Wdra¿anie dyrektyw Wspólnot Europejskich

BEZPIECZEÑSTWO PRACY 4/2001
Wdra¿anie dyrektyw Wspólnot Europejskich
dotycz¹cych bezpieczeñstwa i higieny pracy do prawa francuskiego (4)
Z cyklu artyku³ów, które ukaza³y siê w kolejnych numerach „Bezpieczeñstwa Pracy”, dotycz¹cych wdra¿ania
dyrektyw socjalnych UE we Francji wynika, ¿e:
– transpozycja ich postanowieñ do prawodawstwa francuskiego odby³a siê w œcis³ym powi¹zaniu z dotychczasowymi uregulowaniami prawnymi,
– w procesie transpozycji i wdra¿ania postanowieñ tych dyrektyw partnersko wspó³uczestniczy³y ministerstwa, a zw³aszcza Ministerstwo Pracy, inspekcja pracy, kasy chorych, urzêdy centralne, np. Urz¹d ds. Zapobiegania Ryzyku, instytuty naukowe, stowarzyszenia techniczne, organizacje zawodowe pracodawców, placówki nauczania zawodowego i partnerzy spo³eczni,
– transpozycja i wdra¿anie ka¿dej z dyrektyw by³y przedmiotem kampanii informacyjnej uwra¿liwiaj¹cej i
przybli¿aj¹cej nowe przepisy s³u¿bom prewencji i pracodawcom oraz szeroko zakrojonych szkoleñ,
– wprowadzanie nowych przepisów znacznie u³atwia³y przygotowane specjalnie w tym celu przewodniki i inne
dokumenty techniczne,
– po¿yczki finansowe dla przedsiêbiorstw realizuj¹cych plany dostosowania siê do nowych przepisów, np.
dotycz¹cych u¿ytkowanych maszyn, umarzane w znacznej czêœci po ich zrealizowaniu, pozytywnie i mobilizuj¹co wp³ynê³y na wdro¿enie tych nowych przepisów.
Ocena wdro¿enia
dyrektywy 90/269/EWG
w sprawie minimalnych wymagañ
zdrowia i bezpieczeñstwa
podczas rêcznego przemieszczania
ciê¿arów w przypadku mo¿liwoœci
wyst¹pienia zagro¿enia, zw³aszcza
urazów krêgos³upa u pracowników
Dyrektywa 90/269/EWG jest czwart¹
dyrektyw¹ szczegó³ow¹ w rozumieniu art.
16 pkt 1 dyrektywy 89/391/EWG, tj. tzw.
dyrektywy ramowej. TreϾ tej dyrektywy
koncentruje siê na wstêpnej ocenie ryzyka. Podejœcie to doskonale wpisuje siê w
kadr zapobiegania ryzyku, które rozci¹ga siê na wszystkie aspekty pracy, bez
wzglêdu na to, czy przemieszczanie ciê¿arów jest g³ównym zadaniem danego
pracownika, czy te¿ nie. Podstawowym
obowi¹zkiem pracodawcy w tym zakresie jest sprawdzenie, czy istnieje mo¿liwoœæ unikniêcia rêcznego przemieszczania ciê¿arów. Jeœli nie jest to mo¿liwe,
pracodawca powinien d¹¿yæ do zmniejszenia wysi³ku fizycznego pracownika i
zredukowania do minimum ryzyka. Mo¿na tego dokonaæ stosuj¹c mechanizacjê
procesu lub – jeœli nie jest to mo¿liwe –
podejmuj¹c œrodki organizacyjne na stanowisku pracy.
We Francji rêczne prace transportowe
powoduj¹ oko³o 1/3 wypadków przy pra-
14
cy. Stanowi to 26% wypadków powoduj¹cych absencjê chorobow¹ i 28% ogólnej liczby dni niezdolnoœci do pracy. Prace te stanowi¹ przyczynê 67% przypadków chorób zawodowych (choroby zwi¹zane ze stawami ³okciowymi, kolanowymi, ramionami oraz lumbago). Pracownikami nara¿onymi na choroby zwi¹zane
z rêcznym przemieszczaniem ciê¿arów s¹
osoby zatrudnione w przemyœle spo¿ywczym (przede wszystkim przy rozbiorze
miêsa), us³ugach, osoby obs³uguj¹ce komputery i zatrudnione jako kasjerki w supermarketach.
