Dokonuje wyboru - klucze do sukcesu Typ: PDF File Rozmiar

Dokonuję wyboru
– klucze do sukcesu
Autor: Fundacja Młodzieżowej Przedsiębiorczości
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Treści nauczania
Powiązania między nauką po-szczególnych przedmiotów a wykonywaniem w przyszłości
wybranego zawodu, możliwości kształcenia w wybranym kierunku – doskonalenie zawodowe,
szkoły profilowane, praktyka, rola planowania i wyznaczanie celów krótko- oraz długoterminowych.
Po zakończonych zajęciach uczeń powinien
Wyjaśnić powiązania między nauką poszczególnych przedmiotów, a zdobyciem wybranego
zawodu, określić kolejne kroki przy zdobywaniu zawodu, wykazać zależności między
wykształceniem a możliwością zatrudnienia, podejmować próby poszukiwania pracy dostępnej
dla młodzieży, szukać różnych źródeł informacji dotyczących zatrudnienia, uzasadnić wagę
zdobywania doświadczeń na rynku pracy.
Konsultant i informacje dodatkowe
przedstawiciel
Poradni
Psychologiczno-Pedagogicznej,
przedstawiciel
firmy
doradztwa
personalnego, przedstawiciel Organizacji Pozarządowych, kolekcjoner, pasjonat, laureat
konkursu olimpiady, absolwent wyższej uczelni, który ma już podpisaną umowę o pracę.
Cele:

ukazanie powiązań między nauką przedmiotów a wykonywaniem w przyszłości
wybranego zawodu,

prześledzenie drogi kształcenia w wybranym kierunku,

znaczenie planowania poszczególnych zadań w realizacji różnych celów życiowych.
Pojęcia:

doskonalenie zawodowe,

szkoły profilowane,

praktyka,

cele krótkoterminowe i długoterminowe.
Narodowy Bank Polski
2
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Adresat:

uczniowie szkół gimnazjalnych.
Oczekiwane rezultaty
Po zajęciach uczeń potrafi:

odnajdywać powiązania między nauką poszczególnych przedmiotów a zdobyciem
wybranego zawodu,

określić kolejne kroki przy zdobywaniu zawodu,

dostrzegać zależności między wykształceniem a możliwością zatrudnienia,

podejmować próby poszukiwania pracy dostępnej dla młodzieży,

szukać różnych źródeł informacji dotyczących zatrudnienia,

zrozumieć wagę zdobywania doświadczeń na rynku pracy.
Materiały:

materiał pomocniczy nr 1 – tekst informacyjny dla uczniów,

materiał pomocniczy nr 2, nr 3 – przykładowe plany kariery zawodowej,

materiał pomocniczy nr 4 – „Mój plan kariery”,

foliogram 1. – „Pożądane cechy pracownika”,

foliogram 2. – „Możliwości otrzymania pracy – pedagog”.
Narodowy Bank Polski
3
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Proponowany przebieg zajęć
1.
Po przedstawieniu celów lekcji zajęcia zacznij od dyskusji poruszającej zagadnienia:

Które zawody uczniowie uważają za atrakcyjne?

Co jest dla nich wyznacznikiem „atrakcyjności”?

Co oni mogą zrobić, aby w przyszłości podjąć satysfakcjonującą ich pracę?
Uczniowie mogą podać różne powody i czynniki.
Co sprzyja podjęciu
satysfakcjonującej nas pracy

rozpoznanie dyspozycji: intelektual-
Co utrudnia podjęcie
satysfakcjonującej nas pracy

nych, emocjonalnych,


korzystanie z różnych źródeł informacji,
doskonaleniem,

tradycja rodzinna,
umiejętności i rozwijaniem zaintere-

kierowanie się potrzebami innych,
sowań,

niewystarczające zasoby finansowe,
zdobywanie wiedzy poprzez różne

brak aktywności w sprawdzaniu
stała
praca
nad
formy kształcenia,
ofert, propozycji, okazji,

