Oświetlenie wewnętrzne

PORADNIK WYKA”CZANIA DOMU
...i wszystko
jasne
fot. Philips
OĂwietlenie
wewnÚtrzne
Ewa Milbert, architekt wnÚtrz
144
BUDUJEMY DOM
BD10_Poradnik.indd 144
ChoÊ lampy wieszamy dopiero w momencie
wprowadzania siÚ i urzÈdzania wnÚtrz, to
duĝo wczeĂniej powinniĂmy pomyĂleÊ o funkcji
oĂwietlenia oraz efekcie lub nastroju wnÚtrz
jaki chcemy dziÚki niemu uzyskaÊ. Dlatego
juĝ na etapie budowy domu powinniĂmy (choÊ
wstÚpnie) zaprojektowaÊ ustawienie mebli
w caïym domu oraz wyznaczyÊ strefy
funkcyjne i dekoracyjne oĂwietlenia.
10/2009
2009-09-15 23:06:33
OĂwietlenie wewnÚtrzne
OĂwietlenie w mieszkaniu peïni dwie funkcje – zadaniowÈ i dekoracyjnÈ. Obie równie waĝne, by zapewniÊ idealne warunki do pracy
i wypoczynku oraz wyczarowaÊ w domu przytulny klimat i podkreĂliÊ
urodÚ wnÚtrza.
Wszystkie pomieszczenia wymagajÈ uwaĝnego zaprojektowania
wielu róĝnych punktów Ăwietlnych.
Na poczÈtek kilka rad
Pozwólcie elektrykowi rozprowadziÊ maksymalnie duĝo kontaktów i punktów oĂwietleniowych – najwyĝej nie wszystkie od razu
wykorzystacie.
Przed otynkowaniem Ăcian zróbcie zdjÚcia dokumentujÈce rozprowadzenie instalacji elektrycznej i zanotujcie odlegïoĂci kabli od
naroĝników.
Nie zapomnijcie o Ăciemniaczach do górnych i bocznych lamp – to
bardzo wygodny sposób na sterowanie natÚĝeniem oĂwietlenia.
Nie rezygnujcie z oĂwietlenia górnego. Nawet jeĂli go nie lubicie
i prawie nigdy nie uĝywacie. Takie oĂwietlenie jest naprawdÚ niezbÚdne przy sprzÈtaniu, a w naszym kraju jest mniej sïonecznych dni
w roku niĝ tych, kiedy potrzebujemy Ăwiatïa sztucznego. Poza tym
niedosyt mocnego, jasnego Ăwiatïa sprzyja jesienno-zimowej depresji.
RozmieĂcie ěródïa Ăwiatïa w kaĝdym kÈcie, jeĂli chcecie powiÚkszyÊ optycznie i rozjaĂniÊ pomieszczenie. SkutecznoĂÊ tego zabiegu
jest wiÚksza niĝ oĂwietlanie pomieszczenia jednÈ lampÈ sufitowÈ
o najwiÚkszej mocy ĝarówek.
Zastosujcie kurtyny Ăwietlne, czyli kilka halogenów umieszczonych pod sufitem (w belce nadproĝowej lub w podciÈgu) i skierowanych w dóï – pozwoli to ukryÊ widok wnÚtrza w gïÚbi.
Ustawcie na parapecie okna zapalonÈ lampkÚ – przechodnie nie
bÚdÈ widzieli domowego wnÚtrza.
Nie obniĝajcie sufitów szczególnie w niezbyt wysokich wnÚtrzach,
po to, aby zamontowaÊ w nich banalne halogeny. Moda na takie zabiegi juĝ minÚïa.
Nie zastÚpujcie wszystkich lamp oĂwietleniem wbudowanym,
ukrytym w konstrukcjach z pïyt gipsowo-kartonowych.
gipsowo kartonowych To rozwiÈzanie tanie i uïatwiajÈce ĝycie, ale pozbawione wdziÚku i stylu jaki moĝe
zapewniÊ piÚkny abaĝur, klosz czy ĝyrandol.
Stosujcie nowoczesne rozwiÈzania: oĂwietlenie ledowe i Ăwietlówki energooszczÚdne. Obecnie produkowane Ăwietlówki kompaktowe
przypominajÈ ksztaïtem tradycyjne ĝarówki, a nie dziwacznie powykrÚcane rurki.
Salon
W salonie spÚdzamy czas, wypoczywajÈc na kanapach, oglÈdajÈc
telewizjÚ lub przyjmujÈc goĂci. Róĝne okazje wymagajÈ kilku
róĝnych ěródeï Ăwiatïa. Moĝe to byÊ 5, a nawet 10 lamp.
