Prof. dr hab. Barbara Tuchańska Katedra Epistemologii i Filozofii

Transkrypt

Prof. dr hab. Barbara Tuchañska
Katedra Epistemologii i Filozofii Nauki U£
Kopciñskiego 16/18 pok. 21A, tel. 42-635-61-16
[email protected]
Program zajêæ dla
Studium Doktoranckiego Socjologii
(60 godz.)
NOWO¯YTNA FILOZOFIA CZ£OWIEKA:
filozofia œwiadomoœci, jej przezwyciê¿enie i
ich synteza
A. PROGRAM
I WPROWADZENIE
1. Filozofia cz³owieka, filozofia podmiotu i filozofia œwiadomoœci
1. Antropologia filozoficzna: filozofia cz³owieka – filozofia podmiotu – filozofia
œwiadomoœci
1.1. filozofia jako ludzka autorefleksja: Czym jestem? lub Kim jestem?
1.2. Co to znaczy byæ cz³owiekiem?
1.3. Jêzyk doœwiadczenia wewnêtrznego (dialogiczny) vs. jêzyk doœwiadczenia
zewnêtrznego (obiektywistyczny)
2. Jak to siê sta³o, ¿e dzisiaj myœlimy o sobie jako o podmiotach, osobach?
2.1. Nowo¿ytny indywidualizm i autorefleksyjnoœæ
2.2. oœwieceniowa afirmacja zwyk³ego ¿ycia i autokonstytucji
2.3. Kant: idea wolnoœci radykalnej
2.4. Wiek XIX: ods³anianie niesamoistnoœci i niesamowystarczalnoœci œwiadomego
podmiotu
2.5. Wiek XX: naturalizacja vs. denaturalizacja cz³owieka
2. Ukszta³towanie siê podstawowych kategorii i opozycji w filozofii staro¿ytnej i œredniowiecznej
1. Staro¿ytna koncepcja wiedzy jako samoobjawiaj¹cej siê realnoœci (Idei)
1.1. presokratycy: naturalizm i humanizm (homocentryzm)
1.2. Sokrates: obiektywizm i subiektywizm
1.3. Platon – Arystoteles – stoicy: m¹droœæ filozoficzna i wiedza naukowa
2. Filozofia œredniowieczna: ufilozoficznienie starotestamentowego obrazu cz³owieka i
ureligijnienie staro¿ytnej antropologii
2.1. Starotestamentowy obraz cz³owieka
2.2. œw. Augustyn: ludzkie poszukiwanie Boga
2.3. œw. Tomasz: cz³owiek jako stworzone istnienie
II NOWO¯YTNA FILOZOFIA ŒWIADOMOŒCI
3. Pocz¹tek filozofii œwiadomoœci: Descartes
1. Filozofia nowo¿ytna: indywidualizm i auto-refleksja
1.1. Galileusz: rozdzielenie filozofii i zdroworozs¹dkowej znajomoœci œwiata
1.2. Descartes: pocz¹tek rozdzielenia filozofii i nauki
2. Kartezjañska filozofia œwiadomoœci
2.1. Meta-metafizyka
2.2. Kartezjañski sceptycyzm
2.3. Cogito
2.4. Cz³owiek jako stworzona res cogitans
2.5. Krytyka Descartesa z tradycyjnej pesrpektywy
3. Racjonalistyczna wizja cz³owieka
3.1. nowa postaæ opozycji wewnêtrzne-zewnêtrzne
3.2. dualizm cia³o/dusza
3.3. nowe pojêcie racjonalnoœci
4. Desubstancjalizacja i podmiotu: empiryzm brytyjski
1. Poznanie i jego punktowy podmiot
1.1. empiryzm genetyczny
1.2. poznawcze dzia³ania na ideach
1.3. twórczy charakter poznania
1.4. idee jako bezpoœredni przedmiot poznania
1.5. zamkniêcie poznania wewn¹trz podmiotu
2. Ontologiczne konsekwencje empiryzmu (immaterializm)
2.1. Krytyka pojêcia substancji
2.2. Krytyka pojêcia przyczynowoœci
2.3. esse est percipii
3. Etyczne konsekwencje empiryzmu
5. Pocz¹tek deteologizacji filozofii cz³owieka: Montaigne i Hume
1. Montaigne: zw¹tpienie w oczywistoœæ teocentrycznego ujêcia cz³owieka
1.1. sceptycyzm wobec wszystkich dogmatów i autorytetów
1.2. zdrowy rozs¹dek i œwiadectwo zmys³ów
1.3. krytyka religii niechrzeœcijañskich
1.4. praktyczne znaczenie sceptycznej krytyki
1.5. naturalizm
1.6. etyka hedonistyczna
2. Hume: obraz cz³owieka bez teologicznego fundamentu
2.1. radykalny empiryzm
2.2. naturalistyczne ujêcie podmiotu poznania
2.3. krytyka religii
6. Zbudowanie perspektywy transcendentalistycznej: Kant (I)
1. Filozofia krytyczna
1.1. struktura filozofii krytycznej – trzy pytania
1.2. Badanie trancendentalne
2. Estetyka transcendentalna
2.1. struktura naocznoœci
2.2. zjawisko
2.3. czas i przestrzeñ
2.4. Kant a idealizm subiektywny
3. Analityka transcendentalna
3.1. myœlenie jako synteza wra¿eñ
3.2. myœlenie jako odnoszenie postrze¿eñ do rzeczy
3.3. Fenomeny
3.4. Transcendentalna jednoœæ apercepcji
7. Fenomenologia: Husserl (I)
1. Fenomenologia jako filozofia transcendentalistyczna
1.1. krytyka realizmu Kartezjusza
1.2. fenomenologia jako œcis³a nauka o prze¿yciach psychicznych i sensach rzeczy
1.3. badanie fenomenologiczne, jego metoda (epoce) i etapy
1.4. pytania fenomenologii
2. Ego jako podmiot (i przedmiot) fenomenologii
2.1. krytyka koncepcji podmiotu
2.2. Ja konkretne, Ja jako fenomen, Ja transcendentalne
3. Ego a Kantowski podmiot transcendentalny
8. Œwiadomoœæ trancendentalna: Husserl (II)
1. Moja œwiadomoœæ
1.1. Akt œwiadomoœci
1.2. intencjonalnoœæ œwiadomoœci
2. Œwiadomoœæ transcendentalna i jej przedmiot
2.1. koniecznoœæ przekroczenia Kanta
3. Transcendentalne Ÿród³o œwiata i konstytucja sensu
3.1. stawanie siê œwiata dziêki konstytucji dokonywanej przez transcendentaln¹
subiektywnoœæ
3.2. zjawiskowoœæ bytu
3.3. samoprezentowanie siê rzeczy
4. Œwiadomoœæ innego
4.1. cudze Ja
4.2. transcendentalne My
9. Filozofia podmiotu (praktycznego): oœwiecenie
1. Proces kszta³towania siê podmiotowoœci nowo¿ytnej
1.1. koniecznoœæ uwolnienia rozumu
1.2. idea³ postêpu cywilizacyjnego
2. nowo¿ytna koncepcja umiejscowienia w...