planowanie działań,

koniunktura gospodarcza,

elastyczność w myśleniu,

brak kwalifikacji,

umiejętność modyfikowania planów,

wiek,

świadomość swoich mocnych stron

ograniczenia własne, np.: problemy
i ograniczeń.
ze zdrowiem.
Spróbujcie podzielić te powody i czynniki na niezależne od nas i te, które od nas zależą, czyli
na które możemy mieć wpływ. Każdorazowo postaw znak Z – zależne lub N – niezależne.
Porównajcie, których jest więcej. Warto skupić uwagę uczniów na czynnikach zależnych od nas,
tj. na tych, na które mamy wpływ. Wówczas można podjąć działania doprowadzające do zmian,
sprzyjających osiąganiu sukcesów.
Narodowy Bank Polski
4
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
WAŻNE
Dla każdego z nas słowo sukces może mieć inny wymiar. Dla jednych będzie to posiadanie
zdrowej rodziny, dla drugich poruszanie się doskonałym autem, dla jeszcze innych – podróże
po świecie. Zachęć uczniów, żeby podzielili się przemyśleniami „Co to znaczy odnieść w życiu
sukces”. Podczas rozmowy zadbaj o to, aby nie oceniali, nie krytykowali siebie nawzajem.
W zależności bowiem od sytuacji, w jakiej się znajdujemy, różne osiągnięcia – i te małe, i te duże
– mogą być uznawane za sukces. Jak i czym zmierzyć sukces? Odpowiedzią na to pytanie jest
nasza hierarchia wartości, marzenia, ambicje, cele.
2.
Dzisiejszy rynek pracy jest bardzo zmienny. Poinformuj uczniów, że warto wybrać się do Urzędu
Pracy po aktualne prognozy dotyczące zawodów, na które popyt będzie wzrastał i takich,
na które zmniejszy się. Można ustalić datę wspólnego wyjścia.
Poproście nauczyciela informatyki i wspólnie w Internecie poszukajcie danych dotyczących
aktualnego rynku pracy.
Pracodawcy na ogół poszukują osób, które posiadają cechy, takie jak wymienione na foliogramie
nr 1.
3.
Nawiąż do poprzednich spotkań poświęconych pożądanej zgodności uzdolnień, zainteresowań
czy wartości z wybranym przez siebie zawodem.
Rozdaj materiał pomocniczy nr 1.
Kiedy uczniowie przeczytają go, zapytaj, w jakim stopniu zgadzają się z treściami za-wartymi
w tym materiale. Przeprowadź na ten temat krótką rozmowę, w której trakcie podzielą się
swoimi doświadczeniami, powiedzą o swoich dotychczasowych dokonaniach i osiągnięciach,
które mogą wykorzystać w ich przyszłej karierze.
Wiemy, że rynek pracy jest niestabilny, zmieniająca się technologia, konkurencja w gospodarce
wpływają na kształtowanie rynku pracy. Zastanówcie się, czy są umiejętności, wiedza, które
są wspólne dla wielu zawodów lub rodzajów pracy? Jakie przygotowanie będzie niezbędne,
by je wykonywać?
Narodowy Bank Polski
5
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Poleć, aby uczniowie zapisywali swoje myśli na kartkach. Posłużą one w dalszej części zajęć
do planowania swojej drogi kariery.
WAŻNE
Rozmowę podsumuj, podkreślając zależność między wykształceniem a możliwością otrzymania
wybranej pracy, wspomnij też o elastyczności – konieczności doskonalenia (lub zdobywania
nowych) umiejętności, aby łatwiej można było dostosować się do podjęcia różnej pracy, oraz
dokształcania się w zależności od potrzeb rynku pracy. Służą temu różne kursy zawodowe,
studia podyplomowe.
4.
Zapoznaj uczniów z foliogramem nr 2.
WAŻNE
Omawiając ten rysunek, zaznacz, jak ważna jest nasza kreatywność i zaangażowanie w poszukiwaniu pracy. Od naszej aktywności zależy, czy będziemy elastycznie i skutecznie poruszać się
po rynku pracy.
5.
Problem podjęcia pracy przez uczniów wydaje im się bardzo odległy, to cel długoterminowy.
Jednakże, aby go osiągnąć, już teraz trzeba ustalić kolejne kroki, tj. cele krótkoterminowe, które
umożliwią im osiągnięcie zamierzonego efektu.
Rozdaj materiał pomocniczy nr 2. Razem prześledźcie prezentowaną tam drogę kształcenia.
Następnie poproś, aby uczniowie, korzystając z materiału pomocniczego nr 3, zastanowili się, jak
można posiadaną wiedzę i umiejętności wykorzystać, jeżeli zmieni się ich zdanie dotyczące wybranego już wcześniej zawodu (nie chcę już zostać reporterem). Tak więc dana osoba posiada
znajomość geografii, dwóch języków obcych, fotografii, łatwo nawiązuje kontakty z innymi,
może więc otworzyć biuro turystyki międzynarodowej, być pilotem wycieczek, opracowywać
foldery, itd.
Po prezentacji zwróć uwagę na to, że bez względu na wybór zawodu w planach odnajdujemy
elementy wspólne, np.: znajomość języków czy łatwość nawiązywania kontaktów. To nasze cele
szczegółowe, których realizację możemy rozpocząć natychmiast.
Narodowy Bank Polski
6
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Poleć uczniom, aby wykorzystując wszystkie zdobyte do tej pory informacje, opracowali plan
swojej kariery zawodowej, wzorując się na schemacie z materiału pomocniczego nr 4.
Zaproponuj, żeby projektując drogę swojej kariery, uwzględnili odpowiedzi na pytania:

Które zawody cię interesują?

