N A S Z A PRZESZŁOŚĆ

BIBLIOTEKA
KSIĘŻY MISJONARZY
CZYTELNIA TEOLOGICZNA
Svgn.
;
jM
NASZA
PRZESZŁOŚĆ
Studia z d ziejów K ościoła
i kultury katolickiej w Polsce
BIBLIOTHEKA
Congr. Miss,
Dom . Strodom iensi* - ,
Signal.
Nr Inyenl.
I
C H . ę g . Q_G
-■■■■
NASZA
PRZESZŁOŚĆ
v
REDAKTOR KS. ALFONS SCHLETZ
KRAKÓW
19 5 7
NOTRE
PASSE
/
/
NASZA PRZESZŁOŚĆ
Etudes sur 1’Histoire de 1’Eglise
S tu d ia z d z ie j ó w
K o ś c io ła
eł de la C ulture C atholique
i kultury ka tolickie j w Polsce
en Pologne
Direcłeur:
Alphonse
R edak tor:
Ks. A l f o n s
Schlełz
V
V
C ra c o v ie
Schlełz
19 5 7
Kraków 1957
C. M.
PO DZIEWIĘCIU LATACH..
Wydownictwo
Instytutu Teologicznego Księży M isjonarzy
Adres
R e d a kcji: Kraków
—
Stradom 4
Wznawiamy
nasze
studia z zakresu h istorii K o ­
ścioła i kultury katolickiej w Polsce i pragniemy służyć
Kościołowi, w ierni zawsze, jak dawniej, Stolicy P iotrow ej
i H ierarchii kościelnej. Uważamy również za słuszne i po­
trzebne, by na zbliżające się m illenium przygotować szereg
prac analitycznych i przyczynków źródłowych, naświetlających
przeszłość Kościoła polskiego nawskróś katolicką w sposób
obiektywny, z w ielkim umiłowaniem prawdy, podkreślając
równocześnie pierwiastek transcendentalny, o którym nie
wolno zapominać historykowi Kościoła i badaczowi kultury
katolickiej.
Unikać będziemy w naszym piśmie tego wszystkiego, co
bezpośrednio dotykać będzie współczesności. N ie obce nam
jednak będą sprawy odnoszące się nie tylko do dalekiej, ale
i bliskiej przeszłości, zwłaszcza w zakresie biografii i hagio­
grafii. Program , jaki Redakcja zakreśliła sobie we wstępie do
pierwszego tomu, nadal jest aktualny. „Nasza Przeszłość“
zawsze jeszcze czeka na współpracowników i autorów rozpraw
z dziedziny historii polskiej m yśli katolickiej i społecznej roli
Kościoła w naszej Ojczyźnie.
Redakcja otwiera gościnne łamy dla autorów, myślących
i piszących po katolicku, którym historia i kultura katolicka
w naszym kraju jest bliską i drogą.
Ks. A L F O N S S C H L E T Z C. M.
Kraków, w styczniu 1957 r.
D rukarnia Z w iązko w a , K raków , ul. M ik o ła js k a 13
224'57
Słowo J.
Em.
Ks.
Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Prymasa Polski
do Redakcji Naszej Przeszłoś ci".
J. Eksc. Ks. Arcybiskup Eugeniusz Baziak
do Redakcji „Naszej Przeszłości".
PRYMAS POLSKI
Kraków , dnia 23 lutego 1957.
,,Nasza Przeszłość“ p od ejm u je swą żm udną pracę.
Iy m razem ma dotrzeć do źródeł P o ls k i ch rześcija ń ­
skiej, by przez gruntow ne studia przygotow ać nas na
„ M i l l e n i u m S z c z e g ó l n i e j tej pracy, ja k rów n ież
wszystkim
wysiłkom pisarzy
?
z serca b ł o g o s ł a w ię '
STEFAN KARDYNAŁ
Prymas Polski
L. S.
Warszawa, dnia 14 lutego 1957 r.
Przew ielebny Ks. R ed a ktorze!
Z radością w itam w znow ienie czasopisma „ Nasza
Przeszłość“ i calem sercem błogosław ię dalszej d zia­
ła ln ości Księdza Redaktora i Jego W spółpracow ników .
W YSZYŃSKI
t
E U G E N IU S Z B A Z I A K
Arcybiskup
List J. Eksc. Ks. Biskupa Czesława Falkowskiego do Redaktora
„Naszej Przeszłości".
Biskup Łom żyński
Ks. JOZEF U M IŃ SK I
Łomża, dnia 25. 1. 1957.
Czcigodny i D rogi Księże Profesorze!
List Księdza Profesora z wiadomością o wznowieniu „Naszej
Przeszłości“ napełnił m nie najszczerszą radością.
Wydane bowiem w latach 1946— 1948 pierwsze cztery tom y
„Naszej P rz e s z ło ś c iz a w ie ra ją c e szereg wartościowych prac
i materiałów z dziejów Kościoła i kultury katolickiej w Polsce,
stanowią cenny i trwały dorobek naukowy. Spotkały się one
z żywym uznaniem historyków i budziły zachętę do dalszych
badań naukowych w te j ważnej dziedzinie.
Życzę więc z całego serca, by wznowione po długiej przerw ie
tak pożyteczne wydawnictwo spełniało nadal pod wytrawnym
i energicznym kierow nictw em Czcigodnego Księdza Redaktora
swe szczytne zadanie służenia obiektyw nej prawdzie w głęb­
szym poznawaniu dziejów naszej kultury re lig ijn e j i ducha P o l­
ski, który „nieodrywalnie związany jest z Krzyżem, z K ościo­
łem K a tolick im ".
Wznowione wydawnictwo „ Naszej Przeszłości“ odda również
rzetelną usługę przyczyniając się do gromadzenia i przygotowa­
nia materiałów naukowych przed wspaniałym jubileuszem
tysiąclecia Chrztu Polski. Będzie to wdzięczne zadanie, którem u
należy poświęcić wiele trudu i wiele serca.
N iech Cię, Czcigodny Księże Redaktorze, jak również
wszystkich Współpracowników ,,Naszej Przeszłości“ otacza
w podjętych zbożnych pracach naukowych Swą czułą Opieką
K rólow a Nasza — Stolica Mądrości i niech wspiera Sw ym prze­
możnym Orędow nictw em u Swego Syna, który jest Prawdą
i Światłością śiuiata.
Z wyrazami najszczerszej życzliwości ślę błogosławieństwo
pasterskie
f CZESŁAW F A LK O W S K I
Biskup Łomżyński
PLAN „DZIEJÓW KOŚCIOŁA W POLSCE1'
Jedną z n a j p i l n i e j s z y c h p o t r z e b w zakresie hi­
storiografii kościelnej, oddawna już żyw o — zarówno przez
kola kościelne, jak i świeckie — odczuwaną, jest opracowanie
podręcznika polskich dziejów kościelnych.
Potrzebie tej spróbował zadośćuczynić jeszcze w końcu
X V III stulecia pijar ks. T e o d o r O s t r o w s k i (f 1802),
drukując w W arszawie w 1793 r. trzytom owe „D zieje i prawa
Kościoła polskiego1*. Drugie wydanie tego dzieła, zaopatrzone
w przypisy i uzupełnienia wydawcy, J ó z e f a Ł u k a s z e w i ­
c z a , wyszło — również w trzech tomach — w Poznaniu w la­
tach 1846— 1847.
Po Ostrowskim ogłosił nową „H istorię Kościoła polskiego1*
w latach 1873— 1874 w K rakow ie sandomierzanin, były pro­
fesor Katolickiej Akadem ii Duchownej w Warszawie, ks. M e 1c h i o r B u l i ń s k i (| 1877), ujmując całość także w trzech
tomach, przy czym w tomie I zawierał epokę piastowską, w to­
mie II jagiellońską, a w tomie III epokę królów obieralnych.
Rzecz zrozumiała, że obydwa te podręczniki, aczkolwiek
do dzisiaj nie są pozbawione pewnej użyteczności, z biegiem
czasu jednak się przestarzały. Toteż już w roku 1912 rozpoczął
publikację świeżych „D ziejów Kościoła polskiego** poznańczyk,
ks. K a m i l K a n t a k . Zam ierzył je na dość szeroką skalę,
1 Referat wygłoszony dnia 7. IV. 1948 na Sekcji Historycznej Dru­
giego Zjazdu Polskiego Towarzystwa Teologicznego w Krakowie. W jed­
nym z następnych numerów „Naszej Przeszłości'" zamieścimy życiorys
zmarłego w r. 1954 historyka Kościoła ks. Józefa Umińskiego. (Przyp.
Red.).