3. Koncepcje osobistej niezale¿noœci i zaanga¿owania
4. Nowe pojêcie rozumu proceduralnego (spekulatywnego i praktycznego)
4.1. idea racjonalnoœci instrumentalnej
5. nowy model ¿ycia obywatelskiego
5.1. etyka mieszczañska (utylitarystyczna)
6. stosunek do Boga
10. Rozum praktyczny i ludzka wolnoœæ: Kant (II)
1. Dialektyka transcendentalna
1.1. krytyka racjonalnej psychologii
1.2. krytyka racjonalnej kosmologii
1.3. krytyka racjonalnej teologii
1.4. antyfundaemntalistyczny rezultat krytyk
2. Krytyka rozumu praktycznego
2.1. podmiot etyczny
2.2. prawo moralne
2.3.poznanie praktyczne
2.4.szacunek
2.5.niemoralnoœæ
2.6.postulaty rozumu praktycznego
II Przezwyciê¿enie filozofii œwiadomoœci
11. Zburzenie mitu czystej samoœwiadomoœci i filozofii œwiadomoœci
1. Filozofia œwiadomoœci
1.1. Descartes
1.2. nastêpcy Descartesa (Kant, Husserl)
2. Krytyka filozofii œwiadomoœci
2.1. filozofia œwiadomoœci idealizuje poznanie i wiedzê
2.2. krytyka nowo¿ytnego pojêcia podmiotu
2.3. krytyka fundamentalizmu
2.4. krytyka normatywizmu
2.5. niemo¿noœæ przejœcia od Ja do My
2.6. iluzorycznoœæ wiary w bycie podmiotem
3. Kierunki poszukiwania ontologicznej bazy poznania
3.1. naturalizm
3.2. przewrót lingwistyczny
3.3. socjologizm
3.4. epistemologie bezpodmiotowe
4. Mo¿liwoœæ zachowania pojêcia podmiotu
12. Uwik³anie œwiadomoœci w pierwotn¹ ca³oœæ: Fichte, Hegel
1. Filozofia niemiecka po Kancie – idealizm
1.1. Fichte
1.2. Schelling
1.3. Hegel
2. Filozofia Hegla
2.1. podmiot
2.2. duch
2.3. rozwój ducha
2.4. skoñczonoœæ – ograniczonoœæ – nieskoñczonoœæ
3. Odrzucenie Heglowskiej spekulacji na rzecz refleksji egzystencjalistycznej
13. Spo³eczne pod³o¿e œwiadomoœci: Marks
1. Europejska nowoczesnoœæ
1.1. Kultura
1.2. Œwiadomoœæ nieszczêœliwa
1.3. Rola pracy
1.4. Upodmiotowienie œwiata
2. Marksowska koncepcja cz³owieka
2.1. Gatunkowoœæ
2.2. Osobowoœæ
2.3. Podmiotowoœæ
2.4. Przedmiot poznania
14. Wolnoœæ: koncepcje indywidualistyczne i komunalistyczne
1. koncepcje indywidualistyczne (Hobbes, Nozick)
1.1. Wolnoœæ
1.2. Prawa naturalne
2. koncepcje komunalistyczne (Hegel, Marks, Habermas)
2.1. jednostka jest zawsze spo³eczna
2.2. krytycyzm w stosunku do koncepcji indywidualistycznych
2.3. Hegel
2.4. Wolnoœæ i racjonalnoœæ
3. Sartre: absolutna wolnoœæ podmiotu
3.1. ontologia jako opis bytu w odniesieniu do œwiadomoœci
3.2. cz³owiek
3.3. œwiadomoœæ
3.4. Istnienie innego
3.5. wolnoœæ
3.6. Etyka egzystencjalistyczna
15. Pierwotnoœæ woli (mocy i ¿ycia): Schopenhauer i Nietzsche
1. Filozofia (metafizyka) irracjonalistyczna
2. Schopenhauer: œwiat jako przedstawienie i wola
2.1. œwiat jako przedstawienie
2.2. podmiot
2.3. przedmiot
2.4. wola
3. Nietzsche: ¿ycie jako Ÿród³o i kryterium etycznoœci
3.1. ontologiczne pojêcie woli mocy
3.2. ontologiczne pojêcie ¿ycia
3.3. ¿ycie jako Ÿród³o i kryterium etycznoœci
3.4. poznanie
4. Jaspersowska krytyka Nietzschego
16. Jednostka w pustce aksjologicznej: Dostojewski i Nietzsche
1. Dostojewski: konsekwencje odrzucenia wiary
1.1. nihilizm
1.2. egzystencjalne konsekwencje nihilizmu
1.3. antyracjonalistyczna koncepcja cz³owieka
2. Nietzsche: cz³owiek w sytuacji, gdy Bóg umar³
2.1. Bóg umar³
2.2. ostatni cz³owiek
2.3. kim jest cz³owiek?
