Pobierz - fizjoterapeutom.pl

www.pandm.org
Kinezyterapia w przypadkach bólów odcinka lędźwiowo-krzyżowego kręgosłupa.
Najczęstsze przyczyny bólów w odcinku lędźwiowo-krzyżowym:
Zmiany zwyrodnieniowe w okolicy otworów międzykręgowych i stawów
międzykręgowych.
Przepuklina jądra miażdżystego, wywołana zwykle gwałtownym ruchem, ma także
swój początek w procesie zwyrodnieniowym w tworzącym się w obrębie krążka
międzykręgowego, spowodowane niedostatecznym odżywieniem krążka.
Czynniki przyśpieszające powstawanie zmian zwyrodnieniowych:
Urazy, mikrourazy
Zakażenia
Zmiany zapalne
Zaburzenia statystyki kręgosłupa z powodu dysproporcji siły zginaczy i prostowników
kręgosłupa np: w nadmiernej otyłości lub zmianie fizjologicznych krzywizn
kręgosłupa
Wady rozwojowe
We wszystkich tych schorzeniach dochodzi do konfliktu korzeniowo-dyskowego lub
korzeniowo-kręgowego. Korzeń uciśnięty bezpośrednio przez wypadnięte jądro miażdżyste,
wyrośl kostną lub w zwężonych otworach międzykręgowych odpowiada reakcją zapalną
prowadzącą do wystąpienia objawów bólowych. Ucisk na korzenie w odcinku lędźwiowym
może powodować bóle promieniujące od okolicy lędźwiowej i pośladka wzdłuż kończyny
dolnej stopy (uciśnięty nerw strzałkowy i piszczelowy).
Fizjoterapeuta przed przystąpieniem do ćwiczeń powinien przeprowadzić badania
oceniające:
1) Ruchomość kręgosłupa przez przeprowadzenie:
o Test „palce – podłoga” w skłonie w przód i w skłonach na boki
o Testu Schobera
2) Siły mięśniowej brzucha za pomocą testu Lovetta
3) Krzywizn kręgosłupa w płaszczyźnie strzałkowej i czołowej
4) Stanu napięcia mięśni przykręgosłupowych
5) Objaw Lasequa ( występowanie bólu podczas unoszenia ku górze kończyny dolnej
wyprostowanej w stawie kolanowym)
Metodyka kinezyterapii:
Stosując test „dyskowy” stwierdza się u większości chorych: osłabienie mm. brzucha,
prostowników biodra i zginaczy goleni ( w wyniku oszczędzania bolącej kończyny podczas
chodu oraz stania – często zmniejszony obwód pośladkowy i golenia po stronie chorej) oraz
zwiększenie napięcia mm. grzbietu.
Plan kinezyterapii zespołów bólowych dolnego odcinka kręgosłupa obejmuje:
a) Rozluźnienie mm. grzbietu (przy zmniejszonej lordozie lędźwiowej)
b) Wzmocnienie mm. brzucha
c) Wzmocnienie mm. zginaczy goleni i prostowników biodra (mm. pośladkowych)
1
www.pandm.org
III GRUPY TERAPEUTYCZNE
I – z zespołem ostrych dolegliwości bólowych
Charakterystyka:
• Stały, silny ból ograniczający lub uniemożliwiający lokomocję
• Duża dewiacja kręgosłupa, mały kąt Lasequa, zaburzenia odruchów ścięgnistych i czucia
• Chorego obowiązuje leżenie spoczynkowe na łóżku ortopedycznym w indywidualnie
dobranej pozycji wyjściowej, relaksacyjnej najczęściej z kk. dolnymi ugiętymi
• Leczenie farmakologiczne chorego lekami przeciwbólowymi, przeciwzapalnymi oraz
obniżającymi napięcie mięśniowe
Kinezyterapia:
Ćwiczenia izometryczne mm. brzucha sterowane górą oraz przez ucisk na powłoki
brzucha – wykonywane najczęściej w pozycji relaksacyjnej tzn z ugiętymi kk. dolnymi –
pozycja ta znosi lordozę lędźwiową, zwiększa przestrzenie międzykręgowe, odciąża
korzenie nerwowe. Wykonuje się 2-3 razy dziennie po ok. 15 min.
