wątroba, pęcherz, nerki

Transkrypt

PAWEŁ GLUGLA
WĄTROBA,
PĘCHERZ,
NERKI
WYDAWNICTWO ,AMBROZJA"
KRAKÓW 2005 r.
WYDAWNICTWO „AMBROZJA" KRAKÓW 2 0 0 5 r.
Adres dla korespondencji: 30-960 Kraków 1, skr. poczt. 210
e-mail: redakcja @ uzdrawiacz.com.pl
Autor serii: ZBIGNIEW SATAŁA
ISBN 83-918855-7-7
© Copyright by WYDAWNICTWO ..AMBROZJA"
Zeszyt 1/46
Redaktor techniczny: TADEUSZ PIĘTKA
Korekta: ANTONINA KOBIELUS
Skład: ,,Zecer", Kraków
Druk: EURODRUK Kraków. Kraków, al. Pokoju 3
WfJTROfłn, NCRKI, P€CH€RZ
Na mniejsze lub większe dolegliwości wątroby, nerek i pęcherza
cierpiał niemal każdy. Jakże często cierpimy na kłopoty z kolką
nerkową lub wątrobową, mamy kłopoty z oddawaniem moczu,
narzekamy na przeziębiony pęcherz. Słyszymy, że ktoś z bliskich
zachorował na marskość wątroby czy też wirusowe zapalenie wątroby. Nasz znakomity współpracownik, autor kilku książek o naturoterapii, a także większych i mniejszych publikacji do ,,Poradnika
Uzdrawiacza"'. Paweł GLUGLA opracował tym razem świetny przewodnik po chorobach wątroby, nerek i pęcherza. Pawła Gluglę
możemy zarekomendować choćby jego poprzednimi książkami:
..Choroby skóry", ,, Wszystko o chorobach oczu"', ..Lecznicze diety na
częste choroby". Stały się one prawdziwym bestsellerem i kilkunastotysięczne nakłady rozchodziły się w ciągu kilku miesięcy.
Jest autorem bardzo kompetentnym, znawcą przeróżnych recept i
przepisów zarówno medycznych, jak i naturalnych na wiele dolegliwości. Z wykształcenia epidemiolog, posiada specjalizację z zakresu higieny.
Książka ,,Wątroba, pęcherz, nerki" zawiera mnóstwo pożytecznych, ciekawych, prostych i sprawdzonych przepisów nazwałczanie
wszełkich, od najdrobniejszych po poważne dolegliwości chorób
podanych w tytule. Zresztą w książce Pawła Glugli nie tylko ważne
3
są przepisy i rady dotyczące sporządzania różnych naparów, nalewek i mikstur na konkretne dolegliwości. Autor pisze i daje nam
mnóstwo rad jak żyć, aby nie chorować. Znajdziemy tu mnóstwo
dobrych i cennych rad co jeść, jak często, ile i kiedy aby uniknąć
niepotrzebnych i niemiłych przypadłości. Czytając to wszystko wydaje się, że większość tych prawd znamy, wszystko wiemy, ale... No
właśnie, nawetjeśli coś jest nam znane, to najczęściej niedokładnie,
często proste zasady przeinaczamy i stosując się do nich źle —
robimy sobie krzywdę. Paweł Glugla porządkuje te przeróżne oczywiste i mniej znane zasady, wypunktowujeje, daje nam krótkie i proste
przykazania. Warto mieć je zawsze pod ręką, aby sięgać po te rady,
nie tylko w przypadku, gdy choroba da już o sobie znać. Trzeba je
czytać ciągle, wracać do nich, aby stosując się do tych zasad nie
dopuszczać do cięższych schorzeń.
Książka Pawła Glugli jest też praktycznym przewodnikiem po
ziołach, lekach naturalnych i syntetycznych dostępnych bez recepty,
które leczą i koją dolegliwości wątroby, nerek i pęcherza. Taki
przewodnik jest wręcz niezbędny na półce w każdym domu.
WĄTROBA
Wątroba to narząd wewnętrzny, który w organizmie pełni funkcję
wielkiego laboratorium. Bez wątroby niemożliwe jest życie. Poza tym
wiedzieć trzeba, że:
• produkuje żółć (odprowadzaną drogami żółciowymi do pęcherzyka żółciowego, a stamtąd jest okresowo wyrzucana do dwunastnicy w celu trawienia tłuszczów);
• bierze czynny udział w przemianie białek, węglowodanów,
tłuszczów;
• jest magazynem glukozy (cukru) w postaci glikogenu;
• unieczynnia i usuwa z krwi substancje toksyczne i biologicznie czynne (usuwane są z organizmu z moczem lub żółcią z
kałem), np. hormony;
• produkuje niektóre hormony (substancje ustrojowe) — np.
somatomedyny;
• magazynuje niektóre witaminy (np. A, D, B12);
• syntetyzuje wiele ważnych białek ustrojowych (m.in. potrzebnych do wytwarzania hormonów);
• jest ważnym narządem regulującym gospodarkę wodno elektrolitową i równowagę kwasowo - zasadową;
• wytwarza czynniki krzepnięcia krwi.
U osób młodych, zdrowych regeneracja komórek wątrobowych
przebiega szybciej niż u chorych, czy w zaawansowanym wieku.
Komórki wątrobowe odnawiają się co 50 - 75 dni. Należy jednak
pamiętać, że wątroba nie ma nieograniczonych możliwości. Jest jak
gąbka — pochłania wiele substancji — w tym i silnie trujących. Jak
powszechnie wiadomo w wątrobie często umiejscawiają się przerzuty nowotworowe. Prowadźmy więc zdrowy tryb życia.
5
Rozdział I
CHOROBY WĄTROBY
I DRÓG ŻÓŁCIOWYCH
Coraz więcej ludzi narzeka na różnorodne dolegliwości
wątroby i dróg żółciowych. Wielu z nich nie wie, że nierzadko
ma poważnie uszkodzoną wątrobę. Dopiero przypadkowe,
wykonywane z innych przyczyn badania wykazują zły stan
wątroby i dróg żółciowych.
Przyczyn powstawania chorób wątroby i dróg żółciowych jest
wiele. Te najczęstsze to:
• błędy dietetyczne,
• zakażenia (wirusami, bakteriami i innymi drobnoustrojami z
pasożytami włącznie, które mają powinowactwo do tego narządu),
• spożywanie alkoholu (zwłaszcza przewlekłe, w nadmiernych
ilościach),
• narażenie na kontakt z substancjami potencjalnie uszkadzającymi wątrobę,
• wytrącanie się w drogach żółciowych, w pęcherzyku złogów —
czyli kamieni żółciowych,
• istnienie choroby nowotworowej wątroby lub innego narządu
(przerzut),
• wpływ układu nerwowego (niekorzystny),
• przewlekłe stosowanie niektórych leków,
• inne.
6
OBJAWY CHORÓB WĄTROBY
Istotnejest, aby pamiętać, że sam miąższ wątroby, nawet gdy toczy
się w nim ostry proces chorobowy — nie boli. Odczuwane dolegliwości w prawym podżebrzu spowodowane są na ogół procesem toczącym się w drogach lub pęcherzyku żółciowym, albo uciskiem powiększonej wątroby.
U CHOREGO MOGĄ WYSTĄPIĆ NASTĘPUJĄCE OBJAWY:
• żółtaczka (zażółcenie skóry i twardówek oczu) — nie zawsze
pojawia się nawet w ostrym przypadku (np. wirusowego zapalenia
wątroby). Musi być ona różnicowana przez lekarza ze znalezieniem przyczyny jej powstania włącznie
• zciemnienie moczu (mocz może mieć barwę ciemnego piwa)
A odbarwienie kału (kał określany bywa jako biały
A wodobrzusze (świadczy o gromadzeniu się płynu przesiękowego
w jamie otrzewnej)
A pajączki skórne (naczyniowe — na tułowiu)
A powiększenie i wypełnienie naczyń skórnych (nierzadko żył
szyjnych)
A świąd skóry (występuje często w przebiegu żółtaczki)
A powiększenie wątroby, śledziony (wątroba jest poniżej ostatniego łuku żebrowego, łatwo wyczuwalna)
A krwotoki (np. z żylaków przełyku)
A utrata masy ciała
A bóle kolkowe (wątrobowo - żółciowe)
A uczucie ucisku w nadbrzuszu i prawym podiebrzu
A niesmak w ustach
A gorzkie, puste odbijanie
A nudności lub wymioty
A zaczerwienienie opuszków palców dłoni, stóp
A zaparcia
A zaburzenia krzepnięcia krwi, petocie
A nadmierna potliwość
A osłabienie ogólne, łatwa męczliwość i nużliwość
A zaburzenia pracy serca (nadmierne — szybkie lub słabe —
wolne)
7
• nadmierne pobudzenie lub senność z zaburzeniami psychicznymi włącznie
• objawy grypopodobne (przy początkowej fazie wirusowego zapalenia wątroby)
• śpiączka wątrobowa (w bardzo poważnych stanach)
• nietolerancja wielu pokarmów
• ziemista, zażółcona cera.
Jak wiadomo, nie zawsze występują u danego chorego wszystkie objawy. Często są one słabo nasilone, początkowo niezauważalne. Nie wolno jednak żadnego niepokojącego objawu bagatelizować w myśl zasady: ,,z małej chmury może być duży deszcz i
na odwrót".
CO USZKADZA WĄTROBĘ?
Wątroba jest narządem, w którym dokonuje się szereg przemian
unieszkodliwiających i wydalających leki i inne substancje. W niej
osiadają wchłonięte substancje. Wiele z nich ma tak zwane działanie
hepatotoksyczne (czyli toksyczne na wątrobę). Szczególnie niebezpieczne są alkohole (metylowy, etylowy, glikol) oraz zatrucia grzybami,
różnymi innymi związkami chemicznymi, a także przewlekłe narażenie na nie organizmu (np. w pracy). Ostrożność należy zachować też
stosując leki. Opisywano powstawanie zmian chorobowych w uprzednio zdrowej wątrobie u osób przewlekle stosujących salicylany (np.
aspirynę). Polekowe uszkodzenia wątroby stanowią bowiem zjawisko
narastające. Wzrasta liczba leków o udowodnionym działaniu toksycznym na wątrobę. Nie sposób wymienić tu wszystkich.
LEKI, KTÓRE SZKODZĄ (za Maddrey'em):
+ niektóre leki przeciwzapalne i przeciwbólowe oraz znieczulające
* niektóre leki przeciwarytmiczne, przećiwnadciśnieniowe,
moczopędne
* niektóre antybiotyki i sulfonamidy
* niektóre leki przeciwdrgawkowe
8
* niektóre leki przeciwgrzybiczne i przeciwpasożytnicze
* niektóre leki psychotropowe
* niektóre leki przeciwnowotworowe
* niektóre leki przeciwgruźlicze, przeciwgorączkowe
•k niektóre steroidowe środki antykoncepcyjne, anaboliki i hormony męskie.
Wszystko zależy od reakcji organizmu, zastosowanej dawki, czasokresu stosowania, reakcji z innymi lekami, wydolnością wątroby i całego organizmu. Uszkodzenia polekowe i pozatruciowe
mogą być różne — np. ostra lub przewlekła martwica •wątroby, ostre i
przewlekłe jej zapalenie, włóknienie. marskość, żółtaczki, ogólne
reakcje nadwrażliwości. Zatrucia mogą dotyczyć dorosłych, jak i
dzieci.
A oto wykaz związków chemicznych i pierwiastków nieodwracalnie
uszkadzających wątrobę:
— ARSEN
— CHROM
— CYNK
— FOSFOR
— MIEDŹ
— OŁÓW
— OSM
— RTĘĆ
— SREBRO
— TAL
— CHLOROFORM
— CZTEROCHLOREK WĘGLA
— TRÓJCHLOROETYLEN
— ALKOHOLE
— BENZEN I POCHODNE
— DWUSIARCZEK WĘGLA
CIEKAWOSTKA: warto stosować leki w postaci czopków
doodbytniczych, gdyż wchłonięte z odbytu nie przechodzą przez krążenie wrotne
wątroby i oszczędzają ją. Jest
to istotne zwłaszcza przy
przewlekłym stosowaniu leków przeciwreumatycznych,
przeciwbólowych,
przeciwwymiotnych, przeciwgorączkowych, przeczyszczających.
Leki te nie drażnią błony śluzowej przewodu pokarmowego.
Należy brać to pod uwagę w związku z zagrożeniami zawodowymi.
Okazuje się. że wątroba ma bardzo dużą rezerwę funkcjonalną.
Dlatego też objawy uszkodzenia można wykryć tradycyjnymi metodami badań dopiero po wyłączeniu czynności połowy jej komórek. Na
9
szczęście narząd ten ma duże zdolności regeneracyjne. Jednak i one
— o czym warto pamiętać — mają swoje granice. Zależą one od wielu
czynników. Powszechnie udowodniono, że procesy odnowy komórek
wątrobowych przebiegają znacznie szybciej u ludzi młodych, zwłaszcza nie mających niedoborów białkowych organizmu i nie obciążonych innymi przewlekłymi schorzeniami narządowymi.
Wszystkie praktycznie substancje pochodzące z zewnątrz organizmu, przechodząc do wątroby, ulegają w niej szeregu przemianom. Są
one bądź to dalej przez organizm pożytkowane (np. żywność) lub w
różny sposób w niej unieczynniane i wydalane z organizmu (np. z
kałem, moczem, potem, żółcią itd.). Łatwo więc teraz zrozumieć, że
niewydolna, chora wątroba nie jest w stanie sprostać tym zadaniom.
Pochłania ona jak gąbka wszelkie chemikalia, które trafiły różnymi
drogami do organizmu (drogą doustną, oddechową, przez skórę,
dożylnie, dotętniczo, wstrzyknięte też domięśniowo, podskórnie,
śródskórnie itd.).
ZATRUCIA GRZYBAMI
Do uszkodzeń wątroby dojść może w przypadku zatruć niektórymi
grzybami. Generalnie należy stwierdzić, że grzyby są ciężko strawne
i stanowią bardzo duże obciążenie dla przewodu pokarmowego, a
zwłaszcza dla wątroby. Szczególnie niebezpieczne są zatrucia grzybami trującymi — w tym silnie, śmiertelnie trującym muchomorem
sromotnikowym. Zawiera on aż 11 toksycznych związków. Doprowadzają one do wystąpienia 3 okresów zatrucia, z czego trzeci to
uszkodzenie narządów wewnętrznych — wątroby z żółtaczką i skazą
krwotoczną. W zależności od przebiegu może dojść do ostrej martwicy
wątroby i śpiączki. Najczęściej przyczyną zgonu jest ostra niewydolność wątroby i jej martwica oraz porażenie ośrodka oddychania i
pracy serca. Należy pamiętać, że pierwsze objawy zatrucia występują
zwykle w 8 - 12 - 24 godziny od spożycia grzybów. Również i inne
grzyby mogą trwale uszkadzać miąższ wątroby (np. muchomor
wiosenny, jadowity, piestrzenica kasztanowata, zasłonak rudy, wieruszka zatokowa, gąska tygrysowata, maślanka wiązkowa, borowik
szatański, różne rodzaje mleczajów i gołąbków, krowiak podwinięty).
Zatrucia mają różny przebieg ze zgonami włącznie.
To
minusowe
ZflPflL€NI€ WĄTROBY (UJZUJ)
Zwane często niepoprawnie żółtaczką zakaźną. Jest to grupa
chorób zakaźnych wywoływanych przez wirusy mające powinowactwo do wątroby. Znane jest obecnie co najmniej 6 typów wirusów
zapalenia wątroby (typ HAV wywołuje wirusowe zapalenie wątroby
typu ,,A", typ HBV — WZW „B", typ HCV — WZW „C", typ HDV —
WZW „D", typ HEV — WZW "E". typ HGV — WZW..G"). Typy „C" i
,,E" nazywano dawniej wspólnym typem nieA nieB. Poza wirusami
WZW może wywoływać wirus cytomegalii (CMV), Herpes (HSV)
Epsteina - Barr (EBV).
WIRUSY POWODUJĄCE WZW TYP „A" (HAV) I TYP „ E " (HEV)
szerzą się drogą pokarmową (chory wydala je ze śliną, kałem i zakaża
innych). Na ogół choroba szerzy się przez produkty spożywcze
(żywność) i wodę — drogą pokarmową, rzadziej przez kontakt
bezpośredni, również przez wspólne przybory toaletowe, a także
przez owady (np. muchy).
Natomiast WIRUSY WOWOŁUJĄCE WZW TYPU „B", ,,C", ,,D " —
szerzą się drogą pozajelitową — przez naruszenie ciągłości tkanek,
(np. podczas zabiegów medycznych — operacji, poboru krwi. zastrzyków, kroplówek, leczenia zębów — sprzętem niesterylnym, niewłaściwie sterylizowanym, a także podczas badania endoskopowego
(gastroskopia, rektoskopia), badań i zabiegów ginekologicznych, podczas porodu, jak również innych zabiegów niemedycznych — tatuowania, golenia, podgalania, manicure, pedicure, narkotyzowania,
ścisłych kontaktów seksualnych, rzadziej przez owady ssąco - kłujące. Wyjątkowo można zakazić się drogą pokarmową. Kobieta ciężarna
na ogół zaraża dziecko nie w ciąży, ale podczas porodu.
Następstwa przechorowania WZW są różne — najgroźniejsze wiążą się
z trwałym uszkodzeniem wątroby, przewlekłością, a nawet marskością
wątroby. Może również wystąpić tzw. rak pierwotny wątroby (rzadziej).
• Po WZW typu ,,A" — nie występują, nie występuje też przewlekłe zapalenie wątroby
TT
• po WZW typu ,,B" — występuje nosicielstwo antygenu HBs (5 10 proc), a także przewlekłe zapalenie wątroby
• po WZW typu ,,C" — występuje u ok. 50 proc. chorych
nosicielstwo HCV, przewlekłość — bardzo często
• po WZW typu ,,D" — nosicielstwo występuje, może powodować też przewlekłe zapalenie wątroby
• po WZW typu ,,E" — przewlekłość nie występuje, nie wiadomo
co z nosicielstwem.
OBJAWY WIRUSOWEGO ZAPALENIA WĄTROBY MOGĄ BYĆ
RÓŻNE — początkowo są niecharakterystyczne: grypopodobne
(łamanie w kościach, bóle mięśniowe, stawowe, osłabienie, stany
podgorączkowe), dołączają się nudności, wymioty, biegunki lub
zaparcia, niestrawność, dreszcze, a także ściemnienie moczu i
odbarwienie kału z zażółceniem skóry i twardówek oczu. Obecnie
takie objawy występują rzadziej. Często chory nawet nie wie, że
choruje — objawy są poronne (skąpe) bez charakterystycznego
żółtego zabarwienia skóry i oczu.
Źródłem zakażenia jest zawsze chory lub nosiciel. Obecnie bardzo
dużym problemem są zakażenia wirusami typu ,,B" i ,,C". Aż w 80
proc. przypadków zachorowań, do zakażeń dochodzi podczas zabiegów medycznych, a w 20 proc. — podczas innych czynności (np. u
fryzjera, kosmetyczki, w gabinecie tatuażu czy też podczas zachowań
seksualnych). Samo zakażenie nie boli, czasami bolesne są skutki
odległego zakażenia wirusem. Należy zaznaczyć, że stosowanie jako
środka odkażającego spirytusu nic nie daje. Nie działa on zabójczo
na wirusy. Bardzo ważną sprawą jest więc stosowanie skutecznych
środków odkażających (zwłaszcza na bazie chloru) i sterylnych
narzędzi, przyborów. Gotowanie nie niszczy wirusów ,,B", ,,C".
Jedynie możliwe to jest w autoklawach parowych (nie wszystkie
placówki lecznictwa je posiadają) lub droższych (gazowych, plazmowych). Obecnie warto uodpornić się na typ ,,A" — stosując szczepionkę HAVRIX oraz „typ „B" — szczepionką ENGERIX — B.
Kwalifikacyjne badanie dokonuje lekarz — w każdej przychodni lub
w ośrodku zdrowia (nasz lekarz rodzinny, do którego każdy jest
zapisany). Cały cykl szczepień obejmuje 3 - 4 szczepienia — według
schematu: 0 - 1 - 2 - 6 (lub 12 miesięcy). Doszczepiamy się co 5 - 10
lat od daty pierwszego szczepienia. Warto skorzystać z tego typu
T2
zabezpieczenia. Szczególnie osoby, które mają w przyszłości poddać
się różnym zabiegom medycznym (np. operacji planowanej), mający
często zastrzyki (np. cukrzycy), osoby stykające się z różnymi
chorymi. Aktualnie każdy noworodek w Polsce jest bezpłatnie szczepiony po urodzeniu szczepionką ENGERIX - B. Rodzice muszą
pamiętać o kolejnych dawkach szczepionki.
Trzeba koniecznie zdać sobie sprawę, że nawet w renomowanych
klinikach w Polsce i świecie nie wszystko daje się wysterylizować, i
zdarzają się zakażenia wirusami zapalenia wątroby. Istnieje możliwość dochodzenia swoich praw przed sądami, które dość często
orzekają na korzyść zakażonych finansowe rekompensaty. WZW nie
jest błahą chorobą i, niestety, pozostawia ślady, a nawet może
powodować trwałe kalectwo.
DOBRE RADY DLA CHOREGO:
O nie zwlekaj z udaniem się do lekarza — przy WZW istnieje
obowiązek leczenia szpitalnego (hospitalizacji),
0 bądź pod stałym nadzorem lekarza w poradni hepatologicznej
(po leczeniu szpitalnym lub po wykryciu we krwi HBS, HCV),
•: jednym z czynników leczenia jest odpoczynek, unikanie
stresów, regularne zażywanie leków,
O informuj się, jaką masz stosować dietę i przestrzegaj jej zaleceń,
0 możesz zregenerować swój stan zdrowia w sanatorium lub
szpitalu uzdrowiskowym,
$ w ostrym stanie po każdym posiłku odpoczywaj w pozycji
leżącej od pół godziny do godziny,
0 unikaj wysiłku, nie obciążaj zbytnio organizmu,
'•• wyklucz z użycia alhohol (w każdej postaci), kawę prawdziwą,
zbędne leki oraz grzyby i wszelkie inne pokarmy ciężko strawne,
0 stosuj leki naturalne — regenerujące i poprawiające stan
wątroby,
0 pamiętaj, że możesz zakażać innych (przez krew, seks, przy
typie ,,B", ,,C" oraz przez wspólne przybory, urządzenia
sanitarne, naczynia, żywność, wodę — przy typie ,,A").
Badaj swoją krew, mocz,
0 obserwuj swój kał, mocz, skórę, twardówki oczu — możesz
mieć nawrót choroby.
13
DOBRE RADY DLA RODZINY CHOREGO, NOSICIELA:
* poddawaj się okresowym badaniom lekarskim (u swojego
lekarza w przychodni lub ośrodku zdrowia) i analitycznym
(krew, mocz),
* prowadź racjonalny tryb życia,
* obserwuj siebie i domowników w kierunku zakażenia WZW,
* podczas ostrego stanu osoby chorej na WZW (początkowy
okres choroby) stosuj reżim sanitarny — przeprowadzaj w
domu na bieżąco odkażanie (dezynfekcję) dostępnymi płynami — np. ACE, DOMESTOS, CLOROX, AJAX itp., które
doskonale niszczą wirusy, bakterie i grzyby chorobotwórcze,
* w przypadku WZW ,,A" dbaj o odpowiednią wodę do picia,
mycia (nie dotyczy to osób korzystających z wodociągu
publicznego, który jest badany i woda codziennie uzdatniana),
* zapewnij choremu, rekonwalescentowi odpoczynek, właściwą dietę, spokój,
k pilnuj terminów kontrolnych wizyt lekarskich ozdrowieńca,
* pamiętaj, że chory na WZW, nosiciel HBS, HCV, to człowiek
doświadczony przez los, wymagający stałej troski.
LECZENIE NATURALNE OSTRYCH
I PRZEWLEKŁYCH STANÓW ZAPALNYCH
WĄTROBY (WZW)
— ZAŻYWAĆ: 3 razy dziennie po 2 lub 1 kaps. ESSENTIALE
FORTE i SYLIMAROLU.
— W przebiegu WZW typu ,,B", „C" — PADMA ,,28" — 3 razy
dziennie po 2 tabletki (dokładnie rozgryźć lub pokruszyć —
przyjmować 30 minut przed lub po posiłkach).
— Pić napoje słodzone miodem (1 łyżka miodu na szklankę).
— Robić na okolice wątroby okłady z ziół szwedzkich.
14
— Pić sok z brzozy (oskołę) — 2 razy dziennie po 1/4 szklanki.
— Spożywać mielone nasiona lnu (siemię lniane) — 2 razy
dziennie po 1 - 2 łyżeczki, dobrze popijać wodą.
— W przypadku uporczywych zaparć — lewatywa z naparu
kwiatów rumianku lub naparu z ziół o nazwie CHOLAGOGAE
Nr 10 III.
— Codziennie pić napar z mięty pieprzowej z dodatkiem łyżeczki miodu pszczelego i soku z cytryny.
BEZCENNE LEKI NATURALNE
Chora wątroba nie znosi leków syntetycznych (chemicznych).
Są dla niej dużym obciążeniem i balastem. Dlatego też istnieje
kilka doskonale wspomagających pracę wątroby leków. Mogą być
one stosowane przewlekle, bez uszczerbku na zdrowiu. Ochraniają one wątrobę, pomagają szybciej ją zregenerować i odtruć z
wirusów, związków toksycznych. Rekomenduję kilka najwartościowszych.
• ESSENTIALE FORTE (kapsułki), ESSENTIALE (ampułki).
Stosowany w uszkodzeniach wątroby o różnej przyczynie (w toksycznym uszkodzeniu wątroby, ostrych i przewlekłych zapaleniach
wątroby, marskości, śpiączce wątrobowej, stanach przedśpiączkowych, cholestazie), przed i po zabiegach operacyjnych na wątrobie i
drogach żółciowych oraz w zatorach tłuszczowych, wysokim stężeniu cholesterolu we krwi, chorobie wieńcowej, po zawale serca i
udarze mózgu.
Preparat zawiera dodatkowo witaminy (zwłaszcza z grupy B).
DAWKOWANIE: ESSENTIALE FORTE — 3 razy dziennie po 2
kapsułki. W stanach przewlekłych — 3 razy dziennie po 1 kapsułce.
Stosować długotrwale. ESSENTIALE (ampułki) — dożylne zastrzyki
wg wskazań lekarskich.
• PROHEPAR (drażetki). Silnie wspomaga przemianę cukru —
glukozy w komórkach wątrobowych. Działa ochronnie na wątrobę i
pobudza jej czynności biologiczne. Preparat stosuje się w zapaleniu
_
wątroby — szczególnie przewlekłym, w marskości wątroby, w zatruciach, u osób oparzonych, w gruźlicy, u chorych onkologicznie —
otrzymujących chemię, naświetlania, w łuszczycy, u osób bardzo
wyniszczonych. Nie wolno stosować w śpiączce wątrobowej, niewydolności nerek, w zaburzeniach przemiany aminokwasów (zaburzenia enzymatyczne) — wrodzonych.
DAWKOWANIE: 3 razy dziennie po 1 - 2 drażetki.
• DIGES - TONIC. Preparat ziołowy zawierający nalewkę złożoną
z ziela dziurawca, kwiatów rumianku, liści mięty, korzenia rzewienia, a także owoców ostropestu, róży, kolendry i kopru włoskiego.
Reguluje trawienie, regeneruje miąższ wątroby, działa żółciopędnie, przeciwskurczowo i przeciwzapalnie.
DAWKOWANIE: 3 razy dziennie po łyżeczce preparatu w 1/4
szklanki wody.
• SYLIMAROL (drażetki 35 mg, 70 mg), SYLIVIT (kapsułki),
SYLYMAROSOL — zawierają wyciąg z ostropestu plamistego. Preparaty te stosowane są w ostrym i przewlekłym zapaleniu i uszkodzeniu wątroby, stłuszczeniu i marskości wątroby, polekowych
uszkodzeniach wątroby, zatruciach. Posiadają też słabe działanie
przeczyszczające. Mogą być stosowane długotrwale.
DAWKOWANIE: w stanach ostnfch 3 razy dziennie po 2 drażetki
(kapsułki) lub 2.5 ml płynu w niewielkiej ilości wody.
• KWAS LIPONOWY — występuje on w naturze w wątrobie. Bierze udział w wielu reakcjach przemian ustrojowych, zwłaszcza tłuszczów, białek i glukozy (sprzyja jej utlenianiu i odkładaniu glikogenu w wątrobie). Nadto zmniejsza poziom tłuszczów
we krwi. Stosowany z powodzeniem w leczeniu zaburzeń czynności wątroby, zatruciu muchomorem sromotnikowym oraz w cukrzycy.
Preparat występuje pod różnymi nazwami fabrycznymi. Nie powinien być stosowany w ciąży i podczas karmienia piersią.
DAWKOWANIE: 3 razy dziennie po 2 tabletki lub kapsułki
(stany ostre) i 3 razy dziennie po 1 kapsułce, tabletce (w stanach
przewlekłych). Podczas leczenia nie wolno pić napojów zawierających alkohol.
16
ZflPfllCNię PCCH€RZVKfl
I DRÓG ŻOŁCIOUUVCH
ZAPALENIE PĘCHERZYKA ŻÓŁCIOWEGO może przebiegać w
postaci ostrej lub przewlekłej. Najczęstszą przyczyną jest kamica
żółciowa. Czasami może nią być lamblioza. Często towarzyszy ono
ostrej kolce żółciowej. Interesujące, że częściej dotyczy ono starszych
mężczyzn. Głównymi objawami są:
ból. dreszcze i gorączka. Mdłości i
wymioty towarzyszą kolce żółciowej
oraz tego typu zapaleniom. Sama
zaś żółtaczka występuje tu rzadko.
Należy pamiętać, że częstym powikłaniem zapalenia pęcherzyka żółciowego jest zgorzel (gangrena) jego
ścian. Może wystąpić też ropień,
przetoka, a nawet martwica. Na ogół
leczenie jest operacyjne, czasami (w
lżejszych przypadkach) tylko antybiotykami. Istotne, aby chory natychmiast trafił do szpitala. Zapalenie przewlekłe leczy się podobnie jak
kolkę żółciową. Wskazane, aby zbadać żółć w kierunku obecności lamblii i innych drobnoustrojów.
ZAPALENIE DRÓG ŻÓŁCIOWYCH najczęściej towarzyszy kamicy
przewodowej, a także WZW (zwłaszcza przewlekłemu). Główne objawy to wysoka gorączka, dreszcze, ból i żółtaczka. W ciężkim
przebiegu w przewodach żółciowych może być ropa. Gorączka może
się cofać, aby ponownie pojawić się (do 40 st. C). Leczenie polega na
stosowaniu antybiotyków, wypoczynku, stosowaniu diety i środków
rozkurczowych. Niekiedy konieczny jest zabieg operacyjny. Lekarz
musi znaleźć przyczynę zamknięcia dróg żółciowych i szybko usunąć ją.
Zapalenie pęcherzyka, dróg żółciowych może występować z zapaleniem i uszkodzeniem trzustki. Jest to bardzo poważny stan.
_
KILKA DOBRYCH RAD:
•
•
•
•
•
Nie zwlekaj z udaniem się do lekarza (często decyduje czas).
Lecz kamicę żółciową.
Stosuj się do wskazań lekarskich.
Obserwuj stan swojego zdrowia.
Nie stosuj „pseudocudownych" środków „na własną
rękę".
• Zachowaj spokój, leż w łóżku, unikaj wysiłku i zdenerwowania.
• Nie dopuszczaj do odwodnienia organizmu.
TERAPIA PRZEWLEKŁEGO ZAPALENIA
WORECZKA ŻÓŁCIOWEGO
(według Petara Dimkowa (zmodyfikowana)
X* Trzy razy dziennie przyjmuje się doustnie po łyżce stołowej
mikstury z: 0,5 kg miodu pszczelego, 250 ml soku z cytryny i 250 ml
oliwy z oliwek lub z: 200 ml soku z cytryny i 200 g gliceryny.
I I . 20 minut po przyjęciu jednej z w/w mikstur pije się 75 g
odwaru z następującej mieszanki ziołowej: (po 50 g każdego składnika) korzenia goryczki żółtej, liści i kwiatu kocanek piaskowych,
mięty pieprzowej, liści i kwiatu nagietka, skrzypu polnego, ślazu
dzikiego, tysiącznika, szałwii, szyszek chmielu (łącznie 9 ziół).
Po wymieszaniu ziół bierzemy 3 pełne łyżki mieszanki z
dodatkiem 1 łyżki nasion lnu (lekko podpieczonych) i 1 łyżeczkę nasion anyżku, i zalewamy 700 ml wrzątku. Gotujemy pod
przykryciem na małym ogniu przez 25 minut i od razu przecedzamy. Pić z dodatkiem miodu i soku z cytryny do smaku.
I I I . Dwie godziny po jedzeniu pić 75 g odwaru podanego
powyżej (w pkt. II) albo odwaru z mieszanki (po 50 g każdego ze
składników): liści rozchodnika wielkiego, dziurawca, kocanek piaskowych, piołunu, dymnicy pospolitej, akantu długolistnego, korzenia cykorii podróżnika.
18
Zioła dokładnie mieszamy. 2 łyżki mieszanki z dodatkiem 1
łyżeczki owoców jałowca i 10 owoców dzikiej róży (przekrojonych na pół) zalewamy 0,5 I wrzątku i gotujemy pod przykryciem 10 minut. Po przecedzeniu i ostygnięciu pije się z
dodatkiem miodu i soku z cytryny do smaku.
IV • Wieczorem przed spaniem — przy obstrukcji nawet jednodniowej (zaparciach) — lewatywa z 0,5 1 wody cieplej lub naparu z
rumianku.
W lżejszych przypadkach — na
brzuch w okolicy wątroby — torebka z
cienkiego płótna (25 x 25 cm) i 3 łyżek
sproszkowanej rafinowanej siarki. W
cięższych przypadkach — z silnymi
bólami — torebka z takiego samego
płótna napełniona ciastem zrobionym
na zakwasie chlebowym (zrobionym 4
godziny wcześniej), z dodatkiem 5 - 7
łyżek stołowych kasztanów zmielonych ze skórką (lub takiej samej ilości
miazgi z młodych i świeżych korzeni
bzu hebdu). Torebkę przewiązujemy
flanelowym pasem wokół ciała.
V • Przy ataku — położyć się i na wątrobę nałożyć worek z
cienkiego płótna napełniony letnim świeżym twarożkiem. Do tego
wypić napar z liści mięty pieprzowej (150 ml) z dodatkiem soku z
cytryny. W trakcie ataku — post ścisły (nic nie jeść) — pić tylko napar
z kwiatów lipy z dodatkiem miodu, lekki kompot z jabłek albo
gruszek, roztrzepaniec.
V I . Gdy mamy gorączkę — 3 razy dziennie przed posiłkami
pije się odwar (podany w pkt. II) i 1 g mieszanki ze sproszkowanej
gałki muszkatołowej, salmiaku, kwasu cytrynowego.
V 1 1 • Przy wymiotach — przed i po posiłkach pić 75 g naparu z
mięty pieprzowej i kłaść kompres na brzuch z ciepłego odwaru z
mięty (trzymać 2 - 3 godziny).
19
ŻÓŁTACZKI
Żółtaczka powstaje wskutek odkładania się nadmiernych ilości barwników we krwi. Głównym barwnikiem jest bilirubina,
która powstaje z rozpadających się czerwonych ciałek krwi (z
hemoglobiny). Bilirubina normalnie występuje we krwi u ludzi
zdrowych. Jednak, gdy jest jej za dużo (norma: 9 - 17 umol/1).
a przekracza stężenie 2 - 2.5 umol/1, wówczas obserwujemy żółte zabarwienie skóry, twardówek (białkówek) oczu i błon śluzowych. Zdrowa wątroba szybko wychwytuje bilirubinę i wydala ją
wraz z żółcią do jelit. Ale nawet zdrowa wątroba czasami nie
jest w stanie szybko i sprawnie unieczynnić nadmiar bilirubiny.
Dzieje się to. gdy z przyczyn chorobowych masywnie i szybko
dochodzi do rozpadu, niszczenia czerwonych krwinek. Występuje wówczas tzw. żółtaczka hemolityczna (hemoliza to rozpad
krwinek). Gdy żółć nie może swobodnie odpływać z wątroby, pęcherzyka żółciowego do jelit (np. wskutek kamicy, skurczu dróg
żółciowych lub ich stanu zapalnego), to jest tzw. żółtaczka mechaniczna. U noworodków często występuje tzw. żółtaczka fizjologiczna, która mija bezpowrotnie i nie daje następstw. Gdy
dojdzie do uszkodzenia, chorób wątroby (wirusowego zapalenia,
innych stanów zapalnych ostrych
i przewlekłych, marskości wątroby,
CIEKAWOSTKA: u nostłuszczenia), wówczas bilirubina
worodków, które mają
nie jest prawidłowo wychwytywana
żółtaczkę fizjologiczną
i wydalana, i jest to tzw. żółtastosuje się często skuteczka miąższowa. Może też wystęczną metodę, jaką jest
pować wiele innych typów żółtanaświetlanie całego ciała
czek — np. żółtaczka czynnoś(chroniąc oczy) lampą eciowa, żółtaczka ciężarnych, żółmitującą promieniowataczka septyczna. Wspólną cechą
nie ultrafioletowe. Rozwszystkich żółtaczek jest nadmiar
kłada ono bilirubinę do
barwników żółciowych we krwi, które
nietoksycznych, bezbarnie są sprawnie unieczynniane przez
wnych związków. Dziecwątrobę i organizm. Jest objawem,
ko naświetla się kilka dni
który często niepokoi chorych i ich
w szpitalu po porodzie.
rodziny. Dlatego też zawsze należy
20
zasięgnąć porady lekarskiej i stosować się do uzyskanych fachowych
zaleceń.
Często po ustaniu przyczyny wywołującej żółtaczkę, po kilku
dniach mija ona samoistnie.
MflRSKOŚĆ UUflTROBV
Jest to uszkodzenie wątroby o charakterze przewlekłym i na
ogół nieodwracalnym. Zamiast normalnie funkcjonujących komórek wątrobowych, w ich miejsce pojawia się bezużyteczna tkanka łączna. Komórki te są zniszczone przez wirusy, substancje i
związki chemiczne. Wątroba w marskości jest źle unaczyniona,
przepływ krwi jest znacznie utrudniony (przez powstające guzki i
tkankę łączną, które uciskają na naczynia). Dochodzi do niewydolności wątroby i szeregu niepożądanych następstw. Marskość najczęściej poprzedzają różne formy zapalenia (gdzie ostre przechodzi w
przewlekłe zapalenie — tzw. marskość pozapalna WZW ,,B",
częściej ,,C"). Istotnym zagadnieniem jest marskość alkoholowa,
gdzie wskutek przewlekłego używania alkoholu w większych ilościach, dochodzi do stłuszczenia wątroby (jest ona często odwracalna)
i do alkoholowego zapalenia wątroby. Jeśli do tego jeszcze nałożą się
np.: zakażenie wirusem HBV lub HCV albo błędy dietetyczne i
utrudnienie odpływu żółci, to marskość jest nieunikniona. Nie
zawsze więc wbrew błędnym pozorom alkohol ..leczy". Musi on
przejść przez wątrobę, którą szybko niszczy. Mądrzy są więc ci,
którzy nie piją.
Inną postacią może być marskość żółciowa — albo z powodu
nieprawidłowego odpływu żółci czy też stanu zapalnego (zwłaszcza
przewlekłego) — dróg i przewodów żółciowych.
OBJAWY MARSKOŚCI WĄTROBY — nie są jednolite. Najczęściej
początek bywa skryty, podstępny — nie dający specyficznych objawów. Nierzadko chory ma uporczywy świąd skóry (występuje wiele
lat przed pojawieniem się cech uszkodzenia wątroby). W przypadku
zaawansowanej marskości pojawiają się: narastające osłabienie,
brak łaknienia, chudnięcie, żółtaczka, obrzęki i wodobrzusze, a
także rumień dłoni, „pajączki" na skórze (naczyniowe), powiększenie wątroby i śledziony, zanik owłosienia łonowego i pachowego.
powiększenie piersi, zanik jąder u mężczyzn, zaburzenia obrazu krwi
(małopłytkowość, niedobór białych krwinek, niedobór białek krwi,
zaburzenia odporności i inne). Powstają również żylaki — zwłaszcza
przełyku i dna żołądka (dają bardzo groźne dla życia krwotoki),
będące skutkiem nadciśnienia w krążeniu wrotnym. Może rozwinąć
się również encefalopatia wrotna (z zaburzeniami psychicznymi,
neurologicznymi — ze śpiączką włącznie). Należy pamiętać, że
zakażenie wirusem HCV może doprowadzić do marskości wątroby i
do raka pierwotnego wątroby włącznie. Należy więc dbać o stan
swojej wątroby.
KILKA DOBRYCH RAD:
*
*
*
*
*
*
*
*
uzupełniaj niedobory białkowe i mineralne,
unikaj nadmiernego wysiłku,
lecz każde zakażenie wątroby (nawet bezobjawowe),
wyeliminuj z użycia: alkohol (w każdej postaci), kawę
prawdziwą, tłuszcze zwierzęce, grzyby, potrawy i pokarmy
ciężko strawne, wzdymające, zimne, odgrzewane, wody
gazowane, ostre przyprawy,
do potraw dodaj kminek, bazylię, majeranek,
jedz mniej, lecz częściej,
stosuj preparaty i środki uszczelniające naczynia krwionośne (np. rutynę, witaminę C),
regularnie stosuj zalecenia lekarskie.
TERAPIA MARSKOŚCI WĄTROBY
wg dr J. Górnickiej
Znana naturoterapeutka. lekarz J. Górnicka podaje kilka pożytecznych rad:
• Robić przez 2 miesiące codziennie na noc okład z rozmaglowanych liści świeżej kapusty na okoVce wątroby (otulić flanelą
i pozostawić na noc).
• Wskazane jest picie gotowanych drożdży (1 łyżkę drożdży
zagotować w 1/2 szklanki wody, pić zimne na noc).
22
• Zamiennie zażywać LEWITAN — 3 razy dziennie po 3
tabletki.
• Pić mieszankę ziołową z: kwiatu kocanki, liścia bobrka,
owocu kolendry, ziela glistnika, mięty, dziurawca, ziela pięciornika, piołunu, kruszyny, mniszka lekarskiego, rdestu ptasiego,
ziela wrzosu. Każdego ze składników wziąć po 50 g, zmieszać
razem i parzyć 3 łyżki na 3 szklanki wrzącej wody. Tę porcję
wypijać w ciągu dnia.
• Dla wzmocnienia zażywać 4 razy dziennie pyłek kwiatowy z
miodem propolisowym (100 g pyłku zmieszać ze szklanką miodu, zażywać 4 razy dziennie po łyżeczce do kawy).
• Jeść częściej, ale małymi porcjami.
• Pić dużą ilość soków z surowych warzyw.
• Każdego dnia wypić 1 - 2 łyżeczki oleju i 1 szklankę
surowych soków warzywnych.
• Stosować akupresurę stóp (strefy refleksyjne nerek, wątroby, węzłów limfatycznych).
• Pić glinkę: 1 łyżeczkę glinki wymieszać w szklance wody —
pić 2 razy po 2 łyżki stołowe.
SYROP ALOESOWY wg P. Dimkowa
Do jego sporządzenia potrzebujemy po 50 g:
1. korzenia bzu hebdu
2. korzenia bukwicy zwyczajnej
3. korzenia cykorii podróżnika
oraz:
1 litr miodu
1 litr czerwonego naturalnego wina
1 5 - 2 0 zielonych liści aloesu drzewiastego
Liście aloesu po usunięciu kolców i umyciu pod bieżącą wodą
mielimy w maszynce do mięsa, a korzenie ziół drobno kroimy.
23
Wszystkie składniki łączymy i gotujemy w wodnej kąpieli (garnek
mniejszy w większym, LU którym jest woda) przez godzinę. Od razu
przecedzamy przez czyste płótno, wyciskamy dokładnie i rozlewamy
do słoiczków. Przechowujemy w lodówce.
STOSOWANIE: przyjmujemy po łyżce stołowej syropu 3 razy
dziennie 20 minut przed jedzeniem.
NOWOTWORY
Jak podają statystyki — pierwotne nowotwory wątroby są ewenementem. Najczęściej są to guzy przerzutowe z innych miejsc organizmu. Pierwotne nowotwory wątroby to: wątrobiak — jako skutek
marskości wątroby spowodowanej zakażeniem HBV lub HCV; oraz
rak przewodów wewnątrzwątrobowych jako następstwo długotrwałego zakażenia przywrą pasożytniczą.
Nie ma specjalnie typowych objawów nowotworowych. Na ogół są
to: pełność, rozpieranie w prawym podżebrzu, bóle, pobolewania w
prawym boku. Gdy można palcami wyczuć guz, to jest to stadium
znacznie zaawansowane. Najpewniejszym badaniem jest pobranie
wycinka wątroby (z guza) — tj. biopsja cienką igłą ze strzykawką
(zasysa się nieco tkanki) lub wycina maleńki fragment różnymi
metodami.
Mogą też występować nowotwory dróg żółciowych i/lub pęcherzyka żółciowego. Złośliwe nowotwory występują w takich przypadkach częściej u kobiet i u osób po 50 roku życia z kamicą
żółciową. Najczęściej notowany jest rak, rzadziej inne nowotwory pęcherzyka i dróg żółciowych. Objawy są podobne, jak
w kamicy żółciowej, z tym, że boi jest ciągły (stały) i nie reaguje
na zmiany diety. Do tego występują nudności, wymioty, brak
łaknienia, osłabienie, wyniszczenie. Rozpoznanie najczęściej ma
miejsce podczas operacji pęcherzyka żółciowego (np. z powodu
kamicy).
Leczenie jest na ogół operacyjne (wycina się część wątroby,
pęcherzyk żółciowy). W stanach bardzo zaawansowanych operacja
ma na celu poprawienie komfortu życia chorego, niekiedy lekarze
rezygnują w ogóle z zabiegu operacyjnego, stosując leki lub chemioalbo radioterapię.
24
KILKA DOBRYCH RAD
• Zawsze poddawaj się leczeniu w przypadku kamicy żółciowej.
• Lecz inne stany chorobowe wątroby i dróg żółciowych (np.
wirusowe zapalenie wątroby, marskość wątroby).
• Unikaj leków, związków uszkadzających wątrobę.
• Stosuj właściwe warunki ochronne podczas pracy (chemia)
i w domu.
• Odtruwaj i chroń wątrobę.
PROFILAKTYKA I LECZENIE
Niezależnie od lokalizacji nowotworu w organizmie, chory poddany
zostaje leczeniu: chemioterapii, naświetlaniom. Jednym z głównych
narządów narażonych na ich negatywne skutki jest wątroba. Podaję więc
kilka rad, jak wzmocnić organizm, wątrobę i nasze siły po naświetlaniu.
MIESZANKA DO PICIA:
Wziąć:
zielonej herbaty
liści pokrzywy
15 g
20 g
Pić 3 razy dziennie napar sporządzony z łyżki mieszanki na
szklankę wody.
HERBATKA ANTYRAKOWA (wg J. Wolskiej):
Wziąćwziąć
2 łyżki utartego (zmielonego) grzyba (czyra) brzozowego
2 łyżki skrzypu polnego
25
Składniki wymieszać i zalać 0,5 I wody, gotować pod przykryciem
na małym ogniu przez 20 minut. Następnie dodać łyżkę stołową
jaskółczego ziela i 1 łyżkę stołową pokrzywy. Zioła parzymy, a odwar
odcedzamy.
DAWKOWANIE: w ciągu dnia należy pić 3/4 1 takiej herbaty
przez 6 tygodni. A następnie przerwa 10 - dniowa i należy pić
odwar z samego grzyba brzozowego.
Do dyspozycji są również gotowe preparaty pochodzenia naturalnego:
• ECOMER (kapsułki) — zawiera alkoksyglicerole pochodzące z
wątroby rekina grenlandzkiego.
DAWKOWANIE: do 12 kapsułek dziennie w 3 - 4 podzielonych
dawkach (np. 3 - 4 razy dziennie po 3 kapsułki).
• ESBERITOX ,,N" (tabletki, płyn) — zawiera wyciąg z żywotnika zachodniego, korzenia indygo i jeżówki purpurowej.
DAWKOWANIE: 3 razy po 3 - 5 tabletek lub po 50 kropli.
• PAU D'ARCO (kapsułki, wyciąg, herbata) — pochodzi z drzewa
Lapacho z Ameryki Południowej i Środkowej.
DAWKOWANIE: 3 razy dziennie po 2 - 3 kapsułki lub po 15
kropli na łyżce wody albo zaparzać herbatkę. Stosować na 30
minut przed posiłkami.
• PADMA „ 2 8 " (tabletki) — zawiera szereg sproszkowanych ziół
niedostępnych u nas. Lek ten sporządza się wg oryginalnej receptury
tybetańskiej. Silnie podnosi odporność, wzmacnia cały organizm.
Polecany również dla chorych na wirusowe zapalenie wątroby (prof.
W. Brzosko). zwłaszcza typu ,,B" i ,,C".
DAWKOWANIE: 3 - 4 razy dziennie po 2 - 4 tabletki rozgryźć
dokładnie (lub pokruszyć) i popijać małą ilością obojętnego
płynu — pół godziny przed posiłkami. Korzystnie jest łączyć go z
kapsułkami preparatu OEPAROL lub BORAGODLANDYNA. Nie
ma obaw o przedawkowanie lub działania toksyczne.
• SYLIMAROL (drażetki 35 i 75 mg) — zawiera suchy wyciąg z
ostropestu plamistego. Odtruwa wątrobę, chroni jej komórki, regeneruje ją i wzmacnia.
_
DAWKOWANIE: 3 razy dziennie po 1 - 3 drażetki (duże dawki
ustala się z lekarzem indywidualnie). Dla dzieci w płynie —
syrop.
• BEFUNGIN (płyn) — jest to gotowy wyciąg z czyra (grzybni
czarnej huby brzozowej). Preparat pochodzi z dawnego ZSRR. Stosowany wraz z innymi lekami.
DAWKOWANIE: 2 łyżeczki płynu rozpuścić w 1/2 szklanki
wody i zażywać po 1 łyżce 3 - 4 razy dziennie na pół godziny przed
posiłkami. Stosować 3 - 6 miesięcy. Wywiera on też korzystny
wpływ na przewód pokarmowy.
• TP -1 i TP - 2 — preparaty opatentowane przez dr Podbielskiego
w 1977 r., zawierające specjalnie dobrane mikroelementy.
DAWKOWANIE: wg zaleceń.
Chorzy na nowotwory umiejscowione w wątrobie lub drogach
żółciowych są osłabieni, nie mają apetytu i chęci do życia. Dlatego
nieocenione pozytywne skutki przynosi stosowanie preparatów
pszczelich.
Stosuje się mleczko pszczele — kuracja trwa 40 dni, po czym 1-2
miesięczna przerwa. Warto zażywać mleczko z miodem lub pyłkiem
pszczelim (gotowe preparaty: APIVIT, APIVIT ,,P" — ssać 2 - 3 razy
dziennie po 1 tabletce).
PYŁEK PSZCZELI, PIERZGA — przyjmuje się 2 - 3 razy dziennie
po łyżce. Niektóre osoby mogą być uczulone.
Z pewnością pomocne będzie również picie soku z czerwonych
buraków po 0,25 - 1 litra dziennie (sok po wyciśnięciu odstawić na 2
godziny). Sok ten można śmiało dosładzać miodem pszczelim. Jest
znakomity i cenny.
27
Rozdział II
DIETA W CHOROBACH WĄTROBY
Nie ma skutecznego, właściwego leczenia schorzeń wątroby
i dróg żółciowych bez racjonalnej diety. Wątroba jest bowiem
tym narzędziem, przez który przechodzą wszystkie składniki
pokarmowe. Myli się ten, kto myśli, że bierze ona jedynie
udział w trawieniu tłuszczów. Bez wątroby życie jest niemożliwe. Szanujmy więc swoją wątrobę, a gdy zachoruje starajmy
się jej ulżyć. Służyć nam będzie za pomoc i ratunek m.in.
prawidłowe odżywianie. Nie bójmy się pytać lekarzy, co,
kiedy, z czym i w jakiej postaci jeść, aby sobie pomóc. I jeszcze
jedna pożyteczna rada — nie przeciążajmy wątroby dużą
ilością pożywienia. Niech z naszego jadłospisu znikną alkohol,
zbędne leki.
DIETA W OSTRYCH STANACH CHOROBOWYCH
PĘCHERZYKA I DRÓG ŻÓŁCIOWYCH
(kolka żółciowa, ostre zapalenie pęcherzyka żółciowego,
ostre zapalenie dróg żółciowych)
W diecie tej, zwanej również ŚCISŁĄ nie spożywa się pokarmów białkowych i tłuszczowych. Podaje się jedynie gorzką herbatę
(słabą) lub lekko osłodzoną oraz rzadkie kleiki na wodzie (nie na
28
mleku) oraz sucharki. Czasami wskazane jest jedynie picie płynów.
Takie ograniczenia stosowane są przez kilka dni, po czym stopniowo
rozszerza się skład diety. Wolno więc podawać choremu:
T
T
T
•
kaszę jęczmienną, płytki jęczmienne,
ryż, płatki ryżowe (jako rzadkie kleiki),
bułkę pszenną (sucharki)
lekką herbatę (gorzka lub lekko słodzona).
Inne produkty i potrawy są bezwzględnie zabronione w tego typu
stanach ostrych.
DIETA W OSTRYM WIRUSOWYM ZAPALENIU WĄTROBY
I ZAOSTRZENIACH ZAPALEŃ PĘCHERZYKA I DRÓG ŻÓŁCIOWYCH
(okres pozakolkowy, po diecie ścisłej)
Grupa
produktów
Produkty i potrawy
dozwolone
Produkty i potrawy
zabronione
Napoje
słaba herbata, słaba kawa zbożowa,
mleko słodkie i kwaśne (chude), kefir, jogurt
kakao i wszelkie napoje alkoholowe
Pieczywo
pszenne czerstwe, żytnie z jasnej
mąki. sucharki bez glazury
wszelkie razowe, pełnoziarniste,
pieczywo świeże, francuskie
Zupy
warzywne i owocowe zaprawiane
masłem lub słodką śmietanką
mocne rosoły, zupy zaprawiane
zasmażką, na wywarze z kości
i mięsa, zupy z torebki
Produkty
zbożowe i
strączkowe
potrawy ze wszystkich gatunków
kasz i ryżu, drobne kluseczki,
makaron, lane ciasto
kluski kładzione, pierogi, naleśniki, wszelkie produkty strączkowe (groch, fasola, groszek)
Tłuszcze
masło, śmietanka, oleje roślinne
(oliwa, olej sojowy, słonecznikowy)
smalec, słonina, margaryna,
łoje, smalec gęsi i kurzy
Mięsa, sery,
twaróg, ser biały, gotowane chude
mięso i ryby, chudy drób bez skóry,
chuda szynka, polędwica, białka jaj
żółtka w ograniczonej ilości
tłuste gatunki mięs, ryb, drobiu,
ostre wędliny, wszelkie mięsa
smażone, konserwy i marynaty
mięsne, rybne, zołtka w większych ilościach
Warzywa
większość gotowanych warzyw, przetarte, surówki z delikatnych warzyw,
soki warzywne
wszelkie odmiany kapusty,
ogórki, cebula, szczypior,
papryka
jaja
29
Owoce
surowe, dojrzałe jabłka, śliwki, maliny, jagody, poziomki, truskawki,
wszystkie inne owoce w postaci
soków, przecierów, kompotów
surowe gruszki, agrest, porzeczki, wszystkie owoce niedojrzałe
Desery
kisiele, kompoty, przeciery owocowe, musy, biszkopty
torty, pączki, faworki, kruche
ciasteczka
Słodycze
i cukry
cukier, miód, dżemy, syropy owocowe, wszystkie w ograniczonych
ilościach
czekoladki, cukierki czekoladowe, czekolady, ciasteczka i ciastka z kakao, czekoladą
Przyprawy
sól, cukier, kminek, koperek, kwasek
cytrynowy, wanilia, cynamon, skórka
z cytryny
ocet, musztarda, pieprz, papryka,
imbir
DIETA PO OSTRYM WIRUSOWYM ZAPALENIU WĄTROBY
W PRZEWLEKŁYCH ZAPALENIACH WĄTROBY,
MARSKOŚCI WĄTROBY, KAMICY ŻÓŁCIOWEJ
I STŁUSZCZENIU WĄTROBY
Produkty i potrawy
dozwolone
Produkty i potrawy
zabronione
Napoje
mleko słodkie, kwaśne (chude),
jogurt, kefir, kawa zbożowa, herbata, soki owocowe świeże, soki warzywne świeże, wody mineralne
niegazowane
napoje alkoholowe, kawa prawdziwa, napoje, schłodzone, mocna
herbata, napoje cola, lemoniady,
oranżady i napoje gazowane, napoje bardzo gorące
Pieczywo
czerstwe, jasne pszenne, chleb
chrupki Grahama, grzanki, pieczywo dobrze wyrośnięte, wypieczone
chleb żytni, razowy, pieczywo
ciepłe, francuskie, drożdżowe,
ciasta kruche
Zupy
owocowe, mleczne, z drobnych
kasz na wywarach z jarzyn, z dodatkiem surowego masła, słodkiej śmietanki, na wywarach z
chudego mięsa
na wywarach z tłustych mięs, rosoły, z tłustych ryb, grzybowe, zaprawiane zasmażkami, kwaśną
śmietanką, buliony, zupy z warzyw
strączkowych (grochowe, fasolowe), z cebulą, z kapusty
Produkty
zbożowe i
strączkowe
kasze drobne (gotowane na sypko,
półsypko, rozklejane), makarony,
kluski leniwe, lane, pierogi, kopytka, ryż
kasze zapiekane, z dodatkiem tłuszczu, mięs, kasze grube, nie łuskane,
kluski, makarony odsmażane, naleśniki na tłuszczu
Grupa
produktów
30
Tłuszcze
masło, śmietanka, oleje roślinne
(słonecznikowy, sojowy, oliwa z
oliwek)
smalce, margaryny, słonina, boczek, łoje
Mięsa,
wędliny
mięsa chucie, gotowane na wywarach z warzyw, drób bez skóry,
pieczone bez tłuszczu, w folii lub
pergaminie, grillowane, chuda
szynka, polędwica, wieprzowa
kiełbasa szynkowa
pieczone i smażone na tłuszczu,
mięsa tłuste i ryby, wątroba, flaki,
mózg, nerki, tłusty drób (gęś, kaczka, dzikie ptactwo), parówki,
pasztety, salceson, tłuste kiełbasy,
kiszki, wszelkie konserwy
Sery
twaróg, ser biały, homogenizowane żółte, topione
Jaja
gotowane na miękko, na twardo
w uzgodnieniu z lekarzem
Warzywa
świeże i mrożone, gotowane, surówki, młoda fasolka, młody zielony groszek, pomidory bez skórki,
buraki, szczaw, dynia, cykoria,
rzeżucha, salsefia, pasternak, główki szparagów, warzywa z dodatkiem
świeżego masła, oleju słonecznikowego, sojowego, oliwy z oliwek
kapustne, ogórki, cebula, papryka,
strączkowe, suszone, kalafior, pory, czosnek, kalarepa, rzodkiewka,
warzywa smażone i zasmażane,
z dodatkiem tłuszczów zwierzęcych
Owoce
surowe, dojrzałe jabłka, śliwki,
jagody, maliny, truskawki, poziomki, owocowe soki, przeciery,
kompoty
surowe gruszki, agrest, porzeczki,
owoce niedojrzałe, w większej
ilości owoce dozwolone
Ryby
chude gatunki (leszcz, szczupak,
dorsz, sandacz, płotka, mintaj,
karmazyn), gotowane w folii lub
pergaminie albo na grillu
tłuste gatunki (węgorz, karp, łosoś,
halibut, śledź, makrela), wędzone,
marynowane, smażone, pieczone
w tłuszczu, konserwowane
Ziemniaki
gotowane świeże, puree, w łupinach, pieczone
frytki, placki ziemniaczane, chipsy,
ziemniaki odgrzewane, smażone,
zapiekanki z ziemniaków
Desery
w ograniczonych ilościach, kompoty, musy, suflety owocowo warzywne, galaretki, wszystkie
o temp. pokojowej
torty, ciasta i ciastka, kremy, bita
śmietana, lody, czekolada, faworki,
ciasta francuskie
31
OGÓLNE ZASADY ŻYWIENIOWE
• Posiłki spożywaj częściej (5 - 6 razy dziennie), ale w małych
ilościach i o tej samej porze,
• dieta musi być lekko strawna, odciążająca wątrobę i pęcherzyk żółciowy,
• wartość kaloryczna posiłków uzależniona jest od wagi i
stanu zdrowia chorego, ozdrowieńca (osoby z niedowagą
powinny przytyć, z prawidłową masą ciała — utrzymać ją, a
otyli w zasadzie nie powinni odchudzać się w okresie
rekonwalescencji),
• zwiększ ilość spożywanych produktów białkowych (90 -110
g białka dziennie),
• ogranicz ilość spożywanego tłuszczu (wskazane lekko strawne — śmietanka, masło świeże, oliwa, oleje: sojowy,
słonecznikowy). Niedozwolone są tłuszcze zwierzęce typu:
smalec, łój, słonina, a także margaryny,
• nie musisz ograniczać pokarmów węglowodanowych (o ile
nie cierpisz na cukrzycę). Ogranicz jedynie spożywanie
cukru na rzecz miodu,
• wyklucz spożywanie alkoholu (w każdej postaci) — to
trucizna nr 1,
• tłuszczów nie poddawaj wysokim temperaturom,
• zrezygnuj z wszelkich wyrobów konserwowanych,
• spożywaj tylko chude gatunki mięs i ryb — gotowane w
wodzie, na parze lub pieczone w folii albo na grillu,
• wyklucz z diety zasmażki, majonezy, keczupy, pikantne
przyprawy, pokarmy i potrawy wzdymające, ciężko strawne (grochy, kapusty, ciasta, torty, wszystko co smażone,
pieczone w tłuszczu),
• zrezygnuj z kawy prawdziwej, napojów gazowanych, a także
zawierających colę,
• jeżeli cierpisz na różnorodne schorzenia — skonsultuj się
ze swoim lekarzem, aby ustalić najodpowiedniejszą dietę,
• po posiłkach zawsze odpoczywaj — organizm jest bowiem
obciążony.
32
OCZYSZCZANIE WĄTROBY
Wątroba najintesywniej pracuje w godzinach od 23 do 3 rano. Od
godz. 19 organizm powoli zaczyna oczyszczać się. Gdy jednak dojdzie
do nadmiernego nagromadzenia szkodliwych produktów, a wątroba
nie będzie w 100 proc. mogła sobie z nimi w porę poradzić, warto jej
pomóc i przeprowadzić oczyszczanie okresowe. Kuracja oczyszczająca powinna być powtarzana 2 - 4 razy w roku (w zależności od
naszego stanu zdrowia, potrzeb, wydolności). Aby jednak taka
kuracja dała pożądane efekty, należy przez 5 dni brać dobrze ciepłą
kąpiel wannową (organizm musi być odprężony, rozluźniony, zrelaksowany). Do kąpieli używamy mieszanki ziołowej:
1. ziele dziurawca
2. kwiatostan lipy
3. kwiatostan kocanek piaskowych
4. kwiat mniszka pospolitego
30
30
30
20
g
g
g
g
Zioła wymieszać, zalać 3 litrami wody i ogrzewać pod przykryciem
do zawrzenia. Odstawić na 30 minut, przecedzić i wlać do wanny z
ciepłą wodą. Pozostałe po odcedzeniu zioła włożyć do płóciennego
woreczka i umieścić w wannie. Kąpiel powinna trwać 15-20 minut, a
po niej — godzinny wypoczynek.
DIETA
W trakcie 3 dni przechodzimy na dietę warzywno - owocową.
Pijemy soki z:
1. jabłek i buraków (300 ml soku z jabłek zmieszać ze 100 ml
soku z buraków)
lub
2. z marchwi (300 ml) i szpinaku (180 ml) — dawka jednorazowa. Pić 1,5 - 3 1 soku.
33
Uregulować należy wypróżnienia. Na noc bierzemy 2 - 3 drażetki
ALTRY lub ALAXU. Niektórzy zalecają jednak lewatywę (z czystej
wody — przegotowanej i o temp. 37 st. C — lub z naparu z rumianku). Organizm musi być przy tym cały czas rozluźniony.
Niewskazana jest nerwowość, napięcie, zdenerwowanie, niepokój,
strach.
Następnego dnia rano robimy napar z mieszanki NORMOSANU (Nr
14) — 1 łyżka ziół na szklankę wrzącej wody, naparzać pod przykryciem 20 - 30 minut, przecedzić i wypić małymi łykami (powoli).
Nadal pijemy soki oraz zażywamy 3 razy dziennie po 2 drażetki
SYLIMAROLU 70 mg.
PICIE MIKSTURY
O godz. 18 robimy gorącą kąpiel i przygotowujemy następującą
miksturę z: 200 ml oliwy z oliwek i soku z 8 cytryn. Można dodać kilka
kropli olejku miętowego. Miksturę pijemy małymi porcjami co 15 - 20
minut (w 4 - 6 porcjach). Po wypiciu mikstury kładziemy się na
prawym boku, który ogrzewamy poduszką elektryczną. Jeśli czujemy nudności można zjeść kilka plasterków cytryny lub grejpfruta.
Następnego dnia rano pijemy również szklankę naparu z NORMOSANU i zaczynamy powoli jeść. Zaczynamy od kaszy gotowanej na
wodzie, lekkich owoców, warzyw gotowanych na parze. Pijemy soki
owocowo - warzywne. Pożywienie wegetariańskie w następnych
dniach rozszerzamy o gotowane mięso mielone, itd., aż do pełnej
diety — w zależności od naszego stanu zdrowia. Jest to pełne
oczyszczanie wątroby.
PROSTE OCZYSZCZANIE WĄTROBY
Niektóre osoby z różnych względów nie chcą lub nie mogą poddać
się pełnemu powyżej opisanemu procesowi oczyszczania wątroby.
Mogą więc zastosować przez kilka dni (najlepiej rozpocząć w piątek
po południu i zakończyć w niedzielę) proste oczyszczanie wątroby i
dróg żółciowych. RANO robimy lewatywę oczyszczającą lub pijemy
napar z NORMOSANU. Następnie nic nie jemy, tylko pijemy 1-2 litry
dziennie soków. Zażywamy przy tym SYLIMAROL 70 mg — 3 razy
34
dziennie po 2 drażetki. Doskonałe recepty soków poleca dr Jadwiga
Górnicka:
z marchwi (280 g) + buraka (85 g) + ogórka (85 g)
lub
z marchwi (285 g) + szpinaku (170 g)
albo
z marchwi (225 g) + selera (140 g) + pietruszki (55 g)
Soki muszą być świeżo przygotowane. Warzywa uprzednio
trzeba dokładnie zetrzeć, aby najwartościowsze składniki
przedostały się do soku. Posiadają one m.in. witaminy i minerały oraz wodę organiczną. Nie mogą to być soki konserwowane, kupowane w sklepach. Przyswajanie soków przez
organizm jest bardzo szybkie — trwa 10 - 20 minut.
Należy również zmodyfikować swoją dietę. Powinna być ona lekko
strawna. Wyklucza się: alkohol, kawę prawdziwą, tłuszcze zwierzęce, smażone, pieczone pokarmy i potrawy ciężko strawne, wzdymające. Biorąc stale lub okresowo różnorodne leki zażywamy SYLIMAROL 70 mg — 3 razy dziennie po 1 drażetce. Aby poprawić komfort
życia potrzebujemy spożywać kminek (najlepiej mielony — świeżo za
każdym razem). Przeciwdziała wzdęciom, poprawia trawienie. Zrezygnujmy zjedzenia konserw, pokarmów z torebek i sztucznych.
NACZELNA ZASADA: NIE DOPUSZCZAĆ DO ZAPARĆ
35
Rozdział III
FITOTERAPIA CHORÓB WĄTROBY
Wleczeniu chorych z powodu schorzeń wątroby, dróg żółciowych bardzo duże znaczenie ma stosowanie roślin zielarskich.
Zioła mogą być stosowane pojedynczo, jak również — częściej
— w postaci mieszanek, granulatów, tabletek itd. Działają one
wielokierunkowo: przeciwzapalnie i regenerując o na komórki
wątrobowe, odtruwające wzmagają produkcję żółci w wątrobie
oraz jej przepływ do pęcherzyka żółciowego, działają też rozkurczowo na przewody żółciowe i pęcherzyk, a także poprawiają trawienie, przeciwdziałając zaparciom i wzdęciom.
Spośród wielu roślin leczniczych, najczęściej jako dobroczynne dla wątroby wymienia się: ziele dziurawca, ziele
krwawnika, glistnika, dymnicy pospolitej, tysiącznika, jałowca, lawendy, bzu czarnego, dzikiej róży, korzeń podróżnika,
mniszka, kłącze rzewienia, korę kruszyny pospolitej, znamię
kukurydzy, liść bobrka, rozmarynu, owoc ostropestu, kminku
pospolitego.
ZIOŁA POJEDYNCZE
• OSTROPEST PLAMISTY — owoc — odtruwa wątrobę, regeneruje jej komórki, ochrania ją przed wieloma toksycznymi związkami i
36
drobnoustrojami, wzmacnia też naczynia krwionośne, poprawia
ukrwienie. Dobroczynne działanie ma zawarta w nim sylimaryna.
RECEPTA: Przygotowujemy wywar z owoców: 1 łyżeczkę
zalewamy szklanką wody i gotujemy pod przykryciem przez 10
minut, następnie przecedzamy i pijemy 2 - 3 razy dziennie po
ćwierć szklanki.
• DZIURAWIEC — ziele — działa przeciwzapalnie, żółciopędnie,
odkażająco, rozkurczowo na mięśniówkę przewodów żółciowych,
wzmaga przepływ żółci, pobudza trawienie, tonizuje organizm.
RECEPTA: Robimy napar z 1 - 2 łyżeczek ziela na 1-1,5
szklanki wody i po 30 minutach przecedzamy. Pijemy 2 - 3 razy
dziennie po pół szklanki przed posiłkami.
• MNISZEK LEKARSKI — ziele, korzeń, kwiaty — wykazuje
działanie żółciopędne, łagodzące na bóle wątroby, ochronne na
miąższ wątroby, rozkurcza mięśnie gładkie przewodów żółciowych,
hamuje negatywny wpływ wirusów na wątrobę, organizm (podnosi
odporność na zakażenia), przeciwdziała marskości wątroby, niweluje żółtaczkę, zapobiega miażdżycy, ,,czyści" krew z toksyn.
RECEPTA: Robimy napar z poszczególnych części rośliny lub
całej — łyżkę ziół zalewamy szklanką wrzątku, lekko podgrzewamy, przecedzamy i pijemy po pół szklanki 3 razy dziennie 30 minut przed posiłkami.
• MIĘTA PIEPRZOWA — liść — pobudza czynność wątroby,
działa przeciwskurczowo na drogi żółciowe i pęcherzyk, poprawia
trawienie, znosi nadmierną fermentację w jelitach, zapobiega zastojom żółci, usuwa nudności, ułatwia odchodzenie gazów, hamuje
namnażanie się bakterii, działa przeciwzapalnie, przeciwżółtaczkowo, ułatwia trawienie tłuszczów.
RECEPTA: Przygotowujemy napar z łyżki ziół na szklankę
wody, po 30 minutach odcedzamy i pijemy ciepły napar 3 razy
dziennie po posiłkach. Działa korzystnie na wątrobę, łagodzi
wzdęcia, bóle i ułatwia trawienie.
• KMINEK ZWYCZAJNY — owoce — działa korzystnie w niedomodze wątroby, a także żółciopędnie, żółciotwórczo, ułatwia bezbolesne
odejście gazów, znosi nadmierną fermentację, wzdęciajelitowe, regulu37
je dopływ żółci i soku trzustkowego do dwunastnicy, zwiększa łaknienie
i poprawia trawienie. Szczególnie chętnie stosowany u dzieci i starców.
Łagodzi objawy kolki wątrobowej, niewydolności wątroby.
RECEPTA: Sporządzamy odwar z łyżki owoców na szklankę
wody (po zagotowaniu, ściągamy z ognia i pozostawiamy przez 15
minut do naciągnięcia). Po odcedzeniu pijemy 2 - 4 razy dziennie.
Można również stosować sproszkowane owoce. Bierzemy 50 g
owoców kminku i mielimy w młynku. Zażywamy po łyżeczce po
lub między posiłkami. Ważne, aby kminek był świeży i proszek
przygotowywany na bieżąco.
MIESZANKI ZIOŁOWE
Schorzenia wątroby i dróg żółciowych z dobrym rezultatem
leczy się mieszankami ziołowymi. Warto stosować te najbardziej
wartościowe. Istotne, aby co pewien czas zmieniać je. Organizm
będzie lepiej reagował na zawarte w nich substancje lecznicze
(zapobiegniemy przyzwyczajeniu).
WIRUSOWE ZAPALENIE WĄTROBY (WZW)
Wg o. Grzegorza SROKI:
Wziąć:
1. ziele pięciornika gęsiego
2. liść pokrzywy
3. korzeń cykorii podróżnika
4. ziele szanty zwyczajnej
5. ziele centurii
6. ziele dziurawca
100 g
100 g
50 g
50 g
50 g
50 g
Zioła wymieszać, sporządzić odwar z łyżeczki ziół na szklankę
wody, naparzać przez 20 - 30 minut. Pić po pół szklanki 2 razy
dziennie między posiłkami.
38
Wg Receptariusza zielarskiego:
Wziąć:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
ziele drapacza lekarskiego
kłącze tataraku
kwiat bzu czarnego
ziele pięciornika gęsiego
ziele rdestu ptasiego
koszyczek rumianku pospolitego
ziele dziurawca
Ziół wziąć po 20 g. Wymieszać, przygotować odwar z łyżki
mieszanki na szklankę wody. Pić 3 razy dziennie szklankę między
posiłkami. Mieszanka ta działa przeciwzapalnie, żółciopędnie i odtruwąjąco.
PRZEWLEKŁE ZAPALENIE WĄTROBY
Wziąć:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
ziele drapacza lekarskiego
ziele krwawnika
liść mięty pieprzowej
kwiat nagietka
korzeń mniszka pospolitego
owoc kopru włoskiego
Zioła wymieszać, sporządzić odwar z łyżki mieszanki na szklankę
wody. Naparzać pod przykryciem 20 - 30 minut. Pić małymi łykami 2 3 razy dziennie między posiłkami.
39
Wg o. Czesława KLIMUSZKI:
Wziąć:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
ziele krwawnika
ziele dziurawca
liść bobrka
liść jeżyny
kora kruszyny
koszyczek rumianku
pospolitego
10. kłącze perzu
11. owoc dzikiej róży
Ziół wziąć po 50 g. Wymieszać, łyżkę
mieszanki zalać szklanką wrzącej wody i odstawić pod przykryciem na 3 godziny. Pić po pól szklanki
naparu 3 razy dziennie 20 minut przed jedzeniem.
Wziąć:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
kora kruszyny
ziele krwawnika
ziele centurii
owoc kopru włoskiego
owoc kminku
20
20
20
20
10
10
g
g
g
g
g
g
wody. Pić 2 - 3 razy dziennie przed jedzeniem.
40
MARSKOŚĆ WĄTROBY
Wziąć:
1. ziele rdestu ptasiego
100 g
2. koszyczek rumianku pospolitego 100 g
3. ziele dziurawca
100 g
4. ziele krwawnika
50 g
50 g
6. kłącze perzu
50 g
7. liść pokrzywy
50 g
8. korzeń mniszka pospolitego
50 g
Zioła wymieszać, łyżkę mieszanki zalać szklanką wrzącej wody i
naparzać pod przykryciem przez 30 minut. Pić gorący napar po
szklance 2 - 3 razy dziennie.
Wziąć:
1. ziele glistnika
2. kwiat mniszka pospolitego
3. kwiat chabru bławatka
4. owoc bzu czarnego
5. liść pokrzywy
7. liść brzozy
Ziół wziąć po 30 g. Wymieszać, sporządzić odwar z łyżki mieszanki
na szklankę wody. Pić po pół szklanki odwaru 3 razy dziennie przed
posiłkami.
4l
Wg o. Czesława KLIMUSZKI:
Wziąć:
1. kwiatostan kocanek
2. liść pokrzywy
3. kłącze perzu
4. korzeń mniszka pospolitego
5. ziele drapacza lekarskiego
6. korzeń omanu
7. liść borówki czernicy
8. liść melisy
10. liść brzozy
11. kora kruszyny
Ziół wziąć po 50 g. Wymieszać, zrobić napar z łyżki mieszanki na
szklankę wrzącej wody. Naparzać pod przykryciem przez 3 godziny.
Pić 3 razy dziennie 20 minut przed posiłkami.
ZAPALENIE PĘCHERZYKA I DRÓG ŻÓŁCIOWYCH
Wziąć:
1. ziele macierzanki
2. ziele dymnicy
3. ziele rzepiku pospolitego
5. ziele fiołka trójbarwnego
6. liść mięty pieprzowej
7. kłącze tataraku
8. ziele krwawnika
42
Zioła w równych ilościach wymieszać, przygotować odwar z łyżki
mieszanki na szklankę wody. Pić 2 - 4 razy dziennie szklankę
odwaru.
Wg siostry BENEDYKTY:
Wziąć:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
ziele dziurawca
ziele szanty
kwiatostan kocanek
ziele centurii
liść bobrka
50
40
40
40
20
20
10
10
g
g
g
g
g
g
g
g
wody. Pić 3 - 4 razy dziennie po szklance ciepłego odwaru.
ŻÓŁTACZKA MECHANICZNA
Wziąć:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
ziele dziurawca
100g
koszyczek rumianku pospolitego 100g
50 g
kwiatostan kocanek
50 g
50 g
kora kruszyny
20 g
owoc kminku
20 g
kwiat bzu czarnego
20 g
43
Zioła wymieszać, zrobić odwar z łyżeczki mieszanki na szklankę
wody, parzyć 20 - 30 minut pod przykryciem. Pić 2 - 3 razy dziennie
małymi łykami między posiłkami.
GOTOWE PREPARATY
POCHODZENIA MATURALNEGO
Wskazania lecznicze
— przewlekłe schorzenia
wątroby
— kamica pęcherzyka żółciowego
— przewlekłe zapalenie pęcherzyka żółciowego
— zaburzenia czynności
dróg żółciowych
— zaburzenia trawienia
ziele rdestu ptasiego, — zaburzenia funkcji wyziele dziurawca, ziele
dzielniczej wątroby
mniszka, ziele mięty — stany zapalne dróg żółpieprzowej, kora kruciowych
szyny pospolitej
— kamica żółciowa
Stosowanie
3 razy dziennie po
50 kropli w małej
ilości wody przed
lub w czasie posiłku
BOLDALOIN
(tabletki)
0,001 g boldyny,
0,0236 g suchego
wyciągu z aloesu
— przewlekłe stany zapalne
dróg żółciowych i pęcherzyka
— zmniejszone wydzielanie
żółci
— przewlekłe zaparcia,
wzdęcia
Przeciwwskazania: ostre zapalenie dróg żółciowych, pęcherzyka żółciowego, kolka
wątrobowa, ostre zapalenie
trzustki, czynna choroba
wrzodowa, krwawienia wewnętrzne, ostatni okres ciąży
1-3 razy dnia (zółciopędme) lub 1-2
tabl. wieczorem
(jako środek przeczyszczający)
AMPHOCHOL
(tabletki)
suchy wyciąg z ziela
dymnicy pospolitej
— niedostateczne wydzielanie żółci
— zaburzenia przepływu
żółci
3 razy dziennie po
1 tabletce
Nazwa
ARTECHOLIN
(płyn)
BILIAROTEN
(mieszanka
ziołowa)
44
Skład
etanolowo-wodne wyciągi z: ziela bylicy bożego drzewka, owoców ostropestu plamistego, ziela drapacza, ziela krwawnika,
liści mięty pieprzowej, korzenia mniszka, jaskółczego ziela
pić 3 razy dziennie
napar (1 torebka
na szklankę wrzącej wody) — naparzać pod przykryciem 30 minut
CHOLAGOGAE
Nr 10 „ I "
(mieszanka
ziołowa)
20 g owoców jałowca — stany zapalne dróg żół20 g ziela dziurawca,
ciowych i pęcherza
60 g ziela rdestu pta- — kamica żółciowa
— zaburzenia czynności
siego
dróg żółciowych przebiegające z miękkimi
stolcami
CHOLAGOGAE 10 g ziela dziurawca, — stany zapalne dróg żółNr 10 „ I I "
5 g ziela karczocha,
ciowych i pęcherzyka
35 g ziela i korzenia — zaburzenia w tworzeniu
(mieszanka
mniszka, 15 g liści
i wydzielaniu żółci przeziołowa)
mięty pieprzowej,
biegające z prawidłowy15 g ziela krwawnika,
mi stolcami
15 g kory kruszyny,
5 g ziela jaskółczego
2-3 razy dziennie
po szklance odwaru (1 łyżka mieszanki na szklankę wody)
J.W.
CHOLAGOGAE
Nr 10 „III"
(mieszanka
ziołowa)
5 g owoców jałowca,
10 g ziela dziurawca,
55 g ziela rdestu ptasiego, 20 g kory kruszyny, 5 g owoców
kminku, 5 g liści mięty pieprzowej
CHOLAGOGUM
„ N " Nattermann
(kapsułki)
wyciąg suchy z: jas- — schorzenia dróg żółciokółczego ziela, ostrywych pęcherzyka żółzu długiego, olejek
ciowego, wątroby
mięty pieprzowej,
— pomocniczo w zaburzeolejek ostryzu dłuniach trawiennych trzugiego
stki
Przeciwwskazania: silne
zaburzenia czynności wątroby, niedrożność dróg
żółciowych, wodniak pęcherzyka żółciowego, śpiączka wątrobowa, niedrożność jelit
3 razy dziennie po
1 kapsułce w czasie posiłków lub
po posiłkach (mak.
do 6 kapsułek
dziennie
CHOLITOL
(płyn)
zawiera nalewki z:
pokrzyku, jaskółcze- — przewlekłe stany zapalgo ziela, mięty, kozłne dróg żółciowych
ka, ostryzu, sok z
i pęcherzyka
mniszka pospolitego — zaburzenia trawienia z
powodu niedoboru żółci
dorośli: 3 razy
dziennie po 25
kropli w łyżce wody
5 minut po jedzeniu
młodzież: (14-18
lat): po 15 kropli
— stany zmniejszonego
jak CHOLAGOGAE
wydzielania żółci
Nr 10 „ I I "
— stany zapalne dróg żółciowych i pęcherzyka
— kamica wątrobowa i żółciowa
przebiegające z zaparciami stolca
45
CHOLEGRAN
(granulat)
ziele szanty, ziele
serdecznika, ziele
dziurawca, koszyczek rumianku,
kłącze perzu, kora
kruszyny, liść mięty
pieprzowej, korzeń
lubczyka, olejek miętowy, siarczan sodu
— stany nieżytowe przewodu pokarmowego
— stany zapalne dróg
żółciowych i pęcherzyka
— przewlekłe zaparcia
— nadmierna fermentacja
jelitowa
2 - 3 razy dziennie
po 1/2 łyżeczki
do herbaty
i popić wodą
CHOLESOL
(płyn)
wyciąg płynny z: kory kruszyny, ziela
skrzypu, owoców
kolendry, owoców
jałowca, ziela rdestu
ptasiego, kwiatów
kocanki, nalewki z
mniszka pospolitego
— schorzenia wątroby z
uszkodzeniem miąższu
— marskość wątroby
— zaburzenia wydzielania
żółci
— zaburzenia trawienne
3 razy dziennie
po 1 łyżeczce preparatu w pół
szklanki wody
CYNAREIN
(drażetki)
suchy wyciąg z: karczochów, rzewienia
oraz chlorowodorek
glistmka
— zaburzenia trawienne
(wzdęcia, zaparcia)
Przeciwwskazania: marskość wątroby, ostre stany
zapalne dróg żółciowych i
pęcherzyka
3 razy dziennie
po 1 - 2 drażetki
FIT0-MIX XII
(mieszanka
ziołowa)
korzeń łopianu, korzeń podróżnika, ziele dziurawca, kwiat
nagietka, korzeń
mniszka, liść mięty
pieprzowej, ziele
glistnika
— zaburzenia czynności wątroby i dróg żółciowych
— niedostateczne wydzielanie żółci
1 łyżkę mieszanki
na szklankę wody
gotować pod przykryciem 3 minuty
i odstawić na 10
minut. Przecedzić
i pić 3 razy dziennie
po 1/2 szklanki
przed jedzeniem
FLATUVIT
(mieszanka
ziołowa)
ziele tymianku, liść
mięty pieprzowej,
koszyczki rumianku,
owoc kopru, owoc
kminku
— słabe wytwarzanie żółci
— zastój żółci w drogach
żółciowych i pęcherzyku
— wzdęcia
— stany skurczowe
3 razy dziennie
zaparzać po 1 torebce w szklance
wrzącej wody i
pić po jedzeniu
46
GALLENLEBERTEE
CHOLAFLUX
(proszek)
wyciąg suchy z: liści
szpinaku, ziela drapacza, ziela pięciormka,
ziela krwawnika, korzenia lukrecji, korzenia rzewienia, ziela
i korzenia mniszka,
wyciąg z: kłącza
ostryzu, aloesu,
olejek ostryzu
— przewlekłe stany zapalne
dróg żółciowych i pęcherzyka
— po operacji wycięcia
pęcherzyka żółciowego
Przeciwwskazania: stany
ropne pęcherzyka, niedrożność jelit i dróg żółciowych, zaawansowana
ciąża, okres karmienia,
ciężkie zaburzenia czynności
wątroby, zażywanie glikozydów nasercowych
1 filiżanka herbaty
1 - 3 razy dziennie
przed posiłkami (1
łyżeczkę proszku
zalać gorącą
wodą i wymieszać)
GASTROCHOL
(proszek)
zawiera suche wyciągi z: kwiatostanów
kocanki, mniszka pospolitego, mięty,
glistmka, drapacza,
kminku, krwawnika,
kruszyny, tataraku
— stany zapalne jelita,
pęcherzyka żółciowego,
żołądka, dróg żółciowych
(wzdęcia, zaparcia, nadmierna fermentacja, jelitowa)
1 łyżeczkę proszku
rozpuścić w 3/4
szklanki ciepłej
wody. Pić 1 - 4
razy dziennie
HEPATINA
(mieszanka
ziele fiołka trójb.,
— schorzenia wątroby
ziele dziurawca, ziele związane z wytwarzaniem
mięty pieprzowej,
i przepływem żółci
korzeń mniszka po- — stany zapalne pęcherzyspolitego, kłącze
ka i dróg żółciowych
perzu, owoc kminku — zaburzenia trawienia
(wzdęcia, nadmierna fermentacja jelitowa)
RAPACHOLIN „C"
(drażetki)
skład jak RAPACHOLIIM oraz wyciąg z
karczochów
jak RAPACHOLIN
jak RAPACHOLIN
RAPHALAMID
(drażetki)
wyciąg suchy z rzodkwi, węgiel leczniczy
olejek mięty pieprzowej, alkaloidy z siwca żółtego, ferulamid
(wzdęcia, zaparcia)
3 razy dziennie po
1 - 2 drażetki po
jedzeniu, W zaparciach: rano i wieczorem po 2 draż.
Przy małym wydzielaniu żółci
przez 3 - 4 dni 4
razy po 2 draż., po
tym okresie 3 razy 1 drażetka
pić 2 - 4 razy
dziennie po 1 - 2
szklanki naparu
między posiłkami
47
RAPACHOLIN
(drażetki)
zawiera: wyciąg suchy z rzodkwi, kwas
dehydrocholowy,
węgiel leczniczy,
olejek mięty pieprzowej
— niewydolność wątroby
(utrudnione przyswajanie
tłuszczów, zaparcia,
wzdęcia)
3 razy dziennie
po 1 - 2 drażetki
po jedzeniu.
Przy zaparciach
rano i wieczorem
na 1/2 godz przeć
posiłkami
REVITAN
(mieszanka
ziołowa)
owoce ostropestu
plamistego, owoce
porzeczki czarnej,
kwiat nagietka, liść
pokrzywy, owoce bzu
czarnego, korzeń
mniszka, kłącze perzu
zawiera alkoholowy
wyciąg z kłącza ostryzu długiego (w
nim: kurkumina i
olejek eteryczny)
odwar z 1 - 2 łyżek mieszanki na
szklankę wody. Pić
1 - 3 razy dziennie
po szklance
— schorzenia dróg żółciowych i pęcherzyka
Przeciwwskazania: ciężkie
uszkodzenie wątroby i marskość. ropień pęcherzyka
żółciowego, niedrożność
dróg żółciowych
20 - 30 kropli w
małej ilości wody
3 razy dziennie
przed jedzeniem
SYLIGRAN
(granulat)
granulat ziołowy z:
sylimaryny, koszyczków rumianku,
kwiatostanu nagietka, liścia brzozy,
korzenia łopianu,
— stan zapalny dróg żółciowych i pęcherzyka
— zapalenie, marskość,
uszkodzenie wątroby (polekowe, chemiczne), okres
pozółtaczkowy
3 razy dziennie
po 1 łyżeczce po
posiłkach - popie
SYLICYNAR
(drażetki)
zawiera koncentrat
sylimaryny oraz wyciągi z ziela karczochów
SOLAREN
(płyn)
TERPICHOL
(kapsułki,
krople)
48
— stany zapalne wątroby
i dróg żółciowych oraz pęcherzyka żółciowego
— uszkodzenia wątroby
— miażdżyca
zawiera mentol, men- — kamica dróg żółciowych
ton, alfa i beta pinen, i pęcherzyka
borneol, cyneol, kam- — zaburzenia czynności
wątroby
fen, oliwę z oliwek
— kolka żółciowa
— stany skurczowe dróg
żółciowych
3 razy dziennie
po 2 drażetki
2 - 4 razy dziennie
po 1 kaps. lub 3 8 kropli na cukrze.
Przy długotrwałym
stosowaniu dawki
stopniowo zwiększać do 6 kropli
jednorazowo
Rozdział IV
APITERAPIA CHORÓB WĄTROBY
W zapobieganiu i leczeniu schorzeń wątroby i dróg żółciowych, a zwłaszcza uszkodzenia wątroby, wirusowego zapalenia, marskości, ogromne korzyści przynosi stosowanie naturalnych preparatów pszczelich. Są cudownymi lekami (pod
warunkiem, że są nie sfałszowane, stare lub niewłaściwie
przechowywane).
• MIÓD PSZCZELI — działa leczniczo na wątrobę i drogi żółciowe.
Dzięki cennym składnikom usprawnia przemianę węglowodanów,
białek, tłuszczów i witamin oraz przenosi związki powstałe w wyniku
tych przemian. Jest on produktem złożonym w 70 - 80 proc. z cukrów
prostych, łatwo przyswajalnych przez wątrobę. Cukier — fruktoza
zostaje prawie całkowicie wykorzystany do syntezy glikogenu (cukru
zapasowego w wątrobie). Prowadzi to do przyspieszenia przemiany
materii w tkankach oraz do wzmożenia czynności ochronnej i
odtruwającej wątrobę. Również cukier — glukoza odtruwa i chroni
wątrobę, a także jest bardzo odżywczy. Występująca w miodzie
cholina — obniża poziom lipidów (tłuszczów) w wątrobie, działa
żółciotwórczo i żółciopędnie. Pomocniczą rolę odgrywają zawarte w
miodzie enzymy i substancje antybiotyczne. Szczególnie korzystnie
wpływają na leczenie wirusowych schorzeń wątroby. Miód przyjmuje
się doustnie (najlepiej w roztworze) — 1-2 łyżki stołowe w szklance
wody (płynu) 3 razy dziennie na 1-1,5 godz. przed jedzeniem. Dzieci:
1 - 2 łyżeczki do herbaty 3 razy dziennie. Okres leczenia trwa 2 - 3
miesiące, po czym przerwa miesięczna i terapię można powtórzyć.
49
Miodem można słodzić herbatę, napary ziołowe (jedno i wieloskładnikowe) .
RECEPTY WEDŁUG DOKTORA EDWARDA KAŁUŻNEGO:
1 • Do 125 g miodu dodać sok z 1/2 cytryny i łyżeczkę oliwy
z oliwek. Wymieszać. Zażywać 1 - 2 łyżki rano (na czczo) i
wieczorem przed snem. Wskazane w leczeniu WZW, w
odtruwaniu komórek wątrobowych.
2.
200 g świeżego twarogu przemleć w maszynce, dodać 100 g
płynnego miodu i rozetrzeć na jednolitą masę. Spożywać z
chlebem w chorobach wątroby.
0 • Zmieszać łyżkę świeżego soku z bukwicy z jedną łyżeczką
miodu. Pić 3 razy dziennie po łyżce w przypadku żółtaczki,
puchliny wodnej, zaparć.
4.
Do jednej szklanki herbaty lipowej dodać łyżkę miodu i
soku z całej cytryny. Wypijać 2 razy dziennie po szklance.
Dodatkowo brać pyłek i mleczko pszczele. Stosować w
schorzeniach wątroby.
• MLECZKO PSZCZELE — działa zabójczo wobec drobnoustrojów, przeciwnowotworowo, a także ochronnie na tkanki (w tym na
wątrobę). Zapobiega toksycznemu wpływowi substancji potencjalnie uszkadzających wątrobę. Leczy stany zapalne wątroby
1 dróg żółciowych, zapobiega powstawaniu marskości wątroby. Leczy też
zaparcia, stany osłabienia
po chorobach zakaźnych
(WZW) i terapii nowotworów. Polecane dla cukrzyków. Występuje ono w ró50
żnych postaciach — tabletek, drażetek, kapsułek, fiolek, ampułek do
picia, suchej substancji. Podaje się na ogół jednorazowo: rano na 30
minut lub 1 godz. przed posiłkiem lub w dwóch dawkach — rano i w
południe przed jedzeniem (lepsze wchłanianie). Dobrze wchłania się
podane podjęzykowo. Dzienna dawka dla dorosłych: 30 - 300 mg, dla
dzieci połowa dawki dla dorosłych. Kuracja powinna trwać 1 - 2
miesiące. Można powtórzyć ją 2 - 3 razy w roku. Dobre efekty osiąga
się stosując mleczko pszczele z miodem. Mleczko należy przechowywać w lodówce (w temp. 0 - 8 st. C).
• PYŁEK KWIATOWY — zalecany jest w przypadku chorób
wątroby (ostrych i przewlekłych) oraz zwyrodnieniowych. Działanie
jego polega na wiązaniu substancji toksycznych, odnawianiu, przywracaniu właściwej mikrostruktury wątroby, wspomaganiu odbudowy tkanki wątrobowej. Normalizuje też w wątrobie zaburzoną
przemianę białek. Działa on ochronnie na miąższ wątroby. Korzystnie wpływa na zaburzoną przemianę tłuszczów w wątrobie, m.in. u
alkoholików, czukrzyków, w zatruciach, anemii, zapobiega stłuszczeniu wątroby. Zaleca się podawanie pyłku z Sylimarolem, a także z
mleczkiem pszczelim i miodem.
DAWKOWANIE: 20 - 40 gramów dziennie (tj. 4 - 8 łyżeczek).
Dzieci: w wieku 3 - 5 lat (1 - 2 łyżeczki dziennie), 6 - 12 lat (2 - 3
łyżeczki dziennie).
W praktyce pyłek przyjmuje się 3 razy dziennie, na 30 minut do 2
godzin przed posiłkami. Taką kurację przeprowadza się od 1 do 3
miesięcy (w ciągu roku można przeprowadzić ich kilka). Najlepsze
okresy to: zima - wiosna, lato - jesień. Po każdym cyklu leczniczym
wskazana jest przerwa.
Mieszaniny pyłku, np. z miodem — 3 razy dziennie 1 łyżeczkę do
herbaty.
Tabletki i kapsułki: 1-2 tabletki lub kapsułki 3 razy dziennie.
Gotowe preparaty: Pollen (tabletki, kapsułki), pyłek kwiatowy —
obnóża, miód pszczeli z pyłkiem kwiatowym.
Mellipropolen — pyłek, mleczko pszczele i propolis; Flosopol.
• PROPOLIS — zwany popularnie kitem pszczelim ma również
zastosowanie w leczeniu schorzeń wątroby i dróg żółciowych. Udowodniono jego ochronny wpływ na komórki wątrobowe. Efektem jego
5l
działania jest przyspieszenie metabolizmu kwasów nukleinowych i
glikogenu w wątrobie oraz obniżenie poziomu enzymów komórkowych pochodzących z wnętrza uszkodzonych komórek wątroby
(tzw. aminotransferaz — ALAT i AspAT). Propolis działa odtruwająco
w przypadku zatruć — np. arsenem, etanolem, czterochlorkiem
węgla itd.
DAWKOWANIE: krople (30 - 60 kropli w 1/2 szklanki wody lub
mleka 3 razy dziennie). Tabletki, kapsułki (3 razy dziennie po 1 2 tabletki lub kapsułki 30 minut przed jedzeniem.
Gotowe preparaty: Propolan — krople, Propolis Tinctura (ampułki), Propolis Plus (tabletki, kaspułki).
52
Rozdział V
PRZEPISY LUDOWE
Spośród ogromnej ilości oryginalnych, starych recept medycyny naturalnej polecam te najprostsze i najskuteczniejsze. Można je bez obaw stosować razem z leczeniem konwencjonalnym. Większość schorzeń wątroby ma charakter przewlekły. Poniżej przedstawione przepisy ludowe pochodzą z
różnych regionów Polski i świata. Łączy je jedno — pomagają
nie wywołując działań szkodliwych. Warto więc skorzystać z
dużej mądrości wielu pokoleń. Zadziwiające jest to, że leki
najprostsze są najlepsze.
BARSZCZ LECZNICZY
Do jego przygotowania potrzeba kilka średniej wielkości buraków
ćwikłowych. Po obraniu i dokładnym opłukaniu kroimy je na małe
kawałki, wkładamy do glinianego (najlepszy) garnka, zalewamy
letnią, przegotowaną wodą (radzę niegazowaną mineralną — słabo
zjonizowanąj, dodajemy niewielką ilość jarzynki oraz owoce kminku i
na wierzchu kładziemy kawałek razowego chleba. Przykrywamy
gazą i odstawiamy w ciepłe miejsce na kilka dni, po czym z wierzchu
zbieramy łyżką szumowinę, a uzyskany barszcz zlewamy do uprzednio wyparzonych butelek i zakorkowujemy. Przechowujemy w lodówce. Pijemy po ćwierć szklanki po głównych posiłkach.
Barszczjest doskonały w niedomaganiach i schorzeniach wątroby,
anemii.
53
SOK DLA WĄTROBY I
Wyciskamy z buraków ćwikłowych pól szklanki soku i odstawiamy
na dwie do trzech godzin, po czym łączymy go z polową szklanki soku
uzyskanego z korzenia czarnej rzodkwi. Pijemy po ćwierć szklanki w
ciągu dnia — najlepiej po posiłkach. Sok stosiye się w stanach
zapalnych wątroby.
SOK DLA WĄTROBY II
Uzyskany z owoców winogron sok (1 /2 szklanki) mieszamy z taką
samą ilością soku z grejpfruta. Pijemy po ćwierć szklanki 3 - 4 razy
dziennie 30 minut przed głównymi posiłkami. Sok ten leczy wątrobę,
nerki, płuca, dnę, nadciśnienie tętnicze, doskonale wpływa na
trawienie i przemianę materii.
SYROP MIODOWO - CEBULOWY
MiksiLjemy kilogram cebuli białej z dwoma szklankami miodu
lipowego i wstawiamy do piekarnika dobrze nagrzanego w szczelnie
zamkniętym żaroodpornym naczyniu. Gdy uzyskamy żółtawy syrop,
można naczynie wyjąć i płyn zlać do słoiczka. Codziennie przyjmujemy po łyżce syropu przez 3 miesiące. Syrop ten przeciwdziała
zapałeniu wątroby ijest wskazany również przy stosowaniu innych
leków przepisanych przez lekarza.
MIKSTURA WĄTROBOWA I
Obrany korzeń chrzanu ucieramy na papkę. Do 3 - 4 łyżek papki
dodajemy szklankę świeżego mleka i całość ogrzewamy na małym ogniu
przez 5 - 6 minut (uważać, aby nie wykipiała), po czym odstawiamy pod
przykryciem na kolejne 10 minut i pijemy małymi porcjami w ciqgu dnia.
Powtarzamy kurację przez tydzień, po czym przerwa. Miksturę taką
stosujemy w zapaleniu wątroby (niezależnie od przyczyny).
54
MIKSTURA WĄTROBOWA II
Suszymy i mielimy skórki (obierki) uprzednio opłukanych jabłek i
dodajemy kilka liści czarnej porzeczki. Łyżkę takiej mieszanki zalewamy szklanką wrzącej wody i odstawiamy pod przykryciem na 15
20 minut, a po przecedzeniu i osłodzeniu miodem pijemy 3 razy
dziennie po szklance. Korzystnie wpływa na chorą wątrobę i zaburzenia jelitowe, wzmacnia organizm. Ważne, aby jabłka pochodziły z
upraw ekologicznych (bez opryskiwań chemikaliami).
HERBATA WĄTROBOWA I
Do jej przygotowania potrzebujemy łyżeczkę kwiatów chabra
bławatka i łyżeczkę czarnuszki siewnej. Zalewamy je szklanką
wrzątku i zaparzamy pod przykryciem 20 - 30 minut, apo odcedzeniu
pijemy 3 razy dziennie po 1/4 szklanki. Herbata działa korzystnie w
żółtaczce, niedomaganiach wątroby i zaburzeniach trawienia.
HERBATA WĄTROBOWA II
Bierzemy w równych częściach: pięciornika gęsiego, glistnika
jaskółcze ziele, ziele drapacza, ziele bylicy piołunu, liści pokrzywy,
korzenia i ziele mniszka pospolitego. Łyżkę ziół zalewamy szklanką
wrzątku i parzymy pod przykryciem około 30 minut, apo odcedzeniu
taką herbatą popijamy zmielone nasiona ostropestu pospolitego — 3
razy dziennie. Herbata poprawia funkcjonowanie wątroby, chronijąi
oczyszcza.
OKŁAD NA WĄTROBĘ I
10 g zmielonych nasion pietruszki zalewamy 100 g podgrzanej (ale
nie gorącej) oliwki z oliwek i po 20 - 30 minutach robimy okład na
powiększoną wątrobę. Do tego celu używamy kawałkaJłaneli złożonej kilkakrotnie w kostkę. Całość zabezpieczamy ceratką lub folią.
55
Stosujemy przy powiększeniu wątroby,
wątroby, w jej marskości.
przy stanach zapalnych
OKŁAD MA WĄTROBĘ II
Złożoną w kostkę flanelę moczymy w olejku rycynowym, przykładamy na okolicę wątroby, zabezpieczamy ceratką lub folią i
nagrzewamy poduszką elektryczną (uwaga na oparzenie!). Zabiegi
powtarzamy przez dłuższy czas. Okłady takie przynoszą znaczną
poprawę w przypadku marskości wątroby i płynu przesiękowego w
jamie brzusznej (wodobrzuszu).
KURACJA SOKIEM Z RZODKWI
Wyciskamy z czarnej rzodkwi sok i pijemy na czczo rano 100 ml, po
czym dawkę zwiększamy w ciągu 3 tygodni do objętości 400 ml soku
dziennie. Od czwartego tygodnia zmniejszamy ilość wypijanego soku
aż do 100 ml (stopniowo zmniejszać dawki). Kuracja taka trwa
łącznie 6 tygodni.
Wskazana w schorzeniach wątroby i dróg żółciowych. Działa
żółciotwórczo i żółciopędnie.
KURACJA SZPARAGOWA
30 g szparagów zalewamy 0,5 I wody przegotowanej i ostudzonej, przykrywamy i po 6 - 7 godzinach przecedzamy, dodając
łyżkę miodu i pijemy co godzinę po łyżce takiej mikstury. Działa
ona kojąco w przypadku ,,gniecenia" w okolicach wątroby po
spożyciu posiłku.
ODWAR PRZECIWZOŁTACZKOWY I
Sporządzamy odwar z 5 łyżek dokładnie wypłukanych pod bieżącą wodą ziaren owsa i zalewamy litrem wrzącej wody, po czym
_
gotujemy pod przykryciem na małym ogniu przez 10-15 minut. Po
przestudzeniu odcedzamy i pijemy 3 razy dziennie po pól szklanki
odwaru. Wskazany w przebiegu żółtaczki.
ODWAR PRZECIWZÓŁTACZKOWY II
Robimy odwar z 50 g młodych, świeżych liści truskawkowych na
pól litra wody. Gotować pod przykryciem na małym ogniuprzez 5-10
minut, odstawić napółgodziny, przecedzić ipić w żółtaczce, biegunce
i ataku kolki wątrobowej. Ostrożnie w przypadku uporczywych
zaparć.
O D W A R PRZECIWZÓŁTACZKOWY III
Oczyszczamy, tniemy na małe kawałeczki liście i korzeń mniszka
pospolitego, a następnie zalewamy litrem wody i gotujemy pod
przykryciem na małym ogniu przez 3 4 minuty. Odstawiamy na 15
minut i po przecedzeniu pijemy po pól szklanki odwaru pół godziny
przed głównymi posiłkami. Odwar działa leczniczo przy żółtaczce,
niedomaganiach wątroby, dróg żółciowych, moczowych i niestrawnościach. Wzmaga odporność organizmu, między innymi na nowotwory.
57
Rozdział VI
LECZENIE UZDROWISKOWE
W Polsce jest wiele miejscowości o walorach uzdrowiskowych. W schorzeniach wątroby, które najczęściej mają
przebieg długotrwały, wskazane jest leczenie uzdrowiskowe.
Szczególnie polecane jest ono dla osób z uszkodzeniem miąższu wątroby, zaburzeniami trawienia, chorobami dróg żółciowych i pęcherzyka żółciowego. Leczy i regeneruje się cały
organizm, który czasami cierpi na inne dolegliwości towarzyszące chorobom wątroby i dróg żółciowych. Zmiana klimatu,
różnorodne zabiegi leczniczo - rehabilitacyjne, zmiana diety,
terapia wodami leczniczymi i innymi naturalnymi czynnikami oraz regeneracja nie tylko wątroby, ale również układu
nerwowego przynoszą dużą pomoc i ulgę. Szczególnie leczenie w uzdrowisku wskazane jest dla osób po szpitalnym
leczeniu ostrych schorzeń wątroby i dróg żółciowych. Przeciwwskazaniem są m.in. ostre stany chorób zakaźnych (np.
WZW), schorzenia nowotworowe.
58
Miejscowość uzdrowiskowa
INOWROCŁAW
SWIERADOW - ZDRÓJ
Wskazania lecznicze
—
—
—
—
przewlekłe zapalenie wątroby
choroby dróg i pęcherzyka żółciowego
zaburzenia czynnościowe pęcherzyka i dróg żółciowych
inne schorzenia
— stany po zatruciach uszkadzających wątrobę
— inne schorzenia
DUSZNIKI - ZDRÓJ
— choroby dróg żółciowych
— zaburzenia czynnościowe pęcherzyka i dróg żółciowych
— inne schorzenia
POLANICA - ZDRÓJ
— przewlekłe zapalenie wątroby
— choroby dróg żółciowych i pęcherzyka
— inne schorzenia
DŁUGOPOLE - ZDRÓJ
—
—
—
—
ŻEGIESTÓW - ZDRÓJ
—
—
—
—
—
ZŁOCKIE
choroby wątroby po wirusowym zapaleniu wątroby
choroby dróg żółciowych
inne schorzenia
choroby wątroby
przewlekłe zapalenie wątroby
choroby dróg żółciowych
zaburzenia czynności wątroby po wirusowym
zapaleniu wątroby
— inne schorzenia
— inne schorzenia
MUSZYNA
— jak w Złockiem
KRYNICA
— stany po operacjach pęcherzyka żółciowego
— inne schorzenia
WYSOWA
— inne schorzenia
IWONICZ - ZDRÓJ
— choroby dróg i pęcherzyka żółciowego
— inne schorzenia
59
NERKI I DROGI
MOCZOWE
Na ogół nie zastanawiamy się, gdy jesteśmy zdrowi, jak dużą
rolę odgrywają w naszym organizmie nerki. Śmiało można je
nazwać „oczyszczalnią krwi". Nasze ciało jest ogromnym, fascyniyącym kombinatem, który ma za zadanie pracować przez
dziesiątki lat — bez przerwy. O tym, że bez nerek nie można żyć,
wie każdy. Nie zawsze jednak wiemy, jak żyć i co czynić, aby nasze
nerki pracowały sprawnie i nigdy nie dawały o sobie znać. Gdy
jednak wystąpi u nas choroba nerek, warto sięgnąć po niniejszy
poradnik, aby umieć sobie właściwie pomóc w cierpieniu i nie
dopuścić do groźnych powikłań zdrowotnych. Pamiętajmy, że nic
jednak nie zastąpi kontaktu z lekarzem, który fachowo postawi
diagnozę. Zarówno ostre, jak i przewlekłe choroby nerek i dróg
moczowych od wieków z powodzeniem leczy się środkami naturalnymi. Są one nieszkodliwe, sprawdzone przez wielu chorych i
stosowane na całym niemal świecie. Nieocenione zasługi odgrywają: ziołolecznictwo, stosowanie diet, leków sporządzonych
na bazie substancji naturalnych, a także proste sposoby ludowe,
przekazywane z pokolenia na pokolenie.
Przedstawione na kolejnych stronach porady, przepisy i zalecenia niech służą każdemu z Czytelników zachować zdrowie, a
w przypadku choroby —pomogą je szybko i na trwałe odzyskać.
Stosowanie metod i środków oraz leków naturalnych nie wyklucza leczenia tradycyjnego — lekarskiego. Muszą one wzajemnie się uzupełniać, aby szybko i skutecznie pomóc choremu.
60
Rozdział I
CHOROBY NEREK
I DRÓG MOCZOWYCH
Istnieje wiele objawów, które mogą świadczyć o toczącym
się w naszym organizmie stanie chorobowym. Szczególnie są
to objawy ze strony nerek i dróg moczowych. Może je zaobserwować z łatwością sarn chory lub jego opiekun. Bądźmy więc
czujni i w porę reagujmy na każdy niepokojący sygnał naszego
ciała. Pamiętajmy, że część z tych objawów ma niespecyficzny charakter (np. gorączka, bóle pleców, bladość skóry, kolka
itd.), gdyż mogą sugerować nawet doświadczonemu terapeucie różne stany chorobowe.
OBJAWY CHORÓB NEREK
Najczęściej występujące i dające się zaobserwować objawy to:
• BÓLE — są przeważnie spowodowane zmianami chorobowymi
w układzie moczowym. Mogą one występować więc w okolicy
lędźwiowej — z jednej lub po obu stronach kręgosłupa. Mają różny
charakter i nasilenie (np. ból tępy. rozlany, kłujący, stały, okresowy,
napadowy itd.). Występują one też nad spojeniem łonowym, promieniują do krocza, zewnętrznych narządów płciowych, odbytnicy,
ud. Należy zauważyć, że silne bóle występują albo w związku z
6l
kamicą lub w przypadku schorzeń pęcherza moczowego. Gdy odczuwamy ból w cewce moczowej pojawiający się podczas oddawania
moczu — świadczy on o zapaleniu cewki moczowej.
Nie zawsze powyżej opisane bóle są spodowane chorobami nerek i
dróg moczowych. Ból lędźwiowy występuje również w chorobach
kręgosłupa i nerwów obwodowych, gruźlicy kręgosłupa lub nerek, a
także w przerzutach nowotworowych do kręgosłupa (często w zaawansowanym raku prostaty). Zaś przyczyną bólu w okolicy spojenia łonowego mogą być schorzenia odbytu, narządów rodnych,
gruczołu krokowego i innych narządów.
PAMIĘTAJMY: często choroby nerek przebiegają skrycie, bezbólowo! Są one podstępne i dlatego bardzo groźne.
• STANY PODGORĄCZKOWE I GORĄCZKA — pojawiają
się, gdy dojdzie u nas do zakażenia nerek, dróg moczowych
oraz w złośliwych nowotworach nerek (trwają one wówczas bardzo
długo).
• WZMOŻONE PRAGNIENIE — występuje u osób dotkniętych
wielomoczem. Może występować również w przewlekłych uszkodzeniach nerek, a także niewyrównanej cukrzycy. Nie popadajmy jednak w panikę — podczas upałów lub przy gorączce u każdego wzmaga się pragnienie, jako naturalny odruch organizmu.
Jeżeli lekarz nie zabronił nam, należy bezwględnie uzupełniać
straty płynów w ustroju. Często nagłe odwodnienie prowadzi do
groźnych następstw. Wiąże się to między innymi z nadmierną utratą
przez organizm ważnych dla życia biopierwiastków (potasu, sodu,
chloru).
• ZABURZENIA W ODDAWANIU MOCZU — są szczególnymi
objawami chorób nerek i dróg moczowych. Radzę więc je dokładnie
obserwować, gdyż są ważne. Mogą one występować jako:
• częste oddawanie moczu — pojawia się ono w przebiegu przewlekłej niewydolności nerek, w tzw. okresie wielomoczu, a także w
przeroście gruczołu krokowego i stanach zapalnych dróg moczo62
wych (np. zapaleniu pęcherza). Często występuje tu tak zwana
nykturia, czyli nocne oddawanie moczu (osoba zdrowa nigdy nie
budzi się w nocy, aby oddawać mocz);
• bolesne oddawanie moczu — najczęściej występuje (wraz z
częstym oddawaniem moczu) w przypadku stanów zapalnych
pęcherza moczowego i cewki moczowej oraz chorób prostaty;
• mimowolne moczenie nocne — występuje wówczas, gdy chory
samoistnie, bezwiednie podczas snu moczy się. Takie moczenie,
jako prawidłowość występuje u dzieci do 2 - 3 roku życia. U dzieci
starszych, młodzieży może świadczyć o wadach rozwojowych dróg
moczowych. Może też występować u osób z rozszczepem rdzenia
kręgowego, a także u chorych z przewlekłą niewydolnością nerek
oraz u chorych psychicznie;
• nietrzymanie moczu — czasami występuje u osób starszych z
powodu niedowładu mięśnia zwieracza cewki moczowej. Występuje też u chorych sparaliżowanych, dzieci z różnymi wadami i
niedorozwojem;
• przerywane oddawanie moczu — dokucza chorym w przebiegu
zapalenia, przerostu lub nowotworu gruczołu krokowego (prostaty). Niekiedy zdarza się w kamicy pęcherza moczowego.
• ZMIANY W ILOŚCI ODDAWANEGO MOCZU — prawidło-
wo zdrowy, dorosły człowiek oddaje dziennie od 0,5 do 1.5 1 moczu. Zarówno zbyt mała, jak i duża ilość oddawanego moczu
jest nieprawidłowością świadczącą o chorobie. Może występować
u nas:
• skąpomocz — to zmniejszenie oddawania moczu poniżej 400 ml
(0,4 1) na dobę;
• bezmocz — występuje, gdy oddajemy poniżej 100 ml moczu na
dobę. Świadczy on o występowaniu poważnych zmian chorobowych układu moczowego. Możemy wymienić wiele przyczyn ich
występowania: np. ostra niewydolność nerek, przewlekła niewydolność nerek, czy też kamica moczowa, zaawansowany przerost
prostaty lub stany nowotworowe (guzy). Nigdy nie wolno ich
lekceważyć:
63
• wielomocz —jest to oddawanie moczu powyżej 2 litrów na dobę.
Jest on na ogół wywoływany przez zmiany wrodzone lub nabyte
układu moczowego, czy też zmiany hormonalno - przysadkowe
(mózgowe).
• INNE OBJAWY:
• obrzęki — czyli opuchlizna. Pojawiają się one w przypadku
ostrych i przewlekłych chorób nerek. Mogą występować na twarzy, powiekach, pod oczami (worki), podudziach lub nawet na
całym ciele;
• nadciśnienie tętnicze — w 10 - 20 proc. przypadków ma ono
swoją przyczynę w nerkach. W przypadku nadciśnienia złośliwego
dochodzi do szybkiego uszkodzenia nerek;
NATURALNE KURACJE
Z WIELOLETNICH TRADYCJI
PRZECIW MOCZENIU NOCNEMU należy spożywać surówki z selera, kalafiora,
cebuli, całej pietruszki.
PRZY ZAKAŻENIACH NEREK I DRÓG
MOCZOWYCH pije się miąższ aloesowy z
sokiem z żurawin (6 - 7 łyżek stołowych
dziennie przed posiłkiem). Dodatkowo zażywa się naturalne antybiotyki (nalewki:
czosnkową i propolisową 3 razy dziennie po
20 - 30 kropli w malej ilości wody).
PRZY ZATRZYMANIU MOCZU robi się
inhalacje nad gotującym się skrzypem.
Można również robić nasiadówki w wywarze ze skrzypu i krwawnika. Potem na
pęcherz położyć ciepły okład (z np. resztek
siana). Pić herbatę z korzenia lub nasion
pietruszki i pozostać w łóżku.
64
• niedokrwistość — czyli anemia w przypadku chorób
nerek świadczyć może o
przewlekłej zaawansowanej niewydolności nerek.
Występuje ona też w ostrym
kłębuszkowym zapaleniu
nerek lub ostrej niewydolności nerek. Czasami może
być pierwszym objawem
świadczącym o zaawansowanej niewydolności nerek.
Pamiętajmy, że nierzadko
objawy ze strony nerek i układu moczowego mogą występować w przebiegu innych
schorzeń nie mających pierwotnej przyczyny w nerkach.
Dlatego też często lekarze zalecają wykonanie wielu żmudnych, skomplikowanych badań. Nie zrażajmy się tym.
gdyż może to wyjaśnić wiele pytań i wątpliwości. Proszę zapamiętać,
że bardzo ważna w tym wszystkim jest samoobserwacja organizmu.
Możemy być nawet zmuszeni do skrupulatnego zbierania i mierzenia
wydalanego w ciągu doby moczu.
BADANIA MOCZU
Badanie moczu jest jednym z podstawowych badań analitycznych.
Wykonują go wszystkie pracownie. Mocz prawidłowo pobrany i
dostarczony w krótkim czasie do analizy dostarcza wielu cennych
informacji nie tylko o samych nerkach, ale też o całym układzie
moczowym (moczowodach — przewodach wyprowadzających mocz,
pęcherzu moczowym i cewce moczowej).
Warto znać normy, mówiące o tym, jaki wynik należy uważać za
prawidłowy. Oto prawidłowy wynik analizy moczu:
BARWA: żółta (z różnymi odcieniami)
PRZEJRZYSTOŚĆ: przejrzysty lub lekko opalizujący
CIĘŻAR WŁAŚCIWY: 1018- 1030 g/l
pH MOCZU (odczyn): średnio 6 (2 4,5 - 8,2) — kwaśny
BIAŁKO W MOCZU: nieobecne
GLUKOZA, czyli CUKIER W MOCZU: nieobecna
BILIRUBINA W MOCZU: nieobecna
UROBILINOGEN: nieobecny (lub obecny w niewielkiej ilości +)
OSAD MOCZU: krwinki białe, krwinki czerwone, nabłonki —
w pojedynczej ilości, niewielka ilość związków mineralnych
— DROBNOUSTROJE: nieobecne (mocz jest jałowy, czyli sterylny).
—
—
—
—
—
—
—
—
—
JAK POBIERAĆ MOCZ DO BADAŃ BAKTERIOLOGICZNYCH?
Badanie bakteriologiczne moczu dostarcza wielu cennych informacji. Mianowicie: czy w moczu stwierdza się drobnoustroje
w ogóle, a jeśli tak, to jakie oraz określa się tak zwaną lekooporność, czyli wrażliwość wielu antybiotyków i sulfonamidów na
65
konkretne szczepy drobnoustrojów. Wynik taki dostarcza lekarzowi informacji, jakie zastosować leki do zwalczania drobnoustrojów, a przez to do wyleczenia chorego z zakażenia. Czasami jednak
zdarza się, że nieprawidłowo pobrany do analizy mocz zostanie w
trakcie samego pobierania, transportu zakażony. Podaję więc kilka
cennych wskazówek — pobierania moczu do analiz mikrobiologicznych. Przestrzeganie ich zapewni nam wiarygodność całej procedury
badania, a szczególnie uchroni przed niepotrzebnymi komplikacjami.
• przed pobraniem porannej (pierwszej) porcji moczu umyć
dokładnie mydłem i ciepłą wodą okolice narządów płciowych
(tak u dzieci, jak i u dorosłych),
• nie dotykać wewnętrznej strony naczynia,
• oddawać mocz do opisanego naczynia (nazwisko, imię, adres,
wiek),
• nie pobierać pierwszego strumienia moczu (mogą być w nim
bakterie z cewki moczowej), tylko po kilku sekundach (gdy
pierwsza część moczu spłynie do muszli klozetowej),
• oddać możliwie szybko pojemnik do pracowni analitycznej.
Nie wskazane jest badanie bakteriologiczne moczu u osób, które
zażywają lub otrzymują np. w zastrzykach, kroplach, maściach itp.
antybiotyki lub sulfonamidy. Należy po zakończonej kuracji tymi
lekami odczekać minimum 3 dni, aby leki te zupełnie wydaliły się z
organizmu. I uwaga — badanie robi się przed otrzymaniem pierwszej dawki antybiotyków lub sulfonamidów. Otrzymany wynik
należy niezwłocznie przedstawić lekarzowi, który nas kierował do
badania.
Dla małych dzieci (noworodki, niemowlęta) należy zakupić sterylny woreczek na mocz do badania bakteriologicznego (w aptece —
podając płeć dziecka). Na opakowaniu znajduje się szczegółowa
instrukcja postępowania.
Niedopuszczalne jest przelewanie oddanego moczu
z różnych pojemników, naczyń. Uzyskany wynik będzie
wówczas fałszywy!
66
ZAPALENIA NEREK
Zapalenia nerek mogą przybierać różną postać. Najczęściej spowodowane są bakteriami, alergenami lub związkami toksycznymi.
Umiejscawiają się one w tkance nerek, a w konsekwencji mogą
doprowadzić do uszkodzenia i zniszczenia miąższu nerek. Jeśli
będą przez nas bagatelizowane i leczone niewłaściwie lub zbyt późno
albo niesystematycznie mogą nawet spowodować zupełną niewydolność nerek. Zapalenia nerek mogą przebiegać ostro lub przewlekle.
Warto więc zawczasu zapobiec niepotrzebnym komplikacjom i uciążliwym, długotrwałym kuracjom. Najczęściej występujące zapalenia
nerek i dróg moczowych opisuję poniżej. Należy zaznaczyć, że od
dawna wiadomo, iż stan zapalny charakteryzuje się pięcioma
cechami: ból, gorączka, zaczerwienienie narządu, jego obrzęk i
upośledzenie czynności fizjologicznych. Warto zwrócić szczególną uwagę na objawy towarzyszące poszczególnym stanom chorobowym.
OSTRE ODMIEDNICZKOWE ZAPALENIE MEREK
W jego przebiegu dochodzi do zajęcia miąższu nerek. Przyczyną
występowania choroby są bakterie (pałeczki okrężnicy, paciorkowce
kałowe, gronkowce złociste, które usadawiają się w miedniczkach
nerkowych, namnażają się i wywołują stan chorobowy). Zapaleniu
temu sprzyja szczególnie zastój moczu w nerkach (np. w przebiegu
chorób zakaźnych, ciąży, cukrzycy). Choroba zazwyczaj zaczyna się
nietypowo — występuje wysoka gorączka z dreszczami, bólami
głowy, nudnościami i wymiotami. Czasem może dołączyć się biegunka. Na plecach w okolicy lędźwiowej odczuwa się stałe tępe bóle,
promieniujące ku łopatkom, do brzucha i spojenia łonowego. Bóle
nasilają się podczas oddawania moczu. Stan ogólny takiego chorego
jest ciężki. W moczu podczas badania stwierdza się niewielką ilość
białka, krwinki czerwone, białe i liczne bakterie. Opad OB jest
podwyższony. W morfologii krwi stwierdzić można znacznie zawyżone ilości białych krwinek (leukocytów). Stan ostry może być pozornie
tylko wyleczony i przejść w przewlekłość. O wyleczeniu można mówić
67
wówczas, gdy ustąpią dolegliwości, unormuje się ciepłota ciała, a
badania moczu i krwi nie będą budzić zastrzeżeń (zwłaszcza badanie
bakteriologiczne moczu). Badania te należy powtarzać w odstępach
tygodniowych w celu upewnienia się, czy nie ma nawrotów choroby.
Najczęściej leczenie sprowadza się do zastosowania odpowiedniego
antybiotyku, ziół, diety i leżenia w łóżku.
PRZEWLEKŁE ODMIEDNICZKOWE
ZAPALENIE MEREK
Najczęściej jest ono powikłaniem innych chorób nerek (zwłaszcza stanu ostrego), gdyż wszelkie zmiany w nerkach usposabiają do osiedlania się w nich bakterii. Zazwyczaj schorzenie to
spowodowane jest zakażeniem bakteryjnym (bakterie dostają
się do nerek z zewnątrz organizmu — przez dolne drogi moczowe
albo są przenoszone z innych części ciała przez krew). Często nie
wiemy, że jesteśmy chorzy, gdyż schorzenie to przebiega na ogół
bezobjawowo lub skąpoobjawowo. Niekiedy jednak początek choroby może być ostry. Gdy chory ma nawracające ostre zapalenie
nerek lub nie wyleczony stan ostry — dochodzi do stanu przewlekłego. Jeśli występują objawy — chory często skarży się na
częste i bolesne oddawanie moczu oraz pobolewania w okolicy
lędźwiowej. Możemy to mylić z chorobą ,,z zawiania". W rozwiniętym stanie pojawia się ogólne osłabienie, łatwe męczenie się,
stany podgorączkowe (37 - 38 st. C), bóle głowy, brak apetytu,
nudności, wymioty, objawy niestrawności. Może to nasuwać błędne podejrzenie zatrucia pokarmowego. W miarę postępu choroby,
która prowadzi do niewydolności nerek, dochodzi do utraty masy
ciała, wzmożonego pragnienia, częstego oddawania moczu. Taki
chory jest wychudzony, ma suchą skórę, szorstką, niekiedy z
drobnymi wybroczynkami. Ciśnienie tętnicze krwi jest wysokie i
może przechodzić w złośliwe nadciśnienie tętnicze. Z czasem u
chorego dochodzi do niewydolności krążenia, nerek i mocznicy
(zatrucia organizmu związkami toksycznymi, które u zdrowych
wydalane są z moczem). Ciekawe jest to, że w badaniu moczu może
nie być zmian. Mocz ma kolor słomkowojasny. gdyż nerki utrącają
68
zdolność do zagęszczania moczu. Okresowo stwierdza się ropomocz,
krwinkomocz i wałeczkomocz. Ponadto mogą występować u chorego
objawy choroby podstawowej, do której dołączyło się przewlekłe
odmiedniczkowe zapalenie nerek. Choroba wbrew pozorom może
trwać nawet latami, z okresami cofania się i nawrotów, i tylko w
ciężkich, zaniedbanych przypadkach dochodzi do całkowitej niewydolności nerek.
OSTRE KŁĘBKOWE ZAPALENIE NEREK
Schorzenie to dotyka ludzi w każdym wieku. Polega ono na
powstaniu zmian zapalnych w kłębkach nerkowych wskutek ostrego
zakażenia z górnych dróg oddechowych. Główne objawy to gorączka i
krwinkomocz, po którym występuje okres utajenia (najczęściej 8-14
dni) i nawrót choroby z ostrymi
objawami: ogólnym rozbiciem,
tępymi bólami w okolicy lędźwiowej, niekiedy bólami głowy, nudnościami i wymiotami. Pojawiają
się też obrzęki (głównie pod oczami), przyspieszenie pracy serca i
nadciśnienie tętnicze. Z objawów
charakterystycznych wymienić
można zmniejszającą się ilość oddawanego w ciągu doby moczu,
do skąpomoczu i bezmoczu włącznie. Gdy popatrzymy pod światło na mocz — jest on krwisty,
barwy popłuczyn mięsnych, zawiera białko, krwinki czerwone,
białe i wałeczki szkliste. Zwiększa
się we krwi miano ASO, a w EKG stwierdza się często uszkodzenie
mięśnia sercowego. Sam przebieg choroby jest różny. Często nadciśnienie tętnicze cofa się (wraca do normy po 7 - 10 dniach ciśnienie
tętnicze krwi). Ale czasami mogą w ciężkich przypadkach wystąpić
powikłania nadciśnieniowe (między innymi drgawki, zaburzenia
widzenia). Obrzęki zaś u 50 proc. chorych ustępują po około 7 - 1 0
69
dniach, a u reszty chorych w 3 - 5 tygodniu choroby. W ciężkich
przypadkach może dojść do samozatrucia organizmu — mocznicy
charakteryzującej się wymiotami i zaburzeniami ogólnoustrojowymi
(z powodu rozregulowania stężenia elektrolitów — głównie potasu,
sodu). I w tym przypadku stosuje się specjalistyczne leczenie. W
ostrym kłębkowym zapaleniu nerek stosuje się również antybiotyki,
leki przeciwnadciśnieniowe, nasercowe i leczenie naturalne. Każdy
musi zapamiętać, że leczenie to sprowadzić się musi przede wszystkim do wyleczenia źródła zakażenia nerek (a więc chore zęby,
migdałki, zatoki itd.).
PRZEWLEKŁE KŁĘBKOWE ZAPALENIE NEREK
Jest procesem zapalnym nerek z postępującym zazwyczaj
upośledzeniem ich czynności. Często jest skutkiem ostrego rozlanego kłębkowego zapalenia nerek, które nie było wyleczone. Zmiany w samych zaś nerkach bywają rozmaite i są uzależnione od
okresu choroby. W miarę, gdy postępuje proces niszczenia struktur nerek, dochodzi w końcu do powstania marskości nerek. Sam
początek choroby jest najczęściej podstępny, nie wiemy dokładnie kiedy nas dotyka, gdyż jest bezobjawowy. I może taki stan
choroby trwać latami (ze stanami zaostrzeń i cofania się objawów,
czyli remisją). Uchwycić jednak można rozwój choroby poprzez
proste badania. Pierwszymi bowiem objawami są: białkomocz,
krwinkomocz i wałeczkomocz — o różnym i zmiennym nasileniu.
Niekiedy wcześnie rozwinąć się może zespół nerczycowy i nadciśnienie tętnicze. Gdy większość miąższu nerkowego ulegnie nieodwracalnemu zniszczeniu, rozwija się pełny obraz mocznicy prawdziwej. Przewlekłe kłębkowe zapalenie nerek prowadzi wcześniej,
czy później do mocznicy, co zmusza do poddania się leczeniu
dializami (oczyszczania krwi z toksycznych związków przemiany
materii przy użyciu maszyny zwanej sztuczną nerką) i/lub przeszczepu nerek.
Dlatego też tak istotne jest zrozumienie, że choroby nerek
należy leczyć jak najwcześniej i skrupulatnie. W takich przypadkach choroba sama nie cofnie się (nie przejdzie). Warto o tym
zawsze pamiętać.
70
OSTRO NI€WVDOINOŚĆ N€R€K
Może dotknąć ludzi chorych, ale i zdrowych. Z różnych przyczyn i
pod wpływem wielu czynników niekorzystnych może dojść do nagłego zaburzenia pracy nerek. Istnieje wiele tego przyczyn. Są to na
ogół: nagła utrata ilości krwi krążącej w organizmie (z powodu
krwotoku, rozległych oparzeń, masywnych biegunek i wymiotów
itd.); zatrucia ostre (np. grzybami, lekami, związkami chemicznymi,
alkoholem, zwłaszcza metylowym, czterochlorkiem węgla, itd.); ostre uszkodzenie miąższu nerek; ostra mocznica mechaniczna i
inne.
Niewydolność ta wbrew pozorom rozwija się podstępnie. Po zadziałaniu czynnika szkodliwego pojawia się skąpomocz (wyjątkiem
są tu zatrucia grzybami i czterochlorkiem węgla — gdzie objawy
pojawiają się dopiero po 2 - 3 dniach). Dochodzi do mocznicy
(samozatrucia
organizmu
substancjami
toksycznymi
NATURALNE KURACJE
nie wydalonymi przez nerki).
Można po prostu powiedzieć, że chory zatruwa się
PRZY ZAPALENIU PROSTATY: zaleca
własnym moczem wchłaniasię picie herbaty ziołowej z: ziela wierzbownym z powrotem do krwi.
nicy drobnokwiatowej, ziela nawtoci, ziela
Nasilają się więc u takiego
pokrzywy, kwiatów rumianku i korzenia
chorego objawy mocznicowe:
mniszka pospolitego. Sporządzamy miechory jest podenerwowany,
szankę i z 1 łyżki na szklankę wrzątku
drażliwy, senny lub pobudzonapar. Pijemy 4 razy dziennie po szklance
ny (nawet może wystąpić u
naparu.
niego ostra choroba psychiczna). Do tego dołączają się:
brak łaknienia, nudności, uporczywe wymioty i biegunki oraz nadmierne pragnienie. Organizm tak właśnie reaguje na samozatrucie.
Gdy dojdzie do nadmiernego stężenia w organizmie potasu, chory
odczuwa mrowienia (w okolicach ust, dłoni, stóp), niepokój i lęk z
obfitymi potami, niemiarowością serca i zwolnieniem jego pracy oraz
nadciśnieniem tętniczym. Dochodzi też do osłabienia mięśniowego,
a nawet bólu i porażenia mięśni oddechowych. Czasami może
wystąpić tężyczka. Oprócz tego występują charakterystyczne zabu71
rżenia oddychania (oddech szybki, głęboki, łapiący powietrze —
nazywany też oddechem kwasiczym — Kussmaula), a także zmiany i
zaburzenia krążeniowe i mózgowe. Z ust chorego wydobywa się
zapach amoniaku. W przypadku zatrucia objawy mogą być bardzo
nasilone i dołącza się krwotok z przewodu pokarmowego. W miarę
upływu czasu pogłębia się niedokrwistość (anemia) oraz odczyny
zapalne i zmiany w EKG. Chorzy ci są bardzo wrażliwi na dodatkowe,
niepotrzebne zakażenia (np. zapalenia ślinianek, płuc, ogólnoustrojowe zakażenia krwi itp.). Dlatego też chory musi być jak
najszybciej poddany specjalistycznemu leczeniu szpitalnemu.
Wymaga on dializ (aby usunąć z organizmu toksyczne produkty i
zbędne związki pochodzące z przemiany materii, które normalnie u zdrowych wydalane są z moczem). Pomimo tak przerażającego opisu, chorzy ci często wracają do zdrowia, o ile szybko zostaną
przyjęci do szpitala. Nie wolno biernie wyczekiwać, aby mocz pojawił
się w odpowiedniej ilości. Zabronione jest podawanie na ..własną
rękę" leków i środków moczopędnych i innych.
PRZCUlLCKŁfl
NI€WVDOINOŚĆ N€R€K
Nazwa ta być może dla wielu brzmi dość niewinnie. Tylko chorzy i
ich rodziny wiedzą, jak poważna to choroba. Chory musi być ciągle
poddawany wielogodzinnym dializom (oczyszczaniu przez maszynę
zwaną „sztuczną nerką" krwi z toksycznych produktów przemiany
materii) średnio co 2 dni (3 razy w tygodniu). Cały proces leczenia i
tryb życia takich chorych jest ściśle zaprogramowany. Przede wszystkim wymagana jest od chorych samodyscyplina i samoobserwacja
organizmu.
Przewlekła niewydolność nerek jest zespołem chorobowym, który rozwija się jako następstwo zniszczenia struktur nerkowych
przez przewlekły proces chorobowy. Gdy nie wynaleziono ..sztucznej nerki" i nie wykonywano dializ otrzewnowych, chorzy tacy
skazani byli na śmierć. Objawy tej choroby przebiegają etapowo. Wyróżnia się 3 stopnie (okresy) przewlekłej niewydolności nerek.
—
I OKRES — to tak zwana utajniona przewlekła niewydolność
nerek. W okresie tym zazwyczaj nie obserwuje się niepokojących
objawów do czasu, aż 50 proc. nerek nie zostanie zniszczonych
chorobowo. Czasami może pojawić się chwiejne lub ustalone nadciśnienie tętnicze.
II OKRES — to tak zwana wyrównana przewlekła niewydolność
nerek. U chorego występuje już wyraźny wielomocz i nocne oddawanie moczu oraz wzmożone pragnienie. Często też występuje
nadciśnienie tętnicze i anemia.
III OKRES — to tak zwana niewyrównana przewlekła niewydolność nerek. Pojawia się, gdy u chorego dojdzie do zniszczenia 75 proc.
miąższu nerek. Stopniowo rozwijają się różnorodne objawy chorobowe. Jego końcowym etapem jest mocznica przewlekła. W przewlekłej
niewydolności nerek cały organizm funkcjonuje źle, nieprawidłowo i
dochodzi do powstania wielu zaburzeń i zmian ustrojowych.
MOCZNICA PRZEWLEKŁA (PRAWDZIWA)
Jak już wspomniałem, jest to końcowy etap przewlekłej niewydolności nerek. Wskutek samozatrucia organizmu dochodzi do bardzo
wielu różnorodnych zmian i zaburzeń ustroju.
NAJCZĘŚCIEJ WYSTĘPUJĄCE OBJAWY
MOCZNICY PRZEWLEKŁEJ TO:
ik objawy ogólne (osłabienie, zmęczenie, niedożywienie lub wyniszczenie, oziębienie ciała, zmiany ilości oddawanego moczu —
wielomocz, skąpomocz, zaburzenia nawodnienia — obrzęki, odwodnienie);
& objawy skórne (suchość, bladość, świąd, zadrapania, przeczosy,
wybroczyny, sińce, „szron mocznicowy";
* objawy ze strony przewodu pokarmowego (niesmak w ustach,
jadłowstręt. nudności, wymioty. ,,zapach mocznicowy" z ust, bóle
brzucha, krwawienia, zapalenie trzustki, niedrożność jelit;
73
it objawy neurologiczne (bóle głowy, zaburzenia snu, drżenia
mięśniowe, „zespół niespokojnych nóg", palące stopy, bolesne
kurcze mięśniowe, upośledzenie słuchu);
* objawy wzrokowe (zaburzenia widzenia, wytrzeszcz gałek ocznych, oczopląs, ,,zespół czerwonych oczu";
* zaburzenia ze strony układu krążenia (nadciśnienie tętnicze,
niewydolność krążenia, zapalenie osierdzia, uszkodzenie mięśnia
sercowego, zaburzenia rytmu serca);
* zaburzenia ze strony układu oddechowego (zapalenie opłucnej,
oddech Kussmaula, ,,płuco mocznicowe";
* objawy hematologiczne (niedokrwistość, skaza krwotoczna):
* objawy ze strony narządów płciowych (impotencja, oziębłość,
zaburzenia miesiączkowania, niepłodność).
N€RCZVCf) LIPIDOWI!
To choroba nerek prowadząca do występowania zmian w nerkach z
utratą białka z moczem z wieloma poważnymi konsekwencjami.
Początek choroby jest podstępny, niekiedy związany z zakażeniem
dróg oddechowych. Pierwszym objawem jest masywny białkomocz
(przekracza utratę z moczem
3,5 g/dobę białka i więcej).
NATURALNE KURACJE
Występują
poranne obrzęki
pod oczami, zanikające lub
zmniejszające się w ciągu
PRZY BIAŁKOMOCZU spożywa się 3
dnia. Ponieważ choroba często
razy dziennie na 20 minut przed posiłkadotyczy dzieci, stają się one
mi 1 - 2 tyźki syropu z dyni. Sporządza się
rozdrażnione, kapryśne, tracą
go w ten sposób, że z dojrzalej dyni odłaknienie.
Na całym ciele w
cinamy wierzch, wyjmujemy środek z nasiociągu
kilku
tygodni pojawiają
nami (można je po ususzeniu spożywać
się ciastowate, miękkie obrzęprzy np. przeroście prostaty) i wsypujemy
ki oraz wodobrzusze, prowacukier, po czym przykrywamy z powrotem
dzące do duszności, sinicy oodciętym wierzchem. Na drugi dzień syrop
raz powstania przepukliny pęjest gotowy.
pkowej. Skóra jest bardzo
74
cienka, łatwo ulega urazom, włosy są cienkie, paznokcie miękkie. Na
skórze po nakłuciach, małych urazach (kolana, łokcie, barki) tworzą
się żółte kępki. Początkowo nerki są wydolne. Niekiedy występują
objawy niewydolności nerek. We krwi znajduje się bardzo duża ilość
lipidów (tłuszczów), a maleje białek. Występuje duża skłonność do
powikłań choroby: zakażeń (dróg oddechowych, skóry i tkanki
podskórnej, zapalenia otrzewnej, odmiedniczkowego zapalenia nerek), drgawek, obrzęku mózgu, bólów brzucha, biegunek. W okresie
cofania się choroby zwiększa się przesączanie kłębkowe, maleje
białkomocz i szybko wzrasta ilość wydalanego moczu (do 1,5- 2 1 na
dobę). W okresie zaś zaostrzeń zaznacza się puchlina brzuszna ze
skłonnością do zakażeń. Leczenie ma na celu usunięcie przyczyny
choroby i zwalczanie jej objawów. W okresie zaostrzeń należy unikać
wysiłków fizycznych.
Z€SPÓŁ N€fiCZVCOWV
Polega na nadmiernej utracie z moczem białka. Występują: białkomocz przekraczający 3,5 g białka na dobę, nadmierne stężenie
cholesterolu, niedobór białek, alumin we krwi, obrzęki i przesięki do
jam ciała. Do jego powstania prowadzą różne schorzenia: kłębkowe
zapalenie nerek, nerczyca lipidowa. kolagenozy, cukrzyca, skrobiawica, szpiczak, zatrucia metalami ciężkimi i stany alergiczne. Prowadzi
to do niedoborów białkowych, a w ślad za nimi do powstawania
obrzęków i przesięków do jam ciała. Może to w efekcie doprowadzić do
przewlekłej mocznicy i ostrej niewydolności nerek. Leczenie obejmuje
głównie schorzenie podstawowe i objawy zespołu nerczycowego.
ZflPfll€NI€
PCCH€RZfl MOCZOW6GO
Zmiany zapalne obejmują błonę śluzową (czasami też głębsze
warstwy pęcherza). Około 2/3 przypadków spowodowane jest zakażeniem bakteryjnym, a 1/3 — wywołana jest czynnikami toksycznymi albo alergicznymi.
75
• Ostre zapalenie pęcheNATURALNE KURACJE
rza moczowego — występuje
częściej u kobiet niż u mężczyzn (z powodu krótszej cePRZY KRWIOMOCZU pijemy herbatkę z
wki moczowej, sąsiedztwa jej z
następujących ziół: liści mącznicy, liści poodbytem). Objawy choroby
krzywy, ziela krwawnika, ziela rdestu ptasiewystępują w kilka do kilkugo i kłącza pięciomika (wszystkich składdziesięciu godzin od zakażenia
ników po 50 g). Do 3 łyżek ziół wlewamy 2
pęcherza. Główne objawy to:
szklanki wody, ogrzewamy na małym ogniu
bóle okolicy łonowej. zaburzeprzez 10 minut (nie gotować) i wlewamy do
nia w oddawaniu moczu. Temtermosu. Pije się 4 razy dziennie (rano na
czczo, między posiłkami i przed snem). Po 2
peratura ciała — do 38 st. C, a
tygodniach zmienia się mieszankę.
w moczu pojawia się mała ilość białka, krwi, ropy. Mocz
Mieszamy zioła: liść mącznicy, korzeń
lukrecji, ziele nawloci, ziele połonicznika,
jest mętny, często cuchnący.
korę wierzby i kwiat nagietka (po 50 g
Daje łatwo się leczyć.
każdego ze składników). Sporządza się
T Przewlekle
zapalenie
napar z 2 łyżek ziół na szklankę wrzątku, po
pęcherza moczowego — jest
15 minutach odcedza, wlewa do termosu i
zwykle następstwem ostrego
pije
pół szklanki naparu na czczo, a drugą
zapalenia (powtarzającego się).
połowę
między pierwszym a drugim śniadaMoże przebiegać bezobjawowo
niem. Identycznie przed kolacją i przed snem
lub skąpoobjawowo. Chory ma
(po pół szklanki). Mieszanka nie może być
zaburzenia w oddawaniu mosłodzona. Jest to doskonały, wypróbowany
czu, często go oddaje. Czasami
sposób leczenia opornych i zastarzałych
mogą występować zaostrzenia
oraz nawracających zapaleń nerek, które nie
z objawami ostrego zapalenia
chcą poddać się kuracji antybiotykami, a
pęcherza moczowego. Przy nietakże innymi lekami syntetycznymi.
leczeniu lub nieprawidłowym
leczeniu zmiany mogą nie cofnąć się (powstają utrwalone zmiany morfologiczne pęcherza).
znpni€Nic CCUJKI MOCZOWCJ
Jest często spotykaną chorobą u kobiet. W około 50 proc. spowodowane jest zakażeniami bakteryjnymi. U 30 proc. pacjentek nie
stwierdza się obecności bakterii w moczu, gdyż najczęściej są to
76
drobnoustroje: chlamydie i mykoplazmy. W części przypadków
występują nawroty (w okresie współżycia seksualnego). U mężczyzn
zapalenie cewki objawia się bólami w cewce moczowej i bolesnym
oddawaniem moczu oraz obecnością jasnej, białawej wydzieliny z
cewki moczowej. Przyczyną są zakażenia drobnoustrojami (m.in.
gonokokami, chlamydiami, mykoplazmą). W 20 proc. przypadków
rozwija się zapalenie gruczołu krokowego, a w 3 proc. zapalenie
najądrza. Istotne, aby odpowiednio wcześnie poddać się leczeniu
(zapobiec należy nawrotom i przewlekłości).
ZflPFIl€NI€ GRUCZOŁU
KROKOUI€GO (PROSTRTV)
Wywołują je bakterie lub inne drobnoustroje. Objawami są silne, a
często bardzo silne bóle krocza i okolicy krzyżowej, może im towarzyszyć gorączka. W postaci przewlekłej występują pobolewania i
uczucie napięcia krocza oraz trudności i zaburzenia w oddawaniu
moczu. Czasami z ujęcia cewki moczowej wydobywa się jasna lub
mętna wydzielina. Stosunek płciowy może nasilać lub zmniejszać
dolegliwości. Należy bezzwłocznie poddać się specjalistycznemu
leczeniu urologicznemu, aby nie dopuścić do powstania stanów
przewlekłych. Bardzo niebezpiecznyjest przerost gruczołu krokowego (adenoma prostatae) z utrudnionym lub zupełnie zablokowanym
odpływem moczu. Prawidłowo produkowany przez nerki mocz nie
odpływa w sposób fizjologiczny do pęcherza moczowego i nie jest
wydalany z organizmu. Dojść może do bardzo groźnych stanów (np.
wodonercza, roponercza, uszkodzenia nerek i wielu innych zagrażających zdrowiu i życiu stanów). Nie wolno wyczekiwać, ale
należy bezzwłocznie zwrócić się o pomoc do lekarza.
Bardzo dużym błędem, mogącym mieć poważne skutki zdrowotne,
jest stosowanie leków moczopędnych przy bezmoczu.
Przy stosowaniu leków moczopędnych (np. z powodu nadciśnienia
tętniczego, niewydolności krążenia itd.) należy pamiętać, że dochodzi do niedoborów potasu (większość leków moczopędnych ma
takie właściwości). Uzupełnianie takich niedoborów oraz zapobieganie im musi odbywać się pod nadzorem i w porozumieniu z lekarzem.
77
Zarówno niedobór, jak i nadmiar biopierwiastków (w tym i potasu)
jest bardzo niebezpieczny.
DOBRE RADY DLA WSZYSTKICH:
*" nie lekceważyć zauważonych niepokojących objawów;
«• skrupulatnie lecz każdy stan zapalny organizmu (dróg
oddechowych, anginy, nerek, dróg moczowych);
•" ubieraj się zawsze stosownie do pory roku (zapobiegaj
przemarznięciom — zwłaszcza stóp i głowy);
*• dbaj o higienę osobistą;
*~ pamiętaj o odpowiednim nawadnianiu organizmu;
*- corocznie poddawaj się kontrolnym badaniom profilaktycznym;
*• wyeliminuj z użycia szkodliwe używki: nikotynę, alkohol;
•- wystrzegaj się lekomanii (np. ciągłego używania tabletek
od bólu głowy;
*• stosuj odpowiednią do danego stanu zdrowia i schorzenia
dietę;
«• skrupulatnie, systematycznie lecz wszelkie schorzenia
trapiące cię (np. nadciśnienie tętnicze, niewydolność krążenia, próchnicę zębów, osteoporozę itd.);
*- leki przyjmuj ściśle według wskazań lekarskich (pamiętaj,
że wiele leków i substancji może uszkadzać nerki i inne
narządy miąższowe);
*• prawidłowo pobieraj mocz do analizy mikrobiologicznej) —
tak zwany „środkowy strumień moczu";
«• w przypadku obrzęków, zaburzeń w wydalaniu moczu prowadź kontrolę masy ciała i bilans płynów (ilość płynów
wypitych i ilość wydalonych z moczem, potem, kałem,
oddechem, wymiocinami);
*~ obserwuj częstotliwość, ilość i jakość wydalanego moczu;
•• pamiętaj, że szereg chorób nerek i dróg moczowych przebiega często skrycie, bezobjawowo, podstępnie;
«~ nie leczone nadciśnienie, cukrzyca, niewydolność krążenia
i inne schorzenia mogą być przyczyną uszkodzenia nerek.
78
DOBRE RADY DLA KOBIET:
Chcąc uniknąć wielu niepotrzebnych zakażeń należy:
*• zawsze ubierać się stosownie do pory roku;
*• zawsze podcierać się do przodu ku tyłowi (odbytowi), nigdy
odwrotnie (może to spowodować zakażenie układu moczowego bakteriami z odbytu);
•• skrupulatnie przestrzegać higieny intymnej;
«• w razie zakażeń dróg moczowych, rodnych — zrezygnuj z
kosmetyków intymnych (dezodoranty, żele, płyny itp.).
79
Rozdział II
LEKI A NERKI
Każdy lek wprowadzony do organizmu po unieczynnieniu w
wątrobie, nerkach jest wydalany. Wiele leków oraz ich metabolitów
może wywoływać różnego stopnia uszkodzenia, zmiany w nerkach.
Uzależnione jest to od składu chemicznego oraz od toksyczności
leku, podanej dawki, czasokresu stosowania danego leku i wydolności nerek oraz wątroby. Nierzadko uszkodzenia nerek są wynikiem
nadwrażliwości chorego na składniki leku. Uszkodzone lekami
nerki bardzo łatwo ulegają zakażeniom. Zwiększone wytwarzanie
kwasu moczowego, pochodzącego z rozpadłych białych krwinek,
może wywoływać ostrą mechaniczną niewydolność nerek. W przypadku choroby wrzodowej — nadmierne stosowanie leków alkalizujących i przetworów mlecznych
może spowodować odkładanie
NATURALNE KURACJE
się w nerkach soli wapnia i być
przyczyną mocznicy. Poza tym
m.in. środki przeczyszczające
PRZY ZAPALENIU NEREK pije się 3
mogą wywołać wtórne uszkorazy dziennie po 30 - 40 kropli nalewki
dzenia nerek. Bardzo niebezpropolisowej. Dodatkowo pijemy herbatę z
pieczne jest długotrwałe stokoszyczków rumianku, liści borówki, ziela
sowanie fenecytyny (składnik
polonicznika, kory wierzby i korzenia luktabletek od bólu głowy), antyrecji (wszystkich składników w równych
biotyków
z grupy aminoglikoilościach). Napar robi się z łyżki mieszanki
zydów, penicylin (np. ampina szklankę wrzącej wody, a po 30 minucylina), środków odwadniajątach odcedza i pije.
cych,
przeciwzapalnych i
80
przeciwreumatycznych, przeciwbólowych, przeciwgruźliczych, sulfonamidów, cytostatyków przeciwnowotworowych i wielu innych.
Szczególnej uwagi i ostrożności wymagają chorzy z chorobami
nerek już istniejącymi. Lekarz musi odpowiednio dobrać i dawkować
leki.
BEZWZGLĘDNIE ZAKAZANE JEST
SAMOWOLNE STOSOWANIE LEKÓW!
To, co pomogło naszym znajomym, nam może bardzo zaszkodzić. Należy pamiętać, że nie ma obojętnych leków.
Każdy lek ma niepożądane (uboczne) działania. Niekiedy
lekarz odstawia dotąd stosowane leki, bywając posądzanym o
nieumiejętność leczenia. Natomiast dąży się wówczas do
odbarczania nerek, wątroby od nadmiernej ilości chemikalii.
Nawet zwykła witamina C stosowana z niektórymi lekami
może ujemnie wpływać na stan nerek. Przestrzec więc należy
przed pochopnym samoleczeniem osób, które cierpią na kilka
różnych dolegliwości. Leki ordynuje lekarz, a wydawane są w
większości na recepty. Stosowanie wielu leków wiąże się z
ryzykiem ich wzajemnych oddziaływań. Leki są więc ratunkiem, ale i zgubą.
SZCZEPIONKI DOUSTNE I DOMIĘŚNIOWE
Godne polecenia są dwie szczepionki: doustna i domięśniowa stosowane w przypadku nawracających zakażeń dróg moczowych:
• SOLCO - UROVAC. Jest to liofilizowana szczepionka zawierająca zabite drobnoustroje Escherichia coli, Proteus mirabilis, Proteus
morganii. Klebsiella pneumaniae, Streptococcus faecalis.
WSKAZANIA: zapobiegawczo i leczniczo w nawracających zakażeniach bakteryjnych dróg moczowych.
PRZECIWWSKAZANIA: wady serca, czynna gruźlica, zaburzenia
czynności serca, cukrzyca, choroby nerek, zaawansowana ciąża, u
dzieci do 5 roku życia.
8T
DAWKOWANIE: domięśniowe wstrzyknięcie co 1 - 2 tygodnie (3
dawki). Następne szczepienie przypominające po roku, a kolejne co 2
lata. Dorośli — 0,5 ml (jednorazowo), dzieci: 5 - 14 lat 0,25 ml
(jednorazowo).
• URO - VAXOM. Jest to wyciąg z bakterii Escherichia coli o
właściwościach uodparniających. Szczepionka doustna, zwiększająca odporność na zakażenia dróg moczowych i umożliwiająca
skrócenie czasu i zmniejszenie dawki stosowanego antybiotyku.
WSKAZANIA: leczenie nawracających lub przewlekNATURALNE KURACJE
łych zakażeń dróg moczoZ WIELOLETNICH TRADYCJI
wych. Korzystnie działa ze
stosowanym antybiotykiem.
PRZY PIASKU W NERKACH zaleca
Szczególnie zaleca się w zasię picie odwaru sporządzonego z 1 łyżki
paleniu pęcherza moczoweowoców dzikiej róży i 1 łyżki ziela biedgo, odmiedniczkowym zaparzeńca na szklankę wody (postawić na
leniu nerek, zapaleniu cewki
małym ogniu na 30 minut — nie wolno
moczowej,
bezobjawowym
gotować). Po przecedzeniu i przestudzebakteriomoczu, w zakażeniu dodaje się łyżkę miodu i pije się ciepły
niach po cewnikowaniu pępłyn 3 razy dziennie.
cherza moczowego albo moczowodów.
PRZECIWWSKAZANIA: czynna gruźlica, wady serca, choroby
nerek, cukrzyca, zaawansowana ciąża. Czasami może wystąpić
rumień, niewielka gorączka na początku leczenia, reakcje alergiczne, bóle i zawroty głowy, nieprzyjemny smak w ustach.
DAWKOWANIE: w ostrych stanach zażywać 1 kapsułkę na czczo
przez miesiąc. W przypadkach przewlekłych i ostrych— 1 kapsułkę
rano na czczo przez 3 miesiące.
82
Rozdział III
DIETA
W schorzeniach nerek i dróg moczowych szczególną rolę odgrywa dieta. Zły stan odżywiania ma wpływ na czynność nerek. Szczególnym przykładem jest niedożywienie.
Źle odżywieni pacjenci wykazują zaburzenia stężenia moczu — występuje u nich wielomocz, przyjmowanie dużych ilości płynów i oddawanie moczu w nocy. Szczególnie
ważne w tych schorzeniach jest właściwe podawanie wody, soli, potasu i białka. Istnieje tendencja do ograniczania spożywania soli kuchennej w niektórych chorobach nerek. Natomiast w części chorób nerek ogranicza się podaż
białka, a w niektórych — podaje się białko w zwiększonej
ilości.
• DIETA NISKOBIAŁKOWA I NISKOSODOWA — stosowana w
ostrym kłębkowym zapaleniu nerek, w mocznicy. Dieta Kempnera
zawiera tylko około 20 g białka wyłącznie roślinnego (ryż).
• DIETA NISKOSODOWA Z NORMALNĄ ILOŚCIĄ BIAŁKA ma
zastosowanie w przewlekłej niewydolności krążenia z obrzękami,
nadciśnieniu tętniczym, otyłości.
• DIETA NISKOSODOWA ZE ZWIĘKSZONĄ ILOŚCIĄ BIAŁKA
— znajduje zastosowanie w nerczycy lipidowej. marskości wątroby z
wodobrzuszem, w okresie leczenia sterydami nadnerczy.
W niektórych rodzajach diet zamiast soli można stosować przyprawy (świeże i suszone).
83
ROZLANE KŁĘBKOWE ZAPALENIE NEREK
Zastosowanie ma tutaj dieta ubogobiałkowa. W początkowym
okresie choroby dieta powinna być uboga w sód i białko z ograniczoną ilością płynów. Białko ogranicza się w przypadku oligurii
(skąpomoczu) i anurii (bezmoczu) oraz wzrostu poziomu mocznika i
kreatyniny. Ograniczenie sodu wskazane jest z powodu nadciśnienia, gdyż może dojść do obrzęku płuc, mózgu i niewydolności
krążenia. U dorosłych ogranicza się spożycie sodu do 800 mg
dziennie. Ostra postać choroby — stany ciężkie z brakiem łaknienia i
mdłościami — leczona jest zwykle dietą płynną (z dodatkiem soków
owocowych). W lżejszych przypadkach można zastosować dietę
ubogą w białko (25 - 30 g dziennie czystego białka) o dużej wartości
biologicznej, bogatą w węglowodany, z małą ilością łatwo przyswajalnego, lekkiego tłuszczu. Można podawać puree z ziemniaków, do 2
szklanek mleka, gotowaną marchew, kiełki z kasz, ryżu, desery:
kompoty, kisiele, żelatynę, rozcieńczone wodą soki owocowe. Powoli
dietę rozszerza się (do 1700 kcal, tj. 45 - 50 g białka, 60 g tłuszczu,
250 g węglowodanów). Jeżeli wyniki badań moczu (ciężar właściwy
1018 - 1020) i krwi (stężenie mocznika) powrócą do normy, to ilość
białka zwiększa się do 60 g, a w miarę dalszego unormowania stanu
chorego — białko podaje się w ilości 1 g białka na 1 kg masy ciała
należnej.
PRZEWLEKŁE KŁĘBKOWE ZAPALENIE NEREK
Należy pamiętać, że stan przewlekły trwa na ogół latami (okres
zaostrzeń i poprawy). Nie wolno popadać w skrajności (przekarmianie, nieracjonalna dieta czy bezwzględne głodówki długotrwałe).
Gdy nie ma obrzęków, ciśnienie tętnicze chorego jest w normie
— dieta jest normalna, łatwo strawna. Białko chory otrzymuje w
ilości 1 g/kg należnej masy ciała, sól ogranicza się do 5 g/dzień.
Kaloryczność diety u dorosłych: 2800 - 3200 kcal (przy prawidłowej
masie ciała). Nie ogranicza się zasadniczo płynów. Potrawy powinny
być łatwo strawne (gotowane w wodzie, na parze, pieczone w
pergaminie lub na ruszcie), z zastosowaniem nieostrych przypraw.
84
Wskazane są mięsa chude, drób chudy, ryby gotowane w wodzie oraz
lekko strawne zupy. Z surówek polecane są warzywa (z wody,
gotowane na parze), surowe — np. zielona sałata z oliwą i sokiem z
cytryn, szpinak z masłem, pomidory, puree z ziemniaków, marchwi.
Jako desery — kompoty ze świeżych owoców, leguminy z kaszki
manny, galaretki owocowe na żelatynie, mleczka kakaowe, karmelkowe, waniliowe, soki rozcieńczone wodą.
OSTRA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK
U chorego z ostrą niewydolnością nerek należy pamiętać, że
należy:
• zmniejszyć do minimum gromadzenie się końcowych produktów przemiany azotowej (zbędnych, a nie wydalanych z moczem z powodu bezmoczu),
• zapobiec nadmiernemu gromadzeniu się w organizmie potasu,
• zapobiec przewodnieniu organizmu,
• nie dopuścić do przeciążenia organizmu sodem.
Dlatego stosuje się dietę bezbiałkową, wolną od elektrolitów, ale
bogatą w energię. Ile chory odda moczu, tyle może przyjąć doustnie
płynów. Pamiętać trzeba też o utracie wody przez płuca (oddychanie),
z potem, kałem i wymiotami. Zwykle wystarcza 600 - 800 ml płynów
na dobę (doustnie). Wyklucza się z diety oliwę, olej kokosowy itp.,
gdyż nasilają ketozę, wywołują nudności, wymioty, biegunkę (stany
bardzo niepożądane). Przy utracie dobowej 10 - 14 g azotu dziennie
ogranicza się podaż białka (doustnie i dożylnie podawanego), przy
utracie 14 - 24 g azotu — odżywianie normalne (dieta lekko strawna)
i dializa, a przy utracie 24 - 30 g azotu — hemiodializa. Często
dochodzi do niewydolności przewodu pokarmowego, dlatego żywienie prowadzi się drogą dożylną (kroplówki). Podaje się glukozę,
aminokwasy i emulsje tłuszczowe oraz insulinę. Przy skąpomoczu
choremu podaje się 20 - 30 g białka o dużej wartości biologicznej
dziennie. Uzupełnia się też niedobory witaminowe oraz mineralne
(głównie fosforu i magnezu). Istotne, aby prowadzić bilans płynów
83
(odmierzać ilość wydalanych i przyjmowanych płynów w ciągu doby).
Nieodzowne jest codzienne ważenie chorego. Bezwzględnie konieczna jest wnikliwa, fachowa obserwacja objawów i zachowań chorego.
PRZEWLEKŁA NIEWYDOLNOŚĆ NEREK
Dieta w przewlekłej niewydolności nerek ma za cel:
• dostarczyć odpowiednią ilość energii,
• zapobiec gromadzeniu się w organizmie zbędnych produktów
przemiany materii,
• zapewnić stosowaną równowagę elektrolitowo - wodną i kwasowo - zasadową ustroju.
Istotne, aby lekarz ściśle ustalił ilość i jakość przyjmowanego
białka, płynów i pierwiastków. Białko musi być pełnowartościowe,
ale w odpowiedniej ilości. Zadowalające efekty leczenia dietetycznego uzyskać można stosując dietę G - G (Giordano - Giovanetiego).
W diecie tej ogólna ilość białka wynosi 18 g dziennie. Podaje się chleb
specjalny, glukozę, spaghetti, biszkopty o małej zawartości białka,
śmietankę, oliwę, zespół witamin B, L- metioninę (250 mg). Dobowa
ilość energii z pożywienia powinna wynosić 2200 kcal. Na wielkość
stężenia we krwi mocznika ma wpływ ilość i jakość podawanego
choremu białka. Wskazane jest białko jaja kurzego. Istotne, aby
spożywać pokarmy o znikomej ilości białka. W dwóch jajkach
kurzych znajduje się około 14 g białka. W naszych warunkach z
powodzeniem stosuje się opracowaną przez Romana Połecia tzw.
dietę ziemniaczaną. Głównym jej składnikiem są kartofle (zawierają one potrzebne, dostarczane z zewnątrz do organizmu aminokwasy
— cegiełki budulcowe białek — z wyjątkiem metioniny). Można
przyrządzać wiele potraw z ziemniaków. Nie mają one działania
zakwaszającego, ale jest w nich dość sporo potasu (istotne, aby nie
doszło do skumulowania i nadmiaru potasu w organizmie). We
wczesnych okresach niewydolności nerek korzystne jest kojarzenie
kartofli z białkami jaj (urozmaica potrawy i zmniejsza się przez to
ilość potasu). Chory musi nauczyć się żyć z chorobą i być doskonale
wyedukowany odnośnie prowadzenia racjonalnego, pożądanego try86
bu życia. Dużą rolę odgrywają w tym względzie lekarze, pielęgniarki,
dietetyczki.
ZAPALENIE PCCHERZA MOCZOWEGO
Zazwyczaj dieta chorego na zapalenie pęcherza moczowego zasadniczo
nie różni się od diety normalnej (ludzi zdrowych). Jednak zauważono, że
korzystne jest stosowanie tak zwanej diety naprzemiennej. Powoduje
ona, że mocz staje się raz silnie kwaśny, a raz zasadowy. Sprzyja to
niszczeniu bakterii w drogach moczowych. Jak więc należy odżywiać się?
Sposób jest bardzo prosty. Otóż codziennie trzeba zmieniać składniki
pokarmowe. A więc komponować posiłki, aby były one zakwaszające —
np.: mięso, podroby, kiełbasy, ryby, rośliny strączkowe, białe pieczywo,
cukier, słodycze, kawa, herbata, a drugiego dnia: wyłącznie pokarmy
alkalizujące: świeże owoce, warzywa (ziemniaki, soja), orzechy, mleko,
przetwory mleczne. Oprócz tego polecam codziennie profilaktycznie
spożywać 2 - 3 łyżki stołowe wyłuskanych pestek dyni.
UWAGA: stosowanie przypraw kuchennych w przypadku
chorób nerek i dróg moczowych musi być skonsultowane z
lekarzem leczącym.
Niestety, ale nie ma jednej uniwersalnej diety dla chorych na nerki
i drogi moczowe. Niekiedy trzeba dietę modyfikować, gdyż chory
może cierpieć na wiele różnych schorzeń — np. na cukrzycę,
nadciśnienie tętnicze, miażdżycę, reumatyzm i wiele innych. Dlatego
też słuszne jest stwierdzenie, że każdy chory musi być indywidualnie
zdiagnozowany i leczony.
DICTA L€KKO STRMUNfl
Podajemy niżej wskazania dietetyczne dla osób, które skarżą się na
niedomagania nerek lub pęcherza moczowego, ale nie tak duże, aby
stosować dietę specjalną. Podana dieta lekko strawna będzie najbardziej właściwa.
87
Nazywana jest również dietą oszczędzającą. Podstawowym założeniem tej diety jest dostarczenie organizmowi wszystkich niezbędnych do funkcjonowania składników, ale w takiej formie i postaci,
aby niepotrzebnie go nie obciążać.
Przyjmuje się na ogół, że wszystkie diety lecznicze powinny być
łatwo strawne.
Dieta lekko strawna musi spełniać wiele wymagań i funkcji:
• pomagać organizmowi zwalczać chorobę ostrą lub żyć z
przewlekłym schorzeniem;
• dawać odpoczynek całemu organizmowi (głównie poprzez
oszczędzanie chorego narządu, układu);
• być źródłem niezbędnych, potrzebnych ustrojowi składników
pokarmowych i uzupełniać te składniki, które organizm utracił wskutek choroby;
• zapewnić utrzymanie stałej ilości płynów ustrojowych (w
granicach fizjologii);
• zapewnić utrzymanie optymalnej masy ciała;
• nie zawierać produktów, na które organizm reaguje negatywnie, patologicznie (np. jest uczulony);
• powinna być indywidualnie ustalana i modyfikowana, stosownie do wieku, płci, schorzeń danej osoby.
Żywienie dietetyczne chorego spełnia taką samą rolę jak żywienie
człowieka zdrowego. Jest ono modyfikacją racjonalnego żywienia.
Należy pamiętać, że dieta lecznicza jest jedną z form leczenia —
bardzo istotną, o czym nie zawsze pamiętają zarówno chorzy, jak i
leczący. Dieta łatwo strawna jest bardzo zbliżona do żywienia
podstawowego i najczęściej stosowana.
Istnieje potrzeba indywidualnego traktowania wskazań żywieniowych w poszczególnych schorzeniach z uwzględnieniem wydolności,
stanu i możliwości zdrowotnych danego organizmu.
Ważną sprawą jest również czas i regularne spożywanie posiłków.
Muszą być odpowiednio wcześniej zaplanowane i przemyślane. Nie
chodzi w tym przypadku o wymyślne techniki kulinarne, trudno
dostępne składniki czy celowe głodzenie.
Poza doborem produktów spożywczych, istotna jest również ich
obróbka kulinarna. Gotowe do konsumpcji dania powinny odpowiadać samemu celowi i założeniom diety, czyli muszą być lekko strawne.
Stosuje się więc:
•
•
A
A
A
gotowanie (w wodzie lub na parze),
pieczenie bez tłuszczu (w folii aluminiowej lub w pergaminie),
rozdrabnianie,
przecieranie,
miksowanie.
Zabronione jest:
* smażenie na tłuszczu,
• stosowanie zasmażek z tłuszczu i mąki.
Do tej pory w diecie lekko strawnej unikano błonnika — jako
trudno strawnego, a nawet wręcz niestrawialnego. Obecnie lansowany jest pogląd, że nawet w takiej diecie błonnik powinien być
(oczywiście w rozsądnych ilościach). Pewna część błonnika powinna
regulować procesy trawienno - wypróżnieniowe. Dzięki temu, że
wchłania w jelitach wodę. rozluźnia przez to wypróżnianie się
chorego. Błonnik powinien jednak w takim przypadku pochodzić z
młodych, delikatnych warzyw, dojrzałych owoców, delikatnego
pszennego pieczywa (nawet razowego). Zalecane jest, aby zastosować wówczas takie techniki kulinarne, które częściowo przystosują
zawarty w pokarmach błonnik do możliwości trawiennych i zdrowotnych chorego. Błonnik taki nie będzie drażnił przewodu pokarmowego, a równocześnie osiągnięty zostanie efekt leczniczo - zapobiegawczy.
SPOSOBY MODYFIKOWANIA
I REDUKOWANIA BŁONNIKA W DIECIE
• Dobierać młode, delikatne warzywa i dobrze dojrzałe owoce;
:•: usuwać pestki (np. z pomidorów, porzeczek itd.);
•*r oddzielać części warzywa mającego większe ilości błonnika
od pozostałych jego części (np. ze szparagów, kalarepy itd.);
* gotować (proces gotowania znacznie zmiękcza błonnik pokarmowy);
89
•& przecierać przez sito;
* stosować bardziej oczyszczone produkty zbożowe (np. kasze)
zamiast gruboziarnistych;
•k spożywać soki, przeciery — zamiast całych owoców, warzyw.
Posiłki muszą pokrywać zapotrzebowanie organizmu na energię,
poszczególne składniki budulcowe oraz wodę, witaminy, sole mineralne. Powinno się też mieć na względzie oszczędzanie chorego
narządu (np. żołądka, wątroby, jelita, nerek itp.) i wpływać na
poprawę stanu zdrowia chorego. Należy więc w pierwszym rzędzie
dopilnować, aby chory spożywał posiłki. Wykluczyć należy potrawy,
pokarmy, produkty ciężko strawne, wzdymające (np. cebulę, kapustę, ogórki, fasolę, groch). Dietę należy jednak indywidualizować,
kierując się ogólnymi wytycznymi podanymi poniżej.
W przypadku zastosowania diety lekko strawnej o wartości energetycznej 2400 kcal:
— białko pokrywa — 16 proc. energii,
— tłuszcze — 29 proc.
— węglowodany — 55 proc.
MODYFIKACJA DIETY LEKKO STRAWNEJ
Najczęściej wymienia się dwie modyfikacje diety lekko strawnej:
I) dieta łatwo strawna z ograniczeniem tłuszczu;
II) dieta łatwo strawna z ograniczeniem substancji pokarmowych
pobudzających wydzielanie żołądkowe.
DIETA ŁATWO STRAWNA Z OGRANICZENIEM TŁUSZCZU
W tej diecie ogranicza się ilość dziennego spożycia tłuszczu (do 50
g). Wymóg ten jest spowodowany upośledzonym trawieniem i wchłanianiem tłuszczu w niektórych chorobach. Dlatego też zwiększa się
procentowo udział w tej diecie białek i węglowodanów. U osób
zdrowych w normalnej diecie udział tłuszczu waha się w granicach
25 - 30 proc, natomiast w diecie z ograniczeniem tłuszczu — do 20
proc.
90
Dozwolone są: masło i tłuszcze roślinne (olej sojowy, słonecznikowy, oliwa z oliwek lub niewielka ilość masła roślinnego). Bezwzględnie wykluczyć należy słoninę, smalec, łój, boczek, olej rzepakowy, margaryny twarde.
Ponieważ może dojść do upośledzenia podaży witamin rozpuszczalnych w tłuszczach (A, D, E, K) — konieczne jest dostarczanie tych
witamin wraz z innymi produktami spożywczymi: warzyw bogatych
w beta- karoten (marchew; szpinak, dynia, kabaczek, młoda fasola
szparagowa, zielona sałata). Wyeliminować należy również produkty
ciężko strawne, wzdymające — ilość błonnika ograniczyć (wykluczyć
fasolę, groch, kapustę itd. oraz zminimalizować pieczywo gruboziarniste, razowe). Owoce, warzywa należy podawać choremu w postaci
gotowanej (w wodzie lub na parze).
Wskazane jest podawanie posiłków w mniejszej objętości (ilości),
ale za to częściej: 4 - 5 posiłków w ciągu dnia.
W tej diecie:
— węglowodany — 63 proc.,
DIETA ŁATWO STRAWNA
Z OGRANICZENIEM SUBSTANCJI POKARMOWYCH
POBUDZAJĄCYCH WYDZIELANIE ŻOŁĄDKOWE
W diecie tej ważne jest dostarczanie organizmowi niezbędnych
produktów pokarmowych, zawierających zwłaszcza: białka, sole
mineralne i witaminy (szczególnie witaminę C). Dieta ta znalazła
główne zastosowanie w przebiegu choroby wrzodowej żołądka i
dwunastnicy. Jest to schorzenie na ogół przewlekłe. Dlatego też
ewentualne niedobory pokarmowe bardzo negatywnie wpływają na
stan chorego. Jest to tym bardziej niebezpieczne, że dieta taka jest
stosowana przez bardzo długi okres czasu. Pamiętać należy, że
białko ma dość dużą zdolność neutralizowania kwasów żołądkowych. Zwiększa się więc zapotrzebowanie na białko w tej odmianie
diety lekko strawnej. Białko wpływa pozytywnie na proces gojenia się
wrzodu, a także na stan całego organizmu (niejednokrotnie bardzo
wycieńczonego). Zalecane są produkty białkowe: delikatne twarogi,
jaja, mięso, ryby, drób. Kontrowersyjne jest stosowanie mleka. Ale
jeżeli nie szkodzi choremu (reakcja indywidualna), to odtłuszczone
mleko jest wskazane. Zapotrzebowanie na białko u tych chorych
wzrasta i wynosi: 1,5 - 2 g (czystego białka) na kg masy ciała na dobę.
Musi to być białko wartościowe. Nie ma przeciwwskazań do stosowania łatwo strawnych tłuszczów: śmietanki, masła, ale trzeba je
stosować z umiarem.
Ograniczenia spożywania surowych warzyw, owoców nastręczają
problemy z odpowiednim zabezpieczeniem w diecie witaminy C.
Należy więc umiejętnie dobierać i komponować posiłki z produktami,
najbardziej zasobnymi w tę witaminę.
Oprócz tego, ograniczeniu ulega ilość błonnika w diecie (przeciwwskazaniem są: pieczywo gruboziarniste, razowe, a także warzywa
wzdymające — tj. groch, fasola, kapusta i inne trudno strawne). Można
stosować zieloną sałatę, pomidory bez skórki w rozsądnych ilościach.
Niewskazane są również: mocna herbata, kawa prawdziwa, zupy i
sosy na wywarach z mięs lub z kości oraz alkohole, gdyż wzmagają
wydzielanie soków żołądkowych. Również niewskazane jest picie
napoi gazowanych. Powstaje problem — przypraw. Obecnie dietetycy uważają, że można stosować łagodne, nieostre, niepikantne
przyprawy. Nie mogą one jednak prowadzić do pobudzania wydzielania soku żołądkowego.
Istotne jest zmniejszenie ilości (wagi) podawanych posiłków. Za to
należy zwiększyć częstotliwość ich spożycia (do 5 - 6 posiłków
dziennie). Chory musi mieć zapewniony komfort odpoczynku, wyelimowane muszą być do minimum zbędne stresy, niepokój, nerwowość. Żołądek nie może trawić sam siebie. Przerwy między
posiłkami powinny wynosić na ogół 2 godziny. Chory musi otrzymywać pokarmy o stałej temperaturze (nie wolno serwować
gorących ani też zbyt zimnych). Pokarmy muszą być należycie
przeżuwane (zadbać trzeba o uzupełnienie uzębienia).
W tej diecie:
— węglowodany — 54 proc.
DIETA TO PODSTAWA LECZENIA NEREK
I DRÓG MOCZOWYCH
92
Rozdział IV
ZIOŁOLECZNICTWO
Schorzenia nerek i dróg moczowych od niepamiętnych
czasów leczone są z dużym powodzeniem preparatami
pochodzenia naturalnego — zwłaszcza ziołami. Stosować
można pojedyncze zioła, jak również złożone mieszanki ziołowe. Leczenie takie jest wielokierunkowe. Dlatego też używane
są zioła o różnorodnym zakresie działania, a więc moczopędne, usuwające nadmiar jonów sodowych, chlorkowych, przeciwzapalne, powlekające, antybakteryjne, przeciwskurczowe, odtruwające, antyseptyczne, obniżające ciśnienie tętnicze krwi, przeciwobrzękowe, wzmacniające i inne. Są one
stosowane jako leki pomocnicze, ale również czasami jako
zasadnicze. Znam osobiście wiele osób, które cierpiały na
choroby nerek, dróg moczowych i dzięki kuracjom ziołowym
wyleczyły się. Uświadomić sobie należy fakt, że choroby nerek
i dróg moczowych często przebiegają ostro z pełnymi objawami, a nie leczone właściwie i odpowiednio długo —
przechodzą w stan przewlekłości. Szczególnej troski wymagają chorzy leżący, którzy bardzo często cierpią na choroby dróg
moczowych. Niestety, ale część chorób nerek przebiega podstępnie, bez- lub skąpoobjawowo, prowadząc do nieodwracalnych zmian w samym miąższu nerek. Zapobiec temu można
stosując właśnie zioła. Zioła stosowane w formie mieszanek,
nalewek, innych form są nieszkodliwe, bez działań ubocznych. Muszą być jednak stosowane rozumnie — co pewien
czas zmiennie.
93
Podaję do wyboru opis najczęściej stosowanych ziół pomocnych w
leczeniu nerek i dróg moczowych. Trzeba samemu przekonać się o
ich cudownych właściwościach.
• POKRZYWA ZWYCZAJNA — stosowany jest zarówno liść, jak i
korzeń. Działa ona moczopędnie, oczyszcza krew z toksyn, zbędnych
produktów przemiany materii, pobudza przemianę materii, trawienie, działa przeciwzapalnie, witaminizująco i remineralizująco, a
także rozkurczowo, podnosi odporność i lekko obniża ciśnienie.
Działa też przeciwnowotworowo.
STOSOWANIE: sporządza się odwar z 1 łyżki zioła na szklankę wody (gotuje przez 3 - 5 minut na małym ogniu), przecedzą i
pije po 1/2 - 2/3 szklanki 3 razy dziennie.
• BRZOZA — stosuje się liście, pączki. Mają one silne działanie
moczopędne, przeciwobrzękowe, oczyszczające krew, odtruwające,
tonizujące, a także napotne i przeciwreumatyczne. Wchodzi w skład
wielu mieszanek ziołowych o działaniu m.in. moczopędnym.
STOSOWANIE: łyżkę ziół zaparzyć w szklance wrzątku. Po 15
minutach przecedzić. Pić ciepły napar 3 razy dziennie po
szklance.
• SKRZYP POLNY — zajmuje wybitną pozycję w ziołolecznictwie,
ma wszechstronne zastosowanie. Jest znakomity w dolegliwościach
nerkowych i pęcherzowych, doskonale służy ludziom starszym,
stosuje się go indywidualnie lub w mieszankach w przypadku około
stu chorób. Ale uwaga! Stosując skrzyp nie wystarczy go zalać
wrzątkiem, ale należy koniecznie sporządzić odwar, czyli gotować
ziele 3 - 5 minut. W przypadku więc dolegliwości nerkowych
przygotowujemy odwar z 2 - 3 łyżek ziela na 3 szklanki wody. Płyn ten
należy pić 2 - 4 razy dziennie po pół szklanki.
• POŁONICZNIK NAGI — wykorzystuje się ziele, które ma działanie moczopędne, przeciwbakteryjne, przeciwskurczowe, czyszczące
krew, rozpuszczające złogi i kamienie moczowe, a także odkażające
drogi moczowe. Doskonały w stanach przewlekłych. Wchodzi w
skład wielu mieszanek oraz pasty — Fitolizyna. Jest jednak przeciwwskazany w ostrym zapaleniu kłębków nerkowych, w nowotworach,
krwawieniach z żołądka i jelit.
94
STOSOWANIE: 1/2-1 łyżki stołowej ziela zalanego szklanką
wody gotuje się na małym ogniu przez 5 minut, po czym
odstawia się na 10-15 minut, przecedzą i pije między posiłkami po 1/3 szklanki 3 razy dziennie.
• MĄCZNICA LEKARSKA — stosowane liście działają odkażająco na drogi moczowe, ściągająco, moczopędnie, czyszczą krew,
antyseptycznie. Bardzo skuteczne jest stosowanie w stanach przewlekłych i nawracających, a także w połączeniu z antybiotykami.
Przed stosowaniem mącznicy trzeba zobojętnić odczyn moczu (np.
lekiem Diuramid). Wchodzi ona w skład wielu mieszanek ziołowych i
preparatów naturalnych.
STOSOWANIE: sporządza się odwar z 1 - 2 łyżek ziół na
szklankę wody i gotuje 5 - 7 minut, po czym przecedzą i pije co 3
godziny po 2 - 3 łyżki (!) — mocz zabarwia na zielono (jest to
prawidłowa reakcja).
Niewskazana jest jednak u kobiet w ciąży, u osób po operacjach
nerek, a także u anemików i u chorych z zanikowym nieżytem
żołądka.
• CHABER BŁAWATEK — zastosowanie mają błękitne kwiaty.
Działają one moczopędnie, przeciwzapalnie na drogi moczowe, a
także zewnętrznie przy zapaleniu spojówek. Doustnie stosowane w
połączeniu z innymi ziołami.
STOSOWANIE: doustnie — naparz 1 łyżki kwiatów na szklankę wrzątku. Pije się po pół szklanki 2 razy dziennie między
posiłkami.
• WILŻYNA CIERNISTA — korzeń używany w fitoterapii ma
działanie silnie moczopędne, przeciwzapalne, usuwa nadmiar kwasu moczowego (dna), odtruwające, przeciwkamicze, a także przeciwkrwawnicze i żółciopędne. Wchodzi w skład wielu mieszanek i
gotowych preparatów — np. pasty Fitolizyna, granulatu Betagran,
płynu Betasol. Korzystniej działa z innymi ziołami, w różnych
kompozycjach.
STOSOWANIE: odwar (z 1 łyżki na 2 szklanki wody—gotować
3 minuty) stosuje się 2 - 4 razy dziennie po 1/4 - 1/2 szklanki
przed posiłkami.
95
• NAWŁOĆ POSPOLITA — stosowane jest ziele, które wykazuje
działanie silnie moczopędne, ściągające, przeciwzapalne, przeciwskurczowe oraz odtruwające. Wchodzi ono w skład wielu preparatów
— m.in. Urogranu, Fitolizyny. Również dobroczynnie działa stosowane zewnętrznie (na rany, wysypki, otarcia itp.). Nawłoć używana
jest w homeopatii.
STOSOWANIE: sporządzić napar z łyżki ziela na
1 -1,5 szklanki wrzątku (po 30 minutach przecedzić)
i pić 1/3 - 1/2 szklanki naparu 2 - 3 razy dziennie między
posiłkami.
• LUBCZYK OGRODOWY — zalecany jest korzeń, który ma
właściwości moczopędne, przeciwskurczowe, wiatropędne, a nawet
wykrztuśne. Nie jest więc tylko afrodyzjakiem. Wchodzi w skład
wielu mieszanek i gotowych leków, jak Gastrogran. Cholegran,
Urogran, Cardisan.
STOSOWANIE: sporzą
dza się napar z 2 - 3 łyżek korzenia na 2 szklanki wody i pije po 1/3-1/2
szklanki
po jedzeniu.
Korzystnie jest stosować
lubczyk z innymi ziołami.
Poza powyżej wymienionymi ziołami, w zapobieganiu i leczeniu chorób nerek i dróg moczowych mają
zastosowanie inne popularne, dobroczynne zioła:
rumianek, mniszek pospolity, kukurydza zwyczajna
(znamię), fasola zwykła
(strąki) i szereg innych.
Wchodzą'one w skład wielu
mieszanek i recept oraz preparatów.
96
MICSZnNKI ZIOŁOUIC
KŁĘBKOWE ZAPALENIE NEREK
Wg o. Andrzeja Czesława KLIMUSZKI:
1. liść mącznicy
2. ziele serdecznika
3. ziele dziurawca
4. kora wierzby
5. liść podbiału
6. kwiat bzu czarnego
7. kwiatostan kocanek
9. kora kaliny koralowej
10. kłącze perzu
11. liść brzozy
Wszystkich składników wziąć po 50 g. Łyżkę mieszanki zalać
szklanką wrzącej wody, odstawić pod przykryciem na 3 godziny.
Przecedzić, pić 2 razy dziennie po pól szklanki naparu przed jedzeniem, a po tygodniu — 3 razy dziennie.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
owoc pietruszki
liść brzozy
liść ślazu dzikiego
korzeń biedrzeńca
korzeń lubczyka
korzeń wilżyny ciernistej
kłącze perzu
owoc dzikiej róży
liść mącznicy lekarskiej
97
Wszystkich ziół wziąć po 50 g. Odwar z łyżeczki mieszanki na
szklankę wody. Pić rano szklankę odwaru.
ŚRÓDMIĄZSZOWE OSTRE ZAPALENIE NEREK
1. ziele nawłoci
2. ziele dziurawca
3. ziele skrzypu
5. kwiat wiązówki
6. kłącze pięciornika
7. korzeń wilżyny ciernistej
8. kłącze perzu
9. znamię kukurydzy
10. liść brzozy
Wszystkich składników wziąć po 50 g. Łyżkę mieszanki zalać
szklanką wrzącej wody. odstawić pod przykryciem na 3 godziny.
Przecedzić, pić 2 razy dziennie po pół szklanki naparu przed jedzeniem, a po tygodniu — 3 razy dziennie.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
98
ziele skrzypu polnego
ziele fiołka trójbarwnego
ziele dziurawca
kwiatostan kocanek
kłącze perzu
Wszystkich składników wziąć po 50 g. Odwar z łyżki na szklankę
wody. Pić 2 razy dziennie po szklance odwaru.
Wg Vad. Fitoterapii: (przy kwaśnym odczynie moczu)
1. korzeń wilżyny ciernistej
3. znamię kukurydzy
5. kłącze perzu
7. owoc jałowca
20
20
20
20
20
10
10
g
g
g
g
g
g
g
Odwar z łyżki mieszanki ziół na szklankę wody. Przecedzić, pić 1 - 2
razy dziennie szklankę odwaru.
Wg Vad. Fitoterapii: (przy zasadowym odczynie moczu)
1. ziele skrzypu
2. ziele nawłoci
3. liść brzozy
4. liść borówki czernicy
5. kwiat wrzosu
20
20
20
20
20
10
g
g
g
g
g
g
Odwar z łyżki mieszanki na szklankę wody. Przecedzić, pić 1 - 2
razy dziennie szklankę odwaru.
99
ŚRÓDMIĄŻSZOWE
PRZEWLEKŁE ZAPALENIE NEREK (TOKSYCZNE)
1. ziele nawłoci
2. ziele krwawnika
3. ziele skrzypu
4. ziele drapacza
lekarskiego
5. ziele połonicznika
6. korzeń omanu
7. kwiat wrzosu
Sporządzić odwar z łyżeczki
mieszanki na szklankę wody, zaparzać 30 minut. Przecedzić, pić
gorący małymi łykami 3 razy
dziennie.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
ziele skrzypu
ziele dziurawca
liść mącznicy
liść bobrka
liść podbiału
ziele fiołka trójbarwnego
kwiat wrotyczu
50 g
50 g
50 g
50 g
50 g
50 g
50 g
25 g
Odwar z łyżki mieszanki na szklankę wody. Przecedzić, pić 2 razy
dziennie po 3/4 szklanki odwaru.
100
ODMIEDniCZKOWE
PRZEWLEKŁE ZAPALENIE NEREK
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
kora wierzby
owocnia fasoli
liść borówki czernicy
liść podbiału
liść pokrzywy
ziele serdecznika
ziele dziurawca
ziele świetlika
kłącze perzu
Łyżkę mieszanki zalać szklanką wrzącej wody, odstawić pod
przykryciem na 3 godziny. Pić ciepły płyn 3 razy dziennie 20 minut
przed jedzeniem.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
kłącze perzu
kora wierzby
liść maliny
pączki topoli
korzeń prawoślazu
liść borówki czernicy
Sporządzić odwar z łyżki mieszanki na szklankę wody. Przecedzić, pić 3 razy dziennie po szklance odwaru.
101
ZAPALENIE PĘCHERZA MOCZOWEGO
1. liść jeżyny
3. liść pokrzywy
4. kwiat bzu czarnego
5. koszyczek rumianku
6. ziele krwawnika
7. ziele skrzypu
8. liść podbiału
9. kłącze perzu
Łyżkę mieszanki zalać szklanką
wrzącej wody, odstawić pod przykryciem na 3 godziny. Przecedzić,
pić 2 razy dziennie po szklance
naparu.
1. koszyczek rumianku
2. liść mącznicy lekar.
3. ziele krwawnika
5. kłącze perzu
6. owoc jałowca
7. liść pokrzywy
8. kwiat wrzosu
100 g
100 g
50 g
50 g
50 g
50 g
50 g
50 g
Łyżeczkę mieszanki zalać szklanką wrzącej wody, odstawić na 25
- 30 minut. Pić gorący napar 2 - 3 razy dziennie po jedzeniu.
102
Wg Grzegorza SROKI:
1. kora dębu
2. liść szałwii
3. ziele skrzypu
50 g
50 g
50 g
5- 6 łyżek mieszanki zalać 2 litrami wody, gotować na małym ogniu
przez 5-10 minut, przelać do miski. Robić nasiadówki w temp. 40 st.
C przez 10-15 minut.
MOCZNICA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
kwiatostan kocanek
liść bobrka
liść mącznicy lekarskiej
liść brzozy
kwiat wiązówki
korzeń mniszka
pospolitego
7. ziele nawłoci
8. ziele dziurawca
9. ziele skrzypu
Wszystkich ziół wziąć po 50 g.
Łyżkę mieszanki zalać szklanką wrzącej wody, pozostawić
pod przykryciem na 3 godziny.
Przecedzić, pić 3 razy dziennie
szklankę na 20 minut przed jedzeniem {jako lek dodatkowy w mocznicy).
103
BIAŁKOMOCZ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
ziele mącznicy lekarskiej
ziele skrzypu
ziele nawłoci
liść brzozy
kwiat chabru bławatka
kwiat wrzosu
kora wierzby
Odwar z łyżeczki mieszanki na szklankę wody, ogrzewać na małym
ogniu 25 - 30 minut. Pić szklankę gorącego odwaru 2 razy dziennie po
jedzeniu.
GOTOWE PREPARATY NATURALNE
Dawkowanie
Nazwa
Skład
DIURETICOL
(mieszanka
ziołowa)
liście pokrzywy, znamię kukurydzy, ziele
nawłoci, ziele tymianku, koszyczek rumianku
— moczopędne (w
czynnościowe) niedomodze nerek), w obrzękach, kamicy moczowe]
— stany zapalne pęcherza i dróg moczowych
— gościec, schorzenia
reumatyczne i skórne
— przerost prostaty
łyżkę ziół lub torebkę
zalać szklanką wrzącej wody, odstawić
na 30 min pod przykryciem. Przecedzić,
pić 3 razy dziennie po
szklance naparu
DIUROFLOS
(mieszanka
ziołowa)
ziele rdestu ptasiego,
liść brzozy, strąki fasoli,
owoc jałowca, korzeń
łopianu, ziele nostrzyka
— moczopędne
— pomocniczo w zaburzeniach wydalania
moczu
1 - 2 torebki lub łyżki
mieszanki zalać
szklanką wrzącej wody. Naparzać 5 - 1 0
min. Przecedzić, pić
3 razy dziennie po
2/3 szklanki
104
Zastosowanie
FITO - MIX
,,XIII"
(mieszanka
ziołowa)
korzeń arcydzięgla, ziele nawtoci, kłącze perzu, ziele skrzypu, korzenie: pietruszki, lubczyku, ziele wrzosu
— zapalenie i zakażenia bakteryjne nerek i
dróg moczowych
— obrzęki
— kamica nerkowa
— nieżyt miedniczek
nerkowych
odwar z łyżki ziół na
szklankę wody (ogrzać
pod przykryciem), gotować 3 min. odstawić
na 10 min, przecedzić
pić 4 razy dziennie
między posiłkami
GINJAL
(tabletki)
konik morski, korzeń
zeń-szenia, liść ortosyfonu, liść strobilantusa,
błękit metylenowy, liść
Sonchi
— stany zapalne dróg
moczowych
— dna
— kamica nerkowa
dorośli: 2 razy po 2
tabl. obficie popijając.
Nie stosować w ciąży
i podczas karmienia
HERBION
krople na nerki i pęcherz
moczowy
wyciąg z: liści brzozy, — stany zapalne dróg
ziela skrzypu, korzenia moczowych
pietruszki i korzenia
wilzyny, liści mącznicy
lekarskiej
NEFROBONISAN ziele: skrzypu, rdestu
ptasiego, nawłoci, liś(mieszanka
cie brzozy i borówki
ziotowa)
brusznicy
doustnie 3 razy dziennie po 20 - 30 kropli rozcieńczonych
w szklance wody lub
herbaty
— stany zapalne nerek i dróg moczowych
— moczopędne
— kamica nerkowa
— dna moczanowa
jak Diureticol (po 14
dniach 5 dni przerwy)
NEFROBONISOL krople z. soku krwaw- — stany zapalne dróg
nika,soku mniszka, na- moczowych
(płyn)
lewki z nawłoci, skrzy- — kamica nerkowa
pu, soku z pokrzywy
1 - 3 razy dziennie po
2,5 ml płynu w 1/2
szklanki wody. Po 14
dniach 5 dni przerwy
NEFROL
(płyn)
złożony wyciąg etano- — schorzenia nerek i
lowy z korzenia madróg moczowych
rzanny barwierskiej,
— kamica moczowa
owoców aminka egipskiego, ziela nawłoci,
ziela i korzenia mniszka, owoców pietruszki,
strąków fasoli, korzenia jeżówki purpurowej
3 razy dziennie
łyżeczka płynu w
50 ml wody
NEPHROSOUD
(płyn)
53 proc. alkoholu, nawłoć, pięciornik gęsi,
brzoza biała, wilzyna,
fiołek trójbarwny, rdest
ptasi, skrzyp, jałowiec
— pobudzenie wyda- 3 razy dziennie po
10 - 15 kropli z
lania moczu
dużą ilością wody
— przewlekłe schorzenia nerek i pęcherza
moczowego
105
— stany zapalne dróg jakFITO - MIX „XIII"
moczowych i pęcherza
moczowego
— kamica moczowa
ORTUS SPECIES
DIURETICAE
(mieszanka
ziołowa)
liść borówki brusznicy,
korzeń pietruszki, liść
brzozy, ziele nawłoci.
kwiat wrzosu, korzeń
lubczyka
PROSTAFLOS
(ptyn)
— moczopędne
ziele: dziurawca, nawłoci. tymianku, ruty. — przerost prostaty
korzeń: łopianu, lukrecji, kora kasztanowca
jak Diuroflos
(przed posiłkiem)
PROSTAPOL
(ptyn)
wyciąg płynny z: ziela
tasznika. dziurawca,
nawłoci. rzepiku, kwiatów arniki, korzenia
kozłka lekarskiego
— przewlekłe stany
zapalne nerek i dróg
moczowych
— trudności w oddawaniu moczu
2 razy dziennie po
łyżeczce płynu
PROSTASAN
(mieszanka
ziołowa)
ziele: rzepiku, nawłoci.
dziurawca, tasznika.
kwiat nagietka, korzeń
kozłka. ziele tymianku,
koszyczek rumianku
— zaburzenia w odda- jak Diuroflos
waniu moczu
URGENIN
(drażetki
i czopki)
wyciągi suche i nalew- — podrażnienie pęki z: jeżówki wąskolist- cherza moczowego
nej i owoców Serenoa — przerost prostaty
repens
początkowo: 2 razy
dziennie po 1 czopku
lub 1 - 2 drażetki,
potem 1 raz dziennie
UROGRAN
(granulat)
ziele: nawłoci. skrzypu,
liść brzozy, korzeń: cykorii, lubczyku, kłącze
tataraku
— stany zapalne kłębków nerkowych i miedniczek nerkowych oraz
dróg moczowych
— skąpomocz
— kamica moczowa
— zaburzenia przemiany matem (trądzik,
gościec)
1/2 - 2/3 łyżeczki
2 - 4 razy dziennie
między posiłkami
popić 1/2 szklanki
płynu
UROPATINA
(mieszanka
ziołowa)
liść mięty, ziele nawłoci. kłącze perzu, ziele
skrzypu, liść brzozy,
owoc jałowca, liść pokrzywy, strąki fasoli,
korzeń lubczyku
— zaburzenia pęcherza moczowego
— stany ostre i przewlekłe nerek
jak Diuroflos
106
UROPROST
(płyn)
wyciąg płynny z: ziela
tasznika. dziurawca, nawłoci, rzepiku, kwiatu
arniki. korzenia kozłka
lekarskiego
UROSAN NR 11 ziele: skrzypu, połomcz(mieszanka
nika. liść: brzozy, boziotowa)
rówki brusznicy, korzeń
cykorii
UROSEPT
(drażetki)
— trudności w odda- jak Prostapol
waniu moczu
— zakażenia dróg moczowych
— stany zapalne i za- jak FITO - MIX XIII
każenia dróg moczowych i nerek
— czynnościowa niedomoga nerek
— obrzęki nerkowosercowe
— przewlekłe zapalenia pęcherza moczów.
— gościec, choroby
skóry (trądzik)
— skaza moczanowa
wyciąg z: korzenia pie- — zakażenia nerek,
truszki, naowocni faso- dróg moczowych
li, liści brzozy, koszy- — kamica moczowa
czków rumianku, liści
borówki brusznicy oraz
kwas cytrynowy, cytrynian sodowy i potasowy
2 - 3 razy dziennie
po 2 drażetki
107
Rozdział V
APITERAPIA
Spośród wielu metod i środków leczniczych dużą rolę odgrywa
leczenie naturalnymi produktami pszczelimi.
MIÓD — posiada działanie moczopędne (działa odwadniająco). Najbardziej wskazany jest miód spadziowy oraz eukaliptusowy i wrzosowy o właściwościach moczopędnych. Miód polecany jest też w tzw. nietrzymaniu moczu (u dzieci, starców), natomiast w połączeniu z pyłkiem kwiatowym kuruje stany zapalne i
przerost prostaty. Oprócz tego miód wiąże, neutralizuje i pomaga
wydalać z organizmu różnorodne toksyny. Zawarte w miodzie enzymy mają właściwości antybiotyczne. Wzmacnia również organizm,
działa zapobiegawczo (profilaktycznie) i leczniczo w wielu schorzeniach.
Rp.: WZIĄĆ:
1 torebkę (fix) owoców dzikiej róży
1 łyżeczkę miodu spadziowego
Sporządzić napar z owoców dzikiej róży, po 30 minutach połączyć z
miodem. Pić 3 razy dziennie szklankę.
Rp.: WZIĄĆ:
1 szklankę soku z czarnej rzodkwi
1 łyżeczkę miodu wrzosowego
Oba składniki połączyć, pić 2 - 3 razy dziennie.
T08
Rp.: WZIĄĆ:
1 łyżeczkę soku z brzozy
1 łyżeczkę pokrzywy na szklankę wody
1 łyżkę miodu
Składniki połączyć, pić 2 - 3 razy dziennie.
Rp.: WZIĄĆ:
4 łyżki soku ze świeżych ogórków
niewielką ilość zielonego kopru
odrobinę roztartego ząbka czosnku
1 łyżeczkę miodu
Składniki połączyć, pić 3 razy dziennie 30 minut przed posiłkiem.
Poza tym warto w przypadku chorób nerek słodzić miodem
wszelkie napary i odwary oraz mikstury sporządzone na bazie
ziół.
PROPOLIS (kit pszczeli) — ma silne działanie antybiotyczne
(bójcze wobec bakterii, wirusów, grzybów). Z powodzeniem stosowany również w zakażeniach, stanach zapalnych nerek, dróg moczowych, prostaty. Dzięki bogatemu składowi wykazuje także działanie
immunowzmacniające (zwiększa odporność organizmu). Posiada
własności antynowotworowe i gojące. Stosowany profilaktycznie i
leczniczo w: dolegliwościach przewodu pokarmowego, układu oddechowego, nerek, dróg moczowych i prostaty, schorzeniach ginekologicznych, oczu, skóry, błon śluzowych i wielu innych.
Rp.: WZIĄĆ:
nalewkę propolisową
łyżeczkę cukru lub szklaneczkę wody
Stosować 2 razy dziennie po 25 - 30 kropli w zapaleniu prostaty.
Rp.: WZIĄĆ:
30 - 40 kropli płynu APIPROPOL „R"
niewielką ilość herbaty albo wody lub soku
109
Stosować 2 razy dziennie w zapaleniu nerek i dróg moczowych
(pęcherza).
Rp.: WZIĄĆ:
po 1 łyżeczce: kwiatów wrzosu,
kwiatów nagietka, liści pokrzywy
ziela połonicznika i ziela tymianku
3 szklanki wrzącej wody
krople propolisowe
Sporządzić napar z ziół i 3 szklanek wody (w termosie). Pić 4 razy
dziennie po 1 /2 - 2/3 szklanki. Do każdej szklanki dodawać po 5 - 8
kropli propolisowych.
Rp.: WZIĄĆ:
miód spadziowy
roztwór propolisu (APIPROPOL ,,R")
Stosować 4 - 5 razy dziennie po 1 łyżce miodu z 15 kroplami
propolisu rozpuszczonych w pół szklanki wody.
10
Rozdział VI
MIKSTURY LECZNICZE
Chcąc urozmaicić leczenie nerek i dróg moczowych warto zastosować mikstury sporządzone z naturalnych preparatów zielarskich. Podaję kilka wypróbowanych, skutecznych recept na takie
mikstury. Mają kilkadziesiąt lat i nadal są z powodzeniem stosowane. Są proste w przyrządzaniu, a potrzebne poszczególne składniki można kupić w sklepach zielarskich i aptekach. Nie trzeba
ich gotować, naparzać, a jedynie zmieszać poszczególne składniki i
stosować zgodnie z zaleceniem.
R P . 1 — MIKSTURA PRZECIW KŁĘBKOWEMU ZAPALENIU
NEREK — I
WZIĄĆ:
1.
2.
3.
4.
nalewki konwaliowej
5g
nalewki z cebuli morskiej
5g
nalewki z pokrzyku
5g
nalewki kozłkowej
do 30 g
DAWKOWANIE: stosować 3 razy dziennie po
20 kropli w niewielkiej ilości przegotowanej,
przestudzonej wody.
111
R p . 2 — MIKSTURA PRZECIW KŁĘBKOWEMU ZAPALENIU
NEREK — II
WZIĄĆ:
1. nalewki tatarakowej
2. soku z brzozy
3. intraktu z dziurawca
10 g
20 g
10 g
DAWKOWANIE: 3 razy dziennie po 20 - 30 kropli w niewielkiej ilości
przegotowanej, przestudzonej wody.
R p . 3 — MIKSTURA PRZECIW ODMIEDNICZKOWEMU ZAPALENIU NEREK — I
WZIĄĆ:
1. soku z łopianu
2. soku z mniszka posp.
3. soku z brzozy
10 g
10 g
20 g
przegotowanej, przestudzonej wody.
R p . 4 — MIKSTURA PRZECIW ODMIEDNICZKOWEMU ZAPALENIU NEREK — II
WZIĄĆ:
1. intraktu z jemioły
2. nalewki z miłka wiosennego
3. nalewki z cebuli morskiej
12
5g
5g
10 g
DAWKOWANIE: brać 3 razy dziennie po 20 kropli w niewielkiej
ilości przegotowanej i przestudzonej wody.
R p . 5 — MIKSTURA PRZECIW ODMIEDNICZKOWEMU ZAPALENIU NEREK — III
WZIĄĆ:
1. odwaru z liści mącznicy
2. olejku z mięty pieprzowej
20 g (na 100 g wody)
2 krople
DAWKOWANIE: co 3 godziny wypijać łyżkę stołową mikstury.
R p . 6 — MIKSTURA PRZECIW ZAPALENIU PĘCHERZA MOCZOWEGO — I
WZIĄĆ:
1. soku z brzozy
2. soku z mniszka posp.
30 g
10 g
przegotowanej i przestudzonej wody.
R P . 7 — MIKSTURA PRZECIW ZAPALENIU PĘCHERZA MOCZOWEGO — II
WZIĄĆ:
1. nalewki z koszyczków rumianku
2. nalewki z kwiatów nagietka
20 g
20 g
DAWKOWANIE: 3 razy dziennie po 50 kropli w niewielkiej ilości
113
R P . 8 — MIKSTURA PRZECIW ZAPALENIU PĘCHERZA MOCZOWEGO — III
WZIĄĆ:
1.
2.
3.
4.
nalewki z jaskółczego ziela
nalewki z mięty pieprzowej
intraktu z dziurawca
soku z brzozy
5
10
10
30
g
g
g
g
R P . 9 — MIKSTURA PRZECIW MOCZENIU MIMOWOLNEMU
WZIĄĆ:
1. intraktu z kozłka
2. płynnego wyciągu z kory kondurango
3. soku z dziurawca
15 g
10 g
10 g
DAWKOWANIE: 3 - 4 razy dziennie po 15 - 30 kropli w niewielkiej
ilości przegotowanej i przestudzonej wody.
14
Rozdział VII
PRZEPISY LUDOWE
Wiele starych przepisów ludowych przetrwało do dziś. Są
one przez wielu chorych stosowane, przynoszą ulgę i pomoc
chorym nerkom i drogom moczowym. Pomimo stosowania
silnych leków syntetycznych (w tym antybiotyków) nie zawsze udaje się skutecznie zwalczyć chorobę. Pomoc przynoszą metody medycyny ludowej. To co proste i sprawdzone, na
ogół jest chętnie stosowane. Zachęcam więc do stosowania
wybranych przepisów ludowych w celu odzyskania zdrowia.
PRZY OSŁABIENIU NEREK
Bierzemy 0,5 kg
je, dodając 1 kg
spożywamy 3 razy
szklanką maceratu
ślazu (100 g), ziela
świeżych owoców czarnych jagód i mielimy
miodu pszczelego. Tak uzyskaną miksturę
dziennie po 1 łyżce stołowej i popijamy
z ziół: liści, kwiatów i korzenia prawomięty (50 g) i nasion kopru (50 g).
PRZY PRZEZIĘBIENIU NEREK
Skuteczne są okłady z cebuli na okolice nerek i równoczesne
spożywanie pietruszki (korzenia lub natki). Następnie robi się
gorące nasiadówki i pije się herbatę sporządzoną z mieszanki
UROSAN.
__
PRZY BIAŁKU W MOCZU
Pije się przez 7 dni wywar z dyni (10 g nasion dyni zalewa się
0,51 wody i gotuje na słabym ogniu przez 1 godzinę, przecedzą i
pije ostudzony odwar, nasiona zaś nie wyrzuca się, tylko
spożywa). Wskazane jest także robienie kompresów z nasion
lnu na nerki (20 dag nasion lnu gotuje się w 400 ml wody przez
30 minut i przykłada na płótnie na okolicę nerek, a następnie
zmywa).
PRZY CHORYM PĘCHERZU MOCZOWYM
Do czajniczka z porcelany o większej objętości wsypuje się 1
łyżeczkę cukru, esencję z herbaty i 50 g szałwii. Całość zalewa
się wrzącą wodą i odstawia na 30 minut. Pije się w ciągu
dnia.
16
Rozdział VIII
KĄPIELE ZIMOWO - LECZNICZE
W schorzeniach nerek i dróg moczowych wykorzystuje się
lecznicze działanie ciepła oraz ziół leczniczych. Pomagają
znieść ból, rozluźnić napięte skurczone mięśnie moczowodów, pęcherza i cewki moczowej. Dodatkowo działają relaksująco, odprężająco oraz dobroczynnie na stan skóry. Nie
wolno po kąpieli dopuścić do nagłego oziębienia organizmu.
Wskazany jest godzinny wypoczynek w łóżku. Przed zastosowaniem kąpieli leczniczych wskazane jest skonsultowanie się
z lekarzem (z uwagi na możliwość istnienia przeciwwskazań i
dodatkowych schorzeń — np. ze strony układu krążenia itd.}.
Należy ściśle przestrzegać czasu kąpieli leczniczych. Pamiętać trzeba o poddaniu ciała uprzednio kąpieli oczyszczającej
(higienicznej).
KĄPIEL NA STANY ZAPALNE NEREK
I PĘCHERZA MOCZOWEGO
WZIĄĆ: 150 g pokrojonych szyszek i igliwia sosnowego i 2 litry
wody.
Szyszki i igliwie zalać wrzącą wodą i gotować pod przykryciem
przez pól godziny (na małym ogniu). Przecedzić, wlać uzyskany
odwar do wanny uprzednio napełnionej wodą o temperaturze ciała.
Czas kąpieli — do 15 minut.
Ul
KĄPIEL NA OSŁABIENIE PĘCHERZA — I
WZIĄĆ: 50 gramów ziela skrzypu, po 40 gramów ziela tasznika
i ziela krwawnika oraz 3 litry wody.
Zioła wymieszać, zalać 3 litrami wody i ogrzewać pod przykryciem
przez 20 minut (na małym ogniu). Przecedzić, uzyskany odwar wlać
do wanny napełnionej wodą o temperaturze 38 st. C. Czas kąpieli —
15 minut.
KĄPIEL
NA OSŁABIENIE
PĘCHERZA — II
WZIĄĆ: 30 gramów koszyczków rumianku, 30 gramów liści
brzozy, 30 gramów ziela skrzypu
i 3 litry wody.
Zioła wymieszać, sporządzić odwar (zalać wodą, ogrzewać na małym ogniu przez 20 minut i przecedzić). Wlać do wanny z ciepłą wodą
38 - 39 st. C. Kąpiel powinna trwać
10-15 minut.
KĄPIEL NA ZAPALENIE
PĘCHERZA MOCZOWEGO
WZIĄĆ: 150 gramów kwiatów jasnoty białej i 5 litrów wody.
Kwiaty zalać wodą, pozostawić pod przykryciem na 10 godzin, apo
tym okresie podgrzewać, przecedzić i uzyskany macerat wlać do
wanny z ciepłą wodą (o temperaturze 38 st. C). Czas trwania kąpieli
— do 20 minut.
118
KĄPIEL NA MOCZENIE MIMOWOLNE
WZIĄĆ: 50 gramów pączków sosnowych, 50 gramów kłącza
tataraku i 50 gramów liści pokrzywy oraz 1 i 1/2 litra wody.
Zioła wymieszać, zalać wrzącą wodą i ogrzewać na małym ogniu
pod przykryciem przez 15 minut. Pozostawić pod przykryciem przez
kolejne 15 minut, a następnie odwar przecedzić i wlać do wanny z
ciepłą (38 st. C) wodą. Kąpiel powinna trwać 15 minut (co drugi dzień
przez 1 - 2 miesiące).
KĄPIEL NA STANY ZAPALNE NEREK
WZIĄĆ: po 40 gramów liści pokrzywy, ziela połonicznika
nagiego, kwiatostanów rumianku, kwiatów wrzosu i 3 litry wody.
Zioła wymieszać, zalać wrzącą wodą i ogrzewać pod przykryciem
przez 10 minut, odstawić na 15 minut. Przecedzić, odwar wlać do
wanny z ciepłą wodą. Czas kąpieli — 15 minut.
KĄPIEL NA STAN ZAPALNY PROSTATY,
CEWKI MOCZOWEJ
WZIĄĆ: po 1 łyżce koszyczków rumianku, ziela dziurawca,
liści pokrzywy, ziela nostrzyka, ziela tymianku, ziela lnicy i liści
brzozy oraz 3 litry wody.
Zioła wymieszać, zalać wrzącą wodą i ogrzewać pod przykryciem
na małym ogniu przez kilka minut (do wrzenia), odstawić pod
przykryciem na 30 minut. Przecedzić, odwar wlać do wanny z ciepłą
wodą (o temperaturze ciała). Kąpieł powinna trwać 20 minut i być
wykonywana przez 1 - 2 miesiące co drugi dzień. Wskazana konsultacja lekarska.
119
SPIS TREŚCI
Wstęp
3
WĄTROBA
5
Rozdział
I. Choroby wątroby i dróg żółciowych
Rozdział II. Dieta w chorobach wątroby i dróg żółciowych ..
Rozdział III. Fitoterapia chorób wątroby i dróg żółciowych ...
Rozdział IV. Apiterapia chorób wątroby
Rozdział V. Przepisy ludowe
Rozdział VI. Leczenie uzdrowiskowe
NERKI I DROGI MOCZOWE
Rozdział
I.
Rozdział II.
Rozdział III.
Rozdział IV.
Rozdział V.
Rozdział VI.
Rozdział VII.
Rozdział VIII.
120
Choroby nerek i dróg moczowych
Leki a nerki
Dieta
Ziołolecznictwo
Apiterapia
Mikstury lecznicze
Przepisy ludowe
Kąpiele ziołowo - lecznicze
6
28
36
49
53
58
60
61
80
83
93
108
111
115
117
WĄTROBA, PĘCHERZ, NERKI
Na mniejsze lub większe dolegliwości wątroby, nerek i pęcherza cierpiał niemal każdy. Jakże
często cierpimy na kłopoty z kolką nerkową lub wątrobową, mamy kłopoty z oddawaniem moczu,
narzekamy na przeziębiony pęcherz. Słyszymy, że ktoś z bliskich zachorował na marskość
wątroby czy też wirusowe zapalenie wątroby. Nasz
znakomity współpracownik, autor kilku książek o
naturoterapii, a także większych i mniejszych publikacji do „Poradnika Uzdrawiacza", PAWEŁ GLUGLA
opracował tym razem świetny przewodnik po chorobach wątroby, nerek i pęcherza. Pawła Gluglę możemy zarekomendować choćby jego poprzednimi książkami „Choroby skóry", „Wszystko o chorobach oczu", „Lecznicze diety na częste choroby". Stały się
one prawdziwym bestsellerem i kilkunastotysięczne
nakłady rozchodziły się w ciągu kilku miesięcy.
Książka „Wątroba, pęcherz, nerki", zawiera mnóstwo pożytecznych, ciekawych, prostych i sprawdzonych przepisów na zwalczanie wszelkich, od najdrobniejszych po poważne dolegliwości chorób podanych
w tytule. Zresztą w książce Pawła Glugli nie tylko
ważne są przepisy i rady dotyczące sporządzania
różnych naparów, nalewek i mikstur na konkretne
dolegliwości. Autor pisze i daje nam mnóstwo rad jak
żyć, aby nie chorować. Znajdziemy tu mnóstwo
dobrych i cennych rad co jeść, jak często, ile i kiedy,
aby uniknąć niepotrzebnych i niemiłych przypadłości.
Książkę ,,Wątroba, pęcherz, nerki" można nabyć w formie wysyłkowej wpłacając kwotę 12 zł
na adres:
Wydawnictwo „AMBROZJA"
30-960 Kraków 1, skr. poczt. 210
z dopiskiem na przekazie: „Wątroba, pęcherz, nerki"
lub zamówić telefonicznie:
(0-12)658-38-62
Nie poddawaj się, gdy medycyna jest bezsilna!
„UZDRAWIACZ"
Otrzymasz piętnastego
każdego miesiąca
w kioskach z gazetami
Tylko w tej gazecie uzyskasz pełne informacje z adresami polskich uzdrowicieli. Co roku listy najlepszych bioterapeutów,
radiestetów, zielarzy, kręgarzy, masażystów, psychotroników,
irydologów i znawców promieniowania. Stałe reportaże o ich
pracy i osiągnięciach. Pismo współredagowane przez najlepszych uzdrowicieli.
Obie gazety możesz uzyskać w prenumeracie kwartalnej
i w sprzedaży wysyłkowej wysyłając pieniądze na adres:
WYDAWNICTWO „AMBROZJA"
30-960 KRAKÓW 1, skr. poczt. 210
Ceny i przekazy znajdziesz w obu gazetach iv ostatnim miesiącu kwartału.
Można je też zamówić telefonicznie, dzwoniąc pod numer (0-12) 658-38-62
Najbardziej poczytny miesięcznik medycyny naturalnej!
„PORADNIK
UZDRAWIACZA"
Otrzymasz pierwszego
każdego miesiąca
w kioskach z gazetami
i niektórych urzędach
pocztowych
• Dla tych co chorują i stracili nadzieję!
• Dla tych co chcą uniknąć chorób!
• Dla tych co chcą poznać najnowsze światowe osiągnięcia
medycyny naturalnej!
• Dla tych co szukają nowych leków naturalnych, dających
szansę zdrowia!
•* PORADY NA ZAMÓWIENIE «= HOMEOPATIA » WYBIERZ DLA
SIEBIE UZDRAWIACZA «s KLASZTORNE ZIOŁOLECZNICTWO »

wątroba, pęcherz, nerki

Transkrypt

Podobne dokumenty