Transpozycja dyrektywy Rady 90/269/
EWG z dnia 29 maja 1990 r. w sprawie
minimalnych wymagañ zdrowia i bezpieczeñstwa podczas rêcznego przemieszczania ciê¿arów w przypadku mo¿liwoœci wyst¹pienia zagro¿enia, zw³aszcza
urazów krêgos³upa u pracowników, zosta³a dokonana dekretem nr 92-958 z 3
wrzeœnia 1992 r. Dekret wszed³ w ¿ycie
1 stycznia 1993 r. i znajduje siê w Kodeksie pracy.
Ten pierwszy akt zosta³ uzupe³niony
rozporz¹dzeniem z dnia 29 stycznia
1993 r. dotycz¹cym czynników ryzyka,
które nale¿y wzi¹æ pod uwagê przy przeprowadzeniu wstêpnej oceny organizacji
stanowisk pracy zwi¹zanych z rêcznym
przemieszczaniem ciê¿arów. Rozporz¹dzenie z dnia 15 czerwca 1993 r. okreœla³o wskazówki dla lekarzy medycyny pra-
cy w dziedzinie oceny ryzyka i organizacji stanowisk pracy, na których odbywa
siê rêczne przemieszczanie ³adunków.
Przyjêto logikê opart¹ na zasadzie unikania rêcznego przemieszczania ³adunków.
Wczeœniejsze podejœcie do tej kwestii
polega³o na ustanowieniu limitów (58 kg),
powy¿ej których przenoszenie ciê¿arów
wymaga³o zgody lekarza, jak równie¿
ustanowienia obci¹¿enia maksymalnego
(105 kg). Nowe przepisy inaczej ujmuj¹
tê kwestiê: k³ad¹ nacisk na akceptacjê
rêcznego przemieszczania ³adunków wy³¹cznie w sytuacji, w której nie ma innego wyboru.
Przyjêcie takiego rozwi¹zania budzi
w¹tpliwoœci je¿eli uwzglêdni siê fakt, ¿e
Francja (podobnie jak Polska) ratyfikowa³a w 1973 r. Konwencjê MOP nr 127
dotycz¹c¹ rêcznego przemieszczania
maksymalnego ciê¿aru przez jednego pracownika, której art. 3 stanowi, ¿e ...Nie
mo¿e byæ wymagany lub dozwolony rêczny transport przez jednego pracownika ³adunku, którego masa mog³aby szkodziæ
zdrowiu lub groziæ niebezpieczeñstwem
pracownikowi. W ust. 14 Zalecenia nr 128
do tej Konwencji stwierdza siê, ¿e Gdy
maksymalny ciê¿ar ³adunków, które mog¹
byæ transportowane rêcznie przez jednego doros³ego pracownika-mê¿czyznê przekracza 55 kg, nale¿y mo¿liwie jak najszybciej podj¹æ œrodki w celu obni¿enia maksymalnego ciê¿aru do tego poziomu.
W prawie francuskim istniej¹ przepisy ograniczaj¹ce rêczne prace transportowe dla kobiet i osób niepe³noletnich.
Badania przeprowadzone w tym zakresie
wœród wybranych pracodawców, pracowników (cz³onkowie komitetu higieny, bezpieczeñstwa i warunków pracy) i lekarzy
medycyny pracy wykaza³y zró¿nicowane ich podejœcie do tej sprawy. W badanych przedsiêbiorstwach (prawie po³owie) – 71% za³ogi uwa¿a³a, ¿e ten problem ich dotyczy, podczas gdy tylko
32,6% pracodawców podziela³o ich zdanie.
BEZPIECZEÑSTWO PRACY 4/2001
mgr in¿. KRYSTYNA ZAKRZEWSKA-SZCZEPAÑSKA
mgr MA£GORZATA KUROWSKA
Ministerstwo Pracy i Polityki Spo³ecznej
Sektory najbardziej nara¿one na wypadkowoœæ z powodu rêcznego przemieszczania ciê¿arów to budownictwo,
handel hurtowy i detaliczny oraz szpitalnictwo. 31% wypadków, zwi¹zanych z
przemieszczaniem ciê¿arów zdarzy³o siê
w przedsiêbiorstwach zatrudniaj¹cych
miêdzy 50–199 pracowników, a 29% –
w przedsiêbiorstwach zatrudniaj¹cych
10–49 pracowników. W 61% przypadkach wypadek mia³ miejsce podczas rêcznego przemieszczania ³adunków. W 55%
– mia³o to miejsce na budowach lub w produkcji. Jedna czwarta ofiar wypadków –
to pracownicy magazynów i transportu.
