Księgarnia PWN: Georg Wilhelm Friedrich Hegel

Księgarnia PWN: Georg Wilhelm Friedrich Hegel - Nauka logiki. T. 1
SPIS TREŚCI TOMU PIERWSZEGO
Przedmowa do drugiego wydania polskiego . . . . . . . . . . . . XI
NAUKA LOGIKI
Przedmowa do wydania pierwszego . . . . . . . . . . . . . . . . . Przedmowa do wydania drugiego . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3
11
Wstęp
Ogólne pojęcie logiki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Ogólny podział logiki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29
53
Logika obiektywna
Księga pierwsza
Nauka o bycie
Od czego należy zacząć w nauce? . . . . . . . . . . . . . . . . Ogólny podział w sferze bytu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 65
82
Dział pierwszy: Określoność (Jakość) . . . . . . . . . . . . . . . . 85
Rozdział pierwszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A.Byt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B.Nic . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C.Stawanie się . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1. Jedność bytu i niczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga 1. Przeciwieństwo bytu i niczego w wyobrażeniu Uwaga 2. Wadliwość wyrażenia: jedność, tożsamość
bytu i niczego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga 3. Izolowanie owych abstrakcji . . . . . . . . . Uwaga 4. Niepojętość początku . . . . . . . . . . . . .
2. Momenty stawania się: powstawanie i przemijanie . . 3. Zniesienie stawania się . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga. Wyraz: znoszenie . . . . . . . . . . . . . . . . 86
86
86
87
87
87
PWN_Nauka logiki_t1.indd 5
98
103
119
121
123
124
2012-01-02 16:11:50
VI
Spis treści
Rozdział drugi: Istnienie (Das Dasein) . . . . . . . . . . . . . A.Istnienie jako takie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a)Istnienie w ogóle . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b)Jakość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga. Jakość i negacja . . . . . . . . . . . . . . . . . c)Coś . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B. Skończoność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a)Coś i „inne” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b)Określenie, właściwość i granica . . . . . . . . . . . . c)Skończoność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . α. Bezpośredniość skończoności . . . . . . . . . . . . β. Ograniczenie (Schranke) i powinność . . . . . . . . Uwaga. Powinność . . . . . . . . . . . . . . . . . . γ. Przejście skończoności w nieskończoność . . . . . . C.Nieskończoność . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a)Nieskończoność w ogóle . . . . . . . . . . . . . . . . . b)Wzajemne określanie się skończoności i nieskończoności c)Nieskończoność afirmatywna . . . . . . . . . . . . . . Przejście . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga 1. Postęp nieskończony . . . . . . . . . . . . . Uwaga 2. Idealizm . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 127
127
128
130
131
136
139
140
148
158
158
161
164
169
170
171
172
179
191
191
198
Rozdział trzeci: Byt dla siebie . . . . . . . . . . . . . . . . . . A.Byt dla siebie jako taki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a)Istnienie i byt dla siebie . . . . . . . . . . . . . . . . . b)Byt dla jednego . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga. Wyrażenie: was für ein…? . . . . . . . . . . . c)Jedno . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B.Jedno i wiele . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a)Jedno w sobie samym . . . . . . . . . . . . . . . . . . b) Jedno i pustka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga. Atomistyka . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c)Wiele różnych „jednych” (Viele Eins). Odpychanie . . Uwaga. Leibnizjańska monada . . . . . . . . . . . . . C.Odpychanie i przyciąganie . . . . . . . . . . . . . . . . . a)Wykluczanie jednego . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga. Twierdzenie o jedności jednego i wielu . . . . b)Jedno „jedno” przyciągania . . . . . . . . . . . . . . . c)Odnoszenie się do siebie odpychania i przyciągania . . Uwaga. Kantowska konstrukcja materii z siły
przyciągania i odpychania . . . . . . . . . . . . . . 201
202
203
204
205
210
211
212
213
214
216
219
220
220
224
225
227
PWN_Nauka logiki_t1.indd 6
234
2012-01-02 16:11:50
Spis treści
VII
Dział drugi: Wielkość (Ilość) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 244
