rutynowe zbieranie danych w sieci CBVCT HIV-COBATEST. Zachęcamy do ich wdrażania także na potrzeby monitoringu i ewaluacji innych europejskich CBVCT. CBVCT 1: CBVCT 2: CBVCT 3: CBVCT 4: CBVCT 5: CBVCT 6: CBVCT 7: CBVCT 8: CBVCT 9: CBVCT10: CBVCT11: Liczba osób1, które wykonały test przesiewowy w kierunku HIV2 Odsetek klientów, którzy przyznali, iż wcześniej wykonali test w kierunku HIV Odsetek klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Odsetek klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Odsetek klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Odsetek klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Odsetek klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu w kierunku HIV i skorzystali z poradnictwa po teście Odsetek klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia3 Odsetek klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Odsetek klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Odsetek klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia i skorzystali z poradnictwa po teście4 w CBVCT Oprócz wyżej przedstawionych wskaźników głównych, w sieci CBVCT HIV-COBSTEST zostanie wdrożonych 5 wskaźników opcjonalnych. Zachęcamy do ich stosowania inne europejskie CBVCT na cele monitoringu i ewaluacji oferowanych przez nich świadczeń. CBVCT 12: Odsetek klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem lub poradnictwa przed otrzymaniem wyniku testu i którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV 1 W CBVCT koniecznie jest stosowanie systemu identyfikacji w celu uniknęcia duplikacji danych oraz w celu gromadzenia informacji dotyczących tego samego klienta, a zebranych w czasie różnych jego wizyt (np. w czasie rozmowy z doradcą lub laboratorium). Dobre rozwiązanie stanowi przyjęcie kodu Soundex (połączenie nazwiska z datą urodzenia). W niektórych przypadkach koordynatorzy CBVCT mogą zdecydować się na zbieranie danych osobowych klientów. 2 Immunoenzymatyczny test ELISA lub test szybki 3 Tylko pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV definitywnie przesądza o wykryciu zakażenia wirusem 4 Określenie poradnictwo po otrzymaniu wyniku znaczy to samo co poradnictwo po teście strona 14 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 13: Odsetek klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście CBVCT 14: Odsetek klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT CBVCT 15: Koszt jednego przetestowanego klienta CBVCT 16: Koszt postawienia jednej diagnozy HIV Wszystkie te wskaźniki za wyjątkiem ostatnich dwóch, powinny być dodatkowo rozbite na następujące katergorie: płeć, wiek (<25 i 25+) oraz populacje szczególnie narażone na ryzyko zakażenia (MSM, SW, IDU, migranci). Dodatkowo, na cele monitoringu i ewaluacji w sposób rutynowy powinno zbierać się pewne kontekstualne dane opisowe dot. poziomu świadczonych w CBVCT usług, włączając w to rodzaj stosowanych testów w kierunku HIV. Niezwykle użytecznym dla oceny świadczeń oferowanych w CBVCT byłby też monitoring stopnia skutecznego włączania pacjentów HIV+ do programów oferowanych przez tradycyjną służbę zdrowia oraz kontrolowanie liczby pacjentów u których wykryto zakażenie HIV w zaawansowanym stadium. Włączanie do programów oferowanych przez tradycyjną służbę zdrowia określa się jako wejście w tryby opieki zdrowotnej lub nawiązanie kontaktu z lekarzem epidemiologiem o specjalizacji HIV w ciągu 3 miesięcy od otrzymania pozytywnego testu w kierunku HIV w CBVCT lub dzięki CBVCT. Wykrycie zakażenia HIV w późnym stadium występuje wtedy gdy liczba komórek CD4 w ciągu 3 miesięcy od otrzymania pozytywnego wyniku testu wynosi <350 CD4 komórek/mm3. Dwa opcjonalne wskaźniki dot. pracy CBVCT w tym zakresie to: CBVCT 17: Odsetek klientów, którzy odebrali pozytywny wynik testu w kierunku HIV w CBVCT i zostali skutecznie skierowani do instytucji medycznej CBVCT 18: Odsetek klientów, którzy odebrali pozytywny wynik testu w kierunku HIV w CBVCT lecz ich zakażenie wykryto w późnym stadium Mimo tego, iż proponowana lista wskaźników już jest dostatecznie długa, poszczególne CBVCT mogą zdecydować się na wdrożenie jeszcze kilku dodatkowych ze względu na ważne dla siebie powody związane ze swoimi celami indywidualnymi. Mogą to także uczynić ze względu na rodzaj instytucji ich finansujących lub darczyńców. Takie dodatkowe wskaźniki mogą koncentrować się na jakości i rodzaju poradnictwa, wymaganiach i stopniu zadowolenia doradcy, stopniu satysfakcji klienta etc. Wymaga to nie tylko podjęcia szerszego procesu zbierania danych lecz także bardziej zaawansowanych metod pracy (np. wywiadów prowadzonych w terenie w celu monitorowania satysfakcji klienta (9) lub bezpośredniej obserwacji interakcji zachodzących pomiędzy klientami i osobami oferującymi świadczenia w celu prowadzenia monitoringu zgodności ze standardami jakości poradnictwa i testowania w kierunku HIV na poziomie krajowym). Z tych względów wdrożenie poszerzonej listy wskaźników musi być szczegółowo rozważone. strona 15 Główne wskaźniki dot. CBVCT 3.1.1. Źródło danych Informacje niezbędne do oceny pierwszych szesnastu proponowanych wskaźników (głównych i opcjonalnych) oraz kontekstualne dane opisowe mogą być zbierane w ramach rutynowych działań prowadzonych w CBVCT. Wskaźniki od CBVCT 1 do CBVCT 14 opierają się na informacjach dot. klientów indywidualnych. Wskaźniki CBVCT 15 i CBVCT 16 obejmują wszystkie świadczenia CBVCT. Informacje niezbędne do oceny dwóch ostatnich wskaźników opcjonalnych (CBVCT 17 i CBVCT 18) mogą być niedostępne na poziomie usług świadczonych w CBVCT. Z uwagi na to, iż te dwa wskaźniki są istotne z punktu widzenia dwóch z czterech celów głównych działania CBVCT, należy rozważyć możliwość uzyskania informacji na ich temat od lokalnych placówek służby zdrowia gdzie kierowani są klienci, którzy otrzymali pozytywny wynik testu lub z krajowego systemu nadzoru zakażeń HIV. 3.1.2. Dane Oto lista absolutnego minimum danych, które rutynowo powinny być zebrane od każdego klienta odwiedzającego CBVCT w celu otrzymania i/lub wyliczenia 11 głównych i 3 opcjonalnych wskaźników CBVCT (CBVCT 1 do CBVCT 14): Osobisty kod klienta: dowolny osobisty kod klienta5 używany na potrzeby korzystania ze świadczeń oferowanych w CBVCT (np. : kod Soundex – połączenie nazwiska z datą urodzin) Dane klienta: płeć (mężczyzna, kobieta) wiek (liczony w latach lub liczony w latach od dnia ostatniej wizyty i daty urodzin lub podany ogólnie <25 i 25+) osoba pochodząca z populacji kluczowej o szczególnym ryzyku narażenia na zakażenie (MSM, SW, IDU, migrant, inne, nie chce ujawnić, nie pytana) Dane dotyczące wizyty w CBVCT: data zgłoszenia chęci wykonania testu (d/m/r) klient już wcześniej wykonał test w kierunku HIV (tak, nie, nie wie, nie chce powiedzieć, nie pytano o to) klient już wcześniej wykonał test – w ciągu 12 miesięcy od daty obecnego zgłoszenia wykonania testu (tak, nie, nie wie, nie chce powiedzieć, nie pytano o to) 5 Koniecznie jest stosowanie systemu identyfikacji w celu uniknęcia duplikacji danych oraz w celu gromadzenia informacji dotyczących tego samego klienta, a zebranych w czasie różnych jego wizyt (np. w czasie rozmowy z doradcą lub laboratorium). Dobre rozwiązanie stanowi przyjęcie kodu Soundex (połączenie nazwiska z datą urodzenia). Więcej informacji w załączniku pt. System kodowania Soundex. strona 16 Główne wskaźniki dot. CBVCT klient już wcześniej wykonał test – w ciągu 12 miesięcy od daty obecnego zgłoszenia wykonania testu w tym samym CBVCT (tak, nie, nie wie, nie chce powiedzieć, nie pytano o to) poradnictwo, rozmowa przed testem lub przed odebraniem wyniku testu w kierunku HIV (tak, nie) pobrano próbki materiału do badań w celu wykrycia wirusa (tak, nie) wykonano przesiewowy test w kierunku HIV, np. test szybki lub test ELISA (tak, nie) Test przesiewowy w kierunku HIV: wynik testu przesiewowego w kierunku HIV (reaktywny, niereaktywny) Dane dotyczące wizyty/spotkania mającego na celu odbiór wyniku testu przesiewowego w kierunku HIV6: klient zgłosił się po wynik testu przesiewowego w kierunku HIV (tak, nie) data wizyty w CBVCT w czasie której klient otrzymał wynik przesiewowego testu w kierunku HIV (d/m/r) klient otrzymał wynik testu przesiewowego w kierunku HIV (tak, nie) klient skorzystał z poradnictwa po otrzymaniu wyniku przesiewowego testu w kierunku HIV (tak, nie) Następujące dane powinny zostać zebrane tylko w przypadku pacjentów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego: Test potwierdzenia w kierunku HIV: test potwierdzenia w kierunku HIV został wykonany (tak, nie) wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV (pozytywny, negatywny, wątpliwy) Dane dot. wizyty w CBVCT w sprawie otrzymania wyniku testu potwierdzenia w kierunku HIV: klient zgłosił się do CBVCT po odbiór wyniku testu potwierdzenia (tak, nie) data wizyty w czasie której klient otrzymał wynik testu potwierdzenia(d/m/r) klient skorzystał z poradnictwo po teście (tak, nie) klient otrzymał wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV (tak, nie) W celu oszacowania wskaźników głównych CBVCT 15 i CBVCT 16 należy znać cały operacyjny koszt prowadzenia CBVCT w określonym odcinku czasu (np. jednego roku). Informacje kontekstowe nt. stosowanych w CBVCT typów testów w kierunku HIV w określonym odcinku czasu (np. jednego roku) są dostępne w poszczególnych placówkach. Aby móc dokonać obliczenia wskaźników CBVCT 18 i CBVCT 19, następujące informacje dot. klientów u których wykryto zakażenie w kierunku HIV w CBVCT powinny zostać pozyskane z lokalnych placówek służby zdrowia, do których zostali oni skierowani lub z krajowego systemu nadzoru zakażeń HIV: 6 pacjent został skutecznie włączony do systemu służby zdrowia (tak, nie) data włączenia pacjenta do systemu opieki zdrowotnej (d/m/r) Wizyta/spotkanie mająca na celu odbiór wyniku testu przesiewowego lub testu szybkiego w kierunku HIV. strona 17 Główne wskaźniki dot. CBVCT wykryty poziom limfocytów CD4 w organizmie pacjenta w momencie włączenia go do systemu służby zdrowia data badania poziomu limfocytów CD4 w organizmie pacjenta w momencie włączenia go do systemu opieki zdrowotnej (d/m/r) Ostatnie cztery elementy danych powinny być powiązane z systemem identyfikacji klientów indywidualne stosowanych przez poszczególne CBVCT. W czasie wdrażania przez CBVCT przedstawionych wskaźników głównych i opcjonalnych na cele monitoringu i ewaluacji oferowanych przez siebie świadczeń, ich pracownicy na podstawie własnych baz danych i prowadzonej dokumentacji powinni zapewnić stosowny zbiór wymaganych danych. 3.1.3. Częstotliwość pomiarów Raz w roku zalecamy wykonanie oceny wszystkich wskaźników CBVCT. Odpowiadałoby to okresowi jednego roku odniesienia do nich. Poszczególne CBVCT mogą zdecydować się na większą częstotliwość wykonywania ocen wskaźników głównych (np. miesięczny monitoring liczby klientów, którzy wykonali test w kierunku HIV). 3.1.4. Metody pomiaru i kalkulacji W przypadku wskaźnika głównego CBVCT 1 (Liczba osób , które wykonały test przesiewowy w kierunku HIV) wymagane jest wykonanie prostego obliczenia podczas określonego okresu czasu (np. jednego roku) Wskaźnik ten powinien też zostać przedstawiony w formie rozbitej na następujące kategorie: mężczyzn, kobiety, na przynajmniej dwie grupy wiekowe (< 25 roku życia oraz and 25+) oraz na populacje kluczowe o szczególnym ryzyku zakażenia (MSM, SW, IUD, migranci pochodzący z krajów o ogólnym charakterze epidemii). Oto przykłady rozczłonkowanego wskaźnika CBVCT 1: Liczba klientów, którzy wykonali test przesiewowy w kierunku HIV, a były nimi kobiety sprzedające usługi seksualne Liczba klientów, którzy wykonali test przesiewowy w kierunku HIV, a byli nimi mężczyźni sprzedający usługi seksualne Liczba klientów, którzy wykonali test przesiewowy w kierunku HIV, a były nimi osoby sprzedające usługi seksualne poniżej 25 roku życia Liczba klientów, którzy wykonali test przesiewowy w kierunku HIV, a były nimi osoby sprzedające usługi seksualne powyżej 25 roku życia Aby otrzymać obliczenia dotyczące wszystkich pozostałych głównych i opcjonalnych wskaźników CBVCT (CBVCT 2 do CBVCT 18) potrzebne są następujące dane nt. numeratorów i denominatorów: CBVCT 2: Odsetek klientów, którzy przyznali, iż wcześniej wykonali test w kierunku HIV (w ciągu określonego okresu, np. roku) strona 18 Główne wskaźniki dot. CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy zgłosili wykonanie testu w kierunku HIV w przeszłości (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 3: Odsetek klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: liczba klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 4: Odsetek klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: liczba klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali testu w kierunku HIV w tym samym CBVCT (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 5: Odsetek klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 6: Odsetek klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: liczba klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 7: strona 19 Główne wskaźniki dot. CBVCT Odsetek klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 8: Odsetek klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu w kierunku HIV (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 9: Odsetek klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 10: Odsetek klientów, którzy otrzymali w CBVCT (w ciągu określonego okresu, np. roku) pozytywny wynik testu potwierdzenia Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia i ostateczną diagnozę w CBVCT (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 11: Odsetek klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV i skorzystali z poradnictwa po teście7 w CBVCT (w ciągu określonego okresu, np. roku) 7 Określenie poradnictwo po otrzymaniu wyniku jest równoznaczne z określeniem poradnictwo po teście. strona 20 Główne wskaźniki dot. CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia i skorzystali z poradnictwa po teście w CBVCT (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 12: Odsetek klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem lub poradnictwa przed otrzymaniem wyniku testu i którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem lub poradnictwa przed otrzymaniem wyniku testu i którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 13: Odsetek klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście (w danym roku) Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) CBVCT 14: Odsetek klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Numerator: Liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) Wskaźniki CBVCT (CBVCT2 do CBVCT 14) powinny być rozbite na kategorie: płci, wieku oraz populacji kluczowych szczególnie narażonych na ryzyko zakażenia HIV (MSM, SW, IDU, migrantów). Na przykład: Rozbity wskaźnik CBVCT na kategorie klientów, którzy są osobami sprzedającymi usługi seksualne (SW) i maja mniej niż 25 lat: Odsetek klientów, którzy są mężczyznami sprzedającymi usługi seksualne i mają mniej niż 25 lat i którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV (w ciągu określonego okresu czasu, np. roku) strona 21 Główne wskaźniki dot. CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy są SW, mają < 25 lat i otrzymały reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV (w danym roku) Denominator: liczba klientów, które są SW i mają < 25 lat (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator x 100 ( [%]) Wskaźniki CBVCT 15 i CBVCT 16 są wskaźnikami specjalnymi – odnoszą się do całej pracy CBVCT. CBVCT 15: Koszt jednego przetestowanego klienta (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: całkowity koszt operacyjny działania CBVCT (w danym roku) Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator CBVCT 16: Koszt postawienia jednej diagnozy HIV (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: całkowity koszt operacyjny działania CBVCT (w danym roku) Denominator: liczba klientów u których zdiagnozowano zakażenie HIV (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator CBVCT 17: Odsetek klientów, którzy odebrali pozytywny wynik testu w kierunku HIV w CBVCT i zostali skutecznie skierowani do instytucji medycznej8 (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: liczba klientów, u których zdiagnozowano zakażenie HIV w CBVCT i którzy zostali skutecznie skierowani do instytucji medycznej (w danym roku) Denominator: liczba klientów, u których zdiagnozowano zakażenie HIV w CBVCT (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator ( [%]) CBVCT 18: Odsetek klientów, którzy odebrali pozytywny wynik testu w kierunku HIV w CBVCT lecz ich zakażenie wykryto w późnym stadium9 (w ciągu określonego okresu, np. roku) Numerator: liczba klientów, u których wykryto zakażenie HIV w późnym stadium w CBVCT (w danym roku) Denominator: liczba klientów, u których wykryto zakażenie HIV w CBVCT (w danym roku) Obliczenie: numerator / denominator ( [%]) 8 Włączenie do służby zdrowia określa się jako korzystanie ze świadczeń opieki zdrowotnej dot. HIV lub nadzoru lekarza o specjalizacji HIV w przeciągu trzech miesięcy od otrzymania diagnozy w CBVCT lub za pośrednictwem CBVCT. 9 Wykrycie zakażenia HIV w późnym stadium określane jest wtedy gdy liczba limfocytów CD4 w przeciągu 3 3 miesięcy od momentu postawienia diagnozy wynosi<350 CD4 na mm . strona 22 Główne wskaźniki dot. CBVCT 3.2. Ewentualne wskaźniki główne stosowane na poziomie krajowym opracowane w celu monitorowania pracy CBVCT 3.2.1. Wskaźniki UNAIDS, WHO ECDC dot. testowania w kierunku HIV przystosowane na użytek CBVCT Osoby odpowiedzialne za realizację krajowych programów zapobiegania HIV i zwalczania AIDS, gdzie kładzie się nacisk na wagę świadczeń oferowanych w CBVCT mogą rozważyć możliwość wdrożenia specjalnie przez nas przystosowanych wskaźników UNAIDS, WHO i ECDC na cele monitoringu i ewaluacji działania CBVCT. Skorygowane wskaźniki UNAIDS, WHO i ECDC odnoszące się do CBVCT to: CBVCT GARP/UA/DD 1.9: Procent osób sprzedających usługi seksualne (SW), które to osoby w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonały test w kierunku HIV w CBVCT i poznały jego wynik; CBVCT GARP/UA/DD 1.13: Procent MSM, którzy w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w CBVCT i poznali jego wynik; CBVCT GARP/UA/DD 2.4: Procent IDU, którzy w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w CBVCT i poznali jego wynik. Dodatkowy, skorygowany wskaźnik CBVCT ECDC (wskaźnik DD) to: CBVCT DD 1.19: Procent migrantów z krajów o ogólnym charakterze epidemii, którzy w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w CBVCT i poznali jego wynik. Proponowanie metod zbierania danych na potrzeby tych konkretnych wskaźników pozostaje poza zakresem tematycznym niniejszego dokumentu. Do ich opracowania musiałyby się zaangażować osoby odpowiedzialne za monitoring i ewaluację krajowych programów zapobiegania HIV i zwalczania AIDS. Metody zbierania danych zależałyby od indywidualnego podejścia do monitoringu i ewaluacji wdrażania zadań określonych w krajowych programach. W krajach gdzie obliczane są wskaźniki GARP/UA/DD 1.9, 1.13, i 2.4 oraz DD 1.19 na cele monitoringu i ewaluacji krajowych programów dotyczących zapobiegania HIV i zwalczania AIDS, jak również na cele sprostania wymaganiom międzynarodowego raportowania działalność prowadzona w CBVCT ocenia się wysoko, jako istotną część krajowych programów. W takich przypadkach, podane powyżej skorygowane wskaźniki CBVCT GARP/UA/DD 1.9, 1.13, 2.4 i DD 1.19 mogą być obliczane przy pomocy włączenia do istotnych badań behawioralnych tylko jednego, dodatkowego pytania na wskaźnik. strona 23 Główne wskaźniki dot. CBVCT 3.2.2. Ewentualne dodatkowe wskaźniki główne stosowane na poziomie krajowym opracowane w celu monitorowania pracy CBVCT Programy dotyczące zapobiegania zakażeniom HIV i zwalczania AIDS prowadzone na poziomie krajowym w poszczególnych krajach europejskich, które w części nt. Poradnictwa i testowania w kierunku HIV kładą nacisk na świadczenia oferowane w CBVCT mogą rozważyć użycie następujących wskaźników CBVCT na cele monitoringu i ewaluacji wkładu pracy CBVCT do programów dot. testowania w kierunku HIV wraz z poradnictwem oraz na cele ewaluacji swoich programów krajowych: Liczba CBVCT Odsetek osób przetestowanych w kierunku HIV w CBVCT w stosunku do wszystkich przetestowanych Odsetek przypadków HIV zdiagnozowanych w CBVCT w stosunku do wszystkich zdiagnozowanych przypadków Odsetek przypadków HIV zdiagnozowanych w późnym stadium (liczba limfocytów CD4 <350 cells / mm3) w stosunku do wszystkich przypadków wykrytych w CBVCT Odsetek nowych przypadków HIV wykrytych w CBVCT wśród populacji MSM w stosunku do wszystkich nowych przypadków HIV wykrytych wśród MSM Odsetek nowych przypadków HIV wykrytych w CBVCT wśród SW w stosunku do wszystkich nowych przypadków HIV wykrytych wśród SW Odsetek nowych przypadków HIV wykrytych w CBVCT wśród IDU w stosunku do wszystkich nowych przypadków HIV wykrytych wśród IDU Odsetek nowych przypadków HIV wykrytych w CBVCT wśród migrantów w stosunku do wszystkich nowych przypadków HIV wykrytych wśród migrantów wywodzących się z krajów charakteryzujących się ogólną epidemią HIV Odsetek klientów CBVCT, którzy otrzymali pozytywny wynik testu w kierunku HIV i którzy zostali pokierowani do ośrodków służby zdrowia Odsetek pozytywnych wyników testów w kierunku HIV w stosunku do wszystkich testów wykonanych przez CBVCT Średni koszt przetestowania w kierunku HIV w CBVCT jednej osoby Średni koszt postawienia diagnozy dot. HIV w CBVCT Odsetek świadczeń oferowanych w CBVCT pozostających w zgodzie z krajowymi i międzynarodowymi standardami jakości poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV Sugerowanie metod zbierania niezbędnych danych na potrzeby systematycznej oceny wskaźników odpowiednich dla CBVCT pozostaje poza zakresem niniejszych wytycznych. Przyjęcie poszczególnych metod zbierania danych będzie zależało od krajowego kontekstu i podejścia do zagadnienia monitoringu i ewaluacji oraz programów testowania w kierunku HIV połączonego z poradnictwem wdrażanych w danych krajach. strona 24 Główne wskaźniki dot. CBVCT 4. Rekomendacje dotyczące wdrażania wytycznych nt. świadczeń oferowanych przez CBVCT Wszystkie CBVCT, członkowie sieci HIV-COBATEST zobowiązane będą do wdrażania zwartych w niniejszym dokumencie wytycznych tak aby przetestować opracowane przez nas wskaźniki w ramach badań terenowych. Zachęcamy pozostałe CBVCT działające na terenie Europy do włączenia proponowanych przez nas wskaźników CBVCT do prowadzonych przez siebie działań dotyczących monitoringu i ewaluacji. Monitoring i ewaluacja świadczeń oferowanych w CBVCT wymaga alokacji niezbędnych środków takich jak dodatkowy czas pracy personelu oraz wsparcia logistycznego. Środki te powinny być wcześniej zaplanowane w budżecie, a następnie wyasygnowane. Wdrożenie głównych i opcjonalnych wskaźników CBVCT na cele monitoringu i ewaluacji przez poszczególne CBVCT pozwoli na uzyskanie standardowych informacji o międzynarodowym statusie wykorzystywanych na cele poprawy oferowanych świadczeń oraz na dokonanie porównania swoich działań do innych o podobnej formule. Poszczególne CBVCT mogą używać wyników monitoringu i ewaluacji w celu forsowania idei świadczonych usług oraz potwierdzenia ich użyteczności konkretnymi danymi w procesie poszukiwania funduszy. Takie uporządkowane i ustandaryzowane podejście pozwali także na porównanie danych dotyczących monitoringu i ewaluacji CBVCT wśród wszystkich członków europejskiej sieci HIV-COBATEST, wśród CBVCT w krajach członkowskich oraz na poziomie międzynarodowym. Zdecydowana większość niezbędnych danych może zostać zebrana w CBVCT w ramach rutynowego prowadzenia dokumentacji. Większość działających CBVCT najprawdopodobniej gromadzi już większość potrzebnych informacji (o ile nie wszystkie) na potrzeby proponowanych wskaźników głównych i opcjonalnych w ramach wykonywania swej codziennej pracy. Oto dlaczego na potrzeby standaryzacji i harmonizacji danych dotyczących monitoringu i ewaluacji potrzebne będą tylko niewielkie korekty. W celu obliczenia dwóch ostatnich, bardzo istotnych opcjonalnych wskaźników CBVCT powinno się uzyskać dane z miejscowych placówek służby zdrowia do których zostali pokierowani klienci po otrzymaniu pozytywnego wyniku testu w CBVCT lub z krajowego systemu nadzoru zakażeń HIV. Wymagać to będzie zaangażowania i współpracy partnerów lokalnych oraz zastosowania wspólnego systemu kodowania danych (np. kodu SOUNDEX – kombinacji nazwiska z datą urodzenia). W procesie negocjacji dostępu do tych danych należy wziąć pod uwagę trudne kwestie związane z ochroną danych osobowych, w niektórych przypadkach konieczne może być uzyskanie zgody komitetu medycznej komisji etycznej. W Aneksie 1 podano przykład formularza głównych wskaźników zbierania danych w sieci HIVCOBATEST. Formularz został opracowany na użytek dokonania oceny świadczeń oferowanych w CBVCT, członków sieci HIV-COBATEST. Wyniki oceny trzeba będzie przesłać do jej koordynatora. Za pomocą formularza można także przesyłać dane do krajowych programów zapobiegania HIV i walki z AIDS. strona 25 Główne wskaźniki dot. CBVCT 5. Odniesienia 1. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC). Testowanie w kierunku HIV w Europie: od strategii do skuteczności. Sztokholm: ECDC; 2008. 2. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC). Testowanie w kierunku HIV: zwiększenie wykorzystania i wydajności w Unii Europejskiej. Sztokholm: ECDC; 2010. 3. UNAIDS. Raport dotyczący postępu, który się dokonał w światowej walce z AIDS: monitorowanie Deklaracji Politycznej nt. HIV/AIDS 2011: jak opracować zbiór wskaźników głównych: okres raportowania 2010. Genewa: UNAIDS; 2011. 4. UNAIDS. Monitorowanie Deklaracji Zobowiązań nt. HIV i AIDS: jak opracować zbiór wskaźników głównych: okres raportowania 2010. Genewa: UNAIDS; 2009. 5. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Światowa Walka z HIV/AIDS: Informacje epidemiologiczne oraz ocena postępu dokonanego w sektorze zdrowia w obszarze Powszechnego Dostępu (do wszechstronnych programów profilaktycznych, leczenia, opieki oraz wsparcia) znanego jako Universal Access: Raport. Genewa: WHO; 2011 6. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC). Wdrażanie Dublińskiej Deklaracji Współpracy w Walce z HIV/AIDS w Europie i Azji Centralnej: Raport dot. Postępu 2010. Sztokholm: ECDC; 2010. 7. Światowa Organizacja Zdrowia (WHO). Monitorowanie i ewaluacja krajowych programów dotyczących poradnictwa okołotestowego i testowania w kierunku HIV: badania terenowe. Genewa: WHO; 2011. 8. Family Health International (FHI). Monitoring i ewaluacja świadczeń oferowanych przez CBVCT: Poradnik szkoleniowy (Moduł 7). In: Monitoring HIV/AIDS Programs: a Facilitators Training Guide (a USAID Resource for Prevention, Care and Treatment). Durham: FHI; 2004. 9. UNAIDS. Narzędzia ewaluacji dobrowolnego testowania w kierunku HIV i poradnictwa okołotestowego. Genewa: UNAIDS; 2000. strona 26 Główne wskaźniki dot. CBVCT Aneks 1 Formularz dotyczący wskaźników zbierania danych w sieci HIV-COBATEST strona 27 Główne wskaźniki dot. CBVCT Instrukcja stosowania FORMULARZA MONITORINGU I EWALUACJI PROGRAMÓW WDRAŻANYCH W CBVCT Ten formularz został opracowany na użytek CBVCT, zrzeszonych w sieci HIV-COBATEST. Za jego pomocą możliwe będzie przekazywanie wyników monitoringu i ewaluacji oferowanych tam świadczeń do koordynatora. Wszystkie CBVCT, członkowie sieci HIV-COBATEST będą mieć obowiązek zbierać i zgłaszać dane dot. wskaźników od CBVCT 1 do CBVCT 16 przynajmniej jeden raz w czasie trwania projektu HIVCOBATEST. Wszystkie niezbędne do tego informacje można czerpać z pracy CBVCT. Jest wielce prawdopodobne, iż większość działających CBVCT już teraz zbiera większość wymaganych danych, można wysunąć przypuszczenie, że nawet wszystkie z nich w ramach rutynowego wypełniania obowiązków czy uzupełniania baz danych. Z tego względu, w celu przeprowadzenia standaryzacji czy harmonizacji informacji dotyczących monitoringu i ewaluacji konieczne będą tylko niewielkie zmiany systemu zbierania danych. W przypadku gdy testowanie w kierunku HIV jest prowadzone w laboratorium zewnętrznym wszystkie niezbędne dane powinny zostać przekazane do CBVCT. W celu obliczenia dwóch ostatnich, bardzo istotnych opcjonalnych wskaźników CBVCT powinno się uzyskać dane z miejscowych placówek służby zdrowia do których zostali pokierowani klienci po otrzymaniu pozytywnego wyniku testu w CBVCT lub z krajowego systemu nadzoru zakażeń HIV. Wymagać to będzie zaangażowania i współpracy partnerów lokalnych oraz zastosowania wspólnego systemu kodowania danych (np. kodu SOUNDEX – kombinacji nazwiska z datą urodzenia). W większości wskaźników, dane powinny być zbierane w rozbiciu na kategorie płci, wieku (<25 roku życia i 25+) oraz kluczowych populacji w sposób szczególny narażonych na ryzyko zakażenia (MSM, SW, IDU, migrantów). W niektórych przypadkach, klienci mogą identyfikować się z wieloma populacjami kluczowymi jednocześnie (np. MSM i migrantami), i tak powinni zostać zakwalifikowani (np, MSM i migrant). Tłumaczy to fakt dlaczego liczba „wszyscy klienci (łącznie)” może być niższa od sumy wszystkich MSM, SW, IDU i migrantów. Formularz może być także pomocny przy procesie przesyłania danych dotyczących krajowych programów zapobiegania HIV i zwalczania AIDS, prowadzenia monitoringu i ewaluacji pracy CBVCT na poziomie krajowym w ramach krajowych programów testowania w kierunku HIV połączonego z poradnictwem. Formularz może wydać się zbyt obszerny, jednakże w przypadku CBVCT mających ofertę skierowaną właściwie do jednej populacji kluczowej w sposób szczególny narażonej na ryzyko zakażenia, potrzebna będzie mniej więcej tylko jedna trzecia wymaganych danych. Alternatywne rozwiązania dotyczące przekazywania danych przez CBVCT zrzeszone w przyszłej sieci HIV-COBATEST (danych rozbitych na kategorie) mogą być uzgadnianie w sposób indywidualny przez poszczególne CBVCT. Wszystkie koniecznie dane dotyczące wskaźników CBVCT zostaną włączone do instrumentów zbioru danych Pakietu Roboczego 7 projektu HIV-COBATEST. strona 28 Główne wskaźniki dot. CBVCT FORMULARZ MONITORINGU I EWALUACJI SIEĆ CBVCT HIV-COBATEST Nazwa CBVCT: _____________________________________________________________________ Adres CBVCT: ______________________________________________________________________ Osoba odpowiedzialna: Imię i nazwisko: ___________________________________________________________ Adres mailowy: ___________________________________________________________ Numer telefonu: __________________________________________________________ Okres raportowania: od (d/m/r):_________________ do (d/m/r):____________________ Data złożenia dokumentów: (d/m/r): ______________________ Informacje nt. świadczeń oferowanych w CBVCT: Typ stosowanego testu w kierunku HIV: CBVCT 1: Liczba osób, które wykonały test w kierunku HIV Liczba klientów przetestowanych w kierunku HIV za pomocą testu przesiewowego MSM Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ nie dotyczy SW IDU Migranci Łącznie strona 29 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 2: Odsetek klientów, którzy przyznali, iż wcześniej wykonali test w kierunku HIV Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy zgłosili wykonanie testu w kierunku HIV w przeszłości Numerator: liczba klientów ,którzy zgłosili wykonanie testu w kierunku HIV w przeszłości Denominator: liczba klientów którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%) klientów, którzy zgłosili wykonanie testu w kierunku HIV w przeszłości Numerator: liczba klientów ,którzy zgłosili wykonanie testu w kierunku HIV w przeszłości Denominator: liczba klientów którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV IDU Odsetek (%) klientów, którzy zgłosili wykonanie testu w kierunku HIV w przeszłości Numerator: liczba klientów ,którzy zgłosili wykonanie testu w kierunku HIV w przeszłości Denominator: liczba klientów którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Migranci Odsetek (%)klientów, którzy zgłosili wykonanie testu w kierunku HIV w przeszłości Numerator: : liczba klientów ,którzy zgłosili wykonanie testu w kierunku HIV w przeszłości Denominator: liczba klientów którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Łącznie Odsetek (%)klientów, którzy zgłosili wykonanie testu w kierunku HIV w przeszłości Numerator liczba klientów ,którzy zgłosili wykonanie testu w kierunku HIV w przeszłości Denominator liczba klientów którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV strona 30 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 3: Odsetek klientów, którzy przyznali iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Denominator: liczba klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Denominator: liczba klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV IDU Odsetek klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Denominator: liczba klientów którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Migrants Odsetek (%)klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Numerator: liczba klientów klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Denominator: liczba klientów którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Wszyscy klienci Odsetek (%)klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV strona 31 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 4: Odsetek klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV IDU Odsetek (%)klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Migranci Odsetek (%)klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Wszyscy klienci Odsetek (%)klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy przyznali, iż w ciągu ostatnich 12 miesięcy wykonali test w kierunku HIV w tym samym CBVCT Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV strona 32 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 5: Odsetek klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV IDU Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Migranci Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Łącznie Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV strona 33 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 6: Odsetek klientów, którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Numerator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Numerator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV IDU Odsetek (%)klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Numerator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Migranci Odsetek (%)klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Numerator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Łącznie Odsetek (%)klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Numerator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV i otrzymali jego wynik Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV strona 34 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 7: Odsetek klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Denominator: liczba klientów , którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Denominator: liczba klientów , którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV IDU Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Denominator: liczba klientów , którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV Migranci Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Denominator: liczba klientów , którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV Łącznie Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w strona 35 Główne wskaźniki dot. CBVCT kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Denominator: liczba klientów , którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV strona 36 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 8: Odsetek klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV IDU Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV Migranci Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia Numerator: liczba klientów, , którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV Łącznie Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik przesiewowego testu w strona 37 Główne wskaźniki dot. CBVCT kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV i poddali się testowi potwierdzenia with reactive screening HIV test result who were tested with confirmatory HIV test Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali reaktywny wynik testu przesiewowego w kierunku HIV strona 38 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 9: Odsetek klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV IDU Odsetek (%) klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Numerator: liczba klientów , którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Migranci Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Łącznie Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Denominator: liczba klientów , którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV strona 39 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 10: Odsetek klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT* Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia IDU Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Migranci Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia Łącznie Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia *W niektórych krajach, świadczenia oferowane w CBVCT nie obejmują wykonywania testów potwierdzenia w kierunku HIV. Aby poddać się takiemu testowi należy zgłosić się do szpitala, laboratorium,etc. strona 40 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 11: Odsetek klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście w CBVCT Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście w CBVCT Denominator: liczba klientów, , którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV IDU Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście w CBVCT Denominator: liczba klientów, , którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV Migranci Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście w CBVCT Denominator: liczba klientów, , którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV Łącznie Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w strona 41 Główne wskaźniki dot. CBVCT kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście w CBVCT Denominator: liczba klientów, , którzy otrzymali pozytywny wynik testu potwierdzenia w kierunku HIV strona 42 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 12: Odsetek klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem lub poradnictwa przed otrzymaniem wyniku testu i którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Łacznie Męźczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem i którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem i którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Denominator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem I którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem i którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Denominator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem IDU Odsetek (%)klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem I którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem i którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Denominator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem Migranci Odsetek (%)klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem I którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem i którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Denominator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem Łącznie Odsetek (%) klientów, którzy skorzystali ze strona 43 Główne wskaźniki dot. CBVCT świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem I którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Numerator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem i którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV Denominator: liczba klientów, którzy skorzystali ze świadczenia rozmowy przed testem lub poradnictwa przed testem strona 44 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 13: Odsetek klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Denominator: liczba klientów którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV IDU Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Migranci Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV Łącznie Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali strona 45 Główne wskaźniki dot. CBVCT niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Numerator: liczba klientów , którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV i skorzystali ze świadczenia poradnictwa po teście Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali niereaktywny wynik przesiewowego testu w kierunku HIV strona 46 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 14: Odsetek klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT* Łącznie Mężczyźni Kobiety <25 roku życia 25+ MSM Odsetek (%) klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia nie dotyczy nie dotyczy nie dotyczy SW Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia IDU Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia Migranci Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia Łącznie Odsetek (%)klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Numerator: liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia w CBVCT Denominator: liczba klientów, którzy otrzymali negatywny wynik testu potwierdzenia *W niektórych krajach, świadczenia oferowane w CBVCT nie obejmują wykonywania testów potwierdzenia w kierunku HIV. Aby poddać się takiemu testowi należy zgłosić się do szpitala, laboratorium,etc. strona 47 Główne wskaźniki dot. CBVCT CBVCT 15: Koszt jednego przetestowanego klienta Numerator: całkowity koszt operacyjny działania CBVCT: ______________________ € Denominator: liczba klientów. którzy wykonali przesiewowy test w kierunku HIV: ________________ Obliczenie: numerator / denominator: _____________ € / przetestowanego klienta CBVCT 16: Koszt postawienia jednej diagnozy HIV Numerator: całkowity koszt operacyjny działania CBVCT: ______________________ € Denominator: liczba klientów u których zdiagnozowano zakażenie HIV: Obliczenie: numerator / denominator: _______________ __________ € / diagnozę HIV CBVCT 17: Odsetek klientów, którzy odebrali pozytywny wynik testu w kierunku HIV w CBVCT i zostali skutecznie skierowani do instytucji medycznej Numerator: liczba klientów, którzy odebrali pozytywny wynik testu w kierunku HIV w CBVCT i zostali skutecznie skierowani do instytucji medycznej ________________________ Denominator: liczba klientów u których zdiagnozowano zakażenie HIV w CBVCT Obliczenie: numerator / denominator X 100 ___________ __________________ % CBVCT 18: Odsetek klientów, którzy odebrali pozytywny wynik testu w kierunku HIV w CBVCT lecz ich zakażenie wykryto w późnym stadium Numerator: liczba klientów u których wykryto zakażenie HIV w późnym stadium w CBVCT _____________ Denominator: liczba klientów u których wykryto zakażenie HIV w CBVCT ___________________ Obliczenie: numerator / denominator X 100 ___________________ % strona 48 Główne wskaźniki dot. CBVCT UWAGI strona 49 Główne wskaźniki dot. CBVCT Aneks 2 System kodowania Soundex strona 50 Główne wskaźniki dot. CBVCT Nazwisko zaszyfrowane przy pomocy kodu Soundex stanowi zawsze kombinację jednej litery i trzech liczb, np. E235 lub W-262 (użycie myślnika jest opcjonalne). Litera zawsze pochodzi od pierwszej litery nazwiska. Cyfry są przypisane pozostałym literom nazwiska. Każda liczba reprezentuje litery: 1 = B, F, P i V 2 = C, G, J, K, Q, S, X i Z 3=DiT 4=L 5=MiN 6=R Pomijając litery A, E, I, O, U, H, W i Y. W razie potrzeby, na koniec dodaje się zera, tak aby powstał 4-znakowy kod. Dodatkowe litery są pomijane. Oto prostsze przykłady: Washington koduje się jako: W252 (W, 2 - S, 5 - N, 2 - G, pozostałe litery się pomija). Lee koduje się jako L000 (L, w kodzie Soundex nie występuje E, tak więc trzeba dodać zera). Nieco bardziej skomplikowane zasady: Powtórzone litery traktuje się jako jedną. Np. Gutierrez koduje się jako G-362 (G, 3 - T, 6 - R, pomija się drugie R, 2 - Z). W przypadku gdy w nazwisku obok siebie występują różne litery o takim samym kodowaniu Soundex traktowane są one jak jedna litera. Przykłady: Pfister koduje się jako P-236 (P, F się pomija, 2 - S, 3 - T, 6 - R). Jackson koduje się jako J-250 (J, 2 - C, K się pomija, S się pomija, 5 - N, 0 dodane). Tymczak koduje się jako T-522 (T, 5 - M, 2 - C, Z się pomija, 2 - K). Z uwagi na to, iż samogłoska "A" odziela Z i K, K jest zakodowane. W przypadku gdy nazwisko ma przedrostek, np. Van, Con, De, Di, La, lub Le, należy go pominąć i nie kodować. Przykłady: VanDeusen koduje się jako D-250 (D, 2 - S, 5 - N, 0 dodane). W przypadku gdy samogłoska (A, E, I, O, U) oddziela dwie spółgłoski, tak samo kodowane, kodowana jest spółgłoska na prawo od samogłoski. Przykład: Tymczak koduje się jako T-522 (T, 5 - M, 2 - C, Z się pomija, 2 - K). Z uwagi na to, iż samogłoska "A" oddziela Z i K, K doduje się. W przypadku gdy "H" lub "W" odziela dwie samogłoski o tym samym kodzie Soundex, spółgłóska na prawo od samogłoski nie jest kodowana. Przykład: Ashcraft koduje się jako A-261 (A, 2 - S, C się pomija, 6 - R, 1 - F). Nie koduje się jako: A-226. Więcej informacji nt. Online Soundex Machines na stronie internetowej: http://resources.rootsweb.com/cgi-bin/soundexconverter strona 51