Zespół nadpobudliwości psychoruchowej
Transkrypt
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej
Zespół nadpobudliwości psychoruchowej Wpisany przez Administrator sobota, 07 lipca 2007 10:54 - Zmieniony niedziela, 09 sierpnia 2009 15:03 Zespół nadpobudliwości psychoruchowej oraz formy pomocy Nadpobudliwość dzieci stanowi od dawna przedmiot szerokiego zainteresowania przedstawicieli wielu dyscyplin naukowych. Literatura dotycząca zaburzeń nerwicowych u dzieci jest stosunkowo bogata. Do dnia dzisiejszego jednak zarówno terminologia, jak i poglądy na etiologię tych zaburzeń, stanowią przedmiot wielu sporów i kontrowersji. Obok terminu zaburzenia nerwicowe używane są takie terminy jak: nerwowość, reakcje nerwicowe, neurotyczność czy psychonerwica. Wg W. Sterlinga nerwowość jest stanem, w którym spotykamy się z dysproporcją między bodźcem a oddziaływaniem na ten bodziec, przy czym nie można stwierdzić uszkodzeń w układzie nerwowym. M. Chłopkiewicz nerwice uważa za rodzaj zaburzenia funkcji układu nerwowego, przejawiającego się w różnych stanach życia psychicznego dziecka - w sferze emocjonalno uczuciowej, w sferze poznawczej i sferze ruchowej. H. Spionek jako nadpobudliwe określa dzieci z przewagą procesów pobudzania, przy czym jako szczególną postać nadpobudliwości psychoruchowej wyróżnia niestałość psychoruchową. H. Nartowska uważa, że nadpobudliwość przejawia się w postaci wzmożonego pobudzenia psychoruchowego, nadmiernej reaktywności emocjonalnej oraz w specyficznych zaburzeniach funkcji poznawczych, głownie w postaci zaburzeń uwagi. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej i zaburzeń koncentracji uwagi (Atention Deficit Hyperactivity Disorder) - ADHD - jest jednym z najczęściej występujących zaburzeń wieku rozwojowego. Ocenia się, że występuje on u 3-20% dzieci. Cechą charakterystyczną zespołu jest występowanie trwałych wzorców zachowania, utrzymujących się przynajmniej przez 6 miesięcy, a przejawiających się przede wszystkim jako: - zaburzenia koncentracji uwagi - nadmierna impulsywość - nadruchliwość. Nasilenie powyższych objawów jest niewspółmierne do wieku i poziomu rozwoju oraz utrudnia funkcjonowanie dziecka w otoczeniu. Objawy: 1. Zaburzenia koncentracji uwagi - dziecko nie jest w stanie skoncentrować się na szczegółach podczas zajęć szkolnych lub pracy, popełniając błędy wynikające z niedbałości - trudności z utrzymaniem uwagi na zabawach i grach - może się wydawać, że dziecko nie słucha tego co się do niego mówi - nie stosuje się do podawanych kolejno instrukcji - ma kłopoty z dokończeniem zadań szkolnych i wypełnieniem domowych obowiązków - ma trudności ze zorganizowaniem sobie pracy - nie lubi zajęć wymagających dłuższego wysiłku umysłowego - często gubi rzeczy niezbędne do pracy lub zajęć (np. przybory szkolne) - łatwo rozprasza się pod wpływem zewnętrznych bodźców - często zapomina o różnych codziennych sprawach 2. Nadruchliwość - nerwowe ruchy rąk lub stóp, nie może usiedzieć w miejscu - wstaje z miejsca w czasie lekcji lub zajęć - chodzi po pomieszczeniu lub wpina się na meble - trudności ze spokojnym bawieniem się lub odpoczywaniem 1/3 Zespół nadpobudliwości psychoruchowej Wpisany przez Administrator sobota, 07 lipca 2007 10:54 - Zmieniony niedziela, 09 sierpnia 2009 15:03 - pozostaje niemalże cały czas w ruchu - „biega jak nakręcone” - jest nadmiernie gadatliwe 3. Impulsywność - wyrywa się z odpowiedzią zanim zostanie sformułowane pytanie - ma kłopoty z zaczekaniem na swoją kolejkę - często przerywa lub przeszkadza innym Etiologia: - czynniki genetyczne - uwarunkowania psychospołeczne - urazy okołoporodowe - alergia pokarmowa - zatrucia(np. ołowiem) Uważa się, że największe znaczenie ma uwarunkowane genetycznie podłoże neurobiologiczne związane z budową OUN i funkcjonowaniem monoamin. 