W kształtowaniu nowej, społecznie odpowiedzialnej roli biznesu
Transkrypt
W kształtowaniu nowej, społecznie odpowiedzialnej roli biznesu
46 Źródła Biznes i Prawa Człowieka 47 Mieczysław Bąk Dyrektor Biura Polityki Gospodarczej, Krajowa Izba Gospodarcza „Biznes jest oceniany i obserwowany przez różne grupy społeczne. Zamierzając działać długofalowo, trzeba zdawać sobie z tego sprawę i odpowiadać na te oczekiwania, pokazując jednocześnie sukcesy firm, które wprowadziły programy etyczne.” pracować w firmie, z której mogą być dumni i która uwzględnia ich potrzeby rozwoju zawodowego oraz ceni ich wkład i zaangażowanie. W trakcie realizacji programu „Przedsiębiorstwo Fair Play” z dużym uznaniem przyjęliśmy Inicjatywę Sekretarza Generalnego ONZ „Global Compact”, przedstawionych przez Kofi Annana w 1999 r. Wezwanie biznesu do odpowiedzialności i troski o otoczenie, w którym funkcjonujemy, było zbieżne z celami programu. W kształtowaniu nowej, społecznie odpowiedzialnej roli biznesu staliśmy się sojusznikiem niezwykle ważnej inicjatywy ONZ, zawierającej 9 zasad podzielonych na trzy główne zakresy: praw człowieka, warunków pracy i ochrony środowiska. Global Compact był, w mojej ocenie, istotnym elementem zwiększania możliwości rozwoju firmy poprzez włączenie wymiaru społecznego i budowanie strategii rozwoju firmy z uwzględnieniem interesu ogółu. „Przedsiębiorstwa Fair Play” poparły tą niezwykłą w historii Narodów Zjednoczonych inicjatywę, o czym świadczy 146 listów do Sekretarza Generalnego, zebranych od uczestników programu „Przedsiębiorstwo Fair Play” w 2002 r. W kształtowaniu nowej, społecznie odpowiedzialnej roli biznesu staliśmy się sojusznikiem niezwykle ważnej inicjatywy ONZ, zawierającej 9 zasad podzielonych na trzy główne zakresy: praw człowieka, warunków pracy i ochrony środowiska. Global Compact był, w mojej ocenie, istotnym elementem zwiększania możliwości rozwoju firmy poprzez włączenie wymiaru społecznego i budowanie strategii rozwoju firmy z uwzględnieniem interesu ogółu. Instytut Badań nad Demokracją i Przedsiębiorstwem Prywatnym KIG przywiązuje dużą wagę do promowania odpowiedzialności firm za poszanowanie praw człowieka. Wagę przestrzegania tych praw dostrzegliśmy już w połowie lat 90. ubiegłego stulecia, wprowadzając pierwsze w Polsce Kodeksy etyczne dla przedsiębiorstw, a także konstruując program „Przedsiębiorstwo Fair Play”, realizowany od 1998 r. W ocenie Instytutu przestrzeganiu omawianych praw znacznie lepiej sprzyja samoregulacja biznesu niż nawet najbardziej precyzyjne rozwiązania prawne. Przygotowując nasz program dążyliśmy do wskazania zasad, którymi firmy powinny się kierować, prowadząc działalność gospodarczą. Od 19 lat cele programu pozostają takie same – do osiągnięcia sukcesu na rynku konieczne jest uwzględnienie w strategii firmy nie tylko warunków rynkowych czy potrzeb właścicieli i kadry zarządzającej, ale również potrzeb pracowników (w tym potrzeb w zakresie przestrzegania praw człowieka), społeczności lokalnej, środowiska i otoczenia zewnętrznego. Takie podejście stwarza nowe wyzwania dla osób zarządzających, jak np. działanie zgodnie z zasadami etycznymi respektowanymi przez społeczeństwo. Należy pamiętać, że system wartości firmy nie może zbytnio odbiegać od systemu wartości akceptowanych w danej społeczności. Konsekwentnie promujemy więc zasady Społecznej Odpowiedzialności Biznesu (SOB), zgodnie z którymi