diagnozyproblemów społecznych natereniemiastadarłowo

Transkrypt

DIAGNOZY PROBLEMÓW
SPOŁECZNYCH
NA TERENIE MIASTA DARŁOWO
Oficyna Profilaktyczna
Dworcowa 9a/19
30-556 Kraków
tel. 12 39 50 665
fax: 12 39 50 665
mail: [email protected]
SPIS TREŚCI
1. WPROWADZENIE DO BADANIA .............................................................................................................................. 3
2. METODOLOGIA BADANIA ...................................................................................................................................... 4
3. BADANIE DZIECI I MŁODZIEŻY SZKOLNEJ NA TERENIE MIASTA DARŁOWO ........................................................... 6
3.1. Struktura badanej próby ................................................................................................................................ 6
3.2. Problem alkoholowy z perspektywy dzieci i młodzieży szkolnej miasta Darłowo .......................................... 7
3.3. Problem narkotykowy z perspektywy dzieci i młodzieży szkolnej miasta Darłowo ...................................... 12
3.5. Problem przemocy z perspektywy dzieci i młodzieży szkolnej miasta Darłowo ........................................... 19
3.6. Dojrzałość płciowa oraz seksualność z perspektywy dzieci i młodzieży szkolnej miasta Darłowo .............. 23
3.6. Korzystanie z komputera z perspektywy dzieci i młodzieży szkolnej miasta Darłowo ................................. 27
4. BADANIE DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW MIASTA DARŁOWO ............................................................................... 31
4.1. Struktura badanej próby .............................................................................................................................. 31
4.2. Postrzeganie wybranych problemów społecznych przez dorosłych mieszkańców miasta Darłowo ............ 32
4.3. Problem alkoholowy z perspektywy dorosłych mieszkańców miasta Darłowo............................................ 33
4.5. Problem narkotykowy z perspektywy dorosłych mieszkańców miasta Darłowo ......................................... 37
4.6. Problem przemocy z perspektywy dorosłych mieszkańców miasta Darłowo ............................................. 42
3.6. Dojrzałość płciowa oraz seksualność z perspektywy dorosłych mieszkańców miasta Darłowo ................... 47
4.7. Inne problemy społeczne z perspektywy dorosłych mieszkańców miasta Darłowo .................................... 49
5. BADANIE RODZICÓW NA TERENIE MIASTA DARŁOWO ........................................................................................ 53
6.2. Postrzeganie wybranych problemów społecznych przez rodziców miasta Darłowo ................................... 54
5.2. Problem alkoholowy, narkotykowy i dopalaczy oraz inne problemy społeczne związane z wychowaniem
dziecka z perspektywy rodziców na terenie miasta Darłowo.............................................................................. 55
6. BADANIE NAUCZYCIELI NA TERENIE MIASTA DARŁOWO ..................................................................................... 63
6.2. Postrzeganie wybranych problemów społecznych przez nauczycieli miasta Darłowo ................................. 63
5.2. Wybrane problemy z perspektywy nauczycieli na terenie miasta Darłowo ................................................. 65
5.2. Problem alkoholowy, narkotykowy i dopalaczy z perspektywy nauczycieli na terenie miasta Darłowo...... 65
5.2. Problem przemocy i marginalizacja z perspektywy nauczycieli na terenie miasta Darłowo ........................ 67
7.1. Seksualność i dojrzewanie uczniów w ocenie nauczycieli miasta Darłowo .................................................. 69
7. BADANIE SPRZEDAWCÓW ALKOHOLU NA TERENIE MIASTA DARŁOWO ............................................................ 71
5.2. Problem alkoholowy z perspektywy sprzedawców alkoholu na terenie miasta Darłowo ............................ 72
5.3. Problem nikotynowy z perspektywy sprzedawców alkoholu na terenie miasta Darłowo ........................... 76
7.4. Problem przemocy z perspektywy sprzedawców alkoholu na terenie miasta Darłowo .............................. 77
7.5. Kontrole sklepów alkoholowych na terenie miasta Darłowo przez Miejską Komisję Rozwiązywania
Problemów Alkoholowych w ocenie sprzedawców alkoholu.............................................................................. 77
6. PODSUMOWANIE ................................................................................................................................................ 80
6.1. Problem alkoholowy .................................................................................................................................... 80
6.2. Problem nikotynowy .................................................................................................................................... 81
6.3. Problem narkotykowy .................................................................................................................................. 81
6.4. Problem przemocy ....................................................................................................................................... 82
6.5. Inne problemy społeczne ............................................................................................................................. 83
7. Rekomendacje..................................................................................................................................................... 84
2
1. WPROWADZENIE DO BADANIA
W celu przeprowadzenia diagnozy zagrożeń społecznych na terenie miasta Darłowo
przeprowadzono badanie ankietowe, które objęło trzy wybrane grupy mieszkańców
miasta. Łącznie w badaniu wzięło udział 347 respondentów.
1. Dzieci i młodzież
szkolna
•Uczniowie szkół podstawowych (103)
•Uczniowie szkół gimnazjalnych (139)
•Uczniowie szkół ponadgimnazjalnych (92)
2. Nauczyciele
• 25
3. Rodzice
• 25
4. Dorośli mieszkańcy
miasta
•100 osób
3. Sprzedawcy alkoholu
•20 osób
Celem przeprowadzonych badań była analiza wybranych problemów społecznych,
występujących na terenie miasta. Badany obszar dotyczył kwestii takich jak:
Problem alkoholowy – spożywanie, uzależnienie oraz dostępność napojów
alkoholowych dla dzieci i młodzieży na terenie miasta, skala problemu wśród
dorosłych mieszkańców miasta;
Problem nikotynowy – spożywanie, uzależnienie oraz dostępność dla dzieci
i młodzieży szkolnej na terenie miasta, skala problemu wśród dorosłych
mieszkańców miasta;
Problem narkotykowy – rozpowszechnienie i dostępność narkotyków oraz
dopalaczy, skala problemu wśród dorosłych mieszkańców, dzieci i młodzieży
szkolnej na terenie miasta;
Zjawisko przemocy na terenie szkoły oraz domu – skala problemu;
Badanie realizowane w szkołach odbyło się w listopadzie 2015 r. i zrealizowano 223
ankiet z uczniami. Dane wśród dorosłych mieszkańców miasta oraz sprzedawców
alkoholu zebrane zostały również w okresie listopada 2015 r. Łącznie zrealizowano
347 ankiet. Zróżnicowany dobór próby do badania umożliwił pogłębienie badanych
zjawisk związanych bezpośrednio z zagrożeniami społecznymi na terenie miasta
3
Darłowo oraz uzyskanie informacji i opinii z różnych środowisk uczniów szkolnych.
Analiza i interpretacja danych pozwoliła na sformułowanie wniosków oraz
rekomendacji względem planowanych przyszłych działań profilaktycznych
prowadzonych na terenie miasta Darłowo.
2. METODOLOGIA BADANIA
Badanie diagnozujące problemy społeczne na terenie miasta Darłowo zostało
przeprowadzone zgodnie z metodologią ilościową, przy użyciu kwestionariusza
ankiety. Koncepcja badania uwzględniła zapewnienie trafności oraz rzetelności
planowanych działań, z czym wiązała się przede wszystkim triangulacja źródeł
danych, która polegała na zgromadzeniu informacji od różnych grup mieszkańców
miasta Darłowo: uczniów (uczniowie szkoły podstawowej, ponadgimnazjalnej),
dorosłych mieszkańców oraz sprzedawców alkoholu.
Standaryzowany
kwestionariusz
ankiety
Metodologoa
ilościowa
Triangulacja źródeł
danych
Metodologia
Głównym celem badania było poznanie opinii oraz postaw względem wybranych
problemów społecznych: problemu alkoholowego, nikotynowego, narkotykowego
oraz zjawiska przemocy (w tym cyberprzemocy), a także oszacowanie skali
występowania tych zjawisk w badanym mieście.
W celu znalezienie odpowiedzi na główne kwestie problemowe przeprowadzone
zostały trzy komplementarne badania. Do badania wybrano trzy grupy mieszkańców
miasta Darłowo, których opinie pozwoliły na wieloaspektowe potraktowanie badanej
tematyki, analizę nasilenia oraz dynamiki wybranych problemów: uczniów, dorosłych
mieszkańców oraz sprzedawców alkoholu. Każda grupa respondentów wniosła coś
nowego względem badanych zagadnień i pozwoliła na lepszą diagnozę oraz głębsze
4
zrozumienie występujących problemów społecznych, czego efektem końcowym jest
niniejsze opracowanie wyników badania w formie raportu.
Kwestionariusz ankiety użyty w badaniu miał, niezależnie od badanej grupy,
podobną konstrukcję. Różnice w kwestionariuszach kierowanych do poszczególnych
grup, związane były przede wszystkim z ich specyfiką (cechami społeczno –
zawodowymi). Badanie uczniów odbyło się drogą elektroniczną, przy użyciu
internetowego systemu do przeprowadzania badań społecznych i zbierania danych,
zaś pozostałe grupy otrzymały kwestionariusza w wersji papierowej. Ankieta
wypełniana była samodzielnie przez badanych, co ma niebagatelną rolę w przypadku
badania postaw i opinii względem delikatnych i drażliwych kwestii (alkoholizm,
przemoc, zażywanie narkotyków). Przed przystąpieniem do ankietowania dzieci
i młodzieży szkolnej, za każdym razem uzyskiwano zgodę dyrekcji placówki szkolnej
na przeprowadzenie badania, udzielano informacji o całkowitej anonimowości oraz
o zasadach wypełniania kwestionariuszy, by zminimalizować ryzyko występowania
braków danych.
Wyniki przedstawione w raporcie mają charakter procentowy, a ewentualne
dysproporcje związane są z zaokrąglaniem do liczb całkowitych. W ankiecie pojawiły
się także pytania wielokrotnego wyboru. W przypadku części badania dotyczącej
uczniów, analizy zostały przedstawione na zasadzie porównań między grupami:
uczniami szkoły podstawowej oraz ponadgimnazjalnej, co ułatwia proces
wnioskowania i zauważenia ewentualnych różnic i dysproporcji. Jeżeli odpowiedzi na
dane pytanie nie zostały przedstawione z podziałem na grupy oznacza to, że zostało
ono zadane wyłącznie wśród starszej młodzieży szkolnej.
5
3. BADANIE DZIECI I MŁODZIEŻY SZKOLNEJ NA TERENIE
MIASTA DARŁOWO
3.1. Struktura badanej próby
W badaniu wzięło udział 103 uczniów szkoły podstawowej, 139 uczniów szkoły gimnazjalnej
oraz 92 uczniów szkoły ponadgimnazjalnej. Wśród respondentów klas podstawowych
znalazło się 58% kobiet oraz 42% mężczyzn, wśród klas gimnazjalnych 51 kobiet oraz 49
mężczyzn oraz wśród szkoły ponadgimnazjalnej 66% kobiet oraz 34% mężczyzn.
WYK. 1 PŁEĆ
58%
Kobieta
51%
66%
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
42%
Mężczyzna
szkoła ponadgimnazjalna
49%
34%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Wśród uczniów szkoły podstawowej 52% to uczniowie klasy VI, 46% klasy V, zaś pozostałe
2% to uczniowie IV kl.
WYK. 2 KLASA – SZKOŁA PODSTAWOWA
IV
2%
V
46%
VI
52%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Największy odsetek uczniów szkoły gimnazjalnej to uczniowie I klasy gimnazjum (53%), 42%
uczęszcza do II klasy, 5% do III klasy.
6
WYK. 3 KLASA - SZKOŁA GIMNAZJALNA
I gimnazjum
53%
II gimnazjum
42%
III gimnazjum
5%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
48% to uczniowie III klasy szkoły ponadgimnazjalnej, zaś 33% to uczniowie klasy I, pozostałe
20% to uczniowie klas II.
WYK. 4 KLASA - SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA
I Liceum/Technikum
33%
II Liceum/Technikum
20%
III Liceum/Technikum
48%
IV Liceum/Technikum
0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
3.2. Problem alkoholowy z perspektywy dzieci i młodzieży
szkolnej miasta Darłowo
Jednym z ważniejszych problemów diagnozowanych wśród dzieci i młodzieży szkolnej miasta
Darłowo było narażenie na problem alkoholowy. W tym celu zadano uczniom szereg pytań
związanych ze skalą zjawiska w otoczeniu oraz indywidualnymi doświadczeniami
z alkoholem.
Pierwsze pytanie dotyczyło spożywania alkoholu. Wśród odpowiedzi między uczniami szkoły
podstawowej, a ponadgimnazjalnej widzimy wyraźne dysproporcje. Wśród klas młodszych
zdecydowana większość (95%) zaprzecza, by spożywali alkohol. Jedynie 5% przyznaje się do
tego typu zachowań.
7
WYK. 5. CZY PIJESZ ALKOHOL
5%
11%
11%
piłem jednokrotnie
0%
piję kilka razy w roku
14%
piję parę razy w miesiącu
0%
6%
piję parę razy w tygodniu
0%
1%
5%
45%
szkoła podstawowa
18%
szkoła gimnazjalna
szkoła
ponadponadgimnazjalna
0%
1%
0%
piję codziennie
nie piję alkoholu
21%
0%
95%
66%
20% 40% 60% 80% 100%
Wśród uczniów klas ponadgimnazjalnych spożywanie alkoholu deklaruje 79%, wśród nich
45% pije kilka razy w roku, 11% deklaruje spożycie jednokrotne, 18% kilka razy w miesiącu,
5% parę razy w tygodniu. Natomiast w klasach gimnazjalnych do spożywania alkoholu
przyznaje się 33% ankietowanych. 11% piło jednokrotnie, 14% pije kilka razy w roku, 6% piję
parę razy w miesiącu, zaś 2% pije parę razy w tygodniu i codziennie.
WYK. 6 JAKI RODZAJ ALKOHOLU PIJE
nie piję alkoholu
68%
24%
17%
piwo
4%
wódka
35%
26%
1%
2%
likier, nalewka
szkoła gimnazjalna
5%
2%
szampan
wino
1%
inne
3%
1%
0%
10%
20%
40%
60%
80%
* Pytanie wielokrotnego wyboru, odpowiedzi nie sumują się do 100%
Kolejne pytanie w ankiecie skierowanej do uczniów szkoły gimnazjalnej i ponadgimnazjalnej
dotyczyło rodzajów spożywanego alkoholu. Z zebranych odpowiedzi wynika, że uczniowie
klas starszych najczęściej wybierają piwo (35%), wódkę (26%), wino (10%) oraz szampana i
nalewki (4%). Pozostałe osoby wybierają inny alkohol (1%). W przypadku uczniów szkoły
gimnazjalnej spożywanie alkoholu jest stosunkowo mniejsze, niż w przypadku klas starszych.
8
WYK. 7 CZY RODZICE WIEDZĄ, ŻE PIJESZ ALKOHOL
nie piję alkoholu
26%
4%
tak
szkoła podstawowa
14%
0%
szkoła gimnazjalna
57%
1%
nie
95%
67%
19%
17%
20%
40%
60%
80%
100%
Badanym uczniom zadano pytanie o to, czy rodzice wiedzą o spożywaniu alkoholu. Ponad co
drugi uczeń szkoły ponadgimnazjalnej wskazał, że jego rodzice wiedzą o piciu alkoholu (57%).
W przypadku uczniów szkoło podstawowej odsetek ten jest znacznie mniejszy i wynosi 4%,
natomiast w przypadku gimnazjalistów wynosi 14%.
WYK. 8 GDZIE PIJESZ ALKOHOL
nie piję alkoholu
2%
w domu
12%
95%
69%
23%
40%
1%
4%
1%
na terenie szkoły
1%
u koleżanki, kolegi
pod sklepem
2%
1%
4%
podczas szkolnych wycieczek
1%
3%
3%
14%
szkoła gimnazjalna
0%
1%
w barze, klubie
4%
w innym miejscu
0%
szkoła podstawowa
53%
36%
15%
20%
20%
40%
60%
80%
100%
Uczniowie szkoły ponadgimnazjalnej najczęściej spożywają alkohol w domu (40%) lub
u koleżanki, kolegi (53%). 36% wskazuje na bary i kluby. Ponad co piąty respondent deklaruje
picie alkoholu w innym miejscu (20%). 1% wskazało na picie na terenie szkoły oraz 4% na
spożywanie tego typu napojów pod sklepem lub podczas szkolnych wycieczek 3%. W
9
przypadku szkoły podstawowej i gimnazjum wyniki są znacznie mniejsze, niż w przypadku
szkoły ponadgimnazjalnej.
WYK. 9 CZY ZGADZASZ SIĘ ZE STWIERDZENIAMI DOTYCZĄCYMI ALKOHOLU – SZKOŁA GIMNAZJALNA
19%
Alkohol w piwie nie uzależnia
54%
27%
60%
Okazjonalne picie alkoholu nie
uzależnia
20%
19%
Zgadzam się
Nie zgadzam się
27%
Alkoholizm to problem
„marginesu”
Nie wiem
37%
37%
64%
Picie alkoholu przyczynia się do
przemocy
18%
18%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Kolejne pytania dotyczyły ustosunkowania się ucznia do wybranych stwierdzeń odnośnie
uzależnienia od alkoholu. Większość respondentów jest zdania, że alkohol przyczynia się do
przemocy (64%) oraz, że okazjonalne spożycie alkoholu nie jest powodem uzależnienia
(60%). W opinii 27% alkoholizm jest chorobą marginesu społecznego, zaś 19% jest zdania, ze
alkohol w piwie nie uzależnia.