2.4. nadcz³owiek
17. Zak³ad o istnienie Boga lub skok egzystencjalny: Pascal i Kierkegaard
1. Egzystencjalna sytuacja cz³owieka wobec Boga
2. Pascal: Bóg przedmiotem zak³adu
2.1. zakwestionowanie mo¿liwoœci rozumu
2.2.¿ycie jako tragiczny paradoks
2.3.Pari
2.4. znaczenie filozofii Pascala
3. Krytyka zak³adu
4. Kierkegaard: samotnoœæ i tragizm ludzkiej egzystencji
4.1. odrzucenie tradycji filozoficznej
4.2. Krytyka kultury mieszczañskiej
4.3. Trzy stadia istnienia ludzkiego
18. Pierwotnoœæ codziennoœci: Husserl, Heidegger
1. Husserl: œwiat ¿ycia
1.1. doœwiadczenie innego
1.2. intersubiektywnoœæ transcendentalna
1.3. œwiat ¿ycia
1.4. nauka
2. Heidegger: bycie w œwiecie codziennoœci
2.1. odrzucenie metafizyki
2.2. odrzucenie filozofii œwiadomoœci
2.3. ontologia w "Byciu i czasie"
2.4. jestestwo i jego bycie
2.5. poznanie obiektywizuj¹ce
2.6. egzystencjalne pojêcie œmierci
19. Pierwotnoœæ tradycji i jêzyka: Gadamer
1. Hermeneutyka jako filozofia
2. Jêzykowa natura sytuacji hermeneutycznej
2.1. jêzykowoœæ ludzkiego bycia
2.2. hermeneutycznoœæ naszego bycia
2.3. sytuacyjnoœæ rozumienia
2.4. sposób bycia jêzyka
2.5. œwiat
3. Historycznoœæ sytuacji hermeneutycznej
3.1. historycznoœæ œwiadomoœci
3.3. historia i tradycja
3.2. nauki historyczne i spo³eczne
4. Problem relatywizmu
20. Pierwotnoœæ gier jêzykowych: póŸny Wittgenstein
1. Traktat logiczno-filozoficzny
1.1. Logicyzm
1.2. jêzyk (potoczny)
1.3. denotacyjna koncepcja znaczena
1.4. koncepcja odwzorowania
2. Dociekania a Traktat
2.1. za³o¿enia Traktatu
2.2. za³o¿enia Dociekañ
3. GRY JÊZYKOWE
3.1. mówienie jako czêœæ sposobu ¿ycia
3.2. gra: jêzyk, pos³ugiwanie siê jego wyra¿eniami, regu³y
3.3. wieloœæ funkcji wyra¿eñ jêzykowych
3.4. rodzinne pokrewieñstwo gier
4. Postêpowanie wed³ug regu³
5. Jêzyk prywatny
6. Antyfundamentalizm
21. Rozproszenie podmiotu: postmodernizm
1. Œwiat ponowo¿ytny
1.1. wspó³czesna sztuka jako paradygmat ponowo¿ytnoœci
1.2. ponowo¿ytna kultura nadmiaru
1.3. ponowo¿ytny œwiatopogl¹d (rozproszenie obiektywnoœci, antyesencjalizm,
antyrealizm)
2. Postmodernizm filozoficzny jako filozofia pluralizmu
2.1. odrzucenie fundamentalizmu
2.2. skoñczonoœæ (przygodnoœæ) i historycznoœæ
2.3. krytyka nowo¿ytnego pojêcia podmiotu
2.4. porzucenie modernistycznych kategorii spo³eczno-politycznych
2.5. zmiana obrazu nauki
2.6. totalna heteronomia
2.7. dwie terapie postmodernistyczne
3. Socjologia ponowo¿ytna – socjologia ponowo¿ytnoœci
3.1. socjologia nowo¿ytna: konsens i racjonalizacja
3.2. socjologia ponowo¿ytna: konwersacja i konwencje
3.3. œwiat jako kola¿
3.4. brak pojêcia ponowo¿ytnoœci
3.5. Baumanowski projekt socjologii ponowo¿ytnoœci
III Trzy drogi
22. Natura – kultura – transcendencja: wspó³czesne poszukiwania cz³owieka
1. Naturalizm
1.1. Nowy naturalizm posthumanistyki
1.2. Naturalizm scjentystyczny
1.3. Trudnoœci naturalizmu
2. Latourowska teoria-aktora-sieci
2.1. natury-kultury
2.2. krytyka filozoficzna
3. Kulturalizmu hermeneutyczny
3.1. Inspiracje Heideggerowskie
3.2. Bycie jednostkowe i wspólnotowe
3.3. Bycie w kulturze
3.4. autorefleksyjnoœæ w kulturalizmie hermeneutycznym
4. Cz³owiek w obliczu transcendencji
23. Ja, Ty i Bóg: filozofia dialogu
1. Filozofia dialogu - spotkania
1.1. inspiracje
1.2. spotkanie jako fenomen podstawowy
2. Buber: relacja Ja-Ty
2.1. (Moje) doœwiadczenie jako punkt wyjœcia
2.2. Ja-Ty i Ja-To jako dwa sposoby bycia cz³owieka
3. Levinas: problem absolutnie Innego
3.1. odrzucenie humanizmu i antyhumanizmu
3.2. Ja jako samoto¿samoœæ
3.3. Ja i œwiat
3.4. metafizyczne Inne
3.5. Spotkanie z Innym (rozmowa)
24. Komunikacja i racjonalnoœæ komunikacyjna: Habermas
1. Granice filozofii œwiadomoœci i oœwiecenia
1.1. filozofia œwiadomoœci: przedstawienie
1.2. przejœcie do filozofii praktyki
1.3. filozoficzny zamys³ oœwiecenia
2. Przejœcie od filozofii podmiotu do teorii komunikacji
2.1. porzucenie oœwieceniowej kategorii rozumu
2.2. ods³oniêcie spo³ecznego wymiaru racjonalnoœci
3. Teoria rozumu komunikacyjnego
3.1. filozofia jako krytyczn¹ teori¹ spo³eczeñstwa
3.2. przedmiot: formalne warunki racjonalnoœci
3.3. metoda: naukowoœæ
3.4. paradygmat porozumiewania siê (rozum komunikacyjny zamiast
instrumentalnego)
4. Rozum komunikacyjny
4.1. po³¹czenie teorii i praktyki
4.2. trzy funkcje wypowiedzi (stwierdzaj¹c¹, regulatywn¹ i ekspresywn¹), wartoœci i
œwiaty (obiektywny, spo³eczny i subiektywny)
4.3. roszczenia do wa¿noœci rozumu komunikacyjnego
4.4. dyskurs jest objawieniem idealnej formy ¿ycia
25. Solidarnoœæ zamiast obiektywnoœci: Rorty
1. Krytyka nowo¿ytnej koncepcji podmiotu
2. Od etnocentryzmu do anty-anty-etnocentryzmu
2.1. czy mo¿na tym, co ludzkie, zast¹piæ to, co ponadludzkie?