Zmiany aranĝacji oĂwietlenia uïatwi moĝliwoĂÊ sterowania
pilotem.
Kiedy czytamy, siedzÈc na kanapie potrzebujemy lampy skierowanej w dóï, na gazetÚ czy ksiÈĝkÚ, ale pokój nie powinien tonÈÊ
w mroku. Druga lampa powinna rozĂwietlaÊ chociaĝ kÈt pokoju
wokóï nas.
Podczas oglÈdania telewizji konieczne jest wïÈczenie lampki za
telewizorem, zïagodzimy w ten sposób kontrasty Ăwiatïa, a wzrok
bÚdzie siÚ mniej mÚczyï. Moĝe to byÊ halogen wmontowany w póïkÚ nad TV albo wÈĝ diodowy ukryty we wnÚce. Pokój powinno
rozĂwietlaÊ delikatnie jeszcze inne ěródïo Ăwiatïa nieodbijajÈce siÚ
w ekranie np. reflektorki na regale, na którym stoi telewizor lub
lampka ustawiona na komodzie na tej samej Ăcianie.
Odpowiedniego oĂwietlenia wymaga takĝe kanapa. Doskonaïa
do tego jest lampa wiszÈca nad stolikiem kawowym stojÈcym przy
kanapie. Daje jasne, rozproszone Ăwiatïo, dobrze oĂwietlajÈc siedzÈce
na kanapie osoby.
Nie zapominajmy o oĂwietleniu dekoracyjnym – ĂwiecÈcych
kinkietach, oĂwietlajÈcych obrazy na Ăcianie i nastrojowym – niskich
lampach ustawionych na podïodze.
Jadalnia
Najwaĝniejszym miejscem w tym pomieszczenie jest stóï, warto
poĂwiÚciÊ mu nieco uwagi.
ObowiÈzkowo lampa nad stoïem, a jeĂli jest dïugi to dwie. LampÚ
wieszamy 50–60 cm nad stoïem, tak by nie oĂlepiaïa siedzÈcych przy
nim osób. Najlepiej wyposaĝyÊ jÈ w mlecznÈ ĝarówkÚ, bo w ciepïym
krÚgu Ăwiatïa czujemy siÚ bezpiecznie i rodzinnie.
O¥WIETLENIE SALONU
BUDUJEMY DOM
BD10_Poradnik.indd 145
10/2009
145
2009-09-16 15:34:46
PORADNIK WYKA”CZANIA DOMU
W pobliĝu stoïu, na komodach lub kredensie ustawmy maïe kameralne lampki wzmacniajÈce nastrój, kiedy na stole zapïonÈ Ăwiece,
a górne lampy zgasnÈ.
WïaĂnie w jadalni sprawdza siÚ Ăwietnie „trick” z lampkÈ za firankÈ
– z ulicy nie bÚdzie widaÊ biesiadników.
Za „kurtynÈ ĂwietlnÈ” ukryjemy przed oczami naszych goĂci kuchniÚ, szczególnie jeĂli jest poïÈczona z jadalniÈ. OczywiĂcie w kuchni
nie wïÈczamy mocnego Ăwiatïa.
Kuchnia
To najczÚĂciej uĝytkowane pomieszczenie w domu. Tutaj gotujemy
i jadamy na co dzieñ, wpadamy na chwilÚ po napoje i przekÈski.
Przesiadujemy przy stole z wieczornÈ herbatkÈ na pogaduchach.
Wiele moĝliwoĂci aranĝacji da kombinacja Ăwiatïa zadaniowego,
ogólnego i dekoracyjnego. Moĝna uĝywaÊ je wszystkie razem lub
osobno.
RzÚsiĂcie oĂwietlamy kuchniÚ do sprzÈtania, czyli niezbÚdna
jest górna lampa wiszÈca lub plafon. Górne oĂwietlenie wïÈczmy
teĝ, wchodzÈc do kuchni na chwilÚ, bo tak jest najwygodniej,
wïÈcznik zamontujmy przy drzwiach.
Przy kolacji oĂwietlmy stóï lampÈ zawieszonÈ bezpoĂrednio
nad nim, ale dodatkowo dla nastroju zamontujmy boczne Ăwiatïo
np. reflektorki przy regaïach z zastawÈ, halogeny wewnÈtrz przeszklonych witryn, czy lampkÚ ustawionÈ na kredensie.