WYK. 10. CZY ZGADZASZ SIĘ ZE STWIERDZENIAMI DOTYCZĄCYMI ALKOHOLU – SZKOŁA PONADGIMNAZJALNA
16%
Alkohol w piwie nie uzależnia
25%
Okazjonalne picie alkoholu nie
uzależnia
59%
78%
13%
9%
Zgadzam się
26%
Alkoholizm to problem
„marginesu”
24%
Picie alkoholu przyczynia się do
przemocy
Nie zgadzam się
50%
75%
13%
12%
0%
20%
Nie wiem
40%
60%
80%
100%
W przypadku szkoły ponadgimnazjalnej większość respondentów jest zdania, że alkohol
przyczynia się do przemocy (75%) oraz, że okazjonalne spożycie alkoholu nie jest powodem
10
uzależnienia (78%). W opinii 26% alkoholizm jest chorobą marginesu społecznego, zaś 16%
jest zdania, ze alkohol w piwie nie uzależnia.
WYK. 11 GDYBYŚ MIAŁ ZDOBYĆ ALKOHOL W TWOJEJ MIEJSCOWOŚCI BYŁOBY TO:
26%
łatwe
49%
71%
szkoła podstawowa
8%
12%
9%
trudne
szkoła gimnazjalna
66%
nie wiem
40%
21%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Ostatnie pytania z bloku pytań diagnozujących spożywanie alkoholu wśród dzieci i młodzieży
miasta Darłowo dotyczyły sposobów zdobywania napojów alkoholowych oraz oceny ich
dostępności dla osób niepełnoletnich. Większość uczniów szkoły ponadgimnazjalnej ocenia,
że gdyby mieli zdobyć alkohol na terenie miejsca zamieszkania to byłoby to łatwe (71%),
podczas gdy tego samego zdania jest jedynie 26% uczniów szkoły podstawowej i 49% szkoły
gimnazjalnej.
WYK. 12 JAK MŁODZIEŻ W TWOJEJ OKOLICY ZDOBYWA ALKOHOL
45%
47%
kupują jej starsi koledzy
59%
16%
10%
7%
podkrada rodzicom w domu
6%
prosi obcych ludzi pod
sklepem o zakup
5%
sama sobie kupuje
nie wiem
11%
0%
20%
szkoła podstawowa
24%
24%
szkoła gimnazjalna
22%
59%
35%
40%
52%
60%
80%
Uczniowie szkoły ponadgimnazjalnej wskazują, że młodzież nieletnia zdobywa alkohol
najczęściej za pośrednictwem starszych kolegów (59%) lub dokonuje samodzielnego zakupu
11
(59%). Prawie co czwarty prosi o pomoc obcych ludzi pod sklepem o zakup lub 7%
respondentów podkrada alkohol rodzicom. W przypadku szkoły gimnazjalnej oraz
podstawowej wyniki odpowiedzi są zasadniczo mniejsze niż w przypadku szkoły
ponadgimnazjalnej.
3.3. Problem narkotykowy z perspektywy dzieci i młodzieży
W ankiecie kierowanej do uczniów poruszono również kwestię problemu narkotykowego,
w tym doświadczeń uczniów z dopalaczami. Zdecydowana większość uczniów w obu
badanych grupach wskazuje, że nie zażywa narkotyków (100% uczniów klas podstawowych,
97 uczniów klas gimnazjalnych oraz 88% klas ponadgimnazjalnych).
WYK. 13 CZY ZAŻYWASZ NARKOTYKI
100%
97%
88%
nie zażywam narkotyków
zażyłem jednokrotnie
0%
2%
3%
zażywam kilka razy w roku
0%
0%
4%
zażywam parę razy w miesiącu
0%
0%
3%
zażywam parę razy w tygodniu
0%
0%
1%
zażywam codziennie
0%
1%
0%
0%
20%
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
40%
60%
80% 100% 120%
99% uczniów szkoły podstawowej deklarują, że nie mają doświadczenia w zażywaniu
dopalaczy, odpowiedź tą wskazuje również zdecydowana większość uczniów klas starszych
(95-97%).
12
WYK. 14 CZY ZAŻYWASZ DOPALACZE
99%
97%
95%
nie zażywam dopalaczy
1%
1%
1%
biorę kilka razy w roku
0%
1%
3%
0%
0%
1%
0%
0%
0%
zażywam codziennie
0%
1%
0%
0%
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
20%
40%
60%
80% 100% 120%
Jeśli chodzi o ocenę łatwości zdobywania substancji psychoaktywnych przez dzieci i młodzież
szkolną, to zdaniem 33% uczniów szkoły ponadgimnazjalnej zdobycie narkotyków na terenie
miejsca zamieszkania jest łatwe. Pogląd ten podziela jedynie 5% uczniów szkoły
podstawowej, zaś 13% uczniów szkoły gimnazjalnej ma analogiczne zdanie w badanej
kwestii. Ponad połowa ankietowanych w badanych trzech grupach wskazuje na odpowiedź
„nie wiem”.
WYK. 15 GDYBYŚ MIAŁ ZDOBYĆ NARKOTYKI W MIEJSCOWOŚCI BYŁOBY TO:
5%
łatwe
13%
33%
szkoła podstawowa
19%
17%
trudne
szkoła gimnazjalna
10%
76%
nie wiem
71%
58%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Co piąty respondent szkoły ponadgimnazjalnej ocenia zdobycie dopalacz na terenie
miejscowości jako łatwe (17%). Pogląd ten podziela jedynie 7% uczniów szkoły podstawowej
i 10% uczniów szkoły gimnazjalnej. Stosunkowo duży odsetek ankietowanych wskazuje, że
nie posiada wiedzy w badanej kwestii (75%, 76% i 68% zaznaczeń na odpowiedź „nie wiem”)
13
WYK. 4 GDYBYŚ MIAŁ ZDOBYĆ DOPALACZE W MIEJSCOWOŚCI BYŁOBY TO:
7%
10%
łatwe
17%
szkoła podstawowa
18%
14%
14%
trudne
szkoła gimnazjalna
75%
76%
68%
nie wiem
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Badanym uczniom zadano pytanie o to, czy rodzice wiedzą o zażywaniu narkotyków. Tylko
3% uczniów szkoły ponadgimnazjalnej wskazał, że jego rodzice wiedzą o zażywaniu
narkotyków. W przypadku uczniów szkoły gimnazjalnej i podstawowej odsetek ten jest
mniejszy i wynosi 2%.
WYK. 17. CZY RODZICE WIEDZĄ, ŻE ZAŻYWASZ NARKOTYKI?
98%
96%
88%
szkoła podstawowa
1%
1%
3%
tak
szkoła gimnazjalna
1%
3%
9%
nie
0%
20%
40%
60%
80%
100% 120%
Badanym uczniom zadano pytanie o to, czy rodzice wiedzą o zażywaniu dopalaczy. Tylko 1%
uczniów szkoły gimnazjalnej wskazało, że jego rodzice wiedzą o zażywaniu dopalaczy. W
przypadku uczniów szkoły ponadgimnazjalnej również wynosi 1%, a także w szkole
podstawowej.
14
WYK. 18. CZY RODZICE WIEDZĄ, ŻE ZAŻYWASZ DOPALACZE?
99%
96%
93%
nie zażywam dopalaczy
tak
1%
1%
1%
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
nie
0%
2%
5%
0% 20% 40% 60% 80% 100%120%
W kolejnym bloku pytań ankietowani uczniowie szkoły ponadgimnazjalnej mieli
ustosunkować się do wybranych kwestii odnośnie narkotyków i ich zażywania. Większość
jest zdania, że posiadanie narkotyków powinno być karalne (71%) i prezentuje pogląd, że
nawet odpowiednie zażywanie narkotyków nie jest bezpieczne (86%). Poniżej połowy
ankietowanych jest zdania, że okazjonalne zażywanie marihuany nie prowadzi do
uzależnienia (32%) oraz, że substancja ta nie powinna być uznawana za narkotyk (38%).
WYK. 5 CZY ZGADZASZ SIĘ ZE STWIERDZENIAMI DOTYCZĄCYMI NAROTYKÓW – SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE
Wszystkie narkotyki są
bezpieczne, jeżeli
używa się ich w odpowiedni
sposób
1%
86%
13%
Marihuana nie powinna być
uznawana za narkotyk
38%
45%
17%
Okazjonalne używanie
marihuany nie prowadzi do
uzależnienia
Zgadzam się
32%
25%
Nie zgadzam się
43%
13%
Posiadanie narkotyków nie
powinno być karalne
71%
16%
0%
20%
Nie wiem
40%
60%
80%
100%
W przypadku uczniów szkoły gimnazjalnej, którzy mieli ustosunkować się do wybranych
kwestii odnośnie narkotyków i ich zażywania większość jest zdania, że posiadanie
narkotyków powinno być karalne (62%) i prezentuje pogląd, że nawet odpowiednie
zażywanie narkotyków nie jest bezpieczne (75%). Poniżej 30% ankietowanych jest zdania, że
15
okazjonalne zażywanie marihuany nie prowadzi do uzależnienia oraz, że substancja ta nie
powinna być uznawana za narkotyk.
WYK. 20 CZY ZGADZASZ SIĘ ZE STWIERDZENIAMI DOTYCZĄCYMI NAROTYKÓW – SZKOŁY GIMNAZJALNE
Wszystkie narkotyki są
bezpieczne, jeżeli
używa się ich w odpowiedni
sposób
11%
75%
14%
29%
uznawana za narkotyk
42%
29%
Okazjonalne używanie
marihuany nie prowadzi do
uzależnienia
Zgadzam się
Nie zgadzam się
20%
18%
Posiadanie narkotyków nie
powinno być karalne
62%
20%
0%
20%
Nie wiem
49%
31%
40%
60%
80%
Najczęściej wskazywanym źródłem wiedzy o narkotykach i dopalaczach dla młodzieży
szkolnej jest telewizja i Internet (41-58%) oraz szkoła (11-31%). 2-8% wskazało rodzinę, zaś
7-17% osoby znajome.
WYK. 21 SKĄD CZERPIESZ WIEDZĘ O NARKOTYKACH I DOPALACZACH
4%
od rodziny
2%
8%
ze szkoły
24%
11%
7%
10%
od znajomych
31%
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
17%
41%
46%
z telewizji i Internetu
58%
17%
12%
12%
z innych źródeł
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Następnie uczniów zapytano o konsekwencje prawne związane z zażywaniem narkotyków.
Ponad 80% ankietowanych trzech grup badanych zna konsekwencje prawne związane z
zażywaniem narkotyków i dopalaczy, zaś co piąty uczeń szkoły podstawowej nie zna
konsekwencji prawnych, zaś co siódmy z klas gimnazjum.
16
WYK. 22. CZY ZNASZ KONSEKWENCJE PRAWNE ZWIĄZANE Z ZAŻYWANIEM NARKOTYKÓW I DOPALACZY?
83%
86%
91%
tak
nie
9%
0%
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
17%
14%
20%
40%
60%
80%
100%
W kolejnym pytaniu zapytano uczniów o konsekwencje zdrowotne związane z zażywaniem
narkotyków. Ponad 88% ankietowanych w trzech grupach badanych zna konsekwencje
zdrowotne związane z zażywaniem narkotyków i dopalaczy. Co ósmy uczeń szkoły
podstawowej nie zna konsekwencji prawnych, zaś co dziesiąty z klas gimnazjum.
WYK. 23. CZY ZNASZ KONSEKWENCJE ZDROWOTNE ZWIĄZANE Z ZAŻYWANIEM NARKOTYKÓW I DOPALACZY?
88%
91%
97%
tak
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
12%
9%
nie
3%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Kolejne pytanie dotyczyły identyfikacji osób, które rozmawiają z uczniami na temat
szkodliwości alkoholu, narkotyków oraz dopalaczy Najczęściej wskazywani są rodzice (64%
uczniów szkoły podstawowej, 59% klas gimnazjum oraz 54% szkoły ponadgimnazjalnej),
nauczyciele (59%, 60% i 64%) oraz koleżanki i koledzy zdaniem 36% uczniów klas starszych.
12% uczniów szkoły podstawowej, 9% gimnazjalnej oraz 3% szkoły ponadgimnazjalnej jest
zdania, że nikt nie rozmawiał z nimi odnośnie szkodliwości tych substancji.
17
WYK. 24 KTO ROZMAWIAŁ Z TOBĄ NA TEMAT DZIAŁANIA I SZKODLIWOŚCI ŚRODKÓW TAKICH JAK ALKOHOL,
NARKOTYKI, DOPALACZE
rodzice
64%
59%
54%
nauczyciele
59%
60%
64%
22%
19%
koleżanki, koledzy
9%
pedagog, psycholog szkolny
szkoła podstawowa
16%
szkoła gimnazjalna
32%
20%
22%
28%
inne osoby
18%
sam pozyskuję wiedzę na ten temat
nikt nie rozmawiał ze mną na ten
temat
36%
31%
45%
12%
9%
3%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Najczęstszym powodem sięgania po alkohol, narkotyki lub dopalaczy dla dzieci i młodzieży
szkolnej jest ciekawość – wskazuje na nią 67% uczniów klas młodszych oraz ponad 60%
uczniów klas starszych, na chęć zaimponowania innym wybrało 74% uczniów klas młodszych
oraz ponad 64% uczniów klas starszych. 30% uczniów szkoły podstawowej wskazuje na chęć
poszukiwania wrażeń oraz 23% obawę przed odrzuceniem.
WYK. 25 Z JAKICH POWODÓW TWOI RÓWIESNICY SIĘGAJĄ PO ALKOHOL, NARKOTYKI LUB DOPALACZE
67%
60%
63%
ciekawość
74%
66%
64%
chęć zaimponowania innym
świętowanie okazji
chęć wpłynięcia na myśli, emocje
obawa przed odrzuceniem
poszukiwanie wrażeń
inne
7%
24%
12%
55%
szkoła podstawowa
21%
szkoła gimnazjalna
35%
23%
30%
30%
30%
43%
57%
17%
28%
17%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
18
3.5. Problem przemocy z perspektywy dzieci i młodzieży
Kolejne pytania w ankiecie skierowanej do uczniów związane były z diagnozą problemu
przemocy oraz skalą zjawiska występującej na terenie placówki szkolnej oraz domu. Na
początek respondenci mieli zaklasyfikować wybrane sytuacje, jako akt przemocy. Najczęściej
wskazywane są odpowiedzi związane z przemocą fizyczną (bicie, spoliczkowanie) oraz
psychiczną (grożenie, straszenie, zmuszanie do oddawania pieniędzy). Poniżej połowy
respondentów poprawnie klasyfikuje działania związane z przemocą, do których dochodzi
w Internecie oraz postawą związaną z okazywaniem braku szacunku, krytykowaniem
wyglądu lub brakiem opieki.
WYK. 26 KTÓRE Z SYTUACJI SĄ AKTEM PRZEMOCY
krytykowanie wyglądu
26%
29%
28%
73%
80%
82%
grożenie, straszenie
nie opiekowanie się kimś kto wymaga
opieki
17%
19%
16%
43%
kradzież pieniędzy lub innej własności
podszywanie się w Internecie
23%
52%
58%
39%
35%
54%
61%
zmuszanie do oddawania pieniędzy
szkoła podstawowa
71%
szkoła gimnazjalna
46%
53%
42%
zmuszanie do oglądania pornografii
70%
bicie przedmiotami
okazywanie braku szacunku
23%
31%
wysyłanie obraźliwych wiadomości
30%
81%
84%
43%
50%
52%
spoliczkowanie
52%
60%
64%
całowanie, dotykanie wbrew woli
50%
64%
48%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
Ponad połowa uczniów szkoły ponadgimnazjalnej (73%), 65% uczniów szkoły gimnazjalnej
oraz 60% uczniów szkoły podstawowej przyznała, że byli oni świadkiem przemocy.
19
WYK. 27 CZY BYŁEŚ KIEDYKOLWIEK ŚWIADKIEM PRZEMOCY
60%
tak
nie
27%
0%
10%
20%
35%
30%
65%
73%
szkoła gimnazjalna
40%
40%
szkoła podstawowa
50%
60%
70%
80%
Osoby, którym zdarzyło się być świadkiem przemocy wskazują, że dochodziło do niej na
terenie szkoły (39% uczniów klas młodszych oraz ponad 30% uczniów klas starszych). Ponad
co drugi respondent szkoły ponadgimnazjalnej wskazuje na miejsce publiczne np. ulicę, 21%
przyznało, że zaobserwowali zjawisko cyberprzemocy. Do przemocy domowej przyznaje się
ponad 8% uczniów klas starszych oraz 2% uczniów klas młodszych.
WYK. 28 GDZIE AKT PRZEMOCY, KTÓREGO BYŁEŚ ŚWIADKIEM MIAŁ MIEJSCE
nie byłem świadkiem przemocy
38%
39%
26%
2%
w domu
9%
8%
na terenie szkoły
30%
39%
39%
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
15%
14%
21%
w Internecie
34%
37%
w miejscu publicznym np. na ulicy
52%
17%
17%
18%
w innym miejscu
0%
10% 20% 30% 40% 50% 60%
Osoby będące świadkiem przemocy przyznają, że przemoc była stosowana wobec kolegów,
koleżanek (34% uczniów szkoły ponadgimnazjalnej oraz ponad 40% uczniów szkoły
podstawowej i gimnazjalnej) lub wobec nieznanych osób (55% i 34% oraz 27%).
20
WYK. 29 WOBEC KOGO PRZEMOC BYŁA STOSOWANA
nie byłem świadkiem przemocy
36%
39%
26%
0%
wobec osób z rodziny
6%
10%
43%
40%
34%
wobec kolegów, koleżanek
0%
2%
wobec nauczycieli
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
7%
wobec nieznanych osób
27%
34%
55%
12%
15%
13%
inne
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
33% uczniów szkoły podstawowej, 35% szkoły gimnazjalnej oraz 37% uczniów szkoły
ponadgimnazjalnej przyznaje się do doświadczenia przemocy. Dane pokazują, że odsetek
wskazań zwiększa się wraz z wiekiem, co świadczy o narażeniu na zjawisko przemocy
szczególnie uczniów klas starszych.
