Raport jakości produktów włókienniczych 2012

Transkrypt

Raport
– jakość produktów włókienniczych
w świetle wyników kontroli
Inspekcji Handlowej
Warszawa, październik 2012
Opracowanie:
Departament Inspekcji Handlowej
UOKiK
2
I.
WSTĘP ..................................................................................................................................................................... 4
1. RYNEK PRODUKTÓW WŁÓKIENNICZYCH W POLSCE....................................................................................... 4
2. PRODUKTY WŁÓKIENNICZE – CHARAKTERYSTYKA ........................................................................................ 6
3. ZADANIA I KOMPETENCJE INSPEKCJI HANDLOWEJ W OBSZARZE KONTROLI PRODUKTÓW
WŁÓKIENNICZYCH ................................................................................................................................................ 10
4. PODSTAWA PRAWNA KONTROLI ................................................................................................................... 10
5. CEL KONTROLI ................................................................................................................................................ 10
6. ZAKRES PRZEDMIOTOWY KONTROLI ............................................................................................................ 10
7. ZAKRES PODMIOTOWY KONTROLI ................................................................................................................ 13
II.
SZCZEGÓŁOWE USTALENIA KONTROLI ................................................................................................. 14
1. JAKOŚĆ ............................................................................................................................................................ 16
1.1. Wyroby dziewiarskie dla dorosłych .................................................................................................... 20
1.2. Wyroby pończosznicze .......................................................................................................................... 23
1.3. Wyroby dziewiarskie: kostiumy kąpielowe, plażowe i pływackie ................................................. 26
1.4. Stroje sportowe ....................................................................................................................................... 28
1.5. Wyroby konfekcyjne dla dzieci i młodzieży ....................................................................................... 29
1.6. Apaszki, chusty, szale i szaliki ............................................................................................................. 31
2. OZNAKOWANIE............................................................................................................................................... 32
2.1. Wyroby dziewiarskie dla dorosłych .................................................................................................... 36
2.2. Wyroby pończosznicze .......................................................................................................................... 37
2.3. Wyroby dziewiarskie: kostiumy kąpielowe, plażowe i pływackie ................................................. 38
2.4. Stroje sportowe ....................................................................................................................................... 39
2.5. Wyroby konfekcyjne dla dzieci i młodzieży ...................................................................................... 40
2.6. Apaszki, szale, chusty i szaliki ............................................................................................................. 41
3. POZOSTAŁE USTALENIA KONTROLI ............................................................................................................... 42
3.1. LEGALNOŚĆ PROWADZONEJ DZIAŁALNOŚCI ............................................................................................ 42
3.2. RZETELNOŚĆ OZNAKOWANIA WYROBÓW CENĄ ....................................................................................... 42
III.
PODSUMOWANIE ............................................................................................................................................. 44
1. DZIAŁANIA WOJEWÓDZKICH INSPEKTORÓW INSPEKCJI HANDLOWEJ W ODNIESIENIU DO
STWIERDZONYCH NIEPRAWIDŁOWOŚCI .............................................................................................................. 44
2. WNIOSKI.......................................................................................................................................................... 45
IV. PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI DLA KONSUMENTÓW ........................................................................... 50
3
I. WSTĘP
1.
Rynek produktów włókienniczych w Polsce
Polski rynek oferuje do sprzedaży bardzo szeroki asortyment produktów włókienniczych.
Konsumenci mają ogromny wybór produktów w zależności od ceny, fasonu, właściwości
wyrobów czy materiałów, z jakich zostały wykonane. Odzież importowana z Chin, Indii,
Tajlandii czy Turcji, jak również sprowadzana z krajów Unii Europejskiej stanowi znaczne
zaopatrzenie rynku krajowego. Konsumentom są oferowane zarówno produkty markowe
renomowanych producentów, jak i importowane z krajów Dalekiego Wschodu, które najczęściej
dostępne są na bazarach, targowiskach, gdzie można je nabyć w przystępnych cenach.
Przy wyborze odzieży polscy konsumenci coraz częściej zwracają uwagę nie tylko na jakość, czy
skład surowcowy oferowanych wyrobów, ale również na cenę. Dlatego też coraz silniejszą
pozycję mają hipermarkety, które stale poszerzają swój asortyment oferowanej odzieży.
W 2010 r. w Polsce liczba sklepów prowadzących sprzedaż detaliczną wyrobów odzieżowych
wynosiła 34 6871. W porównaniu do roku poprzedniego liczba tych sklepów zmniejszyła się
o około 1500. Taka sytuacja mogła być spowodowana przez zamykanie się małych placówek,
które z uwagi na wysokie koszty utrzymania nie były w stanie zapewnić niskich cen
konsumentom, co w efekcie spowodowało zmniejszenie liczby potencjalnych klientów
i niższe dochody pozwalające na utrzymanie sklepu.
W ostatnich czasie dużym zainteresowaniem cieszy się odzież oferowana przez duże sieci
dystrybucyjne działające na zasadzie franczyzy czy sieci własnych, należących głównie do
producentów pochodzących z Unii Europejskiej. Przedsiębiorcy ci bardzo szybko się rozwijają,
a z roku na rok coraz liczniej powstają w Polsce nowe placówki handlowe należące do dużych
sieci odzieżowych.
Jak wynika z analizy przeprowadzonej przez Główny Urząd Statystyczny miesięczne wydatki
na jedną osobę w gospodarstwach domowych na odzież i obuwie w 2010 r. wynosiły 5,3 proc.
wszystkich wydatków w danym miesiącu. Wydatki te znalazły się na piątym miejscu, po
wydatkach na: żywność i napoje bezalkoholowe, użytkowanie mieszkania lub domu i nośniki
energii, transport oraz rekreację i kulturę.2
Łącznie wydatki poniesione przez gospodarstwa domowe w całym 2010 roku na zakup odzieży
oraz obuwia wyniosły 35,5 mld zł3.
Raport Głównego Urzędu Statystycznego „Rynek wewnętrzny w 2010 r.” dostępny na stronie
internetowej http://www.stat.gov.pl [dostęp: 9 sierpnia 2012 r.].
2 Raport Głównego Urzędu Statystycznego „Budżety gospodarstw domowych w 2010 r.” dostępny na stronie
internetowej http://www.stat.gov.pl [dostęp: 9 sierpnia 2012 r.].
3 Mały rocznik statystyczny Polski 2012, GUS 2012 r.
1
4
Rocznie do Polski importuje się materiały i artykuły włókiennicze za ponad 23,5 mld zł4.
Wykres 1. Import i eksport materiałów i artykułów włókienniczych w 2010 r. (w mln zł)
w mln zł
23523
25000
14912
20000
15000
10000
5000
0
import
eksport
import
eksport
Źródło: Opracowanie własne na podstawie Małego rocznika statystycznego Polski 2011, GUS 2011
Biorąc po uwagę wartość sprowadzanej oraz produkowanej w Polsce odzieży, a także liczbę
i różnorodność oferowanych na rynku produktów włókienniczych, ich masowość i powszechny
dostęp, niezbędny jest stały monitoring tego sektora rynku przez organy
Inspekcji Handlowej poprzez przeprowadzanie okresowych ogólnokrajowych kontroli
wyrobów pochodzących zarówno z importu, obrotu wewnątrzunijnego, jak i produkcji
krajowej. Celem działań kontrolnych jest ocena jakości oraz prawidłowości oznakowania
produktów włókienniczych pod względem przestrzegania obowiązujących w tym zakresie
przepisów.
Produkty włókiennicze oferowane konsumentom muszą spełniać prawnie określone
wymagania. Do 8 maja 2012 r., to jest w toku realizowania kontroli objętych niniejszym
raportem, podstawowym aktem prawnym w tym zakresie było rozporządzenie Rady
Ministrów z 6 kwietnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa i znakowania produktów włókienniczych
(Dz.U. Nr 81, poz. 743 z późn. zm.), zwane dalej „rozporządzeniem Rady Ministrów”.
Rozporządzenie to stanowiło transpozycję następujących dyrektyw Komisji:
4

dyrektywy Komisji 96/74/WE z 16 grudnia 1996 r. w sprawie nazewnictwa produktów
włókienniczych (Dz. Urz. WE L 032 z dnia 3 lutego 1997 r.),

dyrektywy Komisji 97/37/WE z 19 czerwca 1997 r. w sprawie dostosowania do postępu
technicznego załączników nr 1 i nr 2 do dyrektywy 96/74 (Dz. Urz. WE L 169
z 27 czerwca 1997 r.),
„Mały rocznik statystyczny Polski 2011 , GUS 2011
5

dyrektywy Komisji 96/73 z 16 grudnia 1996 r. w sprawie szczegółowych metod ilościowej
analizy dwuskładnikowych mieszanek włókien tekstylnych (Dz. Urz. WE L 032 z 3 lutego
1997 r.),

dyrektywy Komisji 73/44 z 26 lutego 1973 r. w sprawie metod ilościowej analizy
trójskładnikowych mieszanek włókien tekstylnych (Dz. Urz. WE L 083 z 30 marca 1973 r.).
Zgodnie z ww. rozporządzeniem, jako produkt włókienniczy określano surowiec, półprodukt
na każdym etapie przetworzenia lub produkt składający się z włókien tekstylnych, niezależnie
od sposobu ich mieszania i łączenia. Przepisom rozporządzenia podlegały również produkty,
których co najmniej 80 proc. masy stanowią składniki włókiennicze, np. pokrycia mebli,
parasoli, pokrycia podłogowe, materace, rękawice.
Rozporządzenie stanowiło także o obowiązkach przedsiębiorców w zakresie informowania
konsumentów o składzie surowcowym oraz sposobie konserwacji produktu włókienniczego.
Po 8 maja 2012 r. rozporządzenie Rady Ministrów przestało obowiązywać i obecnie kluczowym
aktem prawnym w tym zakresie jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE)
nr 1007/2011 z dnia 27 września 2011 r. w sprawie nazewnictwa włókien tekstylnych oraz
etykietowania i oznakowania składu surowcowego wyrobów włókienniczych, a także uchylenia dyrektywy
Rady 73/44/EWG oraz dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 96/73/WE i 2008/121/WE (Dz. U.
UE L 272 z 18 października 2011 r. ), zwane dalej „rozporządzeniem nr 1007/2011”.
Wraz z wprowadzeniem rozporządzenia nr 1007/2011, od 8 maja 2012 r. brak jest obowiązku
znakowania wyrobów włókienniczych sposobem konserwacji, pozostawiono natomiast
obligatoryjność znakowania ich składem surowcowym.
Należy zaznaczyć, że w rozporządzeniu Rady Ministrów, jak i w obowiązującym obecnie stanie
prawnym nie ma przepisów nakładających na przedsiębiorców obowiązek deklarowania
jakości produktów włókienniczych ani określających wymagania jakościowe dla produktów
włókienniczych. Przedsiębiorcy mogą dobrowolnie podawać informacje na temat właściwości
produkowanych przez nich wyrobów w powyższym zakresie lub zadeklarować ich zgodność
z określoną normą lub innym dokumentem normalizacyjnym
2.
Produkty włókiennicze – charakterystyka
Podstawowym elementem składowym produktów tekstylnych są włókna. Rozwój przemysłu
odzieżowego oraz chemii pozwolił na stworzenie włókien sztucznych oraz syntetycznych.
Z włókien tych zaczęto wyrabiać tkaniny oraz łączyć je z włóknami pochodzenia naturalnego.
Ze względu na pochodzenie wszystkie włókna przerabiane w przemyśle dzieli się na dwie
grupy:

naturalne,

chemiczne: sztuczne i syntetyczne.
Włókna naturalne są to włókna, które w stanie chemicznym i fizycznie wykończonym znajdują
się w przyrodzie. Otrzymuje się je z roślin, zwierząt lub minerałów. Do tych włókien zaliczamy:
6
bawełnę, wełnę, sierść, włosie, len, jedwab naturalny, konopie, ramię, jutę, sizal, manilę, abakę,
azbest.
Włókna sztuczne wytwarzane są z polimerów naturalnych (surowiec naturalny stanowi bazę),
występujących w przyrodzie. Najważniejszym tworzywem do produkcji włókien sztucznych
jest celuloza pod postacią krótkowłóknistej bawełny lub masy włóknistej otrzymywanej
z drewna (świerk, sosna, buk, osika) lub innych materiałów roślinnych (słoma zbożowa,
bambus, orzeszki ziemne, banan manilski, soja, kukurydza). Do włókien sztucznych zaliczamy:
wiskozę, włókna miedziowe, włókna octanowe, włókna białkowe, włókna szklane.
Kolejnym włóknem chemicznym jest włókno syntetyczne wytwarzane ze związków, które nie
występują w przyrodzie (syntetycznych polimerów włóknotwórczych) drogą reakcji
chemicznych. Włóknami syntetycznymi są: poliamid, poliester, akryl, polipropylen, elastodien,
elastan, polichlorowinyl, poliuretan.
Większość materiałów odzieżowych wyrabia się z nitek i w zależności od systemu ich splatania,
rozróżnia się dwa podstawowe rodzaje tych wyrobów: tkaniny i dzianiny.
Tkanina - jest to płaski wyrób włókienniczy powstający w wyniku przeplatania ze sobą (według
założonego splotu) wzajemnie prostopadłych układów nitek osnowy i wątku.
Tkaniny można podzielić, biorąc pod uwagę różne kryteria:
 przeznaczenie użytkowe – w zależności od zastosowanego surowca:
tkaniny lniane, bawełniane i konopne – pościelowe, bieliźniane, odzieżowe, stołowe
(obrusowe), dekoracyjne, specjalne (techniczne),
jutowe – worki,
tkaniny wełniane i wełnopodobne – ubraniowe, płaszczowe, sukienkowe,
kostiumowe, mundurowe, koce, szale, chustki,
tkaniny jedwabne – pościelowe, bieliźniane, odzieżowe, stołowe (obrusowe),
dekoracyjne, szale, chustki;
 kolorystykę – w zakresie zastosowanej kolorystyki:
jednobarwne – osnowa i wątek występują w tym samym kolorze,
barwnie tkane – zastosowanie różnych kolorów w osnowie i wątku pozwala
na uzyskanie tkanin wzorzystych,
drukowane – na tkaniny jednobarwne (najczęściej białe lub szare) nakładane są jednolub wielobarwne wzory techniką sitodruku,
barwione – tkane jako jednobarwne są poddawane barwieniu w procesie wykańczania
– tkaniny te mogą być poddawane procesowi drukowania;
 fakturę zewnętrzną – w zakresie wyglądu zewnętrznego (faktury):
gładkie – obie strony tkaniny są gładkie z wyraźnie widocznym splotem,
z okrywą włosową (runową) – najczęściej jedna strona tkaniny posiada włókienną,
puszystą okrywę, zasłaniającą strukturę tkaniny; okrywę włókienną można otrzymać
w trakcie tkania, np. welury lub w procesie wykańczania, np. tkaniny drapane typu
koce i flanele,
z okrywą pętelkową (frotte) – jednolub dwustronne, pokryte częściowo lub
całkowicie okrywą pętelkową; tkaniny tego typu stosowane są na ręczniki, płaszcze
kąpielowe, obicia mebli, narzuty,
7
reliefowe – powierzchnia tkaniny jest wyraźnie wklęsło-wypukła, np. piki, sztruksy.
Wszystkie tkaniny, bez względu na sposób wytworzenia, muszą zostać poddane procesom
wykańczania. W pierwszej kolejności z powierzchni tkaniny usuwa się luźne włókienka
poprzez opalanie lub strzyżenie. Następnie tkaniny poddawane są bieleniu, praniu oraz
apreturowaniu (czyli wykończeniu, którego celem jest nadanie produktom odpowiednich cech
jakościowych: sztywności lub elastyczności) i barwieniu.
Dzianina – jest to płaski wyrób włókienniczy powstający przez tworzenie rządków
i kolumienek z wzajemnie ze sobą połączonych oczek. Dzianina tworzona jest z jednej nitki (na
szydełkarkach) lub wielu osnów (na osnowarkach). W zależności od sposobu wykonania,
dzianiny dzielimy na: rządkowe i kolumienkowe. Podstawowymi ich cechami są: elastyczność,
rozciągliwość we wszystkich kierunkach, miękkość, przewiewność, stosunkowo mała stabilność
wymiarów.
Dzianiny mają bardzo szerokie zastosowanie w przemyśle włókienniczym. Produkuje się
z nich głównie: swetry, bluzki damskie, rajstopy, pończochy, skarpety, rękawiczki, szaliki,
czapki, bieliznę osobistą, podkoszulki. Ponadto z dzianin wytwarza się materiały tapicerskie,
dekoracyjne i techniczne.
Terminologia związana z gotowymi wyrobami odzieżowymi została określona
w nieobligatoryjnej Polskiej Normie PN-P-84518:1996 Wyroby odzieżowe. Terminologia. Zawarty
w niej podział wyrobów oparty został na Systematycznym Wykazie Wyrobów (SWW). Zgodnie
z tą normą do odzieży można zaliczyć wyrób lub zbiór wyrobów noszony przez człowieka,
pełniący funkcje użytkowe i estetyczne.
Na potrzeby kontroli i niniejszego raportu przyjęto nazewnictwo z ww. normy i kryteria
podziału na następujące podbranże:
okrycia – wyrób odzieżowy noszony zwykle na ubiorach, np.: płaszcz (pelisa, płaszcz
przeciwdeszczowy, futro sztuczne), peleryna (poncho), kurtka;
ubiory – wyrób odzieżowy zakładany zwykle na bieliznę, np.: spodnie, spódnica,
marynarka (żakiet), ubranie (garnitur, smoking, frak, kostium damski, spodnium,
garsonka, ubranie treningowe), bluza (bonżurka, wdzianko, sweter), kamizelka
(bezrękawnik), bluzka, kombinezon, suknia, fartuch;
bielizna – grupa wyrobów, która obejmuje: wyroby zakładane bezpośrednio na ciało,
wyroby pościelowe i stołowe, np.: majtki (figi, reformy, slipy, majtki dziecięce), halka
(półhalka), kalesony, kombinezon bieliźniany (pajacyk), koszula (dzienna, nocna),
podkoszulek, kostium (baletowy, gimnastyczny, kąpielowy, plażowy, sportowy),
spodenki (gimnastyczne, kąpielowe, plażowe), piżama, płaszcz kąpielowy, kaftanik
niemowlęcy, koszulka niemowlęca, śpioszki (półśpioszki), śpiwór niemowlęcy;
8
galanteria odzieżowa – drobne wyroby o charakterze zdobniczo-użytkowym, np.:
biustonosz (stanik), gorset, pas do pończoch5, krawat, rękawiczki, szal (apaszka),
śliniak, chustka do nosa;
nakrycia głowy – wyrób okrywający głowę, np.: beret, czapka, kapelusz, chustka;
wyroby pończosznicze – pończochy, rajstopy, rajtuzy, getry, skarpetki (podkolanówki,
stopki, buciki niemowlęce);
bielizna domowa – prześcieradło, powłoka (koperta, powłoczka, pokrowiec
na materac), wsypa (wsypka), obrus (serweta, bieżnik), ręcznik, ścierka (ścierka
do naczyń, ścierka do kurzu), pielucha (pieluszka), firanka konfekcjonowana (zasłona).
Zgodnie z ustawą z 15 grudnia 2000 roku o Inspekcji Handlowej (Dz. U. z 2009 r. Nr 151, poz. 1219
z późn. zm.) przez jakość należy rozumieć ogół właściwości produktów lub usług, które wiążą
się z ich zdolnością do zaspokajania stwierdzonych lub przewidywanych potrzeb konsumenta.
W przypadku wyrobów włókienniczych ważną rolę w zakresie jakości odgrywają zarówno
czynniki użytkowe czy estetyczne, jak również ekonomiczne. Konsumenci wybierając określone
wyroby włókiennicze kładą nacisk na jakość ich wykonania, skład surowcowy, wartość
użytkową oraz przystępną cenę.
Dla konsumentów dokonujących zakupu danego produktu włókienniczego szczególnie ważne
jest czy wyrób nie zawiera żadnych wad jakościowych naruszających jego wygląd zewnętrzny,
czy obniżających wartość użytkową, takich jak m.in.: zaciągnięcia, nierówne szwy, wystające
nitki, dziury, zaciągnięcia, spuszczone oczka, zabrudzenia, błędy wzoru czy nieprawidłowy
druk.
Czynnikami decydującymi o jakości i wyborze wyrobu są również jego walory estetyczne oraz
skład surowcowy. Konsumenci coraz większą uwagę zwracają na to, z jakich materiałów dany
wyrób został wykonany. Każdy użytkownik w inny sposób odczuwa komfort noszenia odzieży
w zależności od tego, czy w jej składzie znajdują się włókna naturalne czy sztuczne i dlatego
niezwykle ważne jest, aby informacje o składzie surowcowym udostępniane przez
producentów były rzetelne i prawdziwe.
Wartość użytkową wyrobów odzieżowych określa stopień ich przydatności do spełniania
funkcji, do jakiej zostały przeznaczone zarówno pod względem użytkowym, estetycznym czy
higienicznym, w zależności od warunków użytkowania. Wartość tą ocenia się za pomocą badań
laboratoryjnych. Badania wartości użytkowej tkaniny mają na celu określenie, czy po
zastosowaniu określonej obróbki lub pod wpływem działania określonych warunków nastąpią
zmiany w wyrobach mające wpływ na ich właściwości, wygląd zewnętrzny i estetykę.
Dla konsumentów duże znaczenie mają takie wskaźniki użytkowe, jak:
Biustonosz, gorset, pas do pończoch w potocznym i ogólnie przyjętym rozumieniu uznawane są za
wyroby typu bielizna.
5
9
zmiana wymiarów po praniu (kurczliwość), który określa, czy produkt włókienniczy
na skutek prania zgodnie ze wskazanym sposobem konserwacji, nie zmienił swoich
wymiarów;
odporność wybarwień na: pranie domowe i komunalne, pot alkaliczny i kwaśny,
wodę, tarcie suche i mokre, wodę morską, na prasowanie, rozpuszczalniki organiczne,
które określają w jakim stopniu czynniki zewnętrzne wpływają na zmianę właściwości
wyrobu i jego wygląd.
Dobra jakość wyrobów włókienniczych jest istotna zarówno dla producenta, jak i konsumenta.
Dzięki dobrej jakości swoich wyrobów producent może zdobyć zaufanie konsumenta i lojalność
do własnej marki. Konsument zaś kupując wyroby dobrej jakości odczuwa komfort, a także
przywiązuje się do wyrobów producenta, który spełnia jego oczekiwania.
3.
Zadania i kompetencje Inspekcji Handlowej w obszarze kontroli produktów
włókienniczych
Inspekcja Handlowa jest wyspecjalizowanym organem kontroli powołanym do ochrony
interesów i praw konsumentów oraz interesów gospodarczych państwa. Zgodnie z art. 3 ust. 1
pkt 1 ustawy o Inspekcji Handlowej do zadań Inspekcji Handlowej należy m.in. kontrola
legalności i rzetelności działania przedsiębiorców prowadzących działalność gospodarczą
w rozumieniu przepisów odrębnych.
Ponadto zgodnie z art. 3 ust. 2 ww. ustawy do zadań Inspekcji Handlowej należy kontrola
produktów znajdujących się w obrocie handlowym lub przeznaczonych do wprowadzenia do
takiego obrotu, w zakresie oznakowania i zafałszowań, a także kontrola usług.
4.
Podstawa prawna kontroli
Podstawę prawną prowadzenia kontroli jakości i oznakowania produktów włókienniczych
stanowi ustawa o Inspekcji Handlowej.
5.
Cel kontroli
Celem kontroli była ocena prawidłowości oznakowania oraz jakości różnego typu produktów
włókienniczych.
Podjęte działania kontrolne miały na celu również mobilizowanie przedsiębiorców do
zapewnienia pożądanego przez konsumentów poziomu jakości wyrobów i właściwego ich
oznakowania, w tym przede wszystkim podawania niewprowadzających w błąd informacji
o składzie surowcowym i wymiarach, co pozwala konsumentom na podejmowanie
prawidłowych decyzji przy dokonywaniu zakupów.
Ponadto w toku prowadzonych czynności kontrolnych sprawdzano: prawidłowość
wprowadzenia na rynek produktów oraz legalność działania kontrolowanych przedsiębiorców.
6.
Zakres przedmiotowy kontroli
Kontrole przeprowadzone przez Inspekcję Handlową, których wyniki zawarte są w niniejszym
raporcie stanowiły realizację Planu kontroli Inspekcji Handlowej na rok 2011 oraz I i II kwartał
10
2012 r. (apaszki, szale, szaliki i chusty), zatwierdzonego przez Prezesa UOKiK i objęły produkty
łącznie z 3377 partii.
Kontrolą objęto importowane, a także produkowane w kraju oraz na terenie Unii Europejskiej
produkty włókiennicze wykonane z dzianin lub tkanin. Wyroby poddane kontroli
wprowadzone zostały na rynek przed 8 maja 2012 r.
Zakres oraz typy produktów poddanych ocenie przedstawia poniższa tabela.
Tabela 1. Zakres oraz typy produktów poddanych kontroli
Zakres kontroli
Typy produktów
Jakość i oznakowanie wyrobów
dziewiarskich dla dorosłych
Różnego rodzaju odzież damska i męska: bluzki, spodnie,
spódnice, sukienki, swetry, bluzy, itp.
pończoszniczych
Pończochy, rajstopy, rajtuzy, skarpetki, podkolanówki, stopki,
itp., przeznaczone dla wszystkich grup wiekowych
Kostiumy kąpielowe jedno i dwuczęściowe, szorty kąpielowe,
dziewiarskich (kostiumy kąpielowe,
figi kąpielowe, biustonosze kąpielowe, itp.
plażowe, pływackie)
Jakość i oznakowanie strojów
sportowych
Odzież przeznaczona do uprawiania różnych sportów, np.:
bluzy bramkarskie, spodnie damskie do fitnesu, koszulki
męskie do biegania, koszulki damskie do tenisa, bluzy
narciarskie, spodenki rowerowe na szelkach, podspodenki
męskie, itp.
konfekcyjnych dla dzieci i
młodzieży (wzrost do 164 cm)
Kurtki dziecięce, spodnie, t-shirty, bluzki, dresy, swetry,
sukienki, koszule, półgolfy, bezrękawniki, itp.
Jakość i oznakowanie szali, apaszek,
Szale, apaszki, szaliki, chusty, itp.
szalików i chust
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych przekazanych przez wojewódzkie inspektoraty Inspekcji Handlowej
W toku kontroli sprawdzano w szczególności:

Jakość produktów włókienniczych
Jakość wyrobów oceniano w zakresie zgodności z wymaganiami deklarowanymi przez
przedsiębiorców lub deklaracjami przedsiębiorców w przedmiocie zgodności z określoną
normą lub innym dokumentem normalizacyjnym.
11
W toku badań organoleptycznych przeprowadzonych
laboratoryjnych sprawdzano odpowiednio:
podczas
kontroli
lub
badań
wygląd ogólny wyrobu oraz prawidłowość jego zaklasyfikowania do deklarowanych
przez producenta stopni jakości na podstawie stwierdzonych błędów dzianiny lub
tkaniny,
zgodność rzeczywistego składu surowcowego ze składem deklarowanym,
zgodność deklarowanej wielkości (rozmiaru) wyrobu z wielkością rzeczywistą,
zgodność wskaźników użytkowych z wymaganiami deklarowanymi przez
przedsiębiorców lub wynikających z nieobligatoryjnych norm, jeśli kontrolowani nie
przedłożyli ww. deklaracji.

Prawidłowość oznakowania
W toku kontroli sprawdzano zgodność oznakowania z wymaganiami określonymi w:
rozporządzeniu Rady Ministrów z 6 kwietnia 2004 r. w sprawie bezpieczeństwa
i znakowania produktów włókienniczych (Dz. U. Nr 81, poz. 743 z późn. zm.)6,
ustawie z 2 lipca 2004 r. o swobodzie działalności gospodarczej (Dz. U. 2010 r., Nr 220 poz.
1447 z późn. zm.),
ustawie z 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999 z późn. zm.).

Legalność prowadzonej działalności gospodarczej
Podczas badania legalności prowadzonej działalności gospodarczej sprawdzano zgodność
prowadzonej działalności z zakresem określonym w Krajowym Rejestrze Sądowym albo
w zaświadczeniu o treści wpisu w ewidencji działalności gospodarczej, stosownie
do przepisów ustawy o swobodzie działalności gospodarczej.

Prawidłowość oznaczania produktów cenami
W placówkach prowadzących sprzedaż detaliczną sprawdzano prawidłowość oznaczania
produktów cenami zgodnie z przepisami:
ustawy z 5 lipca 2001 roku o cenach (Dz. U. Nr 97, poz.1050 z późn. zm.),
Po 8 maja 2012 r. rozporządzenie Rady Ministrów przestało obowiązywać i obecnie kluczowym aktem
prawnym w tym zakresie jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) nr 1007/2011 z dnia
27 września 2011 r. w sprawie nazewnictwa włókien tekstylnych oraz etykietowania i oznakowania składu
surowcowego wyrobów włókienniczych, a także uchylenia dyrektywy Rady 73/44/EWG oraz dyrektyw Parlamentu
Europejskiego i Rady 96/73/WE i 2008/121/WE (Dz. U. UE L 272 z 18 października 2011 r.).
6
12
rozporządzenia Ministra Finansów z 10 czerwca 2002 roku w sprawie szczegółowych
zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów
przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. Nr 99, poz. 894 z późn. zm.).
7.
Zakres podmiotowy kontroli
Kontrole prowadziły wszystkie inspektoraty Inspekcji Handlowej. Przedsiębiorców
do kontroli typowano na podstawie jednej lub kilku niżej przedstawionych metod:
dobór losowy spośród będących w posiadaniu wojewódzkiego inspektoratu danych
o przedsiębiorcach,
typowanie na podstawie nieprawidłowości ujawnionych w toku poprzednich kontroli,
typowanie na podstawie skarg konsumentów.
Inspekcja Handlowa w wyniku podjętych działań skontrolowała łącznie 481 przedsiębiorców,
w tym:
13

250 placówek detalicznych,

100 hurtowni,

131 producentów/pierwszych dystrybutorów, w tym 18 importerów.
II. SZCZEGÓŁOWE USTALENIA KONTROLI
W toku kontroli zbadano produkty włókiennicze pochodzące z 3377 partii, z czego
ze względu na różnego rodzaju nieprawidłowości zakwestionowano wyroby z 1238 partii
(co stanowi 36,7 proc.).
Poniższy wykres przedstawia ogólne wyniki kontroli z uwzględnieniem miejsca produkcji
wyrobów.
Wykres 2. Zestawienie ogólnej liczby partii produktów włókienniczych zbadanych i
zakwestionowanych z uwzględnieniem miejsca produkcji wyrobów7
3 500
3 377
3 000
2 500
2 000
1 500
1 582
1 552
1 238 (36,7%)
1 000
654 (42,1%)
486 (30,7%)
500
233
92 (39,5%)
0
ogółe m
produkcja krajowa
import
obrót we wnątrzunijny
liczba partii produktów włókie nniczych zbadanych
liczba partii produktów włókie nniczych zakwe stionowanych
Źródło: Opracowanie własne UOKiK na podstawie informacji przekazanych przez wojewódzkie inspektoraty
Inspekcji Handlowej
Kontrolą objęto 6 grup wyrobów, a mianowicie:
wyroby dziewiarskie dla dorosłych, między innymi: bluzki damskie, tuniki
damskie, koszule, spodnie, spódnice, sukienki, swetry, kostiumy, podkoszulki,
bluzy, T-shirt’y, golfy damskie, kamizelki;
W przypadku części skontrolowanych wyrobów niemożliwe było ustalenie kraju pochodzenia,
w związku z czym zostały one uwzględnione tylko w ogólnej liczbie skontrolowanych wyrobów.
7
14
wyroby pończosznicze, tj.: pończochy, rajstopy, rajtuzy, skarpetki, podkolanówki,
stopki;
wyroby dziewiarskie: kostiumy kąpielowe, plażowe i pływackie: kostiumy
kąpielowe jedno i dwuczęściowe, szorty kąpielowe, figi kąpielowe, biustonosze
kąpielowe, itp.;
stroje sportowe: spodenki męskie, podspodenki męskie, bluzy bramkarskie,
spodnie damskie do fitnesu, kurtki ortalionowe, koszulki męskie do biegania,
koszulki damskie do tenisa, bluzy narciarskie do biegania, spodenki męskie
rowerowe na szelkach, itp.;
wyroby konfekcyjne dla dzieci i młodzieży (wzrost do 164 cm): kurtki dziecięce,
spodnie, t-shirty, bluzki, dresy, swetry, sukienki, koszule, półgolfy, bezrękawniki,
bluzy, itp;
szale, apaszki, szaliki i chusty, itp.
Należy zaznaczyć, że w związku z różnymi klasyfikacjami produktów włókienniczych
zarówno w używanej, m.in. przez administrację celną nomenklaturze scalonej (CN), jak i w
Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług (PKWiU) czy w Polskiej Normie (PN), powyższy
podział wyrobów na określone rodzaje został opracowany na potrzeby prowadzonych
kontroli.
Tabela 2. Wyniki kontroli wyrobów włókienniczych poddanych ocenie
Odsetek partii
zakwestionowanych
Liczba partii
zbadanych
Liczba partii
zakwestionowanych
Odsetek partii
zakwestionowanych
Liczba partii
zbadanych
Liczba partii
zakwestionowanych
Odsetek partii
zakwestionowanych
Oznakowanie
Liczba partii
zakwestionowanych
Jakość
Liczba partii
zbadanych
Ogółem
Wyroby dziewiarskie dla
dorosłych
741
355
47,9
699
62
8,9
735
315
42,9
Wyroby pończosznicze
639
281
44
590
48
8,1
630
250
39,7
Kostiumy kąpielowe,
plażowe i pływackie
404
148
36,6
398
6
1,5
402
146
36,3
Stroje sportowe
176
38
21,6
176
0
0
175
38
21,7
784
206
26,3
669
34
5,1
780
183
23,5
633
210
33,2
578
35
6
629
197
31,3
3377
1238
36,7
3110
185
5,9
3351
1129
33,7
Grupa produktów
włókienniczych
Wyroby konfekcyjne dla
dzieci wzrost do 164 cm
Szale, apaszki, szaliki i
chusty
Razem
Źródło: Opracowanie własne UOKiK na podstawie informacji przekazanych przez wojewódzkie inspektoraty Inspekcji
Handlowej
15
Przedstawione powyżej wyniki kontroli wskazują, że w przypadku 36,7 proc.
skontrolowanych partii produktów włókienniczych ujawniono różnego rodzaju
nieprawidłowości, co z kolei dało podstawę do zakwestionowania:

5,9 proc. (185 partii) w zakresie jakości,

33,7 proc. (1 129 partii) w zakresie oznakowania.
Należy zaznaczyć, że niektóre partie kwestionowane były z kilku powodów.
Na potrzeby niniejszego raportu szczegółowe ustalenia kontroli przedstawiono w podziale
na poszczególne obszary kontroli (jakość i oznakowanie) w ramach grup wyrobów, a także
pozostałe zagadnienia będące przedmiotem kontroli (legalność działalności oraz
prawidłowość uwidaczniania cen).
1.
Jakość
Inspekcja Handlowa przeprowadziła kontrolę w zakresie jakości produktów włókienniczych
u 481 podmiotów gospodarczych, tj.:

w 250 placówkach sprzedaży detalicznej,

w 100 hurtowniach,

u 131 producentów/pierwszych dystrybutorów, w tym 18 importerów.
Badaniem jakości objęto ogółem wyroby z 3110 partii, w tym:
1478 produkcji krajowej,
1405 z importu,
218 w ramach obrotu wewnątrzunijnego,
oraz 9 partii, których pochodzenia nie ustalono.
Oceniając jakość wyrobów przeprowadzono badania organoleptyczne oraz laboratoryjne.
Badania organoleptyczne polegały na sprawdzeniu wyglądu ogólnego wyrobu oraz
prawidłowości zaklasyfikowania go do określonego stopnia jakości na podstawie
stwierdzonych błędów dzianiny lub tkaniny oraz wad konfekcjonowania, a także ocenie
zgodności deklarowanego wymiaru wyrobu z rzeczywistym.
Jakość kontrolowanych wyrobów konfekcyjnych oceniano również w zakresie zgodności
z wymaganiami deklarowanymi przez przedsiębiorców lub pod względem zgodności z
normą lub innym dokumentem normalizacyjnym zadeklarowanym przez przedsiębiorcę.
W ramach prowadzonej kontroli, oprócz badań organoleptycznych przeprowadzono
również badania laboratoryjne wyrobów z 440 partii (zestawienie wykonanych badań
laboratoryjnych zawarto w załączniku do niniejszego raportu).
Specjalistyczne Laboratorium Produktów Włókienniczych i Analizy Instrumentalnej UOKiK
w Łodzi przeprowadziło badania w zakresie:
16

składu surowcowego,

wskaźników użytkowych,

wymiarowania.
Skład surowcowy jest podstawowym parametrem charakteryzującym produkty
włókiennicze znajdujące się w obrocie handlowym. Zgodnie z przepisami rozporządzenia
Rady Ministrów w sprawie bezpieczeństwa i znakowania produktów włókienniczych8, producent
miał obowiązek zamieścić w oznakowaniu produktu włókienniczego jego skład surowcowy
poprzez podanie, z jakich rodzajów włókien dany wyrób został wykonany. Informacja ta jest
istotna z uwagi na konieczność stosowania odpowiedniego sposobu konserwacji wyrobu,
gdyż poszczególne rodzaje włókien mają różne właściwości w tym zakresie. Z drugiej
strony, rzetelna informacja o składzie surowcowym daje konsumentowi możliwość
świadomego wyboru, czy chce kupić i użytkować wyrób wytworzony z włókna
naturalnego, sztucznego czy syntetycznego.
Wskaźniki użytkowe to grupa parametrów pozwalających określić stopień przydatności
produktów włókienniczych do spełnienia funkcji wynikających z warunków użytkowania.
Pozwalają one stwierdzić, czy po zastosowaniu odpowiedniej obróbki lub pod wpływem
działania określonych warunków, właściwości wyrobu oraz jego wygląd pozostaną
niezmienione.
W nieobligatoryjnej Polskiej Normie PN-P-84752:2004 Tekstylia. Dzianiny i wyroby dziane.
Wartości wskaźników odporności wybarwień. zostały określone wskaźniki użytkowe oraz ich
wartości dopuszczalne, z podziałem na poszczególny asortyment. Dla konsumentów
podstawowe znaczenie mają poniższe wskaźniki użytkowe:
zmiana wymiarów po praniu (kurczliwość),
odporność wybarwień na pranie,
odporność wybarwień na pot alkaliczny i kwaśny,
odporność wybarwień na wodę,
odporność wybarwień na tarcie suche i mokre,
odporność wybarwień na prasowanie,
odporność wybarwień na rozpuszczalniki organiczne,
odporność wybarwień na wodę morską.
obecnie kluczowym aktem prawnym w tym zakresie jest rozporządzenie Parlamentu Europejskiego
i Rady (UE) nr 1007/2011 z dnia 27 września 2011 r. w sprawie nazewnictwa włókien tekstylnych oraz
etykietowania i oznakowania składu surowcowego wyrobów włókienniczych, a także uchylenia dyrektywy Rady
73/44/EWG oraz dyrektyw Parlamentu Europejskiego i Rady 96/73/WE i 2008/121/WE WE (Dz. U. UE L 272
z 18 października 2011 r.)..
8
17
Zmiana wymiarów po praniu określa, czy produkt włókienniczy na skutek prania zgodnie
ze wskazanym sposobem konserwacji, nie zmienił swoich wymiarów. Wskaźniki odporności
wybarwień określają, w jakim stopniu zastosowane badawcze warunki (roztwór potu, tarcie,
pranie w odpowiedniej temperaturze) wpływają na zmianę właściwości wyrobu i jego
wygląd.
Wymiarowanie polega na dokonywaniu pomiarów pobranych do badań próbek produktów
włókienniczych i sprawdzaniu czy deklarowana wielkość (rozmiar) wyrobów jest zgodna
z wielkością rzeczywistą.
Łącznie, w wyniku badań organoleptycznych i laboratoryjnych, zakwestionowano jakość
185 partii (5,9 proc.) z 3110 zbadanych w tym zakresie.
Wykres 3. Zestawienie wyników kontroli w zakresie jakości produktów włókienniczych 9
3500
3110
3000
2500
2000
1478
1405
1500
1000
500
185
84
84
218
16
0
wszystkie poddane produkcja krajowa
import
ocenie wyroby
partie zbadane
obrót
wewnątrzunijny
partie zakwestionowane ogółem
Handlowej
Inspektorzy przeprowadzili ocenę organoleptyczną produktów włókienniczych posiłkując
się nieobligatoryjnymi Polskimi Normami. Poddane ocenie produkty włókiennicze były
wykonane starannie, nie posiadały zaciągnięć, zgrubień, wadliwych szwów i ściegów,
spuszczonych oczek, plam, błędów wzoru czy nieprawidłowego druku. Nawet produkty
pochodzące z importu, do których w ubiegłych latach zgłoszono najwięcej zastrzeżeń, były
Wyroby, dla których nie udało się ustalić kraju pochodzenia zostały zawarte w grupie „wszystkich
wyrobów poddanych ocenie”.
9
18
starannie wykończone. Stwierdzono tylko pojedyncze przypadki wyrobów posiadających
wady, czy błędnie konfekcjonowanych.
W wyniku badań laboratoryjnych jakości wyrobów najwięcej nieprawidłowości wykryto w
zakresie składu surowcowego – kwestionując 34,5 proc. partii spośród 440 zbadanych w tym
zakresie. Niezgodność rzeczywistego składu surowcowego z deklarowanym stwierdzano
we wszystkich grupach wyrobów bez względu na kraj pochodzenia, kwestionując w każdej
z grup ponad 30 proc. partii poddanych ocenie.
Warunkiem oceny zgodności wskaźników użytkowych podczas badań laboratoryjnych,
prowadzonych na potrzeby kontroli Inspekcji Handlowej było złożenie przez
przedsiębiorców deklaracji zgodności z Polskimi Normami lub innymi dokumentami
normalizacyjnymi. Niestety tylko niewielka część przedsiębiorców udostępniała takie
deklaracje, co w rezultacie uniemożliwiło przeprowadzenie pełnych badań w tym zakresie.
Stąd też niewielką ilość wyrobów poddano ocenie pod względem zgodności deklarowanych
przez producentów/importerów wskaźników użytkowych z rzeczywistymi.
W celu przeprowadzenia badań w tym zakresie pobrano do badań jedynie wyroby z 22
partii, z których 6 zakwestionowano. Ponadto ze względu na niezgodne z deklarowanymi
wymiary poddanych ocenie wyrobów ze 153 partii, zakwestionowano wyroby z 13 partii.
Wskaźniki użytkowe, jak również nieprawidłowości w zakresie rozmiaru wyrobów
kwestionowane były głównie w wyrobach produkcji krajowej oraz z importu.
Przeprowadzono również badania 124 partii wyrobów, dla których przedsiębiorcy nie
złożyli deklaracji w powyższym zakresie, mające na celu sprawdzenie ogólnej jakości
wyrobów włókienniczych w zakresie wskaźników użytkowych. Wyniki badań odniesiono
do nieobligatoryjnych Polskich Norm zawierających wymagania w zakresie wskaźników
użytkowych, stwierdzając niezgodność z normą w przypadku 17 partii.
Należy zaznaczyć, że w obowiązującym stanie prawnym nie istnieją przepisy nakładające na
przedsiębiorców obowiązek deklarowania jakości produktów włókienniczych w zakresie
wskaźników użytkowych. Przedsiębiorcy mogą dobrowolnie podawać informacje na temat
właściwości produkowanych przez nich produktów w powyższym zakresie. W związku
z tym wyroby poddane ocenie laboratoryjnej, dla których nie deklarowano tych
wskaźników, nie zostały zakwestionowane.
19
Tabela 3. Wyniki badań jakości produktów włókienniczych poddanych kontroli
(badania organoleptyczne i laboratoryjne)
Rodzaj produktu
włókienniczego
Liczba partii
zbadanych
Liczba partii
Odsetek partii
zakwestionowanych zakwestionowanych
Wyroby dziewiarskie
dla dorosłych
699
62
8,9
590
48
8,1
Wyroby dziewiarskie:
kostiumy kąpielowe,
398
6
1,5
Stroje sportowe
176
0
0
Wyroby konfekcyjne
dla dzieci wzrost do
164 cm
669
34
5,1
chusty
578
35
6
Razem
3110
185
5,9
Handlowej
Po uzyskaniu wyników badań laboratoryjnych zakwestionowane wyroby zostały
dobrowolnie wycofane z obrotu handlowego w celu dokonania poprawy oznakowania.
Niektórzy kontrolowani podejmowali działania mające na celu, m.in. wycofanie wyrobów
z obrotu i przekazanie ich producentom. Do części dostawców skierowano pisma w celu
ustalenia przedsiębiorców wprowadzających wyroby do obrotu. Ponadto do
przedsiębiorców wprowadzających kwestionowane produkty na rynek polski skierowano
wystąpienia informujące o stwierdzonych nieprawidłowościach i wskazujące na potrzebę ich
usunięcia.
1.1. Wyroby dziewiarskie dla dorosłych
Badaniami jakości, zarówno organoleptycznymi, jak i laboratoryjnymi, objęto wyroby
dziewiarskie dla dorosłych pochodzące z 699 partii.
Przy organoleptycznej ocenie jakości produktów włókienniczych inspektorzy posiłkowali się
wymaganiami zawartymi w nieobligatoryjnych Polskich Normach:
PN-72/P-06723 Wyroby dziewiarskie – Stopnie jakości,
PN-93/P-84003 Dzianiny. Opis błędów. Terminologia,
20
PN-93/P-06709 Tkaniny. Opis błędów. Terminologia,
PN-EN 13402-3:2006 Oznaczanie wielkości odzieży – Część 3: Wymiary i interwały
w zakresie zgodności wielkości rzeczywistej z deklarowaną.
Ponadto sprawdzano przez pomiar (wg PN-92/P-84750 Wyroby konfekcyjne z płaskich wyrobów
włókienniczych – wyznaczanie wymiarów), czy rzeczywiste wymiary badanych wyrobów są
pasowalne na sylwetkę o wielkości deklarowanej na etykiecie.
Łącznie zakwestionowano jakość 62 partii, co stanowi 8,9 proc. wszystkich zbadanych
w tym zakresie.
A. Badania organoleptyczne
Badaniom organoleptycznym (na miejscu w kontrolowanych placówkach) poddano wyroby
z 662 partii.
Jak ustalono, większość wyrobów zostało starannie wykończonych. Nie stwierdzono błędów
dzianin czy tkanin naruszających wygląd zewnętrzny wyrobu, czy też obniżających ich
wartość użytkową (takich jak: zaciągnięcia, zgrubienia, nieprawidłowe szwy i ściegi,
spuszczone oczka, plamy, zabrudzenia, dziury, błędy wzoru czy nieprawidłowy druk).
Jedynie w przypadku 12 partii wyrobów dziewiarskich pochodzących z importu z Turcji
stwierdzono niewłaściwą jakość, a mianowicie niestaranne ich wykończenie, tj. niestaranne
podwinięcia dołów bluzek i rękawów, zwisające nitki oraz zwisające pasemka dzianiny
wystające poza obszycie.
W przypadku 275 partii podczas przeprowadzonych badań organoleptycznych sprawdzano
zgodność faktycznych wymiarów z wymiarami podanymi na etykietach, stwierdzając
w przypadku 29 partii niezgodności w powyższym zakresie.
Należy zaznaczyć, że te same wyroby były kwestionowane z różnych powodów.
B. Badania laboratoryjne
W ramach kontroli przeprowadzono badania laboratoryjne w zakresie jakości wyrobów
dziewiarskich dla dorosłych z pobranych losowo próbek z 96 partii.
a) Skład surowcowy
Badaniami laboratoryjnymi pod względem składu surowcowego objęto 96 partii wyrobów, z
czego zakwestionowano 33 partie (34,4 proc. zbadanych), w związku z niespełnieniem
wymagań zawartych w obowiązujących przepisach prawa czy niezgodnością z deklaracją
przedsiębiorcy.
21
Tabela 4. Przykłady nieprawidłowości ujawnionych w zakresie składu surowcowego wyrobów
dziewiarskich dla dorosłych
Skład surowcowy
deklarowany (na etykiecie,
Wynik
Nazwa
Kraj
Lp
opakowaniu
lub
wszywce
badań
laboratoryjnych
produktu
pochodzenia
wyrobu)
1.
Spódnica
damska
Włochy
Bawełna 65 proc.
Polyester 35 proc.
Bawełna 100 proc.
2.
Spodnie
Chiny
Bawełna 65 proc.
Polyester 35 proc
Poliester 100 proc.
Chiny
Materiał zewnętrzny:
Akryl 65 proc.
Wełna 35 proc.
Podszewka:
Bawełna 65 proc.
Poliester 35 proc.
3.
Sukienka
damska
4.
Sweter damski
Polska
Akryl 60 proc.
Wełna 30 proc.
Poliamid 5 proc
Poliester 5 proc.
5.
Sweter męski
Chiny
Wełna 65 proc.
Bawełna 35 proc.
Materiał zewnętrzny:
Akryl 83,9 proc.
Poliester 16,1 proc.
Podszewka:
Poliester 100 proc.
tkanina panterka:
100 proc. Poliester
Akryl 93,9 proc.
Wełna 3,5 proc.
Poliamid 1,1 proc
Wiskoza 1,1 proc.
Włókna metalowe 0,4 proc.
Akryl 33,2 proc.
Wełna 1,5 proc.
Poliester, bawełna i wiskoza
65,3 proc.
Handlowej
b) Wskaźniki użytkowe
Jakość kontrolowanych wyrobów dziewiarskich dla dorosłych oceniono również pod
względem zgodności rzeczywistych wskaźników użytkowych z deklarowanymi przez
przedsiębiorców lub określonych w normie lub innym dokumencie normalizacyjnym
deklarowanym przez przedsiębiorcę. Oceną w tym zakresie objęto wyroby
z 39 partii wyrobów.
Przedsiębiorcy przedstawili komplet dokumentów tylko w przypadku 8 partii wyrobów
konfekcyjnych, zawierający odniesienie do wymagań określonych w Polskich Normach lub
deklaracje własne, dotyczące wskaźników użytkowych (zmiany wymiarów po praniu,
odporności wybarwień na pranie, pot alkaliczny i kwaśny, wodę, tarcie mokre i suche,
prasowanie wilgotne). W wyniku badań laboratoryjnych stwierdzono nieprawidłowości w
tym zakresie tylko w przypadku jednej partii koszulek męskich polo pochodzącej z importu
(o nieznanym kraju pochodzenia), z uwagi na: przekroczenie dopuszczalnych wartości
odporności wybarwień na tarcie mokre, deklarowanych przez przedsiębiorcę.
Partię zakwestionowanych koszulek męskich polo kontrolowany przedsiębiorca zwrócił
do importera.
22
Przeprowadzono również dodatkowe badania w zakresie wskaźników użytkowych 31 partii
wyrobów dziewiarskich dla dorosłych, dla których przedsiębiorcy nie przedstawili
deklaracji zgodności z Polskimi Normami lub innymi dokumentami normalizacyjnymi.
Powyższe wyroby zostały ocenione pod względem zgodności z postanowieniami
nieobligatoryjnej Polskiej Normy PN-P-84752:2004 Tekstylia. Dzianiny i wyroby dziane.
Wartości wskaźników odporności wybarwień. Niezgodność z wymaganiami ww. normy
stwierdzono w przypadku dwóch partii poddanych ocenie wyrobów z uwagi na
przekroczenie:
 wartości dopuszczalnych wskaźnika użytkowego odporności wybarwień na
pranie domowe i komunalne - bluzy sportowej męskiej,
 wartości dopuszczalnych wskaźnika użytkowego odporności wybarwień na
działanie potu kwaśnego – swetra damskiego.
Niemniej jednak z uwagi na brak deklaracji producenta w powyższym zakresie, nie
zakwestionowano tych wyrobów.
Laboratorium dokonało również oceny wyrobów konfekcyjnych dla dorosłych z 50 partii
pod względem zgodności wielkości deklarowanej przez producenta z rzeczywistą, nie
stwierdzając nieprawidłowości w tym zakresie.
1.2. Wyroby pończosznicze
W toku podjętych działań kontrolnych badaniem jakości (ocena organoleptyczna
i laboratoryjna) objęto 590 partii wyrobów pończoszniczych.
Kontrolą objęto wyroby pończosznicze (pończochy, rajstopy,
podkolanówki, stopki) przeznaczone dla wszystkich grup wiekowych.
rajtuzy,
skarpetki,
48 partii (8,1 proc.) wyrobów pończoszniczych.
Badania organoleptyczne polegały na sprawdzeniu wyglądu ogólnego wyrobu oraz
prawidłowości zaklasyfikowania go do określonego stopnia jakości na podstawie
stwierdzonych błędów dzianiny oraz wad konfekcjonowania. W trakcie badań inspektorzy
posiłkowali się nieobligatoryjnymi Polskimi Normami:
PN-72/P-06728 Wyroby pończosznicze – Rajtuzy – Stopnie jakości,
PN-72/P-06729 Wyroby pończosznicze z przędz kędzierzawionych – Stopnie jakości,
PN-93/P-84003 Dzianiny – Opis błędów – Terminologia,
PN-P-84251:1997 Wyroby pończosznicze – Wielkości, PN-P-84251:1997/Az1:2001
Wyroby pończosznicze – Wielkości (Zmiana Az1) oraz PN-84/P-04882 Metody badań
wyrobów włókienniczych – Wyroby pończosznicze – Wyznaczanie wymiarów, w zakresie
zgodności wielkości rzeczywistej z deklarowaną.
23
Badaniom organoleptycznym poddano wyroby z 522 partii. Stwierdzono, że wyroby te
zostały starannie wykończone, nie stwierdzono błędów dzianin i tkanin naruszających
wygląd zewnętrzny wyrobu, czy też obniżających ich wartość użytkową (takich jak:
zaciągnięcia, zgrubienia, nieprawidłowe szwy i ściegi, spuszczone oczka, plamy,
zabrudzenia, dziury, błędy wzoru).
Ponadto podczas przeprowadzonych badań organoleptycznych stwierdzono zgodność
faktycznych wymiarów 188 partii wyrobów pończoszniczych, z wymiarami podanymi w
oznakowaniu.
pończoszniczych z pobranych losowo próbek 96 partii. W przypadku 48 partii poddanych
badaniom wyrobów, czyli 50 proc., stwierdzono nieprawidłowości w związku
z niespełnieniem wymagań zawartych w obowiązujących przepisach prawa czy
niezgodnością z deklaracją przedsiębiorcy.
a) Skład surowcowy
Badaniem laboratoryjnym składu surowcowego objęto wyroby z 96 partii, kwestionując,
z uwagi na niezgodny rzeczywisty skład surowcowy z deklarowanym, 46 partii wyrobów,
co stanowi prawie 48 proc. zbadanych w tym zakresie wyrobów pończoszniczych.
pończoszniczych
Skład surowcowy
deklarowany
(na etykiecie,
Wynik
Kraj
Lp
Nazwa wyrobu
opakowaniu
lub
wszywce
badań
laboratoryjnych
pochodzenia
wyrobu)
Bawełna 49,3 proc.
Bawełna 80 proc.
Skarpety
1.
Polska
Poliamid 15 proc.
Poliamid 15,5 proc.
sportowe
Elastan 5 proc.
Elastan 3,6 proc.
Polipropylen 0,5 proc.
Bawełna 72 proc.
Bawełna 80 proc.
2.
Podkolanówki
Polska
Poliamid 15 proc.
Elastodien 3,6 proc.
Elastan 5 proc.
Poliamid 2,8 proc.
Elastan 1,8 proc.
Bawełna 69,9 proc.
Bawełna 76 proc.
Poliamid 22 proc.
Skarpetki
Poliamid 16 proc.
Poliester 2,5 proc.
3.
bawełniane
Polska
Polipropylen 4 proc.
Elastan 2,2 proc.
stopki
Elastodien 2 proc.
Polipropylen 2,1 proc.
elastan 2 proc.
24
4.
Rajstopy
damskie
Hiszpania
Poliamide 80 proc.
Elastan 20 proc.
5.
Skarpety męskie
Polska
Bawełna 80 proc.
Poliamid 20 proc.
Elastan 2,8 proc.
Bawełna 69,0 proc.
Poliamid 30,1 proc.
Handlowej
Z ogólnej liczby 96 partii wyrobów pończoszniczych zbadanych laboratoryjnie tylko w
przypadku 6 partii przedsiębiorcy deklarowali parametry w zakresie wskaźników
użytkowych. W wyniku badań laboratoryjnych tych wyrobów nieprawidłowości ujawniono
w 4 partiach stwierdzając niezgodne wartości wskaźników:
zmiany wymiarów po praniu,
odporności wybarwień na pranie domowe i komunalne, pot alkaliczny i kwaśny.
Przedsiębiorcy, u których stwierdzono zakwestionowane wyroby podjęli dobrowolne
działania, zwracając je do dostawcy (producenta, importera), kierując do przerobu
i poprawy oznakowania oraz zagospodarowując sposób niezwiązany ze sprzedażą dla
konsumentów.
wyrobów pończoszniczych, dla których przedsiębiorcy nie przedstawili deklaracji zgodności
z Polskimi Normami lub innym dokumentem normalizacyjnym. Powyższe wyroby zostały
ocenione pod względem zgodności z postanowieniami nieobligatoryjnej Polskiej Normy
PN-P-84752:2004 Tekstylia. Dzianiny i wyroby dziane. Wartości wskaźników odporności wybarwień.
Niezgodność stwierdzono w przypadku 7 partii poddanych ocenie wyrobów,
z uwagi na przekroczenie wartości dopuszczalnych zawartych w ww. normie, w zakresie
wskaźnika użytkowego:

odporności wybarwień na tarcie mokre – skarpety sportowe, skarpety
bezuciskowe,

odporności wybarwień na pranie domowe i komunalne – 4 partie rajstop
damskich,

odporności wybarwień na działanie potu alkalicznego i kwaśnego – rajstopy
damskie.
Niemniej jednak z uwagi na brak deklaracji producenta w powyższym zakresie,
nie kwestionowano tych wyrobów.
Ponadto w toku badań laboratoryjnych dokonano wymiarowania 27 partii w zakresie
deklarowanych wielkości wyrobów i zakwestionowano 11 partii próbek. Stwierdzono
rozbieżności między wielkością deklarowaną i rzeczywistą, np.:
skarpety bezuciskowe: wielkość deklarowana: 25 – 27 cm, wielkość rzeczywista:
19,5 – 20 cm,
25
skarpety męskie: wielkość deklarowana: 27 – 28 cm, wielkość rzeczywista: 24 cm,
skarpety bawełniane z elastanem: wielkość deklarowana: 24 – 26 cm, wielkość
rzeczywista: 16,5 – 17 cm.
Zakwestionowane wyroby, w wyniku dobrowolnych działań przedsiębiorców, zostały
skierowane do poprawy oznakowania, zagospodarowane w sposób niezwiązany ze
sprzedażą dla konsumentów lub zwrócone dla dostawcy (producenta, importera).
1.3. Wyroby dziewiarskie: kostiumy kąpielowe, plażowe i pływackie
Oceną organoleptyczną i laboratoryjną objęto kostiumy kąpielowe, plażowe i pływackie
pochodzące z 398 partii.
W trakcie oceny organoleptycznej inspektorzy posiłkowali się nieobligatoryjnymi Polskimi
Normami, m.in.:
PN-93/P-06709 Tkaniny. Opis błędów. Terminologia.
W wyniku przeprowadzonej oceny jakości kostiumów
i pływackich, zakwestionowano wyroby z 6 partii (1,5 proc.).
kąpielowych,
plażowych
Badaniom organoleptycznym poddano wyroby z 380 partii. Jak ustalono, wszystkie te
wyroby zostały starannie wykończone. Nie stwierdzono błędów dzianin czy tkanin
naruszających wygląd zewnętrzny wyrobu, czy też obniżających ich wartość użytkową
(takich jak: zaciągnięcia, zgrubienia, nieprawidłowe szwy i ściegi, spuszczone oczka, plamy,
Ponadto podczas przeprowadzonych badań organoleptycznych sprawdzono zgodność
faktycznych wymiarów z wymiarami podanymi na etykietach w przypadku 84 partii, nie
stwierdzając rozbieżności.
W ramach kontroli przeprowadzono badania laboratoryjne w zakresie jakości kostiumów
kąpielowych, plażowych i pływackich pobranych losowo próbek z 48 partii. W związku
niezgodnością z deklaracją przedsiębiorcy zakwestionowano 6 partii wyrobów.
26
a) Skład surowcowy
Badaniem laboratoryjnym składu surowcowego objęto 48 partii wyrobów, z czego
zakwestionowano 6 partii (12,5 proc. zbadanych).
Tabela 6. Przykłady nieprawidłowości ujawnionych w zakresie składu surowcowego kostiumów
kąpielowych, pływackich i plażowych
Skład surowcowy
opakowaniu lub wszywce
wyrobu)
Wynik
badań laboratoryjnych
Lp.
Nazwa produktu
Kraj
pochod
zenia
1.
Kostium kąpielowy
damski jednoczęściowy
Polska
Poliamid 80 proc.
Elastan 20 proc.
Poliamid 89,3 proc.
Elastan 10,7 proc.
2.
Kostium kąpielowy
dwuczęściowy
Chiny
Poliamid 80 proc.
Elastan 20 proc.
Poliamid 77,3 proc.
Elastan 19,4 proc.
Poliester 3,3 proc.
Chiny
wszywka informacyjna:
Nylon 80 proc.
Elastan 20 proc.
etykieta jednostkowa:
Poliamid 80 proc.
Elastan 20 proc.
Poliamid 77,8 proc.
Elastan 19,2 proc.
Poliester 3,0 proc.
3.
Komplet plażowy 2częściowy
Handlowej
Kostiumy kąpielowe, plażowe i pływackie oceniono również w zakresie prawidłowości
deklaracji przedsiębiorców, co do zgodności z określoną normą lub innym dokumentem
normalizacyjnym.
W przypadku pięciu partii przedsiębiorcy przedstawili komplet dokumentów zawierający
odniesienie do wymagań określonych w Polskich Normach lub deklaracje własne, dotyczące
wskaźników użytkowych (zmiana wymiarów po praniu, odporność wybarwień na pranie,
pot alkaliczny i kwaśny, wodę, tarcie mokre i suche, prasowanie wilgotne). W wyniku badań
laboratoryjnych nieprawidłowości stwierdzono w jednej partii stroju kąpielowego
z uwagi na niezgodność z deklaracją w zakresie odporności wybarwień na wodę, działanie
wody morskiej, pot alkaiczny i kwaśny. Kwestionowany wyrób został wycofany przez
przedsiębiorcę z oferty.
wyrobów dziewiarskich, dla których przedsiębiorcy nie przedstawili deklaracji zgodności
z Polskimi Normami lub innym dokumentem normalizacyjnym. Powyższe wyroby zostały
ocenione pod względem zgodności z postanowieniami nieobligatoryjnej Polskiej Normy
Niezgodności stwierdzono w przypadku 6 partii poddanych ocenie wyrobów
(2 partii strojów kąpielowych dwuczęściowych damskich, 3 partii kostiumów kąpielowych
27
damskich oraz stroju kąpielowego jednoczęściowego damskiego) z uwagi na przekroczenie
wartości dopuszczalnych zawartych w ww. normie, w zakresie odporności wybarwień na
działanie wody morskiej. Niemniej jednak z uwagi na brak deklaracji producenta
w powyższym zakresie, nie kwestionowano tych wyrobów.
Ponadto w toku badań laboratoryjnych dokonano wymiarowania 19 partii kostiumów
kąpielowych i plażowych, nie stwierdzając rozbieżności między wielkością deklarowaną
a rzeczywistą.
1.4. Stroje sportowe
Kontrolą jakości strojów sportowych w ocenie organoleptycznej i laboratoryjnej objęto
wyroby pochodzące ze 176 partii.
Przy ocenie inspektorzy posiłkowali się nieobligatoryjnymi Polskimi Normami.
Wyniki badań organoleptycznych i laboratoryjnych nie wykazały nieprawidłowości.
Badaniom organoleptycznym (na miejscu w kontrolowanych placówkach) poddano stroje
sportowe ze 168 partii. Przeprowadzona ocena nie wykazała w ocenianych wyrobach
błędów dzianiny i tkaniny naruszających wygląd zewnętrzny wyrobu, czy też obniżających
ich wartość użytkową (takich jak: zaciągnięcia, zgrubienia, spuszczone oczka, plamy,
Ponadto podczas przeprowadzonych badań organoleptycznych sprawdzano zgodność
faktycznych wymiarów z wymiarami podanymi na etykietach w przypadku strojów
sportowych z 64 partii, nie wnosząc zastrzeżeń.
W ramach kontroli przeprowadzono badania laboratoryjne w zakresie jakości strojów
sportowych z pobranych losowo próbek 16 partii.
a) Skład surowcowy
Badaniem laboratoryjnym składu surowcowego objęto 16 partii wyrobów, nie wnosząc
zastrzeżeń w powyższym zakresie.
Badania w zakresie deklarowanych przez producentów wskaźników użytkowych
przeprowadzono tylko w przypadku strojów sportowych z jednej partii, dla których były
deklarowane przez producenta oraz dodatkowo w przypadku siedmiu partii strojów
sportowych, dla których nie deklarowano tych wskaźników. Niezgodności stwierdzono
28
tylko w przypadku bluzy sportowej, gdzie w wyniku badań laboratoryjnych stwierdzono
przekroczenie wartości dopuszczalnej w normie PN-P-84004:2003 Tekstylia. Dzianiny i wyroby
dziane. Wartości wskaźnika zmiany wymiarów po praniu, wskaźnika użytkowego zmiany
wymiarów po praniu i suszeniu. Z uwagi na brak deklaracji producenta w tym zakresie,
poinformowano kontrolowanego o wynikach przeprowadzonych badań, jednak nie
kwestionowano tego wyrobu.
Nieprawidłowości nie stwierdzono również sprawdzając czy deklarowane wielkości
wyrobów są zgodne z rzeczywistymi.
1.5. Wyroby konfekcyjne dla dzieci i młodzieży
Badaniem (w zakresie oceny organoleptycznej i laboratoryjnej) objęto 669 partii wyrobów
konfekcyjnych dla dzieci i młodzieży (wzrost do 164 cm).
Badania organoleptyczne polegały na sprawdzeniu wyglądu ogólnego wyrobu, wymiarów
oraz prawidłowości zaklasyfikowania wyrobu do określonego stopnia jakości na podstawie
stwierdzonych błędów dzianiny/tkaniny oraz wad konfekcjonowania. W trakcie kontroli
posiłkowano się następującymi nieobligatoryjnymi Polskimi Normami:
PN-93/P-06709 Tkaniny. Opis błędów. Terminologia,
oraz PN-EN 13402-3:2006 – Oznaczanie wielkości odzieży Wymiary i interwały,
w zakresie zgodności wielkości rzeczywistej z deklarowaną.
Ponadto sprawdzano przez pomiar (wg PN-92/P-84750 Wyroby konfekcyjne z płaskich
produktów włókienniczych – wyznaczanie wymiarów), czy rzeczywiste wymiary badanych
wyrobów są pasowalne na sylwetkę o wielkości deklarowanej na etykiecie.
34 partii (5,1 proc.).
z 626 partii. Przeprowadzona ocena nie wykazała w ocenianych wyrobach błędów dzianiny
i tkaniny naruszających wygląd zewnętrzny wyrobu, czy też obniżających ich wartość
użytkową (takich jak: zaciągnięcia, zgrubienia, spuszczone oczka, plamy, zabrudzenia,
dziury, błędy wzoru).
Ponadto podczas przeprowadzonych badań organoleptycznych sprawdzono zgodność
faktycznych wymiarów 247 partii wyrobów z podanymi na etykietach. Nie stwierdzono
nieprawidłowości w tym zakresie.
29
konfekcyjnych dla dzieci i młodzieży z pobranych losowo próbek 96 partii. W związku
niezgodnością z deklaracją przedsiębiorcy zakwestionowano 34 partie wyrobów.
a) Skład surowcowy
Badaniem laboratoryjnym składu surowcowego
zakwestionowano 34 z nich (35,4 proc. zbadanych).
objęto
96
partii
wyrobów
–
konfekcyjnych dla dzieci i młodzieży
Lp.
Nazwa produktu
Skład surowcowy
deklarowany (na
Kraj pochodzenia
etykiecie, opakowaniu
lub wszywce wyrobu)
Wynik
1.
Spódnica dziecięca
Polska
Bawełna 100 proc.
Bawełna 84,4 proc.
Poliester 13,8proc.
Elastan 1,8 proc.
2.
Bluzka dziewczęca z
krótkim rękawem
Polska
Poliester 100 proc.
Bawełna 33,4 proc.
3.
Bluzka HIKI's
Chiny
Cotton 80 proc.
Polyester 15 proc.
Elasthan 5 proc.
Bawełna 22,1 proc.
Elastan 3,5 proc.
4.
Bluzka z nadrukiem
Chiny
Bawełna 80 proc.
Poliester 20 proc.
Bawełna 24,8 proc.
5.
Spodnie
Polska
Bawełna 100 proc.
Bawełna 47,4 proc.
Handlowej
Inspektorzy pobrali próbki z czterech partii wyrobów konfekcyjnych dla dzieci i młodzieży,
dla których producent składał deklaracje własne w zakresie wskaźników użytkowych lub
w odniesieniu do wymagań Polskich Norm. Wyniki tych badań wykazały, że wyroby
te spełniały wymagania zawarte w ww. deklaracjach.
wyrobów konfekcyjnych dla dzieci i młodzieży, dla których przedsiębiorcy nie przedstawili
deklaracji zgodności z Polskimi Normami lub innym dokumentem normalizacyjnym.
Powyższe wyroby zostały ocenione pod względem zgodności z postanowieniami
nieobligatoryjnej Polskiej Normy zawierającej wymagania dot. wskaźników użytkowych:
wyrobów:
30
Niezgodność z wymaganiami ww. normy stwierdzono w przypadku jednej partii spodni –
getrów z uwagi na przekroczenie dopuszczalnej wartości wskaźnika odporności na pot
alkaiczny i kwaśny, niemniej jednak z uwagi na brak deklaracji producenta w zakresie
wskaźników użytkowych, nie kwestionowano tych wyrobów.
Laboratorium przeprowadziło również badania produktów z 38 partii na zgodność z
deklarowaną normą lub deklaracją producenta w odniesieniu do wielkości rzeczywistej– nie
stwierdzono nieprawidłowości w tym zakresie.
1.6. Apaszki, chusty, szale i szaliki
Jakość szali, chust i szalików wykonanych z tkanin lub dzianin oceniono na podstawie
badań przeprowadzonych w specjalistycznym laboratorium oraz w wyniku oceny
organoleptycznej dokonywanej na miejscu w jednostkach kontrolowanych.
W wyniku podjętych działań kontrolnych badaniem jakości objęto 578 partii apaszek szali
chust i szalików, kwestionując jakość 35 partii (6 proc.).
Badania organoleptyczne polegały na sprawdzeniu wyglądu ogólnego wyrobu, ze
zwróceniem szczególnej uwagi na błędy dzianiny lub tkaniny, wady konfekcjonowania,
odbarwienia.
z 527 partii. Stwierdzono, że wyroby te zostały starannie wykończone, nie stwierdzono
błędów dzianin i tkanin naruszających wygląd zewnętrzny wyrobu, czy też obniżających ich
wartość użytkową (takich jak: zaciągnięcia, zgrubienia, nieprawidłowe szwy i ściegi,
spuszczone oczka, plamy, zabrudzenia, dziury, błędy wzoru).
Ponadto podczas przeprowadzonych badań organoleptycznych stwierdzono zgodność
faktycznych wymiarów 83 partii, poddanych ocenie w tym zakresie apaszek, chust, szali
i szalików, z wymiarami podanymi na etykietach.
W ramach kontroli przeprowadzono badania laboratoryjne w zakresie jakości apaszek,
chust, szali i szalików z pobranych losowo próbek 88 partii. W związku z niespełnieniem
wymagań zawartych w obowiązujących przepisach prawa czy niezgodnością z deklaracją
przedsiębiorcy zakwestionowano wyroby z 34 partii.
31
a) Skład surowcowy
Badaniem laboratoryjnym składu surowcowego objęto 88 partii wyrobów. Z uwagi
na stwierdzony w wyniku badań laboratoryjnych skład surowcowy niezgodny
z deklarowanym zakwestionowano 33 partie wyrobów.
Tabela 8. Przykłady nieprawidłowości ujawnionych w zakresie składu surowcowego apaszek,
chust, szali i szalików
Skład surowcowy
opakowaniu lub wszywce
wyrobu)
Akryl 80 proc.
Wełna 20 proc.
Wynik
Lp
Nazwa wyrobu
Kraj
pochodzenia
1.
Szal w kratkę
Chiny
2.
Szal
Chiny
Wiskoza 100 proc.
Poliester 100 proc.
3.
Chusta damska
Polska
Moher 30 proc.
Akryl 70 proc.
Akryl 46,2 proc.
Wełna 25,5 proc.
4.
Szal damski
Francja
Kaszmir 100 proc.
Wiskoza 100 proc.
5.
Szal
Chiny
Kaszmir 70 proc.
Jedwab 30 proc.
Akryl 100 proc.
Akryl 100 proc.
Handlowej
Z ogólnej liczby 88 wyrobów zbadanych laboratoryjnie tylko w przypadku dwóch partii
przedsiębiorcy deklarowali jakość w zakresie wskaźników użytkowych. W wyniku badań
laboratoryjnych tych wyrobów nieprawidłowości nie stwierdzono.
Przeprowadzono również badania w zakresie sprawdzenia zgodności wielkości
deklarowanej z rzeczywistą wyrobów z 10 partii, kwestionując dwie z nich. Przedsiębiorcy
zakwestionowane wyroby skierowali do poprawy oznakowania.
2.
Oznakowanie
Inspekcja Handlowa przeprowadziła kontrolę 3351 partii wyrobów w zakresie oznakowania
produktów włókienniczych:
1567 produkcji krajowej,
1545 z importu,
32
229 w ramach obrotu wewnątrzunijnego,
oraz 10 partii, których pochodzenia nie ustalono.
Prawidłowość oznakowania wyrobów włókienniczych sprawdzono pod względem
zgodności z wymaganiami określonymi w rozporządzeniu Rady Ministrów, w szczególności z
§ 6 ww. rozporządzenia, którym określono obowiązek znakowania wyrobów
włókienniczych informacjami o składzie surowcowym oraz sposobie konserwacji produktu,
jak również § 5, 7 – 13 oraz załącznika nr 1, gdzie zawarto wymagania dotyczące nazw
włókien tekstylnych stosowanych w wyrobach10.
Zgodnie z wymaganiami określonymi w ww. rozporządzeniu oznakowanie produktów
włókienniczych wprowadzanych do obrotu przed 8 maja 2012 r. powinno zawierać
określenie:

składu surowcowego produktu,

sposobu konserwacji produktu.
Dane dotyczące produktu, odnoszące się do zawartości włókien tekstylnych, podaje się
jednolitym, czytelnym i wyraźnie widocznym drukiem. Dotyczy to w szczególności
informacji podawanych w katalogach lub prospektach albo na opakowaniach, etykietach
i innych oznakowaniach produktu włókienniczego.
Sposób konserwacji oznacza się z kolei za pomocą odpowiednich symboli, które stosowane
są na całym świecie. W Polsce zostały one umieszczone w nieobligatoryjnej Polskiej Normie
PN-EN ISO 3758:2006 Tekstylia. System oznaczania sposobu konserwacji z zastosowaniem symboli.
W powyższej normie wyodrębniono pięć podstawowych symboli, uwzględniając domowe
oraz profesjonalne sposoby konserwacji produktów włókienniczych11, a mianowicie:
– proces prania symbolizuje wanienka;
– trójkąt symbolizuje proces bielenia;
– proces suszenia symbolizuje kwadrat;
– dla procesu prasowania i parowania zastosowano symbol żelazka ręcznego;
– okrąg informuje o różnych procesach czyszczenia chemicznego i wodnego
produktów włókienniczych.
Od 8 maja 2012 r. niniejszą kwestię reguluje art. 14 rozporządzenia nr 1007/2011.
Symbole dotyczące sposobu konserwacji zostały opisane szczegółowo w części zawierającej
praktyczne wskazówki dla konsumentów.
10
11
33
Używanie symboli nie jest obowiązkowe, przedsiębiorcy mogą również informować
o sposobie konserwacji słownie lub opisowo.
Należy zaznaczyć, że wraz z wprowadzeniem rozporządzenia nr 1007/2011, od 8 maja 2012 r.
zniesiono obowiązek znakowania wyrobów sposobem konserwacji. Przedsiębiorcy mogą
oznaczać wyroby sposobem konserwacji, chcąc umożliwić konsumentom pełne korzystanie
z danego wyrobu zgodnie z przeznaczeniem, przy zachowaniu jego właściwości.
Ponadto w toku kontroli sprawdzono, czy przedsiębiorcy stosują się do wymagań zawartych
w poniższych aktach prawnych:

ustawie z 2 lipca 2004 roku o swobodzie działalności gospodarczej (Dz.U. z 2010 r., Nr 220
poz. 1447 z późn. zm.),

ustawie z 7 października 1999 r. o języku polskim (Dz. U. Nr 90, poz. 999
z późn. zm.).
Zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca
wprowadzający towar do obrotu na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej jest obowiązany
do zamieszczenia na towarze, jego opakowaniu, etykiecie, instrukcji lub do dostarczenia
w inny, zwyczajowo przyjęty sposób, pisemnych informacji w języku polskim:
1) określających firmę przedsiębiorcy i jego adres;
2) umożliwiających identyfikację towaru.
Natomiast przepisy art. 7 i 7a ustawy o języku polskim zobowiązują przedsiębiorców do
używania w obrocie z udziałem konsumentów języka polskiego w szczególności w zakresie
nazewnictwa towarów, warunków gwarancji, ostrzeżeń i informacji dotyczących
produktów.
W wyniku oceny oznakowania wyrobów włókienniczych zakwestionowano wyroby
z 1129 partii. Wyroby te kwestionowane były głównie ze względu na:

brak informacji o sposobie konserwacji – 40 partii,

naruszenie ustawy o języku polskim – 68 partii,

brak informacji o składzie surowcowym – 114 partii,

naruszenie art. 20 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej – 475 partii,
oraz ze względu na inne nieprawidłowości w zakresie oznakowanie zakwestionowano
743 partie wyrobów włókienniczych.
Te same partie wyrobów były kwestionowane z kilku powodów.
Wyniki kontroli w zakresie oznakowania z uwzględnieniem kraju pochodzenia poddanych
ocenie wyrobów przedstawione zostały na poniższym wykresie.
34
Wykres 4. Porównanie liczby partii produktów skontrolowanych i zakwestionowanych w zakresie
oznakowania z uwzględnieniem pochodzenia 12
4000
3500
3 351
3000
2500
2000
1 567
1500
1 545
1129 (33,7%)
1000
438 (28%)
602 (39%)
229
500
83 (36,2%)
0
ogółem
produkcja krajowa
liczba partii produktów zbadanych
import
obrót wewnątrzunijny
liczba partii produktów zakwestionowanych
Handlowej
Poniższa tabela przedstawia wyniki kontroli oznakowania wyrobów włókienniczych
poddanych kontroli.
Tabela 9. Wyniki kontroli oznakowania produktów włókienniczych poddanych kontroli
Rodzaj produktu
włókienniczego
Liczba partii
zbadanych
Liczba partii
zakwestionowanych
Odsetek partii
zakwestionowanych
Wyroby dziewiarskie dla
dorosłych
735
315
42,9
630
250
39,7
Kostiumy kąpielowe,
402
146
36,3
Stroje sportowe
175
38
21,7
780
183
23,5
629
197
31,3
3351
1129
33,7
Wyroby konfekcyjne dla
dzieci wzrost do 164 cm
chusty
Razem
Wyroby, dla których nie udało się ustalić kraju pochodzenia zostały zawarte w grupie
„skontrolowano ogółem”.
12
35
Handlowej
Kontrolowani, po zapoznaniu się z uwagami inspektorów oraz obowiązującym stanem
prawnym, podejmowali z własnej inicjatywy działania naprawcze wobec kwestionowanych
wyrobów, poprzez niezwłoczne usuwanie nieprawidłowości bądź uzupełnianie brakujących
informacji lub też zobowiązywali się do niezwłocznego dokonania takich działań.
Osoby odpowiedzialne za wprowadzanie do obrotu towarów bez wymaganych oznaczeń
i niewłaściwie oznaczonych ukarano mandatem karnym bądź zastosowano pouczenia
w trybie art. 41 Kodeksu wykroczeń.
Ponadto, do przedsiębiorców wprowadzających kwestionowane produkty na rynek polski,
skierowano wystąpienia informujące o stwierdzonych nieprawidłowościach i wskazujące na
potrzebę ich usunięcia. Do części dostawców kwestionowanych wyrobów skierowano pisma
w celu ustalenia przedsiębiorców wprowadzających wyroby do obrotu.
Szczegółowe ustalenia dotyczące kontroli oznakowania produktów włókienniczych zostały
przedstawione poniżej.
2.1. Wyroby dziewiarskie dla dorosłych
Inspektorzy, poza oceną jakości wyrobów dziewiarskich dla dorosłych, dokonali również
oceny ich oznakowania, sprawdzając wyroby z 735 partii i kwestionując 315 z nich.
W wyniku dokonanej oceny wyrobów w zakresie oznakowania w odniesieniu do wymagań
zawartych w rozporządzeniu Rady Ministrów, zakwestionowano z uwagi na:

brak informacji o składzie surowcowym – 25 partii;

brak informacji o sposobie konserwacji – 2 partie;
oraz 170 partii wyrobów dziewiarskich z uwagi na inne nieprawidłowości, a mianowicie ze
względu na:

błędne informacje o składzie surowcowym, np. brak określenia procentowego udziału
poszczególnych włókien, podanie nazw włókien bez zachowania procentowego
udziału w masie w kolejności malejącej;

zastosowanie w składzie surowcowym zarówno na etykiecie, jak i wszywce informacji:
MIESZANKA 20% lub 10%;

niewłaściwe nazewnictwo włókien tekstylnych stanowiących skład surowcowy,
niezgodne z nazwami określonymi w rozporządzeniu, np.: akryl, elana, cotton, polyestere,
włókna bawełniane, spandex, polyamide, elasthane baumwolle, moher, mocher, viscose, acrylic,
wool, polynosic, micro poliester, dorlastan, stretch, szyfon, mamut, bavlna, elastyno, acryic,
elastik, elastyczny;

sprzeczne informacje o sposobie konserwacji oraz o składzie surowcowym zawarte na
etykiecie jednostkowej i wszywce informacyjnej lub opakowaniu, np.:
36
na etykiecie podano: prać ręcznie poprzez delikatne wygniatanie w łagodnych
środkach piorących w wodzie w temperaturze 40°C, znak graficzny: symbol
wanienki z temperaturą 40°C i symbol prania ręcznego, natomiast na wszywce
umieszczono znak graficzny: symbol wanienki 30°C,
na wszywce podano symbol oznaczający: „suszenie w stanie rozłożonym”, zaś na
etykiecie „suszenie przez rozwieszenie (ociekanie)”,
na wszywce umieszczono symbol oznaczający „prać mechanicznie w temperaturze
40°C”, a na etykiecie „prać ręcznie w temperaturze 40°C”,
na etykiecie wskazano możliwość prasowania wyrobu w temperaturze do 110°C,
wszywka natomiast zawierała symbol „Nie prasować”,
na wszywce podano: 100% Poliester, na etykiecie: 65% Bawełna, 35% Poliester,
na wszywce podano: 95%Cotton, 5% Lycra, na etykiecie w formie nadruku: 65%
Bawełna, 35% Poliester i w formie naklejki: 95% bawełna, 5% lycra.
W toku przeprowadzonej kontroli inspektorzy sprawdzili również przestrzeganie art. 20
ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, kwestionując 181 partii (24,6 %
skontrolowanych w tym zakresie), ze względu na brak:

nazwy, formy prawnej i adresu producenta, importera, wprowadzającego towar
do obrotu na teren RP;

danych umożliwiających identyfikację produktu (nazwy wyrobu);
Ponadto zakwestionowano 38 partii wyrobów ze względu na oznakowanie wyłącznie
w języku obcym lub stosowanie nazw wyrobów oraz nazw włókien w składzie
surowcowym (np.: cotton, polyester, elastam, wool, acrylic, viscose), czy istotnych informacji
o sposobie konserwacji z pominięciem polskich opisów, co naruszało przepisy ustawy
o języku polskim.
2.2. Wyroby pończosznicze
W toku kontroli przeprowadzanej przez Inspekcję Handlową dokonano oceny
prawidłowości oznakowania wyrobów pończoszniczych z 630 partii, kwestionując wyroby
z 250 partii.
W wyniku podjętych działań w odniesieniu do wymagań zawartych w rozporządzeniu Rady
Ministrów, inspektorzy zakwestionowali:

28 partii wyrobów, z uwagi na brak informacji o składzie surowcowym;

16 partii poddanych ocenie wyrobów, z uwagi na brak informacji o sposobie
konserwacji;
oraz 147 partii, z uwagi na inne nieprawidłowości, a mianowicie:
37

błędne informacje o składzie surowcowym,

niewłaściwe nazewnictwo włókien tekstylnych wymienionych w składzie
surowcowym, niezgodne z nazwami określonymi w rozporządzeniu, np.: dorlastan,
cotton, poyamide, lycra, spandex, nylon, microfibra, algodao, elastico, elastane, stretch;

stosowanie nazw wyrobów wprowadzających w błąd co do składu surowcowego, np.:
użyto określenia „bawełniane”, a w skład wchodziły bawełna 80 proc. i poliamid
20 proc.,
w nawie wyrobu użyto słowo „lycra” podczas gdy skład rajstop stanowiły 2 rodzaje
włókna: 87 proc. poliamid, i 13 proc. elastan,
w nazwach skarpet użyto określeń „bawełniane” i „ze 100 % bawełny” podczas gdy
skład surowcowy produktu stanowiły trzy rodzaje przędzy: bawełna 85 proc.,
poliamid 10 proc. i Elastan 5 proc.;

sprzeczne informacje o składzie surowcowym zawarte na etykiecie jednostkowej
i wszywce informacyjnej, np.:
na etykiecie podano: „100% bawełna, na wszywce „73% bawełna, 23% poliamid,
2% elastodien i 2% elastan”.
ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, kwestionując 152 partie wyrobów, z uwagi
na brak:

danych umożliwiających identyfikację produktu (nazwy wyrobu),

nazwy, formy prawnej i adresu producenta, importera, wprowadzającego towar
do obrotu na teren Polski.
Zakwestionowano również 17 partii wyrobów, niezgodnych z przepisami ustawy o języku
polskim ze względu na oznakowanie wyłącznie w języku obcym, np. stosowanie
obcojęzycznych nazw włókien: wool, cotton, elasthan, bawina oraz nazw kolorów, np. bronzo,
cappuccino, blumarine.
2.3. Wyroby dziewiarskie: kostiumy kąpielowe, plażowe i pływackie
Ocenie oznakowania kostiumów kąpielowych, plażowych i pływackich poddano wyroby
z 402 partii, kwestionując 146 partii.
Kontrola objęła sprawdzenie zgodności oznakowania tych wyrobów z wymaganiami
określonymi w obowiązującym w toku kontroli rozporządzeniem Rady Ministrów.
Inspektorzy w wyniku podjętych działań zakwestionowali poddane ocenie wyroby
ze względu na:

38
brak składu surowcowego wyrobu – 4 partie wyrobów;

brak informacji o sposobie konserwacji – 1 partia;
oraz 103 partie wyrobów z uwagi na inne nieprawidłowości, a mianowicie:

niepełne oznakowanie, polegające na braku nazwy jednego z włókien zawartych w
składzie surowcowym;

niewłaściwe nazewnictwo włókien wymienionych w składzie surowcowym, niezgodne
z nazwami określonymi w rozporządzeniu, np.: poyamide, PA, PU, spandel, elasthan,
spandex;

sprzeczne informacje o sposobie konserwacji lub składzie surowcowym zawarte na
etykiecie jednostkowej i wszywce informacyjnej lub opakowaniu, np.: na etykiecie
podano następujący udział procentowy włókien w składzie surowcowym: 80 proc.
poliester, 20 proc. elastan, natomiast na wszywce podano: 85 proc. poliester i 15 proc.
elastan.
ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, stwierdzając nieprawidłowości w stosunku
do 58 partii wyrobów, polegające na:

braku danych umożliwiających identyfikację produktu (nazwy wyrobu),

rozbieżnych danych dotyczących nazwy wyrobu (na etykiecie podano nazwę: „kostium
dwuczęściowy”, natomiast na wszywce informacyjnej „kostium jednoczęściowy”,

braku nazwy, formy prawnej i adresu producenta, importera, wprowadzającego towar
do obrotu na teren Polski.
Zakwestionowano 6 partii wyrobów niezgodnych z przepisami ustawy o języku polskim ze
względu na oznakowanie w języku obcym, np. określenie składu surowcowego bez polskiej
wersji językowej, np. „cotton” zamiast „bawełna” oraz „polyamide” zamiast „poliamid”.
2.4. Stroje sportowe
W zakresie oznakowania ocenie poddano wyroby ze 175 partii, kwestionując 38 partii
strojów sportowych.
Inspektorzy sprawdzili czy wyroby te zostały oznakowane zgodnie z wymaganiami
określonymi w rozporządzenia Rady Ministrów, wnosząc zastrzeżenia do oznakowania 37
partii. Wyroby te najczęściej kwestionowano z uwagi na niewłaściwe nazewnictwo włókien
wymienionych w składzie surowcowym, niezgodne z nazwami określonymi w
rozporządzeniu, np.: spandex, bawełna organiczna; polyester, poliamid. Ponadto stroje sportowe
kwestionowano ze względu na zamieszczanie przy symbolu
informacji „Wskazówka dla
pralni dotycząca środowiska”, podczas gdy symbol ten oznacza „Profesjonalne chemiczne
czyszczenie w tetrachloroetylenie i wszystkich rozpuszczalnikach wymienionych dla symbolu F –
proces normalny”.
39
Inspektorzy poza oceną jakości strojów sportowych, sprawdzali również oznakowanie pod
względem zgodności z wymaganiami zawartymi w ustawie o swobodzie działalności
gospodarczej oraz ustawie o języku polskim. W wyniku podjętych działań stwierdzono,
iż prawie wszystkie poddane wyroby oznakowane są zgodnie z ww. przepisami, wnosząc
zastrzeżenia tylko w stosunku do jednej partii, stwierdzając naruszenie art. 20 ust. 1 ustawy
o swobodzie działalności gospodarczej.
2.5. Wyroby konfekcyjne dla dzieci i młodzieży
Inspekcja Handlowa dokonała oceny prawidłowości oznakowania 780 partii wyrobów
konfekcyjnych dla dzieci i młodzieży do 164 cm wzrostu, kwestionując wyroby ze 183 partii.
W wyniku oceny oznakowania tych wyrobów w zakresie przestrzegania przepisów
rozporządzenia Rady Ministrów zakwestionowano ze względu na:

brak informacji o składzie surowcowym wyrobu – 43 partie;

brak informacji o sposobie konserwacji – 8 partii.
Natomiast 125 partii poddanych ocenie wyrobów zakwestionowano z uwagi na inne
nieprawidłowości, a mianowicie ze względu na:

błędne informacje o składzie surowcowym, np. brak określenia procentowego udziału
poszczególnych włókien „bawełna, poliester”; brak zachowania kolejności malejącej
procentowego udziału włókien w składzie surowcowym;

nazewnictwo włókien tekstylnych wymienionych w składzie surowcowym niezgodne
z nazwami określonymi w rozporządzeniu lub w języku obcym, np.: lurek, spandex,
polyester, cotton, baweera, wool, elastantyezny;

zamieszczenie przy symbolu
informacji „Nie prać w pralce”, podczas gdy symbol
ten oznacza „Profesjonalne chemiczne czyszczenie w tetrachloroetylenie i wszystkich
rozpuszczalnikach wymienionych dla symbolu F – proces normalny”;

sprzeczne informacje o składzie surowcowym zawarte na etykiecie jednostkowej
i wszywce informacyjnej lub opakowaniu, np.: na etykiecie podano „100 % Poliacryl”,
na wszywce „100%Bawełna”, na etykiecie podano „100 % Bawełna”, na wszywce „100
% Acryl”;

sprzeczne informacje o sposobie konserwacji zawarte na etykiecie jednostkowej
i wszywce informacyjnej lub opakowaniu, np.: na etykiecie umieszczono znak
graficzny oznaczający prasowanie w temperaturze max. 150 C, na wszywce
prasowanie w temperaturze max. 110 C.
Kontrola wyrobów konfekcyjnych dla dzieci i młodzieży objęła również sprawdzenie
zgodności oznakowania tych wyrobów z art. 20 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej i przepisami ustawy o języku polskim.
40
Inspektorzy w wyniku podjętych działań zakwestionowali 35 partii, ze względu na
naruszenie art. 20 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a mianowicie niepełne
oznakowanie, polegające na braku jednego z wymaganych elementów oznakowania:

informacji umożliwiających identyfikację towaru;

danych określających firmę
do obrotu na terenie Polski.
i
adres
przedsiębiorcy
wprowadzającego
towar
W przypadku wyrobów z 7 partii stwierdzono brak lub niepełne oznaczenia w języku
polskim, np. stosowanie obcojęzycznych nazw włókien (cotton, bum wolle, poliamid, acrylic,
elastomero, itp.), co narusza przepisy ustawy o języku polskim.
2.6. Apaszki, szale, chusty i szaliki
W toku kontroli jakości apaszek i szali sprawdzano również prawidłowość oznakowania
tych wyrobów. Badaniom w tym zakresie poddano wyroby z 629 partii, z czego
zakwestionowano 197 partii.
W wyniku oceny oznakowania tych wyrobów w zakresie przestrzegania przepisów
rozporządzenia Rady Ministrów zakwestionowano ze względu na:

brak informacji o składzie surowcowym wyrobu – 14 partii;

brak informacji o sposobie konserwacji – 13 partii.
Natomiast 161 partii poddanych ocenie wyrobów zakwestionowano z uwagi na inne
nieprawidłowości, a mianowicie głównie ze względu na nazewnictwo włókien tekstylnych
wymienionych w składzie surowcowym niezgodne z nazwami określonymi
w rozporządzeniu, np.: polyester, viscose, viscoca, acrylic, cotton, mohair, cashmere, seta, silk.
Kontrola apaszek, szalików, chustek i szali objęła również sprawdzenie zgodności
oznakowania tych wyrobów zgodnie z art. 20 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności
gospodarczej i przepisami ustawy o języku polskim.
Inspektorzy w wyniku podjętych działań zakwestionowali 48 partii, ze względu na
naruszenie art. 20 ust. 1 ustawy o swobodzie działalności gospodarczej, a mianowicie niepełne
oznakowanie, polegające na braku jednego z wymaganych elementów oznakowania:

informacji umożliwiających identyfikację towaru;

danych określających firmę
do obrotu na terenie Polski.
i
adres
przedsiębiorcy
wprowadzającego
41
towar
3.
Pozostałe ustalenia kontroli
3.1. Legalność prowadzonej działalności
Zgodnie z przepisami ustawy o swobodzie działalności gospodarczej przedsiębiorca może
prowadzić działalność gospodarczą pod warunkiem złożenia wniosku do Centralnej
Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEIDG) albo po uzyskaniu wpisu do
rejestru przedsiębiorców w Krajowym Rejestrze Sądowym. Inspektorzy sprawdzali
zgodność prowadzonej działalności gospodarczej z zakresem określonym w zaświadczeniu
w treści wpisu do CEIDG albo w wypisie z KRS. Inspektorzy w czterech przypadkach
wnieśli uwagi. Nieprawidłowości polegały na:

w dwóch przypadkach niedokonaniu zmian w zaświadczeniach o wpisie do rejestracji
działalności gospodarczej polegających na uaktualnieniu przedmiotu działalności
zgodnie z PKD – Polską Klasyfikacją Działalności;

niezgłoszeniu zmiany objętej wpisem do rejestracji działalności gospodarczej
dotyczącej miejsca prowadzenia działalności – w dwóch przypadkach.
Za stwierdzone nieprawidłowości stanowiące wykroczenie z art. 60¹ § 2 Kodeksu wykroczeń
pięciu przedsiębiorców ukarano mandatami karnymi.
W jednym przypadku stwierdzono, iż nastąpiło przedawnienie karalności za popełnienie
wykroczenia określonego w art. 60¹ § 2 Kodeksu wykroczeń i odstąpiono od ukarania
mandatem. Skierowano do przedsiębiorcy wystąpienie pokontrolne, w wyniku, którego
przedsiębiorca zgłosił do organu ewidencyjnego zmianę danych objętych wpisem.
3.2. Prawidłowość oznakowania wyrobów ceną
W placówkach prowadzących sprzedaż detaliczną sprawdzono również, czy sposób
uwidaczniania cen jest zgodny z przepisami:

ustawy z 5 lipca 2001 roku o cenach (Dz.U. Nr 97, poz.1050 z późn. zm.);

rozporządzenia Ministra Finansów z 10 czerwca 2002 roku w sprawie szczegółowych
zasad uwidaczniania cen towarów i usług oraz sposobu oznaczania ceną towarów
przeznaczonych do sprzedaży (Dz. U. Nr 99, poz. 894, z późn. zm.).
Prawidłowość oznaczenia produktów cenami zbadano u 261 przedsiębiorców
prowadzących sprzedaż detaliczną. W 25 placówkach stwierdzono nieprawidłowości
polegające m.in. na:

braku wywieszek cenowych;

braku cen bezpośrednio na poszczególnych wyrobach;
42

braku uwidocznionych cen w miejscu ekspozycji handlowej, tzn. w witrynach
okiennych lub oknach wystawowych (na manekinach czy półkach);

braku na wywieszkach informacji dotyczących nazw handlowych oraz innych
informacji, dotyczących kilku wyrobów tego samego producenta, umożliwiających
identyfikację towarów, do których odnosiły się uwidocznione ceny;

braku wyrazu „obniżka ceny”, czy „przecena” oraz informacji o
obowiązywania obniżki, a także jej przyczynie przy wyrobach przecenionych;

rozbieżnościach pomiędzy ceną w kasie fiskalnej, a ceną uwidocznioną na
wywieszkach cenowych;

niespełnieniu wymogu wynikającego z § 9 ust. 1 w związku z § 9 ust. 2 ww.
rozporządzenia – na każde rozpoczęte 400 m2 powierzchni sprzedażowej nie przypadał
1 czytnik cen.
Kontrolowani jeszcze w trakcie kontroli uwzględnili zastrzeżenia
dotyczące nieprawidłowości w zakresie przestrzegania przepisów o cenach.
okresie
inspektorów
Osoby odpowiedzialne za powyższe nieprawidłowości ukarano mandatami karnymi
za popełnienie wykroczenia z art. 137 § 1 Kodeksu wykroczeń.
Na podstawie art. 16 ust. 1 pkt 5 ustawy o Inspekcji Handlowej skierowano żądania dotyczące
właściwego oznaczenia towarów wywieszkami cenowymi. Żądania zostały wykonane
jeszcze w toku kontroli.
Ponadto na podstawie art. 41 Kodeks wykroczeń pouczono kierowników i dyrektorów
poddanych kontroli placówek, o konieczności uwidaczniania aktualnych informacji
cenowych.
Do kontrolowanych przedsiębiorców skierowano wystąpienia pokontrolne, w których
wskazano stwierdzone nieprawidłowości.
43
III. PODSUMOWANIE
1.
Działania
wojewódzkich
inspektorów
Inspekcji
w odniesieniu do stwierdzonych nieprawidłowości
Handlowej
W zależności od ustaleń kontroli wojewódzcy inspektorzy Inspekcji Handlowej podjęli
działania mające na celu wyeliminowanie stwierdzonych w wyniku kontroli
nieprawidłowości, między innymi skierowali do właścicieli kontrolowanych placówek,
producentów, importerów, pierwszych dystrybutorów wystąpienia pokontrolne zawierające
wnioski o podjęcie działań eliminujących stwierdzone nieprawidłowości, zmierzające do
zapewnienia wprowadzania do obrotu handlowego wyrobów o właściwej jakości oraz
oznaczonych zgodnie z wymogami obowiązujących przepisów. Jednocześnie, niezależnie od
pisemnych wystąpień, inspektorzy w toku kontroli informowali o obowiązujących
przepisach prawnych oraz konieczności ich przestrzegania.
Ustalenia z przeprowadzonych kontroli dały również podstawę do:

dobrowolnego podjęcia przez przedsiębiorców czynności polegających na wycofaniu
z obrotu wyrobów niewłaściwie oznaczonych, a także niezgodnych z deklaracją co do
składu surowcowego, do momentu poprawy ich oznakowania;

nałożenia 84 mandatów karnych na kwotę 16,6 tys. zł, głównie za popełnienie
wykroczeń określonych w: art. 601 § 3 Kodeksu wykroczeń (brak wymaganych
oznaczeń przedsiębiorcy), z art. 15 ustawy o języku polskim, art. 136 § 2 (przeznaczenie
do sprzedaży towarów niewłaściwie oznakowanych), art. 137 § 1 (nieuwidacznianie
cen) art. 601 § 2 (niedopełnienie obowiązku aktualizacji danych objętych ewidencją
prowadzenia działalności gospodarczej) Kodeksu wykroczeń;

skierowania 5 wniosków do sądów rejonowych o ukaranie osoby odpowiedzialnej za
popełnienie wykroczeń z art. 601 § 3 Kodeksu wykroczeń oraz z art. 15 ust. 1 ustawy o
języku polskim;

wydania 2 decyzji na podstawie art. 18 ust. 1 ustawy o Inspekcji Handlowej, którymi
zarządzono wycofanie z obrotu wyrobów bez oznaczeń lub nieprawidłowo
oznaczonych;

zastosowania środków oddziaływania wychowawczego (w szczególności pouczeń)
w trybie art. 41 Kodeksu wykroczeń;