II – z podostrym zespołem odruchowo-bólowym
Kwalifikują się chorzy z grupy pierwszej po ustąpieniu ostrych bólów spoczynkowych.
Kinezyterapia:
Włącza się ćwiczenia rozluźniające mm. grzbietu.
Masaż wodny wirowy oraz zabiegi fizykalne.
Wyciągi:
Wyciąg pulsacyjny – działa na zasadzie powolnego zwiększania i zmniejszania obciążenia.
Chory leży na plecach, kończyny ugięte w st. kolanowych i biodrowych, dwa pasy – jeden na
klatce piersiowej, drugi - na biodrach. Silnik elektryczny rozsuwa dwie płaszczyzny, na
których leży chory. Czas trwania – 20 min. Wielkość siły:(15-20 kg). Wpływa na zwiększenie
przestrzeni międzykręgowych oraz rozluźnienie mm. przykręgosłupowych.
Wyciąg krzesełkowy – nie wymaga siły z zewnątrz, chory oparty na łopatkach i
ustabilizowanych na specjalnym podparciu goleniach. Kręgosłup w pozycji antylordotycznej
jest zawieszony nad stołem. Zmniejsza bóle i jest akceptowany przez większość chorych. Nie
obciąża układu krążenia. Czas trwania – 30 minut. Minusem jest drętwienie nóg z powodu
ucisku pasów stabilizujących golenie.
Wyciąg grawitacyjny – wykorzystuje siłę ciężkości tułowia. Chory leży na stole
pionizacyjnym, jest przymocowany za pomocą pasa biodrowego. Stosowanie wyciągu
zaczyna się od kąta nachylenia stołu 30○ przez 30 minut, zwiększając stopniowo do 50-60○
przez 30 minut. Stosujemy u chorych z wydolnym układem krążenia, prawidłowym
ciśnieniem na ogół u ludzi poniżej 45 roku życia. Wyciąg ten oprócz rozluźnienia,
zwiększenia przestrzeni międzykręgowych – daje możliwość ćwiczenia w czasie trakcji.
III – z zespołem o przebiegu przewlekłym
2
www.pandm.org
U chorych oprócz zabiegów fizykalnych, wyciągów i ćwiczeń w czasie wyciągu stosuje się
ćwiczenia indywidualne w odpowiednio dobranych pozycjach wyjściowych w celu
zwiększenia siły mm. brzucha, prostowników stawów biodrowych i zginaczy goleni.
Ćwiczenia te prowadzi się w 3 podstawowych pozycjach wyjściowych:
o Klęku podpartego (max rozciągniecie mm. grzbietu, zmniejszenie lordozy, pozycja
bezpieczna)
o Leżąc tyłem
o Leżąc na boku
Stosujemy również ćwiczenia w wodzie, które dają doskonałe rozluźnienie oraz dodatkowe
możliwości wzmocnienia mm. brzucha. Do ćwiczeń w wodzie kieruje się chorego w
momencie, kiedy bez zwiększenia bólów mogą przejść do pozycji siedzącej na wózku. Poza
masażem wirowym stosuje się ćwiczenia relaksacyjne i rozluźniające w basenie oraz
ćwiczenia wzmacniające poszczególne mięśnie.
Pozycja relaksacyjna w wodzie zapewnia pełne rozluźnienie i rozciąganie mięśni grzbietu,
przy prawie całkowitym odciążeniu. Ułożenie kół gumowych pod głową i pod zgięte w st.
kolanowym i biodrowym kończyny dolne stwarza sytuacje podobną jak w wyciągu
krzesełkowym. Czas przebywania w pozycji relaksacyjnej – 15-20 minut. Temp. wody 36○.
Zalecane jest również pływanie na plecach.
Obowiązuje zasada niewywoływania lub pogłębiania bólu podczas ćwiczeń!!!
Bibliografia:
Zembaty & Waiss - Fizjoterapia
3