2.2. ironistka jako idea³
3. ¯ycie wspólnotowe
4. Wady i zalety etnocentryzmu
4.1. relatywizm – etnocentryzm – anty-anty-etnocentryzm
4.2. przekonania mityczne i opcje aksjologiczne
4.3. etnocentryczna narracja – dialog – polityka
4.4. paradoks pewnoœci i w¹tpienia
26. Ludzka samokonstytucja: Foucault
1. Pojêcie podmiotu
2. Genealogia
2.1. krytyka filozofii pocz¹tku
2.2. poszukiwanie pochodzenia
3. W³adza-i-wiedza
3.1. wiedza
3.2. w³adza
4. Problematyzacja dróg, na których z istot ludzkich czyniono podmioty
4.1. oœwieceniowe Ÿród³a
4.2. praktyczne nastawienie krytyki (mo¿liwe przekroczenie)
4.3. krytyka krytyki
5. Historyczna ontologia nas samych
5.1. trzy dziedziny (wiedza, w³adza, etyka)
5.2. jaŸñ i autonomiczna samokreacja
B. LITERATURA PODSTAWOWA
1. Bittner, I., Filozofia cz³owieka. Zarys dziejów i przegl¹d stanowisk, Wydawnictwo
Uniwersytetu £ódzkiego, £ódŸ 2000.
2. Jay, M., Pieœni doœwiadczenia. Nowoczesne amerykañskie i europejskie wariacje na
uniwersalny temat, A. Rejniak-Majewska (przek³.), Kraków 2008.
3. Lorenc, W., Hermeneutyczne koncepcje cz³owieka. W krêgu inspiracji heideggerowskich,
Warszawa 2003.
4. Renaut, A., Era jednostki. Przyczynek do historii podmiotowoœci, D. Leszczyñski (przek³.),
Wroc³aw 2001.
5. Szulakiewicz, M., Obecnoœæ filozofii transcendentalnej, Toruñ 2002.
6. Tarnas, R., Dzieje umys³owoœci zachodniej, M. Filipczak, J. Ruszkowski (przek³.), Poznañ 2002.
7. Taylor, Ch., ród³a podmiotowoœci. Narodziny to¿samoœci nowoczesnej, M. Gruszczyñski i in.
(przek³.), Warszawa.
LITERATURA RÓD£OWA
1. Bauman, Z., "Socjologia i nowo¿ytnoœæ", [w:] Racjonalnoœæ wspó³czesnoœci. Miêdzy filozofi¹ a
socjologi¹, H. Kozakiewicz, E. Mokrzycki, M. J. Siemek (red.), Warszawa 2002, s. 9-29.
2. Buber, M., "O Ja i Ty", [w:] Filozofia dialogu, Kraków 1991, s. 37-56.
3. Descartes R., Medytacje o pierwszej filozofii wraz z Zarzutami uczonych mê¿ów i
Odpowiedziami autora. Medytacja II i III.
4. Foucault, M., 2000, "Szaleñstwo i spo³eczeñstw", "Nietzsche, genealogia, historia", "Czym jest
Oœwiecenie?" [w:] Filozofia, historia, polityka, D. Leszczyñski, L. Rasiñski (przek³.), Warszawa
2000, s. 78-99, 113-35, 276-93.
5. Gadamer, H.-G., 2000, "Cz³owiek i jêzyk", [w:] Rozum, s³owo, dzieje, Warszawa 2000 [1979],
ss. 52-62.
6. Heidegger, M., Bycie i czas. B. Baran (przek³.). Warszawa 1994, rozdz. II (s. 74-88).
7. Hegel, G. W. F., Encyklopedia nauk filozoficznych. S. F. Nowicki (przek³.), Warszawa 1990, §§
385-398, 413-417, 424-425, 438-443, 483-486, 503, 513, 518-523, 535, 548-552, 553-555.
8. Hume, D., Badania dotycz¹ce rozumu ludzkiego, Warszawa 1977, rozdz. IV, cz. I-II (s. 33-50),
rozdz. V, cz. I (s. 51-59).
