Panel Ekspertów „NAUKA” TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ

Panel Ekspertów „NAUKA”
TERAŹNIEJSZOŚĆ I PRZYSZŁOŚĆ BADAŃ LEŚNYCH
Termin: 8 grudnia 2015 r.
SESJA 2
ZADANIA NA RZECZ SEKTORA LEŚNO-DRZEWNEGO I OCHRONY
ŚRODOWISKA/PRZYRODY Z PUNKTU WIDZENIA NCBR; MOŻLIWOŚCI
FINANSOWANIA I KOORDYNACJI DŁUGOTERMINOWYCH BADAŃ LEŚNYCH
Prof. dr hab. inż. Jerzy KĄTCKI, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju jest agencją rządową powołaną w 2007 roku.
Działa na podstawie ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 roku o Narodowym Centrum Badań
i Rozwoju (Dz. U. 2010 Nr 96 poz. 616 ze zm.), stanowiąc jeden z największych ośrodków
wspierania innowacyjności w Polsce. Centrum współtworzy system wsparcia działalności
naukowej w Polsce. W szczególności finansuje projekty mające na celu opracowywanie
i wdrażanie nowoczesnych technologii zwiększających konkurencyjność polskiej gospodarki.
NCBR wspiera także komercjalizację wyników badań i transfer wiedzy do poszczególnych
sektorów gospodarki. Ponad 70% budżetu NCBR stanowią środki pochodzące z programów
operacyjnych Unii Europejskiej, dla wydatkowania których Centrum pełni funkcję instytucji
pośredniczącej. Ponadto, NCBR oferuje platformę skutecznego dialogu między środowiskiem
nauki i biznesu.
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w swojej ofercie programowej posiada wiele
programów i mechanizmów wsparcia, w ramach których możliwe jest finansowanie prac
badawczo-rozwojowych na rzecz sektora leśno-drzewnego i ochrony środowiska.
Spośród programów krajowych wyróżniamy przede wszystkim strategiczny program
badań naukowych i prac rozwojowych „Środowisko naturalne, rolnictwo i leśnictwo" –
BIOSTRATEG. Jest to drugi program strategiczny wdrażany przez NCBR. Program,
przygotowany przez Radę NCBR, został zatwierdzony przez Ministra Nauki i Szkolnictwa
Wyższego w 2013 roku. Celem głównym programu BIOSTRATEG jest rozwój wiedzy
w obszarach programu, prowadzący do wzrostu międzynarodowej pozycji Polski w badaniach
naukowych i pracach rozwojowych oraz transfer do otoczenia społeczno-gospodarczego
innowacyjnych rozwiązań opracowanych w ramach programu. Wśród celów szczegółowych
programu BIOSTRATEG wyróżniono:
a) rozwój wiedzy w obszarach programu, prowadzący do wzrostu międzynarodowej pozycji
Polski w badaniach naukowych i pracach rozwojowych w tej dziedzinie;
b) wdrożenie nowatorskich rozwiązań i technologii opracowanych w ramach programu do
praktyki;
c) pobudzenie aktywności badawczej prywatnego sektora gospodarczego w obszarach
programu;
d) zwiększenie udziału polskich zespołów badawczych w europejskich programach
w zakresie badań i innowacji w tym obszarze.
Jednym z głównych celów krajowej polityki naukowej objętej zakresem tematycznym
programu, w tym dotyczącej biogospodarki oraz rozwoju technologii środowiskowych, jest
przygotowanie
warunków
umożliwiających
polskim
zespołom
badawczym
oraz
przedsiębiorcom udział w unijnych inicjatywach i projektach badawczo-rozwojowych,
prowadzonych w ramach programu Horyzont 2020. Obecna polska oferta zielonych
technologii jest tak rozproszona, że nie spełnia wymagań stawianych w większości
konkursów dotyczących kompleksowych tematów badawczych i wdrożeniowych. Dlatego
tylko poprzez rozwój sieci i konsorcjów tematycznych, tworzonych przez jednostki biznesu
i nauki, oraz klastrów współdziałania przedsiębiorców, administracji i świata nauki, można
stworzyć potencjał, który umożliwi powołanie nowych platform technologicznych, w tym
z obszaru „zielonej gospodarki”. Istotne jest również wchodzenie w projekty z zakresu
partnerstwa publiczno-prywatnego, w tym uruchamiane w ramach programu Horyzont 2020.
