Konspekt wykładu nt.: „ Profilaktyka szkolna w zakresie
Transkrypt
Konspekt wykładu nt.: „ Profilaktyka szkolna w zakresie
Konspekt wykładu nt.: „ Profilaktyka szkolna w zakresie zachowań ryzykownych młodzieży narkomania, alkoholizm". / opracowanie - Sylwia Dunda, 2005r. / Problematyka: 1. Psychospołeczny aspekt uzależnień. Profilaktyka - poziomy, strategie. 2. Sytuacja dziecka w rodzinie z problemem alkoholowym. 3. Nazywanie i potwierdzanie uczuć w sytuacjach pomocowych. 4. Mediacje w konflikcie kryzysu dorastania. Ad. 1. Współcześnie 60% narkomanów wywodzi się z tzw. dobrych rodzin; biorą coraz młodsi; największy procent eksperymentujących z narkotykami uczęszcza do kI. pierwszej gimnazjum; wg. ostatnich badań Policji ze Szczytna, narkotyków próbował co trzeci młody człowiek; współcześnie dilerem narkotyków może być każdy - diler może dotrzeć wszędzie. Znajomość PRZYCZYN sięgania po narkotyki jest istotniejsza niż znajomość skutków. Przyczyny: - ciekawość (70%), nieumiejętność odmowy, presja grupy, kłopoty z nauką, stres, dobra zabawa, potrzeba akceptacji, problemy z bliskimi, odchudzanie (amfetamina), pieniądze (nie wiedzą co z nimi zrobić), bunt, nuda, kompleksy. Młody człowiek - gł. na początku nauki w gimnazjum - ma potrzebę "ja", na którą składają się: potrzeba tożsamości (kim jestem?), potrzeba własnej wartości (ile jestem wart?), potrzeba kontroli (co umiem?). Trzeba robić wszystko, by te potrzeby zaspokajać; one stanowią podstawę poszukiwania przyczyn uzależnienia. Żeby zaspokoić w/w potrzeby dziecka, trzeba uczyć go pewnych umiejętności, gł.: wyrażania uczuć - niewstydzenia się mówienia o nich, stawiania sobie celów, hierarchii wartości, asertywności, konsekwencji. Narkotyki dają złudne poczucie własnej wartości - dzieci zażywające bardzo często lubią siebie, akceptują siebie. Błędy, jakie popełniają dorośli (zaburzające „ja" dziecka): - mówienie: "jesteś taki..." zamiast: " źle się zachowałeś"; - rzadkie chwalenie; - zbyt wysokie wymagania; - negowanie uczuć (np.: „nie bój się!”); - niesłuchanie, nierozmawianie; - porównywanie z innymi; - krytykowanie, ośmieszanie; - bagatelizowanie problemów; - wyręczanie w pracach (bo będzie szybciej). Wszystkie narkotyki uzależniają psychicznie. Tzw. "kompot", kokaina oraz heroina - uzależniają też fizycznie (metoda odtruwania: detox). Uzależnienie społeczne - biorą, bo kojarzy im się pozytywnie, np.: z dobrą zabawą w danym miejscu). Fazy uzależnienia: l) eksperymentowanie, 2) przyjemne branie, 3) faza problemowa, 4) nałogowe branie. W 1. i 2. fazie leczy się ambulatoryjnie, np.: terapie uzależnień; w fazie 3. i 4. - odwyk, odseparowanie od środowiska. Działania profilaktyczne powinny być skoordynowane - tę samą wiedzę powinni posiadać nauczyciele, rodzice oraz dzieci. Ad. 2. Dzieci sądzą, że rodzice piją, bo ich nie kochają; dzieci nie zdają sobie sprawy, że to jest choroba. W rodzinach z problemem alkoholowym dzieci przyjmują różne role: - bohater rodziny: najczęściej najstarsze dziecko; wspiera matkę I ojca, nie ma dzieciństwa; - kozioł ofiarny: sprawia kłopoty wychowawcze, popada w uzależnienia; - niewidzialne: zamknięte w sobie, unika kontaktu z ludźmi; - maskotka: zabawne, dowcipne na zewnątrz - skrywa smutek. Dzieci alkoholików żyją wg. zasady: "nie mów, nie ufaj, nie czuj". Ad. 3. W sytuacji, gdy chcemy pomóc dziecku, powinniśmy formułować odpowiedzi empatyczne, potwierdzające uczucia, np.: (dziecko): " Kierowca autobusu nakrzyczał na mnie i wszyscy się śmiali" (odp): " To cię musiało zawstydzić". Dziecko poczuje się zrozumiane, przekona się, że ktoś chce je wysłuchać, zacznie z nami rozmawiać. Unikajmy: filozofowania, zaprzeczania uczuć, dopytywania, psychoanalizy, przesadnego udzielania porad, bezkrytycZJ1ego stawania w obronie którejś ze stron, przesadnego współczucia. Ad. 4. Mediacje- to jedna z technologii rozładowania konfliktów między ludźmi. Warunkiem sensownej mediacji i osiągnięcia kompromisu jest zgoda na mediacje obu stron; Mediacja jest procesem długotrwałym (np.: trzy miesiące). Tę metodę możemy wykorzystać w rozwiązywaniu konfliktów typu: dziecko - rodzice, grupa kozioł ofiarny, jednostka - jednostka, elita - reszta klasy, terroryści - reszta klasy, uczeń nauczyciel. Etapy mediacji: - zbieranie informacji w kategorii zachowań i nazwanie konfliktu (wszystko zapisujemy, rozmawiamy osobno z każdą ze stron); - prezentacja stanowisk (osobno). Pytamy o genezę konfliktu (o co się kłócicie?) oraz co musiałoby się wydarzyć, aby konflikt przestał istnieć; - badanie skłonności do kompromisu; - projekt kompromisu (kontrakt) - sporządzany jest na piśmie bez obecności stron; -konsultacja projektu osobno z każdą ze stron; - negocjacje; - podpisanie kontraktu; - testowanie kontraktu i ewentualna korekta. / oprac. Sylwia Dunda – na podstawie materiałów MOTi R „ETAP”/