Poszukując Arkadii - Muzeum Narodowe w Krakowie

Poszukując Arkadii
Wystawa obrazów Henryka Siemiradzkiego
z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki im. B.G. Woźnickiego
Obrazy
Siemiradzkiego
z kolekcji lwowskiej
należą do
nastrojowego nurtu
jego malarstwa.
Akcja antycznych
sielanek rozgrywa się
w pejzażu Kampanii,
utożsamionej
z Arkadią.
Henryk Siemiradzki, U źródła, 1898, olej na płótnie
W Malarni – sali wystaw zmiennych w Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach –
prezentujemy 12 obrazów olejnych Henryka Siemiradzkiego ze zbiorów Lwowskiej Narodowej
Galerii Sztuki. Pod koniec XIX wieku Siemiradzki był jednym z najsławniejszych polskich
malarzy, artystą-celebrytą, odwiedzanym i przyjmowanym przez znane osobistości, uroczyście
witanym w europejskich metropoliach, w których urządzał pokazy swoich płócien. Dziś dzieła
te są nadal cenione, eksponowane w wielu muzeach i zbiorach prywatnych, poszukiwane na
aukcjach, gdzie osiągają imponujące ceny.
Warto przypomnieć, że to właśnie obraz Henryka Siemiradzkiego Pochodnie Nerona przyczynił
się do powstania Muzeum Narodowego w Krakowie. W czasie uroczystych obchodów jubileuszu
50-lecia pracy twórczej Józefa Ignacego Kraszewskiego, które odbyły się w październiku 1879
roku w Sukiennicach, Siemiradzki ofiarował Polakom Pochodnie Nerona, by stały się pierwszym
dziełem w zbiorach przyszłego Muzeum Narodowego. Zainicjował tym samym polską narodową
kolekcję sztuki. Imponujących rozmiarów obraz (385 × 704 cm) do dziś jest ozdobą zbiorów MNK.
Można go oglądać w centralnym miejscu Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach,
najstarszej siedzibie Muzeum. Będzie z pewnością stanowił ciekawy kontekst dla
prezentowanych na wystawie „Poszukując Arkadii” prac artysty wypożyczonych z Lwowskiej
Narodowej Galerii Sztuki im. B.G. Woźnickiego.
Obrazy Siemiradzkiego z kolekcji lwowskiej należą do kameralnego, nastrojowego nurtu jego
malarstwa. Dominują wśród nich kompozycje sielankowe. Już w okresie studiów w Akademii
petersburskiej (1864–1870), podczas wakacyjnych pobytów w Charkowie, artysta tworzył pełne
uroku plenerowe kompozycje o idyllicznym nastroju, oddające koloryt jego rodzinnych stron. Na
wystawie w Malarni reprezentują je nokturnowa, na poły baśniowa Noc Iwana Kupała czy
swobodnie, w pełnym słońcu malowana Sielanka – scena rodzajowa z ukraińskiej wsi.
W następnej części ekspozycji prezentowane są sceny antyczne, typowe dla nieco późniejszej
twórczości Siemiradzkiego. Kompozycjom sielankowym „z codziennego życia” antycznych
1
Poszukując Arkadii
Wystawa obrazów Henryka Siemiradzkiego
z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki im. B.G. Woźnickiego
Greków i Rzymian artysta zawdzięczał popularność w tej samej mierze co płótnom
monumentalnym, poświęconym wielkim tematom z historii starożytnej czy biblijnej. Cieszyły się
one dużym powodzeniem wśród kolekcjonerów. Akcja antycznych sielanek rozgrywa się
najczęściej w pejzażu Kampanii, utożsamionej przez artystę z Arkadią, która została przywołana w
tytule wystawy. Fabułę stanowią lekkie, niekiedy poetyckie epizody – pocałunek w obrazie Za
przykładem bogów czy anegdota z grającym na flecie pastuszkiem w kompozycji U źródła.
- W tych rodzajowych scenach z czasów antycznych postacie wyobrażone są na tle krajobrazów
oddanych wiernie, z wielką wrażliwością na światło i barwę, wypełnionych słońcem” – zwraca
uwagę kurator wystawy Beata Studziżba-Kubalska. - W kompozycji Odpoczynek świetlisty pejzaż
staje się tematem centralnym. W zgoła idyllicznej scenerii artysta sytuuje też scenę spotkania
Jezusa z kobietą z Samarii w obrazie Chrystus i Samarytanka.