Szacuje
się,
że
innowacje
są
źródłem
ok.
2/3
wzrostu
gospodarek
wysokorozwiniętych. Przy czym innowacyjność nie polega na wprowadzaniu na rynek
pojedynczych rozwiązań technologicznych lub produktów, ale jest ciągłym procesem
zachodzącym wewnątrz organizacji oraz na styku miedzy biznesem a nauką, najczęściej na
obszarach łączących różne specjalizacje. Obecny udział rozwiązań innowacyjnych, w tym
ekoinnowacji w obszarze objętym zakresem programu, jest niedostateczny. Jest to
spowodowane istnieniem szeregu barier, takich jak: niepewność rynków, niewystarczające
2
odzwierciedlenie korzyści i kosztów środowiskowych przez ceny rynkowe, ograniczenia
związane z infrastrukturą i wzorcami zachowań oraz niedostatek wiedzy. Istotny wpływ na
ograniczony udział ekoinnowacji w rynku ma też brak zaufania inwestorów do nowatorskich
rozwiązań obarczonych ryzykiem niepewności. Dlatego konieczna jest budowa systemu
zachęt i wsparcia, który stanie się „akceleratorem” ekoinnowacji i spowoduje zwiększenie
środków finansowych (przede wszystkim prywatnych, choć wspomaganych przez środki
publiczne) na badania i rozwój oraz tworzenie długoterminowych strategii rozwoju i wymiany
dobrych praktyk. Szczególnie ważne w tym kontekście jest osiągnięcie efektu synergii polityk
poprzez realizację zaproponowanego przez Komisję Europejską powiązania ekoinnowacji
z innymi działaniami dotyczącymi biogospodarki w ramach inicjatyw przewodnich Strategii
„Europa 2020” takich jak: „Unia innowacji” i „Europa efektywnie korzystająca z zasobów”.
Należy zaznaczyć, że ekoinnowacje powinny stać się ważnym obszarem działań
przedsiębiorstw i jednostek naukowych, wpisując się w realizację koncepcji biogospodarki
oraz strategii inteligentnych specjalizacji.
Przemysł tworzy ok. 20% PKB Unii Europejskiej i gwarantuje bardziej stabilne
miejsca pracy niż te powstające w sektorze usług. Należy więc dążyć do tego, aby wdrożenie
wyników prac B+R prowadzonych w UE miały miejsce również na terenie Unii, tworząc
nowe miejsca pracy, w tym na obszarach wiejskich, zapewniając tym samym wpływy
podatkowe do krajowych budżetów. Warto też zwrócić uwagę na fakt, że ekoprzemysł jest
jedną z pięciu najszybciej rozwijających się gałęzi gospodarki. Szacuje się, że do 2020 r.
w Unii Europejskiej może powstać ok. 1,5 mln nowych miejsc pracy związanych z samym
tylko sektorem energetyki odnawialnej. Finansowanie ze środków publicznych powinno
przyśpieszyć ekoinnowacje w sektorze prywatnym, w szczególności w MŚP, wydatnie
wspomagając środki prywatne. Jest to konieczne, gdyż potencjalni inwestorzy i instytucje
finansowe traktują ekoinnowacje tak samo, jak inne rodzaje inwestycji, nie biorąc często pod
uwagę wartości dodanej wynikającej ze zmniejszenia obciążeń dla środowiska, które nie jest
należycie doceniane w decyzjach inwestycyjnych.
Trzeba również podkreślić, że rosnąca rola innowacji w rozwoju rolnictwa
i
promowaniu
pozytywnych
zmian
na
obszarach wiejskich podkreślona
została
w Europejskim Partnerstwie Innowacji na rzecz wydajnego i zrównoważonego rolnictwa,
które zakłada ścisłą współpracę z naukowcami w celu wypracowywania innowacyjnych
rozwiązań w rolnictwie.