30-50% krewnych (często rodzice) dzieci z nadpobudliwością miało w dzieciństwie rozpoznane to zaburzenie, a 71% krewnych miało podobny zespół objawów. Zespół nadpobudliwości psychoruchowej rozpoznaje się po analizie informacji o rozwoju i zachowaniu się dziecka w domu, przedszkolu lub szkole, badaniu lekarskim pediatrycznym, konsultacji neurologicznej i psychologicznej z wykonaniem niezbędnych badań dodatkowych w tym często EEG. Wskazana jest często opieka psychiatry dziecięcego najlepiej w wyspecjalizowanej placówce. Propozycje pomocy dziecku: 1. psychoedukacja - poradnictwo dla rodziców - praca z dzieckiem - trening: zabawy, rozwiązywanie problemów, kompetencji społecznych, kontrolowania agresji itd. 2. zmiana metod wychowawczych - pozytywne wzmocnienie - chwalenie dziecka za spokojną, skoncentrowaną pracę, dobre wyniki, - zwracanie uwagi na dziecko tylko w tych sytuacjach, gdy jest niegrzeczne jest nagrodą za jego niegrzeczność, bo tylko wtedy rodzice poświęcają mu chwilę uwagi - zapraszanie dziecka na zajęcia, które bardzo lubi (zajęcia informatyczne) - odwiedziny w domu wychowanka, wspólne rozmowy 3. dostosowanie metod nauczania do możliwości dziecka - częste przerwy w pracy dostosowane do czasu możliwej pełnej koncentracji dziecka (krótka maksymalna koncentracja, częste, ale krótkie przerwy nie angażujące dziecka w inne zabawy czy zajęcia) - posadzenie dziecka z nadpobudliwością w pierwszej ławce ze spokojnym kolegą - uporządkowanie miejsca pracy (puste biurko, nie rozpraszające uwagi otoczenie) - angażowanie dziecka w działania ruchowe, gdy tylko to jest możliwe (zetrzyj tablicę, rozdaj zeszyty, przynieś kredę, otwórz okno, podlej kwiatki itd.) 4. farmakoterapia (stosowanie leków pod kontrolą lekarza) 2/3 Zespół nadpobudliwości psychoruchowej Wpisany przez Administrator sobota, 07 lipca 2007 10:54 - Zmieniony niedziela, 09 sierpnia 2009 15:03 Właściwe pokierowanie aktywnością takich dzieci, wykorzystanie owej aktywności dla celów społecznie użytecznych daje dobre wyniki wychowawcze. Obecność w pobliżu osób przychylnych nie hamuje zachowań dziecka, wręcz przeciwnie, występuje doping, aby nie zawieść zaufania, pokazać się w dobrym świetle, pozyskać aprobatę do wykonywanych działań. Sukces osiągniemy wówczas, gdy będziemy motywować uczniów do wysiłku w swobodnej, przyjacielskiej atmosferze, dziecko będzie traktowane podmiotowo, nie będziemy mu narzucać tylko pomagać w kształtowaniu pełnej i dojrzałej osobowości. Pozycja ucznia w zespole zmieni się dzięki działaniom celowym, interakcjom między nauczycielem a rodziną, aktywności własnej dziecka oraz wysokiej spójności zespołu klasowego. Pozycja społeczna w grupie wywiera istotny wpływ na rozwój społeczny jak i umysłowy ucznia, gdyż dzieci i młodzież rozwijają się i dojrzewają w atmosferze wzajemnego na siebie oddziaływania. Dziecko nadpobudliwe otoczone opieką, wspierane działaniami wychowawcy nie będzie odrzucone przez grupę, a z pewnością nie będzie pozostawione samemu sobie. I choć trzeba pamiętać, iż nadpobudliwość jest jednym z najczęstszych, najbardziej stałych oraz trudnych w leczeniu zaburzeń zachowania w wieku dziecięcym, to systematyczna, cierpliwa i kompleksowa terapia ukierunkowana jednocześnie na dziecko i jego otoczenie - rodzinę i szkołę, przynosi zwykle wyraźne efekty i satysfakcję z podjętego trudu. przydatne linki: adhd.info.pl adhd.org.pl 3/3