WYK. 30 CZY DOŚWIADCZYŁEŚ KIEDYKOLWIEK PRZEMOCY
33%
35%
37%
tak
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
67%
65%
63%
nie
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Kolejne pytanie w ankiecie skierowanej do dzieci i młodzieży szkolnej dotyczyło oceny
poczucia bezpieczeństwa wśród wybranych osób. Zebrane dane pokazują, że respondenci
czują się bezpiecznie przede wszystkim wśród członków rodziny – należy podkreślić, że
największy odsetek ocenia duże poczucie bezpieczeństwa wśród rodziców (powyżej 70%
wskazań). Stosunkowo najmniejszy odsetek ankietowanych ocenia duże poczucie
bezpieczeństwa wśród nauczycieli i nauczycielek oraz koleżanek i kolegów (poniżej 50%
wskazań).
21
TAB. 1 OCENA POCZUCIA BEZPIECZEŃSTWA WŚRÓD WYBRANYCH OSÓB
Małe
Średnie
Duże
Szkoła
podstawowa
Szkoła
gimnazjalna
Szkoła
ponadgimnazjalna
Szkoła
podstawowa
Szkoła
gimnazjalna
Szkoła
ponadgimnazjalna
Szkoła
podstawowa
Szkoła
gimnazjalna
Szkoła
ponadgimnazjalna
Mama
2%
4%
7%
6%
11%
15%
92%
85%
78%
Babcia
6%
14%
7%
19%
14%
23%
75%
71%
71%
Ciotki
4%
12%
13%
27%
26%
24%
69%
62%
63%
Nauczycielki
14%
23%
25%
42%
42%
40%
45%
35%
35%
Koleżanki
23%
32%
11%
51%
38%
47%
25%
30%
42%
Tata
3%
10%
12%
3%
10%
8%
94%
80%
80%
Dziadek
5%
14%
9%
19%
17%
17%
76%
68%
74%
Wujkowie
2%
9%
8%
29%
22%
24%
69%
69%
68%
Nauczyciele
17%
22%
20%
37%
43%
39%
47%
35%
41%
Koledzy
21%
17%
13%
52%
53%
40%
26%
29%
47%
Ostatnie pytanie z bloku diagnozującego ryzyko zagrożenia przemocą dotyczyło osób lub
instytucji, do których zgłosiłby się uczeń będąc świadkiem i ofiarą przemocy. Największy
odsetek respondentów wskazuje na poszukiwanie pomocy u rodziców lub opiekunów (88%
wskazań uczniów szkoły podstawowej oraz 61% ponadgimnazjalnej). U nauczycieli
poszukiwałoby pomocy 40% uczniów szkoły podstawowej oraz 15% ponadgimnazjalnej.
Poniżej połowy wskazań zawiera policja, straż miejska, czy telefon zaufania, czyli instytucje,
których celem jest m.in. pomoc osobom zagrożonym przemocą.
22
WYK. 31. DO KOGO ZWRÓCIŁBYŚ SIĘ O POMOC BĘDĄC ŚWIADKIEM LUB OFIARĄ PRZEMOCY
rodziców, opiekunów
61%
nauczycieli
23%
15%
26%
20%
kolegów, koleżanek
Policji, Straży Miejskiej
7%
80%
71%
40%
38%
18%
14%
4%
6%
5%
ośrodka interwencji kryzysowej
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
8%
7%
10%
Miejskiego Ośrodka Pomocy
Społecznej w Darłowie
3%
2%
4%
Urzędu Miasta w Darłowie
11%
18%
17%
telefonu zaufania
10%
14%
12%
nie wiem
6%
10%
3%
inne osób/miejsc, jakich…
0%
20%
40%
60%
80%
100%
3.6. Dojrzałość płciowa oraz seksualność z perspektywy dzieci
i młodzieży szkolnej miasta Darłowo
W kolejnych pytaniach poruszyliśmy temat edukacji seksualnej, a także w skali problemu
zbyt wczesnych stosunków płciowych uczniów. Badanie objęło szkoły gimnazjalne oraz
ponadgimnazjalne.
23
WYK. 32. CZY ROZPOCZĄŁEŚ ŻYCIE SEKSUALNE, JEŚLI TAK TO W JAKIM WIEKU?
nie rozpocząłem/am życia
seksualnego
87%
59%
4%
0%
poniżej 13 roku życia
6%
7%
między 13 a 15 rokiem życia
szkoła gimnazjalna
2%
między 16 a 18 rokiem życia
29%
1%
5%
powyżej 18 roku życia
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Większość ankietowanych nie rozpoczęła życia seksualnego (87% szkoły gimnazjalnej oraz
59% szkoły ponadgimnazjalnej). Do inicjacji seksualnej przyznaje się 12% szkoły gimnazjalnej
oraz 41% szkoły ponad gimnazjalnej).
WYK. 33. OKREŚL, CZY ZGADZASZ SIĘ Z PONIŻSZYMI ZDANIAMI, ZAZNACZAJĄC PO JEDNEJ ODPOWIEDZI DO
KAŻDEGO ZE ZDAŃ WG UCZNIÓW SZKOŁY PONADGIMNAZJALNEJ
Uprawianie seksu w dni niepłodne to
bezpieczna
forma antykoncepcji.
Stosowanie prezerwatywy podczas
stosunku daje
100% ochronę przed zajściem w ciąże.
30%
70%
9%
Stosunek przerywany jest skuteczną formą
antykoncepcji
91%
24%
Kobieta nie zajdzie w ciążę jeśli uprawia
seks po raz pierwszy.
76%
3%
97%
Prawda
Fałsz
Opóźnienie miesiączki zawsze oznacza
ciążę.
7%
Wszyscy nastolatkowie dojrzewają według
tego
samego schematu.
Bycie dziewicą/prawiczkiem po ukończeniu
18-ego
roku życia jest powodem do wstydu.
93%
8%
92%
10%
0%
20%
90%
40%
60%
80%
100% 120%
30% ankietowanych uważa, że uprawianiu seksu w dni niepłodne jest bezpieczna formą
antykoncepcji. 70% poprawnie wskazało jako, że nie jest to bezpieczna forma antykoncepcji.
9% uważa, że stosowanie prezerwatyw daje 100% ochronę przed zajściem w ciąże.
Poprawność stwierdzenia potwierdziło 91% ankietowanych. 24% uważa, że stosunek
24
przerywany jest skuteczną formą antykoncepcji. Poprawnie stwierdzenie oceniło 76%
ankietowanych. 3% uczniów oceniło błędnie stwierdzenie, że kobieta nie zajdzie w ciąże jeśli
uprawia seks po raz pierwszy. 97% ankietowanych poprawianie określiło stwierdzenie. 7%
zgadza się, że opóźnienie zawsze oznacza ciąże. 8% uważa, że wszyscy nastolatkowie
dojrzewają według tego samego schematu. 10% uważa, że bycie prawiczkiem lub dziewicą
do 18-ego roku życia jest powodem do wstydu.
WYK. 34. OKREŚL, CZY ZGADZASZ SIĘ Z PONIŻSZYMI ZDANIAMI, ZAZNACZAJĄC PO JEDNEJ ODPOWIEDZI DO
KAŻDEGO ZE ZDAŃ WG UCZNIÓW SZKOŁY GIMNAZJALNEJ
Uprawianie seksu w dni niepłodne to
bezpieczna
forma antykoncepcji.
Stosowanie prezerwatywy podczas
stosunku daje
100% ochronę przed zajściem w ciąże.
28%
72%
16%
Stosunek przerywany jest skuteczną formą
antykoncepcji
84%
22%
Kobieta nie zajdzie w ciążę jeśli uprawia
seks po raz pierwszy.
78%
17%
83%
Prawda
Fałsz
Opóźnienie miesiączki zawsze oznacza
ciążę.
24%
Wszyscy nastolatkowie dojrzewają według
tego
samego schematu.
Bycie dziewicą/prawiczkiem po ukończeniu
18-ego
roku życia jest powodem do wstydu.
76%
13%
87%
19%
0%
20%
81%
40%
60%
80%
100%
28% ankietowanych uważa, że uprawianiu seksu w dni niepłodne jest bezpieczna formą
antykoncepcji. 72% poprawnie wskazało jako, że nie jest to bezpieczna forma antykoncepcji.
16% uważa, że stosowanie prezerwatyw daje 100% ochronę przed zajściem w ciąże.
Poprawność stwierdzenia potwierdziło 84% ankietowanych. 22% uważa, że stosunek
przerywany jest skuteczną formą antykoncepcji. Poprawnie stwierdzenie oceniło 78%
ankietowanych. 17% uczniów oceniło błędnie stwierdzenie, że kobieta nie zajdzie w ciąże
jeśli uprawia seks po raz pierwszy. 83% ankietowanych poprawianie określiło stwierdzenie.
24% zgadza się, że opóźnienie zawsze oznacza ciąże. 13% uważa, że wszyscy nastolatkowie
dojrzewają według tego samego schematu. 19% uważa, że bycie prawiczkiem lub dziewicą
do 18-ego roku życia jest powodem do wstydu.
25
WYK. 35. PONIŻEJ WYMIENIONO RÓŻNE FORMY DZIAŁAŃ EDUKACJI SEKSUALNEJ, NA KTÓRĄ Z NICH
UCZĘSZCZAŁBYŚ NAJCHĘTNIEJ? MOŻESZ ZAZNACZYĆ WSZYSTKIE ODPOWIEDZI ZGODNE Z PRAWDĄ.
13%
10,87%
warsztaty profilaktyczne
20%
wykłady / pogadanki
akcje informacyjne za
pośrednictwem ulotek,
plakatów, broszur itp.
35,87%
4%
4,35%
9%
8,70%
filmy w telewizji lub Internecie
szkoła gimnazjalna
3%
4,35%
spoty radiowe
festyny/imprezy/pikniki
profilaktyczne
3%
6,52%
9%
9,78%
inne
żadna z powyższych
19,57%
0%
10%
20%
30%
40%
40%
50%
Kolejne pytanie, jakie było zadane ankietowanym, to w jakich formach działań edukacji
seksualnej uczęszczaliby najchętniej. Najczęściej wskazanymi przez młodzież szkolną okazały
się wykłady i pogadanki.
26
WYK. 36. JAK OCENIASZ SWOJĄ WIEDZĘ DOTYCZĄCĄ ANTYKONCEPCJI I ŻYCIA SEKSUALNEGO?
17%
16%
bardzo wysoka
10%
wysoka
29%
14%
raczej wysoka
27%
trudno powiedzieć
37%
21%
szkoła gimnazjalna
raczej mała
3%
mała
2%
bardzo mała
7%
6%
8%
1%
0%
10%
20%
30%
40%
Szkoły gimnazjalne w większości przypadków nie potrafią określić swojej wiedzy dotyczącej
antykoncepcji i życia seksualnego. Natomiast uczniowie klas ponadgimnazjalnych oceniają
swoją wiedzę na wysokim poziomie.
3.6. Korzystanie z komputera z perspektywy dzieci i młodzieży
Ostatni blok pytań w ankiecie skierowanej do uczniów dotyczył korzystania z komputera oraz
zjawisk z nim związanych – uzależnienia oraz poczucia bezpieczeństwa.
WYK. 37 ILE CZASU DZIENNIE SPĘDZASZ PRZED KOMPUTEREM
do 1 godz.
38%
17%
18%
40%
37%
42%
1-3 godz.
szkoła podstawowa
14%
od 3 do 6 godz.
22%
7%
powyżej 6 godz.
29%
szkoła gimnazjalna
17%
16%
2%
1%
1%
nie korzystam z komputera i
Internetu
0%
10%
20%
30%
40%
50%
27
Uczniowie mieli ocenić ile czasu dziennie spędzają przed komputerem. Największy odsetek
respondentów zaznacza, że poświęca na komputer 1-3 godz. Znaczna część respondentów
deklaruje również, że spędza przez komputerem do 1 godz. Dziennie (38% uczniów klas
młodszych). W przypadku uczniów szkoły gimnazjalnej 29% wskazało na poświęcanie od 3 do
6 godz., zaś co piąty respondent przeznacza powyżej 6 godz. dziennie
WYK. 36. GDZIE NAJCZĘŚCIEJ KORZYSTASZ Z KOMPUTERA
Internetu
1%
1%
1%
95%
91%
91%
w domu
w szkole
2%
2%
3%
u znajomych
2%
2%
1%
w kawiarence internetowej
0%
1%
1%
inne
0%
3%
2%
0%
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
20%
40%
60%
80%
100%
Większość uczniów (ponad 90%) wskazuje, że najczęściej korzystają z komputera w domu. W
zdecydowanej mniejszości są osoby korzystające z komputera w szkole (ok. 2-3%) lub
u osób znajomych (1-2%), a także w kawiarence internetowej.
28
WYK. 38 POWODY KORZYSTANIA Z KOMPUTERA I INTERNETU
Internetu
1%
2%
1%
57%
60%
63%
nauka
63%
71%
kontakt ze znajomymi
4%
poznawanie nowych osób
82%
13%
17%
57%
65%
62%
oglądanie filmów
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
70%
68%
76%
słuchanie muzyki
granie w gry online
35%
13%
21%
robienie zakupów
prowadzenie bloga lub własnej
strony
55%
52%
38%
11%
15%
9%
17%
20%
10%
inne
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Kolejne pytanie dotyczyło powodów korzystania z komputera i Internetu. Najczęściej, przez
trzy badane grupy uczniów, wskazywane są odpowiedzi związane z komunikacją z innymi
oraz sposobami spędzania czasu wolnego – słuchania muzyki, oglądaniem filmów, granie
w gry a także nauką
WYK. 39. CZY KIEDYKOLWIEK CZUŁEŚ SIĘ ŹLE Z POWODU BRAKU DOSTĘPU DO KOMPUTERA LUB INTERNETU
Internetu
3%
2%
3%
szkoła podstawowa
34%
tak
45%
50%
szkoła gimnazjalna
63%
nie
53%
47%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Połowa uczniów szkoły ponadgimnazjalnej przyznaje, że czuła się źle z powodu braku
dostępu do komputera lub Internetu (50%). Odsetek tych odpowiedzi jest stosunkowo
mniejszy wśród uczniów klas młodszych, jednak wynosi 34-45%.
29
WYK. 40. CZY ZDARZYŁO CI SIĘ KŁAMAĆ BY UKRYĆ PRAWDZIWĄ ILOŚĆ CZASU SPRZĘDZANEGO PRZED
KOMPUTEREM
1%
2%
3%
Internetu
szkoła podstawowa
14%
tak
27%
17%
szkoła gimnazjalna
85%
71%
79%
nie
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Większość respondentów wskazuje, że nigdy nie kłamali w celu ukrycia prawdziwej ilości
czasu spędzanego przez komputerem – 80% uczniów szkoły podstawowej oraz 70%
ponadgimnazjalnej. Przeciwnego zdania jest 28% uczniów klas starszych oraz 18%
młodszych, którzy przyznają się do zatajania ilości czasu poświęcanego na komputer.
WYK. 41. CZY PODAŁBYŚ SWOJE DANE OSOBOWE OSOBIE POZNANEJ W INTERNECIE
1%
tak
6%
14%
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
99%
94%
nie
86%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Ostatnie pytanie w ankiecie skierowanej do dzieci i młodzieży szkolnej dotyczyło
bezpieczeństwa w Intrenecie. W tym celu uczniom zadano pytanie o to, czy podaliby swoje
dane osobowe osobie poznanej w Internecie. 99% uczniów szkoły podstawowej zgodnie
zaznaczyli, że nie dopuścili by do takiej sytuacji. Zdanie to podziela większość uczniów szkoły
ponadgimnazjalnej (86%) oraz gimnazjalnej (94%), jednak pozostałe 20% młodzieży szkolnej
wskazuje, że mogliby przekazać tego typu dane.
30
WYK. 42. CZY WCHODZISZ NA STRONY INTERNETOWE PRZEZNACZONE DLA OSÓB POWYŻEJ 18 ROKU ŻYCIA?
5%
tak
30%
36%
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
95%
nie
70%
64%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
71% ankietowanych wchodzi na strony internetowe przeznaczone dla osób powyżej 18 roku
życia z trzech badanych grup.
WYK. 43. GRAŁEŚ/AŚ W JAKIEKOLWIEK GRY INTERNETOWE NA PIENIĄDZE ?
nigdy
82%
80%
91%
4%
4%
8%
1 raz
szkoła podstawowa
szkoła gimnazjalna
4%
8%
9%
kilka razy (2-9)
1%
6%
3%
10 lub więcej razy
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Ponad 80% ankietowanych nie grało w gry Internetowe na pieniądze. 16% grało
sporadycznie wszystkich uczniów badanych, 21% kilka razy (2-9) oraz bardzo często (10 lub
więcej razy) grało 10% ankietowanych.
4. BADANIE DOROSŁYCH MIESZKAŃCÓW
MIASTA DARŁOWO
W badaniu diagnozującym wybrane problemy społeczne na terenie miasto Darłowo wzięło
udział 100 dorosłych mieszkańców. Wśród nich 51% kobiet oraz 49% mężczyzn.
31
WYK. 44 PŁEĆ
Kobieta
51%
Mężczyzna
49%
48%
48%
49%
49%
50%
50%
51%
51%
52%
Największy odsetek badanych znalazł się w grupie 26-35 lat (25%), ponad co czwarty badany
mieszkaniec miasta znajduje się w grupie wiekowej 36-45 lat (24%), zaś 22% to osoby
w wieku do 25 lat. 15% to 46-55 latkowie oraz 16% to osoby w wieku 56-65 lat. Najmniejszą
grupę stanowią osoby powyżej 65 lat (2%).