Do pracy przy blacie kuchennym potrzebujemy dobrego oĂwietlenia funkcyjnego, zamontowanego pod szafkami wiszÈcymi,
bo Ăwiatïo z lampy górnej zawsze mamy za plecami. JeĂli nie
przebudujemy szafek wiszÈcych, to zdecydujmy siÚ na reflektorki
montowane do pojedynczej póïki lub przygotujmy punkty Ăwietlne na Ăcianie (kinkiety lub listwy z regulowanymi, kierunkowymi
reflektorkami). JeĂli naszym gïównym blatem roboczym jest
miejsce pod oknem (za dnia znakomicie oĂwietlone Ăwiatïem
sïonecznym), to po zmroku musimy zapewniÊ sobie oĂwietlenie
sztuczne. Po obu stronach okna moĝna zamocowaÊ dwa punktowe
reflektorki lub trzy lampki zwisajÈce z sufitu na dïugich kablach
(umoĝliwiajÈce otwarcie okna). Moĝna teĝ dobudowaÊ nad oknem
gzyms lub póïki z pïyt gipsowo-kartonowych i ulokowaÊ w nich
kilka oprawek z halogenami lub zwykïymi ĝarówkami.
Pïyta kuchenna nie wymaga dodatkowego oĂwietlenia, bo okap
nad niÈ zawieszony ma swoje lampki, dziÚki którym garnki sÈ
doskonale oĂwietlone.
Warto zamontowaÊ oĂwietlenie we wszystkich zamykanych
szafkach oraz w szufladach. Uïatwi to nam odnalezienie potrzebnego sprzÚtu lub produktu. Lampki wïÈczajÈ siÚ po otwarciu
drzwiczek czy wysuniÚciu szuflady.
Sypialnia
Na ogóï nie wymaga intensywnego Ăwiatïa, a jedynie nastrojowe
wyciszajÈce.
Lampki na szafkach nocnych wystarczÈ, by oĂwietliÊ ïóĝko, zerknÈÊ
na budzik, ale nie zapewniÈ odpowiedniego Ăwiatïa do czytania
w ïóĝku. Nad zagïówkiem, 50 cm nad gïowÈ osoby póïleĝÈcej warto
umieĂciÊ reflektor z moĝliwoĂciÈ ustawienia kierunku padania Ăwiatïa
na ksiÈĝkÚ. W ten sposób Ăwiatïo nie biedzie przeszkadzaïo innej
osobie. WyïÈczniki powinny byÊ zamontowane w w zasiÚgu rÚki, by
nie trzeba byïo wstawaÊ z ïóĝka.
Nie radzÚ wieszaÊ ciÚĝkiego ĝyrandola nad ïóĝkiem, podĂwiadomie
bÚdziemy czuÊ siÚ przytïoczeni jego masywnoĂciÈ. OczywiĂcie górne
Ăwiatïo jest przydatne, ale niech bÚdzie poza strefÈ ïóĝka, a jeĂli to nie
moĝliwe zamontujmy plafon lub lampÚ z tkaniny (np. kwadratowy
ekran rozpiÚty miÚdzy czterema haczykami ze sprÚĝynkami i zamaskowanym ěródïem Ăwiatïa).
Tuĝ przed szafÈ, w suficie: w listwie lub dobudowanym gzymsie
umieĂcimy kilka drobnych reflektorków. UïatwiÈ odnalezienie
ubrañ, wiszÈcych w gïÚbi mebla. Takie oĂwietlenie moĝna traktowaÊ równieĝ jako dekoracyjne. OĂwietlone drewniane drzwi szafy
ocieplÈ wnÚtrze.
Duĝe lustro, w którym oceniamy efekt doboru stroju uzupeïnijmy
dwoma kinkietami, zamontowanymi po jego bokach. Nie umieszczajmy ěródïa Ăwiatïa nad lustrem, bo wtedy oĂwietlamy tylko
O¥WIETLENIE KUCHNI I JADALNI
146
BUDUJEMY DOM
BD10_Poradnik.indd 146
10/2009
2009-09-16 15:35:08
OĂwietlenie wewnÚtrzne
czubek gïowy i powodujemy powstawanie upiornych cieni na twarzy.
PamiÚtajmy, ĝe korzystne Ăwiatïo dajÈ mleczne, szklane klosze niwelujÈce kontrasty. Ta sama zasada dotyczy oĂwietlenia toaletki i luster
w ïazience.
Nastrojowe Ăwiatïo w sypialni zapewniÈ kameralne lampki o niezbyt mocnym Ăwietle, ustawione nisko, najlepiej na podïodze. Nie bÚdÈ
raziÊ osób ĂpiÈcych lub leĝÈcych w ïóĝku. Tak zwane Ăwiatïo nocne,
przyda siÚ równieĝ w pokojach maïych dzieci oraz osób wstajÈcych
w nocy do toalety.