Jakie wykształcenie jest niezbędne do ich wykonywania?

Jakie umiejętności i zdolności będą przydatne do wykonywania tych zawodów?

Czy wymagają one specjalistycznego szkolenia?

Co jeszcze możesz zrobić, aby zwiększyć szanse osiągnięcia swoich celów?

Jakie masz pytania lub wątpliwości dotyczące szans realizacji wybranej przez siebie drogi
kariery?
Uczniowie prezentują opracowane przez siebie plany.
Następnie powiedz, aby uczniowie wrócili do własnych planów i zastanowili się, jakie mieliby
jeszcze inne możliwości, gdyby (w odniesieniu do zdobytej wiedzy i umiejętności) zmienili zdanie na temat wybranego zawodu. Niech sporządzą listę zawodów, które mogliby wykonywać.
Zaproponuj, aby każdy uczeń wykonany przez siebie plan umieścił w domu na widocznym
miejscu. W miarę upływu czasu, może go uzupełniać.
6.
Zajęcia można zakończyć wymianą informacji na temat: W jaki sposób już teraz uczniowie mogą
zdobywać doświadczenia na rynku pracy? Wszystkie pomysły, nawet te, które mogą wydać się
nierealne, zapisujcie na arkuszu papieru.
Narodowy Bank Polski
7
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Materiały pomocnicze
Materiał pomocniczy nr 1
Drogi uczniu!
Czas już, żebyś zaczął planować swoją przyszłość.
Rodzice, przyjaciele liczą na to, że wiele osiągniesz w swoim życiu. Chcą, abyś zdobył dobre
wykształcenie, które pomoże Ci w przyszłości osiągnąć sukces, zrealizować swoje pragnienia.
Być może, sądzisz, że jeszcze jesteś zbyt młody, aby myśleć o tym, co zdarzy się za wiele lat.
W porządku, ale możesz teraz zastanowić się, jak wykorzystać swój pobyt w szkole, aby pomógł
Ci on w realizacji pragnień zawodowych, nawet jeśli jeszcze nie wiesz, kim chciałbyś zostać.
Bez względu na to, czy zamierzasz studiować, czy iść do szkoły pomaturalnej lub zawodowej,
pamiętaj, że egzaminy, rozmowy kwalifikacyjne, negocjacje w sprawie podjęcia pracy odbywają
się przede wszystkim po polsku. Dlatego w Twoim interesie jest dobra znajomość języka ojczystego, łącznie ze znajomością zasad ortografii. W niektórych sytuacjach, nawet jeśli będzie
Ci brakowało wiedzy, możesz ją do pewnego stopnia zastąpić elokwencją i oczytaniem.
Na wielu egzaminach jednym z przedmiotów będzie matematyka. Nawet jeśli obecnie nie
sądzisz, że będzie Ci ona kiedykolwiek potrzebna, to warto się jej uczyć, żebyś jako konsument
mógł samodzielnie dokonywać korzystnych dla siebie wyborów w różnych dziedzinach życia
(np. operacje bankowe, zakupy ratalne, inwestowanie własnych pieniędzy czy planowanie
swojego budżetu). Może zmienisz kiedyś zdanie i nieoczekiwanie znajomość matematyki okaże
się niezbędna.
Nie ograniczaj swoich zainteresowań do jednego przedmiotu. Czasy się zmieniają, a z nimi również zainteresowania i plany. Nie ograniczaj więc swoich możliwości już na początku.
Cokolwiek zamierzasz robić w przyszłości z pewnością przyda się znajomość języków obcych.
Nie zniechęcaj się trudnościami, ani tym, że być może w szkole uczysz się innego języka niż ten,
który chciałbyś poznać. Jednak korzystaj z tego, co oferuje Ci szkoła. Nie przegap żadnej okazji
nauki języka obcego, choćby był to język mało popularny. W przyszłości będziesz, być może,
mógł odnieść wiele korzyści ze znajomości języka fińskiego, rumuńskiego czy bezsensownie nielubianego rosyjskiego. Weź pod uwagę fakt, że za kilka lat język angielski przyswoi sobie większość młodych ludzi i je-go znajomością już nikomu nie zaimponujesz.
Narodowy Bank Polski
8
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Ponadto dobrze jest być w niezłej komitywie z komputerem. Znajomość edytora tekstu wydaje