WYK. 45 KATEGORIA WIEKOWA
do 25 lat
22%
26-35
25%
36-45
20%
46-55
16%
56-65
15%
powyżej 65 lat
2%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Największy odsetek mieszkańców biorących udział w badaniu to osoby o wykształceniu
podstawowym (34%) oraz zawodowym (34%), co czwarty ankietowany ukończył
wykształcenie średnie lub pomaturalne. Tylko 11% ankietowanych ma wykształcenie wyższe.
WYK. 46 WYKSZTAŁCENIE
podstawowe
34%
średnie lub pomaturalne
21%
zawodowe
34%
wyższe
11%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
4.2. Postrzeganie wybranych problemów społecznych przez
dorosłych mieszkańców miasta Darłowo
Pierwszy blok pytań w ankiecie skierowanej do dorosłych mieszkańców miasta dotyczył
postrzegania istotności wybranych problemów społecznych występujących na terenie
miasta. Respondenci mieli ustosunkować się do wybranych kwestii poprzez ocenę ich
32
ważności.
W ankiecie wyjaśniono, że problem ważny istnieje i wymaga wzmożonych działań ze strony
odpowiednich instytucji, problem nieważny nie wymaga podejmowania działań. Z zebranych
danych wynika, że wszystkie problemy są ważne dla mieszkańców biorących udział
w badaniu. Najistotniejszym jest jednak zażywanie narkotyków przez dzieci i młodzież (55%
wskazań „ważny”), picie alkoholu przez dzieci i młodzież (54%), problem narkomani (53%),
oraz problem alkoholizmu (51%).
WYK. 47 OCENA ISTOTNOŚCI WYBRANYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH
Problem alkoholizmu
Picie alkoholu przez dzieci i młodzież
19%
Zażywanie narkotyków przez dzieci i
młodzież
53%
28%
55%
32%
13%
Zażywanie dopalaczy przez dzieci i
młodzież
54%
34%
12%
Problem narkomanii
51%
35%
14%
48%
37%
15%
WAŻNY
40%
Przemoc szkolna
13%
38%
Przemoc w rodzinie
17%
Brak wiedzy w zakresie współżycia
seksualnego
wśród dorosłych
NIEWAŻNY
47%
45%
16%
57%
27%
seksualnego
wśród młodzieży
25%
47%
28%
23%
Uzależnienia (Internet, telefon, zakupy,
hazard)
29%
0%
10%
20%
30%
NIE MAM ZDANIA
40%
48%
50%
60%
4.3. Problem alkoholowy z perspektywy dorosłych
mieszkańców miasta Darłowo
Jednym z istotnych problemów społecznych diagnozowanych przez realizowane badanie był
alkoholizm. Dorosłych mieszkańców biorących udział w badaniu ankietowym spytano
o częstotliwość spożywania alkoholu. Wśród badanych 33% nie pija alkoholu. Spośród
pozostałych respondentów największy odsetek sięga po napoje alkoholowe kilka razy w roku
33
(36%). 10% pija kilka razy w miesiącu, 10% kilka razy w tygodniu, zaś pozostałe 11%
codziennie.
WYK. 48 JAK CZĘSTO SPOŻYWA ALKOHOL
codziennie
11%
kilka razy w tygodniu
10%
kilka razy w miesiącu
10%
kilka razy w roku
36%
nie piję alkoholu
33%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
Wśród osób pijących alkohol najczęściej spożywane jest piwo (26%) oraz wódka (26%). 16%
wybiera likiery, zaś 12% nalewki. Najmniej popularne jest wino (11%).
WYK. 49 JAKI ALKOHOL SPOŻYWA NAJCZĘŚCIEJ
piwo
26%
wino
11%
wódka
26%
likiery
16%
nalewki
12%
inne
14%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Kolejne pytanie dotyczyło powodów sięgania po alkohol. 18% respondentów przyznaje, że
pije pod wpływem znajomych, 17% dla lepszej zabawy oraz dla towarzystwa. 14% wskazuje
na złagodzenie stresu.
WYK. 50. POWODY SIĘGANIA PO ALKOHOL
chęć lepszej zabawy
dla towarzystwa
by zapomnieć o problemach
by złagodzić stres
pod wpływem znajomych
aby zmniejszyć objawy kaca
brak konkretnego powodu
inne
17%
15%
10%
14%
18%
11%
8%
17%
0%
2%
4%
6%
8%
10%
12%
14%
16%
18%
20%
34
WYK. 51. KTÓRE Z NIŻEJ WYMIENIONYCH SYTUACJI MOGĄ BYĆ PANA/I ZDANIEM KONSEKWENCJĄ
NADUŻYWANIA ALKOHOLU ?
zaburzenia zdrowia fizycznego i
psychicznego
24%
wysokie koszty leczenia i usuwania skutków
wypadków
24%
pogorszenie lub zerwanie relacji rodzinnych
26%
obniżenie efektywności pracy
zawodowej/nauki
18%
długi, poważne kłopoty finansowe
27%
inne (wymień jakie)
7%
nie mam zdania
1%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Na główne konsekwencje nadużywania alkoholu, ankietowani wybrali długi i poważne
kłopoty finansowe, a także pogorszenie lub zerwanie relacji rodzinnych.
WYK. 52. NA ILE ZGADZA SIĘ ZE STWIERDZENIAMI DOTYCZĄCYMI ALKOHOLU
Alkohol jest dobrym lekarstwem na
sen
10%
Okazjonalne spożywanie alkoholu nie
uzależnia
11%
Alkoholizm jest dziedziczny
47%
43%
40%
44%
16%
Osoby z problemem alkoholowym piją
codziennie
35%
15%
Alkohol w piwie jest mniej szkodliwy
niż w wódce
56%
33%
NIE WIEM
55%
13%
57%
30%
0%
10%
20%
30%
NIE ZGADZAM SIĘ
50%
20%
25%
Nie ma nic złego w przychodzeniu do
pracy na kacu
ZGADZAM SIĘ
40%
50%
60%
Kolejne pytanie dotyczyło ustosunkowania się do wybranych stwierdzeń związanych
z alkoholem. Mieszkańcy prezentują różne postawy i poziom wiedzy względem alkoholizmu.
57% uważa, że jest coś złego w przychodzeniu na kacu do pracy, przeciwnego zdania jest
13%. 20% jest zdania, że alkohol w piwie jest mniej szkodliwy niż w wódce. Większość
ankietowanych wskazuje, że osoby z problemem alkoholowym piją codziennie (50%),
zapominając, że nawet abstynent może borykać się z chorobą alkoholową. W opinii 40%
alkoholizm jest dziedziczny, zaś 56% twierdzi, że okazjonalne spożywanie alkoholu nie
prowadzi do uzależnienia. 47% jest przekonana, że alkohol jest dobrym lekarstwem na sen.
35
WYK. 53. OCENA SPOŻYCIA ALKOHOLU NA PRZESTRZENI KILKU LAT W MIEJSCOWOŚCI
maleje
13%
jest stałe
24%
wzrasta
36%
nie wiem
27%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
Dorośli mieszkańcy miasta poproszeni zostali również o ocenę spożycia alkoholu na
przestrzeni kilku ostatnich lat. Zdaniem 36% spożycie alkoholu wzrasta, zaś 24% ocenia, że
utrzymuje się na stałym poziomie.
WYK. 54. JAK CZĘSTO MA SYTUACJA JAZDY PO SPOŻYCIU ALKOHOLU
bardzo często
10%
często
22%
czasami
31%
rzadko
18%
nigdy
19%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Zdecydowana większość wskazuje, że na terenie miasta Darłowo dochodzi do prowadzenia
pojazdu po spożyciu alkoholu (81%). Wśród nich 31% ocenia te incydenty jako zdarzające się
czasami, 18% jako rzadko. W opinii 22% dochodzi do nich często lub 10% bardzo często.
WYK. 55. CZY W MIEJSCOWOŚCI OSOBY NIELETNIE MOGĄ ZAKUPIĆ ALKOHOL
tak
21%
nie
29%
nie wiem
50%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
W kolejnym pytaniu dorośli mieszkańcy poproszeni zostali o ocenę dostępności alkoholu dla
osób nieletnich. 21% ankietowanych jest zdania, że na terenie miejscowości osoby
niepełnoletnie mogą zakupić alkohol.
36
WYK. 56. CZY W MIEJSCOWOŚCI OSOBY NIETRZEŹWE MOGĄ ZAKUPIĆ ALKOHOL
tak
23%
nie
33%
nie wiem
44%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Ostatnie pytanie z bloku diagnozującego problem alkoholowy dotyczyło możliwości zakupu
alkoholu przez osoby nietrzeźwe. 23% mieszkańców jest zdania, że na terenie miejsca
zamieszkania takie sytuacje się zdarzają, przeciwnego zdania jest 33%.
WYK. 57. JAKIE SĄ SKUTECZNE FORMY POMOCY W PANA/I MIEJSCOWOŚCI DLA OSÓB NADUŻYWAJĄCYCH
ALKOHOLU LUB UZALEŻNIONYCH ? WYBIERZ Z LISTY WSZYSTKIE ODPOWIEDZI ZGODNE Z PRAWDĄ.
rodzina
19%
znajomi
24%
telefon zaufania
22%
poradnia uzależnień
2%
zajęcia edukacyjne
6%
grupa wsparcia
18%
Urząd Miasta
20%
inne(wymień jakie)
3%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Ankietowani zwróciliby się najpierw o pomoc do znajomych (24%), jest to dla nich
najskuteczniejsza forma pomocy. Następnie telefon zaufania (22%) oraz Urząd Miasta (20%).
Mniejszy odsetek skorzystałby z pomocy rodziny oraz grupy wsparcia. Pozostałe 6%
wybrałoby zajęcia edukacyjne oraz poradnię uzależnień (2%).
4.5. Problem narkotykowy z perspektywy dorosłych
Wśród dorosłych mieszkańców miasta Darłowo również podjęto próbę diagnozy problemu
narkotykowego, szczególnie w zakresie skali zjawiska, dostępności substancji oraz opinii
z nim związanych.
37
WYK. 58. ZAŻYWA PAN/I NARKOTYKI?
50%
7%
zażyłem kilka razy w roku
7%
13%
12%
zażywam codziennie
11%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Połowa ankietowanych zażywa narkotyki, do codziennego zażywania przyznaje się 11%
ankietowanych, zaś parę razy w tygodniu zażywa 12%.
WYK. 59 OCENA POZYSKANIA NARKOTYKÓW W MIEJSCOWOŚCI
całkowicie niedostępne
30%
trudno dostępne
29%
łatwo dostępne
20%
nie wiem
21%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
60% mieszkańców nie posiada wiedzy związanej z pozyskaniem narkotyków na terenie
miejscowości. 14% ocenia dostępność jako łatwą, 16% jako trudną, zaś dla pozostałych 10%
narkotyki na terenie miejscowości są całkowicie niedostępne.
WYK.60 OCENA POZYSKANIA DOPALACZY W MIEJSCOWOŚCI
całkowicie niedostępne
20%
trudno dostępne
29%
łatwo dostępne
25%
nie wiem
26%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Podobne proporcje odpowiedzi obserwujemy jeśli chodzi o ocenę dostępności dopalaczy.
26% mieszkańców nie posiada wiedzy związanej z pozyskaniem dopalaczy na terenie
miejscowości. 25% ocenia dostępność jako łatwą, 29% jako trudną, zaś dla pozostałych 20%
narkotyki na terenie miejscowości są całkowicie niedostępne.
38
WYK. 61 KTÓRE SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE STOSOWAŁ
35%
Marihuana
65%
11%
Amfetamina
89%
6%
Kokaina
94%
2%
Grzyby halucynogenne
98%
LSD
8%
Ekstazy
9%
Środki nasenne
9%
92%
91%
91%
5%
Sterydy
95%
12%
Dopalacze
0%
88%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Zdecydowana większość respondentów deklaruje, że nie zażywa żadnych substancji
psychoaktywnych. Wśród osób, które wskazują stosowanie tego typu substancji 35%
zażywało marihuanę, 11% amfetaminę, 12% dopalacze, po 9% ekstazy i środki nasenne.
Mniejszym stopniu LSD, kokainę oraz sterydy i grzyby halucynogenne.
WYK. 62 POWODY SIĘGANIA PO SUBSTANCJE PSYCHOAKTYWNE
chęć lepszej zabawy
16%
dla towarzystwa
7%
by zapomnieć o problemach
4%
by złagodzić stres
12%
wpływ znajomych
18%
aby zmniejszyć objawy kaca
7%
brak konkretnego powodu
15%
inne
35%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
Ponad połowa respondentów wskazuje, że bodźcem do eksperymentowania z substancjami
psychoaktywnymi były osoby znajome (18%). 16% zaznaczyło chęć lepszej zabawy, 19%
zażywanie dla towarzystwa lub złagodzenia stresu. 4% chciało zapomnieć o problemach, zaś
7% złagodzić objawy złego samopoczucia po spożyciu alkoholu.
39
WYK. 63. CZY ZGADZA SIĘ ZE STWIERDZENIAMI DOTYCZĄCYMI NARKOTYKÓW
Wszystkie narkotyki są bezpieczne o ile
używa
się ich odpowiednio
klasyfikowana jako
narkotyk
Okazjonalne zażywanie narkotyków nie
prowadzi
do uzależnienia
Dopalacze są bezpieczną alternatywą dla
narkotyków
Posiadanie narkotyków nie powinno być
karalne
45%
42%
13%
47%
43%
10%
38%
49%
13%
26%
58%
16%
ZGADZAM SIĘ
32%
53%
NIE ZGADZAM SIĘ
15%
NIE WIEM
W przychodzeniu do pracy pod wpływem
narkotyków
lub dopalaczy nie ma nic złego
Rodzice nie reagują na sytuacje związane
z
zażywaniem narkotyków przez ich dzieci
Osoby obce powinny reagować w
sytuacji, kiedy
zauważą, że są zażywane narkotyki przez
młodzież
Miasto powinno interweniować w
sytuacji
zgłoszenia w sprawie zażywania
narkotyków przez…
13%
69%
18%
23%
49%
28%
22%
45%
33%
31%
34%
35%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
Mieszkańcy prezentują różne postawy i opinie względem narkotyków. 13% jest zdania, że
w przyjściu do pracy pod wpływem narkotyków jest coś złego, jednak przeciwnego zdania
jest 69% respondentów. 32% reprezentuje postawę liberalną uważając, że posiadanie
narkotyków nie powinno być karalne, zaś 38% wskazuje, że w ich opinii okazjonalne
zażywanie narkotyków nie prowadzi do uzależnienia. Zdaniem 45% wszystkie narkotyki są
bezpiecznie o ile używa się ich w odpowiedni sposób, zaś dla 26% dopalacze są bezpieczną
alternatywą dla narkotyków. 23% zgadza się, że rodzice nie reagują na sytuacje związane z
zażywaniem narkotyków przez ich dzieci, zaś 22% jest zdania, że osoby obce powinny
reagować na takie sytuacje. 31% jest zdania, że miasto powinno reagować na zgłoszenia w
sprawie zażywania narkotyków przez osoby nieletnie.
40
WYK. 64. CZY ZNA PAN/I KONSEKWENCJE PRAWNE ZWIĄZANE Z ZAŻYWANIEM NARKOTYKÓW?
tak
50%
nie
50%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
50% ankietowanych zna konsekwencje prawne związane z zażywaniem narkotyków, zaś
druga połowa ankietowanych ma wiedzy w tej kwestii.
WYK. 65. CZY ZNA PAN/I KONSEKWENCJE ZDROWOTNE ZWIĄZANE Z ZAŻYWANIEM NARKOTYKÓW?
tak
69%
nie
31%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
69% ankietowanych zna konsekwencje zdrowotne związane z zażywaniem narkotyków, 31%
nie ma wiedzy w tej kwestii.
WYK. 66. JAKIE SĄ SKUTECZNE FORMY POMOCY W PANA/I MIEŚCIE DLA OSÓB NADUŻYWAJĄCYCH
NARKOTYKI? WYBIERZ Z LISTY WSZYSTKIE ODPOWIEDZI ZGODNE Z PRAWDĄ.
rodzina
25%
znajomi
13%
telefon zaufania
3%
poradnia uzależnień
15%
zajęcia edukacyjne
15%
grupa wsparcia
1%
Urząd Miasta
14%
nie wiem
10%
inne (jakie)
4%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
25% ankietowanych wskazuje na rodzinę, zaś 15% na poradnię uzależnień jako skuteczną
formę dla osób nadużywających narkotyki. Następnie 15% wskazało na zajęcia edukacyjne
oraz 13% na znajomych, a także 14% na Urząd Miasta.
41
4.6. Problem przemocy z perspektywy dorosłych
Kolejny problem społeczny diagnozowany w badaniu dorosłych mieszkańców miasta
dotyczył zjawiska przemocy.
WYK. 67. CZY BYŁ KIEDYKOLWIEK ŚWIADKIEM PRZEMOCY
tak
54%
nie
46%
42%
44%
46%
48%
50%
52%
54%
56%
Ponad połowa ankietowanych przyznała, że była świadkiem przemocy (54%).
WYK. 68. WOBEC KOGO PRZEMOC BYŁA STOSOWANA
wobec osób z rodziny
31%
wobec kolegów, koleżanek
21%
wobec znajomych osób z pracy
4%
wobec nieznanych osób
24%
inne, jakie?
26%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
31% respondentów, którzy byli świadkiem przemocy wskazuje, że była ona stosowana
wobec osób z rodziny (31%). 21% wskazuje na kolegów, koleżanki, 4% na osoby z pracy, zaś
24% na osoby nieznajome.
WYK. 69. CZY DOŚWIADCZYŁ KIEDYKOLWIEK PRZEMOCY
tak
50%
nie
50%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
50% respondentów przyznaje, że doświadczyło kiedykolwiek przemocy.
