Nazwa Przedmiotu: Prądy stylistyczne w stroju i

Nazwa
Przedmiotu:
Prądy
stylistyczne
w
stroju
i
ozdobach
społeczeństw
środkowoeuropejskiego Barbaricum.
Kod: ?
Rok studiów: dowolny
Semestr: zimowy
Typ zajęć: fakultatywne
Liczba godzin: 15
Punkty ECTS: ?
Osoba prowadząca: mgr Emilia Smółka-Antkowiak
Poziom przedmiotu:
Język wykładowy: język polski
Wymagania wstępne: Podstawowa wiedza z zakresu problematyki okresu przedrzymskiego,
wpływów rzymskich i wędrówek ludów
Metody oceny: Na podstawie obecności i aktywności na zajęciach oraz zaliczenia
końcowego
Treść przedmiotu: Treścią zajęć jest zapoznanie studentów z najważniejszymi nurtami w
stylistyce ozdób oraz modelem stroju charakterystycznymi dla poszczególnych kultur
archeologicznych zamieszkujących Barbaricum. Ważnym aspektem będą kwestie dotyczące
zmienności w modzie, często spowodowane kontaktami międzykulturowymi w obrębie
Europy barbarzyńskiej, jak również wpływami ze świata celtyckiego, a później Cesarstwa
Rzymskiego. Omówione zostaną różne kategorie źródeł (archeologiczne, historyczne,
ikonograficzne), na podstawie których można będzie dokonać rekonstrukcji stroju
społeczności barbarzyńskich. Poruszone zostaną również wybrane aspekty związane
wytwórczością metalowych ozdób czy tkactwem.
Cele i efekty kształcenia: na podstawie źródeł archeologicznych, historycznych oraz
ikonograficznych.
Student uzyskuje zaawansowaną wiedzę na temat ubioru: części stroju, ozdób oraz sposobu
ich użytkowania na podstawie źródeł archeologicznych, historycznych oraz ikonograficznych.
Student poznaje zróżnicowanie oraz kontakty międzykulturowe społeczności barbarzyńskich.
Student zna i rozumie literaturę naukową dotyczącą wspomnianych tematów.
Student potrafi wykorzystać pozyskaną wiedzę źródłoznawczą w swoim warsztacie pracy.
Zalecana literatura:
ALMGREN O., Studien über nordeuropäische Fibelformen der ersten nachchristlischen
Jahrhunderte mit Berücksichtigung der provinzialrömischen und südrussischen Formen,
Mannus Bibliothek, t. 32, 1923.
GODŁOWSKI K., Archeologia pierwotna i wczesnośredniowieczna. Część IV: okres lateński
w Europie, Kraków 1977.
ILLKJAER J., Illerup Ådal: czarodziejskie zwierciadło archeologii, Warszawa 2007.
KOLENDO J., MĄCZYŃSKA M., Opis stroju germańskiego w Germanii Tacyta. Próba
konfrontacji tekstu i danych archeologicznych, Kwartalnik Historii Kultury Materialnej, t.
XXXIX/3, 1991, s. 247–276.
KOLENDO J., PŁÓCIENNIK T., Publiusz Korneliusz Tacyt, Germania, Poznań 2008.
KOSTRZEWSKI J., Die ostgermanische Kultur der Spätlatènezeit, Mannus-Bibliothek 18–
19, Leipzig-Würzburg 1919, s. 12–83.
MADYDA R., Sprzączki i okucia pasa na ziemiach polskich w okresie rzymskim, Materiały
Starożytne i Wczesnośredniowieczne, t. IV, 1977, s. 351–409.
MADYDA-LEGUTKO R., Die Gürtelschnallen der Römischen Kaiserzeit und der frühen
Völkerwanderungszeit im mitteleuropäischen Barbaricum, B.A.R. International Series 360,
Oxford 1987.
MAIK J., Włókiennictwo kultury wielbarskiej, Łódź 2012.
MĄCZYŃSKA M., Czerwień i złoto. Styl polichromiczny, [w:] M. Mączyńska, Światło z
popiołu. Wędrówki ludów w Europie w IV i V wieku, Warszawa 2013, s. 101–105.
RACZYŃSKA M., Przemiany modelu stroju kobiecego w kulturze wielbarskiej na
przykładzie materiałów pochodzących z cmentarzysk w Lubowidzu i Cecelach, Menhir, nr 10,
lipiec-grudzień 2014, s. 15-30.
SAJKOWSKA M., Próba rekonstrukcji stroju kobiecego w kulturze wielbarskiej, [w:]
Problemy kultury wielbarskiej, red. T. Malinowski, Słupsk 1981, s. 246–262.
SKORUPKA T., Biżuteria Gotów. Ozdoby i części stroju, Poznań 2004.
STROBIN J., Die Ornamentik des Metallschmucks aus dem Gräberfeld der Wielbark-Kultur
in Lubowidz, [w:] R. Wołągiewicz, Lubowidz. Ein birituelles Gräberfeld der Wielbark-Kultur
aus der Zeit vom Ende des 1. Jhs. v.Chr. bis zum Anfang des 3. Jhs. n.Chr., Monumenta
Archaeologica Barbarica I, Kraków 1995, s. 51–54.
TEMPELMANN-MĄCZYŃSKA M., Przemiany stroju kobiecego w kulturach wielbarskiej i
czerniachowskiej [w:] Problemy kultury wielbarskiej, Słupsk 1981, s. 235-243.
TEMPELMANN-MĄCZYŃSKA M., Części stroju kobiecego w okresie rzymskim na
obszarze środkowo- i wschodnioeuropejskiego Barbaricum, Kraków 1985.
TEMPELMANN-MĄCZYŃSKA M., Próba rekonstrukcji stroju kobiecego kultury
zachodniobałtyjskiej w okresie wpływów rzymskich, Wiadomości Archeologiczne, t. XLVIII/1
(1983), 1987, s. 3–19.
TEMPELMANN-MĄCZYŃSKA M., Strój kobiecy kultury wielbarskiej i jego powiązania z
sąsiednimi obszarami, [w:] Kultura wielbarska w młodszym okresie rzymskim I, red. J.
Gruba, A. Kokowski, Lublin 1988, s. 203–220.
WIELOWIEJSKI J., Kontakty Noricum i Pannonii z ludami północnymi, Wrocław 1970.
WNUCZEK I., Strój Markomanów – Swebów w starszym okresie rzymskim, Materiały i
Sprawozdania Rzeszowskiego Ośrodka Archeologicznego, t. XXXIII, s. 179–266.