się koniecznością, umiejętność zaś posługiwania się arkuszem kalkulacyjnym czy żeglowanie
po Internecie może okazać się bardzo cenne, gdyż ułatwia pracę na polu zawodowym i w życiu
codziennym.
Jeśli możesz, uprawiaj sport. Da Ci to nie tylko dużo satysfakcji i poprawi kondycję fizyczną,
ale też będzie to dobrą szkołą wytrwałości i solidności, uodporni na stresy, nauczy, jak wygrywać i jak przegrywać.
Rozwijaj swoje fascynacje i hobby. Pozornie nieistotne zainteresowania mogą okazać się cennym
atutem w przyszłości. Uczą one wytrwałości i sposobów radzenia sobie z trudnościami losu.
Pozwalają także na rozwijanie kontaktów międzyludzkich. Staraj się być konsekwentny
i najlepszy w tym, co robisz.
Najgorsze, co możesz robić, to biernie czekać, co przyniesie czas, obserwować, jak życie
przecieka Ci przez palce.
Staraj się wykorzystać jak najwięcej czasu, aby nauczyć się czegoś nowego!
Nie każde zdobywanie wiedzy związane jest ze ślęczeniem nad podręcznikami. Zapewne rodzice chętnie opowiedzą Ci, jak obecnie wykorzystują wiedzę i umiejętności z różnych dziedzin.
Nie jesteśmy w stanie przewidzieć do końca, co może się nam w życiu przydać, dlatego należy
korzystać z okazji do zdobycia nowej wiedzy, poznawania siebie i świata. Jednak możemy być
pewni, że przyjdzie moment, kiedy wszystkie nasze doświadczenia oraz wiadomości zaczną
owocować, zbliżając nas do osiągnięcia sukcesu.
Narodowy Bank Polski
9
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Materiał pomocniczy nr 2
Plan kariery
REPORTER
Próby pierw-
TV
szej pracy w
Próby pierwszej pracy w
mediach
mediach
Wyższa Szkoła
Uniwersytet Gdański
Dziennikarstwa
Filologia polska
Kursy język
Koło fotograficz-
MATURA
a angielskiego lub
ne, koła poloni-
niemieckiego
styczne, dyskusyjne
LICEUM
OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
Języki
Doskonale-
Komunika-
Geografia
obce
nie języka
cja
i fotogra-
polskiego
interperso-
fia
nalna
GIMNAZJUM
Jakie są Twoje oczekiwania wobec zawodów?
Co jest kryterium wyboru?
Poszukiwanie informacji. Wiesza o sobie.
Narodowy Bank Polski
10
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Materiał pomocniczy nr 3
Plan kariery
?
?
?
?
?
Kursy język
Koło fotograficz-
MATURA
a angielskiego lub
ne, koła poloni-
niemieckiego
styczne, dyskusyjne
LICEUM
OGÓLNOKSZTAŁCĄCE
Języki
Doskonale-
Komunika-
Geografia
obce
nie języka
cja
i fotogra-
polskiego
interperso-
fia
nalna
GIMNAZJUM
Jakie są Twoje oczekiwania wobec zawodów?
Co jest kryterium wyboru?
Poszukiwanie informacji. Wiesza o sobie.
Narodowy Bank Polski
11
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Materiał pomocniczy nr 4
Mój plan kariery
Narodowy Bank Polski
12
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Foliogram 1.
Pożądane umiejętności pracownika

systematyczność,

umiejętność radzenia sobie w sytuacjach trudnych,

łatwość adaptowania się w nowych okolicznościach,

umiejętność panowania nad sobą w sytuacjach stresowych,

zapobiegliwość i operatywność,

umiejętność współpracy w zespole,

kreatywność i silna motywacja do pracy,

umiejętność planowania działań i efektywnego gospodarowania czasem,

znajomość języków i obsługa komputera.
Narodowy Bank Polski
13
Dokonuję wyboru – klucze do sukcesu
Foliogram 2.
Możliwości otrzymania pracy
Placówki
kształcenia
i doskonalenia
zawodowego
Szkoły
wszystkich
typów
Sądy rodzinne
Domy dziecka,
zakłady
wychowawcze
Pedagog
Policja, policyjne
izby dziecka
Poradnie
psychologicznopedagogiczne
Publicystyka,
wydawnictwa
Ośrodki pomocy
społecznej
Narodowy Bank Polski
14
www.nbp.pl