Ankieta wykaza³a, ¿e 43% wypadków
zdarza siê tam, gdzie rêczne przemieszczanie ciê¿arów jest codzienn¹ praktyk¹.
Ankieta prowadzona od 1994 r. wykazuje równie¿, ¿e tylko po³owa badanych zna
przepisy w tym zakresie. Nie zna ich a¿
70% pracowników i 60% pracodawców.
Za to zna je a¿ 93% lekarzy medycyny
pracy. Im mniejsze przedsiêbiorstwo, tym
wiêksza niewiedza na ten temat.
Kierownictwo zak³adów uwa¿a, ¿e
otrzymuje od lekarzy medycyny pracy
niewystarczaj¹ce informacje na temat zagro¿eñ zwi¹zanych z przemieszczaniem
ciê¿arów. Niestety, szwankuje te¿ regularne wype³nianie przez przedsiêbiorstwa
karty zagro¿eñ i sposobów zapobiegania.
Rozpowszechnianie informacji na ten temat odbywa siê g³ównie poprzez komitety higieny, bezpieczeñstwa i warunków
pracy. Natomiast w ma³ych zak³adach informacji na ten temat udzielaj¹ lekarze
podczas obowi¹zkowych badañ pracowników.
Ocena ryzyka przeprowadzana jest
g³ównie w œrednich i du¿ych przedsiêbiorstwach, natomiast praktycznie nie istnieje w ma³ych zak³adach. W 30% przypadków ocena taka jest inicjowana przez lekarzy medycyny pracy. Nale¿y równie¿
zauwa¿yæ, ¿e wielokrotnie zdarzaj¹ siê
rozbie¿ne opinie na ten temat; pracodawca twierdzi, ¿e dokona³ odpowiedniej oce-
ny, natomiast inspektor pracy i lekarz
medycyny pracy s¹ przeciwnego zdania.
Sytuacja w tym zakresie jest o wiele
trudniejsza w ma³ych i œrednich przedsiêbiorstwach, zw³aszcza w zak³adach nie
posiadaj¹cych struktur przedstawicielskich dla pracowników. Sonda¿ wskazuje, ¿e 80% przedsiêbiorstw powy¿ej 100
pracowników polepszy³o warunki pracy
na stanowiskach i w miejscach pracy.
Mia³o to miejsce zw³aszcza tam, gdzie
zdarzy³ siê wypadek i gdzie praca polega³a na przemieszczaniu bardzo ciê¿kich
³adunków.
Na dzieñ dzisiejszy doœæ trudno jest tu
wyci¹gaæ jednoznaczne wnioski, poniewa¿ nawet jeœli obserwuje siê znaczne
zmniejszenie ciê¿kich wypadków zwi¹zanych z przemieszczaniem ciê¿arów, to
przecie¿ maj¹ na to wp³yw równie¿ inne,
ekonomiczne i spo³eczne czynniki.
Wp³yw wdro¿enia dyrektywy na wydajnoœæ pracy jest widoczny, zw³aszcza
w du¿ych przedsiêbiorstwach, które mog³y zainwestowaæ w automatyzacjê narzêdzi pracy i w poprawê warunków na stanowiskach pracy, co jednak poci¹gnê³o za
sob¹ likwidacjê wielu stanowisk pracy i
by³o negatywnie postrzegane przez pracowników. Nale¿y wykazaæ du¿¹ powœci¹gliwoœæ w stosunku do tych pierwszych wyników. Badania objê³y niewielk¹ liczbê przedsiêbiorstw, a przepisy s¹
zbyt nowe, by ju¿ teraz móc wyci¹gaæ
ostateczne wnioski na ten temat.
Z Funduszu Poprawy Warunków Pracy finansowane s¹ nowatorskie dzia³ania
pracodawców maj¹ce na celu mechanizacjê prac transportowych.
INRS opracowa³ metodê analizy ryzyka zwi¹zanego z rêcznym przemieszczaniem ciê¿arów. Ponadto prowadzi³ sta¿e
szkoleniowe (Czynnoœci i pozycje przy
pracy) dotycz¹ce zachowania w³aœciwych
(ergonomicznych) pozycji przy pracach
transportowych. Zaczêto równie¿ (chocia¿ nie masowo) zatrudniaæ ergonomistów w s³u¿bie medycyny pracy.
