Show publication content!

Jednolity obszar płatniczy w euro
Anna Burdziak
1. Dyrektywa 2007/64/WE w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego
W ramach wykonania Strategii Lizbońskiej1, mającej poprawić konkurencyjność, stabilność
finansową i właściwe funkcjonowanie gospodarki Unii Europejskiej, branża bankowa zainicjowała
projekt SEPA2 powołując Europejską Radę ds. Płatności. Prace nad wizją SEPA zapoczątkowane
zostały jeszcze w latach 90-tych XX wieku przez Komisję Europejską, która widząc niedomagania
obszaru płatności, rozpoczęła motywowanie banków do usprawniania instrumentów płatniczych3.
Dostawcy usług płatniczych, wiedzeni niekorzystnymi doświadczeniami z wspólnotowego
uregulowania transferów transgranicznych (Dyrektywa 95/5/WE w sprawie transgranicznych
przelewów bankowych; rozporządzenie 2560/2001 w sprawie transgranicznych płatności w euro)
zdecydowali o podjęciu samoregulacji4.
Jest to kolejny ważny krok na drodze integracji
europejskiej. Pozwoli on na dokonywanie bezgotówkowych płatności na rzecz dowolnego
podmiotu gdy zarówno dostawca usług płatniczych płatnika, jak i dostawca usług płatniczych
odbiorcy lub też jedyny dostawca usług płatniczych w transakcji płatniczej znajdują
1
Program społeczno-ekonomiczny przyjęty w 2000 r. przez Radę Europejską, zakładający przekształcenie UE w wiodącą
gospodarkę świata do 2010 r.
2
Single Euro Payment Area – Jednolity Obszar Płatności w Euro.
3
Krajowy Plan Implementacji i Migracji SEPA,
http://www.sepapolska.pl/files/Krajowy_Plan_Implementacji_i_Migracji_SEPA.pdf, s 3., ostatnia wizyta: 1 lutego 2009 r.
4
Za: Dyrektywa 2007/64/WE o usługach płatniczych, Kancelaria deLege Korus,
http://delege.cal.pl/index.php?option=com_content&task=view&id=117&Itemid=85, ostatnia wizyta: 1 lutego 2009 r.
Centrum Badań Problemów Prawnych i Ekonomicznych Komunikacji Elektronicznej
Wydział Prawa, Administracji i Ekonomii
Uniwersytet Wrocławski
Opublikowane: 10 marca 2009
e–BIULETYN 1/2009
» Anna Burdziak «
się na terytorium Wspólnoty. Celem integracji płatności bezgotówkowych jest stworzenie
zintegrowanego rynku usług płatniczych, na którym panuje skuteczna konkurencja i gdzie nie
występują różnice pomiędzy krajowymi i transgranicznymi płatnościami w Euro5. Ustawodawca
wspólnotowy uregulował SEPA w Dyrektywie 2007/64/WE Parlamentu i Rady z 13 listopada 2007
r. w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego. Sama dyrektywa statuuje jedynie
minimalne standardy oferowania i wykonywania usług płatniczych i nie zapewnia samodzielnie
stworzenia jednolitego rynku płatności na obszarze Unii Europejskiej. Zadaniem ustawodawcy było
jedynie przygotowanie ram prawnych dla paneuropejskich instrumentów płatniczych (polecenia
zapłaty, polecenia przelewu, kart płatniczych). Dyrektywa odchodzi od fragmentarycznej regulacji
systemów płatności, wprowadzając jednolity zespół norm prawnych neutralnych technologicznie,
regulujących wszystkie usługi płatnicze świadczone na rynku wewnętrznym6. SEPA tworzona jest
metodą samoregulacji europejskiej branży bankowej, która działa na szczeblu międzynarodowym
za pośrednictwem Europejskiej Rady ds. Płatności7, europejskiej branży rozliczenioworozrachunkowej, w tym operatorów kart płatniczych, Stowarzyszenie Europejskich Elektronicznych
Izb Rozliczeniowych8 i Euro Banking Association (EBA) oraz przedsiębiorstw działających w
strefie euro zorganizowanych w Europejskich Stowarzyszeniach Skarbników Korporacyjnych9.
Ponadto w tworzenie projektu zaangażowany jest Eurosystem10 i Komisja Europejska11.