W
programie
BIOSTRATEG
postanowiono
skoncentrować
się
na
pięciu
strategicznych obszarach problemowych, wynikających bezpośrednio z Krajowego Programu
3
Badań oraz zgodnych z priorytetowymi kierunkami badań prowadzonych obecnie w Unii
Europejskiej i na świecie. Obszarami tymi są: bezpieczeństwo żywnościowe i bezpieczeństwo
żywności,
racjonalne
gospodarowanie
zasobami
naturalnymi
ze
szczególnym
uwzględnieniem gospodarki wodnej, przeciwdziałanie i adaptacja do zmian klimatu,
ze szczególnym uwzględnieniem rolnictwa, ochrona bioróżnorodności oraz zrównoważony
rozwój rolniczej przestrzeni produkcyjnej, leśnictwo i przemysł drzewny.
W obrębie obszaru: leśnictwo i przemysł drzewny autorzy programu wyróżnili
następujące zagadnienia badawcze:
a) doskonalenie systemu monitorowania i prognozowania zagrożeń środowiskowych dla
różnych ekosystemów leśnych, z wykorzystaniem nowoczesnych metod i narzędzi
(geomatyka, bioinformatyka);
b) wypracowanie strategii i opracowanie niezbędnych działań w gospodarce leśnej,
ukierunkowanych na zmniejszanie skutków postępujących zmian klimatu w tym
opracowanie metod zapobiegania i ograniczania degradacji ekosystemów leśnych
wywołanych zjawiskami naturalnymi o charakterze klęskowym oraz efektywne
zagospodarowanie drewna poklęskowego;
c) opracowanie metod pomiaru węgla akumulowanego przez ekosystemy leśne;
d) badania nad wpływem ekosystemów leśnych na ochronę i bilansowanie zasobów
wodnych kraju, w tym nad zwiększeniem retencji wodnej w siedliskach leśnych;
e) doskonalenie systemów monitoringu prognozowania i zagrożeń ze strony zaburzonej
bioróżnorodności, z wykorzystaniem nowoczesnych metod i narzędzi (w tym,
teledetekcja, geomatyka i bioinformatyka), w celu kontroli populacji zwierząt
o potencjalnie negatywnym wpływie na ekosystemy leśne;
f) badania w zakresie rewitalizacji siedlisk leśnych i przebudowy drzewostanów;
g) zbadanie możliwości zwiększenia zasobów surowca drzewnego, jako ważnego źródła
biomasy, w warunkach zrównoważonej gospodarki leśnej oraz postępujących zmian
klimatu;
h) rozwój nowych technik i technologii recyklingu wyrobów drzewnych, utylizacji
produktów ubocznych i drewna poużytkowego;
i) opracowanie nowych surowco- i energooszczędnych oraz biodegradowalnych
kompozytów drzewnych i wyrobów z drewna litego dla budownictwa, meblarstwa
i nowych miejsc aplikacji;
4
j) opracowanie
nowych technologii wytwarzania bioenergii, w tym biopaliw
z drzewnych produktów ubocznych, odpadów (przemysłowych i poużytkowych)
i innych rodzajów biomasy.
Zakładany całkowity budżet Programu, w ramach którego w latach 2014-2019 będą
realizowane projekty obejmujące badania naukowe, prace rozwojowe oraz działania związane
z przygotowaniem do wdrożenia, wyniesie ok. 500 milionów złotych. Dotychczas NCBR
przeprowadziło dwa konkursy w ramach programu BIOSTRATEG. Uruchomienie trzeciego
konkursu w ramach tego programu planowane jest na pierwszą połowę 2016 roku.
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju wspiera rolnictwo oraz ochronę środowiska
również w ramach programów międzynarodowych typu ERA-NET i Współpraca Sieciowa.
