jak rozpoznać czy moje dziecko "bierze"

NARKOTYKI
PORADNIK DLA RODZICÓW UCZNIÓW
ZSMiO w Łomży
JAK ROZPOZNAĆ CZY MOJE DZIECKO "BIERZE"?
(Poradnik dla rodziców)
Narkotyk to środek wywołujący uzależnienie. Należy przy tym pamiętać, iż pojęcie to obejmuje zarówno
substancje uzależniające o działaniu pobudzającym, np. środki psychostymulujące (amfetamina, kokaina)
jak i o działaniu silnie hamującym (np. barbiturany, benzodiazepiny, alkohole, w tym alkohol etylowy) a
także środki psychodysleptyczne (halucynogenne, np. LSD-25, meskalina, psylocybina).
Pierwsze próby z narkotykami dziecko zwykle starannie ukrywa przed dorosłymi. Wszelkie niepokojące
zmiany będzie Ci pewno łatwiej zauważyć, jeśli masz z dzieckiem dobry kontakt, wiele ze sobą
rozmawiacie i dużo czasu spędzacie razem.
Pamiętaj jednak, że niektóre zachowania i postawy mogą mieć inne przyczyny, takie jak kłopoty szkolne
lub rodzinne, zranione uczucia, niepowodzenia w kontaktach z rówieśnikami i wiele innych, które należy
traktować równie poważnie i starać pomóc dziecku je rozwiązać.
Na co zwrócić uwagę:
Zachowanie:
Zwróć uwagę na zachowanie Twojego dziecka. Powinny zaniepokoić Cię wszelkie radykalne zmiany w
jego sposobie bycia, a zwłaszcza:
- huśtawka nastrojów, naprzemienne ożywienie i ospałość,
- nadmierny apetyt lub brak apetytu,
- porzucenie dotychczasowych zainteresowań,
- kłopoty w szkole (słabsze oceny, konflikty z nauczycielami, wagary),
- izolowanie się od innych domowników,
- zamykanie się w pokoju, niechęć do rozmów,
- zamykanie swojego pokoju na klucz, akcentowanie potrzeby prywatności
- częste wietrzenie pokoju, używanie kadzidełek i odświeżaczy powietrza,
- wypowiedzi zawierające pozytywny stosunek do narkotyków,
- zmiana grona przyjaciół, zwłaszcza na starszych od siebie,
- krótkie rozmowy telefoniczne prowadzone półsłówkami,
- późne powroty lub nagłe wyjścia z domu,
- bunt, łamanie obowiązujących w domu zasad,
- kłamstwa, wynoszenie wartościowych przedmiotów z domu,
- powtarzające się zgłaszanie przez dziecko zagubień lub kradzieży przez rówieśników drobnych sum
pieniędzy,
- kłopoty z koncentracją,
- zmiany w porach spania,
- nadmierne reakcje na krytykę lub niewielkie nawet niepowodzenia.
Wygląd zewnętrzny
- nowy styl ubierania się,
- szybkie wychudzenie lub nagły wzrost masy,
- przewlekły katar, krwawienie z nosa,
- zaburzenia pamięci oraz toku myślenia,
- przekrwione oczy, nadmiernie zwężone lub rozszerzone źrenice nie reagujące na światło,
- bełkotliwa, niewyraźna mowa,
- brak zainteresowania swoim wyglądem i nieprzestrzeganie zasad higieny,
- słodkawa woń oddechu, włosów, ubrania,
- ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie,"gęsia skórka"
Narkotyki lub przybory do ich używania
- fifki, fajki, bibułki papierosowe
- małe foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, kryształkami lub suszem
- kawałki opalonej folii aluminiowej, łyżka
1
NARKOTYKI
PORADNIK DLA RODZICÓW UCZNIÓW
ZSMiO w Łomży
- znaczki, białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami
- leki bez recepty
- tuby, słoiki, foliowe torby z klejem
- igły, strzykawki
UWAGA!
- Nie wszystkie z wymienionych objawów muszą się pojawić.
- Dopiero pojawienie się kilku z wymienionych objawów może wskazywać na narkotyki.