Artykuł 1 dyrektywy 2007/65/WE zawiera zamknięty katalog podmiotów świadczących
usługi płatnicze. Zgodnie z nim państwa członkowskie wyróżniają sześć następujących kategorii
dostawców usług płatniczych:
a) instytucje kredytowe w rozumieniu art. 4 pkt 1 lit. a) dyrektywy 2006/48/WE, czyli
przedsiębiorstwa, których działalność polega na przyjmowaniu depozytów lub innych
funduszy podlegających zwrotowi od ludności oraz na przyznawaniu kredytów na swój
własny rachunek
b) instytucje pieniądza elektronicznego w rozumieniu art. 1 ust. 3 lit. a) dyrektywy
2000/46/WE;
c) instytucje świadczące żyro pocztowe uprawnione do świadczenia usług płatniczych
5
Akapit
za:
Jednolity
Obszar
Płatniczy
w
Euro
(SEPA),
Europejski
Bank
Centralny,
http://www.ecb.int/pub/pdf/other/sepa_brochure_2006pl.pdf, s. 6, ostatnia wizyta: 1 lutego 2009 r.
6
Projekt stanowiska Rządu RP dotyczący realizacji wspólnotowego Programu Lizbońskiego: Projekt Dyrektywy Parlamentu
Europejskiego i Rady w sprawie usług płatniczych w ramach rynku wewnętrznego i zmieniającej dyrektywy 97/7/WE, 2000/12/WE i
2002/65/WE z dnia 10 stycznia 2006, s. 2.
7
European Payments Council- EPC.
8
Automated Clearing House Association – EACHA.
9
European Associations of Corporate Treasures - EACT.
10
Europejski Bank Centralny oraz krajowe banki centralne strefy euro.
11
Jednolity
Obszar
Płatniczy
w
Euro
(SEPA),
Europejski
Bank
Centralny,
http://www.ecb.int/pub/pdf/other/sepa_brochure_2006pl.pdf, s. 8-9, ostatnia wizyta: 1 lutego 2009 r.
Prawa autorskie :: CBKE :: Wszystkie prawa zastrzeżone
2
e–BIULETYN 1/2009
» Anna Burdziak «
zgodnie z prawem krajowym;
d) instytucje płatnicze;
e) Europejski Bank Centralny i krajowe banki centralne, gdy nie działają one
w charakterze władz monetarnych lub innych organów publicznych;
f) państwa członkowskie lub ich władze regionalne lub lokalne, gdy nie działają one
w charakterze organów publicznych.
W podpunkcie d) wymieniona została nowa kategoria podmiotów świadczących usługi
płatnicze ustanowiona przez dyrektywę – instytucja płatnicza. Zgodnie z definicją legalną zawartą
w art. 4 pkt. 4) instytucja płatnicza oznacza osobę prawną, której zgodnie z art. 10 udzielono
zezwolenia na świadczenie i wykonywanie usług płatniczych na terytorium całej Wspólnoty.
Zezwolenia takiego udziela się wyłącznie osobom prawnym mającym siedzibę w danym państwie
członkowskim. Aby uzyskać zezwolenie, zgodnie z art. 5 dyrektywy, podmiot ubiegający się o nie
musi przedstawić m.in.:
•
program działania określający w szczególności typ usług jakie mają być przez niego
świadczone,
•
biznesplan wraz ze wstępną kalkulacją budżetową na pierwsze trzy lata prowadzenia
działalności, uzasadniający założenie, że podmiot ten będzie zdolny do rzetelnego
prowadzenia działalności,
•
dokumentację potwierdzającą, że dana instytucja płatnicza posiada kapitał założycielski
w wysokości nie mniejszej niż 20 000, 50 000 lub 125 000 euro, w zależności od
rodzaju wykonywanych usług płatniczych,
•
określenie mechanizmów kontroli wewnętrznej w zakresie przeciwdziałania praniu
pieniędzy i finansowaniu terroryzmu,
•
określenie procedur zarządzania ryzykiem czy wskazanie głównej osoby zarządzającej
wraz z uzasadnieniem, że osoba ta zarządzając sprawnie interesami podmiotu daje
rękojmię odpowiedniej reputacji i kwalifikacji do świadczenia usług przez podmiot.