9. Husserl, E., Medytacje kartezjañskie,A. Wajs (przek³.), Warszawa 1982, s. 35-47, 94-99.
10. Kant, I., Krytyka czystego rozumu, Warszawa 1986, t. I, B 132-B 140 (s. 238-248), B 150-B 159
(s. 257-268), t. II, A 381-A 405 (s. 90-117), A 398-B 432 (s. 109-143), A 426/B 454-A 429/B 457 (s.
164-167), A 444/B 472-A 451/B 479(s. 185-194), A 631/B 659-A 642/B 670 (s. 371-382);
11. Kant, I., Prolegomena do wszelkiej przysz³ej metafizyki, która bêdzie mog³a wyst¹piæ jako
nauka, §§ 5, 21a-22, 32-33, 46-9, 59.
12. Levinas, E., "Œlad innego", [w:] Filozofia dialogu, Kraków 1991, ss. 213-229.
13. Nietzsche, F., Zmierzch bo¿yszcz, czyli jak filozofuje siê m³otem, "Mora³ jako wynaturzenie":
af. 4-6; "Cztery wielkie b³êdy": af. 3, 7-8; "Niewczesne dywagacje": af. 14, 21-2, 37-8, 49
14. Wittgenstein, L., Tractatus Logico-Philosophicus. Warszawa, 1970, tezy: 3-3.1, 4-4.01, 4.1114.112, 5.6-5.641.
15. Wittgenstein, L., Dociekania filozoficzne. Warszawa, 2000, §§ 1-37 (s. 7-30), 65-67 (s. 49-51),
202-206 (s. 120-1) 243-248 (s. 129-131).
C. LITERATURA DO POSZCZEGÓLNYCH WYK£ADÓW
Wyk. 1:
(a) Szulakiewicz, M., Obecnoœæ filozofii transcendentalnej. Toruñ 2002, s. 39-55, 108-113;
(b) Tischner, J., Filozofia cz³owieka, z. 1: Od ontologii do metafizyki cz³owieka, Kraków 1986. s. 38;
(c) Wilber, K., Krótka historia wszystkiego, Warszawa 1997, s. 109-119.
Wyk. 2:
(a) Pismo œwiête, Stary testament: Genesis (Pierwsza ksiêga Moj¿eszowa) 1-3;
(b) Platon, Obrona Sokratesa, V21-IX B;
(c) Œw. Augustyn, Wyznania, Z. Kubiak (przek³.), Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 1982, s.
Ks. III, §7; (s.41-43), ks. X, § 17 (s.190-1), § 20-3 (s. 192-6); ks. X, § 26 (s. 197);
(d) Œw. Tomasz: Dzie³a wybrane. Wydawnictwo W Drodze, Poznañ 1984, „Streszczenie teologii”,
§ 84-94 (s. 35-42); § 105-7 (s. 48-9); § 143 (s. 63-4), § 152 (s. 66);
(e) Bittner, I., Filozofia cz³owieka. Zarys dziejów i przegl¹d stanowisk, Wydawnictwo
Uniwersytetu £ódzkiego, £ódŸ 2000, s. 29-37;
(f)Hadot, P., Filozofia jako æwiczenie duchowe. P. Domañski (przek³.), Fundacja ALETHEIA,
Warszawa 2003, s. 30-41;
(g) Tarnas, R., Dzieje umys³owoœci zachodniej, M. Filipczak, J. Ruszkowski (przek³.), Poznañ 2002,
s. 58-65, 74-82, 90-94, 97-102, 132-134, 139-153, 176-185, 216-229;
(h) Taylor, Ch., ród³a podmiotowoœci. Narodziny to¿samoœci nowoczesnej. PWN, Warszawa
2001, s. Taylor, Ch., ród³a podmiotowoœci. Narodziny to¿samoœci nowoczesnej, M. Gruszczyñski
i in. (przek³.), Warszawa PWN, 2001, s. 212-224, 240-264.
Wyk . 3:
(a) Descartes, R., Zasady filozofii. Warszawa 1960, §1-10 (s. 7-11), §30-37 (s. 22-25), §51-56 (s.
32-34), §62-66 (s. 38-41);
(b) Descartes R., Medytacje o pierwszej filozofii wraz z Zarzutami uczonych mê¿ów i
Odpowiedziami autora. Medytacja II i III;
(c) Ko³akowski, L., Kultura i fetysze. Warszawa 1967, s. 83-105;
(d) Tarnas, R., Dzieje umys³owoœci zachodniej, M. Filipczak, J. Ruszkowski (przek³.), Poznañ 2002,
s. 325-332;
(e) Taylor, Ch., ród³a podmiotowoœci. Narodziny to¿samoœci nowoczesnej, M. Gruszczyñski i in.
(przek³.), Warszawa PWN, 2001, s. 269-296.
Wyk. 4:
(a) Hume, D., Badania dotycz¹ce rozumu ludzkiego, Warszawa 1977, rozdz. IV, cz. I-II (s. 33-50),
rozdz. V, cz. I (s. 51-59);
(b) Jay, M., Pieœni doœwiadczenia. Nowoczesne amerykañskie i europejskie wariacje na
uniwersalny temat, A. Rejniak-Majewska (przek³.), Kraków 2008, s. 90-104;
(c) Tarnas, R., Dzieje umys³owoœci zachodniej, M. Filipczak, J. Ruszkowski (przek³.), Poznañ 2002,
s. 392-401;
(d) Taylor, Ch., ród³a podmiotowoœci. Narodziny to¿samoœci nowoczesnej, M. Gruszczyñski i in.
Wyk. 5:
(a) Montaigne, M. de, „Apologia Rajmunda Sebonda”, w: Ten¿e, Próby, T. ¯eleñski (Boy)
(przek³.), Warszawa 1985, t. II, s. 128-31, 137-43, 168-72;
(b)Bittner, I., Filozofia cz³owieka. Zarys dziejów i przegl¹d stanowisk. Wydawnictwo
Uniwersytetu £ódzkiego, £ódŸ 2000, rozdz. III, s. 47-51.