- Jest mało prawdopodobne, żeby wszystkie objawy wystąpiły jednocześnie.
- Im głębsza faza uzależnienia, tym objawy choroby są bardziej widoczne, wynikają z utraty kontroli nad
braniem środków odurzających. Wzrasta ryzyko przedawkowania i śmierci.
Tzw. test oczny
Dzieci, zwłaszcza w początkowej fazie uzależnienia, starają się maskować. Ukrywają narkotyki i przybory
do ich zażywania. Wietrzą często swój pokój, używają kadzidełek, odświeżaczy. Zdradzają je jednak oczy.
Jako rodzice musimy zwracać uwagę na oczy swojego dziecka. One powiedzą nam wiele.
Obserwacja ogólna oczu (w warunkach oświetlenia pokojowego).
Jeśli zauważysz u swojego dziecka:
- zaczerwienienie spojówek,
- łzawienie,
- opadnięcia powieki (zakrywa od góry więcej niż 2 mm rogówki),
- zaczerwienienie brzegów powiek,
- nadmierne rozszerzenie źrenicy (średnica ponad 6 mm),
- nadmierne zwężenie źrenicy (średnica poniżej 3 mm),
Może to być sygnał, że w grę wchodzić mogą narkotyki. Ostrzeżeniem może być również używanie przez
Twoje dziecko kropli do oczu (jeśli wiesz, że ma zdrowe oczy). Młodzi często w ten sposób maskują ww.
objawy "brania".
Jeżeli w trakcie obserwacji ogólnej oczu dziecka zauważysz coś podejrzanego, zastosuj prostą metodę
badania oczu:
-Reakcja źrenic na światło - Skieruj światło latarki kolejno na poszczególne oczy dziecka. Jeśli reakcja
źrenic na światło jest nienaturalnie powolna, coś jest nie tak.
- Obserwacja oczopląsu
- Poruszaj palcem przed oczami dziecka. Zatrzymaj palec nieruchomo na kilkanaście sekund. Jeśli
zauważysz oczopląs gałek ocznych lub ich drgania podczas wpatrywania się w nieruchomy palec, może
to być objaw zażywania narkotyku.
- Obserwacja zbieżności oczu
- Przesuwaj palec z odległości ok. 20 cm do czubka nosa i przytrzymaj go dotykając do nosa dziecka
przez ok. 5 sek. Jeśli dziecko nie potraci śledzić ruchu palca, może to być niepokojący sygnał.
2
NARKOTYKI
PORADNIK DLA RODZICÓW UCZNIÓW
ZSMiO w Łomży
Opis wyglądu niektórych narkotyków oraz pojawiające się objawy ich użycia
Konopie indyjskie i pochodne
Marihuana - wygląd: zielonobrązowe liście i nasionka, mieszanina suchych liści i kwiatostanów
przypominających trochę wysuszoną natkę pietruszki albo majeranek.
Skun - niezwykle mocna odmiana marihuany,
Haszysz - brązowe i czarne kulki lub kostki, cienkie paski,
Olej haszyszowy - zielonobrązowy olej, sprzedawany w małych fiolkach lub poduszeczkach,
Zwróć uwagę na: słodkawą woń oddechu, włosów, ubrania, zielonobrązowe liście i nasionka, nagłe
zainteresowanie hodowlą roślin, bibułki, fajki, fifki.
Amfetamina
Biały lub beżowy proszek, tabletki, kapsułki.
Objawy użycia: słowotok, zaburzenia snu, wzmożona aktywność, brak apetytu, rozszerzone źrenice, szybki
oddech.
Zwróć uwagę na: biały lub beżowy proszek, małe foliowe torebeczki, folia aluminiowa.
Kokaina i Crack
Krystalicznie biały proszek.
Objawy użycia: pociąganie nosem i/lub katar, nadpobudliwość, gadatliwość, rozszerzone źrenice, poczucie
euforii, niepokój psychoruchowy.
Zwróć uwagę na: biały proszek, fajki, małe flakoniki, igły, strzykawki, małe foliowe torebeczki, lusterka
Ecstasy
Wygląd: białe lub kolorowe pastylki z wytłoczonymi wzorkami, a także proszek lub kapsułki.
Objawy użycia: wzmożona pobudliwość, brak łaknienia, przyspieszony oddech, zgrzytanie zębami.
Zwróć uwagę na: białe lub kolorowe pastylki, popękane naczyńka krwionośne (zwłaszcza twarzy) po
całonocnych zabawach w dyskotece. Ecstasy jest najczęściej zażywane na dyskotekach i rozmaitych
techno-party.
LSD
Wygląd: małe bibułki z kolorowymi nadrukami, kolorowe "kamyki do zapalniczek", tabletki, kapsułki nasączone
roztworem LSD.
3
NARKOTYKI
PORADNIK DLA RODZICÓW UCZNIÓW
ZSMiO w Łomży
Objawy użycia: rozszerzone źrenice, wymioty, wzrost temperatury ciała, chwiejność emocjonalna.
Narkomania wśród nieletnich
Narkomania - to, stałe lub czasowe przyjmowanie w celach niemedycznych środków odurzających lub
psychotropowych, albo środków zastępczych, w wyniku czego może powstać lub powstaje zależność.
Przyczyny sięgania przez młodzież po narkotyki:
- tkwiące w środowisku rodzinnym - konflikty i nieporozumienia, trudna sytuacja rodziny (bezrobocie), błędy
wychowawcze;
- tkwiące w środowisku szkolnym - niepowodzenia w nauce (brak pracy z uczniem słabym), kłopoty
wychowawcze w szkole, brak akceptacji wśród rówieśników;
- tkwiące w środowisku rówieśniczym - złe wzorce osobowe, namawianie przez osoby już odurzające się, chęć
zaimponowania innym;
- tkwiące w społeczeństwie - brak dostatecznej wiedzy na temat narkomanii, przypadkowy kontakt z środkami
odurzającymi, brak możliwości atrakcyjnego spędzania wolnego czasu i rozwoju zainteresowań, protest
przeciwko rzeczywistości, przyczyny polityczne;
- tkwiące w sferze funkcjonowania osobowościowego - zaspakajanie potrzeby poznawczej, przymus (jako skutek
nałogu), reakcja ucieczkowa, niedojrzałość, kryzys egzystencjalny, poczucie odrzucenia, poszukiwanie wolności,
skutek porażek życiowych.
Wciąż największym problemem a zarazem atutem młodzieży jest wielka niewiedza rodziców na temat
narkotyków, jest ona przez młodzież wykorzystywana. Nie wierzymy, że to może nas dotknąć, naszą rodzinę,
naszych najbliższych. Tymczasem zagrożone jest każde dziecko, młody człowiek - narkotyki są za progiem
naszego mieszkania. Zaczyna się niewinnie odrobina kleju w torebce foliowej, a potem narkotyki lekkie. Jakiś
kolega opowiada o wspaniałym odlocie, o złudzeniu luzu i wolności. Najczęściej nastolatek nie widzi w tym nic
złego. Ot, spróbuję sobie tylko raz jeden raz... Przecież wszystko jest dla ludzi, a potem można pochwalić się
przed kolegami. Brać można wszystko, a każdy z narkotyków jaki jest na świecie, dostępny jest w Polsce. Przed
każdą szkołą może znaleźć się dealer (często rówieśnik) oferujący pierwsze działki za darmo na próbę, ale
zasada jest prosta - uzależnić od siebie jak największą liczbę młodych ludzi, a gdy przyprowadzisz nowych
nabywców dostaniesz działkę za darmo.
Skutki zażywania narkotyków:
Osoba zażywająca narkotyki maskuje się, ukrywa swój nałóg, sprawia wrażenie normalnego młodego człowieka.
Ludzie nadal myślą, że narkoman to ktoś brudny, obdarty, śmierdzący. Jest to nieprawda. Rodzice nierzadko
dowiadują się, że coś jest nie tak z ich dzieckiem gdy są już zewnętrzne objawy uzależnienia. Dzieci, nasze
pytania o to co się dzieje zbywają twierdzeniem, że wszystko jest OK, ale są zmęczone nauką, obowiązkami.
Problemem dla uzależnionego narkomana są fundusze niezbędne na zakup coraz większej ilości narkotyków. Tu
zaczynają się kombinacje jak zdobyć pieniądze. Są to pożyczki od kumpli, wynoszenie i sprzedaż za bezcen
rzeczy z domu, kradzieże, rozboje i prostytucja. W ten sposób młody człowiek stacza się na dno życia, nie mając
żadnych hamulców moralnych, traci kontakt z rzeczywistością, rodziną, znajomymi, szkołą, wchodzi w konflikt z
prawem. Narkoman żyje już tylko dla narkotyku z dnia na dzień, interesuje go tylko, czy będzie miał na następną
działkę albo co musi zrobić aby zdobyć fundusze.
Długotrwałe branie narkotyków powoduje u młodego człowieka:
utratę wagi ciała
zaburzenia snu (podsypianie w czasie dnia)
przewlekłe zapalenie krtani i oskrzeli
4
NARKOTYKI
PORADNIK DLA RODZICÓW UCZNIÓW
ZSMiO w Łomży
zaburzenia pamięci
niepokój i przygnębienie
oczopląs
osłabienie mięśni, wiotkość mięśni
zmiany nastrojów, depresje, paranoje, stany lękowe
drżenie kończyn
halucynacje, wymioty, bezsenność
manię prześladowczą
zagrożenie chorobą HIV
Konsekwencją zażywania narkotyków jest szybka śmierć narkomana w przeciągu 5 - 10 lat. Obniżył się wiek
umierających narkomanów z 35 - 40 lat na 19 - 22 lata.
PRAWO A NARKOMANIA
Ustawa z dn. 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdziałaniu narkomanii, znowelizowana 26 października 2000
roku
(artykuły wybrane)
Przepisy ogólne
Art.2. Przepisy ustawy stosuje się odpowiednio do:
1. środków farmaceutycznych, które są środkami odurzającymi lub substancjami psychotropowymi, w zakresie
nie uregulowanym w przepisach o środkach farmaceutycznych, materiałach medycznych, aptekach, hurtowniach
i nadzorze farmaceutycznym,
2. trucizn i środków szkodliwych, które są prekursorami, w zakresie nie uregulowanym w przepisach o
substancjach trujących.
Prekursorem jest każda substancja pochodzenia naturalnego lub syntetycznego, która może być przetworzona
na środek odurzający lub substancję psychotropową albo może służyć do ich wytworzenia, określoną w wykazie
prekursorów stanowiącym załącznik nr 1 do ustawy.
Produkcja
Art.40.1. Kto, wbrew przepisom ustawy, wytwarza, przetwarza albo przerabia środki odurzające lub substancje
psychotropowe albo przetwarza mleczko makowe lub smołę makową, podlega karze pozbawienia wolności do lat
3.
2. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających, substancji
psychotropowych, mleczka makowego albo słomy makowej lub czyn ten został popełniony w celu osiągnięcia
korzyści majątkowej lub osobistej, sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy
od lat 3.
Przyrządy do produkcji
Art. 41.1. Kto wyrabia, posiada, przechowuje, zbywa lub nabywa przyrządy, jeżeli z okoliczności wynika, że służą
one lub są przeznaczone do niedozwolonego wytwarzania, przetwarzania lub przerobu środków odurzających lub
substancji psychotropowych, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
2. Tej samej karze podlega, kto:
5
NARKOTYKI
PORADNIK DLA RODZICÓW UCZNIÓW
ZSMiO w Łomży
1. przystosowuje do niedozwolonego wytwarzania, przetwarzania lub przerobu środków odurzających lub
substancji psychotropowych naczynia i przyrządy, choćby były wytworzone w innym celu, albo
2. wchodzi w porozumienie z inną osobą w celu popełnienia przestępstwa określonego w art. 40 ust. 2.
Na granicy
Art. 42.1. Kto, wbrew przepisom ustawy, przywozi z zagranicy, wywozi za granicę lub przewozi w tranzycie środki
odurzające, substancje psychotropowe, mleczko makowe lub słomę makową, podlega grzywnie i karze
pozbawienia wolności do lat 5.
Wprowadzanie do obrotu
Art. 43.1. Kto, wbrew przepisom ustawy, wprowadza do obrotu środki odurzające, substancje psychotropowe,
mleczko makowe lub słomę makową albo uczestniczy w takim obrocie, podlega grzywnie i karze pozbawienia
wolności od 6 miesięcy do lat 8.
2. (...)
3. Jeżeli przedmiotem czynu, o którym mowa w ust. 1, jest znaczna ilość środków odurzających, substancji
psychotropowych, mleczka makowego lub słomy makowej, sprawca podlega grzywnie i karze pozbawienia
wolności do lat 10.
Przygotowania do przemytu bądź dystrybucji
Art. 44.1. Kto czyni przygotowania do przestępstwa określonego w art. 42 ust. 1 lub art.43. ust. 1, podlega
grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
Częstowanie
Art. 45.1. Kto, wbrew przepisom ustawy, udziela innej osobie środka odurzającego lub substancji
psychotropowej, ułatwia albo umożliwia ich użycie albo nakłania do użycia takiego środka lub substancji, podlega
karze pozbawienia wolności do lat 3.
2. Jeżeli sprawca czynu, o którym mowa w ust. 1, udziela środka odurzającego lub substancji psychotropowej
małoletniemu lub nakłania go do użycia takiego środka lub substancji albo udziela ich w znacznych ilościach innej
osobie, podlega karze pozbawienia wolności do lat 5.
Dla właścicieli pubów, dyskotek, salonów gier itp.
Art. 46a.1. Kto, będąc właścicielem lub działającym w jego imieniu zarządcą albo kierownikiem zakładu
gastronomicznego, lokalu rozrywkowego lub prowadząc inną działalność usługową, mając wiarygodną
wiadomość o popełnieniu przestępstwa określonego w art. 43, 45 lub 46 na terenie tego lokalu, nie powiadamia o
tym niezwłocznie organów ścigania, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
Posiadanie
Art. 48.1. Kto, wbrew przepisom ustawy, posiada środki odurzające lub substancje psychotropowe, podlega karze
pozbawienia wolności do lat 3.
Uprawa
Art. 49.1. Kto, wbrew przepisom ustawy, uprawia mak, z wyjątkiem maku niskomorfinowego, lub konopie, z
wyjątkiem konopi włóknistych, podlega karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2.
6
NARKOTYKI
PORADNIK DLA RODZICÓW UCZNIÓW
ZSMiO w Łomży
Kary dodatkowe
Art. 55.1. W razie skazania za przestępstwo określone w art. 40-49, sąd może orzec na cele zapobiegania i
zwalczania narkomanii nawiązkę w wysokości do 50.000 zł.
Co zrobić, gdy dziecko ma już za sobą pierwszy kontakt z narkotykami?
Może się zdarzyć, że mimo Twoich najlepszych starań, uwagi i znajomości problemu, Twoje dziecko sięgnie po
narkotyki.
Nie możesz wtedy:
wpadać w panikę i przeprowadzać zasadniczych rozmów z dzieckiem, kiedy jest ono pod wpływem środka
odurzającego;
udawać, że to nieprawda, nie wierzyć w przedstawione fakty, bezgranicznie ufać dziecku;
usprawiedliwiać dziecka, szukając winy w sobie lub np. złym towarzystwie;
wierzyć zapewnieniom dziecka, że ma kontrolę nad narkotykami i że samo sobie poradzi z tym problemem;
nadmiernie ochraniać dziecka przed konsekwencjami używania narkotyków, np. pisać usprawiedliwień
nieobecności w szkole spowodowanych złym samopoczuciem po zażyciu środków odurzających, spłacać długów
dziecka;
poddawać się!
Musisz koniecznie:
wysłuchać dziecko i spokojnie z nim porozmawiać;
zastanowić się, dlaczego dziecko sięga po narkotyki; czy powody nie są związane z sytuacją w waszej rodzinie
-jeśli tak, pomyśl, co można zmienić;
działać! - nie liczyć na to, że problem sam się rozwiąże; szukać pomocy specjalistów;
wspólnie ze specjalistą i z dzieckiem ustalić reguły postępowania i konsekwentnie ich przestrzegać;
stosować zasadę "ograniczonego zaufania" starać się zawsze wiedzieć, gdzie jest i co robi Twoje dziecko.
To trudny problem dla całej rodziny, dlatego szukaj pomocy także dla siebie i bliskich. Skorzystajcie z pomocy
terapeuty, a także z doświadczeń innych rodzin, które miały podobne problemy.
Pomoc uzyskacie także;
http://www.narkomania.org.pl/poradnia/
(Jeśli masz problem z narkotykami i szukasz pomocy dla siebie lub kogoś bliskiego — napisz do
nas! W ciągu kilku dni otrzymasz odpowiedź od specjalisty. Porady są udzielane anonimowo i
bezpłatnie pod w/w adresem)
http://www.przystan-psychologiczna.pl/warsztaty-grupy/grupa-dla-osobuzalenionych/?gclid=CKX_ho_duqwCFUJI3godn3_Cog
7
NARKOTYKI
PORADNIK DLA RODZICÓW UCZNIÓW
ZSMiO w Łomży
Województwo podlaskie
Rodzaj placówki: detoksykacyjna
SPPZOZ im. Stanisława Deresza, Pododdział Leczenia Uzależnień
pl. dr. Z. Brodowicza 1, 16-070 Choroszcz
telefon: (0-85) 719-10-91
faks: (0-85) 719-28-00
Placówka przyjmuje pacjentów w wieku 13—50 lat.
Orientacyjny czas detoksykacji: 14 dni
Metody detoksykacji:
• klonidyna
Informacje dodatkowe: Placówka posiada program motywowania pacjenta do dalszego
leczenia.
Katolicki Ośrodek Wychowania i Terapii Uzależnień Metanoia
skr. poczt. 45, 16-020 Czarna Białostocka
telefon: (0-85) 720-32-41
faks: jw.
adres e-mail: [email protected]
Placówka przyjmuje pacjentów w wieku 13—18 lat.
Zakres udzielanej pomocy:
•
•
•
•
•
Leczenie psychiatryczne
Poradnictwo dla rodzin osób uzależnionych
Poradnictwo dla osób uzależnionych od narkotyków
Psychoterapia indywidualna dla osób uzależnionych od narkotyków
Psychoterapia grupowa dla osób uzależnionych od narkotyków
Czas trwania programu rehabilitacyjnego: 12 mies.
Możliwość nauki: poza terenem placówki (poziom: nie podano)
Liczba miejsc: 25
Model pracy: społeczność terapeutyczna
Informacje dodatkowe: Ośrodek katolicki.
NZOZ Ośrodek Resocjalizacji Monar
gmina Choroszcz, 16-070 Zaczerlany 25
8
NARKOTYKI
PORADNIK DLA RODZICÓW UCZNIÓW
ZSMiO w Łomży
telefon: (0-85) 719-33-14, 652-62-34
faks: (0-85) 652-62-34
adres e-mail: brak
strona www: brak
Placówka przyjmuje pacjentów powyżej 21 r.ż.
Zakres udzielanej pomocy:
•
•
•
Poradnictwo dla osób uzależnionych od narkotyków
Psychoterapia indywidualna dla osób uzależnionych od narkotyków
Psychoterapia grupowa dla osób uzależnionych od narkotyków
Czas trwania programu rehabilitacyjnego: 12-24 mies.
Możliwość nauki: na terenie placówki (poziom: gimnazjalny, ponadgimnazjalny, wyższy,)
Liczba miejsc: 32
Model pracy: społeczność terapeutyczna
Informacje dodatkowe: Ośrodek przyjmuje matki uzależnione wraz z dziećmi.
Łomża
Wojewódzki Ośrodek Profilaktyki i Terapii Uzależnień
[email protected]
Rybaki 3
18-400 Łomża
086 216 67 03
9