Art. 9 dyrektywy wprowadza dodatkowe środki ochronne, jakie państwa członkowskie lub
właściwe organy muszą wymagać od instytucji płatniczej świadczącej którekolwiek z usług
płatniczych wymienionych w załączniku do dyrektywy i jednocześnie prowadzą działalność
gospodarczą inną niż świadczenie usług płatniczych. Celem przepisu art. 9 jest ochrona środków
pieniężnych otrzymanych od użytkowników usług płatniczych lub za pośrednictwem innego
dostawcy usług płatniczych w celu wykonania transakcji płatniczych. Na etapie implementacji
Prawa autorskie :: CBKE :: Wszystkie prawa zastrzeżone
3
e–BIULETYN 1/2009
» Anna Burdziak «
ustawodawcy krajowi mogą wybrać jeden z następujących sposobów ochrony środków
pieniężnych:
•
obowiązek rozdziału środków pieniężnych przyjętych z tytułu świadczenia usług
płatniczych od pozostałych środków pieniężnych będących w posiadaniu instytucji
płatniczej, oraz
•
ochrona tychże. środków w razie upadłości instytucji płatniczej od roszczeń innych
wierzycieli podmiotu, albo
•
polisa ubezpieczeniowa lub inna porównywalna gwarancja wydana przez firmę
ubezpieczeniową lub instytucję kredytową, która nie należy do tej samej grupy co dana
instytucja płatnicza, na kwotę równoważną tej, która byłaby wydzielona w przypadku
braku polisy ubezpieczeniowej lub innej porównywalnej gwarancji, płatną w przypadku
niemożności wypełnienia przez instytucję płatniczą swoich zobowiązań finansowych.
Dążąc do stworzenia SEPA sektor bankowy koncentrował się głównie na opracowaniu
nowych instrumentów płatniczych SEPA. Europejska Rada ds. Płatności przygotowała regulaminy
dla dwóch nowych modeli płatności12 oraz ramowe zasady dotyczące tworzenia przez banki
produktów płatniczych SEPA13, dla następujących produktów:
•
poleceń przelewu SEPA (ang. SEPA credit transfers);
•
poleceń zapłaty SEPA (ang. SEPA direct debits);
•
płatności kartowych SEPA (ang. SEPA card payments)14.
Istniejące instrumenty krajowe mają być stopniowo zastępowane instrumentami SEPA
opartymi na wspólnych modelach i ramowych zasadach. Dla poleceń przelewu i poleceń zapłaty
przyjęto strategię zastąpienia istniejących krajowych instrumentów nowymi, wspólnymi dla całego
obszaru SEPA. Kluczowym elementem tych strategii jest wyraźne oddzielenie systemu
od infrastruktury i umożliwienie zwiększonej konkurencji pomiędzy uczestnikami rynku. Dla
płatności kartowych przyjęto natomiast strategię adaptacji, pozwalającą na dostosowanie obecnych
programów i ich operatorów do nowych standardów oraz procesów biznesowych i technicznych15.
Model polecenia przelewu SEPA jest modelem płatności międzybankowych określającym
wspólny zestaw zasad i procesów dotyczących przelewów w euro. Określone są w nim minimalne
12
SEPA Credit Transfer Scheme Rulebook, Version 2.3 Approved (EPC125-05) z 19 czerwca 2007 r.
http://www.europeanpaymentscouncil.eu/documents/EPC125_05%20ECT%20RB%20v2.3%20Approved.pdf oraz SEPA Direct
Debit
Scheme
Rulebook,
Version
2.3
Approved
(EPC016-06)
z
19
czerwca
2007
r.
http://www.europeanpaymentscouncil.eu/documents/EPC016-06%20DD%20RB%20v.2.3%20Approved.pdf.
13
SEPA
Card
Framework,
Version
2.0
(Cards-027/05)
z
8
marca
2006
r.
http://www.europeanpaymentscouncil.eu/documents/SEPA%20Cardsframework_027_05_Version2%200.pdf
14
Jednolity
Obszar
Płatniczy
w
Euro
(SEPA),
Europejski
Bank
Centralny,
http://www.ecb.int/pub/pdf/other/sepa_brochure_2006pl.pdf, s. 11, ostatnia wizyta: 1 lutego 2009 r.
15
Ibidem, s. 11.
Prawa autorskie :: CBKE :: Wszystkie prawa zastrzeżone
4
e–BIULETYN 1/2009
» Anna Burdziak «
terminy realizacji poleceń przelewu przez instytucje finansowe uczestniczące w SEPA
oraz jednolity poziom usług.
Regułami składającymi się na model polecenia przelewu SEPA są:
•
osiągalność na całym obszarze SEPA;
•
uznanie rachunku beneficjenta pełną kwotą przelewu;
•
brak limitu wartości przelewu;
•
określenie maksymalnego czasu rozrachunku;
•
odseparowanie modelu od infrastruktury przetwarzania płatności;
•
identyfikacja rachunku poprzez numery IBAN i BIC;
•
zestaw zasad regulujących płatności odrzucone i zwroty16.