Centrum prowadzi współpracę z zagranicznymi agencjami finansującymi badania naukowe
w ramach konsorcjów era-netowych. Formuła era-netów, opierająca się na realizacji
wspólnotowego celu utworzenia Europejskiej Przestrzeni Badawczej (ERA), zakłada łączenie
potencjału finansowego i naukowego państw członkowskich na rzecz podniesienia
konkurencyjności europejskiej gospodarki. Kluczowymi obszarami w których NCBR
uczestniczy jako partner międzynarodowego konsorcjum są: medycyna, energia IT/ICT,
transport, nanotechnologia, rolnictwo i środowisko.
W obszarze sektora leśno-drzewnego oraz ochrony środowiska NCBR prowadzi
następujące programy: ERA-NET Bioenergy i ERA-NET Co-fund BESTF3 – Bioenergy
Sustaining the Future. Celem ERA-NET Bioenergy i BESTF3 jest finansowanie badań
obejmujących zagadnienia z zakresu bioenergii. W ramach programów organizowane są
międzynarodowe konkursy na projekty badawcze dotyczące m.in. czystego spalania biomasy,
biopaliw, uprawy roślin energetycznych. ERA-NET Bioenergy zakłada finansowanie
projektów znajdujących się na niższym TRL (technology readiness level – poziom gotowości
technologicznej) w ramach corocznych konkursów. Natomiast celem BESTF3 jest
finansowanie projektów o TRL VI-VIII. Projekty wyłonione zostaną w jednym konkursie.
Oprócz wymienionych wyżej programów międzynarodowych NCBR uczestniczy
w programie ERA-NET Cofund FACCE SURPLUS. Głównym celem programu FACCE
SURPLUS jest wspieranie Europejskiej Przestrzeni Badawczej w zakresie produkcji biomasy
z różnych źródeł poprzez organizację wspólnego międzynarodowego konkursu o tematyce
zrównoważonego rolnictwa. Tematyka konkursu przeprowadzanego w 2015 roku dotyczy
między innymi: zwiększenia produkcji i transformacji biomasy, rozwoju systemów dla
efektywnego wykorzystania zielonej biomasy, zrównoważonej intensyfikacji zintegrowanych
systemów produkcji żywności i produktów nieżywnościowych.
5
NCBR współtworzy także program ERA-NET WaterWorks 2015, którego zakres
merytoryczny dotyczy szeroko rozumianej tematyki gospodarki wodnej, ze szczególnym
uwzględnieniem zagadnienia zrównoważonego wykorzystania wody w rolnictwie, leśnictwie
i rybołówstwie. Konkurs, którego uruchomienie planowane jest na pierwsza połowę 2016
roku obejmie trzy główne tematy: zwiększenie efektywności wykorzystania zasobów
wodnych, redukcja zanieczyszczania gleby i wody, opracowanie rekomendacji dotyczących
kwestii ilości oraz jakości wykorzystywanych zasobów wodnych w celu zapewnienia
zrównoważonego rozwoju (optymalizacja nawożenia, ponowne wykorzystanie wody,
eliminacja zanieczyszczeń, etc.).
Ponadto, Centrum realizuje międzynarodowy program ERA-NET ERA-GAS:
Monitoring and mitigation of agricultural and forestry greenhouse gases (GHG). Zakres
merytoryczny tego programu dotyczy ograniczania emisji gazów cieplarnianych w sektorze
rolnictwa i leśnictwa. Konkurs, którego uruchomienie planowane jest na pierwsza połowę
2016 roku obejmie tematykę monitorowania emisji gazów cieplarnianych, produkcji
żywności i biomasy w systemach obejmujących zarówno stronę ekonomiczną jak i redukcję
emisji GHG.
