Czy znasz Wisłę płynącą w Warszawie?

Czy znasz Wisłe˛ płynaca
¸ ¸ w Warszawie?
Cele lekcji:
l wskazywanie na mapie Wisły od źródła do ujścia
l dostrzeganie bogactwa przyrodniczego rzeki i jej doliny
l poznawanie roślin i zwierząt występujących w Wiśle i w najbliższej okolicy rzeki
l kształtowanie świadomości piękna rzeki Wisły
POZIOM
Część główna:
1. Nauczyciel zawiesza na tablicy lub ścianie mapę fizyczną
Polski i poleca jednemu z uczniów, aby wskazał rzekę Wisłę od źródła do ujścia. Uczniowie odczytują nazwy prawobrzeżnych i lewobrzeżnych dopływów Wisły.
2. Nauczyciel zawiesza na tablicy lub ścianie plan Warszawy,
a następnie prosi uczniów o pokazanie Wisły na planie
Warszawy.
3. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie, czym jest dolina
rzeki i z jakich się składa elementów. Następnie szkicuje na
tablicy przekrój poprzeczny przez dolinę rzeczną z zaznaczeniem takich jej elementów jak: koryto rzeki, tarasy zalewowe, tarasy nadzalewowe, zbocza doliny, krawędź doliny.
4. Nauczyciel poleca uczniom, by na zdjęciach i pocztówkach
pokazali rzekę Wisłę i zielone pasy po obu jej stronach. Są to
zarośnięte brzegi, które są jej przyrodniczym uzupełnieniem i specyficznym „obramowaniem”. Razem tworzą przyrodniczy korytarz miasta – ważny element środowiska przyrodniczego Warszawy, w którym mogą żyć różnorodne organizmy.
5. Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Z każdej grupy wybierany jest lider, który otrzymuje kopertę zawierającą:
zafoliowane liście drzew rosnących nad Wisłą, kartki z nazwami gatunkowymi drzew oraz rysunki lub zdjęcia z pokrojem drzew. Na hasło nauczyciela uczniowie wyjmują wszystko z kopert i dopasowują nazwę każdego
drzewa rosnącego nad Wisłą do zafoliowanego liścia i zdjęcia. Uczniowie prezentują prace swoich grup.
6. Nauczyciel informuje uczniów, że w wiślanych wodach
żyją rozmaite organizmy m.in. ryby. Rozdaje uczniom kartę pracy nr 2 i poleca wykonanie zadania.
7. Nauczyciel pokazuje uczniom krótką prezentację multimedialną o organizmach występujących w Wiśle i w najbliższej okolicy rzeki.
8. Nauczyciel prosi uczniów o wylosowanie jednej kartki z nazwą organizmu występującego w Wiśle lub w dolinie
rzeki. Następnie uczniowie łączą się w grupy tworząc łańcuchy pokarmowe charakterystyczne dla warszawskiego
odcinka Wisły (producent, konsument, reducent). Nauczyciel sprawdza poprawność wykonania zadania.
Przewidywane osiągnięcia ucznia:
Uczeń:
l wskazuje na mapie rzekę Wisłę od źródła do ujścia
l dostrzega bogactwo przyrodnicze rzeki i jej doliny
l rozpoznaje rośliny i zwierzęta występujące w Wiśle i w najbliższej okolicy rzeki
l opisuje piękno rzeki Wisły
l współpracuje w grupie
Czas trwania lekcji: 2 godziny lekcyjne po 45 minut
Formy pracy:
l praca indywidualna, grupowa, zbiorowa
Metody pracy:
l pogadanka, burza mózgów, mapa myśli, pokaz multimedialny
Materiały dydaktyczne:
l podręcznik do przyrody
l karty pracy (załącznik nr 1, 2 i 3)
l plan lub mapa Warszawy
l fotografie i pocztówki z krajobrazami, roślinnością i zwierzętami występującymi nad Wisłą
l zafoliowane liście drzew: wierzby, topoli, olszy, brzozy,
wiązu i klonu jesionolistnego
l prezentacja multimedialna „Organizmy występujące w dolinie rzeki Wisły ”
P rze b ieg zaj ę ć :
Podsumowanie:
Nauczyciel rozdaje uczniom test „Czy znasz Wisłę płynącą w Warszawie?” (Załącznik 3).
Część wstępna:
1. Nauczyciel wykonuje czynności organizacyjno-porządkowe.
2. Nauczyciel zapoznaje uczniów z celami i formą pracy na lekcji.
3. Jeden z uczniów zapisuje temat na tablicy.
4. Uczniowie w parach mają za zadanie na papierze zapisać
jak najwięcej skojarzeń z pojęciem „Wisła” (karta pracy 1,
zadanie 1). Po wyczerpaniu skojarzeń uczniowie przedstawiają efekty pracy.
5. Nauczyciel pokazuje uczniom duże zdjęcie Wisły przepływającej przez Warszawę a następnie poleca, aby uczniowie dopisali na swoich kartkach kolejne skojarzenia (karta
pracy 1, zadanie 2). Następnie nauczyciel zbiera pomysły
uczniów, zapisując podawane propozycje. Tworzy się
mapa myśli klasy.
6. Nauczyciel krótko podsumowuje wspólną pracę uczniów.
Praca domowa:
Nauczyciel zachęca uczniów, aby udali się razem z rodzicami
na wycieczkę nad Wisłę. Uczniowie mogą wówczas wykonać
własne zdjęcia dokumentujące piękno i przyrodnicze zróżnicowanie warszawskiej Wisły.
Praca domowa dla wszystkich:
Napisz kilka zdań na temat, na czym polega piękno Wisły?
Praca domowa dla chętnych:
Zaprojektuj folder przedstawiający piękno i walory przyrodnicze Wisły w Warszawie.
Załączniki do scenariusza można pobrać na www.wislanaszkola.pl
autorka: Anna Karcz
19
SCENARIUSZE LEKCJI
Temat lekcji: SZKOŁA
PODSTAWOWA
KLASY 4-6
1