Instrument płatniczy polecenie przelewu SEPA uruchomiono 28 stycznia 2008 r. Do dnia 10
kwietnia uczestnikami tego systemu zostały 4232 banki z obszaru SEPA, w tym 17 banków
z Polski17. W ciągu 9 miesięcy od wdrożenia polecenia przelewu SEPA zrealizowano ponad
400.000 transakcji SEPA o łącznej wartości ponad 3 mld Euro, przy czym ok. 80% to transakcje
otrzymywane przez polskich klientów18.
Model poleceń zapłaty SEPA to model płatności międzybankowych, definiujący wspólny
zestaw zasad i procesów dotyczących poleceń zapłaty w euro. Model określa jednolity poziom
usług oraz ramy czasowe okresów, w których instytucje finansowe uczestniczące w SEPA muszą
pełnić rolę banku dłużnika19.
W ramach projektu SEPA istnieją dwa warianty modelu polecenia zapłaty. Pierwszy z nich
przewiduje udzielenie przez dłużnika zgody na obciążanie rachunku bezpośrednio wierzycielowi,
a w drugim dłużnik przekazuje zgodę bezpośrednio do swojego banku.
Regułami składającymi się na model polecenia zapłaty SEPA są:
•
osiągalność na całym obszarze SEPA;
•
obejmuje płatności w euro zarówno okresowe, jak i jednorazowe;
•
określenie maksymalnego czasu rozrachunku;
•
odseparowanie modelu od infrastruktury przetwarzania płatności;
•
identyfikacja rachunku poprzez numery IBAN i BIC;
16
Jednolity
Obszar
Płatniczy
w
Euro
(SEPA),
Europejski
Bank
Centralny,
http://www.ecb.int/pub/pdf/other/sepa_brochure_2006pl.pdf, s. 20, ostatnia wizyta: 1 lutego 2009 r.
17
D. Duziak, R. Kaszubski, Przelewy SEPA to korzystne rozwiązanie dla konsumentów i przedsiębiorców, Gazeta Prawna z 10
kwietnia
2008r.,
http://biznes.gazetaprawna.pl/artykuly/13310,przelewy_sepa_to_korzystne_rozwiazanie_dla_konsumentow_i_przedsiebiorcow.html,
ostatnia wizyta 1 lutego 2009 r.
18
Informacje za: SEPA Polska, http://www.sepapolska.pl/aktualnosci, ostatnia wizyta: 1 lutego 2009 r.
19
Jednolity
Obszar
Płatniczy
w
Euro
(SEPA),
Europejski
Bank
Centralny,
http://www.ecb.int/pub/pdf/other/sepa_brochure_2006pl.pdf, s. 21, ostatnia wizyta: 1 lutego 2009 r.
Prawa autorskie :: CBKE :: Wszystkie prawa zastrzeżone
5
e–BIULETYN 1/2009
•
» Anna Burdziak «
zestaw zasad regulujących płatności odrzucone i zwroty20.
Opracowane przez Europejską Radę ds. Płatności zasady ramowe płatności kartowych
SEPA znajdują się w dokumencie z 8 marca 2006 r. SEPA Card Framework, Version 2.0 (Cards027/05).
Cechy płatności kartowych SEPA:
•
posiadacze kart płatniczych będą mogli płacić jedną kartą w całej strefie euro (placówki
handlowe mogą jedynie wprowadzić ograniczenia co do akceptowanych marek karty);
•
posiadacze kart będą mogli dokonywać płatności kartowych, a placówki handlowe
otrzymywać je w spójny i jednolity sposób w całej strefie euro;
•
instytucje przetwarzające płatności kartowe będą mogły konkurować między sobą
i oferować swoje usługi w całej strefie euro, co doprowadzi do zwiększenia
konkurencyjności, wiarygodności i oszczędności na rynku przetwarzania płatności
kartowych21.