(c) Taylor, Ch., ród³a podmiotowoœci. Narodziny to¿samoœci nowoczesnej, M. Gruszczyñski i in.
Wyk. 6:
(a) Kant, I., Krytyka czystego rozumu, R. Ingarden (przek³.), Warszawa 1986, t. I, B 132-B 140 (s.
238-248), B 150-B 159 (s. 257-268), t. II, A 381-A 405 (s. 90-117);
(b) Kant, I., Prolegomena do wszelkiej przysz³ej metafizyki, która bêdzie mog³a wyst¹piæ jako
nauka, Warszawa B. Bornstein (przek³.), Warszawa 1993, §§ 5, 21a-22, 32-33, 46-9, 59;
(c) Jay, M., Pieœni doœwiadczenia. Nowoczesne amerykañskie i europejskie wariacje na
(d) Siemek, M. J., "Transcendentalizm jako stanowisko epistemologiczne", [w:] Dziedzictwo
Kanta, J. Garewicz (red.), Warszawa 1976, s. 17-57;
(e) Szulakiewicz, M., Obecnoœæ filozofii transcendentalnej. Toruñ 2002, s. 116-127;
(f) Tarnas, R., Dzieje umys³owoœci zachodniej, M. Filipczak, J. Ruszkowski (przek³.), Poznañ 2002,
s. 401-418.
Wyk. 7-8:
(a) Husserl, E., Medytacje kartezjañskie. A. Wajs (przek³.). Warszawa: PWN, 1982, ss. 35-47, 9499;
(b) Husserl, E., 1985, "Intersubiektywnoœæ a podmiotowoœæ transcendentalna", [w:] Teksty
filozoficzne. Twarz Innego, B. Baran (przek³.), Kraków 1985, s. 5-14, 23-8;
(c) Schnädelbach, H., Filozofia w Niemczech 1831-1933. Warszawa 1992, ss. 310-6.
Wyk. 9:
(a) Taylor, Ch., 2001, ród³a podmiotowoœci. Narodziny to¿samoœci nowoczesnej, M.
Gruszczyñski i in. (przek³.), Warszawa 2001, s. 596-630, 654-668.
Wyk. 10:
(a) Kant, I., Krytyka czystego rozumu, R. Ingarden (przek³.), Warszawa 1986, t. II, A 398-B 432 (s.
109-143), A 426/B 454-A 429/B 457 (s. 164-167), A 444/B 472-A 451/B 479(s. 185-194), A 631/B
659-A 642/B 670 (s. 371-382);
(b) Kant, I., Krytyka praktycznego rozumu, J. Ga³ecki (przek³.), Warszawa 1984, cz. I, ks. I, R. I §
7-8 (s. 53-85);
(c) Renaut, A., Era jednostki. Przyczynek do historii podmiotowoœci, D. Leszczyñski (przek³.),
Wroc³aw 2001, s. 293-303.
(d) Taylor, Ch., ród³a podmiotowoœci. Narodziny to¿samoœci nowoczesnej, M. Gruszczyñski i in.
Wyk. 11:
(a) Czarnocka M., "Nowo¿ytne pojêcie podmiotu i jego wspó³czesne erozje". [w:] Wiedza a
podmiotowoœæ. A. Motycka (red.) Warszawa: IFiS PAN, 1998, s. 31-44;
(b) Czerniak S., 1998, "Spory wokó³ 'œmierci podmiotu'", [w:] Wiedza a podmiotowoœæ. A.
Motycka (red.). Warszawa: IFiS PAN, s. 11-30;
(c) Renaut, A., Era jednostki. Przyczynek do historii podmiotowoœci, D. Leszczyñski (przek³.),
Wroc³aw 2001, s. 58-77;
(d) Szulakiewicz, M., Obecnoœæ filozofii transcendentalnej. Toruñ 2002, s. 89-102.
Wyk. 12:
(a) Fichte, J. G., Teoria wiedzy, M. J. Siemek (przek³.), Warszawa 1996, t. I, s. 83-114, 127-52;
(b) Hegel, G. W. F., Encyklopedia nauk filozoficznych, S. F. Nowicki (przek³.), Warszawa 1990, §§
385-398, 413-417, 424-425, 438-443, 483-486, 503, 513, 518-523, 535, 548-552, 553-555;
(c) Honneth, A., "Walka o uznanie: socjologiczny potencja³ myœli wczesnego Hegla". [w:]
Racjonalnoœæ wspó³czesnoœci, H. Kozakiewicz, E. Mokrzycki, M. J. Siemek (red.), Warszawa 1992,
s. 40-6;
(d) Panasiuk, R., „Transcendentalizm i antropologia. Próba odczytania niemieckiego idealizmu z
perspektywy filozofii cz³owieka”, [w:] R. Panasiuk, Filozofia. Historia i wspó³czesnoœæ, £ódŸ 2001,
ss. 84-93;
(e) Renaut, A., Era jednostki. Przyczynek do historii podmiotowoœci, D. Leszczyñski (przek³.),
Wroc³aw 2001, s. 227-237;
(f) Siemek, M. J., Idea transcendentalizmu u Fichtego i Kanta. Warszawa, PWN 1977, ss. 140154, 167-195, 196-217;
(g) Tarnas, R., Dzieje umys³owoœci zachodniej, M. Filipczak, J. Ruszkowski (przek³.), Poznañ 2002,
s. 446-457.
