księga abstraktów - Uniwersytet w Białymstoku

KSIĘGA ABSTRAKTÓW
BLOK POLITYCZNO-PRAWNY
1. Mgr Jarosław Bacławski (Uniwersytet w Białymstoku), Status granicy
w
polsko-białoruskiej
prawie
i stosunkach międzypaństwowych.
Wyznaczone w 1945 roku granice ustanowiła na blisko pół wieku podział
narodowości. Był to moment przełomowy w historii ziem zamieszkiwanych przez
Polaków i Białorusinów. Kończył się ostatni etap politycznej układanki realizowanej
przez Stalina od 1919r. W sposób całkowicie sztuczny podzielono ziemie
zamieszkane przez wiele narodowości. Słynna radziecka „sistema” stała się
symbolem podziału ziem. Definitywnie polsko-białoruska granica ustalona została 5
marca 1958 roku w Moskwie, a jej długość wynosi 418 km.
Obecnie oba państwa łączą obecnie wspólne cele. Realizowane są one
między innymi w Programie Współpracy Transgranicznej. Wspiera on rozwój
infrastruktury drogowego przejścia granicznego Połowce - Pieszczatka. Na dzień
dzisiejszy tylko obywatele Polski i Białorusi mogą przekraczać tędy granicę i tylko w
samochodach osobowych. W ciągu dwóch latach zaplanowane jest otwarcie
międzynarodowego przejścia dla wszystkich osób bez względu na narodowość.
2. Mgr
Jarosław
Białymstoku),
Galicki,
mgr
Marek
Prawno-ekonomiczne
Owsieniuk
aspekty
(Uniwersytet
w
funkcjonowania
euroregionów w Polsce.
We współczesnych czasach w dobie postępującej globalizacji i integracji
współpraca transgraniczna zajmuje znaczące miejsce w rozwoju współczesnego
świata. Niewątpliwie związane jest to z tym, iż obecne procesy społecznogospodarcze mają ponadnarodowy charakter. Powoduje to, że wszyscy uczestnicy
tych procesów muszą współpracować ze sobą, aby niwelować dysproporcje
rozwojowe między regionami.
Globalna gospodarka w głównej mierze ukierunkowana jest na rozwój
regionów
dobrze
rozwiniętych.
Regiony
słabo
rozwinięte,
w
tym
regiony
przygraniczne, zajmują w niej drugorzędną rolę. Przygraniczne położenie często
decyduje o niedorozwoju społeczno-gospodarczym, ale z drugiej strony takie
położenie stwarza duże możliwości rozwojowe, tj. nawiązanie współpracy z
sąsiadującym obszarem należącym do innego państwa. Dlatego też współpraca
transgraniczna odnosi się do współdziałania na płaszczyźnie lokalnej oraz
regionalnej. Obejmuje przy tym wszystkie sfery życia społecznego, gospodarczego,
kulturalnego oraz nawet infrastrukturę.
Celem artykułu jest przedstawienie istoty współpracy euroregionalnej oraz
prawnych i ekonomicznych jej zagadnień, na przykładzie euroregionów w Polsce.
Artykuł jest również próbą odpowiedzi na pytanie jaką rolę w rozwoju społecznogospodarczym obszarów przygranicznych odgrywają euroregiony.
3. Mgr
Wiktor
Hebda
(Uniwersytet
Jagielloński),
Problemy
styku
i
rozgraniczenia w państwach byłej Jugosławii na przykładzie Republiki
Chorwacji oraz Republiki Serbii - zarys problematyki.
W artykule zatytułowanym "Problemy styku i rozgraniczenia w państwach byłej
Jugosławii na przykładzie Republiki Chorwacji oraz Republiki Serbii - zarys
problematyki" została przedstawiona skomplikowana problematyka aktualnych granic
chorwackiego oraz serbskiego państwa. Jugosławia rozpadła się w latach 19911995, powstałe w jej miejsce państwa mają nadal problemy graniczne, które w
znaczny
sposób
wpływają
na
bezpieczeństwo
regionalne.
W pierwszej części zostały ujęte konfliktogenne obszary pogranicza chorwackiego z
Słowenią (Zatoka Pirańska), z Serbią (Vukovar oraz inne ziemie, zamieszkałe przez
Serbów), z Bośnią i Hercegowiną (Neum oraz inne ziemie Hercegowiny, zamieszkałe
przez Chorwatów), z Czarnogórą (Półwysep Peljašac). Druga cześć objęła serbskie
pogranicze z Kosowem (Kosovska Mitrovica, Dolina Preševa), z Bośnią i
Hercegowiną (Republika Serbska BiH), z Czarnogórą oraz Chorwacją.
4. Mgr Katarzyna Jędruszczak (Akademia Humanistyczna im. A.Gieysztora
w
Pułtusku),
Rola
funduszy
unijnych
dla
rozwoju
współpracy
międzyregionalnej i międzynarodowej w Polsce.
Współpraca transgraniczna i międzynarodowa stwarza regionom szereg
korzyści społeczno-gospodarczych. Realizacja projektów miedzyregionalnych i
międzynarodowych stymuluje rozwój społeczno-gospodarczy regionów. Ponadto
służy wymianie doświadczeń, a często też stanowi podstawę nawiązania stałej,
długofalowej
współpracy.
Istotne
znaczenie
współpracy
transgranicznej
i
międzynarodowej zostało dostrzeżone również przez Wspólnotę, która wyznaczyła
ten obszar, jako jeden z trzech głównych celów polityki spójności w perspektywie
finansowej 2007-2012.
Na realizację działań celu trzeciego - Europejska Współpraca Terytorialna,
Unia Europejska (UE) przeznaczyła znaczne środki finansowe, które dystrybuowane
są w krajach członkowskich za pomocą programów operacyjnych. Celem
opracowania jest przedstawienie programów operacyjnych realizowanych na
obszarze
Polski
w
okresie
2007-2013
w ramach Europejskiej Współpracy Terytorialnej (EWT).
5. Mgr Radosław Kamiński (Uniwersytet w Białymstoku), Mały ruch
graniczny między Rzeczpospolitą Polską a Obwodem Kaliningradzkim
Federacji Rosyjskiej.
Obwód Kaliningradzki Federacji Rosyjskiej to obok brytyjskiego Gibraltaru i
brytyjskiej
Irlandii
Północnej
jeden
z nielicznych przykładów półenklawy niesuwerennej. Obwód sąsiaduje od południa z
Rzeczpospolitą Polską oraz od wschodu i północy z Republiką Litewską. Poprzez
swoje położenie geopolityczne Obwód Kaliningradzki w konsekwencji rozszerzenia
Unii w 2004 r. stał się jedyną taką enklawą na terytorium Unii Europejskiej. Wraz z
przystąpieniem Polski do układu z Schengen, a co z tym idzie wprowadzenia
obostrzeń wizowych, powstała obawa przed izolacją Kaliningradu od jego
bezpośrednich sąsiadów.
Obowiązująca od 2007 roku umową między Unią Europejską a Federacją
Rosyjską o ułatwieniach wizowych jest istotnym krokiem na rzecz zwiększenia
możliwości poruszania się obywateli rosyjskich na terytorium Unii. Jednak dopiero
wejście w życie 27 lipca 2012 roku umowy o małym ruchu granicznym między
Rzeczpospolitą Polska a Federacją Rosyjską zapewnia dodatkowe ułatwienia dla
mieszkańców Obwodu Kaliningradzkiego w kwestii przekraczania granicy, a co z tym
idzie ma faktyczny wpływ na rozwój kontaktów handlowych i społecznym oraz
współpracy transgranicznej miedzy oboma krajami.
6. Mgr Andrzej Marek Kisiel (Uniwersytet w Białymstoku), Współpraca w
zwalczaniu przestępczości zorganizowanej i innych przestępstw w
świetle
umowy
między
Rządem
Rzeczypospolitej
Polskiej
a Rządem Republiki Litewskiej z dnia 14 marca 2006 roku.
14 marca 2006 roku między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem
Republiki
Litewskiej
zawarto
umowę
o współpracy w zwalczaniu przestępczości oraz współdziałaniu na terenach
przygranicznych. W świetle tej umowy szczególny element tej współpracy stanowi
między innymi współpraca w zwalczaniu przestępstw: przeciwko życiu, zdrowiu,
przeciwko mieniu, w tym kradzieży pojazdów i dóbr kultury. Nadto istotą tej umowy
było zwiększenie wykrywalności czynów przestępnych związanych z terroryzmem,
handlem
ludźmi,
środkami
odurzającymi
i psychotropowymi, nielegalnym przekraczaniem granicy państwowej i przemytem
osób, kradzieżą oraz nielegalnym wytwarzaniem, obrotem i posiadaniem broni,
amunicji, materiałów wybuchowych, substancji chemicznych lub biologicznych,
materiałów promieniotwórczych oraz wielu innych stanowiących istotną problematykę
kryminalną.
7. Mgr Przemysław Kowalski (Uniwersytet w Białymstoku), Nabywanie
nieruchomości przez cudzoziemców w strefie nadgranicznej.
W Polsce, nabywanie nieruchomości (w tym nieruchomości w strefie
nadgranicznej) przez cudzoziemców wymaga zezwolenia (ustawa z 24 marca 1920
r.). Zezwolenie jest wydawane, w drodze decyzji administracyjnej, przez ministra
właściwego do spraw wewnętrznych, jeżeli sprzeciwu nie wniesie Minister Obrony
Narodowej, a w przypadku nieruchomości rolnych, jeżeli sprzeciwu również nie
wniesie minister właściwy do spraw rozwoju wsi. Nabyciem nieruchomości, w
rozumieniu ustawy jest nabycie prawa własności nieruchomości lub prawa
użytkowania wieczystego, na podstawie każdego zdarzenia prawnego. Nabycie
nieruchomości przez cudzoziemca wbrew przepisom ustawy jest nieważne.
8. Mgr Bartosz Krefta (Uniwersytet Szczeciński), Unia Europejska wobec
procederu seksualnego wykorzystywania dzieci do celów komercyjnych.
Proceder seksualnego wykorzystywania dzieci do celów komercyjnych jest
przestępstwem znanym organom ścigania od dawna. Pomimo, iż specyfika działań
sprawców stwarza trudności w ustaleniu dokładnej liczby jego ofiar, nie budzi
wątpliwości fakt, że ma on charakter globalny.
Dynamika rozwoju przestępstwa nierozerwalnie związana jest z fenomenami
integracji europejskiej oraz powszechnego dostępu do internetu. Wszystko to sprzyja
zacieraniu się granic państwowych i sprawia, że przestępczość zorganizowana na
Starym Kontynencie staje się ponadnarodowa.
Po pierwsze, seksualne wykorzystywanie dzieci do celów komercyjnych
poważne
wyrządza
szkody
zdrowotne
u małoletnich ofiar. Po drugie, jest to zjawisko którego częstotliwość na terytorium
Unii Europejskiej nieustannie wzrasta. Po trzecie, kraje Wspólnoty podejmują
starania, by skutecznie zwalczać proceder.
9. Mgr Paulina Łazutka (Uniwersytet Łódzki), Podejmowanie współpracy
międzynarodowej przez polskie miasta w formie miast partnerskich.
Artykuł przedstawia
przegląd
współpracy zagranicznej polskich
miast
powiatowych w formie miast partnerskich. Celem pracy jest odpowiedź na pytanie,
czy forma miast partnerskich jest nadal atrakcyjna dla polskich miast, kto jest
inicjatorem podejmowania tego typu współpracy, czym charakteryzują się zagraniczni
partnerzy oraz czy partnerstwo niesie za sobą korzyści dla miast, a jeśli tak to jakie.
Istotnym elementem artykułu jest także analiza formy zawierania niniejszej
współpracy oraz próba znalezienia cech wspólnych dla podpisywanych dokumentów
inicjujących partnerstwo.
10. Mgr Dominik Matczak, LL.B, LL.M. (Uniwersytet im. Adama Mickiewicza w
Poznaniu), Praca tymczasowa alternatywą dla pracowników z Europy
Wschodniej.
Ogromny wzrost zainteresowania zatrudnianiem pracowników z Ukrainy,
Białorusi, Rosji, Mołdawii oraz Gruzji jest wynikiem odstąpienia przez ustawodawcę
polskiego
od
obowiązku
uzyskania
zezwolenia
na
pracę.
Zgodnie
z obowiązującym prawem ww. cudzoziemcy mogą wykonywać pracę w tzw. trybie
uproszczonym, tj. na podstawie zarejestrowanych w powiatowym urzędzie pracy
oświadczeń podmiotów mających zamiar powierzyć im wykonywanie pracy. Jednak
w ten sposób możliwe jest wykonywanie pracy jedynie przez okres nieprzekraczający
6 miesięcy w ciągu kolejnych 12 miesięcy (niezależnie od liczby podmiotów
powierzających
im
wykonywanie
pracy
w
tym
okresie).
Mimo
powyżej
zaprezentowanych udogodnień, zgodnie ze sprawozdaniem Głównego Inspektora
Pracy z działalności Państwowej Inspekcji Pracy, w 2011 r., największą grupę
nielegalnie zatrudnionych w Polsce cudzoziemców stanowili obywatele Ukrainy (518
przypadków). Autor postara się wykazać, dlaczego zatrudnienie w agencjach pracy
tymczasowej może poprawić obecną sytuację. Ponadto wskaże na korzyści, które
wynikają z elastycznego zatrudniania obcokrajowców.
11. Mgr Łukasz Mirocha (Uniwersytet Mikołaja Kopernika w Toruniu),
Multikulturalizm – mrzonka Nowej Komunitarii czy praktyczna odpowiedź
na problem pluralizmu kulturowego?
Problem granic zawsze był problemem różnicy. Granice dzieliły obywateli
sąsiadujących państw, ale też przedstawicieli różnych kultur, odmiennych wyznań,
ludzi realizujących inne dążenia i interesy. We współczesnym świecie, pod wpływem
globalizacji, idących za nią migracji ludzkich mas, łatwości wymiany informacji,
wobec
funkcjonowania
takich
projektów
jak
Unia
Europejska,
granice
międzypaństwowe straciły na znaczeniu. Nie odeszły natomiast w cień problemy
związane ze zróżnicowaniem etnicznym, kulturowym czy wyznaniowym w ramach
społeczeństw.
Pluralizm kulturowy jest wyzwaniem, z którym musi zmierzyć się współczesny
Zachód. Najbardziej wpływowa obecnie filozofia polityczna – liberalizm, przynajmniej
ten w wydaniu kontraktualistycznym, abstrahuje od opisanego wyżej zróżnicowania,
postrzegając ludzi jedynie jako podmioty dokonujące racjonalnych wyborów, nie zaś
Polaków, Szkotów, katolików czy muzułmanów. Wobec powyższego konieczne jest
poszukiwanie alternatywy dla, bądź takie zmodyfikowanie liberalizmu, które pozwoli
na zaspokojenie roszczeń grup wysuwających często sprzeczne roszczenia
i koegzystujących w granicach poszczególnych państw.
Jedną z propozycji jest multikulturalizm. Projekt ten wywodzi się z
komunitaryzmu, po którym odziedziczył akcentowanie roli praw grupowych oraz
postrzeganie społeczeństwa bardziej jako „wspólnoty wspólnot” niż narodowego
monolitu. Wcielanie w życie polityki multikulturalizmu może oczywiście przybierać
różne postaci – od izolowania niepożądanych z perspektywy państwa narodowego
grup, po akcje afirmacyjne, mające na celu zachowanie ich odrębności. W mojej
opinii badania nad wielokulturowością, winny znaleźć stałe miejsce także w refleksji
nad naszym, coraz bardziej zróżnicowanym społeczeństwem.
12. Mgr Joanna Pawłowska (Uniwersytet w Białymstoku), Analiza i ocena
wykorzystania środków finansowych w Polsce w związku z realizacją
Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007-2013.
W ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich 2007 – 2013 Polska jako
kraj członkowski UE uzyskała wsparcie dla podejmowanych przedsięwzięć na
terenach rolnych. Prawidłowe wydatkowanie uzyskanych środków finansowych jest
gwarancją dalszego pozyskiwania funduszy na rozwój naszego kraju. Realizacja
założeń jest również wskazówką dla krajów sąsiednich, mających podobne warunki
geograficzne dla rozwoju obszarów wiejskich. Pokazuje jakich błędów należy unikać,
a jakie działania mogą być prawidłowo osiągnięte. Zamiarem mojej pracy było
wykazanie błędnego rozdysponowania środków pieniężnych w ramach działań
PROW 2007-2013 oraz niemożliwości realizacji finansowych założeń niektórych z
tych działań. Negatywna ocena wynika z pogłębionej analizy danych zawartych w
„Ocenie śródokresowej Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2007-2013”
oraz
Informacji
Ministerstwa
Rolnictwa
i Rozwoju Wsi dotyczącej realizacji Programu.
13. Mgr
Aneta
Pazik
(Uniwersytet
Jegielloński),
Uwarunkowania
funkcjonowania Wielkiego Regionu Saar-Lor-Lux.
W skład Wielkiego Regionu Saar-Lor-Lux (mimo że jego nazwa może
sugerować inaczej) wchodzi pięć jednostek terytorialnych: kraj Saary, Lotaryngia,
Wielkie Księstwo Luksemburg, kraj Nadrenii i Palatynatu, a także Walonia. Skrócona
nazwa jest stosowana dla określenia pierwszych trzech sygnatariuszy współpracy,
którzy zainicjowali utworzenie regionu na początku lat osiemdziesiątych – po
dekadzie prowadzonych w tej sprawie rozmów. Od momentu powstania Wielkiego
Regionu, uwarunkowania jego funkcjonowania, które implikowały zakres realizowanej
współpracy,
zmieniały
się.
W początkowym okresie, czynnikiem skłaniającym ku zainicjowaniu współpracy były
podobne
problemy
gospodarcze,
z którymi zostały zetknięte kraj Saary, Lotaryngia i Luksemburg. Przede wszystkim
wynikały one z procesu restrukturyzacji ich gospodarek, wiążącego się z tym
wzrostem bezrobocia, a także koniecznością dostosowania struktury gospodarki do
wymogów produkcji z obszaru high-tech. Z drugiej strony, czynnikiem sprzyjającym
nawiązaniu kooperacji były długotrwałe więzi funkcjonalne rozwijane pomiędzy tymi
jednostkami na przestrzeni historii. W kolejnej dekadzie współpraca ta miała nadal
przede wszystkim charakter ekonomiczny. Jednym z najważniejszych punktów
współpracy było stymulowanie mobilności pracowników. Podejmowane wspólne
przedsięwzięcia
były
wspierane
przez
Unię
Europejską
w ramach jej polityki regionalnej. W XXI wieku, współpraca ta zaczęła się jednak
„rozlewać” na kolejne obszary. Ponadto coraz większy wpływ na określanie
kierunków rozwoju zyskali też mieszkańcy tych regionów.
14. Mgr Małgorzata Szczęsny (Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach),
Współpraca międzynarodowa Policji w ramach Unii Europejskiej.
Aspekty prawno - organizacyjne.
Od początku lat 50 - tych można zaobserwować daleko idące zmiany w
rozwoju społeczno-gospodarczym kontynentu europejskiego. Przyczyn tych zmian
należy upatrywać w pogłębiających się tendencjach integracyjnych państw
powojennej Europy. Szeroki zakres współpracy gospodarczej wymusił konieczność
stworzenia Jednolitego Rynku Wewnętrznego, dzięki czemu doprowadzono do
swobodnego przepływ osób, usług, towarów i kapitału. Swobody jednolitego rynku
wewnętrznego oraz zniesienie kontroli na granicach wewnętrznych, ukonstytuowane
Układem
z Schengen, ułatwiły rozwój międzynarodowym grupom przestępczym, zajmującym
się w głównej mierze handlem ludźmi, narkotyków, broni oraz materiałów
wybuchowych.
W niniejszym artykule skupiono się zatem na problematyce międzynarodowej
współpracy Policji w ramach struktur unijnych. Szczególną uwagę poświęcono
zarówno korzyścią, jak i zagrożeniom wynikającym z utworzenia Strefy Schengen.
Podstawowymi instrumentami międzynarodowej współpracy operacyjnej Policji
są obserwacja i pościg transgraniczny, a także przesyłka niejawnie nadzorowana
oraz wymiana informacji za pomocą Systemu Informacyjnego Schengen (SIS).
Wszystkie z wymienionych instrumentów, zostały uregulowane w Konwencji
Wykonawczej
do
Układu
z Schengen. Zbyt ogólne podejście do problemu spowodowało powstanie wielu luk w
systemie prawnym oraz sporów interpretacyjnych. Szczególne kontrowersje budzi
użycie broni palnej i środków przymusu bezpośredniego przez funkcjonariuszy Policji
na terytorium innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej oraz kwestia
stosowania się do procedur wynikających z prawa państwa przyjmującego.
15. Mgr
Ilona
Wakuluk,
mgr
Ewelina
Gruszewska
(Uniwersytet
w
Białymstoku), Działalność Banku Światowego a międzynarodowe prawo
rozwoju.
Międzynarodowe Prawo Rozwoju ma swoje korzenie w klasycznej teorii prawa
międzynarodowego publicznego. To człowiek jest głównym przedmiotem procesu
rozwoju i oczywistym jest, że powinno czynić się człowieka głównym uczestnikiem
jak i beneficjentem rozwoju. Jednak, można argumentować, że międzynarodowe
prawo rozwoju wyłoniło się jako nowa gałąź prawa międzynarodowego dopiero
niedawno, w odniesieniu do rosnącej liczby kolejnych podziałów, takich jak: prawo
międzynarodowe
inwestycje,
prawo
międzynarodowe
transportu,
prawo
międzynarodowe sportowe itp., które w połączeniu stanowią przedmiot prawa
międzynarodowego.
Prawo
międzynarodowe
rozwoju,
wynika
z postrzeganej potrzeby prawnej odpowiedzi na trudny proces nieustannej
globalizacji. Rozważania na temat nowo powstającej gałęzi prawa odnoszą się do
prawa do rozwoju, jako niezbywalnego prawa człowieka i równości szans na rozwój,
który jest prerogatywą zarówno narodów i jednostek składających się na narody.
Jednak stworzenie korzystnych warunków do rozwoju narodów i jednostek jest
podstawowym obowiązkiem ich państw. Jednocześnie międzynarodowe prawo
rozwoju wykracza poza zwykłą działalność państwa w stosunkach państwowych.
Jest tak po prostu dlatego, że wiąże się z ciągłą poprawą dobrobytu całego
społeczeństwa i wszystkich osób na podstawie ich aktywnego i znaczącego udziału
w rozwoju.
BLOK EKONOMICZNY
1. Mgr
Izabela
Bal
(Uniwersytet
Wrocławski),
Perspektywy
rozwoju
dolnośląsko-saksońskiego regionu transgranicznego.
W ostatnich latach w ramach polityki regionalnej wzrasta zainteresowanie
regionami transgranicznymi. Przystąpienie Polski do układu z Schengen i zniesienie
kontroli na granicach wewnątrzwspólnotowych spowodowało zmianę sytuacji
społeczno-politycznej i gospodarczej, a wraz z nią wysoką dynamikę procesów
społecznych i gospodarczych w obszarze pogranicza zachodniego. W efekcie
przystąpienia Polski do Układu z Schengen możliwe stało się przekształcenie
pogranicza zachodniego w trangranicze.
Celem artykułu jest udzielenie odpowiedzi na pytanie: czy współpraca
transgraniczna
pomiędzy
Krajem
Związkowym
Saksonii
a
województwem
dolnośląskim, która rozwija się w strefie przygranicznej i w obszarze przygranicznym,
jest
wystarczająca
dla
osiągnięcia
spójności
społecznej,
ekonomicznej
i
przestrzennej. W tym celu konieczna jest identyfikacji dysproporcji społecznych i
gospodarczych sąsiadujących ze sobą obszarów przygranicznych, która została
przeprowadzona w oparciu o dane z roczników statystycznych krajowych i
zagranicznych oraz transgranicznego polsko-czesko-niemieckiego banku danych.
2. Mgr
Ewelina
Bezzubik
(Uniwersytet
w
Białymstoku),
Inteligentne
specjalizacje regionów Polski Wschodniej.
Kończący się okres realizacji Strategii Lizbońskiej skłonił wiele środowisk i
instytucji międzynarodowych do licznych działań na rzecz oceny stopnia i sposobów
realizacji celów tej Strategii. Trwające wówczas prace nad przygotowaniem strategii
na kolejną dekadę, czyli „Europa 2020. Strategia na rzecz inteligentnego i
zrównoważonego rozwoju sprzyjającego włączeniu społecznemu” starały się
uwzględnić doświadczenie zdobyte podczas realizacji poprzedniej strategii. W wyniku
tych działań przyjęto jako jeden z głównych priorytetów wzrost inteligentny, czyli
rozwój gospodarki opartej na wiedzy i innowacjach.
Inteligentna specjalizacja regionów oznacza nową koncepcję formułowania
strategii innowacji na poziomie państw i regionów, a także narzędzie służące
państwom i regionom przy tworzeniu ich strategii innowacyjności. Koncepcja ta
polega na identyfikowaniu przewag konkurencyjnych, dzięki czemu możliwe jest
opracowanie wizji dalszego rozwoju przy wykorzystaniu silnych stron danego
regionu. Inteligentna specjalizacja pomaga określić obecne oraz budować przyszłe
miejsce regionów lub państw w gospodarce opartej na wiedzy.
Określenie specjalizacji polskich regionów, zwłaszcza w obszarze nauki,
edukacji i gospodarki wydaje sie być szczególnie ważne w kontekście nowej
perspektywy finansowej 2014-2020, w której to inteligentne specjalizacje będą
warunkowały pozyskanie funduszy z Unii Europejskiej.
Celem artykułu jest omówienie teoretycznych założeń koncepcji inteligentnej
specjalizacji, jak również analiza specjalizacji w regionach Polski Wschodniej.
3. Mgr
Gabriela
Bochen
(Uniwersytet
w
Białymstoku),
Współpraca
transgraniczna w Subregionie Wielkiego Mekongu i jej wpływ na rozwój
gospodarczy państw członkowskich.
W 1992 roku sześć państw Azji Południowo-Wschodniej i Wschodniej – Chiny,
Kambodża, Laos, Mjanma, Tajlandia i Wietnam – przystąpiło do programu
współpracy gospodarczej, nazwanego Subregionem Wielkiego Mekongu (The
Greater Mekong Subregion, GMS). W ramach programu podjęto szereg działań,
mających przyczynić się do rozwoju gospodarczego przez pogłębianie kooperacji w
zakresie rolnictwa, energii, środowiska naturalnego, rozwoju zasobów ludzkich,
działalności inwestycyjnej, telekomunikacji, turystyki, handlu, transportu i rozwoju
infrastruktury. Celem artykułu jest przybliżenie inicjatyw, podjętych w ciągu 20 lat
funkcjonowania programu, i zbadanie ich wpływu na rozwój gospodarczy
partycypujących państw.
4. Mgr Łukasz Karol Bugowski (Uniwersytet w Białymstoku), Zróżnicowanie
zasobów
kapitału
ludzkiego
w Polsce Wschodniej.
Współcześnie kapitał ludzki jest jednym z najważniejszych endogenicznych
rozwoju,
czynników
zaś
jego
jakość
i struktura determinuje dysproporcje w poziomie rozwoju gospodarczego pomiędzy
poszczególnymi regionami. Intensywnym rozwojem odznaczają się te regiony, w
których zasoby wiedzy i umiejętności pozwalają na budowanie innowacyjnej
gospodarki. W artykule zostanie poddany analizie zasób kapitału ludzkiego w Polsce
Wschodniej.
o
dane
W
statystyczne
województwach
Polski
obrazujące
stan
(podkarpackie,
kapitału
lubelskie,
oparciu
ludzkiego
we
świętokrzyskie,
wschodnich
podlaskie
i
warmińsko-mazurskie) zostanie przeprowadzona przestrzenna klasyfikacja regionów
z uwzględnieniem podziału NUTS 3. Głównym celem artykułu jest odpowiedź na
pytanie, czy kapitał ludzki w Polsce Wschodniej jest czynnikiem, czy barierą rozwoju
oraz jakie obszary wymagają zintensyfikowania działań mających na celu poprawę
jego jakości.
5. Mgr Edyta Chmielewska (Uniwersytet w Białymstoku), Euroregion
sposobem na rozwój współpracy międzynarodowej.
Tematem referatu jest „Euroregion jako instytucjonalna forma współpracy
transgranicznej”.
Wskutek postępującego procesu integracji wśród gospodarek, znaczenia
nabiera zjawisko współpracy pomiędzy regionami położonymi na obszarach
granicznych. Obszary przygraniczne, określane również, jako peryferyjne, z uwagi na
swoją
lokalizację,
mogą
charakteryzować
się
niższym
poziomem
rozwoju
gospodarczego niż pozostałe tereny tego samego państwa.
Dzięki dążeniu przez państwa członkowskie Unii Europejskiej do stworzenia
konkurencyjnej
granicznych
jednolitej
przybiera
struktury
często
gospodarczej,
współpraca
zinstytucjonalizowany
na
charakter.
obszarach
Taką
formą
współpracy są euroregiony, przez które należy rozumieć „określony geograficznie
obszar obejmujący przygraniczne części dwóch lub więcej państw, które chcą ze
sobą współpracować i koordynować działania społeczności lokalnych w różnych
dziedzinach”. Euroregiony charakteryzują się zatem tym, że w ramach ich
działalności powoływane są odpowiednie instytucje umożliwiające zarządzanie oraz
koordynację poszczególnych projektów. Jednak ich kompetencje nie wykraczają
ponad struktury państwowe.
Współpraca
transgraniczna
stanowi
element
polityki
regionalnej
Unii
Europejskiej. Dlatego euroregiony, realizując przedsięwzięcia wspólne dla kilku
państw, mogą pozyskiwać środki finansowe w ramach programów Europejskiej
Współpracy Terytorialnej 2007-2013. Współpraca ta umożliwia zbliżanie potencjałów
rozwojowych różnych obszarów.
W referacie ukazana zostanie istota współpracy transgranicznej w Polsce, za
pomocą jednej z jej instytucjonalnych form, jaką są euroregiony.
6. Mgr Sebastian Chmielewski (Uniwersytet w Białymstoku), Wpływ małych
i średnich przedsiębiorstw na rozwój regionu.
Małe i średnie przedsiębiorstwa mają znaczący wpływ na kształt i strukturę
współczesnej gospodarki. Dostarczają one poszczególnym gminom pokaźnych
dochodów. Oprócz tego są miejscem, w którym znajduje zatrudnienie wiele milionów
ludzi. Z uwagi na ten fakt i w wyniku prowadzonej przez małe i średnie
przedsiębiorstwa
w
określonych
działalności
regionach
dochodzi
do
pewnych
przeobrażeń
społeczno-
gospodarczych. Działalność małych i średnich przedsiębiorstw nawet w słabo
uprzemysłowionych regionach przyczynia się pod wieloma względami do ich rozwoju
i w tych właśnie regionach zdecydowanie bardziej odpowiada za jego kształtowanie.
Poza tym jeśli chodzi o całą strukturę gospodarki rynkowej, małe i średnie
przedsiębiorstwa pełnią w niej funkcję komplementarną w odniesieniu do dużych
przedsiębiorstw i sektora publicznego. Sektor MSP charakteryzuje duża elastyczność
i operatywność, niskie koszty działania oraz tak bardzo istotna dla dalszego rozwoju
kwestia motywacji właścicieli i pracowników małych i średnich przedsiębiorstw.
Przedsiębiorstwa sektora MSP przyczyniają się do lepszej koordynacji działań w
danym
regionie
dodatkowo
korzystnie
wpływając
na
rozwój
występującej
infrastruktury w szerokim ujęciu, umożliwiając przy tym swobodny rozwój regionu.
Większe otwarcie się małych i średnich przedsiębiorstw na współpracę wsparte
dodatkowo otwieraniem się na kooperację samych regionów zapewnia im i regionom
większą konkurencyjność i efektywny wzrost. Ogólnie można stwierdzić, że
funkcjonowanie małych i średnich przedsiębiorstw zależnie od regionu przyczynia się
w mniejszym lub większym stopniu do jego rozwoju.
7. Mgr Katarzyna Cymbranowicz (Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie),
Współpraca
transgraniczna
jako
instrument
polityki
rozwoju
regionalnego w warunkach integracji europejskiej w latach 1989-2013.
W niniejszej pracy podjęto próbę przybliżenia problematyki współpracy
transgranicznej jako instrumentu unijnej polityki rozwoju regionalnego w latach 19892013. Współcześnie, potrzeba rozwiązywania problemów natury gospodarczej i
społecznej w drodze współdziałania władz terytorialnych różnego szczebla znajduje
odzwierciedlenie we współpracy transgranicznej. Zachodzące procesy integracyjne
prowadzą do tzw. „umiędzynarodowienia” wielu problemów, które dotychczas miały
jedynie charakter regionalny lub lokalny. Z tej perspektywy niezwykle ważna wydaje
się regionalna polityka strukturalna prowadzona na szczeblu międzynarodowym. Z
uwagi na to, że podlega ona procesowi bezustannych zmian i dostosowań,
uzasadnionym jest przedstawienie sposobu, w jaki ewoluowała. Z perspektywy wielu
lat można stwierdzić, że systematycznie wzrastało jej znaczenie, a szczególne
miejsce i rola polityki strukturalnej wśród innych polityk wspólnotowych Unii
Europejskiej jest dziś niepodważalna. Zatem poznanie procesu jej transformacji na
przestrzeni ostatnich dwudziestu pięciu lat, wydaje się istotne z punktu widzenia
analizy jednego z jej instrumentów, tj. współpracy transgranicznej, która stanowi
główny przedmiot rozważań w niniejszej pracy.
8. Mgr. inż. Kamil Czajka, mgr. inż. Katarzyna Gdowska (AGH Akademia
Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie), Współpraca
między
uczelniami
wzmocnienie
wyższymi
kapitału
w
ludzkiego
Europie
–
na
Środkowej
przykładzie
szansą
na
współpracy
międzynarodowej realizowanej przez Wydział Zarządzania Akademii
Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
Edukacja osób dorosłych uznawana jest za podstawowe narzędzie tworzenia
kapitału
ludzkiego
w
obliczu
wyzwań
demograficznych
oraz
dynamicznie
zachodzących zmian popytu na rynku pracy. Podnoszenie poziomu umiejętności
pracowników owocuje zwiększeniem produktywności oraz wpływa na rozwój
innowacyjności i poprawę zdolności adaptacyjnych w procesach globalizacyjnych,
umiędzynarodowieniu przedsiębiorstw i instytucji oraz zmieniających się dynamicznie
warunkach pracy.
Ze względu na silny związek między poziomem wykształcenia kadr a
rozwojem
ekonomicznym
przygotowanie
pracowników
mogących
zajmować
stanowiska kierownicze i specjalistyczne pozwala na stworzenie korzystnych
warunków dla zrównoważonego rozwoju gospodarki. Wspieranie innowacyjności
przedsiębiorstw oraz aktywności międzynarodowej sprawia, że pracodawcy coraz
częściej poszukują specjalistycznych kadr, które stanowią osoby niekoniecznie
będące obywatelami danego kraju, znające specyfikę ekonomiki i międzynarodowych
relacji gospodarczych.
W niniejszej pracy przedstawiono problematykę podnoszenia jakości kapitału
ludzkiego poprzez realizację współpracy między uczelniami wyższymi w Europie
Środkowej. Współpraca międzynarodowa na poziomie uczelni wyższych jest obecnie
niezmiernie istotna, ponieważ w Unii Europejskiej jednym z priorytetów współpracy
europejskiej do 2020 roku jest zwiększanie mobilności edukacyjnej, a w
nadchodzących dekadach spodziewać się można projektów, mających na celu
umiędzynarodowienie
edukacji.
W
opracowaniu
przedstawiono
kształcenia
możliwość
studentów
z państw „bloku wschodniego” w ramach realizacji programów podwójnego
oraz
dyplomowania
realizacji
umów
o wspólnym prowadzeniu studiów zawartych przez Wydział Zarządzania Akademii
Górniczo-Hutniczej w Krakowie.
9. Mgr Joanna Górna, mgr Karolina Górna (Uniwersytet Mikołaja Kopernika
w Toruniu), Porównanie poziomu rozwoju i badanie jego zależności dla
wybranych
regionów
przygranicznych
krajów
Europy
Środkowo-
Wschodniej.
Na
poziom
rozwoju
każdego
regionu
ma
wpływ
ogromna
liczba
najróżniejszych czynników, zarówno ilościowych jak i jakościowych. Siła ich wpływu
może być różna, często także trudno zidentyfikować najważniejsze czynniki oraz
dokonać eliminacji mniej ważnych. Są to zawsze działania bardzo subiektywne,
oparte na wiedzy badacza. Nie można jednak nie doceniać wpływu geograficznego
położenia regionu na poziom jego rozwoju.
W opracowaniu porównane zostaną wybrane województwa Polski wschodniej
i północnej (woj. warmińsko-mazurskie, podlaskie, lubelskie, podkarpackie) pod
kątem innowacyjności oraz jakości życia. Pokazane zostanie, jak otrzymane wyniki
prezentują się w porównaniu z województwem mazowieckim. Przeprowadzona
zostanie też analiza na poziomie regionów NUTS 3 dla powyższego obszaru.
Regiony zostaną sklasyfikowane pod kątem poziomu rozwoju, zdeterminowanego
przez wybrane istotne czynniki (np. wysokość płac, dostęp do Internetu itp.).
Zastosowane zostaną metody taksonomiczne.
Drugim celem artykułu jest wskazanie wpływu lokalizacji wybranych regionów
Polski wschodniej oraz krajów Europy wschodniej na ich poziom rozwoju. Regionalne
oddziaływania, uwarunkowane geograficznym położeniem, są istotnymi elementami
wpływającymi na poziom rozwoju gospodarczego w sąsiadujących regionach.
Wykorzystane zostaną metody ekonometrii przestrzennej. Uwaga zostanie także
zwrócona na uwarunkowania każdego z regionów (za pomocą zmiennych
binarnych). Dokonane zostanie porównanie siły zależności między regionami
przygranicznymi zlokalizowanymi we wschodniej części Europydo zależności między
regionami polskimi.
10. Mgr
Emilia
Współpraca
Jankowska
Terytorialna
(Uniwersytet w
w
świetle
Białymstoku),
dokumentów
Europejska
ewaluacyjnych
programów 2007-2013.
Okres programowania 2007-2013 dobiega końca stąd potrzeba spojrzenia na
działania zrealizowane w ramach polityki spójności Unii Europejskiej. Wśród trzech
celów polityki spójności znajduje się Europejska Współpraca Terytorialna, która
będzie przedmiotem analiz. Celem publikacji jest próba oceny wpływu Europejskiej
Współpracy Terytorialnej na rozwój regionalny na podstawie danych statystycznych
oraz dokumentów ewaluacyjnych programów współpracy. Ze względu na duży
terytorialny wymiar współpracy analizy będą ograniczone do wybranych obszarów
oraz rodzajów programów.
11. Mgr Aleksandra Kania (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu), Klaster
BioValley jako miejsce kreowania innowacji na granicy trzech państw.
Celem artykułu jest przedstawienie dobrych praktyk w zakresie kreowania
innowacji w obszarach przygranicznych. W pierwszej części wskazano najważniejsze
korzyści płynące z obecności klastra w regionie i jego wpływ na regionalną
innowacyjność. Następnie w rozważaniach skoncentrowano się na wybranym
klastrze BioValley jako ilustracji najlepszych praktyk w pobudzaniu innowacyjności
regionów przygranicznych.
Klaster biotechnologiczny BioValley jest unikatowym przykładem współpracy
transgranicznej pomiędzy trzema państwami: Francją, Niemcami i Szwajcarią. Sieć
położona na granicy tych trzech krajów skupia około 600 przedsiębiorstw, 40 centrów
naukowych i 5 uniwersytetów zatrudniających 280 grup badawczych.
Przedstawione w artykule badania mają charakter badań jakościowych,
wtórnych i polegają na studiach literaturowych. Zastosowana metoda badawcza to
studium przypadku.
12. Mgr Marta Kuc, mgr Wojciech Niemczyk (Uniwersytet Mikołaja Kopernika
w Toruniu), Poziom życia ludności w powiatach przygranicznych.
Akcesja Polski do Unii Europejskiej spowodowała dynamiczne zmiany o
charakterze społeczno-gospodarczym zarówno w odniesieniu do całego kraju, jak i
poszczególnych regionów. Jednakże zachodzące zmiany w sposób wyraźny ukazały
rozbieżności w rozwoju pomiędzy poszczególnymi jednostkami terytorialnymi. Celem
niniejszego artykułu jest analiza wpływu położenia przygranicznego na poziom życia
mieszkańców
oraz
określenie
zmian
poziomu
życia
w powiatach przygranicznych na tle całego kraju.
Badanie zostało przeprowadzone dla 50 powiatów przygranicznych w latach
2005-2011. Materiał empiryczny został zaczerpnięty z Banku Danych Lokalnych. Do
opisu kształtowania się poziomu życia ludności wykorzystano taksonomiczne miary
syntetyczne, które umożliwiły porównania w czasie i przestrzeni przemian
zachodzących
w analizowanych powiatach. Do konstrukcji syntetycznej miary poziomu życia
wykorzystano
otrzymanych
szeroki
zestaw
wyników dokonano
zmiennych
analizy
diagnostycznych.
występowania
Na
sigma
podstawie
konwergencji
społecznej.
13. Mgr Kamila Łoniewska (Uniwersytet w Białymstoku), Innowacyjność jako
czynnik rozwoju gospodarczego obszarów przygranicznych.
Wdrażanie nowych rozwiązań technologicznych jest istotne zarówno wśród
instytucji
publicznych,
jak
również
w sektorze przedsiębiorstw. Pomimo tego, że znaczące korzyści można czerpać w
wyniku poprawy instytucji, budowy infrastruktury, udoskonalenia kapitału ludzkiego,
obniżenia niestabilności makroekonomicznej, to ich efekty będą miały charakter
wygasający. Zatem w długim okresie rozwój gospodarczy będzie rezultatem
innowacji technologicznych.
W ostatnim czasie szczególnego znaczenia nabiera podejście do tworzenia i
komercjalizacji
innowacji
opartych
o swobodny transfer wiedzy i wykraczanie poza granice przedsiębiorstw, regionów i
państw. Ważnym elementem tego procesu stają się obszary przygraniczne, gdzie
realna współpraca pomiędzy przedsiębiorstwami i regionami przeciwstawia się
problemom rosnących dysproporcji rozwojowych.
Celem artykułu jest ukazanie, że jedynie budowanie przewagi konkurencyjnej
opartej na innowacyjności może zagwarantować trwały rozwój gospodarczy. W pracy
przedstawiono rolę innowacji i innowacyjności w rozwoju obszarów przygranicznych
oraz sformułowano tezę, iż wysoki poziom innowacyjności obszaru przygranicznego
jest ważnym czynnikiem jego konkurencyjności i rozwoju gospodarczego.
14. Mgr Aleksandra Majda, mgr Wojciech Kariozen (Uniwersytet Łódzki),
Rachunkowość jako bariera rozwoju firm rodzinnych na obszarach
przygranicznych.
Celem niniejszego artykułu jest scharakteryzowanie potencjalnego wpływu
transgranicznych
różnic
w unormowaniach rachunkowości na perspektywę rozwojową firm rodzinnych
prowadzących swoją działalność na obszarach przygranicznych. Biorąc za punkt
wyjścia specyfikę organizacyjną i funkcjonalną firm rodzinnych, autorzy dokonują
analizy komparatywnej regulacji rachunkowości w Polsce i na Białorusi, wskazując
potencjalne przyczyny zahamowania transgranicznego rozwoju tych podmiotów.
15. Mgr Karol Marciniak (Uniwersytet w Białymstoku), Sytuacja budżetowa
Polski na tle krajów Europy Środkowo-Wschodniej.
Celem artykułu jest przedstawienie aktualnej sytuacji budżetowej Polski na tle
krajów Unii Europejskiej regionu Europy Środkowo-Wschodniej. Pod uwagę zostaną
wzięte kryteria konwergencji fiskalnej, które legły u podstaw powstaniu Unii
Gospodarczej i Walutowej. Często w dyskursie publicznym sytuacja budżetowa
Polski przedstawiana jest na tle krajów Unii Europejskiej, nie biorąc pod uwagę
specyfiki oraz poziomu rozwoju gospodarczego krajów, które stały się członkiem Unii
Europejskiej w 2004 roku. W związku z powyższym zasadne jest poddanie analizie
porównawczej wskaźników konwergencji fiskalnej Polski i krajów Europy ŚrodkowoWschodniej. Tym samym ocena sytuacji budżetowej oraz działań zaradczych
podejmowanych przez poszczególne kraje członkowskie mających na celu redukcję
deficytu budżetowego oraz długu publicznego zostanie dokonana z uwzględnieniem
uwarunkowań polityczno-gospodarczych krajów Europy Środkowo-Wschodniej.
16. Mgr
Joanna
Mądra
(Wyższa
Szkoła
Finansów
i
Zarządzania w
Białymstoku), Współpraca transgraniczna przedsiębiorstw z sektora
MSP.
Współpraca transgraniczna jest zdeterminowana przez wiele przesłanek o
charakterze długookresowym. Jej realizacja wymaga zaangażowania stron oraz
zastosowania różnorodnych instrumentów. Współpracę transgraniczną można
definiować
jako
podejmowanie
działań
o
charakterze
ponadgranicznym
odbywających się na obszarach przygranicznych sąsiadujących ze sobą państw.
Najistotniejszym elementem współpracy gospodarczej regionów przygranicznych jest
wymiana handlowa. Przedsiębiorstwa z sektora MSP mogą sprzedawać wytwarzane
przez siebie towary do krajów sąsiadujących. Niestety, przedsiębiorstwa te
napotykają na szeregu barier. Należą do nich m.in. niski poziom PKB per capita
mieszkańców obszaru przygranicznego, niski popyt konsumpcyjny ludności terenów
przygranicznych, skierowany głównie na tanie towary podstawowe. Istotną
przeszkodą jest również skromna współpraca bankowa i brak zabezpieczeń
wzajemnych rozliczeń finansowych.
17. Mgr Dorota Roszkowska (Uniwersytet w Białymstoku), Rola czynników
instytucjonalnych w procesie międzynarodowego transferu technologii
na przykładzie gospodarki chińskiej.
Ostatnie 30 lat to ciągły wzrost skali międzynarodowego transferu technologii
do gospodarki chińskiej. Analiza relacji zachodzących pomiędzy systemem
instytucjonalnym i transferem technologii wskazuje, że instytucje wpływają zarówno
na wielkość jak i strukturą MTT do danego kraju oraz odgrywają istotną rolę w
efektywności tego procesu. Wśród instytucji nieformlanych analizy wymagają przede
wszystkim uwarunkowania kulturowe i historyczne. Instytucje formalne, tworzące
ramy prawne funkcjonowania podmiotów gospodarczych, zarówno krajowych jak i
zagranicznych, również poddane zostaną analizie. Wpływ systemu ochrony praw
własności intelektualnej na napływ technologii do gospodarki chińskiej stanowić
będzie istotną część opracowania.
18. Mgr Justyna Rusiłowicz (Uniwersytet w Białymstoku), Potencjał sektora
badawczo–rozwojowego
w województwie podlaskim.
Podkreślana współcześnie rola innowacji, jako jednego z wiodących
czynników prowadzących do wzrostu gospodarczego, zwiększyła znaczenie
regionów, będących swoistym „inkubatorem” podmiotów, mających kluczowe
znaczenie w procesie budowania zdolności innowacyjnych. Obszarem, który w
znacznej mierze przyczynia się do wzrostu konkurencyjności regionu, jest sektor
badawczo – rozwojowy (B+R). Jego potencjał uzależniony jest, przede wszystkim od
poziomu wyspecjalizowanej kadry, jak również stanu infrastruktury.
Niniejszy artykuł ma na celu analizę potencjału sektora badawczo–
rozwojowego województwa podlaskiego. Punktem wyjścia swoich rozważań autorka
uczyniła przedstawienie istoty sfery B+R w odniesieniu do konkurencyjności regionu,
jak też wyodrębnienie jej głównych komponentów. Weryfikacji poddane zostały
najważniejsze wskaźniki wchodzące w zakres badanego obszaru.
19. Mgr Kamil Waligóra (Uniwersytet w Białymstoku), Rozwój Regionalny
Polski Wschodniej na progu nowej perspektywy finansowej Unii
Europejskiej 2014-2020.
Rozwiązanie problemów w zakresie spójności przestrzennej, gospodarczej,
społecznej jest jednym z priorytetów polityk Unii Europejskiej. Wzmożonego
zainteresowania i wsparcia finansowego wymaga zwłaszcza obszar Polski
Wschodniej - makroregion, który składa się z 5 województw, zaliczanych do tzw.
regionów peryferyjnych Unii Europejskiej, przez co zajmuje gorszą pozycję
konkurencyjną niż zachodnia część Polski. Wraz z wstąpieniem Polski do Unii
Europejskiej powstała możliwość stworzenia instrumentów finansowych mających
redukować lukę rozwojową.
Kończąca się perspektywa finansowa 2007-2013 i plany na kolejny okres
finansowania z UE (2014-2020) wymagają podsumowania i oceny. W swoim artykule
autor poddaje analizie kierunki finansowania, efekty w zakresie niwelacji luki
rozwojowej oraz dalszą politykę względem regionów peryferyjnych i przygranicznych,
szczególnie na poziomie krajowym i regionalnym. Ponadto, poruszone zostają
kwestie nowych obszarów problemowych, jakie dostrzeżono w trakcie m.in.
formułowania strategii rozwoju społeczno-gospodarczego Polski Wschodniej. Autor
podejmuje się również próby oceny oraz wskazania obszarów, których wsparcie
mogłoby się przyczynić do wzmocnienia pozycji konkurencyjnej regionów Polski
Wschodniej.
20. Mgr inż. Monika Siebiatyńska-Wasiluk (Uniwersytet w Białymstoku),
Wsparcie obszarów przygranicznych w ramach polityki UE.
Artykuł ukazuje jak olbrzymie są potrzeby inwestowania w majątek i
infrastrukturę transportową na obszarach przygranicznych. Potrzeba zwiększenia
inwestowania w majątek i infrastrukturę transportową jest podnoszona na obszarach
przygranicznych od lat, gdyż dotychczasowa wielkość nakładów na infrastrukturę
była tak mała, że majątek transportowy stawał się coraz bardziej zdekapitalizowany.
Możliwość odwrócenia tych negatywnych tendencji, utworzyła akcesja do Unii
Europejskiej. Pomoc finansowa UE była realizowana w ramach trzech utworzonych w
Polsce
a
mianowicie:
programów,
Sektorowego
Programu
Operacyjnego
- Transport,
Strategii
Wykorzystania w Transporcie Funduszu Spójności oraz Zintegrowanego Programu
Operacyjnego Rozwoju Regionalnego. Spośród zewnętrznych (zagranicznych) źródeł
finansowania modernizacji i rozbudowy infrastruktury transportu w Polsce do
najistotniejszych należą kredyty i fundusze dostępne w: Europejskim Banku
Odbudowy i Rozwoju (EBOR), Banku Światowym (BŚ), Unii Europejskiej (programy
PHARE, ISPA, SAPARD.
Stan infrastruktury jest z jednym z najważniejszych kryteriów poziomu rozwoju
społeczno-gospodarczego
i istotnym czynnikiem wpływającym na tempo wzrostu dochodu narodowego. Jakość
polskiej sieci dróg i autostrad, stanowi poważną barierę rozwoju kraju, zwłaszcza w
kontekście otwarcia polskiej gospodarki na współpracę z partnerami europejskimi.
Konieczność przyspieszenia tempa budowy dróg wynika zarówno z konieczności
stworzenia warunków niezbędnych dla długotrwałego rozwoju ekonomicznego i
cywilizacyjnego kraju jak i z potrzeby przełamania obecnej stagnacji gospodarczej
również na terenach przygranicznych.
Sektor samochodowy ze swej istoty jest jednym z najważniejszych czynników
integrujących Wspólnotę Europejską, obecnym zarówno w polityce regionalnej,
przemysłowej, handlowej, badawczej, ekologicznej, w sferze tworzenia rynku
wewnętrznego,
regulacji
konkurencji,
rozwoju
przedsiębiorczości
i
strategii
przestrzennego poszerzania Wspólnoty.
Reasumując, polityka transportowa jest działaniem Państwa polegającym na
kształtowaniu systemu transportowego kraju w układzie makroekonomicznym,
sektorowym i regionalnym. Obejmuje ono rozwój infrastruktury transportowej,
racjonalizację struktur organizacyjnych, tworzenie prawa transportowego i układanie
stosunków międzynarodowych. Skuteczność polityki transportowej na szczeblu
Wspólnoty i w Polsce jest wysoka w zakresie prawa transportowego i niska w
zakresie rozwoju infrastruktury.
21. Mgr Anna Tomczyk (Uniwersytet w Białymstoku), Instytucja małego
ruchu granicznego i jej implikacje ekonomiczne.
Obecny kształt granic Unii Europejskiej oraz ich otwartość zwraca uwagę na
kwestię instytucji małego ruchu granicznego. Odnosi się ona do ułatwień
przekraczania granic z państwami sąsiadującymi, aby nie stanowiły barier dla handlu
czy różnego rodzaju współpracy transgranicznej, przy jednoczesnym zapewnieniu
ochrony przed działalnością przestępczą. Rozwiązanie to ma szczególne znaczenie
dla Polski, której granice wschodnie są niemal w całości zewnętrznymi granicami Unii
Europejskiej. W artykule poruszone zostały zatem podstawy funkcjonowania małego
ruchu granicznego z poszczególnymi państwami spoza strefy Schengen, a
zwłaszcza konsekwencje ekonomiczne wprowadzenia tego typu usprawnień dla
mieszkańców strefy przygranicznej.
22. Mgr Mira Wawreniuk (Uniwersytet w Białymstoku), MRG na wschodniej
granicy Polski.
Granice między państwami przestały pełnić funkcję bariery, a stały się
obszarem współpracy, której celem jest podejmowanie wspólnych przedsięwzięć na
wielu płaszczyznach, m.in. gospodarczej, kulturalnej, edukacyjnej, turystycznej itp.
Dzięki ewolucji funkcji granicy położenie przygraniczne stało się jednym z istotnych
czynników
stymulujących
rozwój
lokalny.
Istotne
zwłaszcza
są
działania
podejmowane na wschodniej granicy Polski, która po 2004 roku (przystąpienie Polski
do struktur unijnych) stała się także granicą Unii Europejskiej. Specyficzną formą
współpracy,
która
ma
na
celu
umocnienie
i rozwój sąsiedzkich kontaktów pomiędzy terenami przygranicznymi (pomiędzy
państwami unijnymi i niebędącymi członkami UE), jest mały ruch graniczny (MRG).
Celem wystąpienia będzie analiza problematyki związanej z małym ruchem
granicznym na wschodniej granicy Polski. Omówione zostaną następujące
zagadnienia: granica, strefa przygraniczna, mały ruch graniczny oraz rozwiązania
administracyjne, związane z wprowadzeniem i działaniem MRG. Wskazane zostaną
szanse i zagrożenia, wynikające z MRG (w kontekście wschodnich terenów
przygranicznych). Ponadto zaprezentowane zostaną doświadczenia MRG na
zachodniej granicy Polski (z Czechami, Niemcami i Słowacją). Analizie zostanie
poddany MRG z Ukrainą i Obwodem Kaliningradzkim (m.in. aspekty ekonomiczne
oraz ruch osobowy w oparciu o dane GUS oraz Straży Granicznej) oraz poziom
zaawansowania prac nad wprowadzeniem MRG z Białorusią.
23. Mgr Justyna Wieloch (Uniwersytet Łódzki), Maquiladora industrias w
kontekście Północnoamerykańskiego Porozumienia o Wolnym Handlu.
Maquiladora industrias to meksykańskie przedsiębiorstwa zlokalizowane
(początkowo) w północnej części kraju, przy granicy ze Stanami Zjednoczonymi. Ich
model
biznesowy
opiera
się
na
imporcie
komponentów,
przetwarzaniu
i kreowaniu wartości dodanej, a następnie eksporcie do kraju północnego sąsiada.
Rozwój maquiladoras jest konsekwencją liberalizacji przepisów regulujących import
półproduktów oraz udzielanych preferencji podatkowych korporacjom działającym w
sektorze. Wraz w powstaniem Północnoamerykańskiego Porozumienia o Wolnym
Handlu (NAFTA), nastąpiła dalsza liberalizacja działalności maquiladoras, co
stanowiło
dodatkowy
impuls
do
lokowania
inwestycji
przez
amerykańskie
przedsiębiorstwa. Niemal cała produkcja maquiladoras eksportowana jest do Stanów
Zjednoczonych, a produkty z tego sektora są, obok paliw, głównym przedmiotem
obrotu handlowego ze Stanami Zjednoczonymi.
Celem artykuł jest analiza przedsiębiorstw maquiladoras w kontekście
utworzenia NAFTA. W artykule przedstawiono motywy integracji gospodarczej na
kontynencie północnoamerykańskim, ze szczególnym uwzględnieniem argumentów
przedstawianych przez stronę meksykańską. Następnie przedstawiono koncepcję
maquiladoras,
zasady
i przepisy regulujące lokowanie inwestycji w tego typu przedsiębiorstwa. W ostatniej
części artykułu zaprezentowano analizę statystyk dotyczących maquiladoras.
24. Mgr Łukasz Wróblewski (Uniwersytet Ekonomiczny w Poznaniu),
Peryferyjność geograficzna a poziom rozwoju regionów przygranicznych
województwa lubuskiego.
Region zlokalizowany w bezpośredniej bliskości granicy państwowej jest
obiektem zainteresowania wielu dyscyplin naukowych. Jednakże w zależności od
dyscypliny naukowej różni badacze zwracają uwagę na odmienne cechy obszarów
przygranicznych.
Równocześnie
literatura
przedmiotu
z
zakresu
rozwoju
regionalnego i wzrostu gospodarczego definiuje regiony przygraniczne jako regiony
peryferyjne geograficznie i ekonomicznie.
Analiza wybranych wskaźników makroekonomicznych nie pozwala w pełni
potwierdzić stawianych w literaturze założeń. Wydaje się więc, że automatyczne
utożsamianie regionów przygranicznych z obszarami peryferyjnymi ekonomicznie
jest niezasadne. Podejmując rozważania na temat wpływu położenia geograficznego
na poziom rozwoju regionów przygranicznych warto zwrócić uwagę na funkcje i
typologie granic państwowych oraz relacji centro-peryferyjnych.
Głównym celem pracy jest określnie związku położenia geograficznego z
regionalnym
poziomem
rozwoju.
W pracy wskazano również na cele pośrednie, tj. ocena stopnia zróżnicowania
regionalnego poziomu rozwoju oraz identyfikacja na badanym obszarze regionów
rdzeniowych i peryferyjnych ekonomicznie. Podejmując rozważania na temat wpływu
położenia geograficznego na poziom rozwoju regionów przygranicznych należy
odnieść się do funkcji granic państwowych oraz relacji centro-peryferyjnych.
W tym celu przeprowadzono analizę literatury przedmiotu z zakresu rozwoju
regionalnego, teorii peryferyjności, granic państwowych i regionów przygranicznych
oraz opracowano wskaźnik syntetycznej miary rozwoju z wykorzystaniem wybranych
zmiennych diagnostycznych. Badanie obejmowało jednostki NUTS-4 z województwa
lubuskiego,
ze
szczególnych
uwzględnieniem
jednostek
zlokalizowanych
w
bezpośredniej styczności polsko-niemieckiej granicy państwowej. W badaniu zostały
wykorzystane dane statystyczne Głównego Urzędu Statystycznego i Urzędu
Statystycznego w Zielonej Górze za rok 2011.
25. Mgr inż. Robert Paweł Żyliński (Suwalska Specjalna Strefa Ekonomiczna
S.A.), Oddziaływanie Suwalskiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej na
konkurencyjność podregionów i powiatów.
Rolą
państwa
jest
kreowanie
instrumentów
polityki
ekonomicznej,
pozwalających na wzmocnienie krajowej gospodarki. Jednym z takich instrumentów
jest
pomoc publiczna
oferowana podmiotom
gospodarczym
funkcjonującym
w specjalnych strefach ekonomicznych. Ten instrument wsparcia przedsiębiorczości
sprzyja napływowi Bezpośrednich Inwestycji Zagranicznych (BIZ) i nowych
technologii, aktywizacji obszarów dotkniętych strukturalnym bezrobociem, powodując
wzrost konkurencyjności regionu (podregionu czy powiatu) lub ograniczenie jego
dalszej degradacji.
Znane są oczywiście glosy przeciwne takiej formie interwencjonizmu państwa
w wolny rynek. Bezspornym jest jednak fakt istnienia takich stref ekonomicznych w
krajach rozwijających się i wysoko rozwiniętych. Stosowane w nich ulgi podatkowe są
swego rodzaju środkiem promującym realizację nowych inwestycji niezbędnych dla
utrzymania konkurencyjności regionu.
Celem tego artykułu będzie próba oceny oddziaływania Suwalskiej Specjalnej
Strefy Ekonomicznej na konkurencyjność podregionów i powiatów.
BLOK SPOŁECZNO-KULTUROWY
1. Mgr Szymon Cyprian Czupryński (Uniwersytet w Białymstoku), Kresy, a
Polska wschodnia. Dziedzictwo położenia przygranicznego.
W świadomości społecznej Kresy są kojarzone najczęściej jako miejsce
spokojne
malownicze,
oraz
powiązane
z epoką romantyzmu w Polsce oraz dziełami Adama Mickiewicza. Obraz ten nie
odbiega od rzeczywistości, jednakże oprócz niego Kresy mają większe znaczenie.
Przynależność Kresów do Rzeczpospolitej pociągało za sobą określone cechy
oraz
role
w
różnych
wiekach,
co
w efekcie prowadziło do instrumentalnego wykorzystania tych ziem przez władze, a
nie inwestowania. Dziedzictwo polskich Kresów po wojnie było celowo zacierane
przez ówczesny aparat państwowy. Dziś ziemie te znów zaczynają być tematem
dyskursu publicznego. Jednakże zmieniła się już ich rola i postrzeganie przez
społeczeństwo.
Polska wschodnia jako region nie tworzy jednolitej całości. Badania
prowadzone na tym obszarze wskazują na jego różnorodność. Teren ten jest wciąż
postrzegany jako opóźniony kulturowo i technologicznie. Pomimo negatywnych cech
posiada także i pozytywne. Nie bez znaczenia są przyrodnicze walory tej części
naszego kraju, co sprzyja rozwojowi turystyki na tym obszarze.
Polska wschodnia jest przyrównywana do Kresów. Nie bez przyczyny,
ponieważ te dwa obszary mają ze sobą wiele cech wspólnych. Celem artykułu jest
przedstawienie dziedzictwa Kresów dla Polski wschodniej, która nie zawsze wpływa
na rozwój wschodniej części naszego kraju. Utożsamianie Kresów z Polską
powoduje
wschodnią
tę
samą
ocenę
i utrwala podobne postrzeganie tych regionów.
2. Mgr
Ewa
Dąbrowska
funkcjonowania
(Uniwersytet
w
Białymstoku),
organizacji
Analiza
pozarządowych
w społecznościach lokalnych na pograniczu wschodnim.
Głównym celem artykułu jest przedstawienie problematyki funkcjonowania
organizacji
pozarządowych
w społecznościach lokalnych (na obszarach miejskich i wiejskich) na pograniczu
wschodnim. W prezentowanych wynikach badań zostaną przedstawione między
innymi: najczęściej występujące typy działania organizacji pozarządowych, formy
współpracy, również zagranicznej, z innymi podmiotami oraz bariery ograniczające
ich działalność.
3. Mgr Michał Dąbrowski (Szkoła Wyższa Psychologii Społecznej w
Warszawie), Społeczne światy przejścia granicznego – typologia ludzi
granicy.
Aktywność człowieka powoduje, że tworzy się jego świat społeczny. Działanie
przynoszące oczekiwany skutek staje się sposobem na rozwiązanie określonej
sytuacji. Człowiek potencjalnie różnorodną aktywność zawęża do jednego znanego
sposobu. Początkowo intencjonalne zachowanie przeradza się w wiedzę. Przyjmując
tezę Husserla, że każdy człowiek posiada własny lebenswelt stwierdzam, że ile jest
działających jednostek, tyle jest subiektywnych światów społecznych. Ludzie wizję
własnego środowiska uważają za realną i oczywistą. Zdaniem Schutza dzięki
częstym interakcjom jednostki tworzą intersubiektywne światy społeczne. Powstają
grupy, które można przyporządkować do określonych typów. Posiadają podobny
zasób wiedzy podręcznej, która określa wartości, normy i rytualne zachowania. Na
podstawie czteroletniej obserwacji prowadzonej na polsko–białoruskim przejściu
granicznym w Kuźnicy wyodrębniłem trzy społeczne światy społeczne. Pierwszy
wykreowało państwo, które do realizacji swoich celów powołało funkcjonariuszy.
Drugi jest reprezentowany przez jednostki, które z przekraczania granicy chcą
czerpać dochód. Trzeci jest społecznym światem kontroli. To w nim przedstawiciele
dwóch pierwszych próbują narzucić własną definicję sytuacji, starają się zawładnąć
przestrzenią społeczną. On decyduje o charakterze przejść granicznych. Na
podstawie przeprowadzonych badań stworzyłem typologię ludzi granicy zawierającą
jedenaście kategorii. Zaliczam do nich: debiutantów, dodatkowych, klientów,
przewoźników, indywidualnych, towarowych, spółdzielców, nadzorców, obcych,
kierowców ciężarówek, kontrolerów. Wyżej wymienieni aktorzy społeczni na przejściu
granicznym urzeczywistniają swoje światy społeczne.
4. Mgr Anna Idzior (Uniwersytet w Białymstoku), Białoruś i Białorusini na
łamach
w latach 2007-2012.
prasy
białostockiej
Przedmiotem artykułu jest omówienie sposobu prezentowania i kreowania
wizerunku
Białorusi
i
jej
obywateli
w prasie białostockiej. Omówienie opiera się na rezultatach badań – analizie
artykułów prasowych z lat 2007-2012 na przykładzie Gazety Wyborczej (dodatek
Białystok) oraz Kuriera Porannego.
Wizerunek Białorusi i narodu białoruskiego jaki kształtowany jest przez media
wpływa
lokalne
na
obraz
Białorusi
i Białorusinów w świadomości mieszkańców województwa podlaskiego, a tym samym
oddziałuje na stosunki na pograniczu polsko-białoruskim.
W pracy oprócz analizy dyskursu podjęto również próbę odpowiedzi na
pytanie
czy
wizerunek
Republiki
Białoruś
i narodu białoruskiego kreowany przez prasę białostocką sprzyja współpracy polsko–
białoruskiej.
5. Mgr Anna Kozłowska (Uniwesrsytet w Białymstoku), Etnocentryzm a
rozwój obszarów przygranicznych.
Nie tylko same granice oraz utrudnienia administracyjne i polityczne stanowią
czynnik stymulujący lub częściej ograniczający rozwój obszarów przygranicznych. W
artykule zwrócono uwagę także na czynniki społeczno-kulturowe, wśród których
wyodrębniono i opisano etnocentryzm, rozpatrywany z punktu widzenia nauk
społecznych, w tym także nauk ekonomicznych. Na podstawie dotychczasowych
badań wskazano, iż postawy etnocentryczne mogą mieć istotny wpływ na
kształtowanie się współpracy międzyregionalnej na obszarach przygranicznych.
Obszary te, będące terenami ściśle powiązanymi ze sobą historycznie, geograficznie,
gospodarczo, kulturowo i etnicznie, a jednocześnie nierzadko odznaczające się
różnorodnością kulturową, są tym bardziej narażone na kształtowanie się postaw
etnocentrycznych.
W
kontekście
rozpatrywania
wpływu
etnocentryzmu
na
rozwój
obszarów
przygranicznych zwrócono również uwagę na jego ekonomiczną formę, czyli
etnocentryzm konsumencki.
6. Mgr Magdalena Lewonowska (Uniwersytet w Białymstoku), Granica
reliktowa jako trwały element pamięci zbiorowej, na przykładzie
historycznej - dziewiętnastowiecznej granicy pomiędzy Królestwem
Polskim i Cesarstwem Rosyjskim.
Jednocząca się Europa spowodowała zwrot w myśleniu o własnej ojczyźnie i
regionie. W ostatnich latach obserwujemy dość intensywny dyskurs publiczny
dotyczący
istoty
granic,
terenów
pogranicza
i
małych
ojczyzn.
Jednym
z istotnych problemów badawczych geografii politycznej są granice reliktowe, dość
pobłażliwie traktowane przez badaczy. Są to dawne granice polityczne, które dziś już
nie funkcjonują a niekiedy nawet zostały całkowicie zapomniane. Warto zatem
zastanowić się czy dawna granica może mieć wpływ na kontakty mieszkańców
miejscowości, które dawniej oddzielała granica państwowa czy też fakt też nie rzutuje
na relacje mieszkańców dawnego pogranicza, którzy często nie są świadomi
historycznych zaszłości. Pozwoli to przy okazji odpowiedzieć sobie na pytanie jaki
jest stan wiedzy mieszkańców dawnego pogranicza w odniesieniu do historii
najbliższego
regionu.
Żeby
do
końca
zrozumieć
nasze
pochodzenie
i specyfikę narodu z którego pochodzimy, często należy pochylić się nad
wydarzeniami z historii naszego regionu, nie tak odległymi, a często zapomnianymi.
Niezwykle obrazowym przykładem granicy reliktowej jest dawna granica
między
Królestwem
Polskim
a Cesarstwem Rosyjskim przebiegająca na rzece Narew. Granica ta istniała od 1807
do 1915 roku. W prezentowanej pracy źródłem badań jest odcinek granicy pomiędzy
miejscowością Żółtki oraz Złotoria, znajdujących się w gminie Choroszcz.
7. Mgr Piotr Popławski (Uniwersytet w Białymstoku), Rola i losy ludności
cywilnej w czasie kampanii wrześniowej 1939 r. na pograniczu Prus
Wschodnich i II Rzeczypospolitej.
Udział ludności cywilnej, żyjącej na pograniczu II Rzeczypospolitej i Prus
Wschodnich, w kampanii wrześniowej 1939 r. był do tej pory przedstawiany
niezwykle jednostronnie. Polska historiografia wykorzystywała jedynie polskie
materiały źródłowe, skupiając się na uchodźcach oraz zbrodniach wojennych strony
niemieckiej. W publikacjach zza Odry wątek ten był pomijany lub w najlepszym razie
marginalizowany. Tymczasem źródeł jest znacznie więcej, również tych stworzonych
przez samych Niemców. Ukazują one o wiele szersze spektrum działań i losów
ludności cywilnej w walkach oraz na terenach zajętych przez Wehrmacht.
Wybór średniej wielkości obszaru pogranicza II Rzeczypospolitej z Prusami
Wschodnimi pozwala na wyczerpujące przedstawienie tematu w oparciu o jak
najszerszą bazę źródłową. Są to zebrane przez autora materiały archiwalne (polskie
z Centralnego Archiwum Wojskowego, Muzeum Wojska w Białymstoku; niemieckie z
Bundesarchiv oraz NARA), niezwykle cenne wojenne fotografie niemieckie, relacje
żołnierzy obu stron (z Instytutu Polskiego w Londynie) oraz wspomnienia potomków
ludności cywilnej (zebrane przez autora).
Pozwoliło to na ukazanie różnych postaw, od bohaterstwa, poprzez
obojętność i „zwykłą” ludzką panikę, skończywszy na wspieraniu wojsk niemieckich.
Zebrana dokumentacja fotograficzna pozwoliła na zbadanie stopnia zniszczeń w
części wsi i miast na omawianym obszarze.
8. Mgr Marlena Suchcicka (Uniwersytet w Białymstoku), Sieć współpracy
naukowo-gospodarczej
w obszarze Partnerstwa Wschodniego. Przykład Polsko-BiałoruskoUkraiński.
Przedmiotem artykułu jest działalność polskich i zagranicznych instytucji sfery
B+R, jednostek otoczenia biznesu w sferze współpracy międzyregionalnej i
Partnerstwa Wschodniego. Natomiast jego celem – analiza procesu podejmowania
inicjatyw przy udziale kooperantów zagranicznych, a także sprecyzowanie plus
wyeksponowanie podstawowych szans i barier napotykanych w trakcie realizacji
przedsięwzięć oraz wpływu działań na zacieśnienie współpracy międzyregionalnej.
9. Dr
Izabela
Ściborska-Kowalczyk
(Uniwersytet
Ekonomiczny
we
Wrocławiu), Obszary współpracy polsko-niemieckiej w Euroregionie
Nysa.
Celem artykułu jest zaprezentowanie istoty współpracy euroregionalnej,
powodów powstania Euroregionu Nysa - Neisse – Nisa, jego celów i zadań do
realizacji na pograniczu polsko – niemieckim oraz obszarów dotychczasowej
współpracy. Do analizy badanego tematu przeprowadzono studia literatury,
dotyczących
dokumentów
i
funkcjonowania
ankietowego
Euroregionu
Nysa
oraz
powstania
zaprezentowano
przeprowadzonego
wyniki
przez
badania
autorkę
w małych i średnich przedsiębiorstwach w polskiej i niemieckiej części Euroregionu
Nysa, którego celem było zebranie opinii na temat stosunków polsko – niemieckich,
znajomości Euroregionu Nysa oraz form współpracy polsko – niemieckiej.
10. Martyna Faustyna Zaniewska (Uniwersytet w Białymstoku), Kultura jako
obszar współpracy transgranicznej.
Województwo
podlaskie
to
region
szczycący
się
wielokulturowością.
Przygraniczne położenie stwarza szanse na realizację unikalnych projektów w
różnych dziedzinach życia. Również w kulturze. Czy transgraniczne działania
kulturalne mogą być czynnikiem stymulującym rozwój regionalny? Czy jesteśmy
przygotowani na tego typu współpracę i w jakim zakresie jest ona realizowana? Jakie
istnieją bariery i jaki model taki współpracy jest w stanie wytworzyć unikalne wartości
jednocześnie wpływając na poprawę jakości życia i infrastrukturę instytucji kultury. I
czy kultura ma szansę przełamywać kulturowe i polityczne granice. W swoim artykule
pragnę przedstawić odpowiedzi na te pytania w oparciu o działalność największych i
najaktywniejszych w regionie instytucji kultury.