Nowe modele instrumentów płatności przygotowane przez Europejską Radę ds. Płatności,
poza poleceniem zapłaty, nie zostały uregulowane w dyrektywie 2007/64/WE. Wprowadza ona
jedynie ogólne zasady dotyczące wykonania wszystkich transakcji płatniczych, którymi zgodnie z
definicją legalną zawartą w punkcie 5 artykułu 4 są działania zainicjowane przez płatnika lub
odbiorcę, polegające na lokowaniu, transferze lub wycofaniu środków, niezależnie od rodzaju
pierwotnych zobowiązań między płatnikiem a odbiorcą. W artykule 4 została zamieszczona
definicja polecenia zapłaty, zgodne z którą jest to usługa płatnicza polegająca na obciążeniu
rachunku płatniczego płatnika, w przypadku gdy transakcja płatnicza została zainicjowana przez
odbiorcę na podstawie zgody udzielonej przez płatnika odbiorcy, dostawcy usług płatniczych
odbiorcy lub dostawcy usług płatniczych płatnika. Dyrektywa wprowadza ponadto zamknięty
katalog negatywny wskazujący usługi i instrumenty płatności znajdujące się poza zakresem jej
zastosowania. Zgodnie z art. 3 dyrektywy nie stosuje się m.in. do:
•
transakcji płatniczych dokonywanych wyłącznie gotówką bezpośrednio od płatnika
do odbiorcy bez udziału pośredników;
•
transakcji płatniczych od płatnika do odbiorcy za pośrednictwem agenta handlowego
uprawnionego do prowadzenia negocjacji lub zawierania transakcji sprzedaży
lub zakupu towarów lub świadczenia usług w imieniu płatnika lub odbiorcy;
20
Jednolity
Obszar
Płatniczy
w
Euro
(SEPA),
Europejski
http://www.ecb.int/pub/pdf/other/sepa_brochure_2006pl.pdf, s. 21, ostatnia wizyta: 1 lutego 2009 r.
21
Ibidem, s. 22.
Bank
Centralny,
Prawa autorskie :: CBKE :: Wszystkie prawa zastrzeżone
6
e–BIULETYN 1/2009
•
» Anna Burdziak «
usług, w ramach których gotówka dostarczana jest płatnikowi przez odbiorcę jako część
transakcji płatniczej na wyraźne żądanie użytkownika usług płatniczych tuż przed
wykonaniem transakcji płatniczej polegającej na uiszczeniu płatności za zakup towarów
lub usług;
•
usług świadczonych przez dostawców usług technicznych, wspierających świadczenie
usług płatniczych, jednak bez wchodzenia na jakimkolwiek etapie w posiadanie
przekazywanych środków, włączając w to przetwarzanie i przechowywanie danych,
usługi powiernicze i ochrony prywatności, uwierzytelnianie danych i podmiotów,
technologię informatyczną (IT), dostarczanie sieci informatycznych i komunikacyjnych,
dostarczanie i konserwację terminali i urządzeń do wykonywania usług płatniczych.
Dyrektywa określa również w rozdziale 3 minimalne wymogi, jakie powinna spełniać
umowa ramowa, która zgodnie z art. 4 pkt 12 oznacza umowę o usługę płatniczą, która reguluje
wykonanie indywidualnych i kolejnych transakcji płatniczych w przyszłości i która może zawierać
obowiązek i warunki otwarcia rachunku płatniczego.
Podstawowym celem dyrektywy jest harmonizacja wymogów, które muszą spełnić
niebankowe podmioty świadczące usługi płatnicze. Pozwoli to stworzyć równorzędne warunki dla
wszystkich uczestników rynku i wzrost konkurencyjności rynków krajowych. Dyrektywa określa
również wymogi informacyjne, które będą musiały spełnić wszystkie podmioty oferujące produkty
płatnicze SEPA oraz dotychczasowe krajowe produkty płatnicze. Stwarza ona niezbędne
dla prawidłowego funkcjonowania SEPA ramy prawne ujednolicające zróżnicowane regulacje
obowiązujące w poszczególnych państwach wchodzących w strefę jednolitego obszaru płatności
w euro22.
2. Zakres i kierunki implementacji dyrektywy prawie polskim
Zgodnie z artykułem 94 dyrektywy państwa członkowskie wprowadzają w życie przed
dniem 1 listopada 2009 r. przepisy ustawowe, wykonawcze i administracyjne niezbędne do jej
wykonania. Wdrożeniem dyrektywy do prawa polskiego zajmuje się Grupa robocza ds. usług
płatniczych w Radzie Rozwoju Rynku Finansowego przy Ministerstwie Finansów23 powołana na
podstawie § 6 ust. 2 Zarządzenia Ministra Finansów z dnia 14 września 2006 r. w sprawie
utworzenia Rady Rozwoju Rynku Finansowego24.
22
Ibidem,s. 26.
