docO SIECIACH INWESTORÓW KAPITAŁOWYCH 1 Wprowadzenie
download 
Reklamacja Transkrypt
O SIECIACH INWESTORÓW KAPITAŁOWYCH 1 Wprowadzenie
Sieci Inwestorów Kapitałowych - materiał konferencyjny O SIECIACH INWESTORÓW KAPITAŁOWYCH 1 Wprowadzenie Prywatny inwestor kapitałowy to osoba fizyczna (zwana często „Aniołem Biznesu”), bądź w niektórych przypadkach instytucja lub firma, która lokuje własne nadwyżki finansowe w nowe, dobrze rokujące firmy, które dzięki takiemu zastrzykowi kapitałowemu mogą stosunkowo szybko wdrożyć swoje innowacyjne przedsięwzięcia, dając inwestorowi wysoki wzrost wartości jego udziałów. Obecnie na świecie obserwuje się tendencję do tworzenia mniej lub bardziej sformalizowanych sieci skupiających inwestorów kapitałowych. Również w Polce w ostatnich latach powstało kilka tego typu instytucji, jedną z nich jest Regionalna Sieć Inwestorów Kapitałowych tworzona w Małopolsce. 1.1. Rozwój sieci inwestorów prywatnych w USA oraz krajach Unii Europejskiej Pierwsze sformalizowane grupy inwestorów prywatnych powstawały w USA oraz krajach Unii Europejskiej na początku lat 90-tych XX wieku, a termin „Anioł Biznesu” odnosił się pierwotnie do inwestorów prywatnych z USA, finansujących produkcje teatralne na Broadwayu w Nowym Jorku. Na przestrzeni ostatnich 15 lat, sieci skupiające inwestorów prywatnych dysponujących określonymi zasobami kapitałowymi, potwierdziły swój status integralnej części rynku kapitałowego, szczególnie w zakresie: • finansowania nowych spółek, tworzonych w celu realizacji określonego przedsięwzięcia lub komercjalizacji wyników badań naukowych (start-upy) • finansowania działających już spółek, będących na wczesnym etapie rozwoju i posiadających duże perspektywy wzrostu (tzw. pierwsza runda finansowania) Gwałtowny wzrost liczby sieci inwestorów prywatnych nastąpił w okresie ostatnich 10 lat, i był głównie spowodowany wzrostem możliwości inwestycyjnych oferowanych przez dużą liczbę powstających spółek technologicznych związanych z branżą internetową oraz technologiami mobilnymi.1 Przyczyną takiego wzrostu liczby sieci inwestorów prywatnych były korzyści, jakie wynikają dla inwestorów ze wspólnego działania, tj: • ograniczanie ryzyka inwestycyjnego poprzez decyzje inwestycyjne podejmowane kolegialnie • zwiększony napływ propozycji projektów inwestycyjnych dzięki zaangażowaniu inwestorów w ich pozyskiwanie • możliwość kumulowania środków inwestycyjnych w większych projektach inwestycyjnych 1 W okresie od 1996 do 2003, liczba organizacji skupiających inwestorów prywatnych w USA wzrosła z 10 do ponad 200; w roku 2004 liczba sieci działających w krajach UE zwiększyła się do ponad 300. Strona 1 z 10 Sieci Inwestorów Kapitałowych - materiał konferencyjny • • dywersyfikacja ryzyka poprzez inwestowanie w większą ilość projektów atrybuty związane z funkcjonowaniem w grupie (rozwój sieci kontaktów, identyfikacja z grupą, wizerunek społeczny etc.). 1.2. Uwarunkowania rynku polskiego Jak pokazują doświadczenia polskiego rynku, projekty komercjalizacji wyników badań naukowych oraz przedsiębiorstwa innowacyjne we wstępnej fazie rozwoju mają trudności z uzyskaniem finansowania ze źródeł zewnętrznych. Determinowane jest to głównie przez istnienie na polskim rynku tzw. luki kapitałowej, wynikającej z ograniczonej liczby inwestorów zainteresowanych inwestycjami w przedziale PLN 100 tys. do PLN 1 mln w przedsięwzięcia o podwyższonym poziomie ryzyka inwestycyjnego. Spółki tworzone w celu komercjalizacji innowacji produktowej lub procesowej lub posiadające krótką historię działalności w tym zakresie, zazwyczaj nie posiadają zdolności kredytowej, pozwalającej na wykorzystanie oferty banków komercyjnych. Jednocześnie, nie spełniają one obecnych wymagań publicznego rynku kapitałowego. O ile więc dla dojrzałych przedsiębiorstw innowacyjnych publiczny rynek kapitałowy staje się w Polsce skutecznym mechanizmem pozyskania środków finansowych, o tyle spółki technologiczne na wczesnym etapie rozwoju nie mogą korzystać z tego źródła w celu finansowania swej działalności2. Inną, nie mniej istotną barierą ograniczającą wartość i liczbę inwestycji w start-upy technologiczne jest tzw. luka kompetencyjna, przejawiająca się zarówno w ograniczonych kompetencjach i wiedzy inwestorów dotyczącej określonych sektorów gospodarki, np. biotechnologia oraz nowe materiały, jak i niskiej „gotowości inwestycyjnej” projektów przedstawianych przez obecnych i przyszłych przedsiębiorców, determinowanej przez ograniczone umiejętności w zakresie przygotowania dokumentacji niezbędnej do negocjacji z inwestorami. 1.2.1. Luka kapitałowa Strategie inwestycyjne większości działających w kraju funduszy zakładają minimalne inwestycje na poziomie PLN 5 mln – 10 mln, przy określonym poziomie ryzyka. Znacznie chętniej angażują się więc one w tzw. drugiej rundzie finansowania, gdy przedsiębiorstwo jest bardziej dojrzałe. Dlatego tworzone przedsiębiorstwa innowacyjne, które cechuje wprawdzie duży potencjał wzrostu, ale także ponadprzeciętny poziom ryzyka oraz relatywnie niska wartość sprzedaży oraz samego przedsiębiorstwa – mają duże trudności z uzyskaniem finansowania rozwoju o znacznie niższej wartości, w przedziale od PLN 100 tys. do PLN 1 mln. Uzyskanie prywatnego finansowania o podobnej wartości dla projektu komercyjnego wykorzystania wyników badań naukowych, prowadzonych w jednostce akademickiej lub naukowo-badawczej jest jeszcze trudniejsze z powodu małej liczby działających na 2 Sytuacja ta może ulec zmianie pod koniec 2007 r. w wyniku planowanego uruchomienia przez Giełdę Papierów Wartościowych w Warszawie tzw. Nowego Rynku (wzorowanego na the Alternative Investment Market w Londynie), na którym będą mogły być notowane spółki technologiczne będące na wczesnym etapie rozwoju. Strona 2 z 10 Sieci Inwestorów Kapitałowych - materiał konferencyjny polskim rynku tzw. funduszy zalążkowych (seed capital); ograniczona jest również liczba wyspecjalizowanych branżowo inwestorów prywatnych, zwanych "aniołami biznesu" (Business Angels). Luka kapitałowa wynika również w pewnym stopniu z ograniczonej aktywności inwestorów korporacyjnych (corporate venturers). Na świecie odgrywają oni istotną rolę w finansowaniu rozwoju młodych innowacyjnych przedsiębiorstw, gdyż swoją strategię badań i rozwoju realizują częściowo przez obejmowanie udziałów w spółkach, które pracują nad produktami komplementarnymi lub wręcz kluczowymi dla ich podstawowej działalności (Cisco, Intel, Microsoft, Shell etc.). W Polsce międzynarodowi inwestorzy korporacyjni na ogół nie podejmują takich działań - ich krajowe oddziały zwykle nie prowadzą własnych programów badawczo-rozwojowych, a kluczowe decyzje inwestycyjne podejmuje się w centrali firmy. Rośnie natomiast zainteresowanie takimi przedsięwzięciami wśród polskich przedsiębiorstw, np. w branży IT (Computerland, Prokom) czy farmaceutycznej (Polpharma), gdzie strategię badań i rozwoju realizuje się również przez współpracę z ośrodkami naukowymi. 1.2.2. Luka kompetencyjna Przejawem istnienia luki kompetencyjnej są ograniczenia w zakresie odpowiednich umiejętności i wiedzy wśród przedsiębiorców i inwestorów prywatnych dotyczących modeli finansowania tego typu przedsięwzięć. Przedsiębiorcy i osoby, które chcą doprowadzić do komercyjnego wykorzystania rozwiązania technicznego, często nie są odpowiednio przygotowani do wymagającego procesu pozyskania funduszy od inwestorów prywatnych. Ograniczona jest również oferta profesjonalnego doradztwa w tej dziedzinie ze strony firm zewnętrznych. Skłonność inwestorów prywatnych do angażowania się w nowe przedsięwzięcia limituje z kolei ograniczona wiedza dotycząca stosowanych modeli biznesowych oraz zrozumienia sposobu budowania wartości firmy w niektórych sektorach (np. biotechnologii czy technologii bezprzewodowego przesyłania danych). 1.3. RESIK jako mechanizm zwiększający dostępność do kapitału dla przedsięwzięć innowacyjnych Ograniczenia powodowane przez luki kapitałową oraz kompetencyjną możliwe są w części do usunięcia w wyniku koncentracji działań inwestorów prywatnych np. w sieciach regionalnych takich jak RESIK. Koncentracja taka daje szansę pełniejszego przepływu informacji, ustalenia standardów w zakresie procesu inwestycyjnego oraz obniżenia awersji ryzyka inwestycyjnego, i w konsekwencji wzrostu wartości i liczby dokonywanych inwestycji. Projekt utworzenia RESIK ma fundamentalne znaczenie w przedstawionym powyżej procesie. Obecnie, „segment” indywidualnych inwestorów prywatnych w Polsce jest na wczesnym etapie rozwoju, a ich potencjał finansowy i intelektualny nie jest Strona 3 z 10 Sieci Inwestorów Kapitałowych - materiał konferencyjny dostatecznie skoncentrowany. Nie ma również wielu przykładów sukcesu inwestycji inwestorów prywatnych w start-upy technologiczne, które służyłyby jako model referencyjny. RESIK, jako jedna z pierwszych sieci inwestorów prywatnych działających w Polsce3, może mieć duże znaczenie w procesie „wypełniania” luki kapitałowej i kompetencyjnej – właśnie poprzez koncentrację kapitału inwestycyjnego wiedzy, doświadczeń oraz kontaktów rynkowych. W przypadku nowych przedsięwzięć innowacyjnych, często właśnie doświadczenie i reputacja inwestora, a także jego wkład mentorski stanowią największą wartość dodaną. Rysunek 1: Luka kapitałowa oraz planowany zakres projektów inwestycyjnych, którymi będą zainteresowani inwestorzy skupieni w RESIK Luka w finansowaniu Wartość nakładów finansowych Inwestycje prywatne Budżety jednostek naukowych RESIK Badania podstawowe Produkcja i sprzedaż na Opcja rynku / transferu wzrostu technologii wzrost lub start-up Badania stosowane Koniec fazy laboratoryjnej działający prototyp Prototyp „technologiczny” Cykl życia projektu komercjalizacji rozwiązania technicznego start-up’u Źródło: Opracowanie własne 1.4. Modele finansowania przedsięwzięć innowacyjnych Przedsiębiorstwa w różnych fazach rozwoju pozyskują kapitał na rozwój z różnych źródeł: 1. Kapitał zalążkowy (seed capital) – finansowanie rozwoju koncepcji przedsięwzięcia; np. skonstruowanie prototypu, przeprowadzenie badań rynku, przygotowanie planu przedsięwzięcia (biznes planu) etc. 3 Obecnie, w Polsce działają 4 sieci inwestorów prywatnych: Lewiatan Business Angels, Polan, SilBan oraz siec inwestorów skupionych wokół Fundacji Centrum Innowacji FIRE w Warszawie. W marcu rozpoczyna swoją działalność nowa sieć aniołów biznesu: Business Angels SeedFund Strona 4 z 10 Sieci Inwestorów Kapitałowych - materiał konferencyjny 2. Kapitał początkowy (start-up capital) – finansowanie utworzenia i rozwoju produktu i początkowych działań przedsięwzięcia nie realizującego jeszcze sprzedaży 3. Finansowanie przedsięwzięć na wczesnym etapie rozwoju (early stage capital) – finansowanie przedsięwzięć, które zakończyły proces rozwoju produktu, rozpoczęły sprzedaż, ale potrzebują środków na zwiększenie mocy produkcyjnych i rozwój sprzedaży konieczny do osiągnięcia rentowności 4. Finansowanie ekspansji (expansion lub roll-out capital) – środki finansowe inwestowane w celu umożliwienia istniejącej firmie realizacji istniejących możliwości rozwoju poprzez zwiększenie mocy produkcyjnych, rozwoju nowych produktów, zapewnienia dodatkowego kapitału obrotowego lub wzmocnienia działań w zakresie sprzedaży lub/oraz promocji 5. Finansowanie wykupów menedżerskich (management buy-out, MBO) – finansowanie umożliwiające menedżerowi lub grupie menedżerów dokonanie przejęcia części lub całości przedsiębiorstwa, którym zarządzają 6. Finansowanie wykupów menedżerskich (management buy-in, MBI) – finansowanie umożliwiające menedżerowi lub grupie menedżerów z zewnątrz dokonanie przejęcia kontroli nad przedsiębiorstwem W założeniu, inwestorzy działający w RESIK będą koncentrowali się na projektach inwestycyjnych opisanych w punktach 1 – 3, aczkolwiek w zależności od podaży odpowiednich projektów ze strony przedsiębiorców, możliwe będą również inwestycje w zakresie kapitału rozwoju (pkt 4). 1.4.1. Rozkład kategorii inwestorów w relacji do etapu rozwoju przedsięwzięcia Generalnie, rozkład rożnych kategorii inwestorów w relacji do etapu rozwoju projektu inwestycyjnego jest następujący: 1. Faza „zalążkowa”, początkowa oraz wczesnego etapu rozwoju: Pożyczki od rodziny, znajomych i przyjaciół4 Aniołowie Biznesu 2. Faza rozwoju i ekspansji Fundusze VC / PE Inwestorzy korporacyjni Inwestorzy działający na rynku publicznym (poprzez giełdę papierów wartościowych) Atrakcyjność RESIK dla przedsiębiorców (projektodawców) znajdujących się na różnych etapach rozwoju będzie determinowana jakością oraz kategoriami inwestorów uczestniczących w sieci, posiadających różne preferencje inwestycyjne. Konsekwentnie, koncepcja funkcjonowania RESIK zakłada, że będzie ona starała się skupiać nie tylko inwestorów prywatnych (Aniołów Biznesu), lecz również inwestorów 4 W języku angielskim powyższa grupa inwestorów określana jest jako FFF – tzn. family (rodzina), friends (przyjaciele) oraz fools (w wolnym tłumaczeniu „osoby niemądre” ) Strona 5 z 10 Sieci Inwestorów Kapitałowych - materiał konferencyjny instytucjonalnych, takich jak fundusze zalążkowe, oraz rozwijać relacje z innymi typami funduszy venture capital oraz inwestorami korporacyjnymi, co może znacząco podnieść jej atrakcyjność dla potencjalnych projektodawców. 1.5. Koncepcja funkcjonowania sieci RESIK RESIK jest w założeniu siecią regionalną skupiającą inwestorów prywatnych (Aniołów biznesu) oraz fundusze zalążkowe (seed capital) – bez ograniczeń terytorialnych, deklarujących gotowość inwestycji kapitałowych w: projekty komercjalizacji innowacyjnych rozwiązań opracowywanych w ramach badań naukowych prowadzonych w jednostkach naukowo-badawczych oraz uczelniach wyższych w regionie małopolskim tworzone innowacyjne spółki (start-upy) działające spółki we wczesnej fazie rozwoju RESIK obejmuje swym zasięgiem działania Województwo Małopolskie i jest zarządzany przez Małopolską Agencję Energii i Środowiska (MAEŚ), której przedstawiciele pełnią funkcję Koordynatora i Zespołu sieci. Projekt RESIK jest finansowany z Europejskiego Funduszu Społecznego oraz ze środków budżetu państwa w ramach Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004–2006, Działanie 2.6 Regionalne Strategie Innowacyjne. 1.5.1. Misja i cel strategiczny RESIK Misją RESIK jest pomoc przedsiębiorcom budującym i rozwijających innowacyjne przedsięwzięcia w regionie małopolskim w pozyskiwaniu finansowania ze strony inwestorów prywatnych. Celem strategicznym RESIK jest utworzenie w regionie małopolskim sieci inwestorów, pełniącej rolę mechanizmu współpracy między: przedsiębiorcami – aktywnymi lub planującymi rozpoczęcie działalności, poszukującymi finansowania dla realizacji innowacyjnych przedsięwzięć gospodarczych, w tym projektów komercjalizacji wyników badań naukowych oraz prywatnymi inwestorami posiadającymi odpowiednie środki inwestycyjne oraz doświadczenie w zakresie rozwoju i zarządzania projektami komercjalizacji oraz przedsiębiorstwami innowacyjnymi (Aniołami Biznesu oraz funduszami zalążkowymi), deklarującymi gotowość wejścia kapitałowego w projekty inwestycyjne o potencjalnie wysokiej stopie zwrotu i odpowiednim ryzyku inwestycyjnym Założeniem RESIK jest zbudowanie pierwszej w regionie małopolskim sieci inwestorów prywatnych, działającej w oparciu o najwyższe standardy jakości w zakresie Strona 6 z 10 Sieci Inwestorów Kapitałowych - materiał konferencyjny współpracy z przedsiębiorcami oraz budującej relacje współpracy z innymi inwestorami instytucjonalnymi, takimi jak fundusze VC, PE oraz inwestorzy korporacyjni. W ramach swej działalności, RESIK będzie przestrzegała polityki poufności danych i informacji, dotyczących zarówno inwestorów działających w sieci – w ramach ich preferencji oraz przekazywanych przez projektodawców propozycji projektów inwestycyjnych. Polityka poufności regulowana jest szczegółowo przez zapisy Regulaminu RESIK. 1.5.2. Model funkcjonowania RESIK – obecne uwarunkowania Determinantem wzrostu liczby sieci inwestorów prywatnych w USA oraz Wielkiej Brytanii były korzyści jakie wynikają dla inwestorów ze wspólnego działania, takie jak mniejsze ryzyko decyzji inwestycyjnych podejmowanych kolegialnie czy możliwość kumulowania środków inwestycyjnych w większych projektach inwestycyjnych. Powyższe korzyści realizowane są w sieciach, których uczestnicy przedkładają przewagi wynikające ze wspólnego działania nad poufność swojego udziału w sieci. Sieci inwestorów działające w okresie ostatnich kilkunastu lat na rozwiniętych rynkach (Wielka Brytania, USA) wykształciły model działania uwzględniający wspólne inwestycje i działania związane z analizami celów inwestycyjnych oraz spotkaniami z przedsiębiorcami. Doświadczenia sieci inwestorów działających na rynku polskim takich jak Lewiatan Business Angels, sieci CI FIRE oraz PolBan wskazują, że na obecnym etapie rozwoju, inwestorzy prywatni działający na polskim rynku preferują prywatność udziału w sieci oraz indywidualne angażowanie się w projekty inwestycyjne, a sieci zarządzane są przez menadżera koordynującego przepływ informacji między inwestorami a projektodawcami. Wydaje się, że taki stan rzeczy determinowany jest głównie przez dość wczesny etap rozwoju sieci inwestorów prywatnych Polsce, braku modeli referencyjnych i historii sukcesu wspólnych inwestycji. 1.5.3. Zasady funkcjonowania RESIK Uwzględniając uwarunkowania polskiego rynku, RESIK proponuje inwestorom prywatnym następujące zasady uczestnictwa: poufność udziału inwestora w sieci jako generalna reguła odnosząca się do wszystkich jej członków możliwość formowania grup inwestorów w celu przeprowadzania wspólnej analizy propozycji projektów inwestycyjnych lub/oraz realizowania wspólnych inwestycji - w oparciu gotowość zgłoszoną przez członków RESIK do Koordynatora sieci. W miarę rozwoju działalności RESIK i postrzegania przez inwestorów korzyści wynikających z ich potencjalnych wspólnych działań, formuła działania sieci będzie zmierzała w stronę struktury wykorzystującej wspólne spotkania inwestorów z wybranymi projektodawcami oraz projektów inwestycyjnych opartych na wspólnych inwestycjach. Strona 7 z 10 Sieci Inwestorów Kapitałowych - materiał konferencyjny Jednakże decyzja o tworzeniu grup inwestorów w ramach RESIK będzie zawsze determinowana wyłącznie w pełni określonymi preferencjami i oczekiwaniami inwestorów działającym w sieci. 1.5.4. Rola RESIK oraz Koordynatora sieci Głównym celem RESIK jest stworzenie mechanizmu ułatwiającego przepływ informacji miedzy inwestorami a przedsiębiorcami: inwestorom zapewnia ona dostęp do propozycji projektów inwestycyjnych, natomiast przedsiębiorcom dostęp do finansowania zewnętrznego. RESIK działa więc jako moderator, zaś decyzje inwestycyjne dotyczące określonych projektów podejmowane są wyłącznie przez inwestorów oraz przedsiębiorców. Rola Koordynatora sieci w tym procesie będzie ograniczona jedynie do ułatwiania i organizowania przepływu informacji, przy zachowaniu ustalonych standardów poufności oraz bezpośredniego kontaktu przedsiębiorców i inwestorów. 1.5.5. Kategorie inwestorów, którzy potencjalnie mogą zostać członkami RESIK Koncepcja RESIK opiera się na stworzeniu sieci inwestorów opartej głównie na inwestorach prywatnych (Anioły biznesu) oraz funduszy zalążkowych, lecz zakładana jest również współpraca sieci z innymi inwestorami instytucjonalnymi, takich jak fundusze VC (venture capital), inwestujące w fazie rozwoju przedsiębiorstwa, fundusze PE (private equity) oraz inwestorzy korporacyjni. 1.5.6. Kryteria kwalifikacji inwestora RESIK Status inwestora RESIK mogą otrzymać osoby które: dysponują kapitałem inwestycyjnym nie mniejszym niż PLN 100 tys. deklarują gotowość dokonania inwestycji na okres od 2 do 5 lat w projekty przedstawiane przez RESIK dysponują określonymi kontaktami rynkowymi, doświadczeniem i kompetencjami np. w zakresie zarządzania strategicznego i operacyjnego, zarządzania finansowego, marketingu i sprzedaży, które mogą stanowić dużą wartość dodaną dla rozwijających się przedsięwzięć innowacyjnych są gotowe aktywnie uczestniczyć w rozwoju spółki lub projektu, w który zaangażowali się kapitałowo, poprzez mentoring oraz dzielenie się swoim doświadczeniem i kompetencjami akceptują relatywnie wysoki poziom ryzyka inwestycyjnego jaki związany z innowacyjnymi spółkami na wczesnym etapie rozwoju oraz projektami komercjalizacji wyników badań naukowych zadeklarują przestrzeganie zasad Regulaminu RESIK 1.5.7. Kategorie uczestników RESIK Członkowie RESIK Strona 8 z 10 Sieci Inwestorów Kapitałowych - materiał konferencyjny Inwestorzy prywatni (Aniołowie Biznesu), spełniający się kryteria przedstawione powyżej, Fundusze zalążkowe (seed capital), ogólne lub specjalizujące się w określonej branży Członkowie Stowarzyszeni RESIK oraz Fundusze VC Fundusze PE Inwestorzy korporacyjni (duże firmy technologiczne) Kancelarie prawne Instytucje otoczenia biznesu Spółki świadczące usługi doradcze, szkoleniowe itp. Wprowadzenie przez RESIK i rozwijanie współpracy z członkami stowarzyszonymi pozwoli na realizację 2 celów: 1. Podniesienie atrakcyjności RESIK: dla projektodawców (przedsiębiorców) – poprzez budowanie mechanizmu ułatwiającego pozyskanie kolejnych rund finansowania dla spółek i projektów w które zaangażowali się inwestorzy RESIK dzięki powiązaniu oferty inwestorów skupionych w sieci z ofertą inwestorów instytucjonalnych, inwestujących w późniejszych fazach rozwoju przedsiębiorstw, oraz dla inwestorów – poprzez oferowanie szerszych możliwości wyjść z inwestycji dokonanych przez nich w projekty zgłaszane do RESIK, poprzez integrację z łańcuchem inwestorów „wchodzących” w kolejnych rundach finansowania 2. Zbudowania tzw. „infrastruktury” regionalnej, posiadającej kluczowe znaczenie dla rozwoju i finansowania przedsięwzięć innowacyjnych, w której skład wchodzą przedsiębiorstwa oferujące usługi dla biznesu (spółki doradcze, szkoleniowe, telekomunikacyjne, agencje reklamowe etc.) 1.5.8. Charakterystyka inwestora prywatnego działającego jako Anioł Biznesu Osobą działającą jako Anioł Biznesu jest zazwyczaj doświadczony, aktywny lub były przedsiębiorca, o stosunkowo niskiej awersji do ryzyka, posiadający wiedzę dotyczącą danego sektora oraz kontakty z innymi aktywnymi przedsiębiorcami. Anioł Biznesu dokonuje inwestycji we wczesnych fazach rozwoju przedsiębiorstwa, o wartości - na rynku polskim - od kilkudziesięciu do kilkuset tysięcy złotych. Aniołowie Biznesu często inwestują grupowo, wiążą się ze spółką nawet na okres kilku lat oczekując odpowiednio wysokiej stopy zwrotu. Inwestorzy również osobiście angażują się w zarządzanie spółką, zapewniając w ten sposób spółce na bardzo wczesnym etapie rozwoju nie tylko środki finansowe, lecz również wiedzę, doświadczenie oraz Strona 9 z 10 Sieci Inwestorów Kapitałowych - materiał konferencyjny kontakty rynkowe, ułatwiające jej wejście na rynek. Często właśnie doświadczenie i reputacja inwestora, a także jego wkład mentorski stanowią dla takiej spółki największą wartość dodaną. Obecnie w Europie działa ponad 300 sieci Aniołów Biznesu, na rynku USA ich liczba jest znacznie większa i skupia się szczególnie na segmencie spółek technologicznych. Jednymi z najbardziej znanych przykładów przedsiębiorstw, których rozwój we wczesnej fazie był możliwy dzięki inwestycji aniołów biznesu są Apple Computers oraz Amazon.com. Jednocześnie, udziały w Apple, nabyte przez prywatnego inwestora za $91.000, zostały przez niego sprzedane po kilku latach za $154.000.000, co przyniosło jedną z najwyższych stóp zwrotu w historii inwestycji anioła biznesu (1692 razy zainwestowany kapitał). Spółki takie jak Wittchen, Merlin.pl, House of Skills to przykłady polskich przedsiębiorstw, które uzyskały finansowanie ze strony Aniołów Biznesu działających w Polsce. 1.5.9. Charakterystyka funduszy zalążkowych (seed capital) oraz wczesnego rozwoju (early stage capital) Poza inwestorami indywidualnymi (Aniołami Biznesu), potencjalnymi uczestnikami RESIK mogą być fundusze zalążkowe, zaś instytucjami współpracującymi z RESIK fundusze VC inwestujące w przedsiębiorstwa na wczesnym etapie rozwoju. Generalnie, fundusze inwestycyjne, zarządzające kapitałem pozyskanym od inwestorów prywatnych i dokonujące inwestycji w spółki niepubliczne określane są generalnie jako fundusze private equity (PE). Zwyczajowo jednak, w ramach funduszy PE wyróżniamy szeroką grupę funduszy inwestujących w spółki niedojrzałe, potrzebujące kapitału w celu sfinansowania rozwoju – określanych generalnie jako fundusze venture capital (VC), podczas gdy fundusze finansujące ekspansję dojrzałych przedsiębiorstw, angażujące wysokie wartości środków finansowych klasyfikujemy często właśnie jako fundusze private equity. Natomiast fundusze seed oraz early stage – klasyfikowane w grupie funduszy VC inwestują odpowiednio w projekty komercjalizacji wyników badań naukowych i tworzone spółki (start-ups) oraz spółki działające, lecz będące na wczesnym etapie rozwoju (early stage). Strona 10 z 10