Hol, korytarz,
przedpokój, schody
Gdy wchodzimy do domu ciepïe górne oĂwietlenie od razu robi miïÈ
atmosferÚ, jednak potrzebne sÈ dodatkowe punkty Ăwietlne, by uïatwiÊ
korzystanie z ustawionych tu sprzÚtów.
Lustro czy szafÚ oĂwietlmy podobnie jak w sypialni, a górne
Ăwiatïo zamontujmy tak, by byïo rozproszone i oĂwietlaïo caïÈ
powierzchniÚ holu. Znowu przestrzegam przed halogenami
ĂwiecÈcymi wiÈzkÈ Ăwiatïa o doĂÊ maïym rozproszeniu. JeĂli na
dodatek przedpokój jest niezbyt wysoki, to bÚdziemy naraĝeni
na wyraěnie odczuwalne ciepïo z halogenu padajÈce na czubek
gïowy.
WÈskie dïugie korytarze poszerzymy optycznie, kierujÈc snop
Ăwiatïa na Ăciany, nie na podïogÚ.
Nie zapomnijmy o zamontowaniu schodowych lub krzyĝowych
wyïÈczników w tych pomieszczeniach. Bardzo uïatwiajÈ one
ĝycie, omówcie to szczegóïowo z elektrykiem, a moĝe zastosujecie
fotokomórki reagujÈce na ruch. Fotokomórka wïÈczy oĂwietlenie
na schodach na okreĂlony czas, jeĂli tylko na pierwszym schodku
postawimy stopÚ.
Oprócz lampy górnej, kinkietów lub reflektorków przy lustrze, warto zainstalowaÊ wodoszczelne i paroszczelne oĂwietlenie nad kabinÈ
prysznicowÈ.
Delikatne, nastrojowe oĂwietlenie aranĝacyjne w okolicach wanny
(np. sÈczÈce siÚ zza obniĝonego sufitu) przyda siÚ przy relaksacyjnej
kÈpieli. Bardzo przyÊmione, diodowe oĂwietlenie ukryte przed
wzrokiem jest super rozwiÈzaniem dla dzieci i osób nielubiÈcych siÚ
rozbudzaÊ podczas nocnego korzystania z toalety. Takie oĂwietlenie
moĝe byÊ zainstalowane np. pod obudowÈ wanny w formie minilampki z diodÈ ĂwiecÈcÈ siÚ stale.
Pokój do pracy
NiewïaĂciwe oĂwietlenie biurka moĝe wpïywaÊ na szybsze zmÚczenie,
bóle gïowy, oczu, pogorszenie koncentracji. W naszej strefie geograficznej, poza okresem letnim, iloĂÊ Ăwiatïa dziennego bardzo maïa.
CzÚsto nawet w ciÈgu dnia musimy doĂwietliÊ sztucznym Ăwiatïem
miejsce nauki czy pracy.
Lampka na biurku powinna oĂwietlaÊ równomiernie caïy blat,
nie oĂlepiajÈc osoby pracujÈcej. Warto wyposaĝyÊ jÈ w ěródïo
Ăwiatïa, dajÈce ciepïÈ barwÚ, pozwoli to pracowaÊ dïuĝej bez
zmÚczenia wzroku.
JeĂli pracujemy przy komputerze, zadbajmy, by w monitorze nie
odbijaïa siÚ lampa lub Ăwiatïo sïoneczne (zamontujmy ĝaluzje lub
rolety).
W pokoju do pracy, oprócz lampki biurkowej, powinna siÚ
ĂwieciÊ lampa górna (o niewielkiej mocy), która zmniejszy niekorzystny dla wzroku kontrast Ăwiatïa i cienia. Moĝna jÈ zastÈpiÊ
kinkietem lub lampÈ podïogowÈ (obie z mlecznymi, niezbyt
mocnymi ĝarówkami).
Pomieszczenie gospodarcze
’azienka i WC
Szczególnej uwagi wymaga przestrzeñ wokóï lustra. Warto równieĝ
pamiÚtaÊ, ĝe wszystkie oprawy oĂwietleniowe montowane w ïazience
powinny byÊ wodoszczelne.
OĂwietlenie peïni tu funkcje zadaniowe, musi byÊ bezpieczne i wygodnie umieszczone, np. w niskich piwnicach nie na suficie tylko na
Ăcianach. W pralni i suszarni podobnie, lepiej nie montowaÊ nic na
suficie, aby zostawiÊ miejsce na montaĝ suszarki.
O¥WIETLENIE SYPIALNI
BUDUJEMY DOM
BD10_Poradnik.indd 147
10/2009
147
2009-09-16 21:50:09