sformułowania 52 żądań zmierzających do usunięcia ujawnionych nieprawidłowości.
Większość kontrolowanych przedsiębiorców niezwłocznie po zapoznaniu się z wynikami
kontroli, podejmowało dobrowolne działania mające na celu usunięcie stwierdzonych
nieprawidłowości. Dotyczyło to głównie produktów włókienniczych niewłaściwe
oznakowanych i polegało na dokonaniu jeszcze w czasie kontroli, zmian oznakowania
produktów lub zobowiązaniu się do jego poprawy w jak najkrótszym, możliwym terminie.
44
2. Wnioski
Niezwykle trudno jest zdefiniować jakość samą w sobie. Tak naprawdę pod tym pojęciem
kryje się wszystko to, co ma związek z pewnymi cechami wyrobu, mającymi wpływ na jego
postrzeganie przez konsumenta. Możemy zauważyć, że jakość jest nastawiona na wysoką
wartość użytkową produktu, która spełnienia oczekiwania klienta.
Biorąc pod uwagę różne gusta i potrzeby konsumentów, jakość może być postrzegana na
różne sposoby przez pryzmat oczekiwań konsumentów, które często są bardzo wysokie.
I tak jest również w przypadku wyrobów włókienniczych, dla jednego konsumenta
wyrobem wysokiej jakości będzie bluzka wykonana tylko z naturalnych włókien, dla innego
niezbędna będzie domieszka sztucznego włókna, która, jego zdaniem, ułatwi pielęgnację
takiego wyrobu i sprawi, że wyrób będzie się mniej gniótł. Dlatego też dla konsumenta
niezbędne jest oznakowanie wyrobu prawdziwą i rzetelną informacją, m.in. o jego składzie
surowcowym umożliwiające właściwy jego wybór.
Kontrole przeprowadzone przez Inspekcję Handlową, w toku, których badano
laboratoryjnie produkty w zakresie zgodności składu surowcowego z rzeczywistym
pokazały, że prawie 35 proc. wyrobów poddanych ocenie posiadało niezgodny deklarowany
z rzeczywistym skład surowcowy. Najwięcej niezgodności, bo w niemal połowie
poddanych ocenie wyrobów stwierdzono w przypadku wyrobów pończoszniczych.
Nienajlepiej wypadły również wyroby dziewiarskie dla dorosłych, konfekcyjne dla dzieci
i młodzieży oraz apaszki, szale i chusty, gdzie zakwestionowano około 35 proc. wyrobów
zbadanych laboratoryjnie w tym zakresie. Jedyną grupą wyrobów, w której wszystkie
wyroby miały rzeczywisty skład surowcowy zgodny z deklarowanym były stroje sportowe.
Oprócz składu surowcowego, niezwykle istotną kwestią dla oceny jakości wyrobów
włókienniczych są ich wartości użytkowe. Każdy konsument kupując dany wyrób
włókienniczy chciałby, aby służył mu przez dłuższy czas nie tracąc swoich wartości zarówno
użytkowych, jak i estetycznych, przy używaniu go zgodnie z przeznaczeniem i wskazanym
sposobem konserwacji. Wskaźniki użytkowe, które również były przedmiotem badań
laboratoryjnych pozwoliły na ocenę poziomu jakości wyrobów poddanych badaniom w tym
zakresie.
Niestety, tylko niewielka liczba przedsiębiorców posiadała deklaracje producentów
w postaci odniesienia do wymagań Polskich Norm lub deklaracje własne, w zakresie
wskaźników użytkowych. W zakresie wskaźników użytkowych tylko 5 proc. próbek
zbadano laboratoryjnie, ponieważ tylko dla takiej liczby próbek producenci zadeklarowali
tego rodzaju wskaźniki. Zmniejszająca się od lat liczba produktów, dla których
przedsiębiorcy deklarują wskaźniki użytkowe może świadczyć o tym, że w ten sposób chcą
uniknąć ewentualnych konsekwencji wynikających z oferowania konsumentom wyrobów
o niskiej jakości.
I tak w przypadku wyrobów, dla których przedsiębiorcy deklarowali określone wartości dla
wskaźników użytkowych, zakwestionowano około 27 proc. poddanych ocenie wyrobów.
Najgorzej wypadła grupa wyrobów pończoszniczych, dla której zastrzeżenia wniesiono
w przypadku 67 proc. wyrobów, z uwagi na niezgodne z deklarowanymi wartości zmiany
45
wymiarów po praniu czy odporności wybarwień na pranie domowe i komunalne oraz pot
alkaiczny i kwaśny. W przypadku wyrobów pończoszniczych zachowanie ww. parametrów
jest niezwykle ważne i ma ogromny wpływ na jakość tych wyrobów i długość ich
użytkowania. Nieprawidłowości natomiast nie stwierdzono w przypadku strojów
sportowych, wyrobów konfekcyjnych dla dzieci i młodzieży oraz apaszek, szali i chust.
Jednocześnie inspektorzy, aby mieć ogólny obraz jakości wyrobów włókienniczych, zbadali
wyroby ze 124 partii, dla których przedsiębiorcy nie deklarowali wskaźników użytkowych.
Wyniki badań odniesiono do nieobligatoryjnych Polskich Norm i w przypadku
około 14 proc. stwierdzono niezgodność z wymaganiami zawartymi w normie. Najgorzej,
(bo uwagi wniesiono do 30 proc.) wypadły kostiumy kąpielowe, pływackie i plażowe, które
głownie posiadały zaniżoną wartość odporności wybarwień na wodę morską. Zaniżenie tej
wartości użytkowej dla konsumentów może oznaczać, że zakupiony przez nich np. strój
kąpielowy, w kontakcie z wodą morską po jakimś czasie użytkowania odbarwi się i straci
kolor, co w rezultacie w znaczny sposób obniża jakość tego wyrobu. W przypadku wyrobów
pończoszniczych zastrzeżenia wniesiono do ok. 22 proc wyrobów, a w przypadku strojów
sportowych do ok. 14 proc. poddanych ocenie wyrobów. Najlepiej wypadły wyniki badań
laboratoryjnych wyrobów konfekcyjnych dla dzieci i młodzieży do 164 cm wzrostu
(zastrzeżenia wniesiono do około 3 proc. wyrobów) oraz wyrobów dziewiarskich dla
dorosłych (zastrzeżenia wniesiono do około 6 proc wyrobów). W związku z tym, że
przedsiębiorcy nie złożyli ww. deklaracji, inspektorzy nie kwestionowali tych wyrobów.
Ponadto przedstawione w niniejszym raporcie ogólne wyniki kontroli wskazują,
że w przypadku 36,7 proc. ze wszystkich skontrolowanych
włókienniczych stwierdzono różnego rodzaju nieprawidłowości.
partii
produktów
Tabela 10. Wyniki kontroli produktów włókienniczych z uwzględnieniem kraju pochodzenia13
Liczba zakwestionowanych partii:
ogółem
ze względu
na jakość
ze względu na
niezgodności w zakresie
składu surowcowego
ze względu
na
oznakowanie
Produkcja krajowa
30,7 proc.
5,7 proc.
35 proc.
27,9 proc.
Obrót wewnątrzunijny
(z wyłączeniem Polski)
39,5 proc.
7,3 proc.
38,5 proc.
36,2 proc.
Wyroby z importu
42 proc.
6 proc.
33,3 proc.
39 proc.
Wszystkie
skontrolowane wyroby
36,7 proc.
5,9 proc.
34,6 proc.
33,7 proc.
Wyszczególnienie
Dane dotyczące wyrobów, których pochodzenia nie ustalono został zawarte w ogólnej liczbie
w wierszu dotyczącym wszystkich skontrolowanych wyrobów.
13
46
Źródło: Opracowanie własne na podstawie danych udostępnionych przez wojewódzkie inspektoraty Inspekcji Handlowej
Mając na uwadze wyniki kontroli, najwięcej nieprawidłowości ujawniono wśród partii
wyrobów pochodzących z importu oraz obrotu wewnątrzunijnego. Produkty
te kwestionowane były głównie ze względu na niewłaściwe oznakowanie oraz niezgodny
z rzeczywistym skład surowcowy, przez co konsumenci byli wprowadzani w błąd, co do
jakości i składu oferowanych wyrobów.
Najgorzej wypadła grupa wyrobów importowanych, gdzie z uwagi na różnego rodzaju
nieprawidłowości zakwestionowano 42 proc. poddanych ocenie wyrobów. Wobec co
trzeciego tego rodzaju wyrobu podano niezgodny z rzeczywistym skład surowcowy,
natomiast około 40 proc. wyrobów nie spełniało przepisów prawa w zakresie oznakowania.
W przypadku wyrobów pochodzących z obrotu wewnątrzunijnego nieprawidłowości
wykryto w 38,5 proc. produktów poddanych badaniom laboratoryjnym w zakresie składu
surowcowego, co oznacza, że tylko około 60 proc. zbadanych laboratoryjnie wyrobów
oznakowanych było zgodnym z rzeczywistym składem surowcowym.
Najlepiej wśród badanych oceniono wyniki kontroli wyrobów produkcji krajowej, jednak w
dalszym ciągu prawie co trzecia partia była kwestionowana. Najwięcej nieprawidłowości
stwierdzono w przypadku produktów badanych laboratoryjnie w zakresie składu
surowcowego, gdzie kwestionowano 35 proc. zbadanych wyrobów.
Ogólny odsetek nieprawidłowości w zakresie składu surowcowego oraz z uwagi na
niewłaściwe oznakowanie kształtował się na podobnym poziomie – ok. 33 - 34 proc.
Uzyskany wynik może świadczyć o tym, iż producenci oraz importerzy nie dokładają
należytej staranności w celu prawidłowego oznakowania wyrobów, nie prowadzą badań
laboratoryjnych, często kierują się tylko zapewnieniem dostawcy, co do składu surowca
użytego do produkcji. Powodem powyższego jest najprawdopodobniej niedostateczna
wiedza na temat surowców wykorzystywanych do produkcji. Należy tutaj podkreślić, iż
prawidłowe określenie składu surowcowego oferowanego do sprzedaży wyrobu ma duże
znaczenie przy podejmowaniu przez konsumenta decyzji o zakupie.
Brak rzetelnych informacji dotyczących rodzaju włókien występujących w danym wyrobie,
jak również obecnie dobrowolnego wskazania właściwego sposobu konserwacji
(temperatura prania, prasowania, sposób czyszczenia) niewątpliwie utrudniają konserwację
wyrobów, wpływając tym samym na długość ich użytkowania oraz cechy użytkowe
– a zatem satysfakcję konsumentów z dokonanego zakupu.
Należy również wspomnieć, iż z otrzymanych odpowiedzi na wystąpienia pokontrolne
wynika, że producenci podjęli działania zmierzające do wyeliminowania stwierdzonych
nieprawidłowości, natomiast hurtownicy i detaliści zobowiązali się do zwracania
baczniejszej uwagi na oznakowanie towarów wprowadzanych do obrotu oraz oznaczanie
ceną w sposób zgodny z przepisami prawa.
Biorąc pod uwagę wyniki kontroli w zakresie jakości wyrobów włókienniczych w latach
2009 oraz 2011 i pierwszym półroczu 2012 r. objętych niniejszym raportem, odsetek
wyrobów zakwestionowanych utrzymuje się na podobnym poziomie. Ogólna liczba
47
wszystkich zakwestionowanych wyrobów w powyższym zakresie kształtuje się na poziomie
około 6 procent.
Wykres 5. Porównanie wyników kontroli w latach 2009 oraz 2011 i pierwsze półrocze 201214 – odsetek
zakwestionowanych partii
skład surowcowy
oznakowanie
33,7%
39,0%
36,2%
2011/12
27,9%
33,8%
51,6%
2009
38,0%
22,0%
34,6%
33,3%
2011/12
38,5%
34,9%
32,9%
35,4%
2009
50,0%
30,9%
jakość
2011/12
2009
5,9%
6,0%
7,3%
5,7%
6,2%
5,0%
9,4%
6,5%
ogółem
36,7%
42,1%
39,5%
2011/12
30,7%
34,8%
50,8%
2009
40,9%
23,9%
0,0%
produkcja krajowa
10,0%
20,0%
obrót wewnątrzunijny(z wyłączeniem Polski)
30,0%
40,0%
wyroby z importu
50,0%
odsetek
zakwestionowanych
wyrobów
60,0%
wszystkie skontrolowane wyroby
Duża poprawa wyników w zakresie zgodności deklarowanego składu surowcowego
z rzeczywistym nastąpiła w przypadku wyrobów włókienniczych pochodzących z obrotu
wewnątrzunijnego. W wyniku kontroli przeprowadzonej w 2009 r. w ww. zakresie
zakwestionowano 50 procent poddanych ocenie wyrobów, natomiast obecne kontrole
wykazały spadek ilości zakwestionowanych wyrobów do 38,5 proc.
Gorzej niż w 2009 r. wypadły wyniki badań w zakresie składu surowcowego wyrobów
pochodzących z produkcji krajowej, wynik pogorszył się bowiem o ok. 4 pkt proc.
14
Kontrola apaszek, szali, chust i szalików.
48
Biorąc pod uwagę ogólną liczbę wszystkich zakwestionowanych wyrobów w wyniku
przeprowadzanych kontroli, w porównywanym okresie, należy stwierdzić, iż jest ona na
podobnym poziomie, gdyż wynik obecnych kontroli podwyższył się w stosunku do roku
2009 o 2 pkt proc.
Ujawnione nieprawidłowości były najczęściej wynikiem zaniedbania ze strony
przedsiębiorców uczestniczących w obrocie lub niedostatecznej znajomości przepisów
prawa, a także braku nadzoru w zakresie dołączania do produktu wymaganych oznaczeń
(dowodzi tego brak danych określających firmę przedsiębiorcy i jego adres oraz informacji
umożliwiających identyfikację towaru).
Po analizie uzyskanych wyników kontroli wyrobów włókienniczych wydaje się zasadnym
dalsze prowadzenie kontroli produktów włókienniczych, w tym badań laboratoryjnych
w zakresie jakości oraz zgodności rzeczywistego składu surowcowego z deklarowanym,
a także kontynuowanie badań szczególnie wyrobów pochodzących z obrotu
wewnątrzunijnego oraz importu.
Ważną, zarówno dla konsumentów, jak i dla przedsiębiorców jest informacja, że od 8 maja
2012 r. rozporządzenie Rady Ministrów przestało obowiązywać i obecnie kluczowym aktem
prawnym w tym zakresie jest rozporządzenie nr 1007/2011. Rozporządzenie to zniosło
obowiązek oznakowania wyrobów sposobem konserwacji, przy czym z punktu widzenia
przedsiębiorców oraz z uwagi na interes konsumentów wskazane wydaje się znakowanie
wyrobów włókienniczych informacjami w tym zakresie.
Mając na uwadze dobro konsumentów, podejmowane systematyczne działania kontrolne
powinny być ukierunkowane zarówno na producentów, jak i importerów czy detalistów,
gdyż większości przypadków wpływają mobilizująco na zapewnienie i utrzymanie przez
przedsiębiorców odpowiedniego poziomu jakości wyrobów, a przede wszystkim
umieszczanie rzetelnych informacji o składzie surowcowym i wymiarach. Powyższe może
uchronić konsumentów przed kupowaniem produktów niepełnowartościowych, złej jakości
i jednocześnie pozwoli im na podjęcie prawidłowych decyzji przy zakupach.
Przeprowadzane przez inspektorów kontrole mobilizują przedsiębiorców do lepszego
zapoznania się z obowiązującymi przepisami w zakresie jakości i oznakowania wyrobów
włókienniczych, a w następstwie – stosowania tych przepisów z korzyścią dla interesów
słabszych uczestników rynku.
49
IV. PRAKTYCZNE WSKAZÓWKI DLA KONSUMENTÓW
Konsumenci dokonujący zakupu wyrobów
się następującymi zasadami i wskazówkami:
włókienniczych
powinni
kierować
1. Etykiety i wszywki. Zanim dokonamy zakupu należy zapoznać się z oznaczeniami
dołączonymi do wyrobu. Mogą to być etykiety, wszywki lub nadruki, na których
powinny być zamieszczone istotne dla użytkownika informacje (np. „wyrób
przeznaczony dla alergików”, „wyrób z wykończeniem przeciwgniotliwym”, itp.).
Oznakowanie powinno zawierać nie tylko informacje dotyczące składu surowcowego
i sposobu konserwacji, ale również dane, które umożliwiają identyfikację przedsiębiorcy
odpowiedzialnego za wprowadzenie produktu na polski rynek. Odpowiedzialny
przedsiębiorca sprawdził jakość swojego produktu i nie ma powodu, aby ukrywać swoje
dane. Produkt włókienniczy powinien być więc oznaczony:

nazwą produktu;

nazwą przedsiębiorcy i adresem firmy;

składem surowcowym produktu;

sposobem konserwacji (od 8 maja 2012 r. przedsiębiorcy nie mają obowiązku
oznaczania sposobem konserwacji, przedsiębiorcy mogą stosować te oznaczenia
w sposób dobrowolny);

ceną;

innymi informacjami, które w opinii producenta są niezbędne dla bezpieczeństwa
konsumenta, np. „Uwaga! Trzymać z daleka od ognia”.
2. Sprawdzenie ogólnego wyglądu wyrobu. Przed dokonaniem zakupu dokładnie
sprawdźmy, czy wyrób nie posiada żadnych widocznych wad, np. zaciągnięć, błędów
tkackich i dziewiarskich, błędów w druku lub wybarwieniu, czy jest estetycznie
wykończony. Wady widoczne w dniu zakupu, o których konsument wiedział lub
oceniając rozsądnie powinien był wiedzieć będą miały istotny wpływ na późniejsze
ewentualne reklamacje.
3. Skład surowcowy. Znajomość składu surowcowego jest bardzo ważna ze względu na
bezpieczeństwo użytkownika z uwagi, np. na zapobieganie poważnym reakcjom
alergicznym. Ponadto podanie przez producenta właściwego składu surowcowego
zapewnia nam możliwość właściwej konserwacji ubrań. Sprawdźmy zatem przede
wszystkim czy informacja taka została podana na wszywce lub etykiecie pamiętając
o tym, że: wyroby wykonane z włókien syntetycznych (poliamid, poliester) mogą różnić
się wyglądem od wyrobów wykonanych z włókien naturalnych (bawełna, wełna) czy
sztucznych (wiskoza). Trudno dokonać oceny wzrokowej, ale ogólnie można powiedzieć,
że wyroby z włókien syntetycznych w odróżnieniu od pozostałych bardzo się
elektryzują, a w dotyku są „twardsze”, nie posiadają miękkości i delikatnego dotyku.
4. Sposób konserwacji. Konserwacja to odpowiednie wietrzenie, pranie, ewentualne
chlorowanie, czyszczenie chemiczne, suszenie (w pozycji pionowej, poziomej lub
50
w suszarce), prasowanie. Podczas prania i czyszczenia ważne są takie elementy jak:
temperatura, czas, środek piorący i czynnik mechaniczny. Konserwacja produktów
włókienniczych polega więc na utrzymywaniu ich w jak najlepszym stanie przez jak
najdłuższy czas, przy jednoczesnym zachowaniu estetycznego wyglądu.
Nieprzestrzeganie warunków konserwacji może spowodować nawet całkowite
zniszczenie produktu, np. sfilcowanie wełnianego swetra, wypranego mechaniczne
(w pralce automatycznej) w temperaturze 60 C, dla którego zalecano pranie ręczne
w temperaturze 30 C. Zwracajmy uwagę na znaki graficzne dotyczące sposobu
konserwacji lub słowny opis i przestrzegajmy warunków (sposobu) konserwacji,
określonych przez producenta dla danego wyrobu, szczególnie w zakresie temperatury
i sposobu prania, prasowania, suszenia czy stosowania wybielaczy15.
Konserwacja użytkowanej odzieży służy utrzymywaniu jej w stanie nadającym się do jak
najdłuższego użycia, przy jednoczesnym zachowaniu estetycznego wyglądu.
Ważne jest:
 czy wyrób można poddać praniu wodnemu: mechanicznemu (w pralce) lub
ręcznemu,
 czy wyrób można prać tylko chemicznie,
 jaka jest temperatura prania (zbyt wysoka może spowodować nawet zniszczenie
wyrobu),
 sposób suszenia – dla większości wyrobów zaleca się suszenie w stanie
rozwieszonym na sznurze; niektóre wyroby, np. wyroby dziane, najczęściej suszy się
w postaci rozłożonej, zapewniającej zachowanie parametrów wielkości; jest również
grupa wyrobów, dla których zalecane jest suszenie bębnowe z uwagi na konieczność
szybkiego pozbycia się wchłoniętej wody (np. uniknięcie powstawania zacieków),
 temperatura prasowania – szczególnie istotna dla wyrobów składających się z kilku
różnych włókien.
5. Cena. Produkt włókienniczy powinien być oznaczony ceną oraz jego ceną jednostkową
(ceną za jednostkę miary), chyba że wyrażają się one tą samą kwotą. Nie traktujmy ceny
wyrobu jako podstawowego kryterium wyboru. Często jest ona związana z obniżeniem
jakości wyrobów, szczególnie pochodzących z importu. Z drugiej jednak strony
pamiętajmy, że zbyt wysoka cena nie jest gwarantem najwyższej jakości, pozwala
natomiast przypuszczać, że wyrób taki spełni oczekiwane wymagania.
6. Wielkość wyrobów (rozmiar). Pamiętajmy, że nie istnieje jeden sposób określania
i oznaczania wielkości wyrobów. Każdy producent, w opracowany przez siebie sposób,
podaje wielkość wyrobu (w postaci liczbowej lub literowej). Dlatego ważnym jest, aby
przed dokonaniem zakupu przymierzyć wyrób, do czego mamy pełne prawo. Wyrób,
który z pozoru wydaje się dopasowany może na naszej figurze ulegać takim
deformacjom, że w konsekwencji nie będziemy zadowoleni z jego zakupu. Pamiętajmy,
Szczegółowy opis symboli stosowanych przy oznaczaniu sposobu konserwacji został umieszczony
na końcu poradnika.
15
51
że przyjęcie przez sklep zwrotu produktu pełnowartościowego jest dobrą wolą
sprzedawcy, oraz że nie wszystkie sklepy dają konsumentowi możliwość zwrotu
zakupionego niewadliwego towaru. Z zasady nie podlega wymianie bielizna osobista.
7. Bezpieczeństwo produktów włókienniczych. Szczególną uwagę powinniśmy zwrócić
dokonując zakupu konfekcji dla dzieci. Pamiętajmy, że zagrożenie dla dzieci mogą
stwarzać sznury i sznurki ściągające zastosowane przy odzieży. Unikajmy zatem tych
elementów zwłaszcza w przypadku kapturów i elementów osłaniających szyję w
ubraniach dla małych dzieci (do lat 7) z uwagi na ryzyko podduszenia się lub uduszenia
dziecka.
Sposób nabycia produktów włókienniczych i reklamacje:
Prawo do reklamacji – należy pamiętać, że po stwierdzeniu złej jakości wyrobu mamy prawo
do reklamacji zgodnie z obowiązującymi w tym zakresie przepisami prawnymi. Podstawą
reklamacji jest paragon lub inny dowód zakupu, który powinniśmy otrzymać przy zakupie
towaru. Uprawnienia konsumenta w zakresie reklamacji zależą nie tylko od tego czy jest to
reklamacja z tytułu niezgodności towaru z umową (odpowiedzialny jest sprzedawca), czy na
podstawie dokumentu gwarancyjnego (odpowiedzialny jest gwarant), ale również zależy od
sposobu nabycia towaru.
Sposób nabycia. Produkty włókiennicze, podobnie jak inne towary konsumenci mogą
nabywać w sposób bezpośredni w sklepach, jak również na różnego rodzaju
organizowanych przez producentów pokazach (często połączonych np. z wycieczką), przez
Internet (bez równoczesnej obecności stron) lub od osób prywatnych (np. na serwisach
aukcyjnych).
a) Zakup bezpośrednio w sklepie. W przypadku zakupu konsument, co do zasady, nie ma
prawa dokonać zwrotu towaru, jeżeli np. rozmyślił się, co do celowości zakupu, produkt
przestał się podobać, czy też dokonał zakupu odzieży w nieodpowiednim rozmiarze.
Obowiązujące przepisy prawa nie nakładają bowiem na sprzedawcę obowiązku
przyjmowania zwrotu zakupionych towarów nieposiadających wad. Niektórzy
sprzedawcy, chcąc zachęcić klientów do robienia zakupów w ich placówkach
handlowych, przewidują możliwość zwrotu zakupionego towaru lub jego wymiany
w ciągu określonego czasu. Wynika to jednak z wyraźnego zobowiązania się sprzedawcy
np. przez wywieszoną informację. Wyroby włókiennicze, podobnie jak inne towary
konsumpcyjne, konsument ma prawo reklamować z tytułu niezgodności towaru
z umową (posiadającego wady) na podstawie ustawy z 27 lipca 2002 roku o sprzedaży
konsumenckiej oraz o zmianie Kodeksu cywilnego (Dz. U. Nr 141, poz. 1176 z późn. zm.).
Zgodnie z jej art. 10, odpowiedzialność sprzedawcy wynosi dwa lata od chwili zakupu.
Jeżeli towar jest niezgodny z umową konsument może żądać:
52