42
WYK. 70. KTO STOSOWAŁ WOBEC PANA/I PRZEMOC ?
bliski członek rodziny
26%
daleki członek rodziny
12%
znajomy, znajoma
11%
nieznana mi osoba
8%
ktoś z pracy
21%
inne, jakie ?
25%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Osoby, które doświadczyły przemocy twierdzą, że były krzywdzone głównie przez bliskich
członków rodziny oraz inne osoby (ankietowani nie określili dokładnie sprawcy), a także
osoby z pracy. W mniejszym stopniu sprawcami okazali się osoby znajome oraz dalsze
WYK. 71. CO WEDŁUG PANA/I NALEŻY UZNAĆ ZA PRZEMOC W RODZINIE?
bicie, szarpanie, popychanie
59%
wrzaski, poniżanie, wyzwiska
34%
odbieranie pieniędzy, uniemożliwianie
podjęcia pracy, kradzieże
25%
dotykanie w miejscach intymnych, nakłanianie
do pożycia seksualnego
33%
brak opieki, niedożywienie, zaniedbanie
26%
nie wiem
17%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Kolejnym pytaniem skierowanym do ankietowanych dotyczyło określenia form przemocy w
rodzinie. Według ankietowanych przemoc w rodzinie przejawia się głównie przez przemoc
fizyczną, jak bicie, szarpanie oraz popychanie. Następnie przez przemoc psychiczną jak
wrzaski, poniżanie oraz wyzwiska oraz przez przemoc seksualną jak dotykanie miejsc
intymnych oraz nakłanianie do pożycia seksualnego. W mniejszym stopniu ankietowani
wskazują na przemoc w postaci zaniedbania jak brak opieki oraz niedożywienie, a także
przemoc ekonomiczną jak odbieranie pieniędzy oraz uniemożliwienie podjęcia pracy i
kradzieże.
43
WYK. 72. JAKIE WEDŁUG PANA/I ELEMENTY ŚRODOWISKA LOKALNEGO SPRZYJAJĄ ZJAWISKU PRZEMOCY W
RODZINIE NA TERENIE MIASTA?
bieda, ubóstwo, wysokie bezrobocie
30%
alkoholizm, narkomania, przestępczość
32%
brak skutecznych narzędzi zwalczania przemocy
w rodzinie (przepisy prawne, rozwiązania
instytucjonalne)
29%
niewystarczające wsparcie ze strony
odpowiednich instytucji, bliskich, przyjaciół
27%
wstyd i strach ofiar przemocy w rodzinie
17%
poczucie bezkarności ze strony sprawców
przemocy w rodzinie
17%
inne, jakie:
6%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Według ankietowanych głównymi elementami środowiska lokalnego, które sprzyjają
zjawisku przemocy w rodzinie na terenie miasta jest alkoholizm, narkomania oraz
przestępczość, a także wskazują na biedę, ubóstwo oraz wysokie bezrobocie. Poniżej 30%
respondenci wskazują na brak skutecznych narzędzi, które wzmocnią działania związane ze
zwalczaniem przemocy w rodzinie (przepisy prawne oraz rozwiązania instytucjonalne). W
przypadku 27% ankietowanych zauważalne jest niewystarczające wsparcie odpowiednich
instytucji. Poniżej 20% ankietowani wskazują na wstyd i strach ofiar przemocy w rodzinie
oraz poczucie bezkarności ze strony sprawców.
44
WYK. 73. CZY CZUJE SIĘ PAN/I BEZPIECZNIE W SWOJEJ MIEJSCOWOŚCI?
zdecydowanie tak
44%
raczej tak
39%
raczej nie
6%
zdecydowanie nie
3%
nie wiem
8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
83% ankietowanych czuje się bezpiecznie w swojej miejscowości. W przypadku 9%
mieszkańców stwierdzają, że nie czują się bezpiecznie w swojej miejscowości.
WYK. 74. KTO WEDŁUG PANA/I NAJCZĘŚCIEJ BYWA OFIARĄ PRZEMOCY W RODZINIE?
dzieci
34%
kobiety
44%
mężczyźni
9%
osoby starsze
10%
osoby niepełnosprawne
3%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Według ankietowanych najczęściej ofiarą przemocy są kobiety oraz dzieci. W mniejszych
stopniu osoby starsze (10%), mężczyźni (9%) oraz osoby niepełnosprawne (3%).
WYK. 75. CZY ISTNIEJĄ OKOLICZNOŚCI USPRAWIEDLIWIAJĄCE STOSOWANIE PRZEMOCY
tak
20%
nie
41%
nie wiem
39%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
W opinii większości ankietowanych nie istnieją okoliczności usprawiedliwiające stosowanie
przemocy (41%), jednak przeciwny pogląd prezentuje co czwarty badany mieszkaniec.
Pozostałe 39% wskazało na odpowiedź „nie wiem”.
45
WYK. 76. CZY STOSOWANIE KAR FIZYCZNYCH WOBEC DZIECI JEST DOBRĄ METODĄ WYCHOWAWCZĄ
tak
23%
nie
56%
nie wiem
21%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
W opinii większości respondentów stosowanie kar fizycznych wobec dzieci nie jest uznawane
za dobrą metodę wychowawczą. Przeciwnego zdania jest 23% mieszkańców, którzy
postrzegają kary fizyczne jako dobry środek wychowawczy.
WYK. 77. DO KOGO ZWRÓCIŁ(A)BY SIĘ PAN/PANI O POMOC BĘDĄC ŚWIADKIEM LUB OFIARĄ PRZEMOCY?
WYBIERZ Z LISTY WSZYSTKIE ODPOWIEDZI ZGODNE Z PRAWDĄ.
rodziców, opiekunów
21%
znajomych osób
9%
Policji, Straży Miejskiej
33%
ośrodka interwencji kryzysowej
7%
Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w
Darłowie
10%
Urzędu Miasta w Darłowie
13%
telefonu zaufania
19%
nie wiem
9%
inne osób/miejsc
9%
w gminie nie można znaleźć pomocy
3%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Ostanie pytanie dotyczące przemocy dotyczyło skierowania się ankietowanych do
odpowiednich służb oraz osób w momencie stania się ofiarą lub świadkiem przemocy.
Według większości ankietowanych, swoje pierwsze kroki mieszkańcy skierowaliby do Policji
oraz Straży miejskiej, rodziców i opiekunów oraz telefonu zaufania. W mniejszym stopniu do
Urzędu Miasta oraz Miejskiego Ośrodka Pomocy Społecznej w Darłowie. Pozostałe 7-%
wskazało na ośrodek interwencji kryzysowej oraz znajome osoby.
46
3.6. Dojrzałość płciowa oraz seksualność z perspektywy
dorosłych mieszkańców miasta Darłowo
Kolejnym problemem diagnozowanym jest seksualność
mieszkańców miasta Darłowo.
według opinii dorosłych
WYK. 78. OCEŃ PRAWDZIWOŚĆ PONIŻSZYCH STWIERDZEŃ
Kobieta może zajść w ciążę już po
pierwszym stosunku seksualnym
U większości kobiet największe
prawdopodobieństwo zajścia w ciążę jest
tuż
po miesiączce
Stosowanie prezerwatyw wyklucza
ryzyko zakażenia
się chorobami przenoszonymi drogą
płciową
59%
30%
11%
41%
45%
14%
37%
NIE ZGADZAM SIĘ
15%
NIE WIEM
Osoba zakażona chorobą przenoszoną
drogą
płciową może przez długi czas nie mieć
objawów i zakażać innych.
Stosowanie pigułek antykoncepcyjnych
zmniejsza
ryzyko zakażenia się chorobami
przenoszonymi
drogą płciową
ZGADZAM SIĘ
48%
29%
46%
25%
13%
64%
23%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70%
Ankietowani zostali poproszeni o określenie swojego zdania względem wymienionych
stwierdzeń 59 respondentów zgadza się, że kobieta może zajść w ciąże już po pierwszym
stosunku seksualnym. 45% mieszkańców nie zgadza się, ze stwierdzeniem, że największe
prawdopodobieństwo zajścia w ciąże jest tuż po miesiączce. W przypadku 48%
ankietowanych stosowanie prezerwatyw nie wyklucza ryzyka zarażenia się chorobami
przenoszonymi drogą płciową, zaś 46% nie zgadza się, że osoba zarażona choroba
przenoszoną drogą płciową może nie odczuwać objawów przez dłuższy czas. 64%
ankietowanych nie zgadza się również ze stwierdzeniem, że stosowanie pigułek
antykoncepcyjnych zmniejsza ryzyko zakażenia się chorobami przenoszonymi drogą płciową.
47
WYK. 79. CZY UWAŻA PAN/I ŻE ZAJĘCIA DOTYCZĄCE ROZWOJU PSYCHOSEKSUALNEGO I SEKSUALNOŚCI
CZŁOWIEKA POWINNY ODBYWAĆ DLA KAŻDEJ GRUPY WIEKOWEJ?
zdecydowanie tak
16%
raczej tak
38%
raczej nie
31%
zdecydowanie nie
15%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
Według 54% ankietowanych zajęcia dotyczące rozwozu psychoaktywnego i seksualności
człowieka powinny odbywać się dla każdej grupy wiekowej.
WYK. 80. JAK OCENIA PAN/I POZIOM SWOJEJ ŚWIADOMOŚCI SEKSUALNEJ?
bardzo wysoki
8%
wysoki
17%
raczej wysoki
9%
trudno powiedzieć
4%
raczej mały
1%
mały
35%
bardzo mały
26%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
Większość ankietowanych uważa, że ich poziom świadomość seksualnej jest na bardzo
niskim poziomie, deklaruje takie stanowisko 61% mieszkańców.
WYK. 81. ILE MIAŁ/A PAN/I LAT, KIEDY PO RAZ PIERWSZY W ŻYCIU ODBYŁ/ODBYŁA PAN/I STOSUNEK
SEKSUALNY?
nie odbyłem/am stosunku seksualnego
5%
15 i mniej lat
9%
16 lat
28%
17 lat
33%
18 i więcej lat
25%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
95% ankietowanych odbyło już swój pierwszy stosunek seksualny, gdzie największa liczba
respondentów odbyła ten stosunek w wieku 17 lat oraz 28% w wieku 16 lat i 9% w wieku
poniżej 15 lat. Trzeba tu wskazać, że te osoby współżyły w wieku w którym nie miały
48
ukończonych 18 lat, czyli były niepełnoletnie. Tylko 25% respondentów wskazało, że odbyło
stosunek seksualny w wieku powyżej 18 roku życia.
WYK. 82. CZY I JAKI SPOSÓB ZAPOBIEGANIA CIĄŻY PAN/I LUB TWÓJ PARTNER/PARTNERKA STOSOWALIŚCIE W
TRAKCIE OSTATNIEGO STOSUNKU SEKSUALNEGO?
prezerwatywa
28%
środki hormonalne (pigułki lub plastry,
zastrzyki)
23%
stosunek przerywany
15%
liczenie dni od ostatniej miesiączki
23%
pomiar temperatury lub obserwacja śluzu
6%
inne (jakie)
4%
nie jestem pewna/y
8%
nie pamiętam
9%
nie stosowaliśmy żadnych metod zapobiegania
ciąży
4%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Przestawione wyniki ankiety wskazują, że ankietowani najchętniej stosują prezerwatywy,
następnie po 23% środki hormonalne oraz liczenie dni od ostatniej miesiączki. Poniżej 20%
wskazują na stosunek przerywany oraz pomiar temperatury lub obserwacji śluzu.
4.7. Inne problemy społeczne z perspektywy dorosłych
W ankiecie skierowanej do dorosłych mieszkańców miasta znalazły się pytania diagnozujące
również inne problemy społeczne takie, szczególnie dotyczące uzależnień od komputera,
Internetu oraz hazardu.
WYK. 83. ILE CZASU POŚWIĘCA NA KORZYSTANIE Z KOMPUTERA I INTERNETU
do 1 godz.
25%
1-3 godz.
20%
3-6 godz.
26%
powyżej 6 godz
5%
nie korzystam z komputera i Internetu
25%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
49
25% ankietowanych poświęca na korzystanie z komputera i Internetu do 1 godziny, 20%
między 1-3 godzin, 26% między 3-6 godzin, 5% powyżej 6 godzin. Prawie co czwarty
respondent wskazuje, że nie korzysta z komputera i Internetu.
WYK. 84. POWODY KORZYSTANIA Z KOMPUTERA I INTERNETU
wyszukiwanie informacji
31%
kontaktowanie się ze znajomymi
30%
kontaktowanie się z osobami obcymi
20%
oglądanie filmów
22%
słuchanie muzyki
27%
granie w gry online
15%
robienie zakupów przez Internet
15%
prowadzenie bloga lub własnej strony
7%
praca online
8%
inne
18%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Wśród powodów korzystania z komputera i Internetu najczęściej znajduje się wyszukiwanie
informacji (31%) oraz kontaktowanie się ze znajomymi (30%). 27% słucha muzyki, 22%
ogląda filmy, po 15% wykorzystuje Internet do robienia zakupów lub grania w gry online.
20% komunikuje się z osobami obcymi. Najmniejszy odsetek wskazuje na publikowanie
własnych treści na blogu lub stronie internetowej (7%) oraz pracę online (8%).
WYK. 85. CZY KIEDYKOLWIEK CZUŁ SIĘ ŹLE Z POWODU BRAKU DOSTĘPU DO KOMPUTERA I INTERNETU
tak
39%
nie
61%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Prawie połowa mieszkańców przyznała, że czuła się źle z powodu braku dostępu do
komputera lub Internetu (39%).
50
WYK. 86. CZY BRAŁ UDZIAŁ W KONKURSACH ORGANIZOWANYCH PRZEZ GAZETĘ, TELEWIZJĘ LUB
OPERATORÓW TELEFONICZNYCH, W KTÓRYCH WYSYŁA SIĘ PŁATNE SMS-Y
nigdy
48%
kilka razy
39%
wiele razy
13%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
52% odpowiedziało, że brało udział w konkursach, w których wysyła się płatne SMS-y, wśród
nich 39% zdarzyło się to kilka razy, zaś 13% wielokrotnie.
WYK. 87. CZY GRAŁ NA AUTOMATACH W SALONACH GIER
nigdy
43%
kilka razy
33%
wiele razy
24%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Prawie połowa ankietowanych deklaruje, że nigdy nie grali na automatach, które znajdują
się w salonach gier (43%). Do tego typu zachowań przyznaje się pozostałe 57% - wśród nich
33% robiło to kilka razy, zaś 24% wielokrotnie.
WYK. 88. CZY OBSTAWIAŁ ZAKŁADY BUKMACHERSKIE
nigdy
49%
kilka razy
34%
wiele razy
17%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Większość ankietowanych nigdy nie obstawiała zakładów bukmacherskich (49%). Wśród
mieszkańców, którzy deklarują takie doświadczenie 34% robiło to kilkukrotnie, zaś 17% wiele
razy.
51
WYK. 89. W JAKIM CELU GRA PAN/I W GRY LOSOWE?
nie gram w gry losowe
24%
z nudów
35%
dla poprawienia sobie nastroju
3%
żeby oderwać się od codziennych problemów,
zmartwień
ponieważ w ten sposób zyskuję szansę, na
wygranie pewnej sumy pieniędzy
4%
12%
inny powód, jaki ?......
10%
zarobić
1%
chęć poprawy swojego stanu finansowego
1%
trudno powiedzieć
14%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
W większości przypadków ankietowani najczęściej grają w gry losowe z nudów. W mniejszym
stopniu skłaniają się ku sposobie szanse wygranej pewnej sumy pieniędzy oraz inny powód
bliżej nieokreślony. 3% wskazuje na poprawienie sobie nastroju oraz 4% chce się oderwać od
codziennych problemów i zmartwień.
WYK. 90. CZY MIAŁ/A PAN/I KIEDYKOLWIEK PROBLEM ZWIĄZANY Z HAZARDEM ?
zdecydowanie nie
24%
raczej nie
31%
raczej tak
20%
zdecydowanie tak
8%
trudno powiedzieć
17%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
W przypadku problemu związanego z hazardem, przyznaje się do niego 28% ankietowanych.
Ponad połowa uważa, że nie miała problemu związanego z hazardem. 17% twierdzi, że
trudno mu określić czy ma problem z hazardem.
52
40%
WYK. 91. CZY KIEDYKOLWIEK PODJĄŁ/A PAN/I PRÓBĘ WYJŚCIA Z PROBLEMU ZWIĄZANEGO Z HAZARDEM ?
tak, raz
41%
tak, kilka razy
24%
tak, wielokrotnie
3%
nie, nigdy
32%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
Ankietowani, którzy mają problem z hazardem podjęli próbę wyjścia z uzależnienia. 41%
twierdzi, że próbowało raz, zaś 24% wskazuje, że podjęło próbę kilka razy.
WYK. 92. JAKA FORMA POMOCY WEDŁUG PANA/I JEST NAJLEPSZA W ZWIĄZKU Z UZALEŻNIENIEM OD
HAZARDU?
mitingi AH ( Anonimowych Alkoholików)
13%
terapia indywidualna
24%
terapia grupowa
24%
terapia w ośrodku zamkniętym
16%
grupy samopomocowe
25%
pomoc on-line
13%
inne, jakie?
18%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
Ostatnie pytanie w ankiecie dotyczyło form pomocy osobą uzależnionym od hazardu.
Według ankietowanych najlepszą formą jest terapia indywidualna oraz terapia grupowa, a
także grupy samopomocowe.
5. BADANIE RODZICÓW NA TERENIE MIASTA DARŁOWO
W badaniu diagnozującym problemy społeczne na terenie miasta Darłowo wzięło udział 25
rodziców, w tym 84% kobiet oraz 16% mężczyzn.