Materiał informacyjny z IV posiedzenia Rady Rozwoju Rynku Finansowego, 7 lutego 2008
http://www.mofnet.gov.pl/_files_/aktualnoci/2008/02/rrrf_iv_posiedzenie__materiazzy_informacyjne1.pdf?PortalMF=f75736b262b84ba021cb82613be5bc65, s. 10, ostatnia wizyta 1 lutego 2009 r.
24
Dz.Urz. Ministra Finansów z 28 września 2008 r. Nr 11, poz. 80.
23
Prawa autorskie :: CBKE :: Wszystkie prawa zastrzeżone
7
r.,
e–BIULETYN 1/2009
» Anna Burdziak «
Dyrektywa 2007/64/WE stwarza wiele problemów implementacyjnych. Zawiera ona 26
opcji narodowych, które na etapie transpozycji do krajowych porządków prawnych na podstawie
decyzji państw członkowskich mogą zostać włączone, zmodyfikowane lub uregulowane odmiennie.
Wprowadza ona ponadto katalog negatywny usług i instrumentów płatniczych znajdujących się
poza zakresem jej stosowania, co znacznie utrudnia identyfikację wszystkich rodzajów usług
płatniczych objętych regulacją25. Dyrektywa przyjmuje odmienny – kompleksowy i jednolity sposób regulacji usług płatniczych. Z tego powodu ustawodawca będzie musiał znowelizować
obowiązujące obecnie przepisy dotyczące poszczególnych instrumentów płatności i podmiotów je
świadczących. Możliwe jest włączenie zmian wynikających z realizacji idei SEPA do ustawy
o elektronicznych instrumentach płatniczych. Regulacja kart płatniczych musiałaby zostać
poszerzona o pozostałe instrumenty SEPA – polecenie przelewu w euro (zamiast obecnego
przelewu transgranicznego uregulowanego w p.b.) i polecenia zapłaty w euro. Ponadto należałoby
utworzyć osobny rozdział zawierający regulacje dotyczące instytucji płatniczych. Wadą takiego
pomysłu, do czasu przyjęcia przez Polskę wspólnej waluty,
jest zmieszanie regulacji
o rozliczeniach krajowych w złotych i o rozliczeniach w euro. Alternatywą może być
implementacja dyrektywy do krajowego porządku prawnego odrębną ustawą o usługach
płatniczych na jednolitym rynku europejskim i o świadczących je podmiotach. Wadą tego
rozwiązania byłoby jednak powstanie trudnych do usunięcia pól wspólnych z ustawą
o elektronicznych instrumentach płatniczych. Z tego powodu lepszym rozwiązaniem byłoby
wyodrębnienie problematyki kart płatniczych z dotychczasowej ustawy i włączenie jej do nowej
ustawy o usługach płatniczych, w której można by również uregulować zarówno obsługę płatności
w euro, jak i w złotych, a dotychczasowa ustawa dotyczyłaby wtedy pieniądza elektronicznego
i usług bankowości elektronicznej. Kolejną możliwością jest włączenie podstawowych zasad
świadczenia usług bankowości elektronicznej do p.b.26. Kwestią sporną jest wyznaczenie podmiotu
pełniącego rolę właściwego organu nadzoru na gruncie dyrektywy. Z jednej strony może to być
Narodowy Bank Polski, który ma doświadczenie w nadzorowaniu agentów rozliczeniowych,
wydawców kart płatniczych i elektronicznych instrumentów płatności, a z drugiej Komisja Nadzoru
Finansowego, która mogłaby sprawować jednolity nadzór nad wszystkimi kategoriami podmiotów
świadczących usługi płatnicze27.
25
P. Piłat, M. Sawicka, Wdrożenie PSD do prawa krajowego – prace grupy roboczej ds. usług płatniczych przy Ministerstwie
Finansów, http://www.sepapolska.pl/files/M.Sawicka.ppt, ostatnia wizyta 1 lutego 2009 r.
26
Propozycje implementacji dyrektywy przedstawione przez E. Fojcik-Mastalską w prelekcji pt. Kierunki dalszej integracji
polskiego prawa bankowego z prawem UE wygłoszonej podczas Kongresu Prawa Bankowego, Kraków, październik 2007 r.
(materiały pokonferencyjne w druku).
27
P. Piłat, M. Sawicka, Wdrożenie PSD do prawa krajowego...
Prawa autorskie :: CBKE :: Wszystkie prawa zastrzeżone
8