Jeśli chodzi o współpracę dwustronną z partnerami zagranicznymi, do tej pory NCBR
podpisało jedenaście umów bilateralnych. Służą one realizacji misji Centrum polegającej na
wsparciu polskich jednostek naukowych oraz przedsiębiorstw w rozwijaniu ich zdolności do
tworzenia i wykorzystywania rozwiązań opartych na wynikach badań naukowych w celu
nadania impulsu rozwojowego gospodarce i z korzyścią dla społeczeństwa. Przyczyniają się
one także do wzmacniania pozycji polskich jednostek badawczych w obszarze światowej
i europejskiej przestrzeni badawczej oraz w realizowanych wspólnie z badaczami z zagranicy
przedsięwzięciach międzynarodowych. Inicjując i zawierając formalne porozumienia
dwustronne o współpracy, NCBR bierze pod uwagę następujące czynniki:
a) priorytetowe obszary tematyczne;
b) korzyści gospodarcze;
c) bliskość geograficzną;
d) najlepsze doświadczenia ze współpracy międzynarodowej polskich naukowców;
e) relacje kulturowe a także związki historyczne na poziomie państw i jednostek
badawczych.
W wyniku przeprowadzenia procedury konkursowej w programach bilateralnych,
ogłaszana jest wspólna dla obydwu krajów lista rankingowa zawierająca wnioski
rekomendowane do dofinansowania. Projekty realizowane są przez konsorcja składające się
6
z grup badawczych z państw-uczestników. Przykładami współpracy NCBR z innymi krajami
na płaszczyźnie zrównoważonego rozwoju, ekoinnowacji, ochrony środowiska są bilateralne
porozumienia z Niemcami oraz Turcją.
Narodowe Centrum Badań i Rozwoju w porozumieniu z Niemieckim Federalnym
Ministerstwem Edukacji i Badań Naukowych (BMBF) od roku 2011 organizuje konkursy
dotyczące zrównoważonego rozwoju. Tematyka ostatniego konkursu (2015) obejmowała
między innymi zagadnienia: efektywności energetycznej, efektywności wykorzystania
zasobów, ochrony klimatu, w tym redukcji emisji gazów cieplarnianych oraz zrównoważonej
gospodarki wodnej. Budżet konkursu, przeznaczony na finansowanie polskich grup
badawczych to 3 mln euro. O dofinansowanie mogą ubiegać się konsorcja naukowe,
składające się z przedsiębiorstw i jednostek naukowych lub sami przedsiębiorcy.
Finansowane jest prowadzenie badań przemysłowych i prac rozwojowych. W pierwszym
konkursie w ramach omawianej współpracy międzynarodowej realizowany jest projekt pod
tytułem „Recykling drewna poużytkowego w Niemczech i w Polsce”, którego wykonawcami
są: Instytut Technologii Drewna oraz Ośrodek Badawczo-Rozwojowy Przemysłu Płyt
Drewnopochodnych Sp. z o.o.
W ramach współpracy polsko-tureckiej 22 sierpnia 2014 r. zostało zawarte
porozumienie w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych podpisane przez prof.
Krzysztofa Jana Kurzydłowskiego, dyrektora Narodowego Centrum Badań i Rozwoju oraz
prof. Yücela Altunbaşaka, reprezentującego Radę ds. Badań Naukowych i Technologicznych
Turcji. Budżet NCBR przeznaczony na finansowanie pierwszego konkursu w ramach
współpracy z Turcją wynosi 4 mln zł. O dofinansowanie mogą ubiegać się przedsiębiorcy,
jednostki naukowe lub konsorcja naukowe, których definicja zawarta jest w art. 2 pkt 12
ustawy z dnia 30 kwietnia 2010 r. o zasadach finansowania nauki (Dz.U. 2010 Nr 96 poz. 615
ze zm.). Finansowane jest prowadzenie badań przemysłowych i prac rozwojowych,
obejmujących m.in. zagadnienia z obszaru nauk o życiu.
Poza przytoczonymi powyżej programami, Narodowe Centrum Badań i Rozwoju
wspiera badania naukowe i prace rozwojowe prowadzone w sektorze leśno-drzewnym
również w ramach działań Programu Operacyjnego Inteligentny Rozwój (PO IR).