53
WYK. 93. PŁEĆ
kobieta
84%
mężczyzna
16%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
Większość ankietowanych to osoby znajdujące się między 36 a 45 rokiem życia (72%), 4% to
osoby w wieku 46 – 55 lat, 8% to osoby w wieku do 26-35 lat oraz 16% do 25 lat.
WYK. 94. KATEGORIA WIEKOWA
do 25 lat
16%
26-35
8%
36-45
72%
46-55
4%
56-65
0%
powyżej 65 lat
0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Większość ankietowanych rodziców ma wykształcenie wyższe (56%), 32% ma wykształcenie
średnie oraz 12% ma wykształcenie podstawowe.
WYK. 95. KATEGORIA WYKSZTAŁCENIE
podstawowe
12%
średnie lub pomaturalne
32%
zawodowe
0%
wyższe
56%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
rodziców miasta Darłowo
Pierwszy blok pytań w ankiecie skierowanej do rodziców dotyczył postrzegania istotności
wybranych problemów społecznych występujących na terenie miasta. Respondenci mieli
ustosunkować się do wybranych kwestii poprzez ocenę ich ważności. W ankiecie wyjaśniono,
że problem ważny istnieje i wymaga wzmożonych działań ze strony odpowiednich instytucji,
problem nieważny nie wymaga podejmowania działań.
54
WYK. 96. JAK OCENIA PAN/I ISTOTNOŚĆ WYMIENIONYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH?
8%
0%
młodzież
4%
4%
Zażywanie dopalaczy przez dzieci i młodzież
4%
4%
Przemoc szkolna
92%
92%
92%
92%
8%
0%
Przemoc w rodzinie
WAŻNY
96%
4%
0%
Przemoc i zagrożenia w Internecie
0%
0%
Problem hazardu wśród dzieci i młodzieży
0%
Marginalizacja dzieci przez ich rówieśników
100%
12%
96%
88%
4%
8%
0%
NIE MAM
ZDANIA
88%
0%
4%
seksualnego wśród młodzieży
NIEWAŻNY
20%
40%
60%
80%
100% 120%
Rodzice jednomyślnie zaznaczyli, że najważniejsze dla nich jest przemoc i zagrożenia w
Internecie. Następnie przemoc w rodzinie, a także uzależnienia związane z piciem alkoholu
oraz zażywaniem narkotyków i dopalaczy przez dzieci i młodzież. Rodzice również wskazują
na przemoc szkolną.
5.2. Problem alkoholowy, narkotykowy i dopalaczy oraz inne
problemy społeczne związane z wychowaniem dziecka z
perspektywy rodziców na terenie miasta Darłowo
Pierwszymi zagadnieniami skierowanymi do rodziców jest uzależnienie od alkoholu,
narkotyków oraz dopalaczy przez ich własne dziecko.
55
WYK. 97. CZY PANA/I DZIECKO PRÓBOWAŁO ALKOHOLU?
tak
28%
nie
72%
nie wiem
0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Większość rodziców uważa, że ich dziecko nie pije alkoholu, zaś 28% przyznaje, że próbowało
alkoholu.
WYK. 98. CZY PANA/I DZIECKO PRZYZNAŁO SIĘ DO PICIA ALKOHOLU?
tak
28%
nie
72%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
28% ankietowanych deklaruje, że ich dziecko przyznało się do picia alkoholu, zaś znaczna
większość przyznaje, że ich dziecko nie przyznało się do takiego zachowania.
WYK. 99. CZY PANA/I DZIECKU ZDARZYŁO SIĘ KIEDYKOLWIEK ZAŻYWAĆ NARKOTYKI?
tak
0%
nie
100%
nie wiem
0%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Rodzice potwierdzają, że ich dzieciom nie zdarzyło się zażywać narkotyków.
WYK. 100. CZY PANA/I DZIECKU ZDARZYŁO SIĘ KIEDYKOLWIEK ZAŻYWAĆ DOPALACZE?
tak
0%
nie
100%
nie wiem
0%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
56
Kolejne pytanie dotyczyło zażywania dopalaczy przez ich dzieci, również wszyscy rodzice
potwierdzają, że ich dzieciom nie zdarzyło się kiedykolwiek zażywać dopalaczy.
WYK. 101. CZY ZAUWAŻYŁ PAN/I ABY DZIECKO PRZYNOSIŁO DO DOMU RZECZY NIEZNANEGO POCHODZENIA?
tak
0%
nie
100%
nie wiem
0%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Rodzice znacząco podkreślają jednomyślnie, że ich dzieci nie przyniosły do domu rzeczy
nieznanego pochodzenia.
WYK. 102. CZY PANA/I DZIECKU ZDARZYŁO SIĘ KIEDYKOLWIEK COŚ UKRAŚĆ?
tak
0%
nie
100%
nie wiem
0%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Analogicznie do przedstawionej powyżej sytuacji podobnie kształtuje się problem związany z
kradzieżą. Według wszystkich ankietowanych ich dzieci nie miały sytuacji, aby coś ukradły.
WYK. 103. CZY ZAUWAŻYŁ PAN/I ABY DZIECKO ZABIERAŁO PIENIĄDZE Z PORTFELA BEZ PANA/I WIEDZY?
tak
0%
nie
100%
nie wiem
0%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Rodzice również potwierdzają, że ich dzieci nie zabierały pieniędzy z ich portfeli, bez ich
wiedzy.
57
WYK. 104. CZY PANA/I DZIECKO ZACHOWUJE SIĘ AGRESYWNIE W STOSUNKU DO PANA/I BĄDŹ
RODZEŃSTWA?
tak
8%
nie
92%
nie wiem
0%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
8% rodziców potwierdza, że ich dziecko zachowuje się agresywnie w stosunku do niego lub
rodzeństwa. 92% rodziców nie ma takich sytuacji.
WYK. 105. CZY OBSERWUJESZ PRZEJAWY AGRESJI SŁOWNEJ LUB FIZYCZNEJ PRZEZ PANA/I DZIECKO?
tak
12%
nie
88%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
12% rodziców zauważyło przejawy agresji słownej lub fizycznej przez ich dziecko. 88% nie
potwierdza, aby takie sytuacje miały miejsce.
WYK. 106. CO PANA/I ZDANIEM JEST PRZYCZYNĄ TAKIEGO ZACHOWANIA DZIECKA?
wpływ rówieśników w szkole
57%
wpływ koleżanek i kolegów z poza szkoły
14%
wpływ telewizji i gier komputerowych
57%
niesprzyjająca atmosfera w domu
14%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Nawiązując do poprzedniego wykresu agresja słowna lub fizyczna, może być spowodowana
wpływem rówieśników oraz telewizji według 57% ankietowanych.
58
WYK. 107. KTÓRE Z PONIŻSZYCH ZACHOWAŃ PANA/I DZIECKA NAJBARDZIEJ SĄ STRESUJĄCE?
niegrzeczne odzywki
36%
nieposłuszeństwo
8%
kłamstwo
20%
lekceważenie
20%
bałaganiarstwo
40%
brak apetytu, problemy z jedzeniem
12%
kłótnie z rodzeństwem
16%
żadne z powyższych
24%
0%
5% 10% 15% 20% 25% 30% 35% 40% 45%
W przypadku zachowań, które najbardziej stresują rodziców to bałaganiarstwo oraz
niegrzeczne odzywki. W mniejszym stopniu kłamstwo oraz lekceważenie. Poniżej 20%
rodzice wskazują na kłótnie z rodzeństwem, brak apetytu i problemy z jedzeniem oraz
nieposłuszeństwo.
WYK. 108.JAKA JEST PANA/I REAKCJA NA TAKIE ZACHOWANIA?
podnoszę głos
25%
wyznaczam kary
10%
prowadzę rozmowy
75%
nie reaguje
5%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Nawiązując do poprzedniego pytania, związanego z zachowaniami dzieci, które mają wpływ
na stres rodziców, większość respondentów radzi sobie z takimi sytuacjami poprzez
prowadzenie rozmów. W mniejszym stopniu podnosząc głos oraz wyznaczając karę.
WYK. 109. CZY ZNANE SĄ PANU/I PRZEJAWY AGRESJI RÓWIEŚNICZEJ W SZKOLE DZIECKA?
tak
48%
nie
52%
46%
47%
48%
49%
50%
51%
52%
53%
Według ankietowanych rodziców 48% deklaruje, że znane są mu przejawy agresji
rówieśniczej w szkole dziecka.
59
WYK. 110.CZY PANA/PANI DZIECKO CHĘTNIE CHODZI DO SZKOŁY?
zawsze
72%
czasami
24%
rzadko
4%
nigdy
0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Prawie wszyscy rodzice potwierdzają, że ich dzieci chodzą chętnie do szkoły. 24% uważają, że
chętnie chodzą czasami, zaś 4% deklaruje, że rzadko ich dziecko chodzi chętnie do szkoły.
WYK. 111. CZY PANA/I DZIECKO PRZYCHODZI DO PANA/I PO POMOC W NAUCE?
zawsze
8%
czasami
64%
rzadko
24%
nigdy
4%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
64% rodziców potwierdza, że ich dziecko czasami przychodzi po pomoc w nauce. Tylko 8%
deklaruje, że ich dzieci przychodzi do nich zawsze po pomoc w nauce. 24% wskazuje, że taka
sytuacja zdarza się rzadko oraz 4% potwierdza, że ich dziecko nigdy nie przyszło po pomoc w
nauce.
WYK. 112. JAK MYŚLISZ, CO ZROBIĆ ABY STWORZYĆ BLISKA WIĘŹ Z DZIECKIEM?
zawsze pokazywać , że dziecko jest ważne
88%
rozumieć dziecko
68%
interesować się codziennym życiem dziecka
92%
wspólnie spędzać czas
80%
rozmawiać i tłumaczyć
84%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
W kolejnym pytaniu zadano rodzicom pytanie dotyczące poprawienia bliskich więzi z
dzieckiem. Według największej liczby ankietowanych, rodzice powinni codziennie
interesować się życiem dziecka oraz zawsze pokazywać, że dziecko jest ważne. Następnie
60
uważają, że powinno się rozmawiać i tłumaczyć. Rodzice również zaznaczyli wspólne
spędzanie czasu i próbę zrozumienia dziecka.
WYK. 113. CZY PAN/I ROZMAWIA ZE SWOIM DZIECKIEM O SEKSUALNOŚCI?
zawsze
8%
czasami
76%
rzadko
8%
nigdy
8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
92% ankietowanych rozmawia ze swoimi dziećmi na temat seksualności, w tym 76%
rozmawia czasami, po 8% zawsze i rzadko. Pozostałe 8% wskazało, że nigdy nie rozmawiało,
ze swoim dzieckiem na tematy związane z seksualnością.
WYK. 114. ROZMOWY O SEKSIE Z PANA/I DZIECKIEM SĄ:
nie rozmawiam
4%
łatwe
48%
wstydliwe
12%
krępujące
28%
trudne
12%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Połowa ankietowanych potwierdza, że rozmowy o seksie z dzieckiem są dla nich łatwe, 28%
potwierdza, że są krępujące oraz po 12% ankietowani twierdzą, że wstydliwe i trudne. 4%
rodziców nie rozmawia ze swoimi dziećmi o seksie.
WYK. 115. SKĄD PANA/I DZIECKO CZERPIE WIEDZĘ NA TEMAT SEKSUALNOŚCI?
rozmawia ze mną
72%
rozmawia z rówieśnikami
24%
z Internetu
4%
ze szkoły
24%
nie wiem
12%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
61
Kolejne pytanie dotyczyło czerpania wiedzy na temat seksualności przez dzieci
ankietowanych rodziców. 72% czerpie wiedze z rozmów z rodzicami. Po 24% rodziców
uważa, że czerpie od rówieśników i ze szkoły, zaś 4% z Internetu.
WYK. 116. CZY PANA/I ZDANIEM DZIECKO POWINNO INTERESOWAĆ SIĘ SPRAWAMI ZWIĄZANYMI Z
SEKSUALNOŚCIĄ?
tak
68%
nie
12%
nie wiem
20%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
68% rodziców uważa, że ich dziecko powinno interesować sprawami związanymi z
seksualnością. 12% jest przeciwnego zdania, zaś 20% nie ma wiedzy w badanej kwestii.
WYK. 117. KTÓRE Z PONIŻSZYCH ZACHOWAŃ PANA/I DZIECKA NAJBARDZIEJ SĄ STRESUJĄCE?
nie korzysta z komputera i Internetu
0%
nauka
88%
kontakt ze znajomymi
72%
poznawanie nowych osób
0%
oglądanie filmów
28%
słuchanie muzyki
68%
granie w gry online
44%
robienie zakupów
12%
prowadzenie bloga lub własnej strony
8%
inne
0%
nie wiem
4%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
88% rodziców potwierdza, że uczenie się ich dzieci najbardziej jest dla nich stresujące,
następnie kontakt ze znajomymi, może to wskazywać na fakt, że rodzice obawiają się, że ich
dziecko trafi w nie odpowiednie towarzystwo. 68% rodziców wskazuje również na słuchanie
muzyki, która może być nie do końca dostosowana do wieku dziecka. Poniżej 50%
ankietowani wskazują na granie w gry online oraz oglądanie filmów, a także poniżej 20%
wskazuje na robienie zakupów oraz prowadzenie bloga.
62
6. BADANIE NAUCZYCIELI NA TERENIE MIASTA
DARŁOWO
nauczycieli , w tym 92% kobiet oraz 8% mężczyzn.
WYK. 118. PŁEĆ
kobieta
92%
mężczyzna
8%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
Większość ankietowanych to osoby znajdujące się między 36 a 45 rokiem życia (60%),
pozostałe 28% to osoby w wieku 46 – 55 lat, pozostałe 12% to osoby w wieku do 26-35 lat
oraz 56-65 lat.
WYK. 119. KATEGORIA WIEKOWA
do 25 lat
0%
26-35
4%
36-45
60%
46-55
28%
56-65
8%
powyżej 65 lat
0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
nauczycieli miasta Darłowo
Pierwszy blok pytań w ankiecie skierowanej do nauczycieli dotyczył postrzegania istotności
wybranych problemów społecznych występujących na terenie miasta. Respondenci mieli
ustosunkować się do wybranych kwestii poprzez ocenę ich ważności. W ankiecie wyjaśniono,
że problem ważny istnieje i wymaga wzmożonych działań ze strony odpowiednich instytucji,
problem nieważny nie wymaga podejmowania działań.
63
WYK. 120. JAK OCENIA PAN/I ISTOTNOŚĆ WYMIENIONYCH PROBLEMÓW SPOŁECZNYCH?
0%
4%
młodzież
4%
4%
Zażywanie dopalaczy przez dzieci i
młodzież
4%
8%
Przemoc szkolna
8%
4%
Przemoc w rodzinie
4%
8%
Przemoc i zagrożenia w Internecie
96%
92%
88%
88%
88%
NIEWAŻNY
96%
4%
0%
Problem hazardu wśród dzieci i
młodzieży
88%
4%
8%
seksualnego wśród młodzieży
84%
4%
12%
0%
20%
NIE MAM ZDANIA
68%
12%
20%
Marginalizacja dzieci przez ich
rówieśników
WAŻNY
40%
60%
80% 100% 120%
Z zebranych danych wynika, że wszystkie problemy są ważne dla nauczycieli biorących udział
w badaniu. Najistotniejszym jest jednak picie alkoholu przez dzieci i młodzież (96% wskazań
„ważny”) oraz zażywanie narkotyków przez dzieci i młodzież, a także przemoc i zagrożenia w
Internecie (96%).
64
5.2. Wybrane problemy z perspektywy nauczycieli na terenie
miasta Darłowo
WYK. 121. CZY UWAŻA PAN/I, ŻE DOCHODZI DO WYSTĘPOWANIE PONIŻSZYCH ZACHOWAŃ U PANA/I
UCZNIÓW.
Wagarowanie
Zachowania wulgarne, brak kultury osobistej
4%
Palenie papierosów przez uczniów
68%
28%
4%
80%
16%
16%
52%
32%
40%
Przemoc i agresja pomiędzy uczniami
12%
TAK
48%
NIE
12%
8%
Przemoc i agresja w stosunku do nauczycieli
80%
32%
Picie alkoholu przez uczniów
20%
28%
28%
Zażywanie dopalaczy przez uczniów
20%
Zażywanie narkotyków przez uczniów
32%
TRUDNO
POWIEDZIEĆ
48%
44%
48%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
Według ankietowanych nauczycieli dochodzi najczęściej do zachowań wulgarnych, a także
uczniowie przejawiają brak kultury osobistej. 52% nauczycieli wskazuje na palenie
papierosów przez uczniów oraz przemoc i agresję między uczniami (40%).
5.2. Problem alkoholowy, narkotykowy i dopalaczy z
perspektywy nauczycieli na terenie miasta Darłowo
Nauczycieli zapytano o ich opinię na temat zażywania oraz rozpowszechniania substancji
psychoaktywnych.
WYK. 122. CZY ZAUWAŻYŁ/A PAN/I, ABY UCZNIOWIE SPOŻYWALI ALKOHOL?
tak
4%
nie
88%
nie wiem
8%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
100%
65
88% nauczycieli nie zauważyło, aby uczniowie spożywali alkohol. Tylko 4% twierdzi, że taka
sytuacja ma miejsce. 8% zaznaczyło, że nie wie o takich sytuacjach.
WYK. 123. CZY ZAUWAŻYŁ/A PAN/I, ABY UCZNIOWIE ZAŻYWALI NARKOTYKI?
tak
0%
nie
88%
nie wiem
12%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
88% nauczycieli nie zauważyło, aby uczniowie zażywali narkotyki, zaś 12% nie ma wiedzy,
aby takie sytuacje miały miejsce.
WYK. 124. CZY UWAŻA PAN/I, ABY UCZNIOWIE ROZPOWSZECHNIALI NARKOTYKI?
tak
0%
nie
80%
nie wiem
20%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
80% ankietowanych nauczycieli, uważa, że uczniowie nie rozpowszechniają narkotyków, zaś
20% nie ma wiedzy w badanym zakresie.