Uwaga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 246
Rozdział pierwszy: Ilość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A.Czysta ilość . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga 1. Wyobrażenie czystej ilości . . . . . . . . . . Uwaga 2. Kantowska antynomia niepodzielności
i nieskończonej podzielności czasu, przestrzeni
i materii . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B.Wielkość ciągła i rozdzielna . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga. Zwykłe oddzielanie od siebie tego rodzaju
wielkości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C.Ograniczenie ilości . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 248
248
250
253
268
269
270
Rozdział drugi. Quantum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A.Liczba . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga 1. Arytmetyczne sposoby liczenia. Kantowskie
syntetyczne twierdzenia a priori pochodzące z oglądu
Uwaga 2. Posługiwanie się określeniami liczbowymi
dla wyrażenia pojęć filozoficznych . . . . . . . . . B.Quantum ekstensywne i intensywne . . . . . . . . . . . . a)Różnica między nimi . . . . . . . . . . . . . . . . . . b)Tożsamość wielkości ekstensywnej i intensywnej . . . Uwaga 1. Przykłady tej tożsamości . . . . . . . . . . . Uwaga 2. Zastosowanie przez Kanta określenia stopnia
do bytu duszy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c)Zmiana quantum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
C.Nieskończoność ilościowa . . . . . . . . . . . . . . . . . a)Pojęcie tej nieskończoności . . . . . . . . . . . . . . . b)Ilościowy postęp nieskończony . . . . . . . . . . . . . Uwaga 1. Wysokie mniemanie o postępie
w nieskończoność . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga 2. Kantowska antynomia ograniczoności
i nieograniczoności świata w przestrzeni i czasie . . c)Nieskończoność quantum . . . . . . . . . . . . . . . .
Uwaga 1. Pojęciowa określoność nieskończoności
matematycznej . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga 2. Cel rachunku różniczkowego wyprowadzony
z jego zastosowania . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga 3. Jeszcze inne formy związane z jakościową
określonością wielkości . . . . . . . . . . . . . . . .
PWN_Nauka logiki_t1.indd 7
272
272
276
287
294
294
299
301
304
306
307
307
309
312
320
326
330
380
421
2012-01-02 16:11:51
VIII
Spis treści
Rozdział trzeci: Stosunek ilościowy . . . . . . . . . . . . . . . A.Stosunek wprost . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B.Stosunek odwrotny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C.Stosunek potęgowy . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 438
440
443
450
454
Dział trzeci: Miara . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 458
Rozdział pierwszy: Ilość specyficzna . . . . . . . . . . . . . . A.Quantum specyficzne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B.Miara specyfikująca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . a)Prawidło . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . b)Miara specyfikująca . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . c)Stosunek obu stron jako jakości . . . . . . . . . . . . . Uwaga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . C.Byt dla siebie występujący w mierze . . . . . . . . . . . . 467
467
473
473
473
476
477
481
484
Rozdział drugi: Miara realna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . A.Stosunek między samoistnymi miarami . . . . . . . . . . a)Powiązanie dwóch miar . . . . . . . . . . . . . . . . . b)Miara jako szereg stosunków miar . . . . . . . . . . . c)Powinowactwo z wyboru . . . . . . . . . . . . . . . . . Uwaga. Berthollet o chemicznym powinowactwie
z wyboru i odnosząca się do tego teoria Berzeliusa B.Linia węzłowa stosunków miary . . . . . . . . . . . . . . Uwaga. Przykłady takich linii węzłowych – o tym,
że w naturze nie ma skoków . . . . . . . . . . . . . C.Bezmiar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 490
491
492
495
500
Rozdział trzeci. Stawanie się istoty . . . . . . . . . . . . . . . . A.Absolutna indyferencja . . . . . . . . . . . . . . . . . . . B.Indyferencja jako odwrotny stosunek swych czynników . Uwaga. O sile dośrodkowej i odśrodkowej . . . . . . . C.Przejście do istoty . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 530
530
531
537
543
PWN_Nauka logiki_t1.indd 8
503
517
521
525
2012-01-02 16:11:51