Pobierz - Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w

Transkrypt

Wydział Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasady RP w Bukareszcie
Badanie dotyczące sektora mebli w Rumunii
2012
Anna Maria RADU, mba
Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w Bukareszcie
Badanie dotyczące sektora mebli w Rumunii, 2012 r
Spis treści
Uwagi ogólne................................................................................................................................3 1. Charakterystyka branży i jej znaczenie dla rumuńskiej gospodarki...................4 1.1. Typy wyrobów.............................................................................................................................. 4 1.2. Pozycja branży w ramach gospodarki Rumunii – dane statystyczne, w tym dane dotyczące regionów...........................................................................................................................10 1.3. Produkcja mebli w Rumunii..................................................................................................11 1.3. Produkcja mebli - obroty ...........................................................................................................13 1.4. Import mebli – obroty.................................................................................................................14 1.5. Eksport mebli –obroty ................................................................................................................15 1.6. Surowce ........................................................................................................................................15 1.7. Produkcja, eksport, import sprzętu dla przemysłu meblowego........................................16 Sprzęt rzemieślniczy ......................................................................................................................................17 Na rynku są obecni praktycznie wszyscy producenci liczący się w tej dziedzinie; najbardziej
poszukiwane są firmy, które mają szybki serwis i części zamienne na stanie i mogą zaoferować
części i usługi konsultingowe na jak najdłuższy czas. Niektóre firmy oferują również urządzenia
używane (tak zwane “second hand”). .................................................................................................17 Sprzęt przemysłowy.......................................................................................................................................19 1.8. Produkcja, eksport, import akcesoriów dla przemysłu meblowego.................................20 2. Sytuacja ekonomiczna, kryzys, wewnętrzne warunki polityczne - wpływ na rozwój branży........................................................................................................................... 21 2.1. Wpływ światowego kryzysu gospodarczego na branże meblarską w Rumunii ..21 2.2. Handel wewnętrzny.....................................................................................................................23 2.3. Handel zagraniczny.....................................................................................................................25 2.4. Najważniejsi gracze.....................................................................................................................26 2.5. Bezpośrednie inwestycje, zagraniczne i rumuńskie .............................................................27 3. Branża i środowisko rynkowe w Rumunii ................................................................. 28 3.1. Meble mieszkaniowe...................................................................................................................28 3.2. Meble biurowe ...........................................................................................................................28 Krzesła biurowe ...............................................................................................................................................31 3.3. Meble specjalne (medyczne, dla gastronomii – HORECA, ogrodowe) .....................31 Meble medyczne...............................................................................................................................................31 Meble HoReCa / meble ogrodowe............................................................................................................32 Meble szkolne....................................................................................................................................................33 Meble sklepowe................................................................................................................................................34 Meble plenerowe miejskie / do hali sportowych ..............................................................................34 3.4. Sektor premium .........................................................................................................................35 3.5. Pozycja polskich producentów na rynku ..........................................................................36 3.6. R&D, Nauka, Design ..................................................................................................................37 1
4. SWOT....................................................................................................................................... 38 Mocne strony ......................................................................................................................................38 Słabe strony ........................................................................................................................................38 Szanse....................................................................................................................................................39 Zagrożenia ...........................................................................................................................................39 Działania zaradcze wobec skutków kryzysu. ......................................................................................40 5. Trendy rozwojowe i perspektywy branży; ................................................................ 40 6. Targi, wystawy tematyczne ............................................................................................. 41 7. Who’s who w Rumunii w branży meblarskiej........................................................... 43 7.1. Firmy rumuńskie .........................................................................................................................43 6.2. Korporacje międzynarodowe ...............................................................................................46 7. Podsumowanie. ................................................................................................................... 46 8. Załączniki
Załącznik 1 – Spis producentów mebli
Załącznik 2 – Ceny mebli
Załącznik 3 – Ranking firm
2
Uwagi ogólne
Niniejsze badanie opracowano na zamówienie Wydziału Promocji Handlu i Inwestycji
Ambasady RP w Bukareszcie, dla polskich producentów i handlowców, którzy są
zainteresowani potencjałem rynku rumuńskiego.
Większość danych pochodzi od Rumuńskiego Narodowego Instytutu Statystyki (Institutul
Național de Statistică), Rumuńskiego Ministerstwa Gospodarki, Handlu i Środowiska
Biznesowego (Ministerul Economiei, Comerțului și Mediului de Afaceri), Rumuńskiego
Ministerstwa Finansów (Ministerul de Finanțe), Patronatu Producentów Mebli (Asociația
Producătorilor de Mobila din Romania, – który zrzesza 60% producentów i 70%
eksporterów). Wykorzystano również informacje prasowe oraz informacje pochodzące od
danych firm.
Metodologia wykorzystana opiera się na badaniach bezpośrednich i pośrednich.
Wszystkie obliczenia, szacunki, prognozy, wykresy i diagramy zostały przygotowane
przez autora na podstawie oficjalnych danych. W przypadku braku oficjalnych danych,
informacje te zostały uzupełnione i / lub zatwierdzone przez bezpośrednie wywiady z
najważniejszymi graczami na rynku oraz przez konsultację biznesowych i
specjalistycznych publikacji.
3
1. Charakterystyka branży i jej znaczenie dla rumuńskiej gospodarki
Meble są bardzo ważną częścią naszego życia, tak zawodowego jak i prywatnego.
Odzwierciedlają one nasz wewnętrzny świat, budzą zdolność do pozytywnych emocji,
przyjemnych doznań, mają ogromny wpływ na wydajność pracy.
Dlatego też meble należy uznać nie tylko jako wyrób przemysłowy (konsumpcyjny,
chociaż dla wielu kupujących jest on raczej z kategorii trwałych), lecz też jako produkt
artystycznego projektowania, niezależnie od tego czy mowa jest o unikalnych wyrobach
kategorii premium czy też o wyrobach po prostu sympatycznych, które zapragniemy mieć
w domu.
Rynek meblarski jest ważnym rynkiem we wszystkich krajach, głównie ze względu na
charakter produktu, który jest o wiele bardziej podatny na modę i trendy niż na przykład
AGD lub inne dobra z kategorii trwałych, ale i ponieważ reprezentuje znaczącą pozycję w
PKB. W meblach współistnieje wiele różnych stylów, które łączą szczęśliwie klasyczne
linie z modernistycznymi. Wielu projektantów twierdzi, że zachowują trędy mebli
babcinych lub prababcinych, mebli XIX-wiecznych itp. Solidne, stałe linie i coraz mniej
współczesności. Z drugiej strony w modzie jest awangarda z prawdziwego zdarzenia, są
meble szklane, przezroczyste, o płynnych, kosmicznych kształtach. Poza tym jest dużo
dekoracji i akcesoriów lub surowy minimalny kształt. Albo połączenie dwóch skrajnych
trendów.
Z uwagi na specyficzny charakter towaru, branża meblarska ma złożoną strukturę:
-
Producenci
Handlowcy
Firmy zajmujące się koncepcją i designem (samych mebli, wnętrz itd.)
Szkolnictwo specjalistyczne
Media specjalistyczne
Targi specjalistyczne
Niniejsze badanie zawiera dane dotyczące wszystkich tych ogniw łańcucha wartości.
1.1. Typy wyrobów
Wynosząc 1,5 % PKB (w 2010 roku, a 1, 4 % w roku 2009) sektor meblarski jest w
Rumunii jedną z podstawowych gałęzi przemysłu i równocześnie jedną z gałęzi o
najdłuższej tradycji. Pierwsza fabryka mebli w Rumunii powstała w 1870. W roku 1915
istniało 11 zakładów i ponad 70 warsztatów meblarskich, a w roku 1944 istniało już 73
zakładów1. W latach 1960 – 1965 powstało 11 zakładów produkujących ówczesne
„zestawy” przeznaczone do pokoi dziennych i sypialń (każdy z tych zakładów produkował
rocznie między 10.000 a 20.000 zestawów) oraz 40 zakładów produkujących drewniane
krzesła (każdy z nich po ok. 600.000 sztuk). Lata następne były okresem rozwoju branży i
1
Informacje pochodzące od Patronatu producentów mebli (Asociația Producatorilor de Mobila din Romania)
- http://www.apmr.org/industry/industri.html
4
Rumunia eksportowała do „bratnich” krajów zestawy produkowane przez prawie 500
zakładów, większość z nich działające w ramach dużych kombinatów, zaprojektowanych,
jak to w latach 70-ych i 80-ych było, na zasadzie „samowystarczalności” i kompletnej
integracji – od obróbki surowca, – czyli w tym czasie drewna lub drewnianych paneli
fornirowanych po wyroby końcowe, w tym też produkcja akcesoriów i podzestawów.
Należy zaznaczyć, że przez cały okres „socjalistyczny” Rumunia posiadała znaczne zasoby
lasów (fundusz leśny wynosił średnio 20 - 24%) i dobrej jakości drewno, co pozwalało na
ekstensywny rozwój branży, nawet w warunkach słabej wydajności pracy.
Przez 20 lat było bardzo dużo rozdrobnienia w branży meblarskiej, lecz począwszy od tego
roku następuje też ruch odwrotny, a mianowicie powstawanie klastrów mających na celu
integrację jednostek. Pierwszy przejaw integracji to „CLUSTER MOBILIER,
TRANSILVAN·”, który ma na celu rozwój współpracy między jednostkami na całym
łańcuchu technologicznym, szkołami wyższymi o profilu przemysłu meblarskiego,
władzami itp. Klaster jest strukturą otwartą, do której mogą dołączyć zainteresowane
jednostki. Klaster ma na celu między innymi rozwój partnerskich struktur, w Rumunii i za
granicą, utworzenie strategii lokalnych/narodowych/międzynarodowych. Od września
2012 będą przeznaczone fundusze na rozwój jednostek produkcyjnych branży meblarskiej
przez SPO Wzrost Konkurencyjności Gospodarki.
Od roku 1990, na skutek przemian, zakłady produkujące drewniane meble zostały
zorganizowane jako spółki handlowe, podległy podzieleniu na mniejsze jednostki, przeszły
(niektóre kilkakrotnie) przez zmiany formy własności, lecz znaczna część z nich działa
nadal, a w ostatnich dwudziestu latach powstało sporo nowych producentów i rozwinięto
produkcje mebli innych niż drewniane, a więc plastikowych, metalowych, z żywicy itp.
Według kodów PKD, klasa produkcji mebli obejmuje produkcję mebli dowolnego typu, z
dowolnego materiału, używanych w różnych miejscach i różnych celach, z wyłączeniem
mebli z kamienia, betonu, ceramiki. Podklasa ta obejmuje:
o produkcję krzeseł i siedzeń do pomieszczeń biurowych, produkcyjnych,
hoteli, restauracji oraz budynków publicznych,
o produkcję krzeseł i siedzeń teatralnych, kinowych itp.,
o produkcję specjalnych mebli sklepowych: lad, gablot wystawowych, półek
itp.,
o produkcję mebli biurowych,
o produkcję stołów laboratoryjnych, stołków i pozostałych siedzeń
wykorzystywanych w laboratoriach, pozostałych mebli laboratoryjnych, np.
szafek,
o produkcję mebli wykorzystywanych w kościołach, szkołach lub
restauracjach,
o produkcję mebli kuchennych
o produkcję stelaży pod materace.
o produkcję sof, rozkładanych kanap i kanap do siedzenia,
o produkcję krzeseł i mebli ogrodowych do siedzenia,
o produkcję mebli do sypialni, pokoi wypoczynkowych, ogrodów itp.
5
W Rumunii ponad 50% produkcji to meble z drewna lub z drewnianych paneli z drewna
bukowego, 20% z dębu, 15% z sosny a pozostałe z innych typów drewna.
Rumunia specjalizuje się w produkcji ciężkich mebli z litego drewna, poszukiwanych na
eksport. Inne materiały używane przy produkcji mebli to tarcica bukowa, dębowa, z drzew
iglastych, sklejka, panele z drzewa litego, PAL, płyty-MDF, naturalne forniry.
W roku 2012 działa w Rumunii ok 37002 producentów mebli, w tym 80 dużych
producentów, ok 300 firm średnich3 oraz ponad 3300 firm małych i mikro.
Produkują oni wszystkie typy mebli dla wyposażenia domu oraz biura, a także meble
specjalne dla szkół, szpitali, jednostek typu HoReCa, meble plenerowe i ogrodowe itd.
Na podstawie kodów nace można podzielić wyroby na:
-
Meble do mieszkania
o Meble kuchenne
o Krzesła, fotele, kanapy
o Meble do pokoi
Meble biurowe
Meble o specjalnym przeznaczeniu
Akcesoria i części do mebli
-
Z punktu widzenia surowców wykorzystanych, meble dzielą się na:
-
Meble z drewna
Meble z materiałów wyprodukowanych z drewna lub drewnopodobnych
Meble metalowe
Meble z tworzywa sztucznego
Meble z drewna wierzbowego, trzciny, bambusa
Spis wszystkich producentów mebli i części do mebli, z podaniem NIP-u, namiarów i typu
produkcji – według kodów nace jest podany w Załączniku nr 1- Spis producentów mebli
Najważniejszych producentów każdym województwie można tez znaleźć na stronie
http://www.util21.ro/afaceri/mobila-producator-expozanti.htm
Tabela 1 – Producenci, według kodu nace4 głównego produktu
Lp.
1
Liczba
producentów
7
Kod - typ wyrobu
361111550 - Krzesła biurowe,
2
Dane pochodzące od Rumuńskiego Ministerstwa Gospodarki, Handlu i Środowiska Biznesowego
(Ministerul Economiei, Comertului §i Mediului de Afaceri) http://www.minind.ro/imi/nou/regis2003$.div
3
Wg klasyfikacji ustalonej na podstawie Ustawy nr. 346 z 14/07/2004 (Legea nr. 346 din 14/07/2004)
4
Rumuński kod działalności CAEN – odpowiednik PKD
6
2
3
4
5
1
9
1
11
361111590 -Inne obrotowe krzesła o wys. zmiennej, nieobite, bez oparcia, kół lub rolek
361111701 - Biurowe krzesła na stelażu metalowym, z obiciem
361111701 - Inne krzesła na stelażu metalowym, z obiciem
361111702 - Krzesła inne niż biurowe
6
22
7
8
1
36
9
10
11
12
13
1
89
99
118
2
14
15
16
17
3
25
5
5
18
6
361111900 - Krzesła metalowe
361112300 - Krzesła z drewna wierzbowego, trzciny, bambusa lub innych podobnych
materiałów
361112501 - Drewniane krzesła biurowe
361112300 - Krzesła z drewna wierzbowego, trzciny, bambusa lub innych podobnych
materiałów
361112503 - Fotele
361112504 - Kanapy
361112900 - Krzesła drewniane bez tapicerki
361113001 - Krzesła typu ogrodowego z tworzyw sztucznych
361113002 - Inne krzesła typu ogrodowe z tworzyw sztucznych (z wyjątkiem krzeseł
ogrodowych)
361114100 - Drewniane części składowe krzeseł
361211300 - Biurka metalowe
361211501 - Stoły metalowe nie wyższe niż 80 cm
361211502 - Regały i inne metalowe meble biurowe do przechowywania dokumentów, o
wysokości poniżej 80 cm
19
12
20
7
21
17
22
23
7
152
24
44
25
49
26
39
361212501 - Stoły drewniane typu używanego do biur o wysokości poniżej 80 cm
wysokości powyżej 80 cm
361212700 - Szafy z szufladami, klasyfikatorami i szafy drewniane o wysokości powyżej 80
cm
27
28
29
30
31
32
33
34
51
37
38
48
51
56
82
69
361212900 - Pozostałe drewniane meble biurowe o wysokości powyżej 80 cm
361213000 - Meble drewniane do wyposażania sklepów
361310501 - Ławy do kuchni
361310502 - Zestawy narożne do kuchni
361310503 - Szafki pod zlew/ zlewozmywak
361310504 - Podwieszane szafki kuchenne
361310505 - Stoły kuchenne
361310506 - Pozostałe drewniane meble kuchenne
35
107
361310900 - Meble z drewna lub drewna i metalu, typu stosowanych w kuchni (zestawy)
36
24
361411000 - Inne meble metalowe (z wyjątkiem mebli typu biurowego)
361211730 -Metalowe szafki z drzwiami o wysokości powyżej 80 cm
361211750 - Szafy z szufladami, klasyfikatorami i szafy metalowe o wysokości powyżej 80
cm
361211901 - Biblioteki, witryny, regały, kontuary/lady i inne meble metalowe do wystawiania
towaru
wysokości poniżej 80 cm
361212300 - Biurka drewniane o wysokości poniżej 80 cm
7
37
204
361412301 - Drewniane łóżka
38
44
361212501 - Stoły drewniane typu używanego do biur, o wysokości poniżej 80 cm
39
40
41
207
122
36
361412303 - Szafa do sypialni
361412304 - Szafki nocne
361412305 - Toaletki
42
74
361412306 - Pozostałe drewniane meble biurowe (z wyjątkiem krzeseł, foteli)
43
99
361412501 - Drewniane meble typu używane do jadalni i salonu (zestawy)
44
45
110
176
46
47
48
194
207
178
49
50
51
52
105
26
70
270
361412502 - Meble do przedpokoi (kanapa z fotelami i stoliczkami)
361412503 - Biblioteki
361412504 - Kredensy, witryny i inne drewniane mebli do jadalni i salonu ( z wyjątkiem
komód)
361412505 - Komody
361412506 - Stoły do jadalni
361412507 - Pozostałe drewniane meble do jadalni (z wyjątkiem kredensów, witryn,
bibliotek, krzeseł, foteli, stołów, komód)
361413001 - Drewniane meble typu mebli łazienkowych
361413002 - Drewniane meble typu mebli ogrodowych
361413003 - Pozostałe meble drewniane (z wyjątkiem krzeseł)
53
2
54
4
55
10
56
97
57
2
58
10
361414304 - Meble z tworzyw sztucznych
361414500 - Meble z drewna wierzbowego, trzciny, bambusa lub innych podobnych
materiałów, (z wyjątkiem krzeseł)
361415300 - Części mebli metalowych przeznaczonych do sprzedaży (z wyjątkiem tych do
krzeseł)
361415500 - Drewniane części mebli (z wyjątkiem tych do krzeseł) przeznaczone do
sprzedaży
361415901 - Części mebli z tworzywa (z wyjątkiem tych do krzeseł) przeznaczone do
sprzedaży
361415902 - Części mebli (z wyjątkiem drewnianych, metalowych lub z tworzywa) do
sprzedaży (z wyjątkiem tych do krzeseł)
59
18
36142000N - Usługi związane z konserwacją, renowacją mebli
60
61
2
15
62
10
361511000 - Materace
361512700 - Materace wyposażone w sprężyny
361512900 - Materace, inne niż wykonane z gumy lub tworzywa sztucznego i wyposażone w
sprężyny metalowe
Najwięcej producentów podaje, jako najważniejszy produkt meble drewniane; na drugim
miejscu to szafy do sypialni a dopiero na siódmej i ósmej pozycji to biblioteki i biurka (w
tym biurka pod komputery):
Rys 1. Zestawienie producentów według głównego produktu (top 10)
8
Meble drewniane (z wyjątkiem krzeseł) Szafy do sypialni Komody Drewniane łóżka Kredensy, witryny Stoły do jadalni Biblioteki Biurka drewniane SzaSki nocne Krzesła drewniane bez tapicerki Meble do przedpokoi (kanapa z fotelami) (Źródło: oprac. własne na podstawie danych z Rumuńskiego Ministerstwa Gospodarki, Handlu i Środowiska
Biznesowego)
Struktura według asortymentu produkcji mebli w Rumunii5 jest następująca:
-
5
sypialnie – 12,5%
meble do pokoi dziennych – 21,9%
meble biurowe – 2,6%
meble tapicerowane różne – 7,7%
meble kuchenne – 2,8%
krzesła – 10,6%
małe obiekty meblowe – 22%
inne typy wyrobów – 19,9%
Patronat producentów mebli, dane dotczą roku 2010
9
1.2. Pozycja branży w ramach gospodarki Rumunii – dane statystyczne, w tym dane dotyczące regionów Rumunia jest podzielona na 42 województw
(județe) i 8 regionów rozwojowych. Regiony
rozwojowe to jednostki statystyczne, na razie bez
osobowości prawnej, mające na celu nadzór
rozwoju oraz koordynację projektów i funduszy
unijnych.
Regiony rozwojowe mają6 porównalną liczbę mieszkańców, w tym mieszkańców
zatrudnionych, i porównalną powierzchnię (z wyjątkiem Regionu Bucuresti – Ilfov, które
obejmuje tylko miasto stołeczne Bukareszt i województwo, Ilfov które je otacza).
Tabela 2 – Regiony rozwojowe – liczba osób zatrudnionych, powierzchnia
Ogólna liczba zatrudnionych
Nazwa regionu
obywateli, Tys. osób
TOTAL
8998,3
NORD-VEST
1226,7
CENTRU
1089,3
NORD-EST
1309,5
SUD-EST
1082,8
SUD-MUNTENIA
1265,9
BUCURESTI - ILFOV
1244,1
SUD-VEST OLTENIA
917,4
VEST
862,6
(
Źródło : Institutul Național de Statistică)
Powierzchnia, km²
238411
34159
34100
36850
35762
34489
1811
29212
32028
W skali ogólnokrajowej branża meblowa wynosiła w roku 20097 1,4% PKB, 3,4%
eksportu, 0,8 % importu, 4,7% osób zatrudnionych.
Rys 2 – Regiony rozwojowe – Produkcja mebli, %
6
7
Źródło : Institutul Național de Statistică
Źródło: Rumuńskie Ministerstwo Gospodarki, Handlu i Środowiska Biznesowego
10
NORD-‐VEST CENTRU NORD-‐EST SUD-‐EST SUD-‐MUNTENIA BUCURESTI -‐ ILFOV SUD-‐VEST OLTENIA VEST ((Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z Institutul Național de Statistică)
Jak widać ponad 40% produkcji mebli odbywa się w regionach Nord-vest (Północnozachodnim) i Centru, a wiec bliższych do Polski, co może być przekonującym argumentem
dla firm poszukujących partnerów.
1.3. Produkcja mebli w Rumunii Produkcja mebli była przez długi okres czołującą branżą w Rumunii. Aby powrócić do tej
sytuacji, badając branżę i perspektywy rozwoju, Rumuńskie Ministerstwo Gospodarki,
Handlu i Środowiska Biznesowego8 opracowało i dokonało analizę schematycznych
łańcuchów wartościowych dla trzech typów wyrobów:
-
wyroby z drewna
wyroby z paneli fornirowanych
meble tapicerowane.
Z analizy przedstawionych łańcuchów wartości (wg uproszczonego modelu M.E. Portera)
analizując sekwencję działań od fazy pozyskiwania surowców, materiałów i technologii
poprzez przetwarzanie ich w wyroby finalne i dostarczenie do odbiorcy, wyróżniono
funkcje podstawowe, które obejmują działania mające na celu: przyjmowanie surowców,
materiałów i podzespołów, produkcję oraz sprzedaż i serwis oraz koordynację pomiędzy
poszczególnymi ogniwami łańcucha wartości możliwą dzięki odpowiedniemu systemowi
informacyjnemu. Ww. łańcuchy wartości dla branży meblowej można opisać w
następujący sposób:
- działalność przedprodukcyjna
o R&D
o Design
o Zakup surowców
o Dostawa surowców
8
Ministerul Economiei, Comertului si Mediului de Afaceri Directia Dezvoltare Export - Strategia Nationala De Export A Romaniei
2011-‐2015,
11
o Zapewnienie środków finansowych
-
-
Produkcja
•
•
•
•
•
sprzedaż
produkcję oraz magazynowanie podzespołów i części
montaż
transport wewnętrzny
pakowanie
magazynowanie gotowych produktów




dystrybucja
transport do finalnych odbiorców
serwis
podtrzymywanie kontaktów z użytkownikami
Dla mebli z drewna lub paneli lub z połączenia ww. materiałów większość surowców
pochodzi z Rumunii; wyjątki, – czyli materiały z importu to: lakiery, kleje i szereg
akcesoriów.
Należy podkreślić coraz lepsze wyniki producentów rumuńskich w dziedzinie designu –
aczkolwiek daleko im jaszcze do tradycyjnych potentatów (przede wszystkim włoskich).
Coraz lepsze wyniki w obróbce drewna twardego, w realizacji półproduktów, w składaniu
wyrobu.
Poza narodowym łańcuchem wartości a więc poszukiwane z poza Rumunii pozostają, w
dziedzinie wyrobów z drewna:
 Dostawa akcesoriów
 Dostawa klei
 Dostawa materiałów do wykończenia
 Design
 R&D
 Dostawa opakowań
 Organizowanie eksportu gotowych wyrobów
 Handel detaliczny
Analizując łańcuch wartości można ocenić, że ok 55% pochodzi z Rumunii.
Dla mebli z paneli fornirowanych tyko część surowców pochodzi z Rumunii
Poza narodowym łańcuchem wartości pozostają, w dziedzinie wyrobów z paneli
fornirowanych:
 Panele (ze szlachetnym fornirem)
 Dostawa materiałów do złącz oraz do wykończenia
 Design
 R&D
 Eksport gotowych wyrobów
12
Analizując łańcuch wartości można ocenić, że ok 55%-60% materiałów pochodzi z
Rumunii, a analizując ceny, ok 40-45% ceny wynika z towarów i usług narodowych.
Dla mebli tapicerowanych większość surowców pochodzi z Rumunii;
Materiały z importu to: kleje i szereg akcesoriów, tekstylia, itd.
Poza narodowym łańcuchem wartości pozostają, w dziedzinie mebli tapicerowanych:
 Dostawa klei
 Dostawa materiałów tekstylnych
 Dostawa niektórych paneli
 Design
 R&D
 Eksport gotowych wyrobów
1.3. Produkcja mebli - obroty
W okresie ostatnich 20 lat rumuńska branża meblarska przeżywała okres rozwoju do roku
2007 a następnie, na skutek światowego kryzysu i ogólnej koniunktury rynku okres
zmniejszenia produkcji. Wartość produkcji liczona w Euro wynosiła w roku 2005 ok 1500
milionów euro, a roku 2007 - 1890 milionów euro.
Produkcja mebli miała w ostatnich latach następujący rozwój:
Produkcja, mil.
Euro
Ewolucja, w
porównaniu do
roku poprzedniego
2004
1.390,00
2005
1.530,00
10,07%
2006
1.650,00
-7,84%
2007
1.890,00
14,55%
2008
1.748,50
-7,49%
2009
1.661,00
-5,00%
2010
1.636,00
-1,51%
1584,00
2011
(dane
prowizoryczne)
-2,9%
(Źródło: Patronat producentów mebli, dane dotyczą tylko produkcji towarów gotowych)
Przemysł meblarski w Rumunii osiągnął duży rozwój dzięki atrakcyjnej lokalizacji
13
geograficznej oraz długich tradycji w produkcji mebli, a co za tym idzie również dostępu
do wykwalifikowanych pracowników.
Produkcja mebli jest ważną pozycją przemysłu artykułów konsumpcyjnych. W Rumunii
jest ona najważniejszą pozycją w branży przemysłu drewna, będąc najbardziej rentowną
formą obróbki drewna z punktu widzenia wartości dodanej na metr sześcienny.
1.4. Import mebli – obroty
Pomimo tego, że Rumunia jest tradycyjnym producentem mebli, globalizacja, wzrost
świadomości kupców, wzrost stopy życiowej i zmiana modelu świadomości konsumentów
doprowadziła do wzrostu importu w latach 2010 – 2011. Wyraźnie stwierdzono, że
rumuńskie zakłady nie produkują tego, czego chcą klienci rumuńscy.
Import mebli
2004
Wartość, mln Euro
156,7
Procenty, w porównaniu do
roku poprzedniego
26,7
(
2005
229,4
2006
304,2
2007
436,2
2008
508,9
2009
304,3
2010
321,2
2011
353
46,4
32,6
43,5
16,7
-40,2
5,55%
9,90%
Analizując ewolucję ostatnich dwóch lat można stwierdzić, że import wzrasta w miarę
równomiernie, ale wyraźnie zaznaczone są dwa okresy wyżu (przed świętami Wielkanocy
i Bożego Narodzenia, gdyż są to tradycyjne momenty dokonywania zakupów dla domu –
oraz pod koniec roku, kiedy zakupów mebli dokonują również przedsiębiorstwa.
Meble i części do mebli
2010
miliony
euro
STYCZEŃ
17,3
LUTY
25,7
MARZEC
29,6
KWIECIEŃ
24,7
MAJ
24,1
CZERWIEC
26,9
LIPIEC
28
SIERPIEŃ
23,1
WRZESIEŃ
29,1
PAŹDZIERNIK
30,7
LISTOPAD
31,5
GRUDZIEŃ
30,5
Łącznie
321,2
(
2011
miliony
euro
23,3
25
29,6
25,5
30,9
28,6
29,7
29,7
33,5
31,4
35,5
30,3
353
14
1.5. Eksport mebli –obroty
Eksport mebli i części do mebli tradycyjnie przekraczał import, w latach 2010 i 2011 ten
trend utrzymał się a nawet wzrósł procent eksportu, przede wszystkim tradycyjnych dla
rumuńskiego eksportu wyrobów branży mebli z litego drewna.
Eksport
Wartość, mln Euro
roku poprzedniego
(
2004
833
2005
895
2006
964,6
2007
1133
2008
1117,5
2009
996,2
2010
1179
19,2
7,4
7,8
17,5
-1,4
-10,9
11,84
% produkcji
60
58,5
58,5 59,9
Źródło: Institutul Național de Statistică, Patronat Producentów Mebli)
63,9
60
Meble i części do mebli
2010
miliony
euro
STYCZEŃ
86,4
LUTY
92,2
MARZEC
112,3
KWIECIEŃ
99,3
MAJ
95
CZERWIEC
101,7
LIPIEC
87,7
SIERPIEŃ
78,9
WRZESIEŃ
105
PAŹDZIERNIK
109,1
LISTOPAD
117,7
GRUDZIEŃ
93,7
Total
1179
(
2011
1358,2
11,52
ok 75 (dane
prowizorycz
ne)
75
2011
miliony
euro
104,8
111,6
127
111
119,1
113,2
103,5
96,5
122,6
118,5
130,1
100,3
1358,2
Inwestycje dokonane w ostatnich dwóch latach przez dużych graczy na rynku na pewno
pozytywnie wpływają na wzrost eksportu.
Firma Holzindustrie Schweighofer9 zajęła w pierwszej połowie 2011 roku 28 miejsce w
rankingu największych eksporterów, Kronospan miejsce 49 a Egger miejsce 75. Obroty
trzech dużych firm austriackich wyniosły w roku 2011 ponad 700 mln euro.
Plany Kronospan10 na rok 2012 przewidują wzrost obrotów o 10% i rozpoczęcie
działalności dla sektora “rezydencjalnego”
1.6. Surowce
W epoce do 1989 r. Rumunia miała poważny zasób drewna i pomimo intensywnej
eksploatacji rezerwy pozostawały pod kontrolą.
9
10
Wg Institutul Național de Statistică
Wg pani Oana Bodea, rzecznik firmy Kronospan
15
W latach 1989 – 2008 ogólna ilość drewna wykorzystana dla branży meblowej zmalała od
19.464.000 m3 do 16.700.000 m3, czyli o ok. 14%11. Niestety eksploatacja drewna nie
podlega kontroli i powoduje znaczne niezadowolenie opinii publicznej, ekologistów
przede wszystkim, z powodu powstawania dużych stref bezdrzewnych.
Jednak presja przemysłu na zapotrzebowanie w surowce jest na tyle silna ze powstają
pomimo ogólnie nieprzychylnej koniunktury nowe inwestycje w przemyśle drzewnym.
Największe inwestycje dokonały firmy austriackie (Kronospan, Holzindustrie
Schweihofer, Egger) Około 85 % produkcji krajowej drewna i płyt drewnianych jest
eksportowana, głównie do krajów UE. Bardzo dobra, jakość tych wyrobów doprowadziła
do wzrostu w roku 201012, porównując do, 2009 o 5% - czyli 14,25 milionów m3.
Województwa z najlepszymi wynikami w produkcji drewna to: Suceava (14,9%), Neamt
(7,2%), Caras-Severin (5,5%), Bacau (4,7%) i Maramures (4,4%).
W chwili obecnej największe zasoby znajdują się w regionach Nord-Est (30, 9%) i Centru
(18,8%). W 2010 roku przeznaczono na obróbkę przemysłową 6, 92 milionów m3, czyli o
3, 5% mniej niż w roku 2009, w tym najwięcej sosny, buku i dębu.
Romsilva, Narodowa Agencja ds. Lasów zarządza obszarem 3,4 mln ha lasu, który należy
do państwa rumuńskiego i 1,1 mln ha lasu własność różnych urzędów lub osób fizycznych.
Pomimo tego, że jest „najbogatszą” firmą w Rumunii, w roku 201113Romsilva wykazała
zysk tylko 0,2 mln euro.
1.7. Produkcja, eksport, import sprzętu dla przemysłu meblowego
W zależności od stopnia skomplikowania konstrukcji, ornamentów, sposobów
wykończenia, i materiałów do produkcji wyrobów meblarskich oraz od ilości wyrobów
tego samego wzoru zależy typ użytych narzędzi.
Wyroby meblarskie wytwarzane są na dwa sposoby:
• metodą przemysłową
• metodą rzemieślniczą
Dla obu metod potrzebny jest odpowiednio przygotowany surowiec, czyli:
▪ drewno lite
▪ drewno klejone /formowane
▪ fornir
▪ sklejka
▪ płyty pilśniowe
11
Informacje pochodzące od Centrul Roman pentru Promovarea Comertului si Investitiilor Straine
wg danych Institutul Național de Statistică
13
Valerian Solovastru, dyrektor generalny Regia Nationala a Padurilor Romsilva.
12
16
Sprzęt rzemieślniczy Metoda rzemieślnicza jest jeszcze dosyć powszechnie stosowana w małych warsztatach, a
jest ich ponad 3 tysiące. Wymaga ona następującego sprzętu:
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
Piłę formatową
Piłę pionową
Okleiniarkę
Frezarkę do obrzeży
Wiertarkę wielowrzecionową
Frezarkę cnc
Oklejarkę do oklejania folią
Prasę próżniową
płyty LDF, MDF, HDF
Na rynku są obecni praktycznie wszyscy producenci liczący się w tej dziedzinie;
najbardziej poszukiwane są firmy, które mają szybki serwis i części zamienne na stanie i
mogą zaoferować części i usługi konsultingowe na jak najdłuższy czas. Niektóre firmy
oferują również urządzenia używane (tak zwane “second hand”).
Ww. sprzęty, nowe lub second hand, można kupić od włoskich dystrybutorów, którzy są
bardzo aktywni na rynku rumuńskim, w tym i na rynku wirtualnym. Włosi zapewniają
dostawę, szkolenie, serwis, a fakt, że języki są pokrewna bardzo pomaga.
Najbardziej aktywni dystrybutorzy maszyn do rzemieślniczej produkcji mebli to:
 TOMESANI, Włochy, – który sprzedaje sprzęt „pól-nowy” oraz sprzęt
rehabilitowany, z gwarancją, zapewniając adaptacje do wzornictwa i wymogów
klienta. Zapewnia bardzo korzystne warunki płatności.
 STUDIO CRONOS, Włochy – sprzedaje sprzęt nowy i z drugiej ręki do całego
procesu produkcyjnego dla małych i średnich wytwórców tradycyjnych
drewnianych mebli.
 WORLD SYSTEM, Włochy zapewnia nie tylko maszyny, ale i całą logistykę do
produkcji z drewna i materiałów pochodnych.
 CNT MACHINES SRL, Włochy sprzedaje sprzęt i zapewnia doradztwo w
produkcji mebli.
 G.S.M. PRESENTAZIONE AZIENDALE, Włochy zapewnia oprócz maszyn
analizę produkcji. Rumuński oddział firmy SCM - SCM Group Romania jest
najpoważniejszym miejscowym dostawcą. Sprzedaje wyroby firm:
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
▪
SCM
MiniMax
ROUTECH
DMC
GABBIANI
MAHROS
MORBIDELLI
IDM
STEFANI
17
▪
▪
▪
CMS
SUPERFICI
VALTORTA
 WOOD EXPERT GRUP, w ramach której działają „ Wood Expert Industry” firma
handlowa dostarczająca urządzenia i sprzęt do Rumunii, Wood Expert Services która wykonuje montaż urządzeń, zapewnia serwis w okresie gwarancyjnym i
pogwarancyjnym oraz przeglądy, Wood Expert Management zajmująca się
doradztwem finansowym, która proponuje rozwiązania finansowania
długoterminowego, w leasingu, na ratach albo w postaci kredytów, „Wood
Consulting – doradztwo specjalistyczne w zakresie przeróbki drewna, ciągów
technologicznych, modernizacji, zarządzania produkcją i surowcami. W chwili
obecnej firma oferuje cały szereg urządzeń do przeróbki drewna i płyt, od maszyn
do cięcia bali do produktu końcowego, pochodzących od renomowanych
producentów włoskich (PRIMULTINI, STROMAB, SECAL, I.M.A.S., POR,
O.M.A., SICAR, LEVIGATRICI, SPANEVELLO) i niemieckich (PAUL,
WEINING-FRIULMAC, SCHROEDER, KUPER).
 Firma INDUSTRY TRANSILVAN sprowadza maszyny, urządzenia i narzędzia do
przeróbki drewna z Włoch, Czech, Polski, Słowenii i Bułgarii. W 2006 zakupiła
producenta tkanin do mebli DECORATEX SRL
 East European Trade SRL (EET) jest firmą mieszaną z kapitałem rumuńskim i
niemieckim, założoną w 1992 r. w Targu Mures. Firma sprowadza urządzenia firm
HOLZHER, MARTIN, KUENDIG i innych poświęcając dużą wagę działalności
serwisowej. Wszystkie urządzenia są instalowane przez pracowników firmy, którzy
okresowo biorą udział w szkoleniach organizowanych przez producentów
urządzeń.
 ALCOR TRADING & CONSULTING jest przedstawicielem włoskiego koncernu
BIESSE-WOOD DIVISION.
 METAMOB Satu Mare jest producentem pił i pił taśmowych i eksportuje swoje
wyroby do krajów o długiej tradycji w przetwórstwie drewna jak Niemcy i Austria.
Firma jest uważana jedną z 5.000 najlepszych firm rumuńskich.
 Rumuńska firma DAV GLOBAL TRADING sprzedaje wyroby niemieckiej firmy
STEHLE ale również TIGRA, FREZITE, NORDUTENSILI, ILMA, C.P.
UTENSILI.
 Rumuńska firma PROLEGNO sprzedaje sprzęty second hand firm SICAR, SCM,
GRIGGIO, FREUD i CMT.
 Firma DANIBRUM sprzedaje wyroby TEHNOHOLZ GROUP
Ciekawy producent to WOOD MIZER z siedzibą w Cisnădie, woj. Sibiu - dostawca
urządzeń do przeróbki drewna. Historia firmy Wood-Mizer założonej w Stanach
Zjednoczonych sięga 1982 roku i związana jest z nazwiskami Donalda Laskowskiego i
Daniela Tekulve. Ich pierwszy wspólny produkt – trak LT30 (pochodzi od nazwisk:
Laskowski i Tekulve) opatentowano w 1984 roku. Firma – matka jest producentem
przewoźnych i stacjonarnych traków tartacznych oraz brzeszczotów taśmowych; produkcja
niektórych elementów została przeniesiona w okresie 1994 – 1995 do Polski, a w chwili
obecnej firma posiada własne oddziały w Niemczech, Wielkiej Brytanii, Norwegii i Rosji
18
oraz przedstawicieli w ponad 100 krajach na świecie łącznie z Rumunią. W 2011 roku
zanotowała ogólne obroty na poziomie 4.319.790 ron (ok. 1 mln euro).
PROCONSEL Braşov przedstawicielem SCM GROUP, Włochy. SCM jest światowym
liderem w branży maszyn i systemów do obróbki drewna i płyty. Początki Grupy sięgają
roku 1932. W drugiej połowie lat 80-tych nastąpiła ekspansja firmy, która to postanowiła
dokonać serii zakupów przedsiębiorstw znanych już i renomowanych w produkcji maszyn
automatycznych i kompletnych systemów dla przemysłu meblarskiego. W latach 90-tych
Grupa SCM ugruntowywała swą pozycję na najważniejszych rynkach światowych,
posiadając własne oddziały w 23 krajach i współpracując z 350 dystrybutorami i agentami.
W chwili obecnej w skład grupy wchodzą: DMC, DELMAC, ELMAG SUPERFICI
VALTORTA, GABBIANI, IDM, MAHROS, MINI MAX, MORBIDELLI, ROUTECH,
SCM, SCM GROUP ENGINEERING, STEFANI. Firmy grupy eksportują do 120 krajów
Sprzęt przemysłowy Sprzęty do produkcji przemysłowej pochodzą przede wszystkim od firm:
 IMA KLESSMANN która proponuje na rynku rumuńskim 8 modeli maszyn.
Najbardziej złożona to automatyczne centrum obróbcze BIMA 410 V wyposażone
w automatyczny stół podawczy do pełnoformatowych płyt. Maszyna może wycinać
frezem palcowym formatki meblowe prostoliniowe oraz krzywoliniowe, posiada
możliwości posuwu wrzeciona w osiach X i Y, wykonuje pionowe i poziome
otwory oraz rowki technologiczne. Dodatkowo wyposażona jest ona w agregat do
okleinowania krzywoliniowego wąskich płaszczyzn typ VT 100/100. Po odsunięciu
stołu podawczego może on służyć do oklejania na przykład krzywoliniowych płyt
roboczych. Możliwe jest również okleinowanie płyt prostokątnych z jednego paska
obrzeża. Przy tej maszynie zadanie pracownika sprowadza się do ułożenia na stole
podawczym pełnowymiarowego arkusza płyty wiórowej i wybrania w systemie
sterowania maszyny numeru zlecenia produkcyjnego. Od tego momentu wykonanie
wszystkich elementów meblowych odbywa się automatycznie, bez udziału
człowieka. Cena całej maszyny to 350.000 – 400.000 Euro.
 Firma SORIN MIHAI - UTILAJE PENTRU PRELUCRAREA LEMNULUI z
Braşov sprzedaje wyroby niemieckiej grupy Homag oraz firmy Weeke, w tym
maszyny Venture do produkcji kuchni – od najprostszej Venture 1 po numeryczne i
kompletnie automatyczne Venture 12 -22.
 Turecka firma Turanlar nie posiada przedstawicielstwa w Rumunii, ale jest bardzo
aktywna na rynku.
Wirtualny rynek sprzętu do produkcji mebli jest obsługiwany przez portale:
 http://www.afacerilemn.ro
 http://utilaje-prelucrare-lemn.revistaafacerilemn.ro
19
1.8. Produkcja, eksport, import akcesoriów dla przemysłu meblowego
Jakość akcesoriów w bardzo dużej mierze wpływa na jakość i trwałość wyrobu. W
przypadku mebli biurowych mamy do czynienia z nieliczną grupą artykułów (uchwytami,
rolkami, zawiasami, prowadnicami, systemami metabox i specjalną kategoria akcesoriów
do komputera) w przypadku mebli domowych, a przeważnie kuchennych, one odgrywają
duża rolę i stanowią istotny składnik ceny.
Na rynku rumuńskim obecni są w tej chwili najważniejsi producenci europejscy:
 BLUM - sprzedawany w Rumunii przez BLUM ROMANIA, ale i przez GELU
TRADING COMPANY oraz FEROMOB
 AKARA, która ma sklep w Cluj oraz sklep wirtualny
 HAFELE - sprzedawany w Rumunii przez HAFELE Romania oraz przez DECORI
 SANTI - sprzedawany w Rumunii przez SANTI COMEXIM
 HETICK - sprzedawany w Rumunii przez GELU TRADING COMPANY
Akcesoria elektryczne pochodzą z Niemiec i z Turcji. Największy dystrybutor to
ROXYMOB, spółka, która zawdzięcza pozycje na rynku udanej kampanii brandingowej
połączonej z powstaniem portalu.
Na rynku są też akcesoria tureckie i chińskie, nie najlepszej jakości ale które znacznie
wpływają na cenę.
Największy dystrybutor to firma MAGIC MYC, której wyroby pochodzą z Turcji, Malezji,
Chin, Tajwanu, Bułgarii, ale i z Włoch, Grecji, Kroacji, Sprzedaje ona również akcesoria
produkowane przez firmę rumuńską FERONERIA SA.
OMEGA ROM TRADE ’94 sprzedaje akcesoria typu zamki i zabezpieczenia, od
producentów KALE KILIT, CISA, NUOVA FEB, CORBIN, YALE, BRANO,
ROSTEX, FAB, EURO ELZETT, NEMEF a w ostatnich latach również AMIG,
CEUR, JIS, TELESCO, CR SERRATURE, ROTTNER i DORMA.
ARABESQUE jeden z największych dostawców płyty jest również dostawcą akcesoriów;
inne firmy liczące się w tym zakresie są DAREL, REGENCY, FOREST TRADING.
Firma CRESSENT sprzedaje akcesoria z klasy premium, przede wszystkim zawiasy
włoskiego producenta Arturo Salice Spa.
Grupa włoska INCOLL jest obecna od 2007 r. W Rumunii za pośrednictwem spółki z o.o.
INCOLL ROM z kapitałem mieszanym włoskim i rumuńskim i sprzedaje na rynku
rumuńskim produkty TEKNOLINE (prowadnice, zawiasy, nóżki do biurek), (prowadnice,
zawiasy) , CEBI (uchwyty, wieszaki), AGT (profile MDF i fronty drzwiowe), RIVAL
(metalowe nóżki do biurek), HTS (kołeczki) SYSTEM SUKASI (prowadnice)
Jedyny liczący się rumuński producent to FERONERIA z Aradu, firma założona w 1924r.
20
Po roku 1989 firma zmieniła nazwę na FERONERIA S.A., stale się rozwijała i
uczestniczyła w założeniu firm mieszanych razem z wybitnymi inwestorami europejskimi,
zdobywając w ten sposób know-how i technologie szczytowe. W 1992 r. firma wzięła
udział w powstaniu firmy BINALIA S.A. – specjalizującą w produkcji uchwytów
mosiężnych, a w 1997 r. została założona firma VEROFER S.A. produkująca mosiężne
cylindry bezpieczeństwa. Firma jest obecna i na kilku rynkach zagranicznych.
Wirtualny rynek akcesoriów do mebli jest obsługiwany przez portale:
 http://www.accesoriimobila-mam.ro
 http://www.accesorii-mobilier.ro
2. Sytuacja ekonomiczna, kryzys, wewnętrzne warunki polityczne wpływ na rozwój branży
2.1. Wpływ światowego kryzysu gospodarczego na branże meblarską w Rumunii Światowy kryzys gospodarczy dotknął w bolesny sposób rumuńską gospodarkę i nie omija
branży meblarskiej. Na jej kondycję i pozycję mają bowiem wpływ zarówno czynniki
makroekonomiczne jak i mikroekonomiczne.
Czynniki makroekonomiczne
-
Zahamowanie/obniżenie stopy życiowej - znacznie zmalał popyt na rynku
krajowym
Zakaz zakupu nowych mebli w ramach zakupów publicznych14,
Zmniejszenie płac pracowników budżetowych o 25% - co doprowadziło do
zmniejszenia wydatków na dobra konsumpcyjne – w pierwszej kolejności na dobra
niespożywcze, a więc i na meble
Mniejszy popyt na rynku międzynarodowym – w szczególności w kontekście
zahamowania konsumpcji na skutek światowego kryzysu finansowego
Mała oferta szkoleniowa i doradcza z zakresu dotyczącego produkcji i sprzedaży
mebli;
Fluktuacja kursów walut – realizowania sprzedaży w euro –przy generowaniu
kosztów w RON
Konkurencja ze strony rozwijających się krajów - Bułgaria, Chiny, Indie, Wietnam
oraz Malezja,
Niedostatek informacji i uświadamiania publiczności odnośnie znaczenia
ergonomii mebli w kształtowaniu warunków życia i pracy oraz zdrowia człowieka
Czynniki mikroekonomiczne, o bezpośrednim wpływie na łańcuch wartości
14
art. 24 Rozporządzenia w trybie pilnym nr. 34 z 11 kwietnia 2009 (nowelizowanego)
21
-
Niska, zbyt wolno rosnąca wydajność pracy,
Wydajność pracy
(
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Tys. euro/osobę /rok
13,76
15,6
16,9
22
22,33
31,16
-
2010
-
2011
33,5% dane
prowizoryczne
Mała liczba rozpoznawalnych marek,
Problemy techniczne na etapie kooperacji z dostawcami i spełnieniem przez nich
parametrów jakościowych wszystkich dostaw,
Mała innowacyjność produktów,
Wzrastające wymagania płacowe pracowników, które nie nadążają za wzrostem
wydajności produkcji
Problemy techniczne i technologiczne przy wprowadzaniu nowych materiałów i
komponentów do produkcji mebli,
Brak analizy mechanizmów i postaw zakupowych klientów,
Brak analiz dot. trendów mebli,
Zupełny brak działań o charakterze kooperacji horyzontalnej,
Brak wiedzy odnośnie zalet współpracy kooperacyjnej o charakterze poziomym i
pionowym (jest mała szansa, że powstające klastery to zmienią, ale luka wynosi 70
lat....)
A jednak rynek pracy w branży utrzymuje się.
Liczba zatrudnionych w branży przeszła dramatyczne obniżenie w roku 2009, na skutek
kryzysu z jednej strony i migracji siły pracy z drugiej strony. W latach 2008 – 2009 szereg
małych i nawet średnich producentów zniknęło z rynku, ale równocześnie wiele firm
dobrze sobie poradziło w zaistniałej sytuacji i nawet powstały nowe inwestycje i co za tym
idzie zatrudniono nowych pracowników.
Liczba zatrudnionych
2004
2005
2006
2007
2008
2009
Tysiące osób
101
roku poprzedniego
-5,4
(
98,1
89,6
86
78,3
53,3
-2
-8,7
-4
-9
-21,3
2010
Brak
danych
W roku 2011 w statystyce 5 największych producentów w każdym województwie figuruje
aż pięciu producentów mebli:
 W Maramures, województwie o bardzo wysokim stopniu bezrobocia: ITALSOFA
(produkująca meble wypoczynkowe dla światowego lidera NATUZZI), który
zatrudnia 1400 osób i PLIMOB ( producent krzeseł i mebli drobnych), który
zatrudnia 1.253 osób.
 W województwie Galati ARABESQUE (firma posiadającą 38 centrów
handlowych - 18 na terenie całego kraju a 20 za granicą) zatrudnia 2.530 osób
22
2011
52,6
(drugie miejsce w województwie, po gigancie produkującym stal ARCELOR
MITTAL, który ma 8.750 pracowników)
 W województwie Caraş Severin (trzecim, co do wielkości w kraju), firma MASSIV
FOREST PRODUCTS, która produkuje kompozyty drewniane i meble z drewna
litego, przeznaczone przeważnie do eksportu zatrudnia w chwili obecnej ok. 450
osób
 W województwie Alba, firma HOLZINDUSTRIE SCHWEIGHOFER – jeden z
największych graczy w całym przemyśle przetwórstwa drewna, posiada 4 zakłady
produkcyjne w rejonach tradycyjnie słynnych z potencjału leśnego – zatrudniała na
koniec roku 2011 1.267 osób.
2.2. Handel wewnętrzny
Ewolucja sprzedaży na rynku rumuńskim była następująca:
Wartość produkcji sprzedanej
na rynku rumuńskim, mil.
Euro
2004
2005
2006
2007
2008
2009
łącznie
import
713,7
156,7
864,4
229,4
989,6
304,2
1193
436,2
1139,9
508,9
961,1
304,3
produkcja krajowa
557
(
635
685,4
757
631
664,8
2010
Brak
danych
2011
793,2
353,1
Brak
danych
Brak
danych
Pomimo niekorzystnej koniunktury można stwierdzić, że Rumuni coraz wyraźniej
preferują meble z importu.
Sprzedaż mebli na rynku rumuńskim odbywa się poprzez:
-
-
sklepy firmowy dużych producentów zagranicznych:
o Ikea
o Kika
o Italsofa/Natuzzi
o Kler
o Rovere
o Berloni
o Casa Magica
o Casa Noblesse
Sklepy firmowe dużych producentów lokalnych:
o Mobexpert
o Elvila
o Rus Savitar / Casa Rusu
o Sortilemn (jeden z najstarszych zakładów, założony w 1961)
o Plimob
o Lemet
o Sortilemn
23
-
Salony meblowe w dużych miastach
Działy meblowe w supermarketach (typu Selgros, Cora, Metro, Dedeman,
Carrefour, Brico, itd.)
Sklepy przyzakładowe
Sprzedaż internetowa.
Mihai Gidei, dyrektor Samus Mex, firma z grupy Mobexpert twierdzi, że szansą
rumuńskich producentów jest powrót do krajowych klientów i kontynuacja produkcji
mebli niszowych.
Przy znacznym wzroście importu (ponad 14% łącznie w latach 2010 – 2011), sprzedaż
w Rumunii wyrobów krajowych producentów zmalała o 12 %15. Na rynku krajowym
jest bardzo wyraźna polaryzacja: sprzedaje się meble najtańsze oraz meble bardzo
drogie. Klasa średnia, najlepszy kupiec mebli - która dokonywała zakupy mebli pod
wpływem zmian trendów, mody, zaleceń lekarskich, Feng shui itd. wyraźnie zubożała i
jest to widoczne w obniżeniu sprzedaży wyrobów średniej klasy, dobrej jakości.
Najwięcej wyrobów z importu pochodzi z Włoch – 28,1 %, Polski – 19,5%, Niemiec
10,5%, Francji 6,8%.
Rumuńscy producenci są jednak nastawieni na ponowne zdobycie rynku krajowego.
Najbardziej otwarcie pokazuje swoje zamiary firma Rus Savitar / Casa Rusu, którego
obroty wzrosły w roku 2010 o 27,5% (osiągając 25,5 mln euro) na skutek
powiększenia jednostek produkcyjnych o działy kierowane pod kupca rumuńskiego.
(źródło: Federacja Związków zawodowych branży meblarskiej)
Mniej optymistyczne jest podejście firmy Simex16(8 zakładów w Rumunii, i po jednym
na Ukrainie i w Rosji), który twierdzi, że od początku roku 2012 produkują tylko na
15
16
Aurica Sereny, przewodnicząca Patronatu producentów mebli (APMR)
Cristian Bild, przewodniczący i jeden z akcjonariuszy grupy firm, dla Mediafax
24
80% możliwości. A jednak Simex wyraża zamiar otwarcia nowych sklepów w krajach,
w których jest już obecny na rynku, czyli w Rosji, Ukrainie, Austrii, Węgier, Bułgarii,
ale również w Rumunii.
2.3. Handel zagraniczny
Według danych Patronatu Producentów mebli ponad 75% rumuńskiej produkcji idzie na
eksport. Eksport wzrósł o 18 procent w 2010 roku porównując do roku poprzedniego i o
dalsze 17,5% w roku 2011.
Eksport
2004
łącznie
833
roku poprzedniego
19,2
% łącznej produkcji
60
(
2005
895
2006
964,6
2007
1133
2008
1117,5
2009
996,2
7,4
58,5
7,8
58,5
17,5
59,9
-1,4
63,9
-10,9
60
2010
1179
18
75
2011
1385,2
17,5
Pani Sereny- przedstawiciel Patronatu Producentów mebli twierdzi, że firmy, które
postawiły na eksport miały dobre wyniki, bo w tym samym okresie sprzedaż na rynku
krajowym drastycznie spadła. To właśnie eksport ratuje branżę meblarską w Rumunii.
Eksport kierowany jest głównie do Niemiec, Francji, Włoch, ale w ostatnich latach
eksporterzy kierują działalność również do Stanów Zjednoczonych, Rosji, Chin.
Według danych pochodzących od Rumuńskiego Centrum ds. Promocji eksportu,
rumuńskie wyroby miały w roku 2009 następujących kupców:
25
2.4. Najważniejsi gracze
Rynek mebli jest na tyle różnorodny i rozwarstwiony, że najważniejsi gracze17
praktycznie ze sobą nie konkurują.
Według portalu www.doingbusiness.ro, pierwsza dziesiątka producentów to:
Lp.
1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
Firma
ARAMIS INVEST S.R.L.
TAPARO S.R.L.
ITALSOFA ROMÂNIA S.R.L.
COTTA INTERNATIONAL S.R.L.
ECOLOR S.R.L.
PLIMOB S.A.
SORTILEMN S.A.
DITRE INTERNATIONAL S.R.L.
GAMMET 2000 S.R.L.
MAXSTILE S.R.L.
Obroty w 2010 Lei
327.067.135
298.461.186
288.118.065
178.134.711
109.546.965
99.341.388
92.973.765
92.397.548
80.518.935
76.848.890
a pierwsza dziesiątka importerów to:
Lp.
Firma
1 RTC PROFFICE EXPERIENCE S.A.
2 IKEA ROMANIA SRL
3 NORDIC INVESTMENTS FUND RETAIL S.R.L.
4 REGENCY COMPANY S.R.L.
5 KIKA MOBILIER S.R.L.
6 STAR PRINT TRADE CO S.R.L.
7 CORPORATE OFFICE SOLUTIONS S.R.L.
8 SORTEM COM S.R.L.
9 FURNITURE DESIGN DISTRIBUTION S.R.L.
10 TECHO ROMANIA S.R.L.
(źródło: www.doingbusiness.ro)
Obroty w 2010 Lei
121.222.108
65.695.739
61.243.956
60.023.892
48.644.947
40.274.440
39.973.245
21.147.862
20.937.470
19.950.734
Jak widać w pierwszej dziesiątce producentów brak firm Mobexpert i Elvila, – ponieważ
operują one (z powodów fiskalnych przede wszystkim) jako grupy spółek – lecz
zainwestowały w branding na tyle dużo że w świadomości publicznej zajmują czołowe
miejsca.
Pełne zestawienie za rok 2010 – czyli 74 największych producentów i 19 największych
importerów w Załączniku nr. 3 – Ranking firm.
Ważnym graczem jest też Federacja związków zawodowych z przemysłu drewna, która
aktywnie działa jako partner socjalny i jest, na tle generalnie mało aktywnych związków
zawodowych w Rumunii, uczestnikiem dialogu socjalnego. W ramach projektu "Rozwój i
17
źródło - http://mcir.doingbusiness.ro/ro/top/lemn-hartie-si-mobila/hartie-carton-si-ambalaje/producatori
26
wzmocnienie wspólnych inicjatyw partnerów społecznych w przemyśle drewna",
współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach
Sektorowego Programu Operacyjnego Rozwój Zasobów Ludzkich 2007-2013 Inwestować
w ludzi, 93/3.3/S/50253 HRD priorytet 3, zwiększenie zdolności adaptacyjnych
pracowników i przedsiębiorstw, w kluczowym obszarze interwencji 3.3 "Rozwój
partnerów i stymulowanie inicjatyw dla partnerów społecznych i społeczeństwa
obywatelskiego" Federacja podjęła m.in. analizę ustaw dot. sektora i wystąpiła z szeregiem
propozycji legislatywnych.
2.5. Bezpośrednie inwestycje, zagraniczne i rumuńskie
Pomimo koniunktury, w latach 2010 – 2012 w branży meblarskiej dokonano szereg
dużych inwestycji w zakłady oraz w sklepy:
 Do Końca roku 2011 firma Jysk-e zainwestowała w Rumunii ok. 10 mln euro w
sieci 13 sklepów;
 Grupa KASTAMONU wraz z zakładami PROLEMN zainwestowały ponad 100
mln euro w linie produkcji płyt MDF i PAL dla przemysłu meblowego w Reghin.
Nowy zakład będzie miał wydajność 2000 m3/dziennie.
 Grupa EGGER planuje inwestycję 150 mln euro w linie do produkcji OSD w
zakładach w Radauti; planowana jest wydajność 300.000 m3 rocznie.
 Kika planuje otwarcie sklepu w Constanţa, inwestycja szacowana na ok 30 - 35
mln euro
Według danych Patronatu Producentów mebli, planowane są też inwestycje lokalnych
producentów, szacowane na ponad 50 mln euro:
 W tym roku firma CASA RUSU / RUS SAVITAR rozpoczęła modernizację
fabryki mebli w Timisoara (inwestycja wynosi ok. 5,2 mln euro, z czego około 1,7
mln euro pochodzi z funduszy europejskich.
 SORTILEMN Gherla planuje inwestycję 500 tys. euro w modernizację ciągu
technologicznego i 6 mln euro w budowę centrali kogeneracyjnej.
 Fabryka Ecolor w Jucu18, woj Cluj rozpoczęła w nowej hali produkcie łóżek,
szafek i szaf dla IKEI. Zamówienie wartości 110 mln euro zapewni wzrost
produkcji o ponad 100% w 2012. Do września tego roku ma być gotowa i trzecia
hala.
 LEMET SA planuje inwestycje w wysokości 3,8 mln euro w modernizacje zakładu.
 ELVILA również planuje modernizacje zakładów i otwarcie dalszych sklepów
swojej sieci.
 COTTA INTERNATIONAL, producent mebli tapicerowanych otworzył nowy
zakład w Ineu, inwestycja 2,5 mln euro.
 SAVINI DUE, włoska firma z Sebeş zainwestowała w zakład produkujący meble
łazienkowe – na razie niszowy wyrób w Rumunii.
18
Miejscowość Jucu stała się głośna w związku z zamknięciem duzej inwestycji Nokia która liczyła dopiero
3 lata ziałalności
27
3. Branża i środowisko rynkowe w Rumunii
3.1. Meble mieszkaniowe
Meble mieszkaniowe tradycyjnie produkowane i sprzedawane w Rumunii to meble do
pokoi dziennych, meble do sypialni, meble kuchenne i tzw. meble do przedpokoi. Bardzo
mało na razie producentów mebli łazienkowych.
Meble produkowane są z drewna litego, z płyt rożnego typu (PAL, PFL, MDF), z płyt
fornirowanych. Na prowincji są jeszcze bardzo poszukiwane meble tapicerowane.
Ceny mebli „normalnych”, – czyli pomijając bardzo tanie wyroby (na ogół chińskie) i
wyroby klasy premium, wahają się w podanej niżej plaży. Ceny są obliczone wg
przelicznika 1 Euro =4,4116 Ron19 (arytmetyczna przeciętna za pierwsze 7 miesięcy 2012)
i nie włączają VAT-u, który w Rumunii wynosi 24%.
Ceny najniższe,
Ceny najwyższe,
Euro
Euro
Sypialnie
110
816
Pokoje dzienne
149
1.550
Kanapy
165
1.173
Fotele
55
312
Łóżka (bez materacu)
64
330
Krzesła
18
275
Szafy
165
715
Kuchnie
312
1.100
(Źródło – własne opracowanie na podstawie cen firm Staer, Naturlich, Mobshop, Casa Rusu, Vreaumobila,
Mobirom, Mobshop)
Więcej informacji na temat cen w Załączniku nr 2 – Ceny mebli
3.2. Meble biurowe
Badania pokazują, że meble mogą zwiększyć produktywność pracowników, że skuteczne
zaprojektowanie przestrzeni biurowej ma bezpośredni wpływ na efektywność
organizacji. A jednak na rynku rumuńskim meble biurowe reprezentują jedynie 3%.
W zakresie mebli biurowych, na większej skali niż w innych dziedzinach działalności
podstawowym pojęciem jest ergonomia („nauka o pracy, czyli dyscyplina naukowa
zajmująca się dostosowaniem pracy do możliwości psychofizycznych człowieka” – nauka,
której współtwórcą był polski przyrodnik Wojciech Bogumił Jastrzębowski).
Znane i uznane opracowania i normy ściśle określają warunki, wielkość przestrzeni
roboczej, kierunek źródła światła i wiele innych. Zasady ergonomii znane i stosowane od
długich lat na zachodzie były w Rumunii komunistycznej zupełnie nieznane – lub
19
arytmetyczna przeciętna kursu średniego podanego przez Narodowy Bank Rumunii za pierwsze 7 miesięcy
2012, http://www.bnr.ro/Cursul-de-schimb-3544.aspx
28
nieuznawane - pomimo długoletniej tradycji w produkcji mebli, w latach „władzy
ludowej”, ergonomia nie była pojęciem branym pod uwagę. Świadczy o tym też fakt, że w
eksporcie rumuńskich mebli do lat 90-ych były wyłącznie meble domowe.
Meble biurowe były jednak produkowane i w Rumunii przed rokiem 1989, przez zakład
meblowy w Rădăuţi (na Bukowinie rumuńskiej): duże, ciężkie biurka z litego drewna i
ciężkie szafy, które jeszcze można spotykać w urzędach na prowincji.
Jedna z pierwszych firm zajmujących się w Rumunii pokomunistycznej handlem meblami
biurowymi była firma o kapitale mieszanym polsko-włoskim DELLA VALENTINASTRATUS, która sprowadzała do Rumunii włoskie meble i krzesła biurowe.
W okresie „pionieratu” mebli biurowych w Rumunii na rynku działało tylko kilka firm:
SILVAROM, MOBEXPERT, NEOSET, ADORAMA.
SILVAROM był producentem mebli, MOBEXPERT produkował krzesła (później i
meble), a NEOSET i ADORAMA bazowały na import mebli z Grecji i odpowiednio
Francji.
W chwili obecnej NEOSET znacznie redukował swoją działalność w Rumunii; pierwsze
przedstawicielstwo firmy w Rumunii powstało w 1991 r., a pierwszy zakład produkcyjny,
w 1999 r. Firma zarejestrowała dobre wyniki między innymi dzięki dużej ilości banków i
firm z kapitałem greckim, które znajdowały się na liście pierwszych inwestycji
zagranicznych w Rumunii. W tej chwili cała grupa przechodzi przez okres
restrukturyzacji.
SILVAROM to jeden z nielicznych rumuńskich producentów mebli, który uświadomił
sobie konieczność rozpoczęcia produkcji mebli biurowych w pierwszych latach po
rewolucji z grudnia 1989.
Meble biurowe są towarem o specyficznym rynku:
 Urzędy i instytucje państwowe ze wszystkich dziedzin działalności, które zakupują
meble w systemie zamówień publicznych, ogłaszanych wg odpowiednich
przepisów w prasie itd.; towarem, który jest interesujący dla nich jest towar tani,
wykonany często pod wymiar, nie najlepszej, jakości (jak wiadomo, aby „uzyskać”
niskie ceny należy zrezygnować z wymagań z zakresu jakości), o minimalnej
wytrzymałości (najdłuższy termin gwarancji 2 lata), odpowiadający minimalnym
warunkom ergonomii. Wyjątek to meble przeznaczone dla gabinetów dygnitarzy
oraz na sale konferencyjne, które winny dużo mawiać o pozycji osoby, która w
nich urzęduje.
 Duże korporacje, banki /instytucje finansowe, duże firmy zagraniczne i rumuńskie,
gdzie istnieje już (długoletnia) tradycja w zakresie mebli biurowych. W tym
przypadku środki finansowe są lepiej gospodarowane – tu liczy się stosunek,
między jakością a ceną; w przypadku dużych korporacji / banków/ instytucji
finansowych, itd., preferowani są dostawcy takich samych mebli, jak w
zagranicznej firmie matce, ewentualnie pochodzący z tego samego kraju. Rzadko
się zdarza, że z powodów ściśle ekonomicznych są brani pod uwagę mali
dostawcy, którzy nie mają za sobą wielkich pieniędzy dużych producentów, a za to
są bardziej elastyczni. Dostawcy mebli współpracują ściśle z firmami z zakresu
nieruchomości, które jako pierwsze mają dostęp do informacji o tym, co się dzieje
na rynku. W ostatnim okresie jednak bywają sytuacje, kiedy znane i renomowane
29
firmy praktykują system buy back, uwarunkowują zakup nowych produktów od
odbioru przez dostawców starych używanych mebli albo kupują na przykład
krzesła niemieckie wyprodukowane w Chinach.
 Firmy średnie i małe, które szanują swoich klientów, ale i swoich pracowników i
które znają dobrze, jakie mają możliwości. Do nich kierowane są oferty spółek
zajmujących się handlem meblami importowanymi. Były kiedyś firmy produkujące
w garażach, w chwili obecnej jest ich jednak bardzo mało, coraz większa
konkurencja na coraz mniejszym rynku działa, jako naturalna selekcja.
 Jako opcja dla takich klientów są oferty na meble dużych sieci typu Carrefour,
Selgros, Metro, Dedeman itd., gdzie można kupować meble biurowe bardzo tanie,
ale bardzo miernej jakości.
Na rynku rumuńskim są obecni pod własną nazwą, (co bardzo imponuje) albo jako
alternatywy w ofercie firm handlowych wszyscy wielcy producenci europejscy i nie tylko.
Jednym z największych graczy to firma CORPORATE OFFICE SOLUTIONS, obecna na
rynku rumuńskim od roku 1997 jako wiodący specjalista w zakresie projektowania biur i
zarządzania zintegrowanymi projektami wyposażania biur. Są oni członkiem Office
Solutions Group – jednego z największych konsultantów w tym zakresie w Europie
Środkowej i Wschodniej, z siedzibami w Moskwie, Sankt Petersburgu, Kijowie,
Kiszyniowie, Almacie, Mińsku i w Bukareszcie. Od założenia, COS jest wyłącznym
lokalnym autoryzowanym dealerem amerykańskiej firmy Steelcase.
W 2011 r. firma zarejestrowała20 w Rumunii obroty na poziomie 12 milionów euro a na
rok bieżący spodziewają się wzrostu biznesu o kolejnych 1,5 miliona euro.
BENE România jest firmą należącą do wybitnego producenta austriackiego. W Rumunii
firma, obecna na rynku pod tą nazwą od roku 1998 jest preferowanym dostawcą dużych
korporacji austriackich (Austria jest zresztą w Rumunii jednym z dużych inwestorów
zagranicznych); firma zarejestrowała w roku 2010 obroty netto w wysokości ok. 1 mln
euro.
TECHO –największy czeski producent mebli biurowych, działa z powodzeniem na rynku
rumuńskim od roku 1997.
Mio Dino, firma włoska, jest obecna w Rumunii pod własną nazwą, ale również jest
reprezentowana przez OMIFĘ, firmę nowo powstałą specjalizującą się w systemach
zintegrowanych zarządzania pomieszczeniami biurowymi.
PRINCE INTERNATIONAL to firma rumuńska, obecną na rynku od 1994 r., kiedy
zaczęła działalność sprzedając używane meble i krzesła biurowe (tak zwane second hand).
Firma się rozwijała, obecnie jest producentem mebli domowych i biurowych i posiada
elegancki show room w Tunari, na obwodnicy miasta Bukareszt, o powierzchni ponad
2.000 m². W ofercie firmy znajdują się krzesła biurowe niemieckiego producenta
TOPSTAR.
20
Ziarul financiar, lipiec 2012
30
MODUL DESIGN Bukareszt to firma produkcyjno-handlowa o kapitale rumuńskim
powstała w 1994 r. Produkty są obecne w kilku sklepach w większych miastach Rumunii.
Dysponuje powierzchnią produkcyjną ok. 20.000 m² oraz bardzo nowoczesną technologią,
zakupioną od wybitnych producentów urządzeń do przeróbki płyty wirowej i MDF:
HOLZMA, BRANDT, BUSSELATO, SCM, STEFANI, GRASS; firma pracuje w
zintegrowanym systemie CAD/CAM. Komponenty metalowe obrabiane i wykańczane są
we własnych warsztatach specjalistycznych. W 2011 roku miała obroty ponad 1 mln euro.
Krzesła biurowe W zakresie krzeseł biurowych na rumuńskim rynku są obecne prawie wszystkie liczące się
w branży europejskie i amerykańskie firmy handlowe i produkcyjne, konkurowane niską
ceną przez produkty tureckie lub chińskie. Krzesło biurowe, tak jak samochód, może
wyglądać jednakowo u kilku producentów, różnicę robią detale, czyli tak zwane opcje i, na
mniejszej skali, materiały, z których jest wykonane. W zależności od opcji dobre krzesło
biurowe może kosztować od 100 euro do 2.000 (zależy i od kogo się kupuje): klient w
Rumunii może sobie kupić krzesła zaprojektowane przez słynnego Pininfarinę (w firmie
HANSEN) albo wyprodukowane przez amerykańskiego lidera Hermana Millera (od
PADMY). Krzesła biurowe są obecne w wielu sklepach internetowych – są one być może
meblem najczęściej kupowanym on-line, ale i w sieciach.
Rynek dominują oprócz producentów rumuńskich marki włoskie, niemieckie, czeski
TECHO i austriacka firma BENE, amerykański STEEL CASE (preferowany przez banki i
korporacje zagraniczne).
Warto wspomnieć, że w składzie wielu renomowanych krzeseł europejskich wchodzą
elementy / półprodukty wykonane w Rumunii: na przykład, tak zwane „muszle” z drewna,
na których się buduję siedziska i oparcia, obite później skajem, skórą, tkaniną itd. (zakłady
SILVA INTERNATIONAL, Caransebeş).
Na liście rumuńskich producentów krzeseł biurowych odnajdujemy nazwę MOBEXPERT,
ale i ANTARES CLUJ, ERGOFORM – Luncoiu, woj.Hunedoara, Maril – Sibiu,
SILVAROM – Bucureşti, BAUVEST i WITZ CHAIRS – Braşov.
3.3. Meble specjalne (medyczne, dla gastronomii – HORECA, ogrodowe) Meble medyczne Pod względem inwestycji prywatnych jest to sektor, który się bardzo szybko rozwija,
wbrew kryzysowi i tendencjom oszczędnościowym, na tle wyraźnego braku
zainteresowania władz dla sytuacji państwowego systemu służby zdrowia. W ostatnich
latach założono mnóstwo prywatnych jednostek szpitalnych, przychodni, klinik
specjalistycznych a popyt na specyficzne wyposażanie takich obiektów – między innymi
na meble – wzrósł.
Meble medyczne powtarzają do pewnego punktu wzory mebli z zakresu biurowego lub
domowego: i tu mamy do czynienia z różnymi szafkami (stojącymi z szufladami – na
cokole, na nóżkach, na kółkach, wiszącymi, asystorami z szufladami, innymi), biurkami
(mniej skomplikowanymi niż w przypadku klasycznych biurowych), łóżkami, wózkami
31
(anestezjologicznymi, reanimacyjnymi, pielęgniarskimi, ratowniczymi itd.). Jednak są tu
ważniejsze i bardziej surowe wymogi dotyczące wykończenia, które winno odpowiadać
pewnym określonym normom; zastosowane materiały to płyta laminowa, metal (blacha
nierdzewna zabezpieczona galwanicznie lub metodą proszkową, specjalne lakiery
ekologiczne, aluminium, staron, corian). Na rynku rumuńskim wielu producentów
wyspecjalizowało się w produkcji tego typu mebli medycznych – najbardziej znana to
firma LUCS DESIGN z Bukaresztu
Meble rzeczywiście specjalistyczne takie jak sofy do konsultacji, stoły ginekologiczne,
krzesła stomatologiczne i inne, sprowadzane są najczęściej z importu. Istnieją firmy już z
tradycją, które się specjalizują właśnie w takich importach od najsłynniejszych
producentów.
LUCS DESIGN – firma produkcyjna z siedzibą w Bukareszcie, założona w Bukareszcie.
Wykonuje meble na zamówienie, specjalizuje się w meblach medycznych i
farmaceutycznych. W 2011 roku obroty firmy wynosiły ok. 270 tys. Euro
PROSER GRUP – firma produkcyjna założona w 2003 r. ze 100 procentowym kapitałem
rumuńskim; produkcja przeznaczona wyłącznie dla dziedziny medycznej - dla szpitali,
laboratoriów, gabinetów. Firma posiada własną jednostkę produkcyjną o powierzchni
ponad 500 m² która realizuje produkty seryjne projektowane przez specjalistów firmy oraz
wyroby na zamówienie. Obroty w 2011 rok wyniosły ok. 430 tys. Euro.
MEDGRUP Bukareszt produkuję meble i aparaturę medyczną certyfikowane przez
Ministerstwo Zdrowia. W 2011 r. firma zanotowała obrót w wysokości ok. 570 tys. Euro
Meble HoReCa / meble ogrodowe W ramach branży to sektor, który zapewnia najwięcej miejsca dla popisu wyobraźni, gry
kolorów i materiałów; każdy projekt może być – a w wielu przypadkach jest – spełnieniem
pewnego marzenia.
Produkcja / handel produktami przeznaczonymi dla tego sektora idą w ślad z tendencjami
tendencji ogólnymi w naszym rumuńskim społeczeństwie: kryzys pomógł w dużej mierze
w restrukturyzacji rynku tych produktów. Buduje się nowe hotele i pensjonaty, są
zamykane hotele i pensjonaty; restauracje plajtują, restauracje powstają; Rumuni narzekają
na brak pieniędzy, ale we wszystkich miastach i nie tylko w godzinach popołudniowych i
wieczornych kafejki, bary, pizzerie są pełne ludzi.
Inwestycje w tym sektorze kontynuują i uczestniczą w nich ludzie biznesu, którzy
„wyćwiczyli” rękę w zupełnie innych kierunkach: Gabriel Popoviciu, były francyzobiorca
dla IKEI na rynku rumuńskim, który kontroluje duże projekty między innymi
nieruchomościowe w stolicy Rumunii kontroluje także hotele Ramada Plaza, Ramada
Bucharest Parc i Howard Johnson, (ale i sieć małych piekarń francuskich w systemie
francyzowym); Camelia Sucu, jedna z założycieli koncernu MOBEXPERT, inwestuje w
nieruchomościach i otworzyła w 2099 r. luksusową restaurację Casa Frumoasă („Concept
Store „połączony z konceptem „Champagne & Caviar Bar”.
W zależności od liczby gwiazd na elewacji, meble są produkowane na miarę albo
sprowadzane z importu, najczęściej z Włoch albo Niemiec; w Siedmiogrodzie spotykamy
wiele obiektów wyposażonych w meble węgierskie (niektóre nawet mają właścicieli z tego
kraju), na starówkach – prawdziwe dzieła sztuki z kutego żelaza a nad Morzem Czarnym (i
nie tylko), gdzie działalność turystyczno - rozrywkowa ma charakter sezonowy i masowy a
32
obiekty konfrontują się z „działaniami” klientów ze wszystkich warstw społecznych,
dominują tanie produkty pochodzące z Turcji, Indonezji i Chin.
Brak lokalnych producentów – a dosyć poważny rynek podzielony jest między drogimi
wyrobami i masówką bardzo tanią – przy znikomej ofercie „średniej”
SENSIO MOBILI firma handlowa założona w Bukareszcie w 2003 r., mówiąca o tak
zwanym „wellness”, dobrym samopoczuciu, które nadają klientowi oraz o koncepcie
„placemaking” – wytworzeniu mikrokosmosu, przestrzeni o własnej tożsamości, o
specjalnych znaczeniach – jednym słowem, o Przeznaczeniu. Firma handlująca głównie
designerskimi produktami włoskimi. W ubiegłym roku miała obroty wysokości ok. 420
tys. Euro.
SECAN jeden z pierwszych importerów (wraz z MOBEXPERTem) mebli z rattanu i
egzotycznego drewna. Firma jest założona w 1996 r.; oferta zawiera ponad 200 wzorów
mebli z rattanu i drewna bambusowego oraz różne produkty z drewna, metali, skóry,
przeznaczone przeważnie dla sektora HoReCa. Przy udziale 8 pracowników w sklepie
firmowym usytuowanym w Otopeni firma miała w roku 2011 obroty w wysokości ok. 300
tys. Euro.
Meble szkolne SILVAROM - firma produkcyjno-handlowa z kapitałem rumuńskim; więcej informacji w
dziale, „Kto jest, kim?”
MODUL DESIGN - firma produkcyjno-handlowa o kapitale rumuńskim powstała w 1994
r. Produkty są obecne w kilku sklepach w większych miastach Rumunii. Dysponuje
powierzchnią produkcyjną ok. 20.000 m² oraz bardzo nowoczesną technologią, zakupioną
od wybitnych producentów urządzeń do przeróbki płyty wirowej i MDF: HOLZMA,
BRANDT, BUSSELATO, SCM, STEFANI, GRASS; firma pracuje w zintegrowanym
systemie CAD/CAM. Komponenty metalowe obrabiane i wykańczane są we własnych
warsztatach specjalistycznych. W zeszłym roku miała obroty ponad 1 mln euro.
EURODIDACTICA Otopeni, Ilfov. Firma założona po to, aby skupić „w jednej tece”
ofertę najważniejszych producentów i usługodawców, krajowych i zagranicznych: autorów
podręczników, wydawców, dostawców sprzętu do wyposażenia laboratoriów,
producentów mebli szkolnych, producentów i importerów materiałów audio – wideo, itd.
Ma przedstawicielstwa na terenie całego kraju. Obroty za rok 2011 wynosiły 1.300.000
Euro.
FURNISSA Cluj Napoca. Producent i dystrybutor sprzętu edukacyjnego. Produkty
wykonywane są w systemie zarządzania, jakością ISO 9001: 2000 i są zgodne z
wymogami Ministerstwa Zdrowia oraz z międzynarodowymi normami EB 1729-1, EN 71.
Obroty w 2011 r.: ok. 440 tys. euro
ALEX MOBILIER METALIC Cluj Napoca firma założona w Cluj Napoca w 2003 r..
Wykonuje meble do wyposażenia szkół, przedszkoli, meble miejskie, meble klasyczne i
nowoczesne do sektora HoReCa. Wyroby spełniają wymogi jakościowe Unii
33
Europejskiej i europejskich procedur produkcyjnych. Obroty za 2011 r.- niecałe 200 tys.
Euro.
ARMADA Constanta – firma produkcyjna założona w 2008 r. obsługująca wschodniopołudniową część kraju; posiada najwięcej klientów nad Morzem Czarnym i w Mołdawii.
Obrót w ubiegłym roku: ok. 80 tys. Euro.
Meble sklepowe Są to elementy meblarskie specyficzne, wykonane najczęściej pod zamówienie z bardzo
różnych materiałów: metali, płyty, drewna, szkła. Tak jak meble z sektora HoReCa są one
wybierane, aby wyraźnie mawiać o charakterze obiektu, o sile firmy, dowartościowując
produkty w sprzedaży. Do tej kategorii należą różnego rodzaju lady, lady recepcyjne,
regały, wieszaki, lustra, gabloty, witryny itd. Pierwsze kroki na rynku zrobiły firmy
zagraniczne, między innymi firma z kapitałem polskim działająca przeważnie w
Bukareszcie w latach 1998 – 2000.
MARLEX Cluj – jedna z pierwszych w Rumunii firm handlujących artykułami do
wyposażenia sklepów, na rynku od 1993 r. Oprócz mebli specyficznych firma oferuje
również prowadnice metalowe, kosze, wózki, półki pod europalety itd. W roku 2011 firma
miała dochody z działalności w wysokości 1 mln euro
EUROM CHROM - Grupa firm Euro Chrom (kapitał turecki) powstała w roku 1998 i
szybko została liderem rynkowym w zakresie wyposażania sklepów odzieżowych,
projektowania i wyposażania stoisk na targach i wystawach. W ramach grupy są
produkowane meble sklepowe, domowe i biurowe. W ostatnich latach firmy rozwijały się
dzięki handlowi krzesłami audytoryjnymi i biurowymi. Za rok 2011 obroty w Rumunii
wynosiły 392,7 tys. euro za meble sklepowe i odpowiednio 383,06 tys. Euro – produkcja
krzeseł.
Meble plenerowe miejskie / do hali sportowych Są to elementy drobnej architektury miejskiej (takie jak: ławki, wiaty przystanków
autobusowych i tramwajowych, słupy ogłoszeniowe, tablice informacyjne, budki
telefoniczne, słupki, ogrodzenia itp.) mające wpływ na ogólną estetykę przestrzeni
miejskiej. Najważniejsze firmy są zarejestrowane w Siedmiogrodzie.
MAGO Jilava
Główna działalność firmy założonej niedaleko stolicy to produkcja elementów z włókna
poliestrowego wzmocnionego włóknem szklanym. MAGO jest jednym z głównych
dostawców specjalnych krzeseł do wyposażania hal sportowych i stadionów. Obroty netto
w 2011 r. Wynosiły 486 tys. Euro.
DUPEX Sebeş . To pierwszy rumuński producent placów zabaw i jeden z liderów w
produkcji mebli miejskich; wyroby produkowane są w Rumunii zgodnie z normami
europejskimi i posiadają świadectwa ISCIR oraz CERT Bukareszt, z uwzględnieniem
normy SR-EN1176. Materiały używane do produkcji są specjalnie przygotowywane, aby
34
zachować właściwości w środowisku naturalnym w warunkach intensywnej eksploatacji.
Obrót firmy za rok 2011: 487 tys. Euro
KRONEMAG Hărman, woj.Brasov – producent i dostawca (import z Węgier, Niemiec
itd.) mebli miejskich. Obrót firmy w roku 2011 wynosił prawie 1 mln euro
PARKDEKOR SRL firma założona w 2005.r. w Baia Mare, woj. Maramures. Jeden z
głównych producentów i dostawców tego typu wyrobów. Obrót za 2011 r.- 82 tys. euro
3.4. Sektor premium Meble klasy premium są obecne prawie we wszystkich poddziałach sektora: Rumuni lubią
luksus, jako oznakę siły i dobrobytu. Z reguły zaczynają od tego, co najlepiej widać, czyli
od samochodów, przechodząc przez wyposażenie biura i kończąc na wyposażenie domu i
ewentualnie jachtu.
Sektor mebli „dla rezydencji” to przede wszystkim import z Włoch. Sprzedaż odbywa się
w eleganckich salonach renomowanych firm, obecnych już od dłuższego czasu na rynku:
CASA ROMA / ROVERE MOBILI; INNOVA; CASA MAGICA, INNOVA,
GALERIILE NOBLESSE, KULT, NOBILIS (POLTRONA FRAU; itd., ale i przez studia
architektury i designu, które podchodzą do tego businessu proponując projektowanie
wnętrza i doradztwo w zakupach mebli.
Rumuńscy producenci też podjęli produkcje wyrobów klasy premium:
SIMEX na przykład ma ponad 50 lat tradycji w produkcji mebli rzeźbionych i
luksusowych, przeznaczonych przeważnie na eksport do Niemiec, Austrii i krajów byłego
Związku Radzieckiego. W 6 zakładach produkcyjnych i w warsztacie projektowania firma
zatrudnia około 1.500 osób. W 2011 r. firma miała obroty w wysokości 15 mln euro.
Firma, która była przez długie lata synonimem mebli luksusowych w Rumunii to CLASS
LIVING. Firma ma swój show-room w nowym centrum handlowym MOBEXPERT na
północy stolicy, i wystawia najnowsze kolekcje mebli i dekoracji wybitnych producentów
międzynarodowych: Natuzzi, Porada Arredi, Molteni&C, Europeo, Selva, Living Divani,
Fiam, Ville Venete, Ivano Redaelli, Flexform, Martex, Calligaris, Scavolini, Sia, Zanette,
Driade, Foscarini, Eichholtz, Gan, Ingo Maurer, Valdichienti, Desalto, Flou, Rimadesio i
innych. Sklep zajmuje trzy piętra i charakteryzuje się specjalnymi działami,
zorganizowanymi pod różne kategorie mebli w zależności od przeznaczenia.
OVO DESIGN z siedzibą w Chitili, pod Bukaresztem proponuje produkty klasy premium,
przeznaczone przeważnie na eksport, ale istnieje i możliwość zamawiania mebli pod
wymiar. W roku 2011 obroty firmy wyniosły 2,200 mln euro.
MAVIS UNIVERSAL, firma prywatna działająca na rynku od 1991 r. proponuje meble
klasyczne i luksusowe z litego drewna; firma działa aktywnie na rynkach zagranicznych
(w Niemczech, Holandii, na Węgrzech).
35
Sektor premium mebli biurowych to przede wszystkim CORPORATE OFFICE
SOLUTIONS, HITECH OFFICE SYSTEMS, INTERIOR RESOURCES, HANSEN
OFFICE DESIGN, OMIFA, BENE, PADMA TRADING. Brak producentów rumuńskich
w tym poddziale.
3.5. Pozycja polskich producentów na rynku Na rynku rumuńskim są obecne firmy handlowe a nie produkcyjne.
KOMANDOR lider w produkcji systemów do drzwi przesuwnych, pierwsza firma, która
wprowadziła na rynek polski oryginalne zabudowy z drzwiami przesuwnymi oraz
oryginalne systemy do drzwi przesuwnych, twórca pierwszego w Polsce autorskiego
programu do projektowania szaf „Komandor Designer” umożliwiający projektantom
wykonanie projektu, wizualizację oraz wycenę zabudowy na każdym etapie jej
projektowania. Komandor jest dziś firmą o zasięgu ogólnoświatowym. W Rumunii jest
obecna w sklepach w 10 województwach (Alba, Cluj, Târgu Mureş, Piatra Neamţ, Bacău,
Galaţi,Craiova, Călăraşi, Constanţa , Bukareszt - w czterech jednostkach sprzedaży), a
firma FAR EST MOBILIER Bukareszt stała się francyzobiorcą. Działalność produkcyjna
tej firmy wykonywana jest w nowoczesnym zakładzie na peryferii stolicy, zajmującym
powierzchnię ponad 4.000 m² wyposażoną w nowoczesne urządzenia do przerobu
surowca. Jest to jedyna fabryka w Rumunii, która posiada specjalny dział poświęcony
produkcji drzwi przesuwnych.
NOWY STYL: najwybitniejszy polski producent krzeseł biurowych; firma obecna w
Rumunii za pośrednictwem spółki B N OS –B N Office Solution, marka należąca do
Grupy Nowy Styl. Oferta BN Office Solution to wysoce funkcjonalne, kompleksowe
systemy mebli biurowych oraz nowoczesne kolekcje krzeseł i luksusowych sof do biur;
produkty obecne w ofercie firm PADMA TRADING, CORPORATE OFFICE
SOLUTIONS, RETCO – BRASOV, ART’ ENTER.
FORTE MOBILA – fima handlowa zarejestrowana w woj. Bacau, założona w 2008 r.
Firma sprowadza z Polski produkty firmy – matki (nota bene, niektóre wykonane z płyty
wirowej wyprodukowanej w fabryce w Rădăuţi, woj. Suceava) i sprzedaje je na rynku
rumuńskim przez sieć dystrybutorów. Firma ma 8 pracowników.
BLACK RED WHITE jest znanym wielkim polskim producentem mebli; produkty firmy
są obecne w Rumunii od ponad 15 lat (pierwszych importów dokonywała firma z Suceavy,
która już nie istnieje) za pośrednictwem firm miejscowych. Nie ma wyłącznych
przedstawicieli jednak firmy, które ją reprezentują specjalizują się w handlu polskimi
produktami. Należy tu wymienić:
-‐ SORTEM COM, firmę zarejestrowaną w 1997 r. w woj. Neamţ (Mołdawii, we
wschodniej części kraju). W swoim najlepszym okresie firma posiadała sieć 9
sklepów własnych i współpracowała z innymi 9 sklepami meblowymi na terenie
całego kraju: najwięcej ich usytuowanych w Mołdawii i na południu kraju, 3 w
36
-‐
Siedmiogrodzie. Firma SORTEM handluje również produktami innych firm
polskich, MEBLOTAP i MEBLE OKMED. Firma zarejestrowała w 2011 obrót
wysokości ponad 4 mln euro przy udziale zespołu 74 pracowników.
GENAROM - S.C COSTIN SOFA S.R.L. – zarejestrowana w Delureni, Ionesti,
woj. Vâlcea Firma handlująca produktami BRW w południowej części kraju
KLER to producent z kategorii VIP któremu dobrze powodzi się na rynku rumuńskim.
Oferta obejmuje ponad 50 programów meblowych, o bardzo zróżnicowanej stylistyce,
począwszy od bardzo zachowawczych po awangardowe. W salonach KLER znaleźć
można nie tylko tapicerowane meble wypoczynkowe produkowane przez KLER, ale także
meble i dodatki. Wszechstronność oferty gwarantuje możliwość kompleksowej obsługi
projektu wnętrzarskiego pod jednym dachem. Firmy projektowe i indywidualni projektanci
wnętrz mogą na bieżąco otrzymywać informacje o produktach i perspektywach wspólnej
obsługi klientów. Specjalnie dla nich opracowywane są bazy obiektów do programów
AutoCAD, 3D Studio, ArchiCAD i Arcon, a handlowcy KLER służą pomocą
projektantom w przygotowaniu oferty i obsłudze klienta. Wyroby KLER sprzedaje w
Rumunii firma Kalenda Alexim z Targu Mures na zasadach franchisingu. Wartość polskiego eksportu mebli do Rumunii wyniosła w 2008 r. 79,0 mln EUR a w roku
2009 r. w związku z kryzysem gospodarczym, spadł do poziomu 38,8 mln EUR - czyli o
49,1 %.
O zainteresowaniu polską produkcją świadczy i obecność rumuńskich kontrahentów na
polskich targach, a nawet obszerny artykuł w piśmie Mobila – Revista specialistilor din
industria mobilei21 wydawanym przez Patronat Producentów Mebli na temat targów Meble
Polska 2011 i 2012.
3.6. R&D, Nauka, Design
R&D jest najsłabszym ogniwem łańcucha wartości w branży meblarskiej w Rumunii. Nie
tylko prace badawczo rozwojowe dla produkcji nie nadążają za rozwojem produkcji, brak
działalności badawczej w zakresie wyznaczania nowych technologicznych rozwiązań,
spełniających oczekiwania i zapotrzebowanie przedsiębiorstw.
Złożoność technologiczna wymaga dyseminacji nauki i wiedzy, dotyczącej nie tylko
podstaw zawodu, ale i innowacji, nowych procesów technologicznych.
21
Meble - Pismo specjalistów z przemysłu meblowego, http://www.apmr.eu/ro/1023/expozitii/592
37
Ważną rolę miał do niedawna Narodowy Instytut ds. drewna, który zamknięto w roku
2011 na skutek bankructwa.
Jedyna szkoła wyższa w branży, która działa w Brasov, niezupełnie nadrabia luki w
działalności R&D – znikome jest też uczestnictwo rumuńskich specjalistów w działalności
zagranicznych jednostek badawczych i naukowych.
Oddzielny temat to sprawa projektowania i designu – działalności zmonopolizowanych na
rynku rumuńskim przez włoskie firmy.
4. SWOT
Mocne strony










Surowce – ponad 90% surowców pochodzi z Rumunii,
Dobre wykorzystanie surowca miejscowego
Materiały technologiczne – ponad 55 % pochodzi z Rumunii;
Długa tradycja i doświadczenie w produkcji mebli i innych wyrobów gotowych z
drewna
Duża różnorodność produkowanych wyrobów
Względna elastyczność producentów zapewniająca zaspokojenie potrzeb
rynkowych
Istnienie wykwalifikowanego personelu
Lokalizacja podmiotów gospodarczych w całym kraju
Konkurencyjne ceny
Korzystne warunki działania dla MSP
Słabe strony
 Zacofanie technologiczne
 Mała wydajność pracy
 Słaba infrastruktura technologiczna zakładów
 Słaba jakość przeróbki wstępnej drewna – stąd potrzeba dodatkowych operacji
technologicznych
 Mało atrakcyjne wzornictwo
 Brak brand awareness
 Brak strategii marketingowych, brak badań rynku
 Brak własnych (rumuńskich) sieci dystrybucji za granicą
 Niski stopień użycia technologii informatycznej
 Stosunkowo wysokie zużycie surowca i energii
 Słaba infrastruktura, co wpływa na wzrost cen przez wzrost cen transportu
 Brak zorganizowanych punktów dostawy surowców
 Brak klasterów (dopiero pierwszy powstał w Cluj w tym roku)
 Brak funduszy na inwestycje w ochronę środowiska
38
 Wysokie oprocentowanie kredytów, (ponad 10%, czyli ponad 3 razy więcej niż w
krajach zachodnich)
 Trudny dostęp do funduszy unijnych ( wymóg 50% kapitału własnego, limit dla
minimis 200.000 Euro)
 Fluktuacje kursu wymiany powyżej 5%
 Tłok na punktach granicznych
Szanse


















Koniunktura dla mebli z litego drewna oraz dla mebli z drewna szlachetnego
Rozwój produkcji części składowych z drewna litego przeznaczonych na eksport
Inwestycje
Wprowadzenie systemów zarządzania jakością
Wprowadzenie planowania długoterminowego
Wprowadzenie systemu certyfikowania lasów
Przygotowanie udziałów na targach
Ko finansowanie udziału na targach
Fundusze unijne w ramach wzrostu konkurencyjności (na technologie, sprzęt,
wprowadzanie standardów)
Program REGIO
Adaptacja treści programów nauki zawodowej i specjalistycznej w ramach
partneriatu między Ministerstwem Gospodarki, Handlu i Środowiska Biznesowego
(Ministerul Economiei, Comertului si Mediului de Afaceri) i Ministerstwem
Edukacji Narodowej – tym też nauki projektowania mebli
Organizowanie konkursów w dziedzinie projektowania mebli – wspólnie z
Zrzeszeniem Designerów i Narodową Radą ds. Innowacji.
Organizowanie i promocja Targów specjalistycznych
Działalności brandingowe
Identyfikacja potencjalnych rynków (np. Ameryka Południowa)
Promocja brandu branżowego «Durability, Style and Comfort »
Promocja technologii „czystych”
Wykorzystywanie technologii informacyjnej w produkcji, zarządzaniu,
działalnościach finansowo-księgowych
Wprowadzenie europejskiego znaku ekologicznego przez Regulamin CE nr. 66/2010, a w
Rumunii przez Rozporządzenie Rządu22 nr. 661/2011.

Zagrożenia
 Ubytek zasobów surowców
22
HG 661/2011 privind stabilirea unor masuri pentru asigurarea aplicarii la nivel national a prevederilor
Regulamentului (CE) nr. 66/2010 privind eticheta UE ecologica
39








Zatrata specyfiki narodowej
Mała innowacyjność
Mała efektywność gospodarowania
Globalizacja, ze wszystkimi ujemnymi skutkami
Używanie akcesoriów i składników słabej jakości
Brak dobrej jakości opakowań
Likwidacja na skutek bankructwa Narodowego Instytutu ds. Drewna23
Brak ułatwień dla producentów
Działania zaradcze wobec skutków kryzysu. Wobec barier wynikających z obecnego kryzysu podjęto szereg działań minimalizujących
skutki:
 Patronat Producentów Mebli prowadzi lobbing na rzecz branży wśród instytucji
rządowych i pozarządowych.
 Przedsiębiorcy uczestniczą na targach krajowych i międzynarodowych –
uczestnictwo jest częściowo sponsorowane z funduszy rządowych i unijnych
 Opracowano programy edukacyjne i badawcze dla producentów mebli w ramach
„Centrul De Formare Continua si Consultanta in Domeniul Industriei Lemnului
Brasov” – centrum nauczania dla dorosłych przy Uniwersytecie
"TRANSILVANIA" w Brasov, z finansowym poparciem CE w ramach programu
TEMPUS JEP Nº 12334/97. W ramach tego programu zorganizowano kursy dot
najnowszych maszyn przemysłu meblarskiego, projektowania mebli,
ekologicznych technologii itd.
 Rozpoczęto badania marketingowe dot. branży mebli
 Rozpoczęto nawiązywanie współpracy kooperacyjnej o charakterze horyzontalnym
i wertykalnym (klaster w Cluj)
5. Trendy rozwojowe i perspektywy branży;
Wśród osób działających w branży panuje nadzieja, że wkrótce można będzie rozmawiać o
firmach “europejskich”, patrząc mniej na pochodzenie towarów a ze znaczącym
zainteresowaniem na jakość produktów i usług, na profesjonalizm producentów i
handlowców
Rynek rumuński jest na poziomie rynku centralno – europejskiego, charakteryzowany silną
konkurencją między importem a produkcją lokalną dla uzyskania jak najlepszej pozycji na
rynku.
Podstawowym problemem to niedofinansowanie ( w tym niechęć banków do udzielania
kredytów zarówno dla firm jak i dla osób prywatnych), przepisy prawne niesprzyjające
rozwojowi przedsiębiorstw lub wielkim inwestycjom.
23
Decyzja nr. 5318 z dn 06.07.2011 Sądu Bucuresti - Oddział VII-a handlowy
40
Ostatnie wydarzenia polityczne również wpływają na prognozy, które nie są zbyt
optymistyczne; ludzie biznesu jednomyślnie twierdzą, że przeciętny konsument ma
najwięcej do stracenia.
„Dewaluacja leja w stosunku do najważniejszych walut doprowadza do wzrostu cen
importowanych produktów, co oznacza spadek konsumpcji i może skutkować w kolejne
redukcje zatrudnienia w firmach. Bez względu na to, czy firmy są eksporterami i zyskują
dzięki dewaluacji leja lub są aktywne na rynku krajowym i tracą przez dewaluację waluty
krajowej, to klienci będą najbardziej cierpieli24.
„Każda dewaluacja prowadzi natychmiast do obniżenia standardu życia, co najwięcej
wpływa na klienta. Z biegiem czasu sprzedaż spada. Prawie wszystkie surowce i
półprodukty w branży meblarskiej mają ceny wyrażane w euro, według kursu dnia zakupu.
Wszyscy przewidują najwyżej stabilizację rynku przez najbliższe miesiące i staramy się
zachować swój udział na rynku, co jest możliwe jedynie poprzez obniżanie kosztów. W tej
chwili, przy stawce VAT 24%, sytuacja jest coraz gorsza”25 (Dan Sucu, właściciel
MOBEXPERT, dla „Ziarul financiar”, 9 lipca 2012)
6. Targi, wystawy tematyczne
Najważniejsze targi i wystawy są organizowane we współpracy przez rejonowe izby
handlu i przemysłu i wyspecjalizowanych organizatorów imprez.
W dziedzinie meblarskiej, dekoracji wnętrz i przetwórstwa drewna niewątpliwie należy
wymienić dwie największe wystawy, które odbywają się w prawie tym samym okresie - w
połowie miesiąca września:
- Targi meblowe BIFE (organizator: ROMEXPO Bukareszt wspólnie z Narodową
Izbą Handlu i Przemysłu oraz ze Stowarzyszeniem „Rumuński Klub Meblarski”, w
tym roku – 21 wydanie)
- SIM (organizatorzy: EUROEXPO Bukareszt i Stowarzyszenie Rumuńskich
Producentów Mebli -2 wydanie)
W tym roku SIM (19-23 września 2012, już bardzo mocno reklamowany w mediach26)
będzie zajmowało powierzchnię wystawową ok. 20.000 m² i jest poświęcone przemysłowi
meblowemu, drewnianym wyrobom gotowym, surowcom, akcesoriom, dekoracjom
wnętrz, urządzeniom i sprzętowi do przeróbki drewna. Wystawia 180 firm, w tym ponad
160 producentów i firm z branży, z Polski Biuro Styl Sp. z o.o., Swinn Polska.
BIFE natomiast, zmuszone do podjęcia aktywnych działań, aby „walczyć” z poważną
konkurencją, nowo powstałych targów, które pozbawiły BIFE udziału cennego partnera w
osobie Stowarzyszenia Rumuńskich Producentów Mebli, rozpoczynają w tym roku
„przygodę innowacyjnej konstrukcji, stylu i wyrafinowania, łącząc w tym samym
24
(„Gândul.info”,06 lipca 2012)
Dan Sucu, właściciel MOBEXPERT, dla „Ziarul financiar”, 9 lipca 2012)
26
Oficjalna zapowiedź 22.03.2012 na konferencji prasowej pań Aurica Sereny, prezes Patronatu
producentów Mebli i Camelia Buda, dyrektor generalny Euroexpo Trade Fairs.
25
41
koncepcje najważniejsze marki meblarskie rumuńskie i zagraniczne” (oficjalna strona
internetowa imprezy).
Targi zorganizowane będą pod hasłem „play DESIGN feel” i zamiar organizatorów
jest by stały się „czymś więcej niż wystawą handlową, całym systemem odzwierciedlania i
analizowania przestrzeni na której mieszać będziemy w przyszłości. W związku z tym
organizatorzy proponują inny podział wystawy, w którym osobne miejsce zajmują, na
przykład.... kuchnie, którym jest poświęcony jeden cały pawilon. Inne tematy to: meble
klasyczne, projektowanie i dekoracje, akcesoria, urządzenia do przeróbki mebli.
Powierzchnia poświęcona imprezie wynosi, jak i na SIMie, ok. 20.000 m² ale jest
podzielona na kilka mniejszych pawilonów.
Międzynarodowe Targi BIE cieszą się uznaniem Globalnego Stowarzyszenia
Przemysłu Wystawowego (UFI).
20 letnią już tradycję mają targi ROMHOTEL organizowane jesienią każdego roku
przez ROMEXPO; są one poświęcone branży HoReCa i uczestniczą na nich i firmy
produkcyjne lub handlowe działające w tym zakresie.
Oprócz ww. imprez wystawowych, w województwach są również organizowane
imprezy wystawowe, niektóre z nich z uczestnictwem wystawców zagranicznych.
Warto tu wymienić:
 Timişoara: EXPO MOB i CASA TA (TWOJ DOM), w listopadzie (do roku 2011
była tu organizowana na początku każdego roku wystawa PRO MOB, w centrum
handlowym IULIUS MALL)
 Braşov - w lutym były zorganizowane targi specjalistyczne HoReCa EXPO, w
maju odbyła się 13 impreza pod tytułem EXPOWOOD, poświęcona przemysłowi
przeróbki drewna. Na imprezie zorganizowanej przez firmę Imageline, czyli
redakcję czasopism specjalistycznych INTARZIA i CASTOR – gospodarza
targów i głównego organizatora (www.intarzia.ro, www.infowood.ro,
www.imageline.ro, www.expowood.ro ) i firmę Margran Cluj www.margarn.ro)
uczestniczyło 70 wystawców, między innymi spółka z polskim kapitałem WOOD
MIZER – Cisnădie, w październiku odbędzie się wystawa EXPO MOBILA
BRASOV, w Brasov Business Park
 Cluj Napoca, uważane jako drugą stolicę Rumunii, ma długoletnią (ponad 20 lat)
tradycje wystawową. Tu działa firma EXPOTRANSILVANIA, która jako jeden z
nielicznych organizatorów targów posiada własne przestrzenie wystawowe. W
Cluju organizowane jest kilka imprez dla ludzi z branży meblarskiej: w lutym
AMBIENT WOOD, w marcu: HOTEL & CATERING, w kwietniu, równolegle,
CONMOB (do zakontraktowania mebli i dekoracji) i FORESTA ( impreza
poświęcona urządzeniom do przeróbki drewna), koniec września - początek
października: EXPO CASA i FATADA (projektowanie, ale i wyposażenie domów
i domów wypoczynkowych), w listopadzie – kolejne targi CONMOB.
EXPOTRANSILVANIA organizuje rocznie ok. 30 imprez o zasięgu
międzynarodowym, na których uczestniczą ponad 3.000 firm.
 Bacău – miejscowa firma wystawowa, EXPOBACAU należąca do Izby Handlu i
Przemysłu Bacău organizuje corocznie w czerwcu – lipcu tradycyjne wystawy
meblowe MOBEXPO i EXPO CASA
42

Constanţa - EXPOCONSTANTA zorganizowała w tym roku pierwszą wystawę
meblową Târgul de mobilă, ale organizuje już od 10 lat Targi specjalistyczne w
zakresie wyposażenia hoteli , restauracji itd.
Targi związane z gastronomią / HoReCa o mniejszym zasięgu, są organizowane również w
mniejszych miastach w Siedmiogrodzie – najbardziej znane w Târgu Mures.
7. Who’s who w Rumunii w branży meblarskiej
7.1. Firmy rumuńskie MOBEXPERT założono w 1993 r.; jest to spółka o kapitale 100% rumuńskim, której
właścicielem jest Dan Sucu. Mobexpert posiada dziewięć zakładów meblowych, które
produkują na rynek rumuński i na eksport (przeważnie do Francji) oraz sieć dystrybucji
złożoną z hipermarketów i sklepów z meblami domowymi i dekoracją wnętrz oraz brand
Mobexpert Office – meble biurowe i audytoryjne. MOBEXPERT jest w tej chwili liderem
rynku mebli w Rumunii. Grupa posada sklepy ww. wszystkich dużych miastach i
hipermarkety w Bucureşti, Braşov, Suceava, Piteşti, Sibiu, Iaşi i Oradea.W tej chwili
MOBEXPERT zatrudnia ok 2.000 pracowników, a obroty grupy Mobexpert wyniosły w
2011 ok. 115 mln euro. Firma posiada również Inwestycje MOBEXPERTU w okresie 20
lat działalności na rynku wynoszą 80 mln euro. „Nasi klienci w Rumunii to ludzie, którzy
ambitnie budują swoje życia i kariery solidnie i z pasją i sprawiają, że gospodarka się
rozwija. Równocześnie jest to kategoria najbardziej narażona na kryzys. My obiecujemy
im komfort, produkty ładne, wartościowe, w najlepszych cenach, jakie mogliśmy
uzyskać”27 Wbrew trudnemu okresowi gospodarczemu, MOBEXPERT liczy na znaczny
wzrost dzięki sklepom z poza Bukaresztu (+20% od początku tego roku) oraz na potencjał
dalszego rozwoju dużych miast. Obrót za rok 2011 – 113 mln euro: 40% wzrostu w dziale
outdoor, 58% - materace, 100% - dekoracja wnętrz; meble wypoczynkowe: 15- 20% .
Według TOP 300 CAPITAL, majątek właściciela MOBEXPERTU, Dana Sucu wynosi
140 mln euro.
LEMET – spółka rumuńska założona w 1991 r. w Câmpina, woj. Prahova. Firma
produkcyjno – handlowa kontrolowana przez pana Alexandru Rizea posiada 106 własnych
sklepów działających pod marką LEM’S , i jest obecna w jeszcze 30 innych. Zakłady produkcyjne zajmują powierzchnię 30.000 m² i przerabiają rocznie ponad 1,2 mln płyty wirowej. W roku 2011 obroty firmy wyniosły 173 mln ron -‐ (wzrost 21% w porównaniu z rokiem 2010)
27
– deklaracja Prezesa Grupy MOBEXPERT na otwarciu hypermarkietu w Oradea, w lipcu tego roku.
43
Forbes Rumunia wycenia majątek rodziny Rizea na poziomie 20 - 22 mln euro
(www.wall-street.ro)
ELVILA, spólka rumuńska założona w 1990 r. przez Viorela Cataramă jest nadal uważana
za jedną z najważniejszych rumuńskich marek w branży produkcji i handlu meblami.
Posiada 3 zakłady produkcyjne ulokowane w 3 województwach, produkujące meble
domowe, meble biurowe i hotelowe, meble tapicerowane, meble drobne (komódki, stoliki,
szafki nocne, wieszaki itd); fabryki wykonują i meble na zamówienie. W roku 2011 oW
roku 2011 obroty firmy wyniosły ok 100 mln euro. Firma zatrudnia ok. 2.000
pracowników i jest członkiem Stowarzyszenia Rumuńskich Producentów Mebli oraz
Rumuńskiej Izby Handlu i Przemysłu. W ofercie firmy znajdują się meble wszystkich
rodzajów: klasyczne, nowoczesne, wykonane z drewna litego, lub płyty wirowej
laminowanej (18 mm), płyty wirowej fornirowanej. ELVILA jest obecna w 55 sklepów,
w miastach: Alba Iulia, Alexandria, Bacau, Baia Mare, Botosani, Beius, Brad, Braila,
Brasov, Bucuresti, Calarasi, Cluj, Constanta, Craiova, Focsani, Galati, Iasi, Oradea, Mizil,
Petrosani, Ploiesti, Pitesti, Suceava, Targu Mures, Timisoara, Vaslui; posiada 30 sklepów
własnych a pozostałe działają w systemie francyzowym lub należą do dystrybutorów.
Według deklaracji właściciela firmy, „ELVILA liczy na wzrost ilości sklepów a nie na
wzrost wartości sprzedaży na metr kwadratowy. Jednocześnie firma jest zainteresowana
wzrostem eksportu, przeważnie do krajów europejskich, które są rynkami dosyć pewnymi;
w obecnej sytuacji ekonomicznej, podejmowanie działań i Rzyków związanych z rynkami
ryzykownymi, z myślą o zwiększonych zyskach nie wydaje się dobrym pomysłem”.
Nazwisko właściciela firmy, pana Viorela Catarama jest związane z ustanowieniem
nagrody Viorel Cataramă, nadawane, co roku uczniom liceum imienia „Gheorghe
Vrânceanu” w Bacău; Cataramă jest również inicjatorem serii wyjątkowych imprez i
koncertów muzycznych, przedstawień operowych, które odbywają się rok rocznie przed
Świętami Bożego Narodzenia w Operze Bukaresztańskiej. Według Forbes Rumunia
majątek Viorela Cataramă wynosi 120 – 125 mnl euro.
SILVAROM - zakłady meblowe założone w 1952; uległy prywatyzacji w 1993 i obecnie
są własnością znanych biznesmenów, braci Paunescu; firma produkuje zarówno meble
domowe, jak i biurowe, szkolne, hotelowe lub krzesła pod markami: SILVA CONFORT,
SILVA EDUCATIONAL, SILVA OFFICE. Produkty SILVAROM obecne są w 36
sklepach w całej Rumunii i eksportowane do Rosji, Austrii, Wielkiej Brytanii ( w zeszłym
roku firma straciła tradycyjnego kontrahenta w Niemczech, który zmienił dostawcę na
polskie firmy.
Ioan Mărginean – dyrektor ekonomiczny i jeden z akcjonariuszy firmy deklarował28 że
firma bazuje na produkcję mebli szkolnych: są realizowane kontrakty na remont
/rehabilitację szkół w całym kraju i osobno szkół w Bukareszcie – w tym ostatnim
przypadku meble są lepszej jakości. W roku bieżącym firma rozpoczęła produkcję mebli
do „klasy zerowej” – duże zamówienie Ministerstwa Edukacji. Firma realizuje również
program wspólnie z Ministerstwem Sprawiedliwości polegający na wyposażenie sal
sądowych. Ok. 70-80% obrotów firma zawdzięcza instytucjom publicznym. Przykładem
28
www.capital.ro / czerwiec 2012
44
jest i CEC Bank, który stał się klientem firmy ok. 3 lat temu (kiedy sam bank rozpoczął
proces modernizacji). Pozostałe 20 – 30% to meble domowe. Obroty za rok 2011
wynosiły 6 mnl euro, a na rok bieżący szacuje się osiągnięcie wzrostu ok 5 – 10%.
ARABESQUE - Dystrybutor materiałów budowlanych, lider rynku miejscowego, założona
w roku 1994 w Galati nad Dunajem firma działa obecnie na rynkach rumuńskim,
mołdawskim, serbskim, bułgarskim i ukraińskim. Posiada 38 centrów handlowych, w tym
18 w Rumunii. W zeszłym roku obroty wynosiły 470 mln euro (z czego 10 – 15%
generowały rynki zagraniczne; właściciel firmy, pan Cezary Rapotan, jest zdania29, „że
biznes mógłby wzrosnąć, ale sytuacja może ulegać zmianie z tygodnia na tydzień. Rozwój
całego przemysłu budowlanego i ogólnie gospodarki zależą od rozwiązania problemu
europejskiego kryzysu, wzrostu zaufania ze strony inwestorów, budżetu przyznanego na
inwestycje w kraju dla budowy / modernizacji jednostek społecznych oraz od pozycji
banków w sprawie kredytowania. Firma jest nadal zainteresowana ekspansją drogą
zakupów. Właściciel liczy na lekki wzrost biznesu w 2012 r. Majątek państwa Angeliki i
Cezarego Rapoatan wynosił w 2011 r. Ok. 500 mln. Euro.
RUS SAVITAR – CASA RUSU
Firma została założona w 1994 r.
jako firma handlowa, a w 2005r.
otworzyła pierwszy zakład
produkcyjny, kolejny w 2008 roku a
fabryka mebli tapicerowanych
została inaugurowana w roku 2010.
Sieć sklepów działająca pod nazwą
CASA RUSU zawierająca 11
jednostek powstała w 2009 r. Na
dzień 23 sierpnia 2012 jest
zaplanowane otwarcie kolejnego
sklepu w Bukareszcie, w ramach hipermarketu Carrefour – Colentina.
Obrót netto firmy za rok 2011 wynosił 15 mnl euro. Firma należy do rodziny Rusu której
majątek wynosił na koniec roku 2010 ok. 18 mln euro.
GREEN FOREST – firma produkcyjno handlowa z kapitałem rumuńskim,
wyspecjalizowana w produkcji mebli biurowych, hotelowych i do wyposażenia statków
pełnomorskich z płyty wirowej w różnych postaciach i MDF. Firma, założona w 1992 r,
ma siedzibę w Timiszoara, Firma posiada zakłady produkcyjne na powierzchni 3.000 m²,
jest certyfikowana przez CATAS - Włochy, posiada ISO 9001/2000 przez DQS German
Institute i Environmental Management Standard ISO 14001. W roku 2011 obroty netto
firmy wynosiły 3,20 mln euro
29
Viaţța libera, 15 iulie 2012 – via MEDIAFAX
45
6.2. Korporacje międzynarodowe
KIKA jest jednym z największym handlowców meblami i dekoracją wnętrz w Europie.
Firma ma 32 sklepów w Austrii (kraju pochodzenia) 6 na Węgrzech, 7 w Czechach, 2 na
Słowacji, 3 w Chorwacji i po jednym w Serbii i w Rumunii. Asortyment liczy ponad
50.000 artykułów, od drobnych akcesoriów do kompletnych rozwiązań wyposażenia
wnętrz typu premium. KIKA jest cennym dostawcą mebli biurowych dla małych firm o
ograniczonych możliwościach finansowych, działających w małych mieszkaniach –
najczęściej w blokach. Sklep firmy w Bukareszcie, o powierzchni 19.000 m² rejestrował
we wrześniu 2011 r. sprzedaż miesięczna na metr kwadratowy w wysokości 51 euro.
IKEA otwarła sklep w Bukareszcie w 2007 r. Od tego momentu firma stała się aktywnym
uczestnikiem w życiu codziennym Rumunów, którzy nie wyobrażają sobie wizyty w
stolicy bez zwiedzania tego sklepu zajmującego powierzchnię 26.000 m² w rejonie z
bardzo intensywnym ruchem drogowym. Na koniec roku 2011 sprzedaż miesięczna na
metr kwadratowy wynosiła 300 euro, co oznacza30 „wygranie wojny z MOBEXPERTEM i
KIKA „ w zakresie sprzedaży na metr kwadratowy. Na razie nie mówi się o kolejnych
sklepach IKEA w Rumunii, ale wiele rumuńskich zakładów meblarskich produkuje dla
IKEI (SORTILEMN Gherla, na przykład, eksportuje 99% swojej produkcji a największe
obroty ma ze szwedzkim gigantem.
JYSK – e. to duńska firma handlująca szerokim asortymentem produktów gospodarstwa
domowego, proponująca swoim klientom wysoką jakość po niskiej cenie. W rumuńskich
sklepach firmy klient odnajduje wszystko, co może być potrzebne w życiu codziennym –
od serwetek do mebli, wszystko w jednym sklepie. Do Końca roku 2011 firma
zainwestowała w Rumunii ok. 10 mln euro w sieci 13 sklepów;
ANTARES Cluj. Jeden z najważniejszych krajowych producentów krzeseł biurowych.
Firma została założona w 1998 r. Jest członkiem międzynarodowej grupy Antares
International z filiami na Węgrzech, W Bułgarii, Czechach, Serbii, na Słowacji. Na koniec
roku 2011 r. firma zatrudniała 97 pracowników, miała 2 sklepy własne w Cluju i w
Bukareszcie i rejestrowała obroty netto w wysokości 6,88 mln euro. Posiada liczną sieć
dystrybutorów, dzięki którym jest jednym z największych partnerów instytucji
państwowych, rządowych itd. w zakresie dostawy krzeseł biurowych.
7. Podsumowanie.
Analiza SWOT rumuńskiego sektora przedsiębiorstw meblarskich wskazuje na duży
potencjał lecz szereg niedociągnięć:
 niski stopień kooperacji samych przedsiębiorstw oraz przedsiębiorstw z
instytucjami z otoczenia biznesu – czyli brak integracji producentów z handlem –
szczególnie boleśnie dotyczy to małych producentów
 niski stopień integracji z jednostkami naukowymi
 mało ciekawe wzornictwo, nienajlepszą jakość projektowania
30
Ziarul Financiar, wrzesień 2011
46
 niska wydajność pracy (z powodów starej technologii ale i braków w systemie
zarządzania produkcją)
 niska jakość akcesoriów
Tymczasem polska branża meblarska wykazuje dobre wyniki, polskie meble cieszą się
dobrą opinią na rumuńskim rynku.
Jednak ze względu na istniejące trendy w rumuńskim meblarstwie i na konkurencję na
rynku międzynarodowym, należy uznać że rynek rumuński w najbliższych latach będzie
raczej mało chłonny na import lecz będzie poszukiwał przede wszystkim te elementy które
pozwolą na rozwój własnej produkcji i własnego eksportu, a więc:







maszyny i urządzenia do produkcji
akcesoria i materiały
szlachetne surowce
know – how i naukę zawodów specyficznych dla branży
nowe rozwiązania technologiczne, produktowe, organizacyjne
projektowanie
wszelkie formy współpracy.
Anna Maria RADU, mba
PFA Anna Maria RADU
Bucuresti, str. Clucerului 32, sector 1
Tel 0722380014, Email: [email protected]
47

Pobierz - Wydział Promocji Handlu i Inwestycji Ambasady RP w

Transkrypt

Podobne dokumenty

Meble biuletyn 2

katalog form podwórkowych nr 2

Mobilne rozwiązania dla magazynu meblowego

Katalog PDF - Meble