WYK. 125. CZY ZAUWAŻYŁ/A PAN/I, ABY UCZNIOWIE ZAŻYWALI DOPALACZE?
tak
4%
nie
88%
nie wiem
8%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
88% respondentów nie zauważyło, aby uczniowie zażywali dopalacze, zaś tylko 4%
potwierdza, że takie sytuacje mają miejsce. 8% nie ma wiedzy w badanej kwestii.
66
WYK. 126. CZY UWAŻA PAN/I, ABY UCZNIOWIE ROZPOWSZECHNIALI DOPALACZE?
tak
0%
nie
80%
nie wiem
20%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
80% nauczycieli uważa, że uczniowie nie rozpowszechniają dopalaczy, zaś 20% nie ma
wiedzy w badanym zakresie.
5.2. Problem przemocy i marginalizacja z perspektywy
nauczycieli na terenie miasta Darłowo
Kolejnym tematem poruszanym w ankiecie dla nauczycieli jest problem przemocy. Pierwsze
pytanie dotyczyło spotkania się z przejawami agresji wobec nauczycieli.
WYK. 127. CZY SPOTKAŁ/A SIĘ PAN/PANI W TYM ROKU Z PRZEJAWAMI AGRESJI FIZYCZNEJ UCZNIA WOBEC
NAUCZYCIELA?
tak
8%
nie
92%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
8% nauczycieli spotkało się z przejawami agresji, która była stosowana wobec nauczycieli.
92% respondentów, nie spotkało się z taką sytuacją.
WYK. 128. CZY WEDŁUG PANA/I W CIĄGU OSTATNICH LAT PROBLEMY WYCHOWAWCZE Z UCZNIAMI?
zdecydowanie zwiększyły się
24%
zwiększyły się
32%
są na tym samym poziomie
12%
zmniejszyły się
28%
zdecydowanie zmniejszyły się
4%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Ponad połowa ankietowanych uważa, że na przestrzeni ostatnich lat problemy
wychowawcze z uczniami zwiększyły się, zaś 12% uważa, że są na takim samym poziomie.
Tylko 30% uważa, że problemy wychowawcze z uczniami zmniejszyły się.
67
WYK. 129. CZY SPOTKAŁ/A SIĘ PAN/I W TYM ROKU Z PRZEJAWAMI AGRESJI FIZYCZNEJ UCZNIA WOBEC
UCZNIA?
tak
48%
nie
52%
46%
47%
48%
49%
50%
51%
52%
53%
48% nauczycieli spotkało się z przejawami agresji, które były stosowane wobec ucznia, zaś
ponad połowa jest przeciwnego zdania.
WYK. 130. CZY CZUJE SIĘ PAN/I DOBRZE PRZYGOTOWANY/NA DO ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW AGRESJI
WŚRÓD UCZNIÓW?
tak
84%
nie
16%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
90%
84% nauczycieli uważa, że jest dobrze przygotowany do rozwiązywania problemów wśród
uczniów, zaś 16% nauczycieli jest przeciwnego zdania.
WYK. 131. CZY WIE PAN/I, ABY UCZEŃ DOŚWIADCZYŁ PRZYKRYCH ZACHOWAŃ PRZEZ INTERNET? JEŻELI TAK,
TO JAKĄ MIAŁY ONE FORMĘ?
nie mam wiedzy
28%
śledzenie działań w Internecie
4%
wysyłanie przykrych wiadomości
64%
podszywanie się pod ucznia przez inne…
inne
24%
0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Z wiedzy jaką posiadają nauczyciele, uczniowie najczęściej otrzymywali przez Internet
przykre wiadomości (64%), a także doświadczyli poszywania się pod ucznia.
68
WYK. 132. CZY ZAUWAŻYŁ/A PAN/I, ABY JAKIŚ UCZEŃ BYŁ MARGINALIZOWANY PRZEZ RÓWIEŚNIKÓW Z NIŻEJ
WYMIENIONYCH POWODÓW?
niepełnosprawność
4%
chorobę psychiczną
4%
długotrwałe bezrobocie
0%
starszy wiek
0%
bezdomność
0%
ubóstwo
28%
sieroctwo
12%
uzależnienie
0%
wielodzietność rodziny
8%
inne, jakie….?
0%
nie mam takiej wiedzy
60%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Badani ankietowani zauważyli, że uczniowie byli marginalizowani ze względu na ubóstwo, w
mniejszym stopniu sieroctwo oraz wielodzietność rodziny. Pozostałe po 4% nauczycieli
wskazało na niepełnosprawność i chorobę psychiczną .
7.1. Seksualność i dojrzewanie uczniów w ocenie nauczycieli
miasta Darłowo
W kolejnych pytaniach zostało zadane nauczycielom pytanie dotyczące zasadności
przeprowadzania zajęć z edukacji seksualnej oraz o ich przygotowanie do takich zajęć.
WYK. 133. CZY UWAŻA PAN/I, ŻE DZIECI I MŁODZIEŻ NALEŻY UŚWIADAMIAĆ SEKSUALNIE ODPOWIEDNIO DO
WIEKU I FAZY ROZWOJU PŁCIOWEGO?
tak
100%
nie
0%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
100% nauczycieli uważa, że dzieci i młodzież należy uświadamiać seksualnie odpowiednio do
wieku i fazy rozwoju płciowego.
69
WYK. 134. CZY POTRAFISZ ROZMAWIAĆ SWOBODNIE I OTWARCIE Z MŁODZIEŻĄ O SEKSUALNOŚCI ?
tak
36%
raczej tak
56%
raczej nie
8%
nie
0%
nie wiem
0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Większość ankietowanych nauczycieli uważa, że potrafi rozmawiać swobodnie z młodzieżą,
zaś przeciwnego zdania jest 8% nauczycieli, który uważają, że mają trudność w rozmawianiu
z dziećmi na tematy związane z seksualnością.
WYK. 135. CZY POSIADASZ WIEDZĘ I UMIEJĘTNOŚCI DO PRACY Z MŁODZIEŻĄ W OBSZARZE SEKSUALNOŚCI?
tak
52%
nie
48%
46%
47%
48%
49%
50%
51%
52%
53%
Następnie zostało zadane pytanie dotyczące wiedzy w zakresie obszaru seksualności. Ponad
połowa ankietowanych posiada wiedzę oraz umiejętności do pracy z młodzieżą, zaś 48% jest
przeciwnego zdania i przyznają się, że takiej wiedzy oraz umiejętności nie posiadają.
WYK. 136. SKĄD WEDŁUG PANA/I MŁODZIEŻ POWINNA CZERPAĆ WIADOMOŚCI NA TEMAT SEKSUALNOŚCI?
rówieśnicy
0%
rodzina
84%
szkoła
36%
specjalista
64%
książki
nie powinni czerpać takich wiadomości
20%
0%
0% 10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80% 90%
Znaczna większość nauczycieli podtrzymuje, że młodzież powinna czerpać wiedzę na temat
seksualności głównie od rodziców, następnie od specjalisty, a trzecią wskazywaną
70
możliwością jest szkoła. Pozostałe 20% nauczycieli uważa, że taką wiedzę powinna zapewnić
uczniom książka.
7. BADANIE SPRZEDAWCÓW ALKOHOLU
NA TERENIE MIASTA DARŁOWO
sprzedawców alkoholu, w tym 75% kobiet oraz 25% mężczyzn.
WYK. 137 PŁEĆ
kobieta
75%
mężczyzna
25%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
Większość ankietowanych to osoby znajdujące się między 41 a 60 rokiem życia (45%),
pozostałe 35% to osoby w wieku 26 – 40 lat, pozostałe 20% to osoby w wieku do 25 lat.
WYK. 138 KATEGORIA WIEKOWA
do 25 lat
20%
od 26 do 40 lat
35%
od 41 do 60 lat
45%
powyżej 61 lat
0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
Poniżej została przedstawiona badana próba sprzedawców ze względu na staż pracy. 40%
ankietowanych to osoby pracujące w miejscu, w którym sprzedawane są napoje alkoholowe
od 1 do 5 lat, 35% poniżej roku. Pozostałe 25% respondentów ma staż pracy od 11 do 20 lat
oraz od 6 do 10 lat.
71
WYK. 139 STAŻ PRACY
poniżej roku
35%
od 1 do 5 lat
40%
od 6 do 10 lat
5%
od 11 do 20 lat
20%
powyżej 21 lat
0%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
5.2. Problem alkoholowy z perspektywy sprzedawców alkoholu
na terenie miasta Darłowo
Sprzedawców alkoholu pytano przede wszystkim o doświadczenia związane z wykonywanym
zawodem oraz opiniami na temat nasilenia wybranych zjawisk, szczególnie problemu
alkoholowego wśród dorosłych oraz nieletnich mieszkańców miasta Darłowo.
WYK. 140 JAK CZĘSTO ALKOHOL JEST PRZEDAWANY OSOBOM NIEPEŁNOLETNIM W MIEŚCIE
bardzo często
0%
często
5%
czasami
15%
rzadko
20%
nigdy
60%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
40% sprzedawców jest zdania, że na terenie miasta dochodzi do sprzedaży alkoholu
nieletnim, w tym ponad połowa (20%) uważa, że rzadko, zaś 15% ocenia tego typu sytuacje
jako zdarzające się czasami, a także 5% wskazuje, że często.
72
WYK. 141 CZY ZDARZYŁO SIĘ BY OSOBA NIEPEŁNOLETNIA CHCIAŁA KUPIĆ U PANA/I ALKOHOL
tak, wiele razy
35%
tak, raz lub kilka razy
60%
nie, nigdy
5%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
95% wskazuje, że zdarzyło się by osoby niepełnoletnie próbowały dokonać zakupu alkoholu,
w tym ponad połowa (60%) ocenia takie zachowanie jako sporadyczne (raz lub kilka razy),
zaś 35% jako zdarzające się wielokrotnie.
WYK. 142 CZY ZDARZYŁO SIĘ PANU/I SPRZEDAĆ ALKOHOL OSOBIE NIEPEŁNOLETNIEJ
tak, wiele razy
0%
0%
nie, nigdy
100%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Kolejne pytanie w ankiecie skierowanej do sprzedawców dotyczyło sprzedawania alkoholu
osobom niepełnoletnim. Wszyscy ankietowani deklaruje, że nigdy nie dopuściła się tego typu
zachowania. Trzeba zauważyć, że ankieta ma charakter deklaratywny, więc sprzedawcy
mogli się nie przyznać do sprzedaży alkoholu nieletnim, co jest czynem karalnym.
WYK. 143 CZY ZDARZYŁO SIĘ PANU/I PYTAĆ O DOWÓD OSOBISTY KLIENTA, KIEDY NIE BYŁO PEWNOŚCI, CZY
JEST PEŁNOLETNI
tak, wiele razy
75%
25%
nie, nigdy
0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
75% respondentom zdarza się pytać o dowód osobisty klienta, w przypadku braku pewności,
czy jest on pełnoletni. Co czwarty ankietowany robił to raz lub kilka razy.
73
WYK. 144 CZY CZĘSTO W MIEŚCIE ALKOHOL JEST SPRZEDAWANY OSOBOM NIETRZEŹWYM
bardzo często
5%
często
25%
czasami
35%
rzadko
25%
nigdy
10%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
90% wskazuje, że na terenie miasta dochodzi do sprzedaży alkoholu klientom nietrzeźwym.
Wśród nich 25% ocenia te sytuacje jako rzadkie, 35% wskazuje, że zdarzają się czasami, zaś
30% wskazuje, że takie sytuacje mają miejsce często oraz bardzo często.
WYK. 145 CZY ZDARZYŁO SIĘ BY OSOBA NIETRZEŹWA CHCIAŁA KUPIĆ U PANA/I ALKOHOL
tak, wiele razy
55%
45%
nie, nigdy
0%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Wszyscy sprzedawcy deklarują doświadczenie z nietrzeźwymi klientami (100%), wśród nich
ponad połowa wskazuje, że próbowali oni dokonać zakupu alkoholu raz lub kilka razy, zaś
45% ocenia tego typu sytuacje jako wielokrotne.
WYK. 146. CZY ZDARZYŁO SIĘ PANU/I SPRZEDAĆ ALKOHOL OSOBIE NIETRZEŹWEJ
tak, wiele razy
0%
35%
nie, nigdy
65%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
65% sprzedawców nie przyznaje, by kiedykolwiek sprzedali alkohol osobie nietrzeźwej.
Pozostałe 35% twierdzi, że zdarzyło się to raz lub kilka razy
74
WYK. 147 JAK CZĘSTO KLIENCI SPOŻYWAJĄ ALKOHOL NA TERENIE SKLEPU LUB W JEGO POBLIŻU
bardzo często
0%
często
5%
czasami
15%
rzadko
10%
nigdy
70%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
80%
30% ankietowanych zauważa, że klienci spożywają alkohol na terenie sklepu lub w jego
pobliżu. Wśród nich 15% ocenia takie zachowania jako zdarzające się czasami, zaś 10% jako
rzadkie lub 5% częste.
WYK. 148 JAK CZĘSTO WZYWA PAN/I POLICJĘ Z POWODU ZAKŁÓCANIA PORZĄDKU PRZEZ OSOBOBY POD
WPŁYWEM ALKOHOLU
bardzo często
0%
często
5%
czasami
20%
rzadko
25%
nigdy
50%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
Połowa sprzedawców nie ma doświadczenia z wzywaniem policji z powodu zakłócania
porządku przez osoby pod wpływem alkoholu znajdujące się na terenie sklepu lub w jego
pobliżu. Pozostałe 50% ocenia, że zdarzało im się wzywać policję – 25% rzadko, zaś 20%
czasami oraz 5% często.
WYK. 149 JAK CZĘSTO MA MIEJSCE SYTUACJA JAZDY PO WYPICIU ALKOHOLU W MIEJSCOWOŚCI
bardzo często
30%
często
30%
czasami
20%
rzadko
10%
nigdy
10%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
v
75
W opinii sprzedawców na terenie miejscowości zdarzają się przypadki łamania prawa
w zakresie prowadzenia pojazdu po spożyciu alkoholu (90%). Zdaniem 10% dochodzi do
takich sytuacji rzadko, 20% ocenia je jako zdarzające się czasami. 60% zaznacza często lub
bardzo często, jest to bardzo wysoki wskaźnik.
5.3. Problem nikotynowy z perspektywy sprzedawców alkoholu
Kolejny blok pytań skierowany do sprzedawców dotyczył problemu nikotynowego.
WYK. 150 CZY WIDUJE PAN/I OSOBY NIEPEŁNOLETNIE PALĄCE PAPIEROSY?
bardzo często
30%
często
30%
czasami
20%
rzadko
10%
nigdy
10%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
Większość ankietowanych sprzedawców widuje niepełnoletnie osoby palące papierosy
(90%). 60% ankietowanych widzi takie sytuacje często oraz bardzo często. 20% czasami, zaś
10% rzadko.
WYK. 151 CZY ZDARZYŁO SIĘ PANU/I SPRZEDAĆ PAPIEROSY OSOBIE NIELETNIEJ
tak, wiele razy
0%
0%
nie, nigdy
100%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
120%
Wszyscy badani sprzedawcy deklarują, że nigdy nie sprzedali papierosów osobom nieletnim.
Jednak, trzeba zauważyć, że ankieta ma charakter deklaratywny i sprzedawcy mogli się nie
przyznać do sprzedaży papierosów nieletnim, gdyż jest to czyn karalny.
76
7.4. Problem przemocy z perspektywy sprzedawców alkoholu
Problem przemocy w opinii sprzedawców, był kolejnym diagnozowanym problemem.
WYK. 152. JAK OKREŚLIŁBY/ OKREŚLIŁABY PAN/I NASILENIE PROBLEMU PRZEMOCY W PANA/I
MIEJSCOWOŚCI?
duże
15%
średnie
65%
małe
20%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Większość sprzedawców, uważa, że nasilenie przemocy w ich miejscu zamieszkania
jest na średnim poziomie, następnie 20% uważa, że jest małe, zaś tylko 15% uważa,
że jest duże.
7.5. Kontrole sklepów alkoholowych na terenie miasta Darłowo
przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów
Alkoholowych w ocenie sprzedawców alkoholu
Kolejną kwestią poruszaną w ankiecie jest ocena kontroli wykonywanych przez Miejską
Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych wśród sprzedawców sprzedaży alkoholu.
WYK. 153.CZY PANA/I SKLEP W SEZONIE LETNIM BYŁ KONTROLOWANY PRZEZ MIEJSKA KOMISJĘ
ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH?
tak
40%
nie
15%
nie wiem
45%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
45%
50%
40% ankietowanych przyznaje, że miało w sezonie letnim kontrole przez Miejską Komisję
Rozwiązywania Problemów Alkoholowych, zaś 15% nie miało takiej kontroli. 45% nie wie czy
taka kontrola się odbyła.
77
WYK. 154. JAKA FORMA KONTROLI BYŁA WG PANA/I?
właściwa
30%
niewłaściwa
10%
trudno powiedzieć
60%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
70%
Większość ankietowanych nie potrafi odnieść się do prawidłowości przeprowadzonej
kontroli (60%). Według 30%, była właściwa, zaś 10% jest przeciwnego zdania.
WYK. 155. CZY OTRZYMAŁA PANI ZALECENIA POKONTROLNE?
tak
5%
nie
55%
nie brałem/am udziału
40%
0%
10%
20%
30%
40%
50%
60%
55% respondentów nie otrzymało zaleceń pokontrolnych, 40% nie brało udziału w kontroli.
Tylko 5% otrzymało zalecenia pokontrolne.
