wykorzystanie opowiadań i lektur uproszczonych w nauczaniu

Katarzyna Rydel
Szkoła Podstawowa nr 12
z Oddziałami Integracyjnymi
w Chorzowie
WYKORZYSTANIE OPOWIADAŃ I LEKTUR
UPROSZCZONYCH W NAUCZANIU JĘZYKA OBCEGO
We all need stories for our minds just as much as
we need food for our bodies.
Andrew Wright.
Na lekcjach języka obcego nauczyciel korzysta z wielu metod
i technik nauczania. Ich różnorodność w sposób znaczący wpływa na
stopień przyswajania przez uczniów wiedzy. Kluczową zasadą
właściwego doboru metod, technik, środków dydaktycznych jest
dostosowanie ich do potrzeb rozwojowych danej grupy wiekowej oraz
poziomu opanowania przez nich umiejętności językowych. Ważne jest
też stałe poszukiwanie nowych rozwiązań, aby rozbudzać ciekawość
dzieci i pokazywać im praktyczne wykorzystanie języka obcego
i czerpania z tego przyjemności. Bo czyż nie jest przyjemnością
przeczytanie książki w języku obcym? W artykule będę odnosić się do
początków przygody z czytaniem w języku obcym, ale myślę, że
pokazanie dziecku, że może i że jest to w granicach jego umiejętności,
jest właściwym krokiem w budowaniu pozytywnej motywacji w uczeniu
się języka obcego.
Rola czytania w rozwoju języka pisanego i mówionego jest nie do
przecenienia. Pozwala przyswoić słownictwo poprzez całe wyrażenia
i zdania ujęte w odpowiedniej formie gramatycznej. Proponuję już
w klasach młodszych ćwiczyć umiejętność czytania połączoną ze
słuchaniem tekstu. Uczniowie w ten sposób mają możliwość lepszego
zapamiętywania całych konstrukcji zdaniowych i zwrotów oraz nauki
prawidłowej pisowni angielskiej od najmłodszych lat. Ponadto czytając
na głos kształtujemy umiejętność prawidłowej wymowy, płynności i
akcentowania w języku angielskim, co powinno być rozwijane już od
najmłodszych lat. Wiele dobrego w nauce języków obcych może
przynieść kontakt z literaturą obcojęzyczną. Znane utwory literackie
w oryginale, pobudzają wyobraźnię czytelników rozwijając znacznie ich
umiejętności językowe i motywację do dalszej nauki języka obcego.
Stanowią przy tym okazję do wzięcia udziału w doskonałej przygodzie
z bohaterami przygód opisywanymi na kartach choćby krótkich
streszczeń znanych pozycji książkowych, jak to się dzieje w przypadku
literatury dziecięcej.
W swojej pracy Barreras Gómez1 analizuje powody dla których
nauczyciele używają opowiadań dla dzieci na lekcjach języka obcego:
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
1.
Opowiadania motywują do komunikowania się.
Opowiadania rozwijają wyobraźnię dziecka.
Historyjki stają się źródłem wiedzy o innych kulturach.
Stanowią użyteczne narzędzie łączenia fantazji z realnym życiem
dziecka. Opowiadania pomagają dzieciom zrozumieć świat i dzielić
się swoimi obserwacjami. Z jednej strony pokazują jak bohaterowie
radzą sobie w różnych sytuacjach życiowych, a z drugiej strony
codzienne życie dziecka ułatwia mu zrozumienie sytuacji i odczuć
bohatera.
Literatura
ma
ogromne
znaczenie
dla
emocjonalnego
i społecznego rozwoju dziecka.
Dzieci lubią wielokrotnie słuchać ulubionych historyjek, co w nauce
języka staje się istotnym ćwiczeniem językowych, którego efektem
jest zapamiętanie całych zwrotów i zdań.
Słuchanie i czytanie doskonali umiejętność rozumienia tekstu.
W klasach młodszych nauka języka dotyczy głównie znaczenia,
mniej natomiast gramatyki. Podczas pracy z lekturą, dzieci
nabywają pewne umiejętności w sposób nieświadomy.
W pewnym momencie są w stanie odtworzyć pełne struktury,
a nawet stworzyć podobne. Łatwiej jest zapamiętać konkretne
zwroty i struktury w kontekście.
Słuchanie opowiadań doskonali koncentrację uwagi oraz poszerza
ogólną wiedzę o świecie.
1
GÓMEZ B., How to use tales for the teaching of vocabulary and grammar in a primary
education English class, RESLA 23 (2010), 31-52
Obecnie mamy możliwość korzystania z lektur uproszczonych.