Ocena wdro¿enia
dyrektywy 89/656/EWG
o minimalnych wymaganiach
bezpieczeñstwa i ochrony zdrowia
dotycz¹cych stosowania
przez pracowników œrodków ochrony
indywidualnej w miejscu pracy
Postanowienia transponuj¹ce art. 2
dyrektywy Rady 89/656/EWG z 30 listopada 1989 r. dotycz¹ wszystkich zak³adów pracy.
Zakres postanowieñ prawa francuskiego jest szerszy ni¿ dyrektywa i dotyczy:
– odzie¿y roboczej stosowanej w przypadku prac szczególnie brudz¹cych, gdzie
przyjêto takie same zasady, jak w przypadku œrodków ochrony indywidualnej,
– wyposa¿enia sportowego u¿ywanego w wielu dyscyplinach (np. kaski do
jazdy konnej i na rowerze, aparaty oddechowe dla nurków itp.).
Niektóre odstêpstwa dotycz¹ wyposa¿enia pracownika, które nie s¹ œrodkami
ochrony indywidualnej, m.in.:
– zwyk³e ubrania i kombinezony do
pracy,
– sprzêt do samoobrony lub odstraszaj¹cy,
– aparaty przenoœne s³u¿¹ce do wykrywania i sygnalizowania ró¿nego rodzaju
ryzyka i niedogodnoœci.
Inne odstêpstwa dotycz¹ce œrodków
ochrony indywidualnej, których nie okreœli³a dyrektywa to œrodki ochrony indywidualnej dla: ratowników, ¿o³nierzy i policjantów, transportu drogowego, sportu.
Transpozycja art. 3 omawianej dyrektywy zosta³a dokonana w Kodeksie pracy, który stanowi, ¿e zapewnienie œrodków ochrony indywidualnej jest obowi¹zkowe wówczas, gdy udostêpnione œrodki
dotycz¹ce zagospodarowania, wyposa¿enia oraz organizacji pracy s¹ niewystarczaj¹ce dla unikniêcia ró¿nego rodzaju
ryzyka.
Przed transpozycj¹ art. 4 dyrektywy
15
BEZPIECZEÑSTWO PRACY 4/2001
Wdra¿anie dyrektyw Wspólnot Europejskich...
89/656/EWG, przepisy francuskie nie zawiera³y ogólnych zasad okreœlaj¹cych
obowi¹zki pracodawcy dotycz¹ce stosowania œrodków ochrony indywidualnej.
Postanowienia dyrektywy w sprawie obowi¹zków pracodawców zosta³y przeniesione bezpoœrednio do Kodeksu pracy. W
pewnych przypadkach Kodeks pracy
wykracza poza minimalne postanowienia
dyrektywy; dotyczy to np. obowi¹zku
okresowego sprawdzania pewnych œrodków ochrony indywidualnej, jak:
– œrodki ochrony indywidualnej przed
spadaniem z wysokoœci,
– aparaty s³u¿¹ce do oddychania podczas ewakuacji,
– filtry przeciwgazowe.
Postanowienia art. 5 dyrektywy
89/656/EWG nie zosta³y przetransponowane do prawa francuskiego. Oceniono
bowiem, ¿e oszacowanie ryzyka zosta³o
uwzglêdnione ju¿ w tekœcie dotycz¹cym
oceny ryzyka w przepisach przenosz¹cych dyrektywê ramow¹ 89/391/EWG.
Skrytykowa³a to Komisja Europejska.
Strona francuska uzna³a, ¿e by³a to pomy³ka. Oszacowanie resztkowego ryzyka, stanowi¹cego podstawê doboru œrodków ochrony indywidualnej jest specyficznym etapem oszacowania ryzyka w
zak³adzie pracy.
Przed transpozycj¹ art. 6 dyrektywy
89/656/EWG – artyku³y Kodeksu pracy i
inne teksty zaleca³y udostêpnienie œrodków ochrony indywidualnej dla pewnych
prac oraz w celu zapobiegania pewnego
rodzaju ryzyka (np. w budownictwie, tam
gdzie wystêpuje ryzyko chemiczne i biologiczne, ha³as itd.). Teksty te zosta³y zachowane, dodano jedynie nowe regu³y i
potrzeby, takie jak usuwanie azbestu, zakaz prac z o³owiem itd.
Instytucje zajmuj¹ce siê zapobieganiem wystêpowania ryzyka to: INRS,
MSA (Towarzystwo Ubezpieczeñ Wzajemnych w Rolnictwie) i OPPBTP (Urz¹d
Parytetowy ds. Prewencji w Budownictwie i Robotach Publicznych). Wydaj¹
one przewodniki na temat zapobiegania
ró¿nym rodzajom ryzyka dla wielu bran¿,
dla pewnego rodzaju prac i dla ró¿nego
16
rodzaju ryzyka. Przewodniki zawieraj¹
porady dotycz¹ce wyboru i stosowania
œrodków ochrony indywidualnej. S¹ one
czêœci¹ planu zapobiegania wypadkom.
Transpozycja art. 7 i 8 dyrektywy
89/656/EWG w prawie francuskim przejawia siê w obowi¹zku konsultacji pracodawcy z komisj¹ higieny, bezpieczeñstwa
i warunków pracy (w zak³adach zatrudniaj¹cych wiêcej ni¿ 50 pracowników) lub
z przedstawicielami pracowników (w zak³adach zatrudniaj¹cych wiêcej ni¿ 10
pracowników).
Nie ma obowi¹zku konsultacji z pracownikami w razie braku ich przedstawicieli w zak³adach zatrudniaj¹cych mniej
ni¿ 10 pracowników. Rozwi¹zanie takie
mo¿e budziæ w¹tpliwoœci w œwietle tego,
¿e art. 11 dyrektywy ramowej ma charakter obowi¹zku powszechnego i wynika z
niego, ¿e obowi¹zek konsultacji z pracownikami jest niezale¿ny od wielkoœci
firmy.
Ocena wdro¿enia
dyrektywy 96/94/WE
ustanawiaj¹cej drug¹ listê
wartoœci granicznych
poprzez wprowadzenie w ¿ycie
dyrektywy 80/1107/EWG
dotycz¹cej ochrony pracowników
przed ryzykiem zwi¹zanym
z nara¿eniem na dzia³anie czynników
chemicznych, fizycznych i biologicznych
Przedstawiaj¹c transpozycjê dyrektywy 96/94/WE nale¿y zauwa¿yæ, ¿e niektóre z wartoœci granicznych we Francji s¹
wy¿sze ni¿ okreœlone w dyrektywie 2000/
39/WE z 8 czerwca 2000 r. Dotyczy to np.
tlenku dietylu, acetonu, oxylenu.
Jeœli stê¿enie jest mniejsze od 30%
wartoœci granicznej, wówczas nie s¹ wymagane, zgodnie z prawem francuskim,
dzia³ania prewencyjne. We Francji wprowadzono obowi¹zek przeprowadzania
pomiarów czynników szkodliwych dla
zdrowia w œrodowisku pracy.
Definicja wartoœci granicznych czynników szkodliwych dla zdrowia w œrodo-
wisku pracy wi¹¿e siê z niedopuszczeniem do powstania zmian nieodwracalnych w organizmie pracownika, natomiast
nie wi¹¿e siê z niedopuszczalnoœci¹ zmian
odwracalnych.
Wdra¿anie dyrektyw
w zak³adach pracy
Delegacja polska zwiedzi³a przedsiêbiorstwo w miejscowoœci Vincey, nale¿¹cym do holdingu USINOR TUBES. Zak³ad zatrudnia 92 osoby. Dzia³alnoœæ tego
zak³adu obejmuje produkcjê rur stalowych (na zimno i na gor¹co) o ró¿nych
wielkoœciach, kszta³tach i przekrojach. W
2000 r. mia³y miejsce 3 wypadki przy pracy, bez niezdolnoœci do pracy. W zak³adzie jest zatrudniona osoba na stanowisku brygadzisty, pe³ni¹ca równoczeœnie
funkcjê animatora ds. bezpieczeñstwa pracy. W sprawach bezpieczeñstwa pracy
podlega ona dyrektorowi ds. personalnych. Osoba ta zajmuje siê kontrol¹ stanu bhp, w tym prawid³owoœci stosowania œrodków ochrony indywidualnej przez
pracowników, uczestniczy w analizowaniu przyczyn wypadków przy pracy i zagro¿eñ zawodowych. Ponadto koordynuje, w zakresie bezpieczeñstwa pracy, dzia³ania firm zewnêtrznych wykonuj¹cych
prace na terenie wizytowanego zak³adu.
Dzia³a w nim komitet higieny, bezpieczeñstwa i warunków pracy.
Przez prawie 3 lata prowadzono szkolenia zapewniaj¹ce 50% pracownikom
uzyskanie certyfikatu szko³y zawodowej.
Wykonano mapê zagro¿enia ha³asem.
Pomiary dokonywane s¹ przez INRS i
inne upowa¿nione jednostki. Problemem
tym zajmuje siê na bie¿¹co równie¿ lekarz medycyny pracy. Od 1987 roku nie
stwierdzono ¿adnego przypadku choroby zawodowej spowodowanej ha³asem.
W celu realizacji Planu Dostosowania
do Zgodnoœci z wymaganiami dyrektywy 89/655/EWG:
– dokonano inwentaryzacji sprzêtu
objêtego wymaganiami tej dyrektywy,
– wybrano 20 osób (kierowników dzia³ów, techników i operatorów maszyn) i
BEZPIECZEÑSTWO PRACY 4/2001
przeszkolono je w zakresie postanowieñ
dyrektywy,
– póŸniej osoby te kontrolowa³y i ocenia³y sprzêt roboczy na wydzia³ach produkcyjnych pod wzglêdem spe³niania
wymagañ dyrektywy,
– nastêpnie opracowano zbiorcz¹ kartê wyników tej oceny z okreœleniem niezbêdnych rozwi¹zañ dostosowuj¹cych
dan¹ maszynê lub urz¹dzenie techniczne
do wymagañ dyrektywy, szacunkowych
kosztów i przewidywanego terminu dostosowania.
Opracowany i uzgodniony w zak³adzie
Plan Dostosowania do Zgodnoœci z wymaganiami dyrektywy 89/655/EWG przekazano inspektorowi pracy.
Podczas wizytowania zak³adów produkcyjnych stwierdzono na niektórych
stanowiskach pracy braki zabezpieczenia
pracowników przed kontaktem z mg³¹
olejow¹. Ponadto na stanowiskach pracownicy pracowali w warunkach dyskomfortu termicznego (przód tu³owia pracownika znajdowa³ siê w strefie znacznego
przegrzania, a za jego plecami panowa³a
temperatura zbli¿ona do temperatury powietrza na zewn¹trz). Nale¿y dodaæ, ¿e
ogrzewanie stanowisk pracy w hali, wykonanej z konstrukcji stalowej i blachy
falistej, realizowano przy pomocy gazowych promienników ciep³a zasilanych z
przenoœnych butli gazowych.
Delegacja wizytowa³a tak¿e fabrykê
mebli kuchennych w miejscowoœci Chatenois, zatrudniaj¹c¹ ok. 300 pracowników. W zak³adzie tym osoby, które ulegn¹ wypadkom przy pracy przenoszone
s¹ na stanowiska dostosowane do stopnia
ich niepe³nosprawnoœci.
Od 1988 roku stwierdzono 3 choroby
zawodowe spowodowane oddzia³ywaniem ha³asu, 2 – dzia³aniem wibracji i 3
choroby uk³adu miêœniowo-szkieletowego.
W ostatnich latach zak³ad dostosowa³
u¿ytkowane maszyny i urz¹dzenia techniczne do wymagañ dyrektywy Rady
89/655/EWG (w sprawie minimalnych
wymagañ bhp dotycz¹cych korzystania ze
sprzêtu roboczego w trakcie wykonywania pracy), chocia¿ nie w ka¿dym przy-
padku uda³o siê zapewniæ w pe³ni skuteczne zabezpieczenia w u¿ytkowanych
ju¿ maszynach. Oceny zgodnoœci z t¹
dyrektyw¹ dokonywa³ in¿ynier spoza zak³adu pracy wspólnie z pracownikiem
s³u¿by bezpieczeñstwa. Stosowano przy
tym listy kontrolne g³ównie do czêœci
mechanicznych i elektrycznych maszyn.
Podczas wizytacji zak³adu stwierdzono lakierowanie elementów mebli w obrêbie kabiny natryskowej, pod wyci¹giem
wentylacyjnym, przez pracownika nie
wyposa¿onego w œrodki ochrony dróg
oddechowych (maskê). Ponadto stwierdzono na wielu stanowiskach ciêcia drewna ma³¹ skutecznoœæ odci¹gów miejscowych py³u drewna, w tym rakotwórczego py³u drewna twardego (buk, d¹b). Niektóre os³ony ruchomych czêœci maszyn
by³y raczej prowizoryczne, nie zamocowane trwale, a tym samym – ³atwe do
demonta¿u.
Delegacja zwiedzi³a równie¿ fabrykê
serów w miejscowoœci Xertigny, zatrudniaj¹cej 250 osób. W 1999 r. w zak³adzie
odnotowano 16 wypadków przy pracy, a
w 2000 r. – 24 wypadki, z czego ok. 20%
stanowi¹ wypadki powoduj¹ce czasow¹
niezdolnoœæ do pracy. Dzia³a tu komitet
higieny, bezpieczeñstwa i warunków pracy i odbywa posiedzenia raz w kwartale.
Stowarzyszenie producentów serów
wynegocjowa³o przed³u¿enie terminu
dostosowania maszyn do wymagañ dyrektywy 89/655/EWG i 95/63/WE do
2000 roku (wówczas, gdy termin ten zosta³ okreœlony na koniec 1996 roku). Etapy wdro¿enia dyrektywy obejmowa³y:
– dokonanie podzia³u maszyn ze wzglêdu na stopieñ stwarzanych zagro¿eñ,
– sporz¹dzenie wykazu maszyn i dokonanie oceny stanu i skutecznoœci ich
zabezpieczeñ,
– okreœlenie dzia³añ w celu doprowadzenia do zgodnoœci z dyrektyw¹, przewidywanych terminów realizacji tych
dzia³añ i kosztów wdro¿enia dyrektywy
(w kosztach nie uwzglêdniono maszyn
niezbêdnych do wymiany w zwi¹zku ze
znacznym stopniem ich amortyzacji lub
wymogami postêpu technologicznego).
Podczas wizytacji wydzia³ów produkcyjnych stwierdzono usytuowanie prysznica ratunkowego (s³u¿¹cego do sp³ukania cia³a pracownika wod¹ w przypadku
ska¿enia skóry) w bezpoœrednim s¹siedztwie silnika elektrycznego i pompy – co
w przypadku u¿ycia prysznica podczas
pracy silnika stanowi³oby zagro¿enie pora¿enia pr¹dem elektrycznym.
Ostatnim z wizytowanych zak³adów
pracy by³o przedsiêbiorstwo w miejscowoœci Golbey, które zatrudnia 530 pracowników. Dzia³alnoœæ przedsiêbiorstwa
obejmuje g³ównie produkcjê papieru gazetowego z drewna i makulatury.
W 2000 r. mia³o miejsce 13 wypadków przy pracy, powoduj¹cych czasow¹
niezdolnoœæ do pracy. W zak³adzie wystêpuje ha³as w granicach 90–100 dB. W
zwi¹zku z tym, generalnie stosowane s¹
ochronniki s³uchu (najczêœciej w postaci
wk³adek dousznych) dostosowane do indywidualnych predyspozycji fizjologicznych pracownika.
Jest to zak³ad nowoczesny, w zwi¹zku
z czym park maszynowy i ci¹gi technologiczne s¹ dostosowane do wymagañ
dyrektywy 89/655/EWG i 95/63/WE, co
stwierdzono podczas wizytacji wydzia³ów
produkcyjnych.
***
Podsumowuj¹c – pobyt delegacji we
Francji nale¿y uznaæ za udany i po¿yteczny. Zw³aszcza ¿e gospodarze zapewnili
mo¿liwoœæ zapoznania siê z wdro¿eniem
dyrektyw Wspólnot Europejskich do prawa francuskiego w teorii (podczas seminariów) i w praktyce (podczas zwiedzania zak³adów pracy o ró¿nych profilach
produkcji i wystêpowaniu ró¿nych zagro¿eñ zawodowych).
Bardzo interesuj¹ce by³y wizyty w zak³adach pracy, gdzie delegacja by³a przyjmowana bardzo goœcinnie i serdecznie, a
gospodarze nie kryli problemów, z jakimi musieli uporaæ siê podczas wdra¿ania
do praktyki przepisów wynikaj¹cych z
dyrektyw.
17