przedsiębiorstwa zwracają uwagę na cztery obszary: rynek, pracowników, społeczeństwo i środowisko. Pracownicy bowiem chcą Wydanie przez Radę Praw Człowieka w 2011 r. wytycznych dotyczących biznesu i praw człowieka uważamy za ważny element precyzujący możliwości samoregulacji przedsiębiorstw i rozszerzający zalecenia zawarte we wcześniejszych inicjatywach. Rolę taką pełni niewątpliwie 14 zasad, zawartych w 2 części wytycznych, dotyczących odpowiedzialności biznesu za poszanowanie praw człowieka. Zwłaszcza zalecania dotyczące procedur oraz polityk przestrzegania praw człowieka, a także rozwiązań umożliwiających działania naprawcze są ważną, praktyczną wskazówką dla przedsiębiorstw, jak mają postępować, żeby zyskać zaufanie społeczności lokalnych. Dostrzegamy szanse, jakie stwarza wdrażanie tych zasad. W mojej ocenie budowanie pozycji firmy, tworzenie wieloletnich strategii rozwoju wymaga systematycznej pracy nad budową zaufania do firmy, które owocuje dobrymi ocenami: pracowników (których talent wykorzystuje się wtedy w większym zakresie), inwestorów, także klientów i wszystkich mieszkańców lokalnej społeczności. Dlatego w programie „Przedsiębiorstwo Fair Play” oceniamy również relacje firmy ze społeczeństwem, wychodząc z założenia, że ułożenie ich we właściwy sposób jest źródłem budowania przewagi konkurencyjnej, a co za tym idzie, jest źródłem sukcesu. Wprowadzanie samoregulacji budujących pozycję firmy staramy się promować i realizować w ramach naszego programu. Uważamy, że zasady wypracowane dla „Przedsiębiorstw Fair Play” mogą być jednym z elementów zarządzania programem etycznym w przedsiębiorstwie. Zwłaszcza opracowane przez nas zalecenia dotyczące budowy dobrych relacji z pracownikami. Opierając się na doświadczeniach uczestników programu oraz najlepszych wzorach zagranicznych, Instytut wypracował profesjonalny system zarządzania kapitałem ludzkim, tj. Standard Zarządzania Zasobami Ludzkimi ZFP-2007, IPED (standard „Zatrudnienie Fair Play”), który ma w zamierzeniu maksymalizować zaangażowanie pracowników organizacji w tworzenie jej sukcesu, jak również chronić ich prawa. Warunki Standardu określają wymagania w zakresie piętnastu procesów odnośnie zarządzania kapitałem ludzkim, których spełnienie jest konieczne dla jego funkcjonowania. Wymagania te sprowadzają się do opracowania, wdrożenia i ciągłego doskonalenia narzędzi zarządczych, pozwalających na lepszą kontrolę nad procesami zarządzania kapitałem ludzkim, znacząco je przy tym porządkując, a ponadto ułatwiają podejmowanie decyzji i umożliwiają mobilizację kapitału ludzkiego na rzecz rozwoju organizacji. Dzięki temu firmy mogą sprawnie reagować na zmiany wewnętrzne, jak i w otoczeniu zewnętrznym. Budowanie wśród firm przekonania o wadze programów etycznych dla sukcesu przedsiębiorstwa i dla jej programów rozwojowych uważamy za bardzo ważne w propagowaniu zarówno Wytycznych ONZ jak i zasad Fair Play. Biznes jest oceniany i obserwowany przez różne grupy społeczne. Zamierzając działać długofalowo, trzeba zdawać sobie z tego sprawę i odpowiadać na te oczekiwania, pokazując jednocześnie sukcesy firm, które wprowadziły programy etyczne. Wiele takich przykładów znajdujemy wśród firm biorących udział w programie Instytutu. Mamy nadzieję, że wspólna inicjatywa Koalicji Rzeczników Etyki przyczyni się do ich rozpropagowania, zarówno w środowiskach biznesowych, jak i w społeczeństwie. Mieczysław Bąk