Zawartość tekstowa jest dostosowana do wieku i poziomu językowego
czytelnika. Niektóre wydania zawierają dodatkowo płytę CD, co
umożliwia czytanie i słuchanie tekstu pisanego jednocześnie. Ponadto
książki dla najmłodszych są często bogato ilustrowane, co zwiększa ich
atrakcyjność i ułatwia przekaz zawartych w nich treści.
Nick Dawson analizuje serię lektur uproszczonych Penguin Kids
na przykładzie procesu „oswajania się” z czytaniem i książką w języku
ojczystym. Mówi, że dziecko najpierw odkrywa strony i obrazki. Każda
strona to nowa ilustracja, nowa przygoda. Następnie słucha czytanych
tekstów przez najbliższe osoby i łączy różne głosy z ilustracjami,
bohaterami. Z czasem dziecko uczy się, że każda książka to nowa
historia, inna przygoda. Wie też, że może wracać do historyjek oraz
ciekawych przygód poprzez wybór tej samej książeczki. Podobnie jest
z lekturami uproszczonymi. Są one tak przygotowane, by na kolejnych
poziomach odkrywać przed dziećmi nowe wyzwania. Zaczynamy od
najprostszych książeczek z małą ilością tekstu i bogatymi ilustracjami.
Dziecko słucha i kojarzy nagranie z tym, co obserwuje na obrazkach.
Ilustracje pomagają mu zrozumieć słuchany tekst. Z czasem tekstu jest
więcej, a ilustracje jedynie mają funkcję wspomagającą.
Kilka wskazówek dotyczących pracy z lekturami:
1. Zacznij przygodę z czytaniem lektur w oryginale od słuchania.
Uczniowie słuchają nagranych tekstów, śledząc tekst w książce i
wspomagając rozumienie ilustracjami.
2. Jeśli jest to możliwe, zachęcaj dzieci do śledzenia tekstu poprzez
przykładanie palca w odpowiednim miejscu. Kiedy zatrzymasz
nagranie (lub przestaniesz czytać), zapytaj uczniów, jaki będzie
kolejny wyraz lub następny akapit.
3. Ćwicz z uczniami rozpoznawanie wyrazów. Np. szukamy imion lub
innych wyrazów dotyczących osób występujących w tekście,
czynności, rzeczy itp.
4. Zanim uczniowie przystąpią do czytania na głos, daj im możliwość
odsłuchania nagrania lub przeczytaj tekst. Sprawdź, czy uczniowie
rozumieją tekst.
5. Rozmawiaj z uczniami na temat historyjki, bohaterów, miejsc itp.
Poproś o opowiedzenie o swoim ulubionym bohaterze lub
przygotowanie pracy plastycznej. Może to również dotyczyć
wybranej sceny z książeczki.
6. Stwórz możliwość dyskusji nad poczynaniami bohaterów. Daj
uczniom szansę podzielenia się własnymi odczuciami, pomysłami.
7. Pozwól uczniom wypowiadać się na temat dalszych losów
bohaterów. Co będzie dalej?
8. Wracaj do wcześniej omawianych książek. Dzieci lubią wracać do
historyjek, których czytanie sprawiło im przyjemność.
9. Ciekawym ćwiczeniem jest przygotowanie własnej książeczki.
Stwórz uczniom taką możliwość.
Praca z lekturą może być dla dziecka ciekawym doświadczeniem pod
warunkiem, że będzie dobrana w odpowiedni i przemyślany sposób.
Ważne, aby nie traktować opowiadań jako narzędzia do nauczania
słownictwa lub gramatyki. Istotna jest przyjemność z obcowania
z tekstem obcojęzycznym i przygoda, która czeka na kolejnych kartach
książki.
Bibliografia:
1. Bennett B., Start with a Story. Supporting Young Children’s
Exploration of Issues. Birmingham: Development Education Centre
(Birmingham) Press.
2. GÓMEZ B., How to use tales for the teaching of vocabulary and
grammar in a primary education English class, RESLA 23 (2010),
31-52
3. Kropaczewska U., Przydatność bajek na lekcjach języka obcego,
Poliglota 2008, nr 1 (7)
Netografia:
1. Dawson N., Are Penguin Kids books really literature?,
http://www.pearsonlongman.com/penguinkids/docs/are-penguinkids-books-really-literature.pdf
2. Dawson N., Top ten reading tips for your young learners,
http://www.pearsonlongman.com/penguinkids/docs/top_ten_readin
g_tips_for_young_learners.pdf
3. Falkowska J., Kształcenie sprawności czytania ze zrozumieniem
na zajęciach języka obcego, http://www.edukacja.edux.pl/p-8926ksztalcenie-sprawnosci-czytania-ze-zrozumieniem.php