Egzemplifikacją tego jest Działanie 1.1 Projekty B+R przedsiębiorstw, Poddziałanie 1.1.1
„Szybka Ścieżka”. W ramach tzw. „Szybkiej Ścieżki” finansowane są projekty obejmujące
badania przemysłowe i prace rozwojowe lub wyłącznie prace rozwojowe. Projekty muszą
przewidywać wdrożenie wypracowanych rozwiązań, jednak bez dofinansowania procesu
wdrażania. Tematyka wniosków ma z założenia wpisywać się w Krajowe Inteligentne
7
Specjalizacje (wśród których znajduje się INNOWACYJNE TECHNOLOGIE, PROCESY
I
PRODUKTY
SEKTORA
ROLNO-SPOŻYWCZEGO
I
LEŚNO-DRZEWNEGO).
Wnioskodawcami mogą być podmioty spełniające kryteria mikro-, małego, średniego lub
dużego przedsiębiorcy, prowadzące działalność na terenie Rzeczpospolitej Polskiej. Ocena
merytoryczna
wniosków
obejmuje
zarówno
kryteria
naukowo-technologiczne
jak
i gospodarczo-biznesowe. Ocenie podlega 7 niepunktowanych kryteriów oraz 4 punktowane,
w tym m.in. zapotrzebowanie rynkowe na rezultaty projektu oraz opłacalność ich wdrożenia.
Ocena wniosków dokonywana jest przez panel ekspertów.
W ramach Poddziałania 1.1.2 „Prace B+R związane z wytworzeniem instalacji
Pilotażowej/Demonstracyjnej”
PO
IR
finansowane
są
przedsięwzięcia
związane
z wytworzeniem instalacji pilotażowej/demonstracyjnej, obejmujące wyłącznie prace
rozwojowe (TLR VI-IX). Wnioski, podobnie jak w przypadku poddziałania 1.1.1 muszą
wpisywać się w Krajowe Inteligentne Specjalizacje. Wnioskodawcami mogą być podmioty
spełniające kryteria mikro-, małego, średniego lub dużego przedsiębiorcy. W projektach
powinny być zaplanowane prace charakteryzujące się wysokim poziomem gotowości
technologicznej, co oznacza, że wnioskodawca dysponuje prototypem, który ma zostać
poddany testom i walidacjom które umożliwią osiągniecie wyższego poziomu TRL.
Ostateczną ocenę w sprawie projektu podejmuje panel ekspertów. W zakresie 1.1.2 PO IR,
ogłoszenie kolejnego konkursu planowane jest na grudzień 2015 r.
Natomiast w ramach Działania 1.2 „Sektorowe programy B+R” Narodowe Centrum
Badań i Rozwoju ustanawia programy sektorowe, które służą do finansowania prac B+R
w przedsiębiorstwach w danym sektorze gospodarki, jako odpowiedź na inicjatywy
przedstawicieli środowiska – zrzeszonych przedsiębiorców prowadzących działalność
w danym sektorze.
W programach sektorowych inicjatorem wspólnego przedsięwzięcia jest grupa
przedsiębiorstw, które występują w imieniu branży (np. za pośrednictwem platformy
technologicznej, inicjatywy klastrowej, etc.), przedstawiając zarys agendy badawczej wraz
z konkretnym zapotrzebowaniem sektora na prace B+R. Dofinansowanie udzielane jest na
realizację projektów, które obejmują badania przemysłowe i prace rozwojowe albo prace
rozwojowe. Wsparcie kierowane jest na projekty wpisujące się w Krajową Inteligentną
Specjalizację, w tym nowe specjalizacje wynikające z procesu przedsiębiorczego odkrywania.
W ramach programów sektorowych ogłaszane są nabory wniosków o dofinansowanie
projektów badawczo-rozwojowych zgodnych z agendami badawczymi wskazanymi
w programach. Nabory te są otwarte dla wszystkich przedsiębiorców, m.in. działających
8
w ramach konsorcjów obejmujących podmioty danego sektora (tj. nie tylko dla podmiotów
zrzeszonych w ramach podmiotu składającego wniosek o ustanowienie programu).
W celu przygotowania programów, które w najwyższym stopniu będą spełniały
oczekiwania poszczególnych branż, konieczne jest rozpoznanie potrzeb i potencjału
badawczo-rozwojowego
i
innowacyjnego
poszczególnych
sektorów
gospodarki.