Wystawy dopełnia praca Amor i Psyche – cenione przez historyków sztuki studium do kurtyny
Teatru Miejskiego w Krakowie – oraz studia antycznych kobiet. Warsztatowi malarskiemu
Henryka Siemiradzkiego można też przyjrzeć się bliżej dzięki prezentacji olejnych szkiców do
Sceny przy studni i znanego obrazu Rozbitek.
Henryk Siemiradzki (1843–1902) – wybitny polski malarz, przedstawiciel akademizmu w malarstwie
europejskim. Urodził się w majątku Pieczeniegi w pobliżu Charkowa (dziś Ukraina). Jego ojciec był oficerem
armii rosyjskiej, dlatego w czasie największych sukcesów Henrykowi Siemiradzkiemu przypisywano
rosyjskie pochodzenie, od którego jednak zdecydowanie się odżegnywał. Zgodnie z wolą rodziców ukończył
studia matematyczno-fizyczne na uniwersytecie w Charkowie i dopiero wtedy zapisał się do petersburskiej
Akademii Sztuk Pięknych. Skończył ją ze złotym medalem i sześcioletnim stypendium, pozwalającym
kontynuować naukę za granicą. W roku 1871 wyjechał w tym celu do Monachium, zatrzymując się po
drodze w Krakowie. Klimat pełnego zabytków i pamiątek historycznych miasta wywarł na nim ogromne,
niezatarte do końca życia wrażenie.
Jednak to Rzym najmocniej przemówił do wrażliwości artystycznej Siemiradzkiego, który pozostał tam do
końca życia. Jego willa przy via Gaeta stała się jednym z „salonów Europy”. Oprócz słynnych Polaków, takich
jak Henryk Sienkiewicz czy Ignacy Paderewski, bywała tu na przykład królowa Włoch i przedstawiciele
rosyjskiej rodziny carskiej.
Obrazy Henryka Siemiradzkiego cieszyły się uznaniem w całej Europie, artysta zdobywał najwyższe
wyróżnienia na międzynarodowych wystawach i był zapraszany do prestiżowych instytucji kultury, takich
jak Académie des Beaux-Arts w Paryżu. Wielokrotnie odwiedzał Polskę: w latach 80. XIX wieku kupił pod
Częstochową majątek Strzałkowo, gdzie lubił wypoczywać w otoczeniu rodziny i gdzie upłynęły ostatnie
tygodnie jego życia. Zmarł 23 sierpnia 1902 roku, a jego uroczysty pogrzeb 26 września 1903 roku w krypcie
zasłużonych na Skałce w Krakowie przez ówczesną prasę został nazwany „tryumfem Siemiradzkiego”.
(oprac. MB)
2
Poszukując Arkadii
Wystawa obrazów Henryka Siemiradzkiego
z Lwowskiej Narodowej Galerii Sztuki im. B.G. Woźnickiego
Informacje dla zwiedzających:
Wystawa
Poszukując Arkadii. Wystawa obrazów
Henryka Siemiradzkiego ze zbiorów Lwowskiej Narodowej
Galerii Sztuki im. B.G. Woźnickiego
Galeria Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach, sala Malarnia
20 maja – 7 sierpnia 2016
Pon.: nieczynne
Wt. – sob.: 10.00–18.00
Niedz.: 10.00–16.00
Wstęp na wystawę w ramach biletu do Galerii Sztuki Polskiej XIX w.
Od 1 czerwca w czwartki Galeria będzie czynna do godz. 20.00
MNK Media:
KATARZYNA BIK
(695 981 817)
[email protected]
MARTA BOSAK
(606 207 728)
[email protected]
Pliki
do pobrania:
SERWER ftp.mnk.pl
UŻYTKOWNIK: media
HASŁO: fCZRRtme6w
Bilet normalny – 16 zł
Bilet ulgowy – 9 zł
Bilet rodzinny (maks. 5 osób) – 26 zł
Bilet grupowy normalny (min. 15 osób) – 13 zł
Bilet grupowy ulgowy (min. 15 osób) – 8 zł
Dzieci do 7 lat – wstęp bezpłatny
Dzieci i młodzież do 16 lat – 1 zł
Uczniowie i studenci do 26 lat – 1 zł
Niedziela – wstęp wolny
Kurator: Beata Studziżba-Kubalska
Koordynator: Katarzyna Pawłowska
Aranżacja: Magdalena Bujak
Organizator:
Muzeum Narodowe w Krakowie
Patroni medialni:
Radio Kraków, Karnet, Local-life, www.krakow.pl, Telewizja M
Mecenas Galerii Sztuki Polskiej XIX wieku w Sukiennicach:
PZU
3