Tradycją już jest, że pod koniec sierpnia lub na początku września

Tradycją już jest, że pod koniec sierpnia lub na początku września

Dziura Małgorzata
Wachowicz Elżbieta
Przedszkole Miejskie Nr 5
w Zamościu
PRZEDSZKOLNE DOŻYNKI – SCENARIUSZ UROCZYSTOŚCI
Cel ogólny: Budzenie zainteresowań tradycjami i miejscowym folklorem.
Cele szczegółowe:
aktywne uczestnictwo w poznawaniu tradycji i zwyczajów wiążących się z
obrzędem dożynkowym;
prezentacja tańców i przyśpiewek ludowych;
recytacja utworów wierszowanych pochodzących z twórczości ludowej;
Przebieg uroczystości
Wprowadzenie:
Misja i wizja naszego Przedszkola zakłada kultywowanie tradycji
ludowych oraz występy dzieci na rzecz lokalnego środowiska, stąd też zrodził
się pomysł zorganizowania przedszkolnych dożynek w naszej placówce.
Tradycją już jest, że pod koniec sierpnia lub na początku września
obchodzi się uroczyście święto plonów nie tylko w naszym regionie. Od
zamierzchłych już czasów każdej pracy ludzkiej w polu towarzyszyły
różnorakie zabiegi magiczne, które miały zapewnić dobry urodzaj. Obrzędy
związane ze zbiorem plonów należą do najstarszych. W dniu zakończenia żniw
przynoszono z pola ostatnią garść zboża, którą przechowywano aż do siewów
wiosennych. Przynoszeniu temu towarzyszyły pewne czynności rozwojowe np.
oblewanie niosącego wodą, co miało zapewnić przyszłym plonom odpowiednią
ilość deszczów. Z czasem początkowe zwyczaje przeistoczyły się w większe
widowiska obrzędowe. Zamiast garści zboża przynoszono odpowiednio
składane i wite wieńce strojne w kwiaty i wstążki. Uczestniczyła w tym już
większa grupa ludzi śpiewając pieśni dożynkowe, wyrażając radość z
zakończenia zbioru zbóż. Tak powstał na ziemi polskiej zwyczaj dożynek.
Zapraszamy do wspólnej zabawy i obejrzenia występów przygotowanych
na miarę dzieci przedszkolnych.
1
Wiersz Dawne dziewczęta.
(C. Wybraniec)
Kiedyś, gdy dziewczęta w pole żąć chodziły
bielusieńkie chusty na głowie nosiły.
Fartuchy do ziemi lniane przypinały,
wszyscy się dziwili skąd urodę miały.
Co dzień zimną wodą buzie swoje myły,
po porannej rosie boso żąć chodziły.
Nikt z nas nie pamięta takich żniw wesołych,
z pieśnią się wracało, z kłosem zboża do stodoły.
Teraz słychać traktor, jak ciągnie maszyna
wykosi, wyzbiera, zaorze na zimę.
Smutno teraz w polu, smutno i w zagrodzie
nie śpiewają ludzie, nie śpiewają co dzień.
Tylko śpiew skowronka płynie nieustannie
Śpiewa on za ludzi, dla ludzi, jakże bardzo ładnie.
Wiersz Pójdźcie żąć. ( S. Szuchowa, H. Zdzitowiecka)
Złotych ziaren pełny kłos
Czyj to w polu dzwoni głos?
Pójdźcie żąć! Pójdźcie żąć!
Przepióreczka woła nas,
bo już nadszedł żniwny czas.
Pójdźcie żąć! Pójdźcie żąć!
Już idziemy całą wsią...
Drżą motory, ostrza lśnią.
Pójdźcie żąć! Pójdźcie żąć!
Pójdźcie żąć gromadą całą,
bo już żytko nam dojrzało.
Pójdźcie żąć! Pójdźcie żąć!
Wiersz Na polu.
Na tym naszym polu
Jest wszelakie zboże
Będzie dosyć chleba
Jeśli Bóg pomoże.
Ze złotej pszenicy
Będzie mąka biała
Lubi z niej kluseczki
Nasza Julka mała.
A z tego jęczmienia
Będzie smaczna kasza
Oj, lubi ja, lubi
Ta Kasieńka nasza.
(M. Konopnicka)
2
Kasza będzie z gryki
Kasza będzie z prosa
Co się na nim z rana
Błyszczy jasna rosa.
Z owsa będzie smaczny
Obrok dla konika
Jak go sobie podje
Wesoło pobryka.
A z tego tu żyta
Będzie chleb powszedni
Dostaną go dzieci
Dostaną go biedni.
TANIEC –
Wiersz Słonko się zniżyło (wiersz zbiór własny)
Słonko się zniżyło,
lato się skończyło,
kombajny już pościnały,
prasy pięknie powiązały
co na polu urosło.
Dziewczęta co w polu zboże swe kosiły
pozbierały po troszeczku,
po ździebełku, po kłoseczku
wieniec z niego uwiły.
/ Wniesienie wieńca dożynkowego, chleba i koszy z owocami. Wieniec
przedstawia „Królową zbiorów”- kobietę z kłosami zbóż, kwiatów i bochnem
chleba. Wieniec niosą dzieci z pomocą nauczycielek. w tym czasie dzieci
śpiewają piosenkę „Plon niesiemy plon.”/
PIOSENKA -Plon niesiemy, plon.
Plon niesiemy plon
z tych zamojskich stron
żeby dobrze plonowało,
chleba nam nie brakowało.
Plon niesiemy polon,
z tych zamojskich stron.
I
Hej rozstąpcie że się na boki na strony,
bo niesiemy wieniec pięknie przystrojony.
Hej niesiemy wieniec zbożem malowany
Z tej zamojskiej ziemi w mozole zebrany.
Ref:
Plon niesiemy plon ...
II
Wieniec, który żeśmy ze zboża uwili
3
w imieniu przedszkola tutaj przynosimy.
Są w nim kłosy żyta, owsa i pszenicy,
są kłosy jęczmienia kwiaty rozmaite.
Ref:
Plon niesiemy plon ...
III
Hej plon przynosimy z wesołym śpiewaniem,
w każdym kłosku radość, w każdym kłosku granie.
Przyjmijcie nas goście, przyjmijcie z radością,
podzielimy chlebem i miasta i wioski.
Ref:
Plon niesiemy plon ...
/ Przekazanie wieńca, koszy z owocami i chleba gospodarzowi dożynek –
P. Dyrektor/
Podanie chleba gospodarzowi dożynek (A. Magdziak).
Przyjmij gospodarzu chleb zamojskiej ziemi,
Tobie nasz włodarzu powierzyć go chcemy.
Wraz z tym bochnem złotym przyjmij serca nasze,
dodamy doń potem pieśni na okrasę.
Dziel więc sprawiedliwie ten bochenek duży,
żeby każdy dostał na ile zasłużył.
Wiersz Dożynkowy wieniec (A. Magdziak).
Kłosy naszej ziemi w dożynkowym wieńcu,
rosły w ciepłym deszczu, dojrzewały w słońcu.
Przynosimy je dziś gospodarzu Tobie
w nich nasz trud zawarty i radość i zdrowie.
Przyjm te kłosy złote wraz z gorącym sercem,
które Ci dajemy z dożynkowym wieńcem.
Przyjmij także bochen upieczony uczciwie,
chleb ten gospodarzu podziel sprawiedliwie.
UCIEKŁA MI PSZEPÓRECZKA W PROSO – TANIEC
Wiersz Dożynkowa zabawa. (A. Magdziak)
Jak radośnie gra kapela
pohukuje przyśpiewkami
dziś w przedszkolu są dożynki
radość chodzi podwórkami.
Za kapelą gospodynie
na tęczowo wystrojone
garście kłosów, pęki kwiatów
nad głowami uniesione
Jak zagrają obertasa
4
z bębenkami, dzwoneczkami
pójdą z desek białe wióry
wiatr zaszumi spódnicami.
TANIEC
Wiersz Zawołanie żniwne (zbiory własne)
Zawołanie żniwne ucichło na polu,
serce raźniej bije, gdy zboże w zapolu.
Udał nam się pięknie plon
złotego ziarna pełno w dom.
A bo my się żniwiareczki starały
bo my wszystką oziminę zebrały.
Wiersz Świeży chlebuś. (A. Magdziakowa)
/ Inscenizacja wiersza. Na środku sceny stoi dzieża, dziewczynki w strojach
ludowych wyrabiają ciasto na chleb, formują bochenki i wkładają łopatą do
pieca./
Stoi pękata dzieża okryta pierzyną
i zakwasza rozczyn na chlebne pieczywo
Mama długo miesi pulchne ciasto w dzieży,
pali w piecu drzewem, będzie chlebuś świeży.
Formuje bochenki, na łopatę kładzie
kropi zimną wodą i do pieca wsadza.
Upieczone chleby, na cały dom pachną
ustawione rzędem na ławie pod ścianą.
Nożem krzyżyk kreśli zanim chleb przekroi,
babcia tak robiła i mama tak robi.
Za tydzień znów będzie ciasto rosło w dzieży.
Mama wszystko zrobi, będzie chlebuś świeży.
/ Na zakończenie dziewczynki w strojach ludowych wyciągają upieczone
bochenki - bułeczki z pieca i częstują wszystkich zebranych gości/
TANIEC
5
4. Wykonywanie zadań związanych z realizacją program edukacji
antynikotynowej dla dzieci przedszkolnych „Czyste powietrze wokół nas”
Od roku 2009 systematyczne realizuję program edukacji antynikotynowej
dla dzieci przedszkolnych „Czyste powietrze wokół nas” Instytutu Matki
i
Dziecka,
rozpropagowany
przez
Powiatową
Stację
Sanitarno
–
Epidemiologiczną w Zamościu. Program zawiera cele skierowane na
kształtowanie właściwych postaw i nawyków, ukazanie zagrożeń i umiejętność
ich rozpoznawania oraz ukazanie wartości zdrowia i zdrowego stylu życia.
Głównym zadaniem programu jest wykształcenie u dzieci świadomej
umiejętności radzenia sobie w sytuacjach, w których inne osoby palą przy nich
papierosy. Program ma charakter profilaktyczny i jest skierowany do grupy
przedszkolnej.
Stanowi
on
pierwsze
ogniwo
w
cyklu
programów
antynikotynowych.
Przystępując do realizacji zadań programowych przedstawiłam na
spotkaniu z rodzicami założenia programu edukacyjnego, a nade wszystko
włączenie ich do współpracy. Podobnym celom służył też przygotowany przeze
mnie ,,List” do rodziców dzieci biorących udział w programie „Czyste powietrze
wokół nas”. Treść listu zawierała informacje dotyczące skutków biernego
palenia (tzn. przebywania wśród osób palących), praw dziecka do decydowania
o tym co się wokół niego dzieje oraz zachęcenia rodziców do wspierania
wysiłków przedszkola mających na celu działania profilaktyczne. Na bieżąco też
informuję rodziców o spostrzeżeniach dzieci na temat palenia papierosów, ich
często bardzo poważnych refleksjach i bujnej twórczości.
Programem objęłam dzieci z oddziału przedszkolnego. W ramach
realizacji programu prowadziłam cykl pięciu zajęć dydaktycznych. Wyjaśnię, iż
zajęcia edukacji antynikotynowej prowadziłam w ramach zajęć dydaktycznych
w godzinach pracy. Zajęcia te koncentrowałam na pobudzaniu i stymulowaniu
różnych form aktywności dzieci (zabawy twórcze, tematyczne, konstrukcyjne).
Prowadzone przeze mnie zajęcia miały charakter warsztatowy, bowiem ta forma
dostarcza dzieciom okazji do uczenia się przez doświadczanie. W toku zajęć
6
wykorzystałam następujące metody aktywizujące: wycieczka; „narysuj i napisz”
– diagnoza wiedzy; burza mózgów, ćwiczenia respiracyjne, drama, piosenka,
plakaty itp. Dostrzegłam, iż proponowana przeze mnie praca w grupach
wpłynęła pozytywnie na współpracę między uczestnikami zajęć, dialog między
nimi oraz umożliwiła konfrontację wiedzy. Ponadto forma ta stworzyła szansę
do aktywizowania dzieci nieśmiałych w grupie.
Mając na uwadze, iż odbiorcami programu są małe dzieci, przekazywane
przeze mnie informacje dotyczące szkodliwości palenia tytoniu nie zawierały
drastycznych następstw zdrowotnych jak nowotwory czy zawał serca, ale takich
objawów jak: kaszel, odksztuszanie, gorsza wydolność fizyczna, przebarwienie
zębów itp. Ponadto zwracałam uwagę by w żadnej sytuacji nie występować
przeciwko rodzicom palącym, by przez palenie tytoniu rodzice nie tracili
autorytetu.
Dokonując ewaluacji prowadzonych przeze mnie zajęć z dziećmi
wykorzystywałam następujące metody ewaluacyjne: „Kosz i walizeczka”,
„Barometr nastroju” oraz Smily. Co najmniej jedną z wymienionych metod
proponowałam dzieciom po każdym zajęciu. Przedszkolaki bardzo pozytywnie
oceniały zarówno treści jak też samopoczucie podczas zajęć. Rodzice natomiast,
jak wynikało z rozmów cenili zdobytą przez dzieci wiedzę i dojrzałe zachowanie
w sytuacjach, w których osoby dorosłe palą. Ponieważ prowadzony przeze mnie
program zyskał uznanie dzieci i rodziców jego realizację zamierzam
kontynuować w kolejnych latach mojej pracy pedagogicznej.
7