Wyk. 13:
(a) Ko³akowski, L., "Karol Marks i klasyczna definicja prawdy", [w:] Ten¿e, Kultura i fetysze
Warszawa 1967 (lub inne wydanie), s. 43-82;
(b) Siemek, M. J., „O dialektyce «kultury» w Heglowskiej Fenemenologii ducha, [w:] Ten¿e,
Wolnoœæ, rozum, intersubiektywnoœæ, Warszawa 2002, s. 149-57;
(c) Siemek, M. J., "Ku krytyce 'nie-instrumentalnego rozumu'", [w:] Racjonalnoœæ wspó³czesnoœci,
H. Kozakiewicz, E. Mokrzycki, M. J. Siemek (red.), Warszawa 1992, s. 30-9.
Wyk. 14:
(a) Wellmer, A., "Modele wolnoœci w œwiecie nowoczesnym". Racjonalnoœæ wspó³czesnoœci. H.
Kozakiewicz, E. Mokrzycki, M. J. Siemek (red.), Warszawa 1992, s. 47-70;
(b) Sartre, J.-P., "Wolnoœæ Kartezjañska", [w:] Filozofia i socjologia XX wieku, I. Tarnowska
(przek³.), Warszawa 1965, t. II, s. 309-30;
(c) Sartre, J.-P., Egzystencjalizm jest humanizmem, Warszawa 1998, s. 17-83;
(d) Gromczyñski, W., Cz³owiek œwiat, rzeczy, Bóg w filozofii Sartre'a, Warszawa 1969.
Wyk. 15:
(a) Schopenhauer, A., Œwiat jako wola i przedstawienie, Warszawa 1994, t. I, ss. 30-5, 172-8,
187-8, 191-2, 421-38;
(b) Nietzsche, F.,"Mora³ jako wynaturzenie": af. 4-6; "Cztery wielkie b³êdy": af. 3, 7-8;
"Niewczesne dywagacje": af. 14, 21-2, 37-8, 49 [w:] Ten¿e, Zmierzch bo¿yszcz, czyli jak filozofuje
siê m³otem, S. Wyrzykowski (przek³.), Warszawa;
(c) Jaspers, K., Nietzsche. Wprowadzenie do rozumienia jego filozofii, D. Stroiñska (przek³.),
Warszawa 1997, s. 147-160, 232-51;
(d) Markowski, M. P., Nietzsche. Filozofia interpretacji, Kraków, 1997, s. 97-130;
Wroc³aw 2001, s. 238-250;
(f) Schnädelbach, H., Filozofia w Niemczech 1831-1933, K. Krzemieniowa (przek³.), Warszawa
1992, s. 216-25, 299-309;
(g) Taylor, Ch., ród³a podmiotowoœci. Narodziny to¿samoœci nowoczesnej, M. Gruszczyñski i in.
Wyk. 16:
(a) Dostojewski, F., Zbrodnia i kara, Cz. Jastrzêbiec-Koz³owski (przek³.), Warszawa 1978 (lub.
inne wyd.);
(b) Nietzsche, F., „Nadcz³owiek” (fragmenty Tako rzecze Zaratustra), w: Kuderowicz, Z.,
Nietzsche, W. Berent (przek³.), Warszawa 1976, s. 237-248;
(c) Jaspers, K., Nietzsche, D. Stroiñska (przek³.), Warszawa 1997, s.101-8;
(d) Szulakiewicz, M., Obecnoœæ filozofii transcendentalnej, Toruñ 2002, s. 150-155;
(e) Taylor, Ch., ród³a podmiotowoœci. Narodziny to¿samoœci nowoczesnej, M. Gruszczyñski i in.
Wyk. 17:
(a) Pascal, B., Myœli, T. ¯eleñski (Boy) (przek³.), Warszawa 1977, cz. I, rozdz. I, § 347-360 (s. 4957),cz. II, dzia³ II. 3 (s. 184-9) rozdz. III, § 263-66 (s. 112-3);
(b) Kierkegaard, S., Albo – albo, J. Iwaszkiewicz (przek³.), PWN, Warszawa 1982, t. II, 342-7, 35661, 474-5;
(d) Ko³akowski, L., Jeœli Boga nie ma... O Bogu, Diable, Grzechu i innych zmartwieniach tak
zwanej filozofii religii, T. Baszniak, M. Panufnik (przek³.), Kraków 1988, ss. 223-5.
Wyk. 18:
(a) Husserl, E., Medytacje kartezjañskie, A. Wajs (przek³.), Warszawa 1982, s. 130-5, 157-9;
(b) Husserl, E., The Crisis of European Sciences and Transcendental Phenomenology. An
Introduction to Phenomenological Philosophy, D. Carr (przek³.), Evanston 1970, §§ 28, 33-4;
(c) Heidegger, M., Kant a problem metafizyki, B. Baran (przek³.), Warszawa 1989, § 38 (s. 238243);
(d) Heidegger, M., Bycie i czas, B. Baran (przek³.), Warszawa 1994, Dzia³ I, rozdz. II (s. 74-88);
(e) Lorenc, W., Hermeneutyczne koncepcje cz³owieka. W krêgu inspiracji Heideggerowskich,
Warszawa 2003, s. 52-105;
(f) Renaut, A., Era jednostki. Przyczynek do historii podmiotowoœci, D. Leszczyñski (przek³.),
Wroc³aw 2001, s. 31-45;
(g) Szulakiewicz, M., Obecnoœæ filozofii transcendentalnej, Toruñ 2002, s. 187-202.
Wyk. 19:
(a) Gadamer, H. G., Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej, B. Baran (przek³.),
Kraków 1993, s. 261-272;
(b) Gadamer, H.-G., "Cz³owiek i jêzyk", "Filozoficzne podstawy dwudziestego wieku", [w:] Ten¿e,
Rozum, s³owo, dzieje, Warszawa 2000, s. 52-87;
(c) Lorenc, W., Hermeneutyczne koncepcje cz³owieka. W krêgu inspiracji Heideggerowskich,
Warszawa 2003, s. 106-213.
Wyk. 20:
(a) Wittgenstein, L., Tractatus Logico-Philosophicus, B. Wolniewicz (przek³.), Warszawa 1970,
tezy: 3-3.1, 4-4.01, 4.111-4.112, 5.6-5.641;
(b) Wittgenstein, L., Dociekania filozoficzne, B. Wolniewicz (przek³.), Warszawa 2000, §§ 1-37 (s.
7-30), 65-67 (s. 49-51), 202-206 (s. 120-1) 243-248 (s. 129-131);
(c) Górczyñska, K., Podmiot jako byt otwarty. Problematyka podmiotowoœci w póŸnych pismach
Wittgensteina, Lublin 2007.
Wyk. 21:
(a) Bauman, Z., "Socjologia i nowo¿ytnoœæ", [w:] Racjonalnoœæ wspó³czesnoœci. Miêdzy filozofi¹ a
socjologi¹, H. Kozakiewicz, E. Mokrzycki, M. J. Siemek (red.), Warszawa 1992, ss. 9-29;
(b) Bauman, Z., Wieloznacznoœæ nowoczesna, nowoczesnoœæ wieloznaczna. Warszawa 1995;
(c) Lyotard, J. F., 1988, Kondycja ponowoczesna. Raport o stanie wiedzy, M. Kowalski, J.
Migasiñski (przek³.), Warszawa 1997, s. 19-39;
(d) Baran, B., 1992, Postmodernizm, Kraków: Inter esse;
(e) Tarnas, R., Dzieje umys³owoœci zachodniej, M. Filipczak, J. Ruszkowski (przek³.), Poznañ 2002,
s. 465-482;
(f) Taylor, Ch., ród³a podmiotowoœci. Narodziny to¿samoœci nowoczesnej, M. Gruszczyñski i in.
Wyk. 22:
(a) Szulakiewicz, M., Obecnoœæ filozofii transcendentalnej, Toruñ 2002, s. 157-185;
(b) Tuchañska, B.,"Wprowadzenie", [w:] Miêdzy sensem a genami, B. Tuchañska (red.),
Warszawa, 1992, s. 5-25.
Wyk. 23:
(a) Buber, M., Ja i Ty. Wybór pism filozoficznych, J. Doktór (przek³.), Warszawa 1992;
(b) Levinas, E., Bóg, œmieræ i czas, J. Mariañski (przek³.), Kraków 2008;
(c) Glinkowski, W. P., Imiê filozofii. Przyczynek do filozofii dialogu, £ódŸ 2005, s. 66-71, 152-157;
(c) Glinkowski, W., Cz³owiek – istota spoza kultury. Dialogika Martina Bubera jako podstawa
antropologii filozoficznej, £ódŸ 2011;
(d) Jay, M., Pieœni doœwiadczenia. Nowoczesne amerykañskie i europejskie wariacje na
Wroc³aw 2001, s. 256-292;
(f) Szulakiewicz, M., Dialog i metafizyka. W poszukiwaniu nowej filozofii pierwszej, Toruñ 2006,
s. 224-250.
Wyk. 24:
(a) Habermas, J., Teoria dzia³ania komunikacyjnego, A. M. Kaniowski (przek³.), Warszawa 1999,
t. I, s. 631-51;
(b) Kaniowski, A. M., "Filozofia rozumu jako teoria racjonalnoœci. Koncepcja Jürgena
Habermasa", [w:] Racjonalnoœæ, nauka, spo³eczeñstwo, H. Kozakiewicz, E. Mokrzycki, M. J.
Siemek (red.), Warszawa 1989, s. 281-93;
(c) Sujecka, J., "Obietnice 'komunikacyjnego rozumu'", [w:] Racjonalnoœæ, nauka, spo³eczeñstwo,
H. Kozakiewicz, E. Mokrzycki, M. J. Siemek (red.), Warszawa 1989, s. 293-315.
Wyk. 25:
(a) Rorty, R., „Pragmatyzm, relatywizm, irracjonalizm”, [w:] Ten¿e, Konsekwencje pragmatyzmu,
C. Karkowski (przek³.), Warszawa 1998;
(b) Rorty, R., „Solidarnoœæ czy obiektywnoœæ”, „Nauka jako solidarnoœæ”, „O etnocentryzmie:
odpowiedŸ Cliffordowi Geertzowi”, Obiektywnoœæ, relatywizm i prawda, J. Mariañski (przek³.),
Warszawa 1999, s. 35-54, 55-69, 303-313;
(d) Lorenc, W., Hermeneutyczne koncepcje cz³owieka. W krêgu inspiracji heideggerowskich,
Warszawa 2003, s. 321-340;
(e) Szahaj, A., Ironia i mi³oœæ. neopragmatyzmu Richard Rorty’ego w kontekœcie sporu o
postmodernizm, Wroc³aw 1996.
Wyk. 26:
(a) Foucault, M., Archeologia wiedzy, A. Siemek (przek³.), Warszawa 1977, ss. 77-82;
(b) Foucault, M., "Szaleñstwo i spo³eczeñstw", "Nietzsche, genealogia, historia", "Czym jest
Oœwiecenie?" [w:] Ten¿e, Filozofia, historia, polityka, D. Leszczyñski, L. Rasiñski (przek³.),
Warszawa 2000, s. 78-99, 113-35, 276-93;
(d) McGuire J. E., 2005, Hermeneutyka jaŸni: Foucault o subiektywizacji i krytyce genealogicznej,
B. Tuchañska (przek³.), „Nowa Krytyka”, t. 18, s. 51-67.

Prof. dr hab. Barbara Tuchańska Katedra Epistemologii i Filozofii

Transkrypt

Podobne dokumenty

d. - Fanox Polska

Biblioteka wzbogacona przez ZNAK - VI Liceum Ogólnokształcące w

Cukierkowe stringi jadalne z sercem - Lovers

WYRZUT BOCZNY