doprowadzenia towaru do stanu zgodnego z umową poprzez nieodpłatną naprawę,
lub

wymiany produktu na nowy.
Dopiero w przypadku, gdy naprawa lub wymiana są niemożliwe konsument może
domagać się obniżenia ceny lub zwrotu gotówki – odstąpienia od umowy (art. 8 ww.
ustawy). Składając reklamację konsument powinien określić swoje żądania (naprawa,
wymiana), a sprzedawca ma obowiązek ustosunkować się do nich w ciągu 14 dni. Jeżeli
tego nie zrobi przyjmuje się, że uznał roszczenia konsumenta za uzasadnione. Towar
zakupiony podczas przeceny konsument może reklamować na takich samych zasadach,
jak produkt kupiony bez przeceny, z wyłączeniem powodu przeceny (jeżeli taki istniał).
b) Zakup na pokazie, za pośrednictwem Internetu. W przypadku dokonania zakupu na
pokazie (poza siedzibą przedsiębiorcy) lub przez Internet (w sklepach internetowych lub
w portalach aukcyjnych, jednak tylko w opcji „kup teraz”, czyli bez udziału w licytacji)
zgodnie z ustawą z 2 marca 2000 roku o ochronie niektórych praw konsumentów oraz
odpowiedzialności za szkodę wyrządzoną przez produkt niebezpieczny (Dz.U. Nr 22, poz. 271
z późn. zm.), konsument ma prawo odstąpić od umowy (dokonać zwrotu towaru)
w ciągu dziesięciu dni, bez podania przyczyny, składając stosowne pisemne
oświadczenie. Do zachowania terminu wystarczy wysłanie oświadczenia przed jego
upływem. W razie odstąpienia od umowy, umowa jest uważana za niezawartą, a
konsument jest zwolniony z wszelkich zobowiązań. To, co strony świadczyły, ulega
zwrotowi w stanie niezmienionym. Zwrot powinien nastąpić niezwłocznie, nie później
niż w terminie czternastu dni. Jeżeli konsument dokonał jakichkolwiek przedpłat, należą
się od nich odsetki ustawowe od daty dokonania przedpłaty. Jeżeli konsument dokonał
zakupu produktu włókienniczego na pokazie lub przez Internet i chce go zareklamować
do sprzedawcy obowiązują go takie same przepisy, jak konsumenta dokonującego
zakupu w sklepie stacjonarnym.
c) Zakup od osoby prywatnej. W takim przypadku zwrot towaru pełnowartościowego
zależy od umowy stron. W tym przypadku odpowiedzialność sprzedawcy wynika
z zasad ogólnych Kodeksu cywilnego oraz przepisów o rękojmi.
d) Zamówienie nowego produktu włókienniczego, np. uszycie sukienki przez krawcową
W przypadku wytworzenia nowego produktu włókienniczego, np. uszycia sukienki na
zamówienie zastosowanie znajdą przepisy art. 627 i następne Kodeksu cywilnego,
tj. umowy o dzieło i rękojmi za wady – art. 556 i następne Kc Należy jednak pamiętać, iż
zgodnie z art. 6271 Kc do umowy zawartej w zakresie działalności przedsiębiorstwa
przyjmującego zamówienie z osobą fizyczną, która zamawia dzieło, będące rzeczą
ruchomą, w celu niezwiązanym z jej działalnością gospodarczą ani zawodową, stosuje
się odpowiednio przepisy o sprzedaży konsumenckiej. Oznacza to w praktyce, że jeżeli
konsument uszyje odzież u krawcowej, to może reklamować ją zgodnie z zasadami
opisanymi w punkcie: „a”
Pralnia. Niektóre produkty włókiennicze wymagają specjalistycznej konserwacji przez
pralnię chemiczną. Co w przypadku, gdy pralnia uszkodzi daną rzecz? Oddając odzież do
pralni konsument zawiera umowę o dzieło, w której ważny jest rezultat. Odpowiednie
przepisy w tym zakresie zawiera Kodeks cywilny - art. 627 do 646. Ponadto na podstawie
art. 471 Kc pralnia jako profesjonalny zakład prowadzący usługi jest odpowiedzialna
za nienależyte wykonanie zobowiązania, jak również jest zobowiązana do naprawienia
53
wynikłej z tego tytułu szkody. Art. 472 Kc stanowi ponadto, iż pralnia odpowiada również
za niezachowanie należytej staranności. Pralnia jest profesjonalistą w stosunku do
konsumenta, wobec tego ustalenie, czy dana rzecz nadaje się do prania, jak również decyzja
co do sposobu, w jaki należy wykonać tą usługę, leży po jej stronie. W związku z tym, na
przyjmującym zamówienie ciąży obowiązek uprzedzenia konsumenta o tym, że nie
gwarantuje osiągnięcia zamierzonego rezultatu usługi. W takim przypadku konsument musi
podjąć decyzję, czy decyduje się na takie ryzyko i chce wykonania usługi. W przypadku
braku takiej informacji pralnia odpowiada za uszkodzenie rzeczy albo pozbawienie jej
walorów estetycznych i jest zobowiązana do wypłacenia odszkodowania za zniszczenie
rzeczy. Do określenia przybliżonej wartości rzeczy uprawnieni są np. rzeczoznawcy. Zasady
reklamowania usługi pralniczej, co do zasady, uregulowane są w przepisach dotyczących
rękojmi za wady rzeczy. W tego typu sprawach ważna może być podana przez producenta
informacja o sposobie konserwacji. Pralnia, w takim wypadku, może próbować uwolnić się
od odpowiedzialności za wadliwie wykonaną usługę, jeśli prała odzież zgodnie
z zalecanym sposobem, a wówczas spór będzie mógł rozstrzygnąć tylko sąd.
Co jeśli sprzedawca / usługodawca nie chce uznać reklamacji konsumenta?
1. Mediacja. Wojewódzki inspektor Inspekcji Handlowej podejmuje działania mediacyjne w
celu polubownego zakończenia sporu cywilnoprawnego między konsumentem
a przedsiębiorcą. Postępowanie to jest bezpłatne i może być wszczęte na wniosek
konsumenta lub z urzędu, jeżeli wymaga tego ochrona konsumenta.
W toku postępowania mediacyjnego wojewódzki inspektor zapoznaje przedsiębiorcę
z roszczeniem konsumenta, przedstawia stronom sporu przepisy prawa mające
zastosowanie w sprawie oraz ewentualne propozycje polubownego zakończenia sporu.
Wojewódzki inspektor może wyznaczyć stronom termin do polubownego zakończenia
sprawy. Wojewódzki inspektor odstępuje od postępowania mediacyjnego, jeżeli w
wyznaczonym terminie sprawa nie została polubownie zakończona oraz w razie
oświadczenia co najmniej przez jedną ze stron, że nie wyraża zgody na polubowne
zakończenie sprawy.
2. Powiatowy (miejski) rzecznik konsumenta. Innym organem, który może pomóc
konsumentowi w sporze z przedsiębiorcą jest rzecznik konsumenta. Adresy rzeczników
konsumentów znajdują się na stronie www.uokik.gov.pl. Rzecznik ma prawo nie tylko
wystąpić do przedsiębiorcy w imieniu konsumenta, ale również, po uwzględnieniu
okoliczności sprawy wytoczyć powództwo przed sądem powszechnym.
3. Stałe polubowne sądy konsumenckie (SPSK). Stałe Polubowne Sądy Konsumenckie
działają przy wojewódzkich inspektorach Inspekcji Handlowej i rozpatrują spory
wynikłe z umów sprzedaży produktów i świadczenia usług zawartych pomiędzy
konsumentami i przedsiębiorcami. Postępowanie przed SPSK jest bezpłatne jednakże
wymagana jest zgoda obu stron.
4. Federacja Konsumentów oraz Stowarzyszenie Konsumentów Polskich – organizacje
pozarządowe, w zakresie działania których znajduje się prowadzenie poradnictwa
konsumenckiego. Organizacje te mogą również po uwzględnieniu okoliczności sprawy
wytoczyć powództwo przed sądem powszechnym.
54
Oznaczenie sposobu konserwacji odzieży
Najczęściej oznaczenie sposobu konserwacji odzieży podaje się w postaci symboli. W Polsce
zostały one umieszczone w nieobligatoryjnej Polskiej Normie PN-EN ISO 3758:2006 Tekstylia.
System oznaczania sposobu konserwacji z zastosowaniem symboli. Oznaczenia podają zawsze
najwyższą granicę dozwolonych czynności konserwacyjnych. W przypadku produktów z
mieszanek włókien, konserwacja musi być dostosowana do najwrażliwszego składnika
mieszanki. Stosowanie tych symboli nie jest obowiązkowe.
Tabela 11. System oznaczania sposobu konserwacji z zastosowaniem symboli
TEKSTYLIA
– system oznaczania sposobu konserwacji z zastosowaniem symboli
Pranie: symbol – wanienka
Symbol ten oznacza, że dopuszczalne jest zarówno pranie ręczne jak i pranie maszynowe. Liczby
umieszczone wewnątrz wanienki oznaczają maksymalną temperaturę prania. Kreski umieszczone
pod wanienką, oznaczają konieczność ostrożniejszego prania.
maksymalna temperatura prania 95 C
proces normalny
proces łagodny
proces normalny
proces normalny
proces łagodny
proces normalny
proces łagodny
55
proces normalny
proces łagodny
proces bardzo łagodny
proces normalny
proces łagodny
pranie ręczne
maksymalna temperatura 40 C
nie prać
Bielenie: symbol – trójkąt
Oznaczenie dotyczące bielenia jest ważne, głównie w przypadkach, gdy zachodzi konieczność
zastosowania środka utleniającego zawierającego chlor lub bezchlorkowego, w celu usunięcia plam,
zabrudzeń czy poprawy stopnia bieli.
dozwolone bielenie dowolnym środkiem utleniającym
dozwolone bielenie tylko środkiem tlenowym/bezchlorkowym
nie stosować bielenia/bez bielenia
dozwolone bielenie związkami wydzielającymi chlor
tylko zimny i rozcieńczony roztwór
56
nie stosować związkami wydzielającymi chlor
Suszenie naturalne: symbol – kwadrat
Naturalne suszenie jest procesem mającym na celu usunięcie po praniu pozostałości wody poprzez
powieszenie odciśniętego wyrobu na sznurze, ociekanie, suszenie w stanie rozłożonym, suszenie na
sznurze w cieniu, ociekanie w cieniu i suszenie w stanie rozłożonym w cieniu. Symbol dotyczący
suszenia naturalnego, najczęściej jest używany w przypadku wyrobów, które nie powinny być
suszone w suszarce bębnowej lub w wyniku niewłaściwego suszenia mogą ulec deformacji, np.
w przypadku swetrów wełnianych, wyrobów jedwabnych czy niektórych wyrobów dzianych, które
mogą się zbiec.
suszenie na sznurze, po usunięciu nadmiaru wody
ociekanie – symbol ten oznacza suszenie wyrobu w stanie
rozwieszonym, jednak bez usunięcia nadmiaru wody (wirowania,
wyżymania)
suszenie w stanie rozłożonym – symbol ten oznacza suszenie wyrobu w
stanie rozłożonym, po nadaniu mu kształtu, w pozycji poziomej na
płaskiej powierzchni, bez uprzedniego usunięcia nadmiaru wody
(wirowania, wyżymania)
suszenie w cieniu – symbol ten może być umieszczany powyżej symboli
dotyczących suszenia na sznurze, ociekania i suszenia w stanie
rozłożonym
Suszenie w suszarce bębnowej: symbol – kwadrat z wpisanym okręgiem
Symbol ten umieszczany jest w przypadku wyrobów, dla których dopuszczalne jest suszenie w
suszarce bębnowej, poprzez usunięcie pozostałości wody spowodowane traktowaniem wyrobów
gorącym powietrzem w obracającym się bębnie. Natomiast, jeżeli suszenie takie jest niedopuszczalne,
umieszczony jest znak informujący o tym.
dopuszczalne suszenie w suszarce bębnowej
temperatura normalna
dopuszczalne suszenie w suszarce bębnowej
temperatura suszenia w niższej temperaturze
57
nie suszyć w suszarce bębnowej
prasowanie i parowanie: symbol – ręczne żelazko
Prasowanie i parowanie ma na celu przywrócenie kształtu i wyglądu wyrobu włókienniczego za
pomocą odpowiedniego urządzenia z wykorzystaniem ciepła, nacisku i ewentualnie pary. Kropki
wewnątrz żelazka oznaczają maksymalną temperaturę prasowania.
prasowanie w maksymalnej temperaturze dolnej płyty 200 C
nie prasować
Profesjonalna konserwacja tekstyliów: symbol – okrąg
Jest to symbol profesjonalnych procesów czyszczenia chemicznego i czyszczenia wodnego wyrobów
włókienniczych (z wyjątkiem skóry naturalnej i futer). Umieszczone w kółku litery informują o
możliwości użycia środków czyszczących i usuwających plamy. Kreska umieszczona pod kółkiem
oznacza obróbkę złagodzoną lub bardzo łagodną w stosunku do tego jaką oznacza ten sam symbol
bez paska.
profesjonalne chemiczne czyszczenie w tetrachloroetylenie i wszystkich
rozpuszczalnikach wymienionych dla symbolu F
proces normalny
profesjonalne chemiczne czyszczenie w tetrachloroetylenie i wszystkich
rozpuszczalnikach wymienionych dla symbolu F
proces łagodny
profesjonalne chemiczne czyszczenie w węglowodorach (temperatura
destylacji między 150 C i 210 C, temperatura zapłonu między 38 C i
70 C)
proces normalny
58
profesjonalne chemiczne czyszczenie w węglowodorach (temperatura
destylacji między 150 C i 210 C, temperatura zapłonu między 38 C i
70 C)
proces łagodny
nie czyścić chemicznie
profesjonalne wodne czyszczenie
proces normalny
proces łagodny
czyszczenie chemiczne we wszystkich rozpuszczalnikach zwykle
stosowanych do czyszczenia chemicznego – są to wszystkie
rozpuszczalniki wymienione dla symbolu P, plus trichloroetylen i 1,1,1trichloroetan
Źródło: opracowanie własne na podstawie nieobligatoryjnej Polskiej Normy PN-EN 23758/AK:1998 Znaki
informacyjne o sposobie konserwacji w postaci symboli graficznych oraz zastępującej ją PN-EN ISO
3758:2005 Tekstylia. System oznaczania sposobu konserwacji z zastosowaniem symboli.
59

Raport jakości produktów włókienniczych 2012

Transkrypt

Podobne dokumenty

jewerlers Kay