Dokumentem, który ma za zadanie zebrać takie informacje jest studium wykonalności
programu sektorowego, będące de facto wnioskiem o ustanowienie programu. Studium
wykonalności, to dokument stanowiący uzasadnienie dla uruchomienia przez Centrum
nowego programu sektorowego, zawierającego m.in. pogłębioną analizę danego sektora oraz
opis najistotniejszych wyzwań i problemów, których rozwiązania oczekuje się dzięki
realizacji danego programu.
Do tej pory Centrum uruchomiło dwa programy sektorowe: INNOMED (branża
medyczna) oraz INNOLOT (branża lotnicza), natomiast trzy nowe programy: InnoSBZ
(systemy bezzałogowe), INNOTEXTILE (branża włókiennicza) oraz INNOCHEM (branża
chemiczna) znajdują się na etapie przygotowania do wdrożenia.
Inicjatywa utworzenia programu dedykowanego dla podmiotów z branży leśniczodrzewnej pojawiła się w bieżącym roku. Do Centrum wpłynęło studium wykonalności
programu sektorowego WOODSTRATEG – Strategicznego programu rozwoju sektora leśnodrzewnego w Polsce złożone przez Konsorcjum Podmiotów Kluczowych Technologii
Drzewnych i Leśnych. Przedmiotowe studium wykonalności zostało zakwalifikowane do
grupy B, co oznacza, że należy je zmodyfikować zgodnie z wskazówkami zespołu
oceniającego, zaś po wprowadzeniu zmian studium można ponownie przedstawić do oceny.
Dodatkowo, NCBR posiada w swojej ofercie Działanie 4.1 „Badania Naukowe i Prace
Rozwojowe” Poddziałanie 4.1.4 „Projekty aplikacyjne”. Celem tej interwencji jest znaczące
zwiększenie skali wykorzystania nowych rozwiązań technologicznych niezbędnych dla
rozwoju przedsiębiorstw oraz poprawy ich pozycji konkurencyjnej. W Poddziałaniu 4.1.4
dofinansowanie udzielane jest na realizację projektów, które obejmują badania przemysłowe
i prace rozwojowe albo prace rozwojowe (projekty, w których nie przewidziano prac
rozwojowych nie mogą uzyskać dofinansowania).
Projekt aplikacyjny może być realizowany wyłącznie w ramach konsorcjum,
w którego skład mogą wchodzić: co najmniej jedna jednostka naukowa oraz co najmniej
jedno przedsiębiorstwo. Konsorcjum realizujące projekty aplikacyjne, zgodnie z wymogami,
powinno składać się z nie więcej niż 5 podmiotów. Liczba przedsiębiorstw musi stanowić co
najmniej 50% liczby wszystkich członków konsorcjum.
9
Projekty w ramach omawianego Poddziałania powinny charakteryzować się nowością
przewidywanych rezultatów w stosunku do aktualnego stanu wiedzy i techniki na poziomie
światowym. Planowane rezultaty projektu powinny mieć cechy innowacji przełomowej, czyli
wywierać znaczący wpływ na rynek oraz działalność gospodarczą firm na tym rynku.
W latach 2015-2023 ze środków Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego na
dofinansowanie projektów aplikacyjnych w Poddziałaniu 4.1.4 dostępnych będzie blisko 143
mln euro.
Podsumowując należy wskazać, że Narodowe Centrum Badań i Rozwoju posiada
w swojej ofercie programowej szereg instrumentów oraz mechanizmów finansowania
innowacyjnych badań naukowych i prac rozwojowych mających niebagatelne znaczenie dla
sektora leśno-drzewnego oraz ochrony środowiska. Centrum uczestniczy również w wielu
programach
bilateralnych
oraz
międzynarodowych,
które
mają
istotne
znaczenie
w wymienionym obszarze. Niemniej dla rozwoju polskiej innowacyjności w długoterminowej
perspektywie konieczny jest wzrost finansowania B+R ze środków prywatnych, bowiem
tylko współpraca nauki i biznesu stanowi jedyną ścieżkę prowadzącą do rozwoju
innowacyjnej i konkurencyjnej polskiej gospodarki.
10