WYK. 156. JEŚLI TAK, TO CZY BYŁY WEDŁUG PANA/I ZASADNE?
tak
5%
nie
95%
0%
20%
40%
60%
80%
100%
95% ankietowanych uważa, że zalecenia po kontrolne nie były zasadne, tylko 5% potwierdza
zasadność zaleceń przez Miejską Komisję Rozwiązywania Problemów Alkoholowych.
78
WYK. 157. PROSZĘ WSKAZAĆ JAKIE SYTUACJE MIAŁY MIEJSCE PODCZAS KONTROLI.
kontrolujący się czepiali i szukali haka
0%
byli rzeczowi i konkretni
20%
podczas kontroli kontrolowali rzeczy,
których…
0%
zwracali się niegrzecznie i z góry
traktowali kontrolowanego
0%
kontrolujący przed kontrolą okazali
pełnomocnictwa
15%
inne, jakie
75%
0%
10% 20% 30% 40% 50% 60% 70% 80%
20% ankietowanych potwierdza, że kontrolujący byli rzeczowi i konkretni, a także przed
kontrolą okazali pełnomocnictwa (75%). 75% wskazało na inne, ale nie określiło jakie
dokładnie miały miejsce sytuacje podczas kontroli.
79
6. PODSUMOWANIE
Informacje uzyskane za pomocą ankiet oraz analiza zgromadzonych danych pozwoliły na
dokonanie podsumowania i wyciągnięcie wniosków diagnozujących lokalne zagrożenia
społeczne na terenie miasta Darłowo które podzielone zostały ze względu na rodzaj
problemu.
6.1. Problem alkoholowy
Spożywanie alkoholu według mieszkańców stanowi bardzo istotny problem miasta– 97%
ocenia problem alkoholizmu na terenie miasta jako ważny, a także przez 92% spożywanie
alkoholu przez dzieci i młodzież uznawane jest jako ważne zagrożenie. Problem jest wyraźnie
dostrzegalny, jedynie 17% dorosłych mieszkańców deklaruje, że nie spożywa alkoholu.
Wśród pozostałe grupy 13% sięga po alkohol codziennie lub 15% kilka razy
w tygodniu. Najczęstszym powodem sięgania po alkohol w opinii dorosłych respondentów
jest picie dla towarzystwa (48% wskazań). Większość mieszkańców błędnie wskazała, że
osoby borykające się z problemem alkoholowym piją codziennie (73%), pomijając, że nawet
osoby niepijące mogą mieć problem alkoholowy, w opinii 65% respondentów okazjonalne
spożywanie napojów alkoholowych nie prowadzi do uzależnienia. Największy odsetek
zauważa, że na przestrzeni kilku lat spożycie alkoholu na terenie miejsca zamieszkania
wzrasta (42%). Większość ankietowanych wskazała na sytuacje stwarzania zagrożenia po
spożyciu alkoholu - 88% ocenia, że w ich otoczeniu są osoby, które po spożyciu alkoholu
dopuszczają się jazdy samochodem.
Szczególnie istotnym aspektem problemu alkoholowego w mieście jest sięganie po tego
rodzaju napoje przez dzieci i młodzież niepełnoletnią. 50% dorosłych mieszkańców jest
zdania, że na terenie miejscowości osoby niepełnoletnie mogą dokonać zakupu alkoholu.
Ponad połowa uczniów szkoły ponadgimnazjalnej wskazuje, że spożywa alkohol (52%),
odsetek tych odpowiedzi wśród młodszej grupy uczniów jest mniejszy i wynosi 14%. Zebrane
dane pokazują, że problem ten nasila się wraz z wiekiem i narażona na niego jest szczególnie
młodzież starszych klas. Starsi uczniowie w większości oceniają zdobycie alkoholu przez
osoby nieletnie jako łatwe, najczęściej pomagają im w zakupie starsi koledzy (58%) lub
dokonują samodzielnego zakupu (34%). Dlatego tak bardzo ważne jest planowanie
programów profilaktycznych obejmujących różne grupy społeczne – nie tylko środowisko
szkolne, ale także uświadamianie rodziców, czy sprzedawców. Jeśli chodzi o sprzedaż
80
alkoholu osobom nieletnim, większość ankietowanych sprzedawców przyznała, że na terenie
miasta dochodzi do sprzedaży alkoholu klientom nieletnim. Jednocześnie jedynie 15%
otwarcie przyznaje się do sprzedaży alkoholu dzieciom i młodzieży.
6.2. Problem nikotynowy
Miasto Darłowo boryka się również z problemem palenia papierosów. 43% mieszkańców
przyznaje się do palenia papierosów, wśród nich 24% wskazuje na uzależnienie od nikotyny
paląc papierosy codziennie. Jednocześnie większość ocenia palenie jako bardzo szkodliwe
(71%). Prawie połowa ankietowanych jest zdania, że tak jak w przypadku alkoholu, nieletni
mogą dokonać zakupu papierosów na terenie miasta.
Opinia sprzedawców potwierdza, że problem nikotynowy dotyka także nieletnich
mieszkańców miasta – 29% wskazuje, że na terenie miejsca zamieszkania dochodzi do
sprzedaży papierosów klientom niepełnoletnim.
Analiza ankiet zrealizowanych wśród dzieci i młodzieży, podobnie jak w przypadku problemu
alkoholowego, wykazała, że na ryzyko zagrożenia dotyka szczególnie uczniów klas starszych,
wśród nich prawie co czwarty przyznaje się do palenia papierosów. Ponad to, większość
uczniów klas starszych ocenia zdobycie papierosów na terenie miejscowości jako łatwe
(66%).
6.3. Problem narkotykowy
Zdecydowana większość dorosłych mieszkańców zadeklarowało, iż nigdy nie korzystała
z żadnych środków psychoaktywnych. Wśród ankietowanych, którzy przyznają się do
stosowania tego typu substancji, 5% zażywało środki nasenne, 4% paliło marihuanę, ok. 2%
sterydy i grzyby halucynogenne, zaś 1% LSD. Wśród najczęstszych powodów
eksperymentowania z tego typu substancjami wskazywany jest wpływ znajomych (46%) oraz
chęć lepszej zabawy (31%). Jedocześnie, 38% respondentów jest zdania, że posiadanie
narkotyków nie powinno być karalne, 42% wskazuje, że okazjonalne zażywanie narkotyków
nie prowadzi do uzależnienia. Zdaniem 41% wszystkie narkotyki są bezpieczne, pod
warunkiem odpowiedniego ich zażywania.
81
Jeśli chodzi o głos dzieci i młodzieży w kwestii narkotyków i dopalaczy, to zdecydowana
większość respondentów nie przyznaje się do zażywania tego typu substancji. Jednocześnie,
21-26% uczniów szkoły ponadgimnazjalnej ocenia zdobycie narkotyków lub dopalaczy na
terenie miasta jako łatwe. Większość uczniów nie prezentuje postawy liberalnej wobec
substancji psychoaktywnych – uważają, że posiadanie narkotyków powinno być karalne
(69%), jednak opinie te nie są tak radykalne w kwestii tzw. narkotyków miękkich – prawie
połowa ocenia, że okazjonalne zażywanie marihuany nie prowadzi do uzależnienia oraz, że
substancja ta nie powinna być postrzegana jako narkotyk.
6.4. Problem przemocy
Ponad połowa uczniów szkoły ponadgimnazjalnej oraz 39% uczniów szkoły podstawowej
wskazuje, że była świadkiem zjawiska przemocy i miała ona miejsce na terenie szkoły (31%
uczniów klas młodszych oraz 44% uczniów klas starszych). 22% uczniów klas starszych
obserwowało również przemoc w miejscu publicznym oraz 17% w Internecie. Ponad to
największy odsetek respondentów wskazuje, że przemoc stosowana była wobec kolegów
i koleżanek (32-42% wskazań). Niektórzy uczniowie doświadczyli również przemocy, do bycia
ofiarą przemocy przyznaje się 22% uczniów klas młodszych oraz 34% uczniów klas starszych.
Uczniowie najbezpieczniej czują się wśród osób z rodziny – szczególnie wśród rodziców
(powyżej 80% wskazań), to właśnie do nich respondenci zwróciliby się z pomocą będąc
świadkiem lub ofiarą przemocy. U nauczycieli poszukiwaliby pomocy 61% ankietowanych
klas młodszych oraz 40% klas starszych.
Na istotność problemu przemocy na terenie miasta wskazuje 90% mieszkańców, w ich opinii
problem ten jest ważny i wymaga wzmożonych działań ze strony odpowiednich instytucji.
Kwestię tę potwierdza fakt, iż ponad połowa respondentów przyznała, że była świadkiem
przemocy (59%), zaś 45% zna osoby, które doświadczają przemocy. 40% mieszkańców
przyznaje, że zdarzyło im się kiedykolwiek doświadczyć przemocy. Jednocześnie co czwarty
respondent jest zdania, że istnieją okoliczności usprawiedliwiające stosowanie przemocy, zaś
w opinii 17% klapsy są dobrą metodą wychowawczą.
Dane te są niepokojące i wskazują na potrzebę prowadzenia działań profilaktycznych,
których celem byłoby zwiększenie bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły oraz w jej
pobliżu, a także działań przeciw występowaniu zjawiska cyberprzemocy. Niezbędne są
również działania kierowane przeciwko przemocy domowej.
82
6.5. Inne problemy społeczne
Badanie diagnozowało również ryzyko wystąpienia innych zagrożeń, takich jak uzależnienie
od komputera, czy hazardu. Prawie połowa dorosłych mieszkańców miasta przyznała, że
czuła się źle z powodu braku dostępu do komputera i Internetu. Tendencja ta potwierdza się
wśród dzieci i młodzieży szkolnej biorącej udział w badaniu. Jednocześnie dorośli
mieszkańcy, w większości, rozsądnie korzystają z komputera i Internetu - 59% poświęca na to
do 3 godzin dziennie. 18% uczniów klas młodszych oraz 28% klas starszych przyznała się do
kłamstwa w celach ukrycia prawdziwej ilości czasu spędzanego przed komputerem. Należy
zauważyć, że w opinii potocznej przyjęło się, że można uzależnić się od substancji takich jak
alkohol, papierosy, czy narkotyki, natomiast bardzo często w programach profilaktycznych
pomijane jest ryzyko uzależnienia od komputera i Internetu. Dzieci i młodzież biorąca udział
w badaniu wykazują postawy prezentujące ryzyko narażenia na ten problem społeczny,
dlatego należy w programach profilaktycznych poruszać również to zjawisko.
Jeśli chodzi o postawę mieszkańców względem innych ryzykowanych zachowań, takich jak
hazard, to 33% przyznało się do udziału w płatnych konkursach, jednak 31% zaznacza, że
wysyłało płatne SMS-y kilkukrotnie, zaś 2% wielokrotnie. Większość ankietowanych nie grała
na automatach w salonach gier (87%), ani nie obstawiała zakładów bukmacherskich (88%).
83
7. Rekomendacje
Celem raportu było przedstawienie problemów społecznych dotykających miasto Darłowo
w odniesieniu do opinii mieszkańców z terenu miasta: dorosłych mieszkańców, dzieci
i młodzieży szkolnej oraz sprzedawców napojów alkoholowych. Cel ten został zrealizowany
w toku weryfikacji zebranego materiału badawczego, będącego podstawą opracowania
wniosków, które posłużą do tworzenia różnego rodzaju programów pomocowych
zmierzających do poprawy sytuacji na terenie miasta, w tym jakości życia jej mieszkańców.
Przeprowadzenie badania oraz analiza zebranych ankiet umożliwiła:
Rozpoznanie sytuacji dorosłych mieszkańców miasta, ich opinie i postawy względem
wybranych zjawisk i zagrożeń społecznych,
Zapoznanie się z problemami uczniów szkoły podstawowej oraz ponadgimnazjalnej,
szczególnie ich postaw i doświadczeń związanych z wybranymi zagrożeniami
społecznymi oraz uzależnieniami, a także poczucia bezpieczeństwa,
Zaznajomienie się z poglądami i doświadczeniami sprzedawców na temat wybranych
zjawisk, szczególnie związanych z problemem alkoholowym i nikotynowym oraz
rozpoznanie praktyk sprzedażowych.
Zdobyte informacje mogą zostać wykorzystane w przyszłości do prowadzenia dalszych
pogłębionych badań wśród mieszkańców miasta.
W oparciu o dokonaną analizę problemów społecznych zostały sformułowane rekomendacje
skierowane do mieszkańców miasta Darłowo:
Działania profilaktyczne na terenie miasta powinny mieć charakter długofalowy
i wielostronny. Nie powinny się one ograniczać jedynie do środowiska szkoły –
uczniów, rodziców i opiekunów, ponieważ przyniosą wtedy znacznie mniejsze efekty.
Zdecydowanie korzystnym działaniem jest edukowanie mieszkańców poprzez
różnego rodzaju akcje ulotkowe lub plakatowe.
Rozpoczęcie programu profilaktycznego, obejmującego pracę z rodzicami,
nauczycielami, uczniami oraz pozostałymi mieszkańcami miasta, celem utworzenia
wspólnoty sprzeciwu wobec zagrożeń społecznych.
Zorganizowanie zajęć profilaktycznych oraz kampanii informacyjnej w celu
uzmysłowienia jak używki negatywnie wpływają na organizm człowieka oraz
84
funkcjonowanie społeczności – zarówno dla dzieci i młodzieży szkolnej, jak
i dorosłych mieszkańców miasta.
Miejska Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych powinna zwiększyć
kontrolę punktów sprzedaży alkoholu, by wyeliminować miejsca, gdzie młodzież oraz
osoby nietrzeźwe mogą dokonać zakupu tego rodzaju napojów. Nacisk powinien być
również kładziony na każdorazowe sprawdzanie dowodu osobistego młodych
klientów w razie chęci zakupu alkoholu lub papierosów.
Rekomenduje się opracowanie lokalnej kampanii na rzecz zwiększenia świadomości
oraz odpowiedzialności sprzedawców alkoholu i uwrażliwienia ich na szkodliwość
sprzedaży napojów alkoholowych (również papierosów) osobom niepełnoletnim
oraz nietrzeźwym.
Rozpoczęcie cyklu szkoleń eksperckich skierowanych do sprzedawców alkoholu
z zakresu ustawy o wychowaniu w trzeźwości oraz dla kierowców z zakresu jazdy
pod wpływem alkoholu.
Badanie wykazało dużą rolę telewizji oraz Internetu w kształtowaniu postaw i opinii
względem substancji odurzających, co powinno być wskazówką do opracowania
działań profilaktycznych prowadzonych w szkołach. Naturalnym środowiskiem
młodych ludzi w czasach współczesnych jest Internet, dlatego warto spróbować
dotrzeć do najmłodszych grup właśnie w ten sposób.
Jednocześnie należy podejmować działania profilaktyczne związane z uzależnieniem
od komputera i Internetu, należy uczyć dzieci i młodzież bezpiecznego i rozsądnego
korzystania z sieci.
Podejmowanie działań skierowanych wobec rodziców i nauczycieli, w celu
wzmacniania ich autorytetu wychowawczego. Ważnym jest, by stali się oni
wiarygodnym źródłem informacji i kształtowali prawidłowe postawy podopiecznych.
Wzmocnienie pozytywnych zmian w zakresie radzenia sobie z problemami
dotyczącymi nowych technologii, zachęcanie do ograniczenia nadmiernego
korzystania z komputera i telewizji przez mieszkańców miasta, szczególnie przez
dzieci i młodzież niepełnoletnią, a także reagowanie na przemoc w Internecie.
Rekomenduje się opracowanie lokalnych programów na rzecz zwiększenia
świadomości mieszkańców miasta odnośnie problemów społecznych i możliwości
reagowania na sytuacje naruszania prawa, ze szczególnym naciskiem na dzieci
i młodzież. Głównym celem programu byłoby wzbudzenie postaw obywatelskich
i poczucia odpowiedzialności za lokalną społeczność.
85
Zorganizowanie kampanii informacyjnej dla mieszkańców miasta, dotyczącej
problemu występowania zjawiska przemocy wśród młodzieży szkolnej, do której
dochodzi nie tylko na terenie placówki szkolnej, lecz również w miejscach
publicznych.
Zorganizowanie zajęć dydaktycznych dotyczących kwestii przemocy w szkole
i rodzinie. Podjęcie działań profilaktycznych, których celem byłoby zwiększenie
bezpieczeństwa uczniów na terenie szkoły oraz w jej pobliżu.
Kampanie społeczne skierowane przeciwko zjawisku przemocy w rodzinie,
zapewnienie pomocy osobom poszkodowanym. Nacisk na edukacje w zakresie
możliwych form pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie.
Zapewnienie łatwego dostępu do źródeł informacji przeznaczonych dla osób
szukających wsparcia, dotkniętych problemem uzależnień lub przemocy i agresji.
Zespół badawczy i osoby opracowujące powyższy raport mają nadzieję, że zaprezentowane
wyniki stanowić będą przydatną wskazówkę w podejmowaniu działań na rzecz niwelowania
problemów społecznych występujących w obrębie miasta.
Oficyna Profilaktyczna
Dworcowa 9a/19
30-556 Kraków
tel. 12 39 50 665
fax: 12 39 50 665
mail: [email protected]
86

diagnozyproblemów społecznych natereniemiastadarłowo

Transkrypt

Podobne dokumenty

SZKOLNY PLAN NAUCZANIA Zawód: Technik masażysta Numer

SZKOLNY PLAN NAUCZANIA Zawód: Higienistka stomatologiczna

afisz_Ku_przyszlosci - Ogólnokształcąca Szkoła Muzyczna I i II st. im

Program Koncertu Maryjnego w rocznicę

PROGRAM

Część klasyczna Feliks Mendelssohn – Bartholdy

Sala Koncertowa im. Jerzego Kozarzewskiego 1 kwietnia 2014 K