Od magistrali bezpieczeństwa do bezpiecznego
Transkrypt
Od magistrali bezpieczeństwa do bezpiecznego
SCHMERSAL-POLSKA E. Nowicka, M. Nowicki Sp. j. ul. Kremowa 65A 02-969 WARSZAWA Telefon: +48 22 / 816 85 78 Fax: +48 22 / 816 85 80 e-mail: [email protected] http://www.schmersal.pl Od magistrali bezpieczeństwa do bezpiecznego połączenia radiowego Okablowanie i montaż podzespołów elektrycznych i elektronicznych pochłania istotną część finansów inżyniera mechanika. Jeśli uda się zredukować tą część wydatków, koszty ogólne mogą być niższe, a maszyny a nawet całe fabryki można zaoferować w konkurencyjnych cenach. Teza ta znajduje odzwierciedlenie również w odniesieniu do technologii bezpieczeństwa. W konsekwencji rosnąca liczba inżynierów stosuje magistralowe systemy bezpieczeństwa. Teraz pojawił się nowy system, przekazujący sygnały bezpieczeństwa drogą radiową. Magistralowe systemy przesyłu sygnałów bezpieczeństwa są prawnie dopuszczonym produktem w technologii budowy maszyn. Dzięki użyciu pojedynczego przewodu, pozwalają na znaczące zredukowanie kosztów instalacji i okablowania. Przy użyciu sieci „AS-Interface Safety at Work” (AS-i SaW) okablowanie jest jeszcze bardziej uproszczone, gdyż przewód magistrali zapewnia nie tylko wymagane zasilanie ale również transmisję danych z systemu bezpieczeństwa. System AS-i SaW został zaprojektowany specjalnie dla interfejsu czujnik-aktywator i może być stosowany również do osprzętu bezpieczeństwa. System nie generuje zbędnych sygnałów podczas komunikacji pomiędzy osprzętem łączeniowym i modułem bezpieczeństwa. 2000, sterowany mikroprocesorowo kontroler magistralowy bezpieczeństwa. Ten popularny system oparty jest na opatentowanym układzie transmisji danych (Fot. 2) i jest odpowiedni dla krytycznych zastosowań. Był on również wykorzystany jako baza dla Sterownika Bezpieczeństwa ESALAN, który umożliwia realizację funkcji bezpieczeństwa nie na poziomie czujników ale poprzez elektronikę. Fot. 2: W sterowniku bezpieczeństwa opatentowany system magistralowy. Fot. 1: Uproszczona instalacja: urządzenia bezpieczeństwa ze zintegrowanym interfejsem AS-i SaW. Większa przejrzystość System, którego jedyną zaletą byłoby zmniejszenie kosztów okablowania nie przetrwał by zbyt długo na rynku. Inną zaletą AS-i SaW jest nadzwyczaj krótki czas reakcji – 40 ms. Ponadto AS-i SaW umożliwia zrealizowanie wielu użytecznych funkcji diagnostycznych i sygnalizacyjnych, a więc czyni cały układ bezpieczeństwa bardziej funkcjonalnym i przejrzystym. Dlatego AS-i SaW jest szczególnie interesujący w aplikacjach, gdzie użytkownik potrzebuje trwałych i ścisłych informacji o elementach układu bezpieczeństwa danego urządzenia. Kompletny asortyment Grupa Schmersal oferuje pełny program urządzeń bezpieczeństwa ze zintegrowaną obsługą systemu AS-i SaW (Fot. 1). W programie znajdujemy między innymi wyłączniki bezpieczeństwa i blokady elektromagnetyczne, a także osprzęt bezdotykowy czy urządzenia zatrzymania awaryjnego. Dla konwencjonalnych elementów systemów bezpieczeństwa, które są oferowane bez interfejsu AS-i SaW, Schmersal oferuje specjalny moduł wejściowy lub solidny AS-Tube, za pomocą którego można nawiązać połączenie konwencjonalnych urządzeń z siecią AS-i SaW bezpośrednio na maszynie. Alternatywa: własny, opatentowany system magistralowy Ponadto firma Elan – centrum kompetencji systemów elektronicznych grupy Schmersal – zaprojektowała już w roku ESALAN użyty został Sterownik ESALAN umożliwia na przykład monitorowanie ruchu osi robota przemysłowego w wolnej przestrzeni. W takim wypadku ogrodzenie bezpieczeństwa służy wyłącznie jako ochrona przed wystającymi przedmiotami oraz przed wtargnięciem na teren pracy robota. Mniej kabli czy też wcale? Mimo że systemy magistralowe bezpieczeństwa umożliwiają zredukowanie ilości przewodów, to jednak pewne ilości kabli są nadal wymagane. Zastosowania niekonwencjonalne, takie jak „automatyka bezprzewodowa” są ostatnio coraz częściej omawiane. Nie wymagają one żadnych kabli do przekazywania danych do ruchomych części maszyny oraz żadnych elementów zużywających się, takich jak pierścienie ślizgowe czy prowadniki kablowe. Do tej pory jednak, zalety te były nieosiągalne dla zastosowań bezpieczeństwa. Transmisja sygnałów związanych z urządzeniami bezpieczeństwa musiała być przeprowadzana w sposób konwencjonalny, a zatem systemy transmisji radiowej nie spełniały specjalnych wymogów dla układów bezpieczeństwa. Firma ELAN zaprojektowała ostatnio system transmisji sygnałów związanych z bezpieczeństwem, przeznaczony dla technologii bezprzewodowych, który spełnia wszystkie wymagania norm zharmonizowanych związanych z zapewnieniem bezpieczeństwa maszyn. Urządzenie zwane ESALAN-Wireless jest również dostępne jako kompletny system, tj. elektroniczny nadajnik, programowalny moduł bezpieczeństwa oraz odbiornik sygnału (Fot. 3). Strona 1/2 Telefon: +48 22 / 816 85 78 Fax: +48 22 / 816 85 80 [email protected] www.schmersal.pl Inne zastosowania Obecnie system ESALAN-Wireless firmy ELAN jest w początkowej fazie rozwoju. Bezpieczne łącze radiowe stanie się niebawem użyteczne również do innych zastosowań. Firma ELAN pracuje nad rozwojem systemu w ścisłej współpracy z jego dotychczasowymi użytkownikami. Jednym z projektowanych urządzeń jest bezprzewodowy, 3stopniowy wyłącznik nożny. Tutaj łącze radiowe przyczynia się do zwiększenia bezpieczeństwa ponieważ brak kabli eliminuje potencjalne niebezpieczeństwo potknięcia. Fot. 3: Komponenty systemu ESALAN-Wireless komunikują się bezprzewodowo przy pomocy bezpiecznego łącza radiowego. Ponieważ zastosowanie w rzeczywistej praktyce zostało wzięte pod uwagę, zaletą systemu ESALAN-Wireless jest zdolność do pracy w warunkach wielkiej częstotliwości (HF). Z tego powodu zwrócono szczególną uwagę na funkcjonalność łącza radiowego oraz wymogi technologii bezpieczeństwa. Ten drugi aspekt wymaga między innymi, żeby system natychmiast przełącza się w stan bezpieczny w przypadku wykrycia usterki, która musi być rozpoznana autonomicznie w przypadku wysokich wymagań bezpieczeństwa. Dla konwencjonalnych urządzeń: linia diagnostyczna Przy użyciu konwencjonalnych urządzeń bezpieczeństwa również istnieje możliwość ograniczenia kosztów okablowania i montażu. Jednym ze sposobów jest stosowanie nowej generacji czujników bezpieczeństwa (CSS) i blokad elektromagnetycznych (AZM 200) zaprojektowanych przez firmę SCHMERSAL. Przy spełnieniu surowych wymogów bezpieczeństwa urządzenia te mogą być łączone szeregowo w strukturę łańcuchową, a tym sposobem mogą być monitorowane przez jeden moduł przekaźnikowy bezpieczeństwa (Fot. 4). Połączenie szeregowe może być jednak stosowane tylko do przekazywania sygnałów bezpieczeństwa. Inne sygnały, np. diagnostyczne, muszą nadal być realizowane w sposób konwencjonalny. Redundantne częstotliwości Jednym z najważniejszych środków gwarantujących wysoką funkcjonalność urządzenia jest redundancja częstotliwości radiowych, tzn. łącze radiowe jest używane alternatywnie w częstotliwościach 433 MHz i 869 MHz, na które nie ma wymogu rejestracji ani licencjonowania. Tolerancja 3 następujących po sobie błędów w transmisji jest następnym ważnym aspektem. Co więcej wzajemne zakłócenia kilku systemów ESALAN-Wireless są wykluczone przez użycie 4 niezależnych par kanałów oraz możliwość ustawienia wydajności emisji. Wysoki poziom bezpieczeństwa Systemy ESALAN-Wireless spełniają wszystkie pozostałe wymagania dla sterowań bezprzewodowych wg IEC EN 60204-1 oraz dla mikroprocesorowych systemów elektronicznych z funkcją bezpieczeństwa wg IEC 61508. Systemy te mogą być stosowane w obwodach bezpieczeństwa kategorii SIL 3 wg IEC 61508 lub Poziomu Wydajności „e” wg prEN 13849 oraz kategorii sterowania 4 wg EN 954-1. Jednostka Notyfikowana MHHW z niemieckiej grupy certyfikacyjnej BG-Prüfzert zaaprobowała koncepcję systemu a ostateczne świadectwo badania typu jest obecnie w przygotowaniu. System sterowany radiowo firmy ELAN spełnia wszystkie wymagania odpowiednich jednostek certyfikacyjnych. Wyłącznik zezwalający: nowy stopień wolności Pierwszym urządzeniem firmy Elan korzystającym z bezpiecznego łącza radiowego jest urządzenie załączające, które jest powszechnie stosowane jako „pilot” sterujący z funkcją ochrony ludzi w przenośnych (ruchomych) systemach sterowania. Tym sposobem operator może kontrolować, ustawiać czy konfigurować maszyny (np. roboty) w trybie zredukowanej prędkości pracy bez siatki ograniczającej lub przy otwartej osłonie bezpieczeństwa. Może on poruszać się po całym terenie bez przejmowania się ciągniętymi za sobą kablami czy ryzykiem potknięcia. Fot. 4: Nowa generacja osprzętu bezpieczeństwa – tutaj pokazano AZM 200 – może być łączona szeregowo do jednego modułu bezpieczeństwa bez utraty kategorii sterowania. Rozwiązaniem tego problemu jest pokazana przez Grupę Schmersal na targach SPS/IPC/Drives 2005 (Norymberga) szeregowa bramka diagnostyczna (SD-Gateway). Bramka ta używa standardu Profibus do odbierania i wysyłania odpowiednich sygnałów diagnostycznych, a więc upraszcza konfigurację tej części systemu oraz pozwala na podłączenie wielu urządzeń do jednego, niedrogiego modułu przekaźnikowego bezpieczeństwa. Obsługa tego systemu jest zapewniona w blokadach elektromagnetycznych bezpieczeństwa AZM 200, w nowych wykonaniach czujników bezpieczeństwa CSS. Fotografie: 1+4 K.A. Schmersal GmbH, Wuppertal; 2+3 Elan Schaltelemente GmbH & Co. KG, Wettenberg Autorzy: Dipl-Ing. Detlef Grundke, K.A. Schmersal GmbH, Wuppertal; Frank Schmidt, K.A. Schmersal GmbH, Wuppertal; Siegfried Wolf, Elan Schaltelemente GmbH & Co. KG, Wettenberg Uwaga: Ten artykuł został opublikowany po raz pierwszy w magazynie technicznym „Der Konstrukteur, Heft August 2005“ z życzliwą pomocą personelu wydawniczego oraz autorów. Strona 2/2