Program zapewnienia i poprawy jakości audytu wewnętrznego w
Transkrypt
Program zapewnienia i poprawy jakości audytu wewnętrznego w
Załącznik nr 4 do Zarządzenia Nr 15/2014 Burmistrza Krotoszyna z dnia 18.12.2014 r. Program zapewnienia i poprawy jakości audytu wewnętrznego w Urzędzie Miejskim w Krotoszynie Krotoszyn 2014 r. I. Podstawowe informacje 1. Konieczność ustanowienia programu zapewnienia i poprawy jakości (zwany dalej Programem) wynika bezpośrednio z Międzynarodowych standardów praktyki zawodowej audytu wewnętrznego (Standardy), które w standardzie 1300 określają: ''Zarządzający audytem wewnętrznym musi opracować i realizować program zapewnienia i poprawy jakości, obejmujący wszystkie aspekty działalności audytu wewnętrznego''. 2. Program jest integralną częścią zarządzania audytem wewnętrznym, która stanowi podstawę do oceny jego działalności. 3. KaŜdy element programu jest zaprojektowany w taki sposób, aby wspierał działania audytu wewnętrznego zmierzające do przysparzania wartości i poprawy funkcjonowania Urzędu Miejskiego w Krotoszynie i podległych jednostek organizacyjnych. II. Cel Programu Celem programu jest racjonalne zapewnienie, Ŝe audyt wewnętrzny: - działa zgodnie z ustanowioną Księgą Procedur Audytu Wewnętrznego (zwaną dalej księgą Procedur), Kartą Audytu Wewnętrznego, a tym samym zgodnie ze Standardami, Definicją audytu wewnętrznego oraz z Kodeksem Etyki Audytora Wewnętrznego (zwanym dalej kodeksem etyki); - działa w sposób skuteczny i wydajny; - jest postrzegany jako przysparzający wartości dodanej i usprawniający funkcjonowanie organizacji. III. Działania audytu wewnętrznego w celu zapewnienia i poprawy jakości 1. W celu odpowiedniego wdraŜania programu Audytor Wewnętrzny podejmuje wszelkie niezbędne działania organizacyjne mające na celu zapewnienie funkcjonowania, istotnych z punktu widzenia standardów jakości, mechanizmów kontrolnych, umoŜliwiających osiągnięcie celów przedstawionych w pkt. II. 2. WdroŜenie standardów jakościowych w pracy Audytora Wewnętrznego odbywa się poprzez: • dbałość o niezaleŜność organizacyjną i niezaleŜność w działaniu audytu wewnętrznego; • dbałość o ciągłe podnoszenie kwalifikacji przez udział w szkoleniach; • analizę zasobów niezbędnych do realizacji zadania; • przegląd dokumentacji audytowej. 2.1 Dbałość o niezaleŜność organizacyjną i niezaleŜność w działaniu audytu wewnętrznego w Urzędzie Miejskim w Krotoszynie i podległych jednostkach organizacyjnych. Audytor Wewnętrzny wykazuje dbałość o zapewnienie: 2 niezaleŜności organizacyjnej, wynikającej z ustawy o finansach publicznych, która ➢ podporządkowuje audyt wewnętrzny bezpośrednio kierownikowi jednostki Audyt wewnętrzny podlega Burmistrzowi Krotoszyna, zgodnie z Regulaminem organizacyjnym i Kartą Audytu Wewnętrznego. niezaleŜności w działaniu, to znaczy w: ➢ - planowaniu audytu wewnętrznego, - przeprowadzaniu audytu, - sprawozdawczości z audytu. 2.2 Podnoszenie kwalifikacji przez udział w szkoleniach. W celu realizacji standardu ciągłego doskonalenia zawodowego, opracowując Plan Audytu na kolejny rok naleŜy zaplanować czas przeznaczony na udział w co najmniej 5 szkoleniach, w ramach posiadanych środków budŜetowych. 2.3 Analizę zasobów niezbędnych do realizacji zadania. Analiza zasobów w zakresie zrealizowania celów zadań audytowych polega na: • określeniu kompetencji W celu zapewnienia wysokiej jakości realizacji poszczególnych zadań audytowych Audytor Wewnętrzny rozpatruje następujące kwestie: - naturę i stopień skomplikowania zadania audytowego, ograniczenia czasowe oraz dostępne zasoby, - posiadaną wiedzę, umiejętności, praktykę zawodowa, kompetencje, - potrzeby szkoleniowe, poniewaŜ kaŜde zadanie audytowe daje moŜliwość rozwoju zawodowego. • doborze środków rzeczowych – zapewnienie dostępu do odpowiedniego sprzętu komputerowego wraz z jