prognoza oddziaływania na środowisko - BIP
Transkrypt
prognoza oddziaływania na środowisko - BIP
PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Etap: WYŁOŻENIE DO PUBLICZNEGO WGLĄDU 17.12.2012 – 18.01.2013 Zawiercie – Warszawa, 17.12.2012 r. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Instytut Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa ul. Targowa 45 03-728 Warszawa Opracowanie: dr Piotr Fogel mgr Edyta Godula mgr inż. Kacper Kamiński mgr inż. Karolina Pawlak Jacek Kuskowski 2 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Spis treści: 1. PODSTAWA PRAWNA SPORZĄDZANIA PROGNOZY .................................................................................. 5 2. PRZEDMIOT, CEL I ZAKRES OPRACOWANIA ............................................................................................. 5 3. METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY ................................................................... 9 4. ODDZIAŁYWANIE TRANSGRANICZNE ..................................................................................................... 10 5. PODSTAWOWE INFORMACJE O STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA ......................................................................................................... 10 5.1. Zawartośd dokumentu ......................................................................................................................... 10 5.2. Cele dokumentu ................................................................................................................................... 10 5.3. Charakterystyka ustaleo studium ........................................................................................................ 11 5.3.1. Struktura funkcjonalno-przestrzenna ......................................................................................... 11 5.3.2. Tereny wyłączone spod nowej zabudowy .................................................................................. 16 5.3.3. Tereny ograniczeo w zabudowie ................................................................................................ 16 5.3.4. Wytyczne do planów miejscowych – kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów ................................................................................................................................... 16 5.3.5. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego ................................................................................................................................................. 17 5.3.6. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej 17 5.3.7. Kierunki rozwoju systemów komunikacyjnych ........................................................................... 18 5.3.8. Kierunki rozwoju systemów infrastruktury technicznej ............................................................. 19 5.3.9. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym .. 19 5.3.10. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym ............................................................................................................................................. 20 5.3.11. Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego ............................................................................................................................................. 20 5.3.12. Obszary, dla których gmina zamierza sporządzid miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne .................................................................................................................................... 20 5.3.13. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej ............................... 21 5.3.14. Obszary narażone na niebezpieczeostwo powodzi i osuwanie się mas ziemnych ..................... 21 5.3.15. Obszary wymagające przekształceo, rehabilitacji lub rekultywacji ............................................ 21 5.3.16. Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych ................................................................ 22 5.4. 6. Powiązania studium z innymi dokumentami ....................................................................................... 22 OCENY I ANALIZY ................................................................................................................................... 24 6.1. Stan środowiska ................................................................................................................................... 24 6.1.1. Środowisko abiotyczne ............................................................................................................... 24 6.1.2. Środowisko biotyczne ................................................................................................................. 26 6.2. Ochrona środowiska ............................................................................................................................ 28 6.2.1. Zawiercie na tle systemów chronionych w Polsce ...................................................................... 28 6.2.2. Formy ochrony przyrody w gminie ustanowione na podstawie Ustawy o ochronie przyrody ... 29 6.2.3. Obszary i obiekty chronione na podstawie przepisów o ochronie zabytków ............................. 33 3 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 6.2.4. 6.2.5. 6.2.6. Obszary chronione na podstawie przepisów odrębnych ............................................................ 38 Proponowane formy ochrony ..................................................................................................... 38 Problemy ochrony środowiska.................................................................................................... 38 6.3. Ocena środowiska gminy ..................................................................................................................... 42 6.3.1. Cele ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia niniejszego opracowania oraz sposoby, w jakich zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu ......................................................................................................................... 43 7. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA ................ 45 8. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA ............................................... 46 8.1. Przewidywany wpływ oraz znaczące oddziaływanie na środowisko ustaleo projektu studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego ...................................................................... 47 8.2. Wpływ ustaleo projektu studium uwarunkowao i kierunków zagospodarowania przestrzennego na wybrane elementy środowiska ......................................................................................................................... 52 9. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZENIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO .................................................................................... 54 10. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ZAWARTYCH W DOKUMENCIE MAJĄCE NA UWADZE CEL I PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 ............................................................................................ 56 11. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA ORAZ CZĘSTOTLIWOŚD JEJ PRZEPROWADZANIA .............................. 57 12. STRESZCZENIE PROGNOZY ................................................................................................................. 57 4 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 1. PODSTAWA PRAWNA SPORZĄDZANIA PROGNOZY Niniejsza prognoza została sporządzona w oparciu o wymogi wynikające z art. 51 ust. 1 ustawy z dnia 3 października 2008 roku o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U.2008. 199.1227 z późn. zm.). Przy sporządzaniu niniejszego opracowania uwzględniono regulacje wynikające z: Ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2008.25.150 z późn. zm.) Ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (tekst jednolity: Dz. U. 2012 r. poz. 647) Ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (Dz.U.2009.151.1220 z późn. zm.) Uchwały Nr VIII/54/11 Rady Miejskiej w Zawierciu z dnia 30 marca 2011 r. w sprawie przystąpienia do sporządzenia studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia (przyjęte uchwałą Nr XVIII/172/2000 Rady Miejskiej w Zawierciu z dnia 21 marca 2000 r., a następnie zmienione w obszarze o powierzchni ok. 5480 ha uchwałą Nr VIII/74/07 Rady Miejskiej w Zawierciu z dnia 25 kwietnia 2007 r. Opracowania ekofizjograficznego podstawowego, opracowanego na potrzeby zmiany studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Zawiercie (luty 2012 r.). Obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. 2. PRZEDMIOT, CEL I ZAKRES OPRACOWANIA Niniejsza prognoza dotyczy projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia, która została sporządzona dla całego obszaru gminy (85,25 km2) położonego w północnej części województwa śląskiego, w powiecie zawierciańskim. Prognoza oddziaływania na środowisko projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest elementem procedury oceny oddziaływania na środowisko studium. Rolą tego opracowania jest minimalizacja szkodliwych oddziaływań na środowisko przyrodnicze, które mogą zachodzić w wyniku realizacji ustaleń studium, a także uzasadnienie decyzji przestrzennych podjętych, w tym dokumencie planistycznym. Celem prognozy jest ocena projektu studium w aspekcie ochrony zasobów naturalnych środowiska przyrodniczego, przedstawienie przewidywanych przekształceń środowiska i warunków życia ludzi w wyniku realizacji projektu studium oraz przedstawienie alternatywnych rozwiązań, gdy wykazano, że przyjęte rozwiązania wpłyną negatywnie na stan środowiska. Prognozę wykonano zgodnie z wymogami określonymi w art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz.U. 2008.199.1227 z późn. zm.) z uwzględnieniem zakresów określonych przez: Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach z dnia 13 października 2011 r., znak WOOŚ.411.127.2011.RK1 (Ryc. 1) oraz Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Zawierciu w Opinii sanitarnej NS/NZ/522-24/KU/11 z dnia 21.10.2011 r. (Ryc. 2). Integralną częścią opracowania jest rysunek w skali 1:15 000. 5 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Ryc. 1. Uzgodnienie z Regionalną Dyrekcją Ochrony Środowiska w Katowicach prognozy oddziaływania na środowisko 6 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 7 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Ryc. 2. Opinia sanitarna Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Zawierciu 8 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 3. METODY ZASTOSOWANE PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY Niniejszą prognozę oddziaływania na środowisko wykonano w oparciu o metody analogii, analizy środowiskowej i statystycznej, wizję terenową oraz prognozowania eksperckiego. W prognozie przeanalizowane zostały ewentualne skutki realizacji poszczególnych ustaleń projektu studium na takie elementy środowiska, jak wody powierzchniowe, podziemne, powierzchnię ziemi, krajobraz, zdrowie ludzi, świat roślinny, zwierzęcy, we wzajemnym powiązaniu tych elementów środowiska. Poddano ocenie stan środowiska, który potencjalnie zaistnieje na skutek realizacji ustaleń projektu, sformułowano propozycje zmian lub alternatywnej wersji ustaleń w celu 9 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA osiągnięcia możliwie korzystnego stanu środowiska oraz przedstawiono rozwiązania minimalizujące negatywny wpływ realizacji ustaleń studium na środowisko. Prognozę przeprowadzono kompleksowo dla jednego wariantu ustaleń planistycznych zaproponowanych przez prezydenta miasta Zawiercia. Stanem odniesienia dla prognozy jest istniejący stan środowiska przyrodniczego i zagospodarowania terenu oraz uwarunkowania ekofizjograficzne. Przy opracowaniu prognozy przyjęto iż procesy obecnie zachodzące w środowisku będą dalej występować, ale może zmienić się ich intensywność. Ocenę wpływu na środowisko ustaleń projektu zmiany studium określono metodą waloryzacji punktowej, przypisując terenom o różnym przeznaczeniu wielkość, wyrażoną w punktach, przewidywanego oddziaływania na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego oraz kulturowego. W niniejszym dokumencie zastosowano metodę opisową oraz graficzną, w wyniku czego powstały dwie integralne części – tekst oraz mapa. 4. ODDZIAŁYWANIE TRANSGRANICZNE Realizacja założeń projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia ze względu na znaczną odległość od granic państwa nie spowoduje transgranicznego oddziaływania na środowisko. 5. PODSTAWOWE INFORMACJE O STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 5.1. Zawartość dokumentu Projekt studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia został sporządzony w trybie ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. Jego zawartość jest zgodna z zakresem przedmiotowym określonym w art. 10 ust. 1 i 2 przywołanej wyżej ustawy oraz Rozporządzeniem Ministra Infrastruktury z dnia 28 kwietnia 2004 r. w sprawie zakresu projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy (Dz. U. z 2004 r., Nr 118, poz. 1233). Dokument podlegający ocenie składa się z dwóch części: 1. Uwarunkowania rozwoju miasta Zawiercia – tekst i rysunek w skali 1:10 000, 2. Kierunki i polityka przestrzenna miasta Zawiercia – tekst i rysunek w skali 1:10 000. 5.2. Cele dokumentu Zgodnie z art. 9 ust. 1 ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym, celem studium jest określenie polityki przestrzennej obszaru miasta Zawiercia, w tym lokalnych zasad zagospodarowania (formułowanie celów w zakresie rozwoju przestrzennego oraz sposobów ich osiągania w procesie kształtowania przestrzennego zagospodarowania terenu). W świetle art. 9 ust. 2 ww. ustawy studium jest także narzędziem koordynowania planowania przestrzennego na szczeblu lokalnym i strategicznych zamierzeń gminy z planowaniem krajowym i regionalnym. Studium, mimo iż nie jest aktem prawa miejscowego (Art. 9 ust. 4 i 5), ma moc wiążącą dla opracowywanych miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. Studium określając ogólne kierunki i zasady rozwoju przestrzennego gminy jest kompromisem pomiędzy polityką rozwoju przeprowadzoną przez władze gminy, oczekiwaniami mieszkańców oraz obiektywnymi potrzebami i wymaganiami funkcjonalnymi danej jednostki osadniczej. 10 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 5.3. Charakterystyka ustaleń studium 5.3.1. Struktura funkcjonalno-przestrzenna Obszar miasta Zawiercie w 93% pokryty jest miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego, dla których sporządzone zostały prognozy oddziaływania na środowisko. W takim wypadku, Studium stanowi kontynuację polityki przestrzennej gminnej uszczegółowionej w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Miasto zostało podzielone na 3 strefy funkcjonalno-przestrzenne: A – miejską – obejmującą najstarszą wielofunkcyjną, intensywnie zagospodarowaną część Zawiercia. Polityka przestrzenna i kierunki działań w zakresie przekształceń funkcjonalnoprzestrzennych mają za zadanie budować przewagę konkurencyjną centrum nad terenami podmiejskimi. Podejmowane działania mają zminimalizować odpływ kapitału i inwestycji do strefy podmiejskiej, dzięki czemu będzie można uniknąć deprecjacji miejskiej części Zawiercia. B – podmiejską – obejmującą przylegające do strefy miejskiej, mniej intensywnie wykorzystywane tereny mieszkaniowe, produkcyjne, usługowe. Zaliczono do niej następujące fragmenty miasta: Marciszów, Kosowska Niwa, Łośnice oraz fragmenty obrębów geodezyjnych Zawiercie (peryferyjne), Kromołów, Blanowice. Zarządzanie przestrzenią powinno sprowadzać się do racjonalnego gospodarowania przestrzenią oraz unikania konfliktów wynikających z różnego przeznaczenia terenu. Stąd należy ograniczyć przenikanie się funkcji produkcyjnych i usługowych, generujących uciążliwości z zabudową mieszkaniową. Postuluje się zmniejszenie intensywności zabudowy w porównaniu ze strefą miejską. Zaleca się racjonalne przeznaczanie na cele zabudowy mieszkaniowej nowych terenów. Zmiana przeznaczenia terenu w tej strefie nie może być wyłącznie wynikiem oczekiwań mieszkańców lecz powinna być poprzedzona analizami skutków ekonomicznych tych działań dla funkcjonowania całego miasta i całkowitej podaży terenów mieszkaniowych. C – przyrodniczą – obejmującą przede wszystkim wschodnią, wchodzącą w skład parku krajobrazowego część miasta, wykorzystywaną inwestycyjnie głównie na cele mieszkaniowe i turystyczne. Zaliczono do niej następujące fragmenty miasta: Bzów, Żerkowice, Skarżyce, Karlin, Pomrożyce oraz fragmenty obrębów geodezyjnych Kromołów i Blanowice. Zarządzanie przestrzenią w tej strefie należy podporządkować ponadprzeciętnym walorom krajobrazowym, ich ochronie. Przeznaczając pod zabudowę nowe tereny należy uwzględniać jej wpływ na krajobraz. W studium zakłada się podział miasta na następujące tereny funkcjonalne: I. Tereny zainwestowane i przeznaczone do zainwestowania: Śródmieście miasta Zawiercia – S Teren ten obejmuje ukształtowane historycznie centrum Zawiercia o funkcji mieszkaniowej i usługowej, w tym usług ogólnomiejskich. Pełni ono funkcje reprezentacyjne, skupia najważniejsze w mieście obiekty służące mieszkańcom i przyjezdnym. Kluczowym w tym obszarze jest wzmacnianie działań dążących do: a) tworzenia wyraźnego, reprezentacyjnego centrum w przestrzeni miasta, b) przygotowania wysokiej jakości przestrzeni publicznych, c) umożliwienia lokalizacji w pierwszej kolejności usług o charakterze ponadpodstawowym, d) zwiększenia funkcjonalnej atrakcyjności centrum Zawiercia, e) wyprowadzenia na obrzeża miasta ruchu tranzytowego oraz obsługującego CMC Zawiercie S.A., f) poprawy estetyki i podniesienia walorów funkcjonalnych i użytkowych terenów mieszkaniowych. Obszar ten powinien utrzymać charakter terenów wielofunkcyjnych, z preferencją dla funkcji usługowej, z wyłączeniem wskazanych terenów ZP, które trwale powinny pełnić funkcje rekreacyjną 11 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA i przyrodniczą. Równie ważna dla podtrzymania charakteru centrum jest funkcja mieszkaniowa. Na obszarze tym nie dopuszcza się funkcjonowania przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest wymagana lub może być wymagana, za wyjątkiem inwestycji infrastrukturalnych i mieszkaniowych. W ramach tego wydzielenia możliwe jest wskazywanie w planach zagospodarowania następujących funkcji terenów: 1. zabudowy usługowej, 2. zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, 3. zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, 4. zabudowy mieszkaniowo-usługowej, 5. terenów zieleni, 6. terenów sportu i rekreacji, 7. terenów komunikacji, w tym centralnego węzła komunikacyjnego, 8. terenów infrastruktury technicznej. Tereny wielofunkcyjne z dominacją zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej – WMW Dominującą funkcją na tych terenach jest zabudowa mieszkaniowa wielorodzinna. Funkcją uzupełniającą są usługi zapewniające obsługę mieszkańców oraz inne usługi nieuciążliwe, nie kolidujące z przeznaczeniem podstawowym. Na obszarze tym nie dopuszcza się funkcjonowania przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest wymagana lub może być wymagana, za wyjątkiem inwestycji infrastrukturalnych i mieszkaniowych. W ramach tego wydzielenia możliwe jest lokalizowanie w planach zagospodarowania następujących funkcji terenów: 1. zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej, 2. zabudowy usługowej, 3. terenów zieleni, 4. terenów sportu i rekreacji, 5. terenów komunikacji. 6. terenów infrastruktury technicznej. Tereny wielofunkcyjne z dominacją zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej – WMN Dominującą funkcją tych terenów jest zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Funkcją uzupełniającą są usługi zapewniające obsługę mieszkańców oraz inne usługi. Na obszarze tym nie dopuszcza się funkcjonowania nowych przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest wymagana lub może być wymagana, za wyjątkiem inwestycji infrastrukturalnych i mieszkaniowych. W ramach tego wydzielenia możliwe jest wskazywanie w planach zagospodarowania następujących funkcji terenów: 1. zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, 2. zabudowy mieszkaniowo-usługowej, 3. zabudowy usługowej, 4. istniejących nieuciążliwych składów i produkcji, 5. terenów zieleni, 6. terenów sportu i rekreacji, 7. terenów infrastruktury technicznej, 8. terenów komunikacji. Tereny wielofunkcyjne z dominacją zabudowy zagrodowej i mieszkaniowej jednorodzinnej – WMM Dominującymi funkcjami na tych terenach są zabudowa zagrodowa, związana z produkcją rolniczą oraz zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna. Funkcją uzupełniającą są usługi zapewniające obsługę mieszkańców oraz inne usługi. Nie dopuszcza się lokalizacji ferm hodowlanych. Na obszarze tym nie dopuszcza się funkcjonowania przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których ocena 12 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest wymagana lub może być wymagana, za wyjątkiem inwestycji infrastrukturalnych i mieszkaniowych oraz stacji obsługi lub remontu sprzętu rolniczego i środków transportu, znajdujących się poza terenem parku krajobrazowego i jego otuliny. W ramach tego wydzielenia możliwe jest lokalizowanie w planach zagospodarowania następujących funkcji terenów: 1. zabudowy zagrodowej, 2. zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, 3. zabudowy mieszkaniowo-usługowej, 4. terenów usług, 5. istniejących nieuciążliwych składów i produkcji, 6. terenów zieleni, 7. terenów sportu i rekreacji, 8. terenów infrastruktury technicznej, 9. terenów komunikacji. Tereny wydzielonych usług publicznych – UP W Studium wyróżniono tereny wydzielonych usług publicznych, na których realizowane są usługi z zakresu: administracji, sądownictwa, bezpieczeństwa publicznego, oświaty, zdrowia, kultury, nauki, domów pomocy społecznej, usług pocztowych a także miejskich placów targowych. Tereny te stanowią miejsca lokalizacji inwestycji celu publicznego o znaczeniu lokalnym. Do kategorii tej zaliczono również tereny kościołów i klasztorów. Budynki na terenach wydzielonych usług publicznych powinny stanowić dominanty architektoniczne i urbanistyczne miasta. Tereny usług sportu – US Na terenach tych realizowane mogą być wyłącznie usługi sportu, turystyki i rekreacji. Dopuszcza się lokalizowanie obiektów budowlanych związanych z funkcją podstawową, w tym np. place gier i zabaw, bieżnie, boiska, korty, ujeżdżalnie, stoki narciarskie, baseny itp. Dopuszcza się ponadto lokalizację obiektów hotelowych i pensjonatowych oraz obiektów i usług towarzyszących funkcji sportu, rekreacji i turystyki. Wyróżnia się obszar USg, położony w dzielnicy Kromołów, Blanowice, z przeznaczeniem jak dla US oraz dodatkowo na kompleks golfowy. W skład kompleksu wejdą: tereny golfowe (pole golfowe, golfowe tereny treningowe, elementy otuliny terenów golfowych) oraz obiekty im towarzyszące np. dom klubowy, hotel, restauracja, parking, zaplecze techniczne. Zakłada się, że elementy otuliny terenów golfowych będą miały charakter bliski przyrodzie, składający się z łąk, mokradeł, wód stojącej i płynącej, oraz zadrzewień śródpolnych i przydrożnych. Na terenach USg dopuszcza się realizację przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których przygotowanie raportu oddziaływania na środowisko może być wymagane. Tereny wielofunkcyjnych centrów handlowych – UC Przez tereny wielofunkcyjnych centrów handlowych rozumie się istniejące i projektowane obiekty handlowe tj.: super i hipermarkety, domy towarowe oraz galerie handlowe o łącznej powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2. W trakcie decydowania o przeznaczeniu terenu priorytetowe jest uwzględnienie następujących uwarunkowań: przebiegu korytarzy ekologicznych, występowania gruntów słabonośnych, wymagających przeprowadzenia badań nośności gruntu, występowania terenów wyposażonych w podziemną sieć drenarską. W zakresie lokalizacji obiektu handlowego na części terenów b. Odlewni Żeliwa, położonej w strefie A, ustala się minimalną liczbę dwóch kondygnacji dla powstających obiektów handlowych oraz 35% minimalny wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej. Tereny aktywności gospodarczej – AGU, AGP Podstawowe przeznaczenie terenów pod usługi oraz działalność produkcyjną, przetwórczą, bazy, składy, centra logistyczne itp. Poza obiektami budowlanymi związanymi z funkcją podstawową możliwa jest lokalizacja obiektów administracyjno – technicznych, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej, komunikacji. Nie wskazane jest lokalizowanie w tej strefie zabudowy mieszkaniowej, za wyjątkiem mieszkań służbowych i domów właścicieli. 13 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Spośród terenów aktywności gospodarczej wyróżnia się dwa rodzaje terenów: AGP – z preferencją dla lokalizacji funkcji produkcyjnej. Na terenach tych dopuszcza się funkcjonowanie przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest wymagana. AGU – z preferencją dla lokalizacji funkcji usługowej. Na terenach tych dopuszcza się funkcjonowanie przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko może być wymagana, z wyłączeniem terenów objętych prawną ochroną przyrody. Wyłączenie to nie dotyczy AGU zlokalizowanego na terenie Morska, ze względu na istniejące zagospodarowanie. Dopuszcza się rozbudowę istniejącego obiektu zgodnie z przepisami odrębnymi. W trakcie decydowania o przeznaczeniu terenu priorytetowe jest uwzględnienie następujących uwarunkowań: przebiegu korytarzy ekologicznych, występowania gruntów słabonośnych, wymagających przeprowadzenia badań nośności gruntu, występowania terenów wyposażonych w podziemną sieć drenarską. Teren eksploatacji i przetwórstwa surowców – PG Podstawowe przeznaczenie – tereny eksploatacji i przetwórstwa surowców. Obejmują one istniejące i przyszłe tereny górnicze w obrębie rozpoznanych złóż surowców zgodnie z przepisami odrębnymi. Istnieje obowiązek przeprowadzenia rekultywacji tych terenów po zaprzestaniu eksploatacji. Tereny infrastruktury technicznej – IT Podstawowe przeznaczenie – tereny infrastruktury technicznej służące do: ujmowania i uzdatniania wody (IT-W), transformowania napięcia 220/110/15kV (IT-E), oczyszczania ścieków (IT-K), redukcji ciśnienia gazu (IT-G), produkcji ciepłej wody i ciepła (IT-C), składowania i przetwarzania odpadów (IT-O). Podstawową funkcją tych terenów jest zaopatrzenie mieszkańców miasta Zawiercia a także okolicznych miejscowości w media poprzez infrastrukturę – obiekty o charakterze „powierzchniowym” lub sieć przesyłową – liniową elektroenergetyczną, gazową, wodnokanalizacyjną, ciepłowniczą. Tereny komunikacji – K Na terenie miasta Zawiercia wskazuje się obszary pełniące funkcje komunikacyjne: drogi, ulice, parkingi i zespoły garażowe. Na terenach tych dopuszcza się sytuowanie niezbędnej dla funkcjonowania miasta infrastruktury technicznej. Tereny cmentarzy – ZC Dla terenów czynnych cmentarzy ustala się ochronę i utrzymanie funkcji cmentarzy. Dopuszcza się przebudowę istniejącej i realizację nowej zabudowy związanej z podstawową funkcją terenu (kaplice) oraz związanych z funkcją komunikacyjną (schody, ścieżki) a także ogrodzenia. Zakaz zmniejszania powierzchni terenu cmentarzy. Zachowanie min. 40% powierzchni biologicznie czynnej. Tereny ogrodów działkowych – ZD Dla terenów istniejących ogrodów działkowych wskazuje się utrzymanie funkcji rekreacyjnej. W ramach tego wydzielenia dopuszcza się budowę, rozbudowę i przebudowę obiektów małej architektury, zgodnie z przepisami. Tereny zieleni parkowej – ZP Podstawowe przeznaczenie terenu to miejska zieleń urządzona. Dla terenów ZP ustala się priorytet zagospodarowania w formie urządzonej parków, zieleńców itp. Dopuszcza się: utrzymanie istniejącej i realizację nowych obiektów małej architektury np. fontanny, urządzenia związane z placami zabaw dla dzieci, urządzenia sportowe i rekreacyjne, prowadzenie sieci i lokalizowanie obiektów infrastruktury technicznej, 14 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA lokalizowania drobnych gastronomicznych obiektów usługowych, o powierzchni zabudowy nie większej niż 75 m2. Zachowanie min. 80% powierzchni biologicznie czynnej. II. Tereny otwarte: Tereny rolnicze – R Na terenie miasta Zawiercie wskazuje się obszary wykorzystywane dotychczas do produkcji rolniczej (R), w tym o bardzo dobrych warunkach glebowych – III klasa bonitacyjna. W skład terenów funkcjonalnych R wchodzą tereny dotychczas wykorzystywane rolniczo a także tereny odłogowane, które pełnią ważną funkcję przyrodniczą w mieście. Prowadzenie gospodarki rolnej powinno być dostosowane do uwarunkowań przyrodniczych, uwzględniając ograniczenia wynikające z położenia w obszarach ochrony przyrody. Na terenach rolniczych dopuszcza się sytuowanie niezbędnej dla miasta infrastruktury technicznej, a także budowę i rozbudowę zbiorników małej retencji oraz zalesianie na terenach o najniższej produkcyjności rolniczej i nieużytkach. Dopuszcza się na terenach R budowę wyłącznie kompletnych siedlisk rolniczych, przez które rozumie się teren pod budynkami wchodzącymi w skład gospodarstwa rolnego lub obiektami związanymi z produkcją rolniczą. Tereny lasów i zalesień – L Tereny te obejmują zwarte i rozproszone obszary leśne oraz tereny zadrzewione i zakrzewione wskazane do zalesienia. Podstawowe przeznaczenie to utrzymanie dotychczasowych kompleksów leśnych. Gospodarowanie na tych obszarach wynika z planów urządzenia lasów – dla lasów będących własnością Skarbu Państwa oraz uproszczonych planów urządzenia lasów – dla lasów nie stanowiących własności Skarbu Państwa. Tereny wód – rzeki i zbiorniki wodne – W Podstawowe przeznaczenie to tereny wód powierzchniowych rzek Warty i Czarnej Przemszy oraz innych cieków, a także zbiorników wodnych, w tym powyrobiskowych. Zagospodarowanie tych terenów może polegać na powszechnym, zwykłym lub szczególnym korzystaniu z wód. Tereny zieleni dolin rzecznych – Z Podstawowe przeznaczenie to tereny zieleni towarzyszące dolinom rzeki Warty i Czarnej Przemszy oraz innym ciekom. Na terenach obowiązuje zakaz sytuowania zabudowy mieszkaniowej, usługowej, produkcyjnej, magazynowej i składowej. Na terenach tych dopuszcza się sytuowanie niezbędnych dla miasta obiektów kubaturowych i liniowych infrastruktury technicznej, a także terenowych obiektów sportowych. W skład terenów zieleni dolin rzecznych wchodzą tereny dotychczas okresowo zalewane przez rzekę, które pełnią równocześnie ważną funkcję przyrodniczą w mieście. Tereny suchych zbiorników retencyjnych – ZR Podstawowe przeznaczenie – na cele gromadzenia wód opadowych zabezpieczających miasto przed podtopieniami. Wprowadzenie suchych zbiorników retencyjnych w Zawierciu – Kromołowie będzie chronić zabudowane tereny dzielnicy Kromołów przed nadmiernymi wezbraniami wód opadowych z górnej części zlewni rzeki Warty poprzez czasowe przetrzymanie ich w zagłębieniach terenowych – jarach: „Doły Żerkowickie” i „Żelazna”. Przewiduje się budowę zespołu dwóch zbiorników w obszarze „Dołów Żerkowickich” o pojemności użytkowej około 11000 m3 i zespołu trzech zbiorników w rejonie ul. Żelaznej o pojemności użytkowej około 16000 m3. Dodatkowym efektem działania zbiorników retencyjnych będzie ochrona przed zanieczyszczeniem źródeł rzeki Warty wodami powodziowymi. Pozostałe tereny zieleni – ZE Za pozostałe tereny zieleni uznać należy te tereny zieleni, które ze względu na swoje funkcje nie mieszczą się w ww. terenach zieleni, czyli zieleń izolacyjną od składowiska odpadów, terenów komunikacji, terenów eksploatacji i przetwórstwa surowców a także zieleń naturalna. Na terenach tych dopuszcza się sytuowanie niezbędnych dla miasta obiektów kubaturowych i liniowych infrastruktury technicznej, a także terenowych obiektów sportowych. 15 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 5.3.2. Tereny wyłączone spod nowej zabudowy Terenami wyłączonymi spod nowej zabudowy są: tereny narażone na niebezpieczeństwo powodzi, tereny złóż surowców mineralnych: wapieni i margli, surowców ilastych (z wyłączeniem cmentarza w Bzowie), kruszyw naturalnych, tereny L – lasów i zalesień. 5.3.3. Tereny ograniczeń w zabudowie Terenami występowania ograniczeń dla zabudowy są: tereny wyposażone w podziemną sieć drenarską. W przypadku lokalizacji obiektów budowlanych na terenach zdrenowanych należy dokonać przebudowy sieci drenarskiej w sposób umożliwiający prawidłowe jej funkcjonowanie w porozumieniu z zarządcą sieci. Wskazane jest kompleksowe zlikwidowanie podziemnej sieci drenarskiej wskazanej na rysunku „Kierunki i polityka przestrzenna” na terenach wskazanych do zabudowy w studium, tereny narażone na podtopienia, tereny występowania gleb III klasy bonitacyjnej, tereny występowania gruntów słabonośnych, dla których wprowadza się zakaz podpiwniczania budynków, obszary objęte prawnymi formami ochrony przyrody – zgodnie z przepisami odrębnymi, tj.: Park Krajobrazowy „Orlich Gniazd” – zgodnie z projektem Planu Ochrony Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd” i Parku Krajobrazowego „Stawki” oraz obszar Natura 2000 PLH140032 Ostoja Kroczycka. 5.3.4. Wytyczne do planów miejscowych – kierunki i wskaźniki dotyczące zagospodarowania oraz użytkowania terenów Studium ustala następujące wskaźniki dotyczące zagospodarowania terenów zainwestowanych i przeznaczonych do zainwestowania: minimalny procentowy udział powierzchni biologicznie czynnej (PBC), maksymalną wysokość zabudowy, minimalną powierzchnię działki budowlanej. Wskaźniki te winny być doprecyzowywane i uszczegółowione na etapie opracowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego z dopuszczeniem w uzasadnionych przypadkach odchyleń od wskaźników zapisanych w studium. Wskaźniki te mają charakter postulatywny. Dla opracowywanych planów miejscowych dopuszcza się odstępstwa od ww. wartości w uzasadnionych przypadkach. Maksymalna wysokość zabudowy dotyczy głównej bryły budynków, dopuszcza się przekroczenie wysokości w przypadkach uzasadnionych względami technicznymi lub funkcjonalnymi niezbędnymi do właściwego funkcjonowania zabudowy (wysokość tych obiektów i urządzeń zgodna z wymaganiami technicznymi lub kulturowymi). Uszczegółowienie tego wskaźnika oraz wskazanie lokalnych dominant wysokościowych należy określić w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego. Ograniczenia wielkości wydzielanych działek nie dotyczą wydzieleń pod urządzenia infrastruktury technicznej oraz wydzieleń w celach określonych przepisami odrębnymi lub powiększenia nieruchomości sąsiedniej. Dla zabudowy produkcyjnej nie ustala się wskaźników. Tabela 1 Postulowane wskaźniki dotyczące zagospodarowania terenów zainwestowanych i przeznaczonych do zainwestowania A – STREFA B – STREFA MIEJSKA PODMIEJSKA ZABUDOWA MIESZKANIOWA JEDNORODZINNA Min. PBC 20% 50% Max. wys. zabudowy 15 m 12 m Min. powierzchnia działki budowlanej 1000 m2 Max. liczba kondygnacji 3 3 16 C – STREFA PRZYRODNICZA 70% 10 m 1300 m2 2 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA ZABUDOWA USŁUGOWA 25% 35% 20 15 1500 m2 6 4 CENTRA HANDLOWE Min. PBC 35% 40% Max. wys. zabudowy 20 15 m Min. powierzchnia działki budowlanej 5000 m2 12000 m2 Max. liczba kondygnacji 2 ZABUDOWA MIESZKANIOWA WIELOORODZINNA Min. PBC Max. wys. zabudowy Min. powierzchnia działki budowlanej Max. liczba kondygnacji 11 4 Min. PBC Max. wys. zabudowy Min. powierzchnia działki budowlanej Max. liczba kondygnacji 50% 12 2500 m2 3 - Dla zabudowy produkcyjnej nie ustala się wskaźników. Dodatkowo wszelkie planowane na terenie objętym studium obiekty budowlane wysokości równej lub wyższej od 50 m nad poziomem terenu należy zgłosić do Szefostwa Służby Ruchu Lotniczego Sił Zbrojnych RP przed wydaniem pozwolenia na budowę. 5.3.5. Obszary oraz zasady ochrony środowiska i jego zasobów, ochrony przyrody, krajobrazu kulturowego W studium ustala się następujące kierunki ochrony środowiska i kształtowania funkcji przyrodniczych: utrzymanie ciągłości przestrzennej i funkcjonalnej obszarów o szczególnych wartościach przyrodniczych i krajobrazowych, które w strukturze gminy stanowią system przyrodniczy, obejmując także fragmenty korytarzy ekologicznych i obszarów węzłowych o randze ponadregionalnej (krajowej), wyeksponowanie w strukturze gminy obszarów o dużych wartościach przyrodniczych i krajobrazowych, ochrona istniejących oraz wprowadzanie nowych terenów zieleni urządzonej oraz pasów zadrzewień przyulicznych oraz śródpolnych, poprawa jakości środowiska, wzrost bezpieczeństwa ekologicznego. W celu ochrony środowiska i jego zasobów w planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym określa się: system obszarów otwartych (system przyrodniczy), obszary i obiekty ochrony przyrody, zasady ochrony powierzchni ziemi, zasady ochrony powietrza atmosferycznego, zasady ochrony zasobów wodnych i ich jakości, zasady ochrony akustycznej, zasady ochrony przed polami elektromagnetycznymi, zasady ochrony kopalin, zasady ochrony zwierząt i roślin. 5.3.6. Obszary i zasady ochrony dziedzictwa kulturowego i zabytków oraz dóbr kultury współczesnej Generalnymi zasadami ochrony wartości zabytkowych, którym należy podporządkować kształtowanie zagospodarowania przestrzennego w obszarach dziedzictwa kulturowego, są: zachowanie i konserwacja zabytkowej substancji, zachowanie zabytkowego układu i kompozycji przestrzennej zespołów zabudowy, 17 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA podporządkowanie wymogom konserwatorskim dopuszczalnych przekształceń zabytkowej zabudowy i zagospodarowania terenu, wykluczenie lokalizowania nowych obiektów dysharmonizujących z historycznym sąsiedztwem i przesłaniających obiekty zabytkowe, w tym ograniczenie lokalizowania naziemnych obiektów infrastruktury technicznej, uwzględnianie wymogów ochrony archeologicznej. Dla zachowania spuścizny kulturowej postulowane jest: dla zachowania tradycyjnego charakteru zabudowy wzdłuż ulic, gdzie wykształciły się pierzeje w liniach rozgraniczających należy ustalić konieczność realizacji zwartej zabudowy pierzejowej w granicach działek przylegających do ulic, zwłaszcza przy skrzyżowaniach i narożnikach, możliwość tradycyjnego sposobu lokalizacji zabudowy oficynowej – mieszkalnej i gospodarczej w granicach między poszczególnymi działkami, kształtowanie zwartej struktury miejscowości w oparciu o tradycyjne miejsca koncentracji usług i życia publicznego (rynki, place) oraz ograniczanie zabudowy rozproszonej deformującej ich panoramy i historyczne układy przestrzenne, nawiązanie nowej zabudowy (skali zabudowy i zagospodarowania terenu) do charakteru i skali zabudowy istniejącej (ochrona sylwet), zakaz obudowywania dróg, lasów, parków i dolin rzecznych w przypadkach mających wpływ na deformację krajobrazu kulturowego, szczególnie dotyczy terenu Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd”, kontynuowanie i odtwarzanie alei przydrożnych, będących elementem tradycyjnego pejzażu Polski, zakaz lokalizowania w sąsiedztwie obiektów zabytkowych budynków zasłaniających widok na zabytek, a także obiektów dysharmonizujących przestrzennie i kompozycyjnie z tym zabytkiem. Obiekty i obszary znajdujące się w rejestrze oraz ewidencji zabytków o walorach historycznych lub architektonicznych, będące charakterystycznymi elementami historycznej zabudowy, należy przewidzieć do trwałej adaptacji, z zachowaniem tradycyjnych dla miejsca form i faktur. 5.3.7. Kierunki rozwoju systemów komunikacyjnych Celem generalnym polityki rozwoju transportu, opartej na zasadach zrównoważonego rozwoju, jest stworzenie warunków dla sprawnego, bezpiecznego i ekonomicznego przemieszczania się osób i towarów, przy ograniczaniu szkodliwego wpływu transportu na środowisko i warunki życia. Celami szczegółowymi są: udostępnienie zagospodarowania i celów podróży na terenie gminy, zapewnienie powiązań z ponadlokalnymi systemami transportowymi, terenami sąsiednimi oraz powiązań wewnętrznych, zaspokojenie potrzeb przewozowych mieszkańców i gospodarki, zapewnienie sprawności funkcjonowania transportu przy rosnącym poziomie motoryzacji, poprawa standardów podróży i bezpieczeństwa ruchu, zapewnienie możliwości korzystania z komunikacji zbiorowej oraz dotarcia pomocy, m.in. poprzez realizację centralnego węzła komunikacyjnego przy ul. Grunwaldzkiej uwzględniającego przystanki dla: o komunikacji dalekobieżnej (krajowej i zagranicznej), o komunikacji lokalnej (w granicach powiatu lub powiatów ościennych) o komunikacji miejskiej (na terenie Gminy Zawiercie i w ramach porozumienia między Gminami) poprawa warunków ruchu pieszego i rowerowego oraz parkowania, stymulowanie rozwoju przestrzennego i gospodarczego, współtworzenie ładu przestrzennego, ograniczenie negatywnego wpływu transportu na środowisko oraz warunki życia mieszkańców. 18 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 5.3.8. Kierunki rozwoju systemów infrastruktury technicznej Celem polityki rozwoju infrastruktury technicznej jest zagwarantowanie bezpieczeństwa funkcjonowania systemów tranzytowych oraz zasilających i obsługujących wszystkie tereny zabudowy (istniejące i przeznaczone pod zabudowę), a w pierwszej kolejności tereny zabudowy zwartej. Przyjmuje się następujące wytyczne ogólne do miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego dotyczące polityki rozwoju infrastruktury technicznej na terenie miasta Zawiercia: nie ogranicza się możliwości likwidacji, modernizacji lub rozbudowy istniejącej infrastruktury technicznej, pod warunkiem zapewnienia właściwej obsługi infrastrukturą techniczną obszarów i terenów funkcjonalnych zgodnie z pozostałymi kierunkami rozwoju infrastruktury technicznej, sieci infrastruktury technicznej powinny być prowadzone przez tereny przeznaczone na te cele. W zakresie infrastruktury technicznej, zasilającej i obsługującej tereny zabudowy sieci należy prowadzić, o ile to możliwe po terenie dróg publicznych, sieci infrastruktury technicznej o znaczeniu ponadlokalnym i regionalnym związane z tranzytowym przesyłem energii elektrycznej powinny być prowadzone przez tereny przeznaczone w planach miejscowych na te cele, przebiegi sieci infrastruktury technicznej w miarę możliwości powinny być niekolizyjne z istniejącym i planowanym zagospodarowaniem, wyznaczając nowe tereny pod inwestycje należy wyprzedzająco realizować na nich urządzenia infrastruktury technicznej, miasto powinno posiadać aktualne opracowania specjalistyczne, w oparciu o które realizowany będzie przebieg sieci infrastruktury technicznej na terenach przeznaczonych pod inwestycje. Na terenie składowiska „Kobylarz II” oraz na wskazanych na rysunku studium „Obszarach z dopuszczeniem funkcji odzysku i unieszkodliwiania odpadów” dopuszczono gospodarowanie terenem służące lokalizowaniu działalności w zakresie odzysku i unieszkodliwiania odpadów oraz związanego z tą działalnością magazynowaniu odpadów przeznaczonych do utylizacji. Zapis taki zgodny jest z ustaleniami obowiązujących planów miejscowych. 5.3.9. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu lokalnym W studium wyróżnia się obszary, na których realizowane są i będą w najbliższych latach cele publiczne o znaczeniu lokalnym. Należą do nich: tereny dróg gminnych oraz obiektów i urządzeń transportu publicznego, w tym ogólnodostępnych parkingów, w szczególności: budowa ulicy zbiorczej w Blanowicach, budowa nowego połączenia – tunelu drogowego w osiach ulic Sikorskiego i Brata Alberta, budowa węzła przesiadkowego w oparciu o rozbudowany dworzec kolejowy, tereny ujęć wody (Karlin, Kosowska Niwa, Stary Rynek, Skarżyce, Bzów), wraz z całą siecią wodociągową, teren miejskiej oczyszczalni ścieków wraz z całą siecią kanalizacyjną, tereny sieci elektroenergetycznych SN i nN wraz z transformatorami oraz obszarami niezbędnymi do ich budowy i przebudowy, tereny rozbiorczej sieci gazowej, tereny ciepłowni miejskiej i tereny sieci ciepłowniczej wraz z obszarami niezbędnymi do ich budowy i przebudowy, tereny sortowni odpadów komunalnych, kompostowni oraz czynnego składowiska odpadów „Kobylarz II”, tereny publicznych placówek oświatowych w Zawierciu, tereny czynnych cmentarzy, teren stadionu miejskiego. 19 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 5.3.10. Obszary, na których rozmieszczone będą inwestycje celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym Wyróżnia się obszary, na których realizowane są i będą cele publiczne o znaczeniu ponadlokalnym. Należą do nich: budowa obwodnicy południowej Zawiercia w ciągu drogi krajowej nr 78, przebudowa i rozbudowa istniejącej drogi krajowej, budowa obwodnicy zachodniej Zawiercia w ciągu dróg wojewódzkich nr 791 i 796, obecnie realizowanej przez miasto Zawiercie, przebudowa i rozbudowa dróg wojewódzkich nr 791 i 796, rozbudowa i przebudowa dróg powiatowych, przebudowa i rozbudowa linii kolejowych nr 1, 4, wraz z stacjami i przystankami oraz linii kolejowych nr 182 i 707, przebudowa i rozbudowa dworca kolejowego w Zawierciu, jako podstawowego elementu zintegrowanego węzła przesiadkowego. tereny głównych punktów zasilania (Łośnice, Marteny, Elektrostalownia, Półwyroby, Argentyna, Borowe Pole, Kądzielów, Zuzanka), tereny sieci elektroenergetycznych WN 220 kV i 110 kV wraz z obszarem niezbędnym do ich budowy lub przebudowy, tereny gazociągów wysokiego ciśnienia wraz z obszarem niezbędnym do ich budowy lub przebudowy, tereny dworca autobusowego i kolejowego, tereny szpitala powiatowego, tereny inwestycji celu publicznego o znaczeniu ponadlokalnym „Budowle regulacyjne na Odrze swobodnie płynącej i w dorzeczu Warty, naprawa i modernizacja wałów w dorzeczu Odry wraz z Wartą” (zadanie przyjęte w Planie Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego). 5.3.11. Obszary, dla których obowiązkowe jest sporządzenie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego Na terenie gminy Zawiercie nie wskazuje się obszarów do scaleń i podziałów. Na terenie gminy Zawiercie wskazuje się obszary rozmieszczenia obiektów handlowych o powierzchni sprzedaży powyżej 2000 m2 : 1. w zachodniej części miasta – przy drodze na Porębę, 2. przy ul. Obrońców poczty Gdańskiej i Pogorzelskiej – dla istniejącego obiektu (Intermarche), 3. przy ul. Żabiej, 4. Galeria handlowa w śródmieściu miasta Zawiercia teren FOBDECOR, z zastrzeżeniem, że minimalna liczba kondygnacji nadziemnych w tej lokalizacji wynosi 2. Na terenie miasta Zawiercia wskazuje się obszar przestrzeni publicznej. Tworzą go tereny przylegające do ulic Sikorskiego oraz Leśnej, pomiędzy dworcem kolejowym a obecnym FOBDECOREM – rejonem lokalizowania reprezentacyjnej galerii handlowej. Jest to oś tworząca wyraźne, reprezentacyjne centrum w przestrzeni miasta. 5.3.12. Obszary, dla których gmina zamierza sporządzić miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego w tym obszary wymagające zmiany przeznaczenia gruntów rolnych i leśnych na cele nierolnicze i nieleśne Dla wszystkich terenów budowlanych, dla których będzie następowała zmiana przeznaczenia terenu, należy opracować miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego. W studium wskazuje się również tereny, dla których celowa jest zmiana obowiązujących planów miejscowych ze względu na zmianę zasięgu obszarów bezpośredniego zagrożenia powodzią określonych w „Studium ochrony przeciwpowodziowej dla rzeki Warty”. Na obszarach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi należy dokonać zmiany miejscowego planu zagospodarowania 20 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA przestrzennego celem wprowadzenia zakazu zabudowy lub informacji o występowaniu zagrożenia powodziowego zgodnie z przepisami odrębnymi. 5.3.13. Kierunki i zasady kształtowania rolniczej i leśnej przestrzeni produkcyjnej Dla ochrony i racjonalnego wykorzystania rolniczej przestrzeni produkcyjnej wyznacza się obszary rolniczej przestrzeni produkcyjnej, oznaczone symbolem R – tereny rolnicze. Są to tereny zwartych kompleksów gruntów ornych w części zmeliorowanych oraz łąk i pastwisk. Utrzymanie funkcji rolniczej w zachodniej części miasta nie jest wskazane pomimo występowania znacznych powierzchni kompleksów glebowych o wysokiej przydatności rolniczej oraz gleb organicznych o potencjalnie dużej przydatności rolniczej. Rozwój miasta w kierunku zachodnim uwarunkowany jest m.in. prawną ochroną terenów wschodnich miasta wynikającą z ustanowienia na tym obszarze Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd”. Wobec powyższego uznaje się, iż obszarami predysponowanymi do rozwoju rolniczej przestrzeni produkcyjnej są obszary położone we wschodniej części miasta. Podstawowym przeznaczeniem terenów lasów są tereny lasów i zalesień. Obejmują one zwarte kompleksy leśne, rozproszone obszary leśne oraz grunty szczególnie predysponowane do wprowadzenia zalesień. Dla ochrony i racjonalnego wykorzystania leśnej przestrzeni produkcyjnej wyznacza się obszary leśnej przestrzeni produkcyjnej, oznaczone symbolem L – tereny lasów i zalesień. 5.3.14. Obszary narażone na niebezpieczeństwo powodzi i osuwanie się mas ziemnych Zgodnie z aktualizacją „Studium ochrony przeciwpowodziowej dla rzeki Warty” ze stycznia 2009 r. opracowanym przez Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu na terenie miasta znajdują się: obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią o prawdopodobieństwie wystąpienia p=1% (powierzchnia ok. 112 ha) obszary zagrożenia powodzią o prawdopodobieństwie wystąpienia p=10% (powierzchnia ok. 77 ha) Na terenie Zawiercia kilkanaście budynków leży na terenach, dla których istnieje ryzyko wystąpienia powodzi raz na 10 lat (prawdopodobieństwo p=10%), zaś blisko 100 budynków zagrożonych tzw. wodą stuletnią tj. jest powodzią o prawdopodobieństwie wystąpienia p=1%. Brak wyznaczenia przez RZGW obszarów narażonych na niebezpieczeństwo powodzi dla innych rzek nie oznacza, że zagrożenie takie nie może wystąpić w innych dolinach. W 2007 r. Państwowa Służba Hydrogeologiczna opracowała w skali 1:50000 „Mapę obszarów zagrożonych podtopieniami w Polsce”. Obszary zagrożone podtopieniami w dolinach rzecznych i w ich sąsiedztwie zostały wyznaczone na podstawie materiałów geologicznych, hydrogeologicznych oraz szczegółowej analizy morfologii i hydrografii terenu. W ich granicach mieszczą się zarówno tereny o podtopieniach stałych jak i sezonowych. Na terenie Zawiercia zostały wskazane obszary zagrożone podtopieniami jedynie dla dorzecza Czarnej Przemszy. Tereny te zajmują powierzchnię ok. 207 ha w południowej części miasta. Na wskazanych obszarach obowiązują ograniczenia w ich zagospodarowaniu wynikające z przepisów odrębnych. Na terenie miasta nie występują obszary narażone na osuwanie się mas ziemnych. 5.3.15. Obszary wymagające przekształceń, rehabilitacji lub rekultywacji Studium nie wskazuje obszarów wymagających rehabilitacji. Za obszary do przekształceń funkcjonalno-przestrzennych uznaje się tereny wskazane do rewitalizacji, zgodnie z „Lokalnym programie rewitalizacji obszarów miejskich na terenie miasta Zawiercia na lata 2007-2013 aktualizacja”. Na terenie Zawiercia wskazuje się następujące obszary wymagające rekultywacji: 1. tereny poeksploatacyjne cementowni „Wiek” w Bzowie – preferowany kierunek rekultywacji: urządzenie parku sportowo - rekreacyjnego o randze ogólnomiejskiej i ponadlokalnej, 21 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 2. obszary udokumentowanych złóż naturalnych w Blanowicach (obszary, na których wydobywa się lub będzie wydobywane kruszywo naturalne metodą odkrywkową) – preferowany kierunek rekultywacji: zieleń urządzona oraz wody, 3. tereny po likwidowanej hałdzie w Łośnicach – preferowany kierunek rekultywacji: zieleń urządzona, zalesienie. . 5.3.16. Granice terenów zamkniętych i ich stref ochronnych Na terenie miasta Zawiercie występują tereny zamknięte, zdefiniowane w ustawie z dnia 17 maja 1989 r. Prawo geodezyjne i kartograficzne, uznane na podstawie Decyzji Nr 45 Ministra Infrastruktury z dnia 17 grudnia 2009 r. (zmienionej Decyzją Nr 25 Ministra Infrastruktury z dnia 12 sierpnia 2011 r.). Dla wskazanych terenów zamkniętych nie wyznaczono stref ochronnych. 5.4. Powiązania studium z innymi dokumentami Studium jest dokumentem planistycznym, określającym politykę przestrzenną gminy oraz lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego, przy uwzględnieniu uwarunkowań, celów i kierunków polityki przestrzennej państwa, województwa i powiatu. W związku z powyższym studium uwzględnia zapisy następujących dokumentów: 1. Szczebla wojewódzkiego a) Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego, obowiązujący w latach 20042019, przyjęty uchwałą nr II/21/2/2004 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 21.06.2004 r., wraz ze Zmianą Planu Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Śląskiego, obowiązujący w latach 2010-2025, przyjętą uchwałą nr III/56/1/2010 Semiku Województwa Śląskiego z dnia 22.09.2010 b) Strategia Rozwoju Województwa „Śląskie 2020”, przyjęta uchwałą nr III/47/1/2010 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 17.02.2010, c) Aktualizacja Planu Gospodarki Odpadami dla województwa Śląskiego, obowiązująca w latach 2009-2010 z perspektywą na 2011-2018, przyjęta uchwałą nr III/37/3/2009 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 29.04.2009 d) Program Małej Retencji dla województwa Śląskiego, przyjęty uchwałą nr II/43/1/2006 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 16.01.2006 e) Program ochrony środowiska przed hałasem dla województwa śląskiego do roku 2013, przyjęty uchwałą Sejmiku Województwa Śląskiego nr III/51/1/2010 z dnia 12.05.2010 f) Program Wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii g) Strategia Rozwoju Turystyki w województwie Śląskim na lata 2004-2013 przyjęta uchwałą nr II/29/10/2004 Sejmiku Województwa Śląskiego z dnia 20.12.2004 h) Strategia Rozwoju Zagłębia Dąbrowskiego przyjęta w formie porozumienia zawartego pomiędzy władzami samorządowymi jednostek wchodzących w skład Zagłębia, 2004 r. 2. Szczebla powiatowego a) Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Zawierciańskiego na lata 2004-2011, przyjęty uchwałą nr XIV/120/03 Rady Powiatu Zawierciańskiego z dnia 30.12.2003 b) Program Ochrony Środowiska Powiatu Zawierciańskiego na lata 2004-2011, przyjęty uchwałą nr XIV/120/03 Rady Powiatu Zawierciańskiego z dnia 30.12.2003 c) Strategia rozwiązywania problemów społecznych w powiecie, przyjęta uchwałą nr XL/418/02 Rady Powiatu Zawierciańskiego z dnia 23.05.2002 d) Strategia bezpieczeństwa powiatu zawierciańskiego na lata 2007-2010, przyjęta uchwałą nr VIII/4/07 Rady Powiatu Zawierciańskiego z dnia 29.05.2007 e) Strategia rozwoju powiatu zawierciańskiego na lata 2011-2020, przyjęta uchwałą nr LI/514/10 Rady Powiatu Zawierciańskiego z dnia 28.10.2010 f) Strategia rozwoju turystyki w powiecie zawierciańskim, przyjęta uchwałą nr XXI/207/04 Rady Powiatu Zawierciańskiego z dnia 30.09.2004 3. Szczebla lokalnego a) Strategia rozwoju miasta Zawiercie 2025 PLUS 22 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA b) Plan Rozwoju Lokalnego gminy Zawiercie przyjęty uchwałą nr XXX/309/05 Rady Miejskiej Zawiercia z dnia 02.02.2005 c) Lokalny Plan Rewitalizacyjny przyjęty uchwałą nr XXXVIII/416/05 Rady Miejskiej Zawiercia z dnia 24.08.2005 d) Program Ochrony Środowiska dla miasta Zawiercie na lata 2004-2011 przyjęty uchwałą nr XVII/202/02 Rady Miejskiej Zawiercia z dnia 11.02.2004 r. e) Plan Gospodarki Odpadami dla miasta Zawiercie na lata 2012-2015 z perspektywą na lata 20162019, przyjęty uchwałą nr XIX/177/11 Rady Miejskiej z dnia 28.12.2011 r. f) Projekt Planu Ochrony Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd” i Parku Krajobrazowego „Stawki” Ponadto na terenie gminy Zawiercie obowiązuje 27 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego pokrywających łącznie 93,5% jej powierzchni. Bez pokrycia planem pozostaje ok. 552 ha, na które składają się: duży obszar o powierzchni ok. 514 ha położony w południowozachodnim fragmencie miasta (w ok. 70% pokryty lasem), tereny wyłączone z planu1 w Karlinie (ok. 6,7 ha) i Skarżycach (ok. 4,5 ha) oraz tereny zamknięte kolejowe. Tabela 2 Wykaz obowiązujących miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego na terenie miasta Zawiercie Lp. Tytuł opracowania 1 MPZP terenu górniczego kopalni „Wiek” w Ogrodzieńcu 2 2 MPZP miasta Zawiercia – tereny przemysłowo-składowe – część wschodnia z otoczeniem i osiedlem Łośnice-Wierczki 3 MPZP miasta Zawiercia – część południowo-zachodnia 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 Zmiana MPoZP miasta Zawiercia – dla terenów położonych przy ul. Żniwnej (obręb Kromołów) Zmiana MPoZP miasta Zawiercia – dla terenów położonych przy ul. Harcerskiej (obręb Kromołów) Zmiana MPoZP miasta Zawiercia – przy ul. Okiennik (obręb Skarżyce) Zmiana MPoZP miasta Zawiercia – dla gruntów Nr 90/9, 90/10 przy ul. Okiennik (obręb Skarżyce) Zmiana MPoZP miasta Zawiercia – przy ul. Jurajskiej (obręb Żerkowice) Zmiana MPoZP miasta Zawiercia – przy ul. Tetmajera (obręb Blanowice) Zmiana MPoZP miasta Zawiercia – przy ul. Przyjaźni (obręb Blanowice) Zmiana MPoZP miasta Zawiercia – przy ul. Rzemieślniczej (dz. Nr 66/7 obręb Zawiercie) Zmiana MPoZP miasta Zawiercia – przy ul. Rzemieślniczej (dz. Nr 28/14 obręb Zawiercie) MPZP miasta Zawiercia dla obszaru obejmującego dzielnicę Kosowska Niwa MPZP miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących dzielnice: Bzów, Karlin, Pomrożyce, Skarżyce i Żerkowie MPZP miasta Zawiercia dla obszarów stanowiących tereny rekreacyjno-turystyczne – rejon zamku Morsko MPZP miasta Zawiercia dla obszaru obejmującego rejon osiedla Stawki i tereny przemysłowo-składowe MPZP miasta Zawiercia dla obszaru obejmującego rejon osiedla Ręby-Zuzanka MPZP miasta Zawiercia dla obszaru obejmującego rejon osiedla Piłsudskiego MPZP miasta Zawiercia dla obszaru obejmującego dzielnicę Śródmieście i osiedle Centrum MPZP miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących Strefę Aktywności Gospodarczej w Zawierciu – Obszar „A” położony przy ul. Podmiejskiej i Cerefisko 21 MPZP miasta Zawiercia dla rurociągu tlenu do huty CMC Zawiercie 22 MPZP miasta Zawiercia dla obszaru obejmującego rejon osiedla 1 Nr i data uchwały Rady Miejskiej w Zawierciu Nr XVI/153/99 z dn. 28.XII.1999 r. Nr XLIII/472/02 z dn. 1.X.2002 r. Nr XLIII/473/02 z dn. 1.X.2002 r. Nr XLIII/474/2002 z dn. 1.X.2002 r. Nr XLIII/475/2002 z dn. 1.X.2002 r. Nr XLIII/476/2002 z dn. 1.X.2002 r. Nr XLIII/477/2002 z dn. 1.X.2002 r. Nr XLIII/478/2002 z dn. 1.X.2002 r. Nr XLIII/479/2002 z dn. 1.X.2002 r. Nr XLIII/480/2002 z dn. 1.X.2002 r. Nr XLIII/481/2002 z dn. 1.X.2002 r.. Nr XLIII/482/2002 z dn. 1.X.2002 r. Nr XLIX/514/06 z dn. 21.VI.2006 r. Nr XII/131/07 z dn. 29.VIII.2007r. Nr XII/132/07 z dn. 29.VIII.2007r. Nr XV/174/07 z dn. 24.X.2007 r. Nr XV/175/07 z dn. 24.X.2007 r. Nr XV/176/07 z dn. 24.X.2007 r. Nr XV/177/07 z dn. 24.X.2007 r. Publikacja Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 12 z dn. 24.III.2000 r., poz. 139 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 81 z dn. 2.XII.2002 r., poz. 2907 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 81 z dn. 2.XII.2002 r., poz. 2908 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 81 z dn. 2.XII.2002 r., poz. 2909 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 81 z dn. 2.XII.2002 r., poz. 2910 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 5 z dn. 6.II.2003 r., poz. 226 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 5 z dn. 6.II.2003 r., poz. 227 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 81 z dn. 2.XII.2002 r., poz. 2911 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 81 z dn. 2.XII.2002 r., poz. 2912 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 81 z dn. 2.XII.2002 r., poz. 2913 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 81 z dn. 2.XII.2002 r. poz.2914 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 81 z dn. 2.XII.2002 r., poz. 2915 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 89 z dn. 1.VIII. 2006 r., poz. 2503 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 185 z dn. 30.X.2007 r., poz. 3392 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 185 z dn. 30.X.2007 r., poz. 3393 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 198 z dn. 27.XI.2007 r., poz. 3844 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 198 z dn. 27.XI.2007 r., poz. 3845 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 198 z dn. 27.XI.2007 r., poz. 3846 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 198 z dn. 27.XI.2007 r., poz. 3847 Nr XX/228/08 z dn. 6.II.2008 r. Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 45 z dn. 12.III.2008 r., poz. 976 Nr XXVII/345/08 z dn. 24.IX.2008 r. Nr XXVIII/359/08 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 202 z dn. 19.XI.2008 r., poz. 3764 Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 214 pow. oprac. [ha] 149 380 461 0,4 3 5 2 0,4 0,3 0,2 0,1 0,1 84 2861 144 74 97 66 127 14 32 54 Na podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących dzielnice: Bzów, Karlin, Pomrożyce, Skarżyce i Żerkowie (Uchwała Rady Miejskiej w Zawierciu Nr XII/131/07 z dn. 29.VIII.2007 r.) 2 Plan sporządzony dla terenu górniczego kopalni „Wiek” w Ogrodzieńcu obwiązuje na terenie dwóch odrębnych jednostek samorządu terytorialnego tj. miasta Zawiercia i gminy Ogrodzieniec. 23 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Lp. 23 24 25 26 27 Tytuł opracowania Argentyna Zmiana MPZP miasta Zawiercia dla obszaru obejmującego dzielnicę Śródmieście i osiedla Centrum uchwalonego uchwałą Nr XV/177/07 Rady Miejskiej w Zawierciu z dnia 24 października 2007 r. Zmiana MPZP miasta Zawiercia – część południowo-zachodnia, uchwalonego uchwałą Nr XLIII/473/02 Rady Miejskiej w Zawierciu z dnia 1 października 2002 r. MPZP miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących Śródmieście – część II MPZP miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących Strefę Aktywności Gospodarczej w Zawierciu – Obszar „A” położony w rejonie ulic: Wojska Polskiego, Myśliwskiej i projektowanej drogi głównej, z otoczeniem MPZP miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących dzielnice: Blanowice, Borowe Pole, Kromołów i Warty Nr i data uchwały Rady Miejskiej w Zawierciu z dn. 29.X.2008 r. Publikacja pow. oprac. [ha] z dn. 12.XII.2008 r., poz. 4343 Nr XXVIII/360/08 z dn. 29.X.2008 r. Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 212 z dn. 10.XII.2008 r., poz. 4243 0,9 Nr XXXVI/516/09 z dn. 24.VI.2009 r. Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 148 z dn. 19.VIII.2009 r., poz. 2939 0,7 Nr XLV/606/09 z dn. 30.XII.2009 r. Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 42 z dnia 11.III.2010 r., poz. 648 48 Nr XLIX/634/10 z dn. 31.III.2010 r. Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 84 z dn. 13.V.2010 r., poz. 1398 874 Nr LIV/669/10 z dn. 30.VI.2010 r. Dz. Urz. Woj. Śląskiego Nr 159 z dn. 23.VIII.2010 r., poz. 2627 2497 MPZP – miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego MPoZP – miejscowy plan ogólny zagospodarowania przestrzennego Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych z UM Zawiercie 6. OCENY I ANALIZY 6.1. Stan środowiska Rozdział opisuje aktualny stan środowiska, będący wynikiem istniejącego na terenie gminy zagospodarowania przestrzennego. Zawarte w prognozie podrozdziały dotyczące poszczególnych elementów środowiska oraz ich zagrożeń oparto na Opracowaniu ekofizjograficznym podstawowym z 2012 r. sporządzonym na potrzeby studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia. 6.1.1. Środowisko abiotyczne 6.1.1.1.Rzeźba terenu i warunki gruntowe Zgodnie z regionalizacją fizyczno-geograficzną Polski opracowaną przez J. Kondrackiego, gmina Zawiercie leży w zasięgu 4 mezoregionów (od wschodu): Wyżyna Częstochowska, Obniżenie Górnej Warty, Garb Tarnogórski, Próg Woźnicki. Część wschodnia gminy jest mniej przekształcona antropogenicznie niż część zachodnia. Stanowi ją Wyżyna Częstochowska, która opada w kierunku północno-wschodnim. Ponad falistą powierzchnię wyżyny wznoszą się ostańcowe skałki wapienne. Zachodnia część charakteryzuje się licznymi podmokłymi obniżeniami, obniżeniami bezodpływowymi oraz suchymi dolinkami. Średnia wysokość terenu wynosi ok. 324-328 m. n.p.m. Warunki geologiczno-inżynierskie w gminie można ocenić jako dobre. Gruntami nie nadającymi się pod zabudowę ze względu na swoją słabą nośność są przede wszystkim grunty organiczne: torfy i mursze ale i również gleby murszowate oraz mady, które nie są w stanie przenieść nawet małych obciążeń. Drugim czynnikiem jest tempo wsiąkania wód opadowych i roztopowych. Z tego względu, za grunty nie nadające się pod zabudowę uznać można: utwory ilaste i gliniaste. gliny, piaski gliniaste i gliny piaszczyste. 6.1.1.2.Surowce naturalne Na terenie Zawiercia występują udokumentowane złoża rud cynku i ołowiu, surowców ilastych ceramiki budowlanej, piasków budowlanych. Tabela 3 Złoża kopalin w Zawierciu Lp. Nazwa złoża Rodzaj kopaliny 1 Marciszów Rudy cynku i ołowiu 2 Zawiercie I-cz wyniesiona Rudy cynku i Ołowiu 3 Zawiercie 4 Wiek II 5 Wiek II Surowce ilaste ceramiki budowlanej Wapienie i margle przem. cementowego Surowce ilaste d/p cementu Nadzór górniczy OUG*Katowice OUG*Katowice OUG*Katowice OUG*Katowice OUG*Katowice 24 Organ koncesyjny Stan zagospodarowania nr Midas Minister Złoża rozpoznane wstępnie 15 Minister Złoża rozpoznane szczegółowo 13 Złoże rozpoznane wstępnie 2093 Złoże rozpoznane szczegółowo 1836 Złoże rozpoznane szczegółowo 2619 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 6 BlanowiceZaleszcze 7 Blanowice C Blanowice B Blanowice A Kruszywa naturalne Surowce ilaste ceramiki budowlanej Surowce ilaste ceramiki budowlanej Surowce ilaste ceramiki budowlanej OUG*Katowice OUG*Katowice OUG*Katowice OUG*Katowice Starosta Złoże rozpoznane szczegółowo 5727 Złoża zagospodarowane 6264 Złoże rozpoznane szczegółowo 6265 Złoża zagospodarowane 6266 OUG* - Okręgowy Urząd Górniczy Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych PIG W chwili obecnej eksploatowane są złoża surowców ilastych: Blanowice A, Blanowice B (ROIII.6522.001.2011.AMD) oraz Blanowice C (ROIII.AMD.7511-001/10). 6.1.1.3.Woda WODY POWIERZCHNIOWE Zawiercie leży w zasięgu dwóch zlewni: zlewni rzeki Wisły (południowo-wschodnia część miasta) i Odry (północna i środkowa część miasta). Obszar miasta odwadniany jest przez zlewnię Warty w kierunku północnym, natomiast Czarna Przemsza należąca do zlewni Wisły odwadnia teren w kierunku południowym. Przez teren Zawiercia przebiega dział wodny I rzędu Wisła-Odra oddzielający zlewnię Czarnej Przemszy od źródliskowej zlewni Warty. Wysokość działu wodnego wynosi 444,3 m n.p.m. Warta bierze swój początek z dwóch źródeł zlokalizowanych w Kromołowie (380 m n.p.m.), a ich średnia roczna wydajność wynosi odpowiedni 8,0 i 3,0 dm3/s. Poniżej centrum miasta Wartę zasilają dwa prawobrzeżne dopływy – potok Łośnicki oraz potok Rak. Warta na całej długości w Zawierciu jest rzeką uregulowaną, zaś jej dopływy są uregulowane częściowo. Czarna Przemsza wypływa ze źródeł zlokalizowanych w Bzowie (405 m n.p.m.), których średnioroczna wydajność wynosi 3,7 dm3/s. Jej głównym dopływem w granicach gminy jest potok Kierszula. Część terenu Zawiercia jest zmeliorowana i wyposażona w podziemną sieć drenarską. Na terenie gminy funkcjonuje jeden zbiornik pochodzenia naturalnego (staw Łakoty), pozostałe zbiorniki są to niewielkie, pochodzenia antropogenicznego – w wyrobiskach i zapadliskach terenu oraz zbiorniki przeciw powodziowe. Na terenie gminy dla Warty zostały wyznaczone przez RZGW w 2009 roku obszary bezpośredniego zagrożenia powodzią o prawdopodobieństwie wystąpienia p=1%. Dla Czarnej Przemszy Państwowa Służba Hydrogeologiczna wyznaczyła obszary zagrożone podtopieniami. WODY PODZIEMNE Na obszarze gminy znajdują się cztery piętra wodonośne: czwartorzędowe (najpłytsze, mało zasobne, wykorzystywane lokalnie), jurajskie (składa się z trzech poziomów, najbardziej zasobne i najczęściej wykorzystywany jest poziom górnojurajski), triasowe i dewońskie. Występują tu trzy szczelinowo-krasowe główne zbiorniki wód podziemnych: Nr 326 GZWP Zbiornik Częstochowa (E) jest to zbiornik krasowo-szczelinowy w utworach górnojurajskich o powierzchni 3257 km2 i zasobach dyspozycyjnych 1020 tys. m3/d. Średnia głębokość ujęć wynosi 160 m. Nr 327 GZWP Lubliniec-Myszków jest to zbiornik krasowo-szczelinowy w utworach środkowotriasowych o powierzchni 1729 km2 i zasobach dyspozycyjnych 312 tys. m3/d. Średnia głębokość ujęć wynosi 135 m. Nr 454 GZWP Olkusz-Zawiercie jest to zbiornik krasowo-szczelinowy w utworach środkowotriasowych o powierzchni 732 km2 i zasobach dyspozycyjnych 391 tys. m3/d. Średnia głębokość ujęć wynosi 100 m. 6.1.1.4.Gleby Jakość gleb na obszarze gminy można określić jako średnie. Dominują gleby klasy bonitacyjnej IV i niższej, występują niewielkie płaty gleb klasy IIIa i IIIb. Dominującym kompleksem rolniczoglebowym w Zawierciu są kompleksy żytni oraz pszenny wadliwy, wytworzone na glebach 25 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA inicjalnych, rędzinach, bielicowych i pseudobielicowych. Na niewielkich płatach gleb brunatnych wykształciły się kompleksy pszenny dobry oraz żytni bardzo dobry. 6.1.1.5.Powietrze Cechy klimatu Zawiercia (wg Atlasu klimatycznego Polski): średnia roczna temperatura powietrza – ok. 7,5°C średnia liczba dni przymrozkowych (temperatura min < 0 °C) – 112-130 okres wegetacji (średnia temperatura >5 °C) – 210-220 dni średnie roczne sumy opadu – 600-650 mm (minimum: styczeń-marzec, maksimum: lipiec) średnia liczba z opadem – 169 średnia liczba dni z burzą – 26 średnia liczba dni z mgłą – 38 dominujące wiatry z sektora południowo-zachodniego i południowego średnia prędkość wiatru – 2,3 m/s długość zalegania pokrywy śnieżnej – od 70 dni na zachodzie i do 80 dni na wschodzie Na terenie gminy występują różne warunki topoklimatyczne, w związku z czym można tu wyróżnić: topoklimat terenów wysoczyzny topoklimat lasów topoklimat terenów podmokłych i wód topoklimat terenów zabudowanych Zanieczyszczenie powietrza na terenach zurbanizowanych wywołane jest przez emisje zanieczyszczeń do atmosfery (zakłady przemysłowe, kotłownie, paleniska domowe, transport, składowiska odpadów i rolnictwo – głównie ze spalania paliw) oraz przez niski udział powierzchni biologicznie czynnej na działkach budowlanych. Teren miasta Zawiercie należy do strefy śląskiej Pl.24.00.b.19 dla celów oceny jakości powietrza pod kątem zawartości ozonu oraz do strefy tarnogórsko-będzińskiej Pl.24.10.z.03 dla celów oceny jakości powietrza pod kątem zawartości dwutlenku siarki, dwutlenku azotu, tlenku azotu, tlenku węgla i benzenu, pyłu zawieszonego PM10 oraz zawartego w tym pyle ołowiu, arsenu, kadmu, niklu i benzo(a)pirenu3. Ze względu na przekroczenia poziomu docelowego benzo(a)pirenu (BaP), pyłu PM10, pyłu PM2,5 oraz ozonu strefę śląską zaliczono do klasy C zarówno pod kątem ochrony zdrowia jak i ochrony roślin. Ze względu na stężenie pozostałych substancji strefę tarnogórsko-będzińskiej zaliczono do klasy A. 6.1.1.6.Klimat akustyczny Źródłem hałasu w gminie jest sieć komunikacyjna – linie kolejowe oraz droga krajowa nr 78. Wpływ na to ma zły stan techniczny dróg oraz duża intensywność ruchu (droga nr 78 przebiega przez centrum miasta). 6.1.1.7.Pola elektromagnetyczne W granicach gminy promieniowanie niejonizujące występuje w ograniczonym zakresie. Jego źródłem są sieci elektroenergetyczne wysokiego napięcia oraz nadajniki sieci GSM. Natężenie tego promieniowania nie powoduje istotnego zagrożenia dla środowiska i ludzi. Nie rejestruje się promieniowania jonizującego. 6.1.2. Środowisko biotyczne 6.1.2.1.Lasy Lasy zajmują 1830 ha, co stanowi 20,9% powierzchni miasta. Wskaźnik lesistości jest więc niższy od średniej na każdym szczeblu administracyjnym (powiat zawierciański 30,1%, województwo śląskie 31,8%, Polska 29,2%). Struktura własności lasów jest rozdzielona po równo między własność prywatną (50,9%) a własność Skarbu Państwa. Lasy państwowe Zawiercia administrowane są przez 3 Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz.U. 2008.52.310) 26 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA nadleśnictwa Siewierz (509,6 ha) oraz Olkusz (258,6 ha). Pozostałe lasy (1022 ha) administrowane są przez Nadleśnictwo Siewierz na zlecenie Starosty powiatu zawierciańskiego. Lasy na terenie Zawiercia są lasami wielofunkcyjnymi – obok funkcji gospodarczych spełniają funkcje: ochronne, dydaktyczne, rekreacyjno-turystyczne, ekologiczne i krajobrazowe. Wszystkie lasy w Zawierciu (za wyjątkiem części pododdziałów 210d, i, j, k przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod korytarz projektowanej drogi głównej ruchu przyspieszonego – obwodnicy Poręby i Zawiercia – w ciągu drogi krajowej nr 78) zostały uznane za ochronne na mocy decyzji Ministra Środowiska: DL-lp-0233-1/0103/09 z dnia 16 stycznia 2009 r. oraz DL-lpm-612-6/6847/12/JŁ z dnia 17 lutego 2012 r. a także Zarządzenia nr 32 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z 25 maja 1993 r. Drzewostan reprezentowany jest przez 20 gatunków drzew, m.in.: sosnę (60%), brzozę, buk zwyczajny, olchę czarną, modrzew europejski, dąb szypułkowy i czerwony, oraz coraz liczniejsze gatunki obcego pochodzenia: sosnę czarną, sosnę wejmutkę, sosnę smołową, sosnę banksa, dąb czerwony, daglezję zieloną, kasztanowiec, topolę (nieustalone odmiany hodowlane) i robinię akacjową. Kompleksy leśne są niejednorodne i rozdrobnione. Na terenie Zawiercia występują następujące typy siedliskowe lasu: I grupa ubogich typów siedliskowych obejmująca lasy, w tym: bór suchy (Bs), bór świeży (Bśw), II grupa średniożyznych typów siedliskowych obejmująca lasy mieszane, w tym: bór mieszany (BM), bór mieszany świeży (BMśw), III grupa żyznych typów siedliskowych obejmująca lasy mieszane. 6.1.2.2.Fauna i flora FLORA ORAZ GRZYBY Na terenie gminy występują różnorodne siedliska roślinne. Poza siedliskami leśnymi występują zbiorowiska: roślinności bagiennej, segetalnej, zaroślowej, nitrofilne i ciepłolubne zarośla okrajkowe, roślinność łąk pastwisk, murawy napiaskowe oraz roślinność ruderalna. Pełnią one różne funkcje przyrodnicze, zależne od charakteru zbiorowiska. FAUNA Obszar gminy charakteryzuje się dużą różnorodnością środowiska przyrodniczego. Jest powiązany z pobliskimi kompleksami leśnymi, środowiskiem wodnym oraz charakterystycznym środowiskiem Jury, co sprzyja obecności wielu gatunków zwierząt z różnych środowisk. Z większych ssaków na terenie Zawiercia spotkać można lisy, jenoty, sarny, dziki, daniele i bobry. 6.1.2.3.System przyrodniczy gminy 1) 2) 3) W skład systemu przyrodniczego gminy wchodzą: obszar nadrzędny – tereny wchodzące w skład Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd”, w tym obszaru Natura 2000 Ostoja Kroczycka PLH 240032 obszary wspomagające: tereny leśne – obszar regeneracji wymiany powietrza o znaczeniu ponadlokalnym, rzeki: Warta oraz Czarna Przemsza – główne osie hydrologiczne, obniżenie dolinne dopływów Warty: potoku Łośnickiego (Strumień) i potoku Rak oraz potoku Kierszula – dopływu Czarnej Przemszy – poboczne osie hydrologiczne, staw ornitologiczny w Blanowicach, podmokłe łąki „Markowizna” w dolinie Czarnej Przemszy, podmokłe łąki „Kosowska Niwa”, obszary uzupełniające – tereny zieleni urządzonej, tereny sportu i rekreacji położone przeważnie na obszarze zurbanizowanym, tereny cmentarzy, ogrody działkowe, tereny wykorzystywane rolniczo tereny zabudowy mieszkaniowej i inne tereny zurbanizowane lub projektowane do urbanizacji o dużym udziale powierzchni biologicznie czynnej i większej ekstensywności. Pod względem przyrodniczym obszar gminy można podzielić na dwie diametralne różne części: wschodnią i zachodnią. Część wschodnią stanowi Park Krajobrazowy „Orlich Gniazd” wraz z otuliną, obejmujący tereny leśne i rolnicze oraz obszar Natura 2000 Ostoja Kroczycka. Część zachodnia ma 27 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA dużo mniejsze znaczenie przyrodnicze, co wynika z wysokiego stopnia zabudowy oraz jej zwartości. Powiązania przyrodnicze w tej części funkcjonują dzięki: zieleni parkowej, zieleni nieurządzonej, zieleni przyulicznej i przydomowej. Poza terenami silnie zabudowanymi funkcje przyrodnicze pełnią również pola uprawne oraz byłe tereny rolnicze a obecnie odłogowane. W ramach struktury funkcjonalno-przestrzennej gminy system ten współtworzą tereny oznaczone symbolami: L, R, Z, ZE, ZC, ZD, ZP, ZR. Na obszary korytarzy wymiany powietrza składają się tereny wymienione w punktach 1, 2 oraz tereny kolejowe i ulice położone zgodnie z dominującymi kierunkami wiatrów. 6.1.2.4.Walory krajobrazowe O walorach krajobrazowych danego obszaru stanowią zarówno tereny przyrodnicze (otwarte) jak również tereny zurbanizowane (zainwestowane). Obszar gminy, ze względu na urozmaiconą morfologię terenu, cechuje się wysokimi walorami krajobrazowymi. Z tego względu gminę można podzielić na część wschodnią i zachodnią. Część wschodnią stanowi fragment Jury Krakowsko-Częstochowskiej, należący do Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd”. Krajobraz rolniczy przeplata się z licznymi skupiskami leśnymi i zadrzewieniami. Tereny zieleni występują na stromych stokach, w dolinach i zagłębieniach. Całość urozmaicają ostańce wapienne, które występują na północ od Żerkowic i na wschód od Skarżyc. Część zachodnia gminy charakteryzuje się dużym udziałem terenów zainwestowanych. Tereny otwarte to głównie lasy, tereny zieleni urządzonej, nieliczne tereny rolne. Przebiegające tędy doliny Warty, Czarnej Przemszy oraz innych cieków wzbogacają krajobraz miasta. Na terenach zainwestowanych ustanowione zostały strefy ochrony krajobrazu, w następujących planach miejscowych: Uchwała Nr XLIII/476/2002 z dnia 1 października 2002 r. – Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia – przy ul. Okiennik (obręb Skarżyce) Uchwała Nr XLIII/477/2002 z dnia 1 października 2002 r. – Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia – dla gruntów Nr 90/9, 90/10 przy ul. Okiennik (obręb Skarżyce) Uchwała Nr XLIII/478/2002 z dnia 1 października 2002 r. – Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia – przy ul. Jurajskiej (obręb Żerkowice) Uchwała Nr XLIII/480/2002 z dnia 1 października 2002 r. – Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia – przy ul. Przyjaźni (obręb Blanowice) Uchwała Nr XXVII/345/08 dnia 24 września 2008 r. – w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla rurociągu tlenu do huty CMC Zawiercie Uchwała Nr XLIX/634/10 z dnia 31 marca 2010 r. – w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących Strefę Aktywności Gospodarczej w Zawierciu – Obszar „A” położony w rejonie ulic: Wojska Polskiego, Myśliwskiej i projektowanej drogi głównej Uchwała Nr LIV/669/10 z dnia 30 czerwca 2010 r. – w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących dzielnice: Blanowice, Borowe Pole, Kromołów i Warty 6.2. Ochrona środowiska 6.2.1. Zawiercie na tle systemów chronionych w Polsce System przyrodniczy gminy Zawiercie jest połączony z korytarzami ekologicznymi o znaczeniu ponadregionalnym: Doliną Warty i Czarnej Przemszy oraz lasy położone w Marciszowie i w południowo-zachodniej części Kromołowa. Obejmują one: korytarz migracji ptaków „Lasy Lublinieckie – Jura Krakowsko-Częstochowska” – o znaczeniu regionalnym, biegnie wzdłuż południowej granicy gminy, w rejonie Markowizny, korytarz migracji ssaków kopytnych „K/LS-LO/LZ, łączy Lasy Siewierskie z Lasami Olsztyńskimi i Złotopotockimi. obszar węzłowy ssaków kopytnych „lasy Siewierskie”, 28 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA korytarz migracji ssaków drapieżnych „D/LL-E”, łączący lasy Lublinieckie z kompleksami leśnymi położonymi w południowej części Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd”, oraz „D/JURA-N”, łączący lasy południowej części Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd” z doliną Warty. Obejmujący wschodnią część gminy Park Krajobrazowy Orlich Gniazd jest obszarem węzłowym o znaczeniu międzynarodowym 30M sieci ECONET. Zapewnia on połączenie między Specjalnymi Obszarami Ochrony Natury 2000, Ostoją Kroczycką (PLH 240032) na północy, Buczyną w Szypowicach i Lasem Niwiskim (PLH 240034) na wschodzie, a Ostoją Środkowojurajską (PLH 240009) na południu. Ponad to przez gminę przebiegają dwa korytarze spójności o randze międzynarodowej: Górnej Warty (M8) oraz Przemsza (M12). Zostały one wyznaczone w ramach projektu zleconego przez Ministerstwo Środowiska. 6.2.2. Formy ochrony przyrody w gminie ustanowione na podstawie Ustawy o ochronie przyrody Z wymienionych w Art. 6 Ustawy o ochronie przyrody form ochrony przyrody na terenie Zawiercia występuje park krajobrazowy oraz OZW Natura 2000. 6.2.2.1.Park Krajobrazowy Orlich Gniazd Park Krajobrazowy „Orlich Gniazd” powołany został na podstawie uchwały nr III/11/80 Wojewódzkiej Rady Narodowej w Katowicach z 20 czerwca 1980 r. oraz Rozp.17/95 Woj. Katowickiego z 1 lutego 1995 r. (Dz. Urz. Woj. Katowickiego Nr 3/95). 6.2.2.2.Obszary Natura 2000 PLH140032 Ostoja Kroczycka w granicach miasta Zawiercie obejmuje obszar 1,73 km2, co stanowi 12,5% całego obszaru Ostoi Kroczyckiej. W styczniu 2011 roku obszar ten został zaklasyfikowany jako obszar o znaczeniu wspólnotowym (OZW). Ważnymi dla Europy typami siedlisk przyrodniczych (z Zał. I Dyr. Siedliskowej) są: formacje z jałowcem pospolitym Juniperus communis na wrzosowiskach lub murawach nawapiennych (kod 5130), murawy kserotermiczne (Festuco-Brometea i ciepłolubne murawy z Asplenion septentrionalis-Festucion pallentis) – priorytetowe są tylko murawy z istotnymi stanowiskami storczyków (kod 6210), wapienne ściany skalne ze zbiorowiskami Potentilletalia caulescentis (kod 8210), żyzne buczyny (Dentario glandulosae-Fagenion, Galio odorati-Fagenion) (kod 9130), ciepłolubne buczyny storczykowe (Cephalanthero-Fagenion) (9150). Chronionym ssakiem jest nocek Brandta. Chronionymi roślinami są: Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris), Mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi), Dzwonek syberyjski (Campanula sibirica), Dziewięćsił bezłodygowy (Carlina acaulis), Buławnik wielokwiatowy (Cephalanthera damasonium), Pomocnik baldaszkowy (Chimaphila umbellata), Żłobik koralowy (Corallorhiza trifida), Goździk majowy (Dianthus gratianopolitanus), Kostrzewa blada (Festuca pallens), Goryczka krzyżowa (Gentiana cruciata), Goryczuszka orzęsiona (Gentianella ciliata), Rojownik pospolity (Jovibarba sobolifera), Widłak goździsty (Lycopodium clavatum), Zaraza Bartlinga (Orobanche bartlingii), Paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare), Parzoch szerokolistny (Porella platyphylla), Skalica gronkowa (Saxifraga paniculata), 29 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Kozłek trójlistkowy (Valeriana tripteris). 6.2.2.3.Ochrona gatunkowa roślin, zwierząt i grzybów ROŚLINY I GRZYBY Na terenie Zawiercia stwierdzono występowanie następujących gatunków roślin chronionych: Tabela 4 Ochrona gatunkowa roślin, porostów i grzybów Lp. 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. Nazwa łacińska Anemone sylvestris L. Aquilegia vulgaris L. Aruncus sylvestris L. Atropa belladonna L. Carlina acaulis L. Centaurium erythraea Rafn. Cephalanthera damasonium Mill. Cephalanthera longifolia (Huds.)Fritsch. Cephalanthera rubra (L.) Rich. Chimaphila umbellata (L.)W.P.C BARTON Colchicum autumnale L. Corallorhiza trifida Chatelain Cypripedium calceolus L. Dactylorhiza maculata L. Daphne mezereum L. Dictamnus albus L. Digitalis grandiflora MILL. Drosera anglica Hudson Drosera intermedia Hayne Drosera rotundifolia L. Epipactis atrorubens HOFFM. Epipactis helleborine (L.) Crantz) Epipactis palustris L. Equisetum telmateia Ehrh. Euphorbia epithymoides L. Galanthus nivalis L. Gentiana (Gentianella) ciliata (L.) Barkh. Gladiolus imbricatus L. Hacquetia epipactis Neck.ex DC. Hepatica nobilis MILL. Iris sibirica L. Jovibarba sobolifera (Sims) Opiz Ledum palustre L. Lilium martagon L. Liparis loeselii (L.) Rich. Listera opata L. Lycopodium annotinum L. Lycopodium clavatum L. Malaxis monophyllos (L.) Sw. Matteucia struthiopteris (L.) Tod. Neottia nidus-avis (L.)L.C.M.Rich Orchis spp. Platanthera biforia (L.)L.C.M.Rich Polypodium vulgare L. Taxus baccata L. Trollius europaeus L. Veratrum lobelianum Bernh. Morchella esculenta (L.) Pers. Morchella conica Pers. Polyporus umbellatus Pers. Bryum neodamense Cladoniceae spp. Peltigera canian Parmeliaceae spp. Allium ursinum L. Vinca minor L. Primula elatior (L.)Hill. Primula veris (officinalis) L. Asarum europaeum L. Ononis spinosa L. Convallaria majalis L. Frangula alnus MILL. Galium odoratum (L.) SCOP. Nazwa polska Zawilec wielkokwiatowy Orlik pospolity Parzydło leśne Pokrzyk wilcza-jagoda Dziewięćsił bezłodygowy Centuria zwyczajna (posp.) Buławnik wielkokwiatowy Buławnik mieczolistny Buławnik czerwony Pomocnik baldaszkowy Zimowit jesienny Żłobik koralowy Obuwik pospolity Kukułka plamista Wawrzynek wilczełyko Dyptam jesionolistny Naparstnica zwyczajna Rosiczka długolistna Rosiczka pośrednia Rosiczka okrągłolistna Kruszczyk rdzawoczerwony Kruszczyk szerokolistny Kruszczyk błotny Skrzyp olbrzymi Wilczomlecz(ostromlecz) pstry Śnieżyczka przebiśnieg Goryczka(goryczuszka)orzęsiona Mieczyk dachówkowaty Cieszynianka wiosenna Przylaszczka pospolita Kosaciec syberyjski Rojnik (rojownik) pospolity Bagno zwyczajne Lilia złotogłów Lipiennik Loesela Listera jajowata Widłak jałowcowaty Widłak goździsty Wyblin jednolistny Pióropusznik strusi Gnieźnik leśny Storczyk spp. Podkolan biały Paprotka zwyczajna Cis pospolity Pełnik europejski Ciemiężyca zielona Smardz jadalny Smardz stożkowaty Żagiew okółkowa Prątnik brandenburski Chrobotkowate Pawężnica psia Tarczownicowate Czosnek niedźwiedzi Barwinek pospolity Pierwiosnka wyniosła Pierwiosnka wiosenna Kopytnik pospolity Wilżyna ciernista Konwalia majowa Kruszyna pospolita Galium odoratum (L.) SCOP. 30 Status ochrony* C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C Cz Cz Cz Cz Cz Cz Cz Cz Cz Ochrona** V EN, E V Natura 2000 VU, V V EN, E E E V V VU V Natura 2000 VU, E LR, R VU V PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Lp. Nazwa łacińska Nazwa polska Status ochrony* Ochrona** 64. Hedera helix L. Bluszcz pospolity Cz 65. Viburnum opulus L. Kalina koralowa Cz * Ustawa o ochronie przyrody (Dz.U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zm.), C – ochrona ścisła, Cz – ochrona częściowa ** Czerwona lista roślin i grzybów Polski (2006); gatunek narażony na wyginięcie (kat. zagrożenia: V), gatunek wymierający (kat. zagrożenia: E), gatunek rzadki (kat. zagrożenia: R), Polska Czerwona Księga; gatunek zagrożony (kat. zagrożenia: EN), gatunek narażony (kat. zagrożenia: VU), gatunek niższego ryzyka (LR). ZWIERZĘTA Tabela 5 Ochrona gatunkowa zwierząt Lp. I 1. II 1. III 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. IV 1. V 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. VI 1. 2. 3. 4. 5. V 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. 17. 18. 19. 20. 21. 22. Nazwa łacińska HIRUDINIAE Hirudo medicinalis L. ARACHNIDA Argiope bruennichi Scopoli INSECTA Leucorrhinia pectoralis Lycaena dispar Haworth Maculinea teleius Ber. Maculinea nausithous Proserpinus proserpina Pallas Bombus spp. Bombus lapidarium L. Bombus terrestris L. Carabus spp. Formica polyctena Formica rufa GASTROPODA Helix pomatia L. AMPHIBIA Bombina bombina L. Triturus vulgaris L. Triturus alpestris Laurenti Triturus cristatus Laurenti Bufo bufo L. Bufo viridis Lau. Bufo calamita Laurenti Hyla arboreta L. Rana arvalis L. Rana esculenta L. Nazwa polska PIJAWKI Pijawka lekarska PAJĘCZAKI Tygrzyk paskowany OWADY Zalotka większa Czerwończyk nieparek Modraszek telejus Modraszek nausitous Postojak wiesiołkowiec trzmiele - wszystkie gatunki, z wyjątkiem: trzmiela kamiennika - trzmiela ziemnego biegacz - wszystkie gatunki Mrówka ćmawa Mrówka rudnica ŚLIMAKI Ślimak winniczek PŁAZY Kumak nizinny Traszka zwyczajna Traszka górska Traszka grzebieniasta Ropucha szara Ropucha zielona Ropucha paskówka Rzekotka drzewna Żaba moczarowa Żaba wodna Status ochrony* Ochrona** C NT/ LR/nt Rana temporaria L. REPTILIA Anguis fragilis L. Lacerta agilis L. Zootoca vivipara Jacquin Natrix natrix L. Vipera berus L. AVES Accipiter gentilis Accipiter nisus Acrocephalus arundinaceus Acrocephalus palustris Bechstein Acrocephalus scirpaceus Hermann Alauda arvensis Anas querquedula Anthus campestris L. Anthus pratensis L. Anthus trivialis L. Apus apus L. Buteo buteo Carduelis cannabina l. Carduelis carduelis Carduelis chloris Certhia brachydactyla C. L. Brehm Charadrius dubius Scopoli Ciconia ciconia Ciconia nigra Coccothraustes coccothraustes L. Corvus corax L Corvus corone cornix L Żaba trawna GADY Padalec zwyczajny Jaszczurka zwinka Jaszczurka żyworodna Zaskroniec zwyczajny Żmija zygzakowata PTAKI Jastrząb gołębiarz Krogulec Trzciniak Łozówka Trzcinniczek Skowronek polny Cyranka Świergotek polny Świergotek łąkowy Świergotek drzewny Jerzyk Myszołów zwyczajny Makolągwa Szczygieł Dzwoniec Pełzacz ogrodowy Sieweczka rzeczna Bocian biały Bocian czarny Grubodziób Kruk Wrona siwa C 31 C C C C C C C Cz C Cz Cz LC NT NT NT/ LR/nt NT/ LR/nt Cz C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C Cz C LC LC LC LC LC LC LC LC LC chr. w okresie 1.III31.V LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Lp. 23. 24. 25. 26. 27. 28. 29. 30. 31. 32. 33. 34. 35. 36. 37. 38. 39. 40. 41. 42. 43. 44. 45. 46. 47. 48. 49. 50. 51. 52. 53. 54. 55. 56. 57. 58. 59. 60. 61. 62. 63. 64. 65. 66. 67. 68. 69. 70. 71. 72. 73. 74. 75. 76. 77. 78. 79. 80. 81. 82. 83. 84. 85. 86. 87. 88. 89. 90. 91. 92. 93. Nazwa łacińska Corvus monedula L Coturnix coturnix L. Cuculus canorus Dendrocopos major Dendrocopos minor Dryocopus martinus Emberiza calandra L. Emberiza citrinella Emberiza hortulana L. Emberiza schoeniclus L. Erithacus rubecula L. Falco tinnunculus L. Ficedula hypoleuca Pallas Fringilla coelebs Gallinago gallinago L. Gallinula chloropus L. Garrulus glandarius Grus grus Hippolais icterina Vieillot Jynx torquilla L. Lanius collurio L. Lanius excubitor Larus ridibundus L. Locustella naevia L. Luscinia megarhynchos C.L. Brehm Motacilla alba L. Motacilla flava L. Muscicapa striata Oenanthe oenanthe L. Oriolus oriolus Parus ater Parus caeruleus Parus major Parus palustris Passer domesticus Passer montanus Pernis apivorus Phoenicurus ochruros Gmelin Phylloscopus collybita Vieillot Phylloscopus sibilatrix Bechstein Phylloscopus trochilus L. Pica pica Picus canus Gmelin Podiceps cristatus Podiceps grisegena Poecile montana Conrad Prunella modularis L. Pyrrhula pyrrhula Rallus aquaticus L. Regulus regulus L. Remiz pendulinus L. Saxicola rubetra L. Saxicola torquat L. Serinus serinus L. Sitta europaea L. Sterna hirundo L. Streptopelia decaocto Friv. Streptopelia turtur L. Sturnus vulgaris Sylvia atricapilla L. Sylvia borin Sylvia communis Sylvia curruca L. Tringa tetanus L. Troglodytes troglodyte L. Turdus merula Turdus philomelos Turdus pilaris L. Turdus viscivorus L. Upupa epops Vanellus vanellus L. Nazwa polska Kawka Przepiórka Kukułka Dzięcioł duży Dzięciołek Dzięcioł czarny Potrzeszcz Trznadel Trznadel ortolan Potrzos Rudzik Pustułka Muchołówka żałobna Zięba Bekas, kszyk Kokoszka wodna Sójka Żuraw Zaganiacz Krętogłów Dzierzba gąsiorek Dzierzba srokosz Mewa śmieszka Świerszczak Słowik rdzawy Pliszka siwa Pliszka żółta Muchołówka szara Białorzytka Wilga Sikora sosnówka Sikora modra Sikora bogatka Sikora uboga Wróbel domowy Mazurek Trzmielojad Kopciuszek Pierwiosnek Świstunka Piecuszek Sroka Dzięcioł zielonosiwy Perkoz dwuczuby Prekoz rdzawoszyi Sikora czarnogłowa Pokrzywnica Gil Wodnik Mysikrólik Remiz Pokląskwa Kląskawa Kulczyk Kowalik Rybitwa zwyczajna Sierpówka, synogarlica turecka Turkawka Szpak Pokrzewka czarnołbista Pokrzewka ogrodowa Cierniówka Piegża Krwawodziób Strzyżyk Kos Drozd śpiewak Drozd kwiczoł Drozd paszkot Dudek Czajka 32 Status ochrony* C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C Cz C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C C Ochrona** LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC LC PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Lp. VII 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. 10. 11. 12. 13. 14. 15. 16. Nazwa łacińska MAMMALIA Eptesicus serotinus Schreber Erinaceus europaeus Lutra lutra Nazwa polska Status ochrony* Ochrona** SSAKI Mroczek późny C Jeż europejski C Wydra – z wyjątkiem występującej na Cz terenie stawów rybnych uznanych za obręby hodowlane Mustela erminea Gronostaj C Mustela nivalis Łasica C Myotis brandtii Nocek wąsatek Brandta C Myotis daubentonii Nocek rudy C LC Myotis myotis Nocek duży C LC Myotis mystacinus Nocek wąsatek C LC Myotis nattereri Nocek Natterera C LC Plecotus auritus Nocek brunatny C LC Rhinolophus hipposideros Bech. Podkowiec mały C LC Sciurus vulgaris Wiewiórka pospolita C Sorex araneus L. Ryjówka aksamitna C LC Sorex minutus L. Ryjówka malutka C LC Talpa europaea Kret z wyjątkiem występującego na Cz terenie ogrodów, upraw ogrodniczych, szkółek, lotnisk, ziemnych konstrukcji hydrotechnicznych oraz obiektów sportowych. * Ustawa o ochronie przyrody (Dz.U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1220 ze zm), C – ochrona ścisła, Cz – ochrona częściowa ** „Czerwona lista zwierząt zagrożonych i ginących w Polsce” (Głowaciński 2002) w Polsce: VU - narażony na wyginięcie NT - gatunek pospolity, ale uznany za bliski zagrożenia LC - zagrożone wyginięciem, niższego ryzyka, najmniejszej troski Międzynarodowa Unia Ochrony Przyrody i Jej Zasobów (ang. IUCN), gatunek bliski zagrożenia – LR/nt (Hilton-Taylor 2000). 6.2.3. Obszary i obiekty chronione na podstawie przepisów o ochronie zabytków Na terenie Zawiercia występują dwie formy ochrony zabytków wymienione w art. 7 Ustawy z 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami: wpis do rejestru zabytków ustalenia ochrony w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego Tabela 6 Obiekty i obszary wpisane do rejestru zabytków L.p. OBIEKT ADRES NR REJESTRU DATA WPISU 1 Budynek kościoła parafialnego p.w. Świętych Apostołów Piotra i Pawła, wzniesiony w latach 1896-1903 w stylu neogotyckim wg projektu arch. Hugo Kudera Zawiercie, ul. Sienkiewicza 4 A/298/10 26.02.2010 2 Układ urbanistyczny osiedla robotniczego TAZ – rozplanowanie osiedla w postaci układu szachownicowego, na który składają się ulice Bohaterów Westerplatte i Niedziałkowskiego, założone równolegle wraz z przecinającymi je pod kątem prostym uliczkami pieszymi; -zabudowa: a) mieszkaniowa przy ul. Niedziałkowskiego 1, 3, 22i 23 oraz Bohaterów Westerplatte 4 i 6 b) budynki użyteczności publicznej: szkoła, dawny Dom Ludowy, dawna resursa, dawna łaźnia, dawny kościół ewangelicki c) willa dyrektora (obecnie biblioteka) - zieleń osiedlowa i ogólnoużytkowa Zawiercie, ulice Bohaterów Westerplatte i Niedziałkowskiego A/1428/91 10.07.1991 3 Zespół willowy – willa, budynek mieszkalno-gospodarczy (oficyna) i ogród z przedogrodem, otoczony ogrodzeniem Zawiercie, ul. 3 Maja 2 A/1494/92 4 Dwór z 1 poł. XIX w., przebudowany po 1914 r., murowany, tynkowany Zawiercie Bzów A/787/67 5 Kościół parafialny p.w. św. Mikołaja z XVI w., rozbudowany w XIX w. Zawiercie Kromołów A/775/67 17.06.1967 6 Cmentarz żydowski, stalle nagrobne z reliefowanymi przedstawieniami oraz nagrobki Zawiercie Kromołów A/774/67 17.06.1967 7 Ruiny zamku z XIV w., od XVII w. w ruinie Zawiercie Morsko A/790/67 8 Kościół parafialny p.w. Świętej Trójcy i św. Floriana, wczesnobarokowy, XVI/XVII w. Zawiercie Skarżyce, A/785/67 33 27.08.1992 17.06.1967 07.10.1967 17.06.1967 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA L.p. OBIEKT ADRES NR REJESTRU DATA WPISU A/786/67 17.06.1967 ul. Skarżycka 11 9 Kostnica – pierwotnie Ogrójec przy kościele parafialnym p.w. Świętej Trójcy i św. Floriana Zawiercie Skarżyce, ul. Skarżycka 11 Źródło: Dane Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków Część z obowiązujących na terenie miasta miejscowych planów zagospodarowania wprowadziło ustalenia ochrony zarówno obiektów zabytkowych, jak i obszarów – wyznaczając w planie strefy ochrony (konserwatorskiej, archeologicznej, krajobrazowej). Tabela 7 Obiekty i obszary znajdujące się w gminnej ewidencji zabytków (w tym obiekty wskazane do ujęcia w wojewódzkiej ewidencji zabytków) obiekty objęte ochroną oznaczenie mpzp Uchwała nr XLIII/472/02 z dnia 1 października 2002 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia - tereny przemysłowoskładowe - część wschodnia z otoczeniem i osiedlem Łośnice – Wierczki Uchwała nr XLIII/473/02 z dnia 1 października 2002 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia - część południowozachodnia Uchwała Nr XII/131/07 z dnia 29 sierpnia 2007 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących dzielnice: Bzów, Karlin, Pomrożyce, Skarżyce i Żerkowice zespół zabudowy walcowni bruzdowej oraz budynki przy ulicy Okólnej – portiernia wschodnia, zespół zabudowy osiedla robotniczego budynek byłej dyrekcji, tłoczkarnia, laboratorium, straż pożarna i ambulatorium budynki objęte ewidencją Służby Ochrony Zabytków Stary Rynek 1* Apteczna 16 Marszałkowska 39 Ciasna 5 Ciasna 7 Towarowa 6 1. obiekty zabytkowe znajdujące się w „Ewidencji dóbr kultury nie wpisanych do Rejestru Zabytków”: 1) Bzów – ul. Poległych (naprzeciw dworu) – kapliczka Św. Jana Nepomucena – słupowa, bielona z daszkiem – I poł. XIX w. 2) Karlin – ul. Karlińska – kapliczka naziemna, ołtarzykowa, dach dwuspadowy z wieżyczką – XIX w. 3) Żerkowice – ul. Fredry – kapliczka naziemna, ołtarzykowa, murowana z kamienia łamanego, dach dwuspadowy z wieżyczką nad wejściem – XVIII/XIX w. 4) Skarżyce – cmentarz katolicki przy ul. Skarżyckiej z kaplicą otwartą typu grota (zbudowana z kamienia) 5) Skarżyce – przed kościołem parafialnym figura Św. Floriana na ostańcu skalnym – XIX w. oraz krzyż metalowy na postumencie z 1866 r. 6) Skarżyce – przy drodze do Blanowic – kaplica naziemna, ołtarzykowa z krzyżem metalowym nad wejściem, XIX – XX w. 2. PomnikiI: 1) Bzów – przy ul. Matejki 2) Karlin - przy ul. Suliny Uchwała Nr XII/132/07 z dnia 29 sierpnia 2007 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszarów stanowiących tereny rekreacyjno-turystyczne – rejon zamku Morsko Uchwała Nr XV/174/07 z dnia 24 października 2007 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszaru obejmującego rejon osiedla Stawki i tereny przemysłowoskładowe Uchwała Nr XV/177/07 z dnia 24 października dominanta przestrzenna – ruiny zamku „Morsko” obiekt o wysokich walorach kulturowych – fortyfikacje ziemne (rowy przeciwczołgowe) oznaczone numerami od 1 do 18 na rysunku planu, obiekty o wartości historycznej: 1) Budynki mieszkalne przy ul. Staroszkolnej nr: 3, 5, 7, 9, 11 wraz z budynkami gospodarczymi, 2) Budynki mieszkalne przy ul. 11 Listopada nr: 8, 10, 12, 14, 16, 18 wraz z budynkami gospodarczymi, 3) Budynek mieszkalny przy ul.11 Listopada 20 (dawny szpital), 4) Kamienica przy ul.11 Listopada 7, róg ul. Krótkiej, 5) Hala dawnej tkalni, 6) Hala dawnej tkalni, 7) Budynek dawnej przędzalni odpadków bawełny, 8) Budynek dawnej mieszanki odpadków, 9) Budynek dawnej rytowni i drapalni, 10) Budynek dawnej farbiarni, 11) Warsztat, 12) Budynek dawnej kuchni i laboratorium, 13) dwa nadziemne łączniki budynków, 14) Dawna blicharnia, 15) Dawna kotłownia, 16) Komin fabryczny, 17) Krzyż zlokalizowany przy ul.11 Listopada, 18) Mur odgradzający tereny przemysłowe od strony torów kolejowych oznaczone na rysunku planu graficznie i numerami od 1 do 16, zabytki nieruchome, posiadające wartość historyczną i stanowiące przykłady lokalnej tradycji budowlanej: 34 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA oznaczenie mpzp 2007 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszaru obejmującego dzielnicę Śródmieście i osiedle Centrum Uchwała Nr XLV/606/09 z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących Śródmieście – część II Uchwała Nr XLIX/634/10 z dnia 31 marca 2010 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących Strefę Aktywności Gospodarczej w Zawierciu – Obszar „A” położony w rejonie ulic: Wojska Polskiego, Myśliwskiej i projektowanej drogi głównej Uchwała Nr LIV/669/10 z dnia 30 czerwca 2010 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących dzielnice: Blanowice, Borowe Pole, Kromołów i Warty obiekty objęte ochroną 1) kolegiata p.w. ś. Apostołów Piotra i Pawła, 2) kapliczka przy ul. Kościuszki, 3) dom mieszkalny ul. Powstańców Śląskich 7, 4) dom mieszkalny ul. Powstańców Śląskich 2, 5) dom mieszkalny ul. Sądowa 6, 6) budynek po szkole podstawowej ul Sądowa 8, 7) dom mieszkalny ul. Zegadłowicza 1, 8) budynek ul. Zegadłowicza 3, 9) Szkoła Podstawowa nr 4, 10) dom mieszkalny ul. Zegadłowicza 4, 11) budynek Banku Spółdzielczego ul. Zegadłowicza 6, 12) dom mieszkalny ul. Zegadłowicza 5, 13) dom mieszkalny ul. Zegadłowicza 11, 14) dom mieszkalny ul. Zegadłowicza 13, 15) dom mieszkalny ul. Zegadłowicza 15, 16) dom mieszkalny ul. Kościuszki 1. obejmuje się ochroną konserwatorską obiekty: 1) budynek przy ulicy Leśnej 10 w obrębie terenu ozn. symbolem 4U, ozn. na rysunku planu numerem 1; 2) hala produkcyjna w obrębie terenu ozn. symbolem 1P (na terenie Odlewni Żeliwa „Zawiercie”), ozn. na rysunku planu numerem 2; 3) budynek przy ul. Leśnej 20 w obrębie terenu ozn. symbolem 5U, ozn. na rysunku planu numerem 3; 4) budynek przy ul. Leśnej 22 w obrębie terenu ozn. symbolem 1MW,U, ozn. na rysunku planu numerem 4; 5) budynek przy ul. Leśnej 24 w obrębie terenu ozn. symbolem 1MW,U, ozn. na rysunku planu numerem 5; 6) budynek przy ul. Leśnej 12 w obrębie terenu ozn. symbolem 1P, ozn. na rysunku planu numerem 6; 7) wszystkie, niewymienione w pkt 1 do pkt 6, budynki w obrębie nieruchomości przy ulicy Leśnej 10, zlokalizowane w terenie oznaczonym symbolem 1P obejmuje się ochroną konserwatorską: a) kapliczki i krzyże przydrożne wskazane na rysunku planu: przy ul. Mrzygłodzkiej 23, 129, 169, przy skrzyżowaniu ulic Mrzygłodzkiej i Marciszowskiej, przy skrzyżowaniu ulic Mrzygłodzkiej i Przesmyk oraz przy skrzyżowaniu Myśliwskiej i Łanowej, b) budynek dawnej przędzalni przy ulicy 11 Listopada zlokalizowany w terenie oznaczonym symbolem 1U7 obejmuje się ochroną konserwatorską obiekty oznaczone na rysunku planu tj.: 1) budynki wielorodzinne zlokalizowane przy ul. Paderewskiego nr 51, 53 i 55, w obrębie terenu oznaczonego symbolem 2MW1, 2) budynek zlokalizowany przy ul. Paderewskiego 57, w obrębie terenu oznaczonego symbolem 1UO2, 3) budynek zlokalizowany przy ul. Paderewskiego 61, w obrębie terenu oznaczonego symbolem 1UT1, 4) budynki: usługowy i gospodarczy zlokalizowane przy ul. Krzywej, w obrębie terenu oznaczonego symbolem 5P1, 5) ruina wapiennika w obrębie terenu oznaczonego symbolem 2ZLp2, 6) budynek dawnej cegielni zlokalizowany przy ul. Łącznej, w obrębie terenu oznaczonego symbolem 2PG, 7) budynek straży pożarnej w Kromołowie przy ulicy Filaretów, w obrębie terenu oznaczonego symbolem 3U2, 8) budynek wielorodzinny nr 17 położony w Kromołowie przy ulicy Żelaznej, w obrębie terenu oznaczonego symbolem 4MNU2 obejmuje się ochroną konserwatorską kapliczki oznaczone na rysunku planu tj.: 1) kapliczka z ołtarzem św. Tekli przy ul. Siewierskiej 86 w Kromołowie, 2) kaplica p.w. św. Jana Nepomucena z 1803r. przy skrzyżowaniu ulic Siewierskiej i Filaretów w Kromołowie, 3) figury słupkowe przy kościele parafialnym w Kromołowie: figura Pana Jezusa z 1776 r. i figura Matki Boskiej Niepokalanego Poczęcia z 1917r., 4) figura św. Floriana na słupie z XIXw. na Rynku w Kromołowie, 5) kapliczka słupowa z figurką Matki Boskiej z poł. XIXw., przy ul. Łośnickiej w Kromołowie, 6) kapliczka słupowa z poł. XIXw., przy ulicy Harcerskiej 25 w Kromołowie, 7) krzyż na ostańcu z ok. 1930 r., przy ulicy Żelaznej w Kromołowie; obejmuje się ochroną konserwatorską fortyfikacje ziemne – rowy przeciwczołgowe wskazane na rysunku planu *) kursywą wyróżniono obiekty wskazane do ujęcia w wojewódzkiej ewidencji zabytków Tabela 8 Obszary objęte ochroną w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego – strefy ochrony konserwatorskiej, archeologicznej, krajobrazowej oznaczenie mpzp Uchwała nr XLIII/472/02 z dnia 1 października 2002 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia - tereny przemysłowo-składowe - część wschodnia z otoczeniem i osiedlem Łośnice – Wierczki nazwa strefy strefa "B" częściowej ochrony konserwatorskiej i strefa "WB" częściowej ochrony archeologicznej (identyczny zakres przestrzenny stref "B" i "WB") 35 zasięg strefy Strefy "B" i "WB" obejmują najstarszą część huty PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA oznaczenie mpzp nazwa strefy Uchwała nr XLIII/473/02 z dnia 1 października 2002 r. w sprawie: strefa "B" częściowej ochrony konserwatorskiej i strefa "WB" częściowej ochrony archeologicznej (identyczny zakres przestrzenny stref "B" i "WB") mpzp miasta Zawiercia - część południowozachodnia Uchwała Nr XLIII/476/2002 z dnia 1 października 2002 r. Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia – przy ul. Okiennik (obręb Skarżyce) Uchwała Nr XLIII/477/2002 z dnia 1 października 2002 r. Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia – dla gruntów Nr 90/9, 90/10 przy ul. Okiennik (obręb Skarżyce) Uchwała Nr XLIII/478/2002 z dnia 1 października 2002 r. Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia – przy ul. Jurajskiej (obręb Żerkowice) Uchwała Nr XLIII/480/2002 z dnia 1 października 2002 r. Zmiana miejscowego planu ogólnego zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia – przy ul. Przyjaźni (obręb Blanowice) Teren zmiany planu położony jest w granicach ZPK, gdzie obowiązują ustalenia ogólne dla stref ochrony krajobrazu Teren zmiany planu położony jest w granicach ZPK, gdzie obowiązują ustalenia ogólne dla stref ochrony krajobrazu „K” Teren zmiany planu położony jest w granicach ZPK, gdzie obowiązują ustalenia ogólne dla stref ochrony krajobrazu Teren zmiany planu położony jest w granicach ZPK, gdzie obowiązują ustalenia ogólne dla stref ochrony krajobrazu strefa szczególnej ochrony konserwatorskiej "A" Uchwała Nr XII/131/07 z dnia 29 sierpnia 2007 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących dzielnice: Bzów, Karlin, Pomrożyce, Skarżyce i Żerkowice zasięg strefy 1) Stare Miasto - rejon ulic Górnośląskiej, Wojska Polskiego, Porębskiej, Robotniczej, Stary Rynek, linii kolejowej 2) b. Zawierciańskie Zakłady Naprawy Samochodów i zespół szkół - rejon ulicy Wojska Polskiego (strona południowa) 3) Huta Szkła Gospodarczego Zawiercie - rejon ulic Towarowej, Żabiej 4) b. Zakłady Suchej Destylacji Drewna - rejon ulic Towarowej, Siennej, Szewskiej strefa ochrony konserwatorskiej "B" strefa "A" obejmuje murowany dwór w Bzowie z I poł. XIX w. z jego najbliższym otoczeniem, wpisany do Rejestru pod nr 787/67 w dniu 17.06.1967 r. strefa "B" obejmuje" 1) Skarżyce – najstarszy obszar centralny wraz z występującą zabudową i znajdującym się u zbiegu ul. ul. Skarżyckiej, Okiennik, Turystycznej i Billewiczówny – trójkątnym placem z zabytkową studnią, zwanym „rynkiem” obok zabytkowego kościoła parafialnego. 2) Żerkowice – obszar zespołu centralnego przy skrzyżowaniu ulic: Jurajskiej, Okiennik i Fredry (drogi historyczne) z występującą zabudową o charakterze zabytkowym oraz kapliczką (XVIII - XIX w.) w rejonie ul. Fredry, obszar parku podworskiego z pozostałością zabudowań gospodarczych i wartościowym drzewostanem. 3) Karlin – najstarszy obszar centralny, znajdujący się w rejonie ulic: Głęboka, Karlińska, Suliny wraz z otaczającą zabudową. 4) Bzów – obszar najstarszej, centralnej części układu miejskiego zachowujący układ zwartej osady z zabudową o charakterze zabytkowym – przy ul. Poległych, ul. Żeromskiego, ul. Korzennej, ul. Zarodowej i ul. Konopnickiej. Na obszarze objętym strefą znajdują się lokalnie eksponowane źródła Czarnej Przemszy. Uchwała Nr XII/132/07 z dnia 29 sierpnia 2007 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszarów stanowiących tereny rekreacyjno-turystyczne – rejon zamku Morsko Uchwała Nr XV/174/07 z dnia 24 października 2007 r. w sprawie: strefa pośredniej ochrony konserwatorsko–archeologicznej strefa ochrony konserwatorskiej 1 strefa ochrony konserwatorskiej 2 mpzp miasta Zawiercia dla obszaru 36 obejmuje ruiny zamku Morsko wraz z otoczeniem historyczny zespół zabudowy osiedla robotniczego TAZ (grupy B i D) historyczny zespół zabudowy przemysłowej obejmujący Zakład Przędzalni Bawełny, Tkalni i Blacharni „Zawiercie” PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA oznaczenie mpzp obejmującego rejon osiedla Stawki i tereny przemysłowo-składowe Uchwała Nr XV/177/07 z dnia 24 października 2007 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszaru obejmującego dzielnicę Śródmieście i osiedle Centrum Uchwała Nr XXVII/345/08 dnia 24 września 2008 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla rurociągu tlenu do huty CMC Zawiercie strefa pośredniej ochrony konserwatorskiej „B” strefa ścisłej ochrony archeologicznej „WA” obejmuje tereny oznaczone na planie symbolami 2MWU, od 1MWZ do 6MWZ, od 1U do 3U, 21U, 1UO, 1UZ, 1UKR, 3ZP, 7ZP i 16ZP strefa ochrony konserwatorskiej – ochrony krajobrazu kulturowego i przyrody [fragment doliny Warty] mpzp miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących Strefę Aktywności Gospodarczej w Zawierciu – Obszar „A” położony w rejonie ulic: Wojska Polskiego, Myśliwskiej i projektowanej drogi głównej obejmuje otoczenie oraz strefę ekspozycji budynku przy ulicy Leśnej 10 objętego ochroną konserwatorską, w granicach określonych na rysunku planu strefa ochrony konserwatorskiej „A2” obejmuje otoczenie oraz strefę ekspozycji budynków przy ulicy Leśnej 20, 22 i 24 objętych ochroną konserwatorską, w granicach określonych na rysunku planu strefa ochrony konserwatorskiej „A3” obejmuje „Odlewnię Żeliwa” przy ul. Leśnej 10, w granicach określonych na rysunku planu mpzp miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących Śródmieście – część II Uchwała Nr XLIX/634/10 z dnia 31 marca 2010 r. w sprawie: historyczny zespół zabudowy miejskiej strefa bezpośredniej ochrony konserwatorskiej „A” strefa ochrony konserwatorskiej „A1” Uchwała Nr XLV/606/09 z dnia 30 grudnia 2009 r. w sprawie: zasięg strefy nazwa strefy strefa ochrony konserwatorskiej 3 strefa ochrony krajobrazu K-1 strefa ochrony konserwatorskiej A1 strefy obserwacji archeologicznej dla stanowisk archeologicznych obejmuje otoczenie oraz strefę ekspozycji budynku objętego ochroną konserwatorską (dawnej przędzalni) przy ulicy 11 Listopada strefy te obejmują obszar o promieniu 40m od centrum stanowiska archeologicznego oznaczonego na rysunku planu strefy ochrony krajobrazu K1, K2, K3, K4, K5, K6 W planie nie wyznacza się stref ochrony konserwatorskiej Uchwała Nr LIV/669/10 z dnia 30 czerwca 2010 r. w sprawie: mpzp miasta Zawiercia dla obszarów obejmujących dzielnice: Blanowice, Borowe Pole, Kromołów i Warty Strefy obserwacji archeologicznej dla stanowisk punktowych (obszar o promieniu 40m od centrum stanowiska archeologicznego oznaczonego na rysunku planu) Strefy obserwacji archeologicznej dla stanowisk rozległych 37 6(93-52) – Zawiercie-Kromołów 8(93-52) – Zawiercie-Blanowice 9(93-52) – Zawiercie-Blanowice 10(93-52) – Zawiercie-Blanowice 11(93-52) – Zawiercie-Blanowice 12(93-52) – Zawiercie-Kromołów 47(93-52) – Zawiercie-Bzów 48(93-52) – Zawiercie-Kromołów 49(93-52) – Zawiercie-Kromołów 50(93-52) – Zawiercie-Kromołów 55(93-52) – Zawiercie-Kromołów 56(93-52) – Zawiercie-Kromołów 57(93-52) – Zawiercie-Kromołów 62(93-52) – Zawiercie-Kromołów 63(93-52) – Zawiercie-Kromołów 66(93-52) – Zawiercie-Kromołów 67(93-52) – Zawiercie-Kromołów 69(93-52) – Zawiercie-Łośnice 71(93-52) – Zawiercie-Łośnice 73(93-52) – Zawiercie-Łośnice 6(93-51) – Zawiercie-Blanowice 7(93-51) – Zawiercie-Borowe Pole 5(93-52) – Zawiercie-Blanowice 7(93-52) – Zawiercie-Blanowice 51(93-52) – Zawiercie-Kromołów 52(93-52) – Zawiercie-Kromołów 53(93-52) – Zawiercie-Kromołów 54(93-52) – Zawiercie-Kromołów 58(93-52) – Zawiercie-Kromołów PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA oznaczenie mpzp nazwa strefy zasięg strefy 59(93-52) – Zawiercie-Kromołów 60(93-52) – Zawiercie-Kromołów 61(93-52) – Zawiercie-Kromołów 64(93-52) – Zawiercie-Kromołów 65(93-52) – Zawiercie-Kromołów 68(93-52) – Zawiercie-Łośnice 70(93-52) – Zawiercie-Łośnice 72(93-52) – Zawiercie-Łośnice 75(93-52) – Zawiercie-Łośnice Część obiektów objętych ustaleniami ochrony w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego została wskazana do ujęcia w wojewódzkiej ewidencji zabytków – zgodnie pismem Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków z 01.12.2010 r. (znak: K-NR-JH/4169/1466/1/10). Obiekty te zostały wyróżnione kursywą w tabeli 7. 6.2.4. Obszary chronione na podstawie przepisów odrębnych OBSZARY CHRONIONE NA PODSTAWIE PRZEPISÓW O LASACH Wszystkie lasy w Zawierciu (za wyjątkiem części pododdziałów 210d, i, j, k przeznaczonych w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego pod korytarz projektowanej drogi głównej ruchu przyspieszonego – obwodnicy Poręby i Zawiercia – w ciągu drogi krajowej nr 78) zostały uznane za ochronne na mocy decyzji Ministra Środowiska: DL-lp-0233-1/0103/09 z dnia 16 stycznia 2009 r. oraz DL-lpm-612-6/6847/12/JŁ z dnia 17 lutego 2012 r. a także Zarządzenia nr 32 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z 25 maja 1993 r. OBSZARY I OBIEKTY CHRONIONE NA PODSTAWIE PRZEPISÓW O OCHRONIE WÓD Na terenie Zawiercia istnieje sześć ujęć wód podziemnych (opisanych w tabeli poniżej) służących do zbiorowego zaopatrywania ludności w wodę pitną i na potrzeby gospodarstw domowych. Dla przedmiotowych ujęć wody ustanowiono strefy ochrony bezpośredniej ujęcia zamykające się w granicach działki. Tabela 9 Ujęcia wody dla miasta Zawiercia lp. Nazwa ujęcia wody 1 2 3 4 5 6 „Karlin” „Kosowska Niwa” „Stary Rynek” „Skarżyce” „Bzów” „Pakoszowice” Razem Razem bez Pakoszowic Limit poboru wód ze wszystkich studni – godzinowy [m3/h] 90,0 120,0 1230,0 59,2 63,0 230,0 1792,2 1562,0 Limit poboru wód ze wszystkich studni – dobowy [m3/d] 2160,0 2880,0 24500,0 800,0 800,0 4872,0 36012,0 31140,0 Liczba studni 1 1 6 2 2 2 6.2.5. Proponowane formy ochrony W projekcie studium nie proponuje się żadnych nowych form ochrony przyrody. W odniesieniu do obowiązujących planów miejscowych zmodyfikowane zostały strefy ochrony konserwatorskiej: Zniesiono strefę „B” częściowej ochrony konserwatorskiej oraz strefę „WB” częściowej ochrony archeologicznej obejmującej teren dawnych Zakładów Suchej Destylacji Drewna. 6.2.6. Problemy ochrony środowiska W Zawierciu istnieją następujące formy prawne ochrony przyrody: Park Krajobrazowy „Orlich Gniazd”, obszar Natura 2000 Ostoja Kroczycka (PLH 240032) oraz ochrona gatunkowa roślin i zwierząt. Park Krajobrazowy „Orlich Gniazd” W Parku Krajobrazowym „Orlich Gniazd” obowiązują następujące zakazy: 38 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 1. realizacji przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, 2. umyślnego zabijania dziko występujących zwierząt, niszczenia ich nor, legowisk, innych schronień i miejsc rozrodu oraz tarlisk i złożonej ikry, z wyjątkiem amatorskiego połowu ryb, oraz wykonywania czynności w ramach racjonalnej gospodarki rolnej, leśnej, rybackiej i łowieckiej, 3. likwidowania i niszczenia zadrzewień śródpolnych, przydrożnych i nadwodnych, jeżeli nie wynikają z potrzeby ochrony przeciwpowodziowej lub zapewnienia bezpieczeństwa ruchu drogowego, wodnego lub budowy, odbudowy, utrzymania remontów lub naprawy urządzeń wodnych, 4. pozyskiwania dla celów gospodarczych skał, w tym torfu, oraz skamieniałości, w tym kopalnych szczątków roślin i zwierząt, a także minerałów, 5. wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, z wyjątkiem prac związanych z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym, przeciwosuwiskowym, lub budowa, odbudowa, oraz prace związane z utrzymaniem, remontem lub naprawą urządzeń wodnych, 6. dokonywania zmian stosunków wodnych, jeżeli zmiany te nie służą ochronie przyrody, racjonalnej gospodarce rolnej, leśnej, wodnej lub rybackiej, 7. budowania nowych obiektów budowlanych w pasie o szerokości 100 m od linii brzegów rzek, jezior i innych zbiorników wodnych, z wyjątkiem obiektów służących turystyce wodnej, gospodarce wodnej lub rybackiej, 8. likwidowania, zasypywania i przekształcania zbiorników wodnych, starorzeczy oraz obszarów wodnobłotnych, 9. wylewania gnojowicy, z wyjątkiem nawożenia własnych gruntów rolnych, 10. prowadzenia chowu i hodowli zwierząt metodą bezściółkową, 11. utrzymywania otwartych rowów ściekowych i zbiorników ściekowych, 12. organizowania rajdów motorowych i samochodowych, 13. używania łodzi motorowych i innego sprzętu motorowego na otwartych zbiornikach wodnych. Według Projektu Planu Ochrony Parku istniejącymi i potencjalnymi zagrożeniami wewnętrznymi i zewnętrznymi są: 1. Zmiany antropogeniczne w siedliskach: zanikanie stanowisk i siedlisk rzadkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt, zanikanie i fragmentacja cennych zbiorowisk roślinnych terenów otwartych (łąki, murawy kserotermiczne, naskalne i napiaskowe) i ekotonowych (polany, czyżnie). 2. Dewastacja środowiska przyrodniczego, w tym krajobrazu, przez działalność prowadzoną w zakresie gospodarki rolnej polegającą na: a. dużej powierzchni odłogów i ugorów powodujących zmianę dotychczasowych warunków siedliskowych i prowadzących do zanikania cennych gatunków roślin chronionych, b. intensywnej sukcesji naturalnej zagrażającej cennym ekosystemom półnaturalnym wynikającej z zaprzestania uprawy, c. niszczeniu zadrzewień i zakrzewień śródpolnych prowadzących do stepowienia obszaru Parku. 3. Eksploatacja surowców mineralnych (wapienia i piasku): niszczenie i zagrożenie cennych siedlisk oraz dewastacja krajobrazu. 4. Dewastacja środowiska przyrodniczego, w tym krajobrazu przez działalność prowadzoną w zakresie gospodarki leśnej i zadrzewieniowej polegającą na: a. wycince fragmentów lasu o cechach naturalnych – szczególnie fragmentów buczyn rosnących w rejonie nagromadzenia ostańców skalnych, b. zalesianiu nieużytków w miejscach otwarć widokowych, c. wprowadzaniu monokultur oraz zadrzewień pasowych powodujących dysharmonię krajobrazową, niejednokrotnie przesłaniających wartościowe obiekty, d. niszczeniu drzew w ramach tzw. prac pielęgnacyjnych przy liniach wysokiego napięcia, drogach i innych liniowych elementach infrastrukturalnych. 39 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 5. Zanikanie wilgotnych i podmokłych siedlisk: źródlisk, lasów, łąk i nieużytków wskutek nieprawidłowych melioracji, braku małej retencji oraz wzrostu poboru wód podziemnych dla zaspokojenia potrzeb ludności miejscowej i produkcji wody mineralnej. 6. Ekspansja obcych gatunków. 7. Presja chaotycznego „dzikiego” budownictwa mieszkaniowego i letniskowego. 8. Rozpraszanie miejskiej zabudowy mieszkaniowo-usługowej na tereny o wyróżniających się walorach krajobrazowo-przyrodniczych (wzgórza ostańcowe, tereny eksponowane widokowo, doliny i lasy, tworzenie zabudowy ulicowej). 9. Dewastacja zabytkowych obiektów. Zanikanie tradycyjnych form budownictwa regionalnego. 10. Presja inwestycji rekreacyjno-turystycznych o charakterze masowym. 11. Dewastacja środowiska przyrodniczego, w tym krajobrazu przez działalność prowadzoną w zakresie turystyki i rekreacji polegającą na: a. wzmożonej penetracji turystycznej terenu w zakresie wypoczynku weekendowego, b. chaotycznym udostępnianiu obszaru Parku do celów rekreacyjno–turystycznych – brak koordynacji działań poszczególnych podmiotów na obszarze Parku, c. uprawianiu sportów motorowych (samochody terenowe, motocykle motokrosowe, pojazdy ATV) w obszarach do tego nieprzeznaczonych, d. uprawianiu sportów ekstremalnych oraz niekontrolowanej penetracji jaskiń. 12. Niewłaściwa lokalizacja niektórych elementów infrastruktury technicznej (napowietrzne linie energetyczne wysokiego napięcia, stacje radiowo–telewizyjne i radiowo–telefoniczne): dewastacja walorów krajobrazowych; 13. Nieuporządkowana gospodarka ściekami i odpadami, w tym brak kontroli w zakresie gromadzenia i odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów. 14. Zaśmiecenie terenu Parku wzdłuż szlaków komunikacyjnych w pobliżu atrakcji turystycznych (występowanie nielegalnych wysypisk śmieci). 15. Niekontrolowany ruch pojazdów silnikowych, nielegalne miejsca parkingowe: erozja stoków, dewastacja muraw i terenów leśnych związana między innymi z: a. ruchem tranzytowym w sąsiedztwie dróg krajowych i wojewódzkich, b. ruchem sobotnio – niedzielnym, w tym parkowanie pojazdów w lasach, c. ruchem lokalnym - związanym z dojazdami do posesji. 16. Realizacja inwazyjnych prac badawczych trwale zmieniających podmiot badania lub go niszczące realizowane w sposób chaotyczny, nieuwzględniające celów ochrony Parku: a. realizowane w sposób służący zaspokojeniu potrzeb poznawczych danego naukowca a nie realizacji celów ochrony Parku, b. niespójność prac realizowanych przez organy, służby ochrony przyrody, instytucje naukowo – badawcze oraz inne zaangażowane podmioty skutkujące chaosem poczynań w tym zakresie i częstokroć niepowetowanymi stratami w zakresie poznawczym. 17. Konflikt interesów pomiędzy wyznaczonymi celami ochrony na terenie Parku a świadomością ekologiczną jego mieszkańców. Ostoja Kroczycka (PLH 240032) Problem ochrony Ostoi Kroczyckiej pokrywają się z problemami ochrony Parku Krajobrazowego z racji położenia w jego granicach. Dodatkowo dochodzą zagadnienia związane z ochroną ważnych siedlisk przyrodniczych, roślin oraz zwierząt. Do głównych zagrożeń siedlisk należą: 1. dla muraw kserotermicznych: a. zaniechanie wypasu, które uruchamia naturalną sukcesję. b. duży ruch turystyczny powodujący ich intensywne wydeptywanie, szczególnie w miejscach łatwo dostępnych. 2. dla zarośli jałowca: a. zaniechanie wypasu, b. nadmierne ocienienie prowadzi do stopniowego zamierania jałowców, 3. dla zbiorowisk muraw naskalnych oraz zbiorowisk paproci szczelinowych: a. wspinaczka skałkowa. 4. dla zachowania siedliska ciepłolubnej buczyny storczykowe: 40 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA a. niewłaściwie prowadzona gospodarka leśna (zbyt silne zwarcie drzewostanu eliminujące rośliny typowe dla ciepłolubnej buczyny, jak i jego zbytnie rozrzedzenie sprzyjające wnikaniu obcych gatunków, rębnia wielkopowierzchniowa, protegowanie sosny na siedlisku buczyny. Tabela 10 Rośliny chronione i źródła ich zagrożenia Lp. 1 2 3 Rośliny chronione Orlik pospolity (Aquilegia vulgaris) Mącznica lekarska (Arctostaphylos uva-ursi) Dzwonek syberyjski (Campanula sibirica) 4 Dziewięćsił bezłodygowy (Carlina acaulis) 5 6 Buławnik wielkowiatowy (Cephalanthera damasonium) Pomocnik baldaszkowy (Chimaphila umbellata) 7 8 9 10 Żłobik koralowy (Corallorhiza trifida) Goździk majowy (Dianthus gratianopolitanus) Kostrzewa blada (Festuca pallens) Goryczka krzyżowa (Gentiana cruciata) 11 Goryczuszka orzęsiona (Gentianella ciliata) 12 13 Rojownik pospolity (Jovibarba sobolifera) Widłak goździsty (Lycopodium clavatum) 14 15 Zaraza Bartlinga (Orobanche bartlingii) Paprotka zwyczajna (Polypodium vulgare) 16 17 Parzoch szerokolistny (Porella platyphylla) Skalica gronkowa (Saxifraga paniculata) 18 Kozłek trójlistkowy (Valeriana tripteris) Zagrożenia zrywanie i przesadzanie do ogródków przydomowych pozyskiwanie dla celów leczniczych niszczenie muraw kserotermicznych sukcesja prowadząca do rozwoju zarośli i zadrzewień zagłuszających rośliny światłolubne zrywanie dla celów dekoracyjnych zarastanie przez wyższą roślinność wskutek zaprzestania użytkowania śródleśnych polan wyrąb lasów zamiana drzewostanu na lasy iglaste zrywanie i wykopywanie z naturalnych siedlisk i przesadzanie do ogródków wyrąb lasów i ich gospodarcze użytkowanie wykopywanie i przesadzanie do ogródków przydomowych izolacja stanowisk zaorywanie muraw zarastanie drzewami muraw zrywanie roślin w celach leczniczych zrywanie do celów dekoracyjnych zaorywanie siedlisk wypas bydła i niewłaściwa gospodarka łąkowa zarastanie muraw na skutek naturalnej sukcesji ekologicznej niszczenie siedlisk i wyrywanie okazów do przydomowych ogródków zrywanie pędów do celów ozdobnych oraz leczniczych, zmiana stosunków wodnych zrywanie dla celów dekoracyjnych masowe pozyskiwanie dla przemysłu farmaceutycznego przesadzenie do ogródków prześwietlanie drzewostanów w lasach zrywanie dla celów dekoracyjnych zagłuszenie poprzez naturalną sukcesję roślinną wykopywanie i przesadzanie do ogródków przydomowych zrywanie dla celów dekoracyjnych i leczniczych Zagrożeniem dla nocka Brandta jest likwidacja drewnianych budynków na terenach leśnych, użytkowania toksycznych substancji konserwujących, fragmentacja drzewostanu oraz niekontrolowana penetracja miejsc zimowania. Innymi problemami ochrony środowiska są: − zabudowywanie terenów rolnych o wysokiej klasie bonitacyjnej, − dążenie do przekształcenia terenów gminy położonych wzdłuż ciągów komunikacyjnych na cele inwestycyjne, co może w przyszłości doprowadzić do przerwania ciągów przyrodniczych, − zmiany w ukształtowaniu terenu na skutek podsypywania działek budowlanych, − wchodzenie z zabudową w doliny cieków wodnych (Kromołów) – teren doliny jest cennym przyrodniczo obszarem pełniącym funkcję korytarzy i ostoi dla zwierząt i roślin, − zbyt rozproszona forma zabudowy szczególnie na wschodzie gminy, − zmiany w stosunkach wodnych na skutek zabudowy terenów wyposażonych w sieci drenarskie oraz zwiększonego spływu powierzchniowego z terenów intensywnie zabudowanych, − spływ ścieków sanitarnych do wód gruntowych i powierzchniowych na skutek braku kanalizacji sanitarnej, − funkcjonowanie kopalń naturalnych surowców mineralnych w Blanowicach, − usuwanie zadrzewień i zakrzewień przeważnie w wyniku budowy nowych dróg lub infrastruktury technicznej, − degradacja gleb, w tym gleb organicznych na skutek nadmiernego stosowania nawozów sztucznych oraz pestycydów, − właściwe zagospodarowanie odpadów przemysłowych oraz ograniczenie ich uciążliwości do granic działek. 41 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 6.3. Ocena środowiska gminy Zmiany w środowisku przyrodniczym w Zawierciu i jego okolicach zachodzą od kilkuset lat. W ich wyniku powstało i ukształtowało się miasto oraz tereny osadnicze je otaczające wraz z systemem łączących je dróg. Choć początkowo skala zmian nie była duża, to połowy XIX w., wraz z gwałtownym skokiem cywilizacyjnym, gwałtownym rozwojem przemysłu ciężkiego, szklarskiego, odlewniczego i włókienniczego oraz budową nowych osiedli obserwowany jest wzrost presji na środowisko. Intensywne zagospodarowanie terenu Zawiercia rozpoczęło się wraz z budową kolei i dróg bitych w połowie XIX wieku. Zaczęły powstawać tu liczne zakłady i przedsiębiorstwa metalowe (m.in. Ernest Erbe, Ferrum, Ułam, Jan Mecner, Fabryka Opakowań Blaszanych oraz CMC Zawiercie S.A.). Do zakładów i fabryk położonych dalej od linii kolejowej budowano bocznice kolejowe. Niektóre z nich zostały rozebrane a pozostałe (w tym do CMC Zawiercie S.A.) do dnia dzisiejszego stanowią poważną barierę ekologiczną. Wraz z powstawaniem fabryk powstawały również nowe osiedla robotnicze m.in. osiedle TAZ. W latach 80 i 90 XX w. wiele zakładów upadło. Na terenie miasta zostało wiele terenów poprzemysłowych trudnych do zagospodarowania i rewitalizacji. Wschodnia część miasta jest słabiej zagospodarowana i przypomina bardziej tereny wiejskie niż część miasta. Tutaj przekształcenie środowiska było i jest o wiele słabsze. Jednak zmiana jednego z elementów środowiska przyrodniczego nie pozostaje bez wpływu na powiązane z nim komponenty. Istotne jest, że coraz częściej mamy do czynienia z ubocznymi skutkami presji na środowisko oraz wysokimi kosztami niwelowania ich negatywnego wpływu. Najbardziej podatne na zmiany użytkowania są grunty wokół Zawiercia. Wkraczaniu rozproszonej zabudowy na grunty orne towarzyszy ich niekorzystna fragmentaryzacja, zjawiska te widoczne są najbardziej we wschodniej części gminy. Procesowi urbanizacji towarzyszy rozwój infrastruktury drogowej i energetycznej, tak bardzo widocznej w krajobrazie. Tereny zurbanizowane, szczególnie miejskie uległy praktycznie całkowitemu przekształceniu – duży udział powierzchni zasklepionych powoduje silny spływ powierzchniowy, zaburzenie pierwotnych struktur geologicznych oraz niewielki udział powierzchni czynnych biologicznie. Również tereny zieleni na terenie miasta na skutek bezpośredniego sąsiedztwa terenów silnie przekształconych pozostają pod dużą presją środowiskową – zmniejsza się ich powierzchnia i zwiększa fragmentaryzacja. Ocena stanu zachowania walorów krajobrazowych oraz możliwości ich kształtowania W centrum i na zachodzie przeważa krajobraz terenów zabudowanych, podczas gdy na terenach wschodnich dominuje krajobraz rolniczy i leśny. O wartości krajobrazu terenów zurbanizowanych decydują głównie wartości architektoniczne, układ funkcjonalny oraz kompozycja przestrzenna miasta. Walory krajobrazu kulturowego Zawiercia są przeciętne. Elementami zasługującymi na podkreślenie są: osiedle robotnicze TAZ, Kościół pw. Św. App. Piotra i Pawła, zespół willowy przy ul. 3 Maja w Zawierciu, dwór w Bzowie, Kościół p.w. św. Mikołaja w Kromołowie, Kościół p.w. Świętej Trójcy i św. Floriana oraz ruiny zamku w Morsku. Głównym problemem Zawiercia jest brak wykształconego centrum miasta. Wschodnia część miasta z racji położenia na Jurze Krakowsko-Częstochowskiej cechuje się większą wartością krajobrazu przyrodniczego. Na uwagę zasługują skałki w obszarze Karlina, ostaniec Okiennik Wielki w Skarżycach (leżący poza granicami administracyjnymi Zawiercia) oraz Skałki Podlesickie. Krajobraz rolniczy i leśny terenów wiejskich mimo dużych powierzchni zajmowanych przez poszczególne rodzaje zagospodarowania pozostaje różnorodny. Zmiany krajobrazu terenów wiejskich w Zawierciu, poza terenami przylegającymi do ścisłego centrum (Kosowska Niwa, Kromołów, Łośnice, Blanowice i Marciszów), są niewielkie. Wynika to z m.in. z objęcia wschodnich terenów Parkiem Krajobrazowym „Orlich Gniazd”. Krajobraz miasta kształtowany obecnie jest za pomocą miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego oraz przepisów dotyczących Parku Krajobrazowego. 42 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Ocena zgodności użytkowania i zagospodarowania z uwarunkowaniami przyrodniczymi Dotychczasowe użytkowanie i zagospodarowanie terenu przeważnie jest zgodne z cechami i uwarunkowaniami przyrodniczymi. Intensywne zmiany w środowisku zachodziły głównie w zachodniej części miasta uboższej przyrodniczo. Tutaj skupiał się przemysł ciężki. Intensywny charakter zmian oddziaływał destrukcyjnie na stan środowiska. Powstały liczne bariery ekologiczne w postaci dróg i kolei (wraz z bocznicami), zabudowana została dolina Warty a sama rzeka uregulowana (obudowanie koryta). Rozwój przemysłu przyczynił się znacznego zanieczyszczenia środowiska (emisja gazów, zrzuty ścieków, usypywanie hałd) oraz silnego zasklepiania gleb i zakłócania stosunków wodnych. Na terenie miasta funkcjonowała kopalnia węgla brunatnego obecnie na terenie byłej kopalni funkcjonuje CMC Zawiercie S.A. Przedwojenne kopalnie rud żelaza funkcjonowały w Bzowie, Rudnikach, Kromołowie, Skałce i Włodowicach (zaopatrywały CMC Zawiercie S.A. w syderyty) zostały zasypane, bądź zalane. Jedynymi śladami w krajobrazie po tych kopalniach są pagórki oraz sezonowo wysychające leje porosłe trawami. Obecnie funkcjonuje jedynie kopalnia surowców ilastych w Bzowie. Wschodnia część gminy o większych wartościach przyrodniczych jest słabiej zagospodarowana, utworzono tu Park Krajobrazowy, a w okolicach Morska powołano Obszar Natura 2000. Na powyższych terenach zaczyna się rozwijać agroturystyka. Do obszarów kolizji zagospodarowania i warunków środowiskowych zaliczyć należy tereny wyznaczone pod zabudowę mieszkaniową na trasie przebiegu gazociągu wysokiego ciśnienia w rejonie ul. Myśliwskiej, zabudowę powstałą na gruntach wysokich klas bonitacyjnych, na obszarach zagrożonych powodzią bądź podtopieniami, a także tereny udokumentowanego złoża rud cynku i ołowiu. Ocena charakteru i intensywności zmian zachodzących w środowisku Przekształcenia środowiska przyrodniczego, w tym poszczególne jego komponenty zostały całkowicie zmienione lub silnie przekształcone głównie w ścisłym centrum miasta oraz na terenach byłych kopalń. Zmiany te dotyczą rzeźby terenu, wód powierzchniowych, gleb, klimatu, świata roślinnego i zwierzęcego. Obecne zmiany w środowisku w centrum polegają głównie na zwiększonej presji na zabudowywanie terenów dotychczas wolnych od niej. Wielkość presji uzależniona jest od atrakcyjności miejsca. Bardziej intensywnie zmiany zachodzą w strefie „podmiejskiej” i wzdłuż dróg krajowych i wojewódzkich. Dotyczy to głównie dogęszczania zabudowy, czego skutkiem jest zmniejszanie się powierzchni biologicznie czynnej. Środowisko przyrodnicze na wschodzie miasta nie zostało przez okres setek lat silnie przekształcone przez człowieka. Pierwotny krajobraz polno-leśny został uzupełniony przez nowe siedziby ludzkie oraz obiekty komunikacji (drogi, kolej). Obecnie nadal większość powierzchni terenu stanowią tereny otwarte. Pozytywnym zjawiskiem jest likwidacja nieużywanych bocznic kolejowych, rekultywacja terenów po byłych kopalniach, rekultywacja zamkniętego składowiska odpadów oraz próby rewitalizacji obszarów poprzemysłowych. Obecnie zmniejsza się również emisja zanieczyszczeń do środowiska na skutek wprowadzania nowych technologii, rozwoju kanalizacji, a także wzrostowi świadomości ekologicznej władz i mieszkańców miasta. Zjawiskiem, który najbardziej wpływa obecnie na stan środowiska jest wzrost emisji niskiej (opalanie budynków węglem kamiennym), szczególnie zimą, kiedy często dochodzi do przekraczania norm zawartości poszczególnych pierwiastków w powietrzu. Należy zwrócić uwagę na poprawiającą się w tym względzie sytuację. Jak wskazuje Program Ograniczenia Niskiej Emisji w gminie Zawiercie, następuje wymiana kotłów komorowych wysokoemisyjnych na niskoemisyjne. 6.3.1. Cele ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym istotne z punktu widzenia niniejszego opracowania oraz sposoby, w jakich zostały uwzględnione podczas opracowywania dokumentu Ochrona środowiska na szczeblu międzynarodowym i wspólnotowym realizowana jest w Polsce poprzez odpowiednie akty prawne, w tym ustawy i rozporządzenia. Za jeden z najważniejszych spośród nich należy uznać ustawę z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji 43 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, na podstawie której sporządzona została niniejsza prognoza. Należy mieć na uwadze, że ww. ustawa jest częściowo wynikiem ustaleń na szczeblu międzynarodowym. Konwencja o Różnorodności Biologicznej sporządzona w Rio de Janeiro z dnia 5 czerwca 1992 r. w Artykule 14 wprowadza odpowiednie procedury wymagające wykonania oceny oddziaływania na środowisko projektów, które mogą mieć znaczenie dla różnorodności biologicznej. Z punktu widzenia niniejszego opracowania szczególnej wagi nabiera aspekt ekologiczny w planowaniu przestrzennym ujęty w Polityce Ekologicznej Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. Projektowane studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego powinno spełniać wymogi zawarte w tym dokumencie tj. kształtować ład przestrzenny pozwalając na racjonalną gospodarkę. Przez ład przestrzenny należy rozumieć sposób ukształtowania przestrzeni, który tworzy harmonijną całość. Nie należy przy tym zapominać o zasadzie zrównoważonego rozwoju, o której mówi Konstytucja RP w art. 5 – „Rzeczpospolita Polska (...) zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównoważonego rozwoju”. Kryteria zrównoważonego rozwoju zostały uwzględnione w projektowanym studium m.in. poprzez utrzymanie i wprowadzenie możliwie jak największych obszarów biologicznie czynnych w dolinach rzek (Warty, Czarnej Przemszy oraz mniejszych cieków) nie blokujących jednocześnie rozwoju inwestycji na terenach silniej zurbanizowanych. Intensyfikacja zabudowy na obszarach już przekształconych (zwarte tereny zabudowy miejscowości) może lokalnie prowadzić do zubożenia układu przyrodniczego gminy, jednak w szerszej skali powinien w pewnym stopniu minimalizować problem „rozlewania się” inwestycji na tereny, dla których podstawową funkcją powinna być funkcja przyrodnicza. Jest to swego rodzaju kompromis społeczno – ekologiczny, którego wypracowanie jest niezbędne by zachować środowisko przyrodnicze dla przyszłych pokoleń. Najważniejszymi ustaleniami w zakresie ochrony środowiska na szczeblu państw członkowskich są dyrektywy, wśród których jako najważniejsze należy wymienić: dyrektywę Rady 79/40/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków ze zmianami (Dyrektywa Ptasia); dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dyrektywa Siedliskowa). Obie dyrektywy są podstawą prawną tworzenia sieci NATURA 2000, której celem jest zachowanie zagrożonych wyginięciem siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt w skali Europy. Oprócz ww. aktów prawnych na uwagę zasługują także: dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko (dalej: dyrektywa SOOŚ); dyrektywa Rady nr 85/337/EWG z dnia 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne (dalej: dyrektywa OOS). Celem Dyrektywy nr 2001/42/WE „...jest zapewnienie wysokiego poziomu ochrony środowiska i przyczynienie się do uwzględniania aspektów środowiskowych w przygotowaniu i przyjmowaniu planów i programów w celu wspierania stałego rozwoju, poprzez zapewnienie, że zgodnie z niniejszą dyrektywą dokonywana jest ocena wpływu na środowisko niektórych planów i programów, które potencjalnie mogą powodować znaczący wpływ na środowisko”. Dyrektywa nr 85/337/EWG dotyczy oceny wpływu wywieranego przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko. Z powyższego wynika, że cele ochrony środowiska na szczeblu międzynarodowym, międzyczłonkowskim i krajowym zostały przynajmniej częściowo uwzględnione w projektowanej zmianie studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercie, dla której sporządzona została niniejsza prognoza. Uwidacznia się to przede wszystkim w próbie zapisania jak najbardziej racjonalnych zasad kształtowania już zurbanizowanej przestrzeni objętej studium, z jednoczesnym zachowaniem dużej ilości zieleni, cennych przyrodniczo obiektów i obszarów. Na terenie gminy występuje projektowany obszar o znaczeniu międzynarodowym i wspólnotowym – obszar Natura 2000 Ostoja Kroczycka PLH 240032 wchodzące w skład 44 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Europejskiej Sieci Ekologicznej Natura 2000 – specjalne obszary ochrony siedlisk. Obszar ten uwzględniono w projekcie dokumentu. 7. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA W przypadku braku realizacji przedstawionego do oceny projektu Studium, dalsza polityka przestrzenna miasta prowadzona będzie w oparciu o aktualnie obowiązujące Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercie, które opracowywane było w trybie nieobowiązującej już ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. o zagospodarowaniu przestrzennym (Dz.U. z 1994 Nr 15, poz. 139 z późn. zm.) i przyjęte uchwałą Nr XVIII/172/2000 Rady Miejskiej w Zawierciu z dnia 21 marca 2000 r., a następnie zmienione w obszarze o powierzchni ok. 5480 ha (obejmującym niemal 65% powierzchni miasta), w trybie przepisów ustawy z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (tekst jednolity: Dz. U. 2012 r. poz. 647), uchwałą Nr VIII/74/07 Rady Miejskiej w Zawierciu z dnia 25 kwietnia 2007 r. Treści tego dokumentu nie są zgodne z obecnie obowiązującą ustawą o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 r. (tekst jednolity: Dz. U. 2012 r. poz. 647), a także z innymi ustawami, które w ciągu tych lat zostały uchwalone lub uległy nowelizacji, a ich zapisy są bezpośrednio związane z planowaniem przestrzennym. Studium to nie jest dostosowane do obecnych potrzeb rozwoju miasta (nie uwzględnia zapisów aktualnych planów i programów branżowych), część z jego zapisów straciła swoją aktualność. W konsekwencji opisanego stanu faktycznego obowiązujący dokument nie jest w stanie właściwie chronić środowisko przyrodniczego. Projektowany dokument porządkuje istniejące i dostosowuje do aktualnych potrzeb przyszłe zagospodarowanie terenu. Będzie on miał znaczenie dla środowiska, o ile po jego uchwaleniu miasto przystąpi do zaktualizowania miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego, szczególnie na terenach konfliktów przestrzennych. Obecnie zarządzanie przestrzenią w mieście odbywa się w oparciu o obowiązujące plany zagospodarowania przestrzennego. Jedynie na 6,5% powierzchni (obszar położony w południowo-zachodnim fragmencie miasta, na południe od ul. Spacerowej w kierunku południowej granicy miasta) brak jest miejscowego planu przez co zarządzanie przestrzenią na tym terenie odbywa się głównie w oparciu o decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu. Narzędzie to umożliwia wprowadzanie zabudowy w miejsca niepożądane, co wpływa bezpośrednio na powstawanie dysharmonii w krajobrazie, a także oddziaływuje negatywnie na środowisko. W przypadku braku realizacji projektu Studium stan środowiska ulegnie pogorszeniu, będzie ono poddawane nie tylko procesom naturalnym, ale i antropogenicznym. Brak wskazania terenów wyłączonych spod zabudowy (tereny narażone na niebezpieczeństwo powodzi, tereny narażone na podtopienia, tereny złóż surowców mineralnych: wapieni i margli, surowców ilastych, kruszyw naturalnych, strefy uciążliwości linii elektroenergetycznych) lub z ograniczeniami w zabudowie (tereny wyznaczone do zabudowy na terenach wyposażonych w podziemną sieć drenarską, na glebach wysokiej jakości, tereny występowania gruntów słabonośnych, obszary objęte prawnymi formami ochrony przyrody) przyczyni się do niekontrolowanego rozproszonego zabudowywania terenów cennych przyrodniczo. Dodatkowo studium wprowadza nowy rodzaj funkcji – teren usług sportu z przeznaczeniem na kompleks golfowy – USg. Dopiero po przyjęciu studium możliwa będzie realizacja prac projektowych oraz docelowo inwestycji. Brak wdrożenia ustaleń projektu dotyczących ochrony przyrody może spowodować zaburzenie zasobów biotycznych i abiotycznych środowiska. Studium dla obszarów tworzących system przyrodniczy wprowadza: zakaz lokalizacji obiektów i technologii, które są inwestycjami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub mogącymi potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest 45 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA wymagana lub może być wymagana z wyłączeniem obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej i komunikacji oraz terenu AGU w Morsku, zakaz dokonywania trwałych zmian stosunków wodnych, zakaz wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających naturalne formy rzeźby terenu i obniżających walory krajobrazowe. Studium m.in. nakazuje zachowanie cennych ekosystemów, różnorodności biologicznej i utrzymanie równowagi przyrodniczej. Postuluje również wprowadzenie zieleni izolacyjnej wzdłuż dróg o dużym natężeniu oraz zachowanie jak największego udziału powierzchni biologicznie czynnej na terenach przewidzianych do urbanizacji. Przedstawiony projekt Studium reguluje gospodarkę wodno-ściekową, gospodarkę odpadami oraz inne zagadnienia związane z infrastrukturą techniczną. Wprowadza ustalenia mające służyć ograniczeniu emisji zanieczyszczeń powierzchniowej i liniowej. Zakłada modernizację miejskiej sieci ciepłowniczej, termomodernizację budynków, rozbudowę sieci kanalizacyjnej. Niezrealizowanie i nieuporządkowanie inwestycji komunikacyjnych polegających na budowie i przebudowie ciągów komunikacyjnych, w tym budowie urządzeń eliminujących hałas spowoduje pogorszenie się klimatu akustycznego. Niedostosowana do obecnych potrzeb i nieskoordynowana polityka komunikacyjna może przyczynić się do powstawania nadmiernych konfliktów przestrzennych. 8. PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Największy wpływ na zmiany zachodzące w środowisku mają inwestycje: rozbudowa zabudowy mieszkaniowej i aktywności gospodarczej, rozbudowa systemów infrastruktury technicznej oraz rozbudowa i modernizacja szlaków komunikacyjnych. Negatywne zmiany i przekształcenia środowiska związane są z etapami powstawania nowego zainwestowania powodującym wzrost presji w okresie jego funkcjonowania. Skutki dla środowiska, jakie będą wynikały z realizacji ustaleń projektu Studium zależeć będą od wielu czynników, m.in. od funkcji jaka została dla danego terenu przypisana w projekcie Studium, od rodzaju działalności jaka będzie wykonywana oraz od intensywności zagospodarowania. Wprowadzane projektem Studium przeznaczenie terenu zaliczane jest w różnym stopniu do obciążających środowisko zależnie od przeznaczenia i sposobu ich realizacji. Potencjalne zagrożenia dla środowiska stwarzane przez zmianę przeznaczenia terenu to: − − − − − − − zmiany w płytkiej budowie geologicznej, powstałe w wyniku prowadzenia prac budowlanych w tym głównie niwelacja terenu, (dotyczy wszystkich terenów przeznaczonych pod zainwestowanie), zasklepianie gleb, naruszenie stosunków wodnych, możliwość zanieczyszczenia środowiska gruntowo-wodnego ściekami, emisja hałasu, związana z ruchem dojazdowym pojazdów oraz prowadzeniem działalności gospodarczej, emisja do powietrza związana z ruchem dojazdowym pojazdów oraz pochodząca ze źródeł ogrzewania budynków, przekształcenia szaty roślinnej poprzez uszczuplenie bądź zanik roślinności rodzimej oraz wprowadzanie roślinności introdukowanej. Faktyczne oddziaływanie na środowisko będzie wypadkową ustaleń zawartych w projekcie Studium i przyszłych planach zagospodarowania przestrzennego oraz stopnia realizacji tych ustaleń w czasie obowiązywania przyszłego studium. 46 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 8.1. Przewidywany wpływ oraz znaczące oddziaływanie na środowisko ustaleń projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Art. 51 ust.1 pkt 2 lit. e Ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. z 2008r. Nr 199, poz. 1227) wśród ocen i analiz nakazuje określenie przewidywanego znaczącego oddziaływania na środowisko ustaleń analizowanego dokumentu (w tym przypadku Studium), w szczególności na: różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, rośliny, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki, dobra materialne oraz zależności między wymienionymi elementami środowiska i między oddziaływaniami na te elementy. Wpływ na wymienione komponenty środowiska zależy od formy zagospodarowania terenu. W analizach należy uwzględnić rodzaje oddziaływania: bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane, krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe, stałe, chwilowe, pozytywne i negatywne. Posługując się powyższą systematyką dokonano próby zdiagnozowania relacji pomiędzy przewidywanymi skutkami realizacji ustaleń Studium a stanem jakości poszczególnych komponentów środowiska. Jako znaczące oddziaływanie rozumie się działania mogące pozytywnie lub negatywnie znacząco oddziaływać na stan i różnorodność siedlisk przyrodniczych, integralność powiązań przyrodniczych oraz czystość środowiska. Ze względu na brak opracowania ujednoliconych metod ocen wpływu na środowisko ustaleń Studium wykorzystano metodę waloryzacji bez uwzględnienia metod matematycznych, których nie można zastosować ze względu na zbyt dużą ilość zmiennych i niewiadomych wynikających z realizacji zapisów Studium. Studium jest dokumentem wyrażającym politykę przestrzenną danego miasta bądź gminy, wskazującym kierunek zagospodarowania danego terenu, a nie przesądzającym o lokalizacji konkretnej inwestycji (za wyjątkiem inwestycje celu publicznego) często wiąże się to ze wskazywaniem zbyt dużych terenów przeznaczonych pod zabudowę nie korelujących z rzeczywistym zagospodarowaniem i zapotrzebowaniem. Studium jest dokumentem, który zawiera elementy niemożliwe do jednoznacznego określenia, w związku z powyższym jego zapisy muszą być na tyle elastyczne aby umożliwić właściwy rozwój gminy. Ze względu na charakter zapisów trudno jest jednoznacznie ocenić czy realizacja ich na konkretnym terenie będzie miała wpływ na środowisko słaby czy znaczący. Zakres kompleksowej oceny wpływu na środowisko ustaleń Studium określono metodą waloryzacji punktowej, przypisując terenom o różnym przeznaczeniu wielkość, wyrażoną w punktach, przewidywanego oddziaływania na poszczególne elementy środowiska przyrodniczego oraz kulturowego: − − − − − „2” – dla oddziaływania pozytywnego silnego „1” – dla oddziaływania pozytywnego „0” – dla braku oddziaływania negatywnego bądź też śladowego „-1” – dla oddziaływania negatywnego „-2” – dla oddziaływania negatywnego silnego. Z oceny zostały wyłączone tereny, które zgodnie ze stanem istniejącym są zabudowane bądź też są użytkowane zgodnie z przeznaczeniem funkcjonalnym określonym w projektowanej zmianie studium. Przyjmuje się, iż oddziaływanie na środowisko projektu zmiany studium na terenach, gdzie utrzymuje się dotychczasowe użytkowanie, jest znikome lub nie występuje. Poniższa tabela jest jedynie schematycznym uśrednieniem możliwych oddziaływań na środowisko. Wyniki analizy przedstawionej w tabeli posłużyły do zobrazowania przestrzennego oddziaływania na środowisko przedstawionego na planszy: Prognozy oddziaływania na środowisko projektu studium. 47 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Tabela 11 Waloryzacja oddziaływania poszczególnych typów projektowanych terenów na poszczególne komponenty środowiska przyrodniczego. Różnorodność biologiczna Ludzie Zwierzęta Rośliny Wody Powietrze Powierzchnia ziemi Krajobraz Klimat Zasoby naturalne Zabytki Dobra materialne POSZCZEGÓLNE ELEMENTY ŚRODOWISKA min -24 max +24 S 1 2 -1 -1 -1 -1 -1 0 0 0 1 1 0 brak lub znikoma WMW -1 2 -1 -1 -1 -1 -2 -1 -1 -1 0 2 -6 negatywna WMN 0 2 -1 -1 -1 -1 -1 0 0 -1 0 1 -3 negatywna WMM 1 2 -1 0 -1 -1 -1 -1 0 0 0 1 -1 negatywna UP 0 2 -1 -1 -1 -1 -1 0 0 0 1 1 -1 brak lub znikoma US 1 2 0 1 0 2 -1 1 1 0 0 1 8 pozytywna USg* 2 2 0 1 1 2 1 1 1 0 0 2 13 pozytywna UC -1 0 -1 -1 -1 -1 -1 -1 0 -1 0 1 -7 negatywna AGU -1 -1 -1 -1 -2 -2 -1 -1 -1 -1 0 0 -12 negatywna AGP -2 -2 -1 -1 -2 -2 -1 -2 -1 -2 0 0 -16 silnie negatywna PG -2 -2 -1 -2 -2 -2 -2 -2 0 -2 0 -1 -18 silnie negatywna IT -1 0 -1 -1 -1 -1 -1 -2 -1 -1 0 1 -9 negatywna K -1 -1 -1 -1 -2 -2 -1 -1 -2 -1 -1 1 -13 silnie negatywna ZC 0 0 0 0 0 2 -1 1 2 -1 2 2 7 pozytywna ZD 2 2 0 2 0 2 1 1 2 0 0 1 13 pozytywna ZP 2 2 2 2 2 2 2 2 2 1 2 2 23 silnie pozytywna R 0 0 1 1 -1 -1 -1 1 0 0 0 1 1 brak lub znikoma L 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 0 2 22 silnie pozytywna W 2 1 2 2 2 2 1 2 2 2 0 1 19 silnie pozytywna Z 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 0 2 22 silnie pozytywna ZR 2 2 2 1 2 2 1 2 2 2 0 2 20 silnie pozytywna ZE 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 0 2 22 silnie pozytywna PRZEZNACZENIE TERENU PRESJA NA ŚRODOWISKO: suma +14 – +24 +3 – +13 silnie pozytywna pozytywna +2 – -2 brak lub znikoma -3 – -13 negatywna - 14 – -24 silnie negatywna * dotyczy waloryzacji oddziaływania na środowisko w odniesieniu do obecnego, wskazanego w obowiązującym planie miejscowym przeznaczenia terenu na cele zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i wielorodzinnej. Zmiana przeznaczenia terenu i dopuszczenie funkcji sportu i rekreacji na tym terenie będzie miało pozytywny skutek. Jak wynika z powyższej analizy znaczące (silnie negatywne) oddziaływanie na środowisko mają te obszary, które z terenów otwartych dotychczas nie zagospodarowanych mają zostać przekształcone na tereny, które mogą być intensywnie zagospodarowywane: AGP, PG oraz tereny projektowanych ciągów komunikacyjnych (K). Negatywną presję na środowisko wywierać również będą tereny przeznaczone pod zabudowę usługową (AGU, UC) oraz w mniejszym stopniu zabudowę mieszkaniową (WMW, WMN, WMM). Zakładana zmiana przeznaczenia terenów z funkcji mieszkaniowej (około 50 ha) na pole golfowe, mimo zakwalifikowania takiego przedsięwzięcia do kategorii mogących potencjalnie negatywnie oddziaływać na środowisko, będzie miała pozytywny wpływ na środowisko poprzez zmniejszenie 48 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA zjawiska „urban sprawl” w Zawierciu. Docelowo realizacja wszystkich wskazanych w obowiązującym planie inwestycji oraz nałożenie się skumulowanego oddziaływania na poszczególne komponenty środowiska będzie, zdaniem autorów prognozy, oddziaływało silniej niż pole golfowe. Zagospodarowanie tych terenów zgodnie z ustaleniami Studium mogą przyczynić się do opisanych poniżej oddziaływań na poszczególne elementy środowiska. Różnorodność biologiczna − − − − − − powstanie lokalnych barier dla migracji zwierząt oraz zakłócenie ciągłości przyrodniczej, szczególnie na skutek budowy drogi 78 oraz zachodniej obwodnicy miasta, znaczne zmniejszenie naturalnej różnorodności biologicznej na skutek przekształcenia pierwotnych warunków siedliskowych oraz wprowadzenia zanieczyszczeń do środowiska, zaniechanie użytkowania upraw łąk i pastwisk prowadzi do sukcesji i zmiany składu gatunkowego m.in. zmiana zbiorowisk łąkowych na zaroślowe, wzbogacenie różnorodności gatunkowej na skutek wprowadzenia roślinności introdukowanej (ogródki przydomowe) oraz pojawienia się roślinności hemerofilnej na skutek przekształcania siedlisk - budowa suchych zbiorników retencyjnych w Kromołowie – likwidacja obecnych siedlisk roślinnych i zwierzęcych w obrębie projektowanego zbiornika oraz ograniczenie okresu zalewania dolin, ubytek powierzchni terenów biologicznie czynnych, pojawianie się gatunków pionierskich na terenach czynnej jak i zaniechanej eksploatacji powierzchniowej (tworzenie miejsc bytowania dla gatunków podlegających ochronie np. jaskółki brzegówki tworzącej gniazda na ścianach wyłączonych z eksploatacji) i roślinności ruderalnej. Ludzie − − − − zwiększona emisja hałasu przede wszystkim komunikacyjnego wzdłuż ciągów komunikacyjnych oraz hałasu związanego z pracą maszyn polowych, zwiększona emisja hałasu, zanieczyszczeń powietrza oraz możliwość wystąpienia awarii (podczas transportu substancji niebezpiecznych – szczególnie zagrożony teren wzdłuż linii kolejowej) na terenach przeznaczonych pod aktywność gospodarczą – oddziaływanie będzie zależeć od rodzaju prowadzonej działalności oraz stosowanych technologii w istniejącym lub projektowanym obiekcie, zwiększona emisja zanieczyszczeń powietrza – szczególnie emisji niskiej w okresie zimowym na skutek wprowadzania nowej zabudowy, studium dopuszcza w obrębie terenów aktywności gospodarczej lokalizację obiektów mogących wymagać lub wymagających sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko, stąd możliwe jest występowanie większych źródeł zanieczyszczeń wpływających na mieszkańców terenów sąsiednich. Zwierzęta − − − − powstanie lokalnych barier dla migracji zwierząt (dogęszczenie zabudowy lub wprowadzenie obiektów o dużej kubaturze, zwiększenie emisji zanieczyszczeń, możliwość wystąpienia awarii, budowa nowych ciągów komunikacyjnych bez specjalnych przejść dla zwierząt), pojawienie się gatunków zwierząt związanych z siedzibami ludzkimi – wzbogacenie różnorodności siedlisk, stworzenie zagrożenia dla ptaków oraz nietoperzy poprzez umożliwienie lokalizacji w Morsku obiektów mogących wymagać sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko, przekształcenie obecnych siedlisk zwierzęcych na terenie projektowanych suchych zbiorników. Rośliny − − − uszczuplanie terenów siedliskowych na skutek dogęszczenia zabudowy, zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej, zwiększenie emisji zanieczyszczeń oraz możliwość wystąpienia awarii (dokładne oddziaływanie zależy od rodzaju prowadzonej działalności oraz stosowanych technologii w istniejącym lub projektowanym obiekcie), pojawienie się gatunków roślin związanych z siedzibami ludzkimi – roślinność ruderalna i introdukowana – wzbogacenie różnorodności siedlisk, obszary inwestycyjne położone są częściowo na terenach leśnych. Ich użytkowanie powoduje degradację istniejącej na tym terenie roślinności naturalnej na rzecz roślinności ruderalnej bądź zupełnej jej likwidacji (zabudowywanie). 49 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Woda − − − − − − zwiększenie zagrożenia zanieczyszczeniami – przenikanie ścieków bytowych z terenów zabudowywanych (wraz z rozbudową kanalizacji zagrożenie będzie malało), zanieczyszczeń ropopochodnych (tereny parkingów i placów manewrowych), chemikaliów (tereny zakładów przemysłowych, magazynów i składów) do wód oraz możliwości wystąpienia awarii, zmiany w poziomie wód podziemnych na skutek zwiększenia zużycia wody – zależą od rodzaju prowadzonej produkcji i stosowanych technologii, zmniejszenie retencji wód opadowych oraz zwiększenie spływu wód na skutek zasklepiania gleb, obniżenie lub podniesienie zwierciadła wód gruntowych na skutek modyfikacji powierzchni ziemi, zmiana rytmu stanów wód oraz prędkości nurtu na skutek budowy zbiorników retencyjnych, okresowe zwiększenie zasilania wód podziemnych na skutek budowy zbiorników retencyjnych. Powietrze − − − studium dopuszcza w obrębie terenów aktywności gospodarczej lokalizację obiektów mogących znacząco oddziaływać na środowisko, w tym wymagających przeprowadzenia oceny oddziaływania inwestycji na środowisko, stąd możliwe jest występowanie większych źródeł zanieczyszczeń na tym terenie, zwiększenie emisji zanieczyszczeń (w tym emisja niska w okresie zimowym – intensywność będzie zależeć od zastosowanego wariantu ogrzewania) oraz możliwości wystąpienia awarii – oddziaływanie zależy od rodzaju zainwestowania, prowadzonej produkcji i stosowanych technologii, pojawienie się emisji spalin i zanieczyszczeń w ramach prac ciężkiego sprzętu na terenach eksploatacji powierzchniowej – oddziaływanie dotyczy najbliższego otoczenia. Powierzchnia ziemi − − − − − − na wyznaczonych obszarach zmianie ulegnie pokrycie terenu – wyrównywanie terenów, tworzenie nasypów z gruntów przekształconych antropogenicznie pod nowe inwestycje, braki w kanalizacji gminy zwiększają zagrożenie przenikania zanieczyszczeń do gruntu, zwiększone zagrożenie zanieczyszczenia gleb – posypywanie zimą nawierzchni dróg solami, negatywny wpływ na jakość gleb poprzez emisję i przenikanie do gruntu zanieczyszczeń oraz możliwości wystąpienia awarii na terenach aktywności gospodarczej – dokładne oddziaływanie obszarów zależy od rodzaju prowadzonej produkcji i stosowanych technologii, zmiana ukształtowania powierzchni ziemi na skutek prowadzenia eksploatacji powierzchniowej, przekształcenie powierzchni ziemi na skutek budowy suchych zbiorników retencyjnych w Kromołowie. Krajobraz − − − wprowadzenie nowej zabudowy w sąsiedztwie już istniejącej i ograniczenie liczby kondygnacji (nawiązanie do istniejących w sąsiedztwie już budynków) niweluje negatywny wpływ na krajobraz, wprowadzenie nowej zabudowy na terenach dotychczas niezainwestowanych, przekształcenia terenów rolnych oraz rzeźby terenu w wyniku powierzchniowej eksploatacji – krajobraz ulegnie zmianie po zrekultywowaniu terenu. Klimat − − − − zmiana topoklimatu na skutek wprowadzania nowej zabudowy, likwidacji poszycia terenu i zmiany warunków gruntowo-wodnych (spadek wilgotności powietrza, wzrost amplitudy temperatury powietrza) – zasięg oddziaływania ogranicza się do najbliższej okolicy obiektów, okresowa zmiana mikroklimatu w pobliżu projektowanych suchych zbiorników retencyjnych – wzrost wilgotności, zmiana temperatury powietrza, zwiększenie natężenia hałasu i wibracji oraz zanieczyszczeń środowiska szczególnie na skutek budowy nowych ciągów komunikacyjnych, zmniejszenie natężenia ruchu samochodowego i tym samym hałasu na skutek budowy obwodnicy południowej. Zakłada się stosowanie środków zmniejszających niekorzystny wpływ na środowisko, w tym zabezpieczenia antyhałasowe i antywibracyjne m.in.: nowe, przyjazne dla środowiska technologie oraz osłony akustyczne. Zasoby naturalne − zagrożenie degradacją chemiczną wód i gleb, 50 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA − − − przekształcenie powierzchni ziemi głównie na skutek eksploatacji powierzchniowej, zmiana warunków środowiskowych (powierzchnia ziemi, krajobraz, klimat lokalny, zwierciadło wód podziemnych), okresowe zwiększenie zasilania wód podziemnych na skutek budowy suchych zbiorników retencyjnych. Zabytki − − − − zmiana zagospodarowania terenu może wpłynąć korzystnie bądź niekorzystnie na czytelność zabytkowych wartości obiektu, zanieczyszczenie powietrza (emisja niska) zagraża budynkom (dwutlenek siarki powoduje wiązanie siarki ze skałami i zaprawami wapiennymi, co prowadzi do niszczenia murów i pomników), w obrębie i w bezpośrednim sąsiedztwie wyznaczonych nowych obszarów inwestycyjnych nie występują obiekty zabytkowe, ani stanowiska archeologiczne, budowa obwodnicy Zawiercia wyprowadzi ruch tranzytowy, w tym ruch ciężarówek poza centrum miasta zmniejszając tym samym poziom drgań wytwarzanych przez ruch samochodowy oddziałujący na konstrukcje budowli. Dobra materialne − − − − wzrost wartości działki w związku ze zmianą przeznaczenia terenu na teren inwestycyjny, obszary aktywności gospodarczej mogą negatywnie oddziaływać na dobra materialne w związku z możliwością wystąpienia awarii – zasięg oddziaływania i rodzaj zagrożenia zależy od rodzaju działalności oraz od stosowanych technologii, wzrost wartości terenów w związku z możliwością prowadzenia eksploatacji oraz spadek wartości terenów sąsiednich ze względu na uciążliwości, które generuje kopalnia, wzrost wartości działek ze względu na budowę obwodnicy i wyprowadzenie ruchu tranzytowego poza teren miasta. Zależności pomiędzy powyższymi elementami środowiska i międzyoddziaływania na te elementy − − − − wyznaczone obszary poprzez emisję niską mogą oddziaływać głównie na organizmy żywe – ludzi, zwierzęta, rośliny. Zanieczyszczenie powietrza może też wpływać na zachowanie obiektów zabytkowych, wyznaczone obszary poprzez emisję zanieczyszczeń wytwarzanych na terenach przemysłowych i produkcyjnych mogą zagrażać organizmom żywym w przypadku rozprzestrzeniania się tych zanieczyszczeń w wodzie, glebie i powietrzu, wyznaczone obszary poprzez emisję zanieczyszczeń i możliwość wystąpienia awarii mogą znacząco oddziaływać na większość analizowanych elementów środowiska, w tym ludzi. Elementy dotknięte zanieczyszczeniem pochodzącym z wyznaczonych obszarów aktywności gospodarczej (woda, powietrze, gleby) mogą wtórnie oddziaływać na organizmy żywe. naruszenie powierzchni ziemi i zmiana rzeźby terenu wpływają na poszczególne składniki środowiska takie jak poziom wód gruntowych, szata roślinna, zwierzyna, topoklimat. Obszary nie wpływają znacząco na jakość powietrza, gleb czy wód (chwilowa emisja zanieczyszczeń). Po przeprowadzeniu rekultywacji negatywne oddziaływanie zostanie zlikwidowane, nie przewiduje się znacznego wtórnego oddziaływania akustycznego budowy projektowanych tras komunikacyjnych. Ich realizacja nie pociągnie za sobą budowy nowych zakładów przemysłowych na terenach przyległych co wygenerowałoby dodatkowy ruch samochodowy (głównie o charakterze ciężarowym). Jedynymi dodatkowymi źródłami hałasu o charakterze lokalnym mogą być nowe stacje benzynowe oraz stacje obsługi pojazdów. Skumulowane oddziaływanie akustyczne odnosi się do sumarycznego oddziaływania wszystkich źródeł hałasu znajdujących się w rejonie inwestycji komunikacyjnych. Do źródeł takich będą należeć wszystkie nowopowstałe węzły komunikacyjne. Przewidywane rodzaje oddziaływań realizacji ustaleń projektu zmiany studium na poszczególne komponenty środowiska przedstawiono w poniższej macierzy. Decydującymi czynnikami wpływającymi na charakter oddziaływań (ich trwałość i natężenie), będzie m.in.: − stopień realizacji ustaleń studium, − charakter przyszłych inwestycji, − szczegółowe rozwiązania techniczne i technologiczne. 51 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Na tym etapie planowania są one jednak trudne do określenia – Studium wskazuje kierunek zagospodarowania danego terenu a nie rozstrzyga jakie konkretnie inwestycje tam powstaną i jakie rozwiązania techniczne i technologiczne zostaną zastosowane. Studium w swoim założeniu określa politykę przestrzenną gminy. Poniższa macierz wskazuje jakie rodzaje oddziaływań mogą ale nie muszą wystąpić. Tabela 12 Rodzaje oddziaływań na poszczególne komponenty środowiska X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X X ROŚLINY X X X X X X X X WODA X X X X X X X X X POWIETRZE X X X X X X X X POWIERZCHNIA ZIEMI X X X X X X X KRAJOBRAZ X X X X X X X X X X X X X X X X X LUDZIE X ZWIERZĘTA KLIMAT ZASOBY NATURALNE X X ZABYTKI X X DOBRA MATERIALNE X X X X X X X X X X X X X X X X NEGATYWNE CHWILOWE X RÓŻNORODNOŚĆ BIOLOGICZNA POZYTYWNE STAŁE DŁUGOTERMINOWE ŚREDNIOTERMINOWE SKUMULOWANE X POŚREDNIE X KOMPONENTY BEZPOŚREDNIE WTÓRNE KRÓTKOTERMINOWE ODDZIAŁYWANIE X X X X X X X X X – może wystąpić oddziaływania a jego charakter będzie zależał m.in. od sposobu realizacji ustaleń projektu zmiany studium i szczegółowych rozwiązań zaproponowanych na dalszym etapie danej inwestycji. 8.2. Wpływ ustaleń projektu studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego na wybrane elementy środowiska Korytarze migracyjne zwierząt Istnieje ryzyko kolizji korytarza spójności Warta z zagospodarowaniem terenu. Wynika to jednak zarówno ze stanu faktycznego zagospodarowania centrum miasta, jak i ze stanu prawnego – zapisów w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, dla których istniał obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko. Projektowane zagospodarowanie terenu pozostaje bez wpływu na korytarz migracji ptaków „Lasy Lublinieckie – Jura Krakowsko-Częstochowska”. Należy jednocześnie wskazać na występowanie kolizji projektowanej drogi krajowej nr 78 oraz lokalizacji węzła zjazdu na ciągłość ww. korytarza. 52 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA Projektowane zagospodarowanie terenu w niewielkim stopniu ogranicza: korytarze migracyjne ssaków kopytnych „K/LS-LO/LZ”, korytarz ssaków drapieżnych „D/LL-E” i „D/JURA-N” oraz obszar węzłowy „Lasy Siewierskie”. Należy podkreślić, że studium sankcjonuje obowiązujący stan prawny w zakresie przeznaczenia terenu. Niezależnie od tego system korytarzy ekologicznych jest chroniony przed silną antropopresją. Obszarami kolizji są jedynie węzły drogowe oraz przebieg projektowanej DK 78. Jednoczenie w bezpośrednim sąsiedztwie nowego projektowanego przebiegu DK 78 nie jest planowana zmiana zagospodarowania przestrzennego, która leży w kompetencji Prezydenta Miasta Zawiercia. Lokalizacja węzła drogowego nie leży w kompetencji Prezydenta Miasta i jest wynikiem wariantowania przebiegu drogi krajowej. Dla projektu DK 78 prowadzona będzie jeszcze ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko, w ramach której zaproponowane będą szczegółowe rozwiązania minimalizujące negatywny wpływ na korytarze migracyjne ssaków kopytnych „K/LSLO/LZ”, obszar węzłowy „Lasy Siewierskie”, korytarze migracyjne ssaków drapieżnych „D/LL-E” i „D/JURA-N” oraz korytarz migracji ptaków „Lasy Lublinieckie – Jura Krakowsko-Częstochowska”. W związku z tym tereny newralgiczne, wyznaczone przez Centrum Dziedzictwa Przyrody Górnego Śląska pozostają bez zmian. Warunki hydrmorfologiczne rzek Studium nie przewiduje zmian w morfologii lokalnych cieków wodnych: Czarnej Przemszy, Kierszuli, Rak, Strumień, Warta. Równocześnie dokument nakazuje: ochronę przed zabudowywaniem naturalnych zagłębień terenu (w tym dolin rzecznych) oraz oczek wodnych, zachowanie odpowiedniej odległości zabudowy i ogrodzeń od cieków wodnych określonych w przepisach odrębnych, zachowania funkcji korytarzy ekologicznych cieków wodnych m.in. poprzez nie przykrywanie cieków. W pozostałych przypadkach studium sankcjonuje aktualny stan prawny, wynikający z obowiązujących dokumentów. Obszar Natura 2000 „Ostoja Kroczycka” W studium wprowadzono zapisy uniemożliwiające lokalizację przedsięwzięć mogących zawsze lub mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko. Jednocześnie studium sankcjonuje ustalenia obowiązującego miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego, dla którego istniał obowiązek sporządzenia prognozy oddziaływania na środowisko oraz wydanych prawomocnych pozwoleń na budowę. W planie tym zapisano, że projektowany obszar rejon Zamku Morsko, rozwijać się będzie w kierunku usług turystyki i sportu, a zakres oddziaływania nie będzie wykraczał poza usługi turystyki i sportu oraz działalnością związaną z obsługą tego terenu, a także będzie w zgodzie z obowiązującym prawem. Planowane w studium przyszłe zagospodarowanie terenu nie wpłynie na integralność obszaru Natura 2000. Siedliska Natura 2000 Dla siedlisk oraz ich bezpośrednim sąsiedztwie wymienionych w stanowisku Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska z dnia 13.10.2011 pismo nr WOOŚ.411.127.2011RK1 nie występuje zmiana przeznaczenia terenu, dlatego też realizacja polityki przestrzennej przedmiotowego studium nie będzie oddziaływała na ww. siedliska. W związku z powyższym nie może dojść do fizycznego zniszczenia siedlisk, ze względu na brak zmian użytkowaniu terenu. W stosunku do uszkodzeń wynikających z zanieczyszczenia powietrza, studium nie przewiduje wzrostu emisji zanieczyszczeń emitowanych do powietrza przez zakłady produkcyjne. Studium wskazuje na terenie miasta nowe miejsca, na których lokalizowane mogą być przedsięwzięcia, o których mowa w rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie przedsięwzięć mogących znacząco oddziaływać na środowisko, zarówno z pierwszej jak i drugiej grupy, jednak na etapie formułowania polityki przestrzennej Prezydenta Miasta nie sformułował konkretnych kierunków inwestycyjnych. Należy zaznaczyć, że realizacja takich inwestycji każdorazowo poprzedzona musi być prognozą oddziaływania inwestycji na środowisko, w której zawarte zostaną informacje na temat ewentualnych oddziaływań oraz planowanych, projektowanych i podejmowanych działań mających na celu minimalizację wpływu inwestycji na środowisko. 53 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 9. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZENIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNEGO ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO W wyniku przeprowadzonych analiz stwierdzono, że znaczące negatywne oddziaływania ustaleń studium będą dotyczyć niewielkich obszarów przeznaczonych na tereny aktywności gospodarczej AGP oraz terenów eksploatacji i przetwórstwa surowców PG oraz tereny komunikacyjne K. Negatywne oddziaływanie dotyczyć będzie również terenów przeznaczonych pod zabudowę usługową (AGU, UC) oraz w mniejszym stopniu zabudowę mieszkaniową (WMW, WMN, WMM). W projekcie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia zaproponowano szereg rozwiązań mających na celu zapobieganie i ograniczanie negatywnych oddziaływań na środowisko. W szczególności zaproponowano: − Ochronę wysoko cenionych walorów przyrodniczych i krajobrazowych miasta – Parku Krajobrazowego „Orlich Gniazd” we wschodniej części Zawiercia, poprzez respektowanie ograniczeń, dopuszczeń, zakazów i nakazów, wynikających z powszechnie obowiązujących przepisów prawa. Wprowadzenie ograniczeń dla nowo powstającego zagospodarowania przestrzennego, które nie będzie negatywnie wpływało na przedmiot ochrony. − Utrzymanie systemu otwartych terenów chronionych, znajdujących się w obszarze największego zainwestowania miejskiego, którego osiami są doliny rzek Warty i Czarnej Przemszy. Ustala się jego ochronę przed zmianą przeznaczenia na cele zabudowy mieszkaniowej oraz produkcyjnej. Tereny te stanowią ważne korytarze migracji zwierząt, pełnią też istotną funkcję rekreacyjną oraz są klinem przewietrzającym dla miasta. Na części z tych terenów, w obszarze narażonym na niebezpieczeństwo powodzi wyznaczonym dla Warty ustala się bezwzględny zakaz lokalizacji nowej zabudowy, chyba że właściwe instytucje wskazane w przepisach odrębnych uzgodnią możliwość jej lokalizowania. − Utrzymanie wysokiego wskaźnika terenów zieleni w centrum miasta, uwarunkowanego historycznie. − Ochronę terenów o wysokich walorach przyrodniczo-krajobrazowych. − Zapewnienie bezpieczeństwa ludności i mienia – głównie w kontekście inwestowania na terenach narażonych na niebezpieczeństwo powodzi i podtopień w dolinach rzek Warty i Czarnej Przemszy, zabudowywania obszarów o niekorzystnych warunkach geologiczno-inżynierskich a także szerokości nowo wydzielanych dróg. Na terenach o wysokim poziomie wód gruntowych odwadnianie terenów należy zapewnić kompleksowo. Wskazane jest kompleksowe zlikwidowanie podziemnej sieci drenarskiej na terenach wskazanych do zabudowy w studium. − Zapewnienie możliwości przestrzennych realizacji obwodnic miasta: w ciągu drogi krajowej nr 78 oraz w ciągu dróg wojewódzkich nr 791 i 796 – eliminacja ruchu tranzytowego z centrum miasta. − Ochronę ujęć wody pitnej, m.in. poprzez niedopuszczenie do lokalizacji w ich pobliżu funkcji, które mogłyby zagrozić ujmowaniu i dostarczaniu wody pitnej do odbiorców w mieście. − Retencjonowanie wód opadowych, w celu minimalizacji ryzyka podtopień – poprzez wskazywanie suchych zbiorników retencyjnych wolnych od zabudowy – Kromołów. − Konieczność oczyszczania ścieków. − Wskazywanie nowej zabudowy w oddaleniu od terenów produkcyjnych silnie negatywnie wpływających na środowisko. − Rewitalizację i rehabilitację terenów poprzemysłowych, w pierwszej kolejności tych zlokalizowanych w centrum miasta. 54 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA − Wydzielenie strefy przyrodniczej (C) – zarządzanie przestrzenią w tej strefie należy podporządkować ponadprzeciętnym walorom krajobrazowym, ich ochronie. Przeznaczając pod zabudowę nowe tereny należy uwzględniać jej wpływ na krajobraz. − Zakaz funkcjonowania na obszarach zabudowy przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest wymagana lub może być wymagana, za wyjątkiem inwestycji infrastrukturalnych i mieszkaniowych. − Na obszarach WMW, WMN i WMM nie dopuszcza się funkcjonowania przedsięwzięć mogących zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest wymagana lub może być wymagana, za wyjątkiem inwestycji infrastrukturalnych i mieszkaniowych. − Zaleca się maksymalną ochronę zieleni wysokiej, szczególnie wzdłuż ul. Paderewskiego, która poza funkcją estetyczną zmniejsza uciążliwe oddziaływanie akustyczne istniejącej drogi krajowej nr 78. − Rewitalizację terenów zieleni, zapobieganie zmianie przeznaczenia parków nad rzeką Wartą pomiędzy ulicami Leśną i Okulickiego oraz parku pomiędzy ulicami Szymańskiego i Sienkiewicza. − Konieczność przeprowadzenia rekultywacji terenów PG po zaprzestaniu eksploatacji. − Dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz dla zabudowy usługowej gradację współczynnika minimalnej powierzchni biologicznie czynnej w zależności od lokalizacji planowanych inwestycji (zabudowy) w strefach funkcjonalnych (tj. dla zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej w strefie miejskiej A – min 20%, w strefie podmiejskiej B – min 50%, w strefie przyrodniczej C – min 70%; dla zabudowy usługowej: strefa A – min 25%, strefa B – min 35%, strefa C – min 70%) − Ustala się 35% minimalną powierzchnię biologicznie czynną dla centrów handlowych w strefie miejskiej A, w strefie podmiejskiej B – min 40%. − Zachowanie min. 40% powierzchni biologicznie czynnej na terenach cmentarzy. − Zachowanie min. 80% powierzchni biologicznie czynnej na terenach ZP. − Na terenach rolnych (oznaczonych symbolem R) dopuszcza się wyłącznie budowę kompletnych siedlisk rolniczych lub obiektów związanych z produkcją rolniczą. − Na obszarach tworzących system przyrodniczy wprowadza się: o zakaz lokalizacji obiektów i technologii, które są inwestycjami mogącymi zawsze znacząco oddziaływać na środowisko lub mogącymi potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, dla których ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko jest wymagana lub może być wymagana z wyłączeniem obiektów i urządzeń infrastruktury technicznej i komunikacji oraz terenu AGU w Morsku; o zakaz dokonywania trwałych zmian stosunków wodnych, a w szczególności prowadzenia odwodnień i innych robót powodujących trwałe obniżenie poziomu wód podziemnych lub ograniczenie zasilania poziomów wodonośnych, cieków i zbiorników wodnych, za wyjątkiem prac eksploatacyjnych prowadzonych na wyznaczonych terenach górniczych zgodnie z przepisami odrębnymi, prac związanych z ochroną przyrody, z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym, z utrzymaniem, budową, odbudową urządzeń wodnych, oraz przedsięwzięć infrastrukturalnych służących obsłudze gminy i regionu; o zakaz wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających naturalne formy rzeźby terenu i obniżających walory krajobrazowe, za wyjątkiem prac eksploatacyjnych prowadzonych na wyznaczonych terenach górniczych zgodnie z przepisami odrębnymi, prac związanych z ochroną przyrody, z zabezpieczeniem przeciwpowodziowym lub przeciwosuwiskowym, z utrzymaniem, budową, odbudową urządzeń wodnych, oraz przedsięwzięć infrastrukturalnych służących obsłudze gminy i regionu. 55 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA − Zakłada się, że budownictwo jednorodzinne i nowe budownictwo wielorodzinne, zakłady usługowe oraz przemysłowe położone poza zasięgiem sieci ciepłowniczej ogrzewane będą z własnych kotłowni opalanych gazem ziemnym, rzadziej gazem płynnym, olejem lub paliwami stałymi, biomasą. Źródła ciepła na terenie miasta Zawiercie winny być systematycznie modernizowane, przez co zmniejszać się będzie stopień zanieczyszczenia środowiska, a sprawność kotłowni się zwiększy. − Utrzymanie wysokiego stopnia redukcji zanieczyszczeń z uwagi na małe przepływy w Warcie, która jest odbiornikiem wód wychodzących z oczyszczalni. Zakłada się, że zasięg obsługi istniejącej oczyszczalni ścieków obejmie całe miasto w granicach administracyjnych. − Rozwijanie systemu segregacji odpadów u źródła celem zmniejszenia ilości odpadów. − Studium dopuszcza możliwość stosowania odnawialnych źródeł energii (OZE), z wykluczeniem urządzeń wiatrowych. − Obszary do rekultywacji: tereny poeksplotacyjne kopalni „Wiek”, obszary naturalnych złóż naturalnych w „Blanowicach”. Na etapie oceny projektu studium nie jest możliwe oszacowanie prac kompensacyjnych, które powinny być wykonane. Dokładne ustalenia powinny zostać dokonane na etapie sporządzenia raportu oddziaływania na środowisko lub w przypadku wystąpienia szkody w środowisku w rozumieniu ustawy z dnia 13 kwietnia 2007 r. o zapobieganiu szkodom w środowisku i ich naprawie (Dz. U. Nr 75, poz 493). Dokładne kryteria oceny wystąpienia szkody w środowisku oraz prowadzenia działań naprawczych określają akty wykonawcze tej ustawy (Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 30 kwietnia 2008 r. w sprawie kryteriów ocen wystąpienia szkody w środowisku (Dz. U. Nr 82, poz. 501) oraz rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 czerwca 2008 r. w sprawie rodzajów działań naprawczych oraz warunków i sposobu ich prowadzenia (Dz. U. Nr 103, poz. 664). Możliwości ograniczenia niekorzystnych zmian w środowisku wymagają od władz samorządowych podjęcia działań zmierzających do: uregulowania gospodarki ściekowej, rozwiązania problemu niskiej emisji w mieście i na terenach wiejskich, podejmowania konsekwentnych działań administracyjnych mających na celu ograniczenie ilości odpadów składowanych poza wysypiskiem, opracowanie i realizacja polityki przestrzennej, tworzenie planów zagospodarowania przestrzennego, których jedynym celem nie będzie rozwój gospodarczy, kosztem środowiska, • ochrony ornitofauny i chiropterofauny poprzez przeprowadzenie rzetelnych badań, w tym szczegółowej inwentaryzacji przyrodniczej. 10.ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ZAWARTYCH W DOKUMENCIE MAJĄCE NA UWADZE CEL I PRZEDMIOT OCHRONY OBSZARU NATURA 2000 Na analizowanym obszarze występuje obszar Natury 2000 Ostoja Kroczycka. Zgodnie z zapisami Studium na terenie obecnego Ośrodka Rekreacyjnego „Morsko” dopuszcza się funkcjonowanie przedsięwzięć mogących potencjalnie znacząco oddziaływać na środowisko, czym utrzymuje się wydane prawomocne decyzje. Większość obszaru objętego Naturą 2000 została przeznaczona na tereny leśne. Należy wprowadzić zapisy chroniące łąki i polany śródleśne, które sprzyjają rozwojowi siedlisk jałowca, muraw kserotermicznych oraz buczyny storczykowe. Ze względu na wyżej wymienione gatunki roślin została powołana Ostoja Kroczycka. Pożądane są również zapisy chroniące nocka Brandta zakazujące likwidację drewnianych budynków na terenach leśnych, użytkowania toksycznych substancji konserwujących oraz fragmentację zwartych części lasu. 56 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA 11.PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA ORAZ CZĘSTOTLIWOŚĆ JEJ PRZEPROWADZANIA Przepisy ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym nie regulują metod analizy zapisów studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Jedynym narzędziem mogącym pomóc w analizie skutków realizacji i postanowień projektu studium jest ocena aktualności studium i planów miejscowych przeprowadzana przez prezydenta na podstawie art. 32 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym z dnia 27 marca 2003 roku – co najmniej co najmniej raz w czasie kadencji rady gminy. Punktem wyjścia do monitorowania zmian na skutek realizacji zapisów studium jest baza danych GIS opracowana przy okazji jego tworzenia. Obejmuje ona wszechstronne informacje z zakresu środowiska przyrodniczego oraz zagospodarowania terenu. Jest to baza otwarta, którą można uzupełniać i aktualizować. Zawiera wszystkie informacje przestrzenne wymagane ustawą o udostępnianiu informacji o środowisku jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz oceny oddziaływania a także ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym. System GIS daje możliwość m.in.: prowadzenia rejestrów wraz z przestrzennym rozmieszeniem obiektów do niego wpisanych rejestr planów miejscowych, rejestr wniosków o sporządzenie miejscowych planów lub ich zmianę, rejestr wniosków o zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze, gruntów leśnych na cele nieleśne bądź zmiany funkcji terenu, przeprowadzenia analizy zgodności wydanych decyzji i pozwoleń budowlanych z planem miejscowym, przeprowadzenia oceny zagrożenia dla form ochrony przyrody i najcenniejszych siedlisk przyrodniczych, w tym urządzonych terenów zieleni na skutek planowanych inwestycji. Proponuje się zastosowanie metody obliczania pojemności przestrzennej wypracowanej w Instytucie Gospodarki Przestrzennej i Mieszkalnictwa w 2005 r. Założeniem tej metody jest analiza zmian w zagospodarowaniu przestrzennym z wykorzystaniem wskaźników, które zostały podzielone na grupy: przestrzenne, przyrodnicze, demograficzne, komunikacyjne, infrastrukturalne. Dzięki wykorzystaniu systemu informacyjnego GIS do monitorowania zmian w zagospodarowaniu przestrzennym analiza częstotliwości zmian możliwa będzie na bieżąco wraz z ich rejestrowaniem. W sytuacji wystąpienia niekorzystnych zjawisk możliwe będzie podjęcie stosownych działań planistycznych. Ponadto w zakresie monitoringu poszczególnych elementów środowiska odpowiedzialne są jednostki i instytucje związane z gospodarką wodną, zarządy dróg, starostwa powiatowe, urzędy wojewódzkie, a w zakresie ochrony przyrody Lasy Państwowe, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska oraz jednostki wspomagające, zatrudniające ekspertów w dziedzinie ochrony środowiska, np. IMGW, RZGW i inne. Zgodnie z art. 10 Dyrektywy 2001/42/WE z dnia 27 czerwca 2001 r. w celu uniknięcia powielania monitoringu raporty o stanie i jakości poszczególnych elementów środowiska powinny być przekazywane do Urzędu Miejskiego w Zawierciu. Ogólny stan środowiska jest monitorowany w ramach Państwowego Monitoringu Środowiska. Wyniki prowadzonego monitoringu prezentowane są corocznie w Raportach o stanie środowiska, wydawanych w formie ogólnodostępnej publikacji. 12.STRESZCZENIE PROGNOZY Niniejsza prognoza jest integralną częścią procedury oceny oddziaływania na środowisko ustaleń studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Zarówno przedmiotowe studium jak i prognoza obejmują swoim zasięgiem obszar całego miasta w jego granicach administracyjnych gminy Zawiercie położonej w północnej części województwa śląskiego. Celem 57 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO DO PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAO I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO MIASTA ZAWIERCIA sporządzenia prognozy jest zdefiniowanie zagrożeń dla środowiska przyrodniczego jakie może przynieść realizacja założeń studium i ewentualne podjęcie działań mających na celu ograniczenie zagrożeń. Powyższe jest zgodne z teorią zapobiegania powstawaniu zanieczyszczeń i zagrożeń u źródła, co przynosi korzyści ekonomiczne, społeczne a przede wszystkim środowiskowe. Projekt studium oprócz ustaleń dotyczących użytkowania i zagospodarowania terenu wprowadza także ustalenia zakresem obejmujące działania ukierunkowane na ochronę środowiska. Ustalenia studium w głównej mierze mają charakter porządkujący zwiększając jednocześnie powierzchnię zabudowy poprzez wskazanie nowych terenów pod zabudowę. Takie ustalenia projektu studium mogą doprowadzić do pogorszenia stanu środowiska. W prognozie dokonano analizy poszczególnych komponentów środowiska i oceniono jego funkcjonowanie w granicach opracowania przy uwzględnieniu zewnętrznych powiązań przyrodniczych. Ponadto dokonano ogólnej oceny stanu środowiska i jego odporności na degradację, co w miastach nabiera szczególnego znaczenia i warunkuje utrzymanie zieleni w dobrej kondycji oraz nakreśla dalsze kierunki działań w zakresie ustaleń studium dotyczących zieleni i terenów otwartych. Najważniejszą cześć prognozy stanowi ocena oddziaływania ustaleń studium na środowisko przyrodnicze Zawiercia, w której określono przewidywane skutki realizacji postanowień projektu studium w odniesieniu do poszczególnych elementów środowiska. Oceniono skalę i siłę oddziaływania na różnorodność biologiczną, ludzi, zwierzęta, roślinność, wodę, powietrze, powierzchnię ziemi, krajobraz, klimat, zasoby naturalne, zabytki i dobra materialne. Wynikiem tego jest precyzyjne zdefiniowanie oddziaływań zarówno pozytywnych, jak i negatywnych z rozróżnieniem na stopień wywieranej presji jako znaczących, średnich i słabo negatywnych. Określono, że najbardziej istotnym skutkiem realizacji ustaleń projektu studium będą negatywne oddziaływanie na środowisko niewielkich obszarów przeznaczonych na tereny aktywności gospodarczej, tereny wielofunkcyjne z dominacją zabudowy mieszkaniowej, tereny usług publicznych, eksploatacji surowców, tereny infrastruktury i komunikacji, tereny cmentarzy i ogrodów działkowych oraz tereny śródmieścia oraz zmiany w środowisku wodno-gruntowym i zmiana charakteru krajobrazu. Zamiana terenów dotychczas otwartych w krajobraz miejski a przez to zmniejszenie powierzchni biologicznie czynnej i zwiększenie powierzchni nieprzepuszczalnej to zagrożenia, które najczęściej definiowane są dla sporządzanych planów zagospodarowania miast. Podkreślić jednak należy, iż zdecydowana większość rozwiązań przestrzennych stanowi już obowiązujące prawo miejscowe w postaci 27 miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego miasta Zawiercia pokrywających łącznie ok. 93,5%. Pewną rekompensatę dla środowiska może stanowić założenie, iż przypadki kompleksowej i pełnej realizacji ustaleń studium są rzadkie. W prognozie założono zatem pewien, oparty na obserwacjach praktycznych, stopień braku kompleksowości realizacji ustaleń studium. W ujęciu końcowym określono, iż sposób zagospodarowania terenu działek zgodny z projektowaną zmianą studium nie spowoduje znaczącego wzrostu zagrożenia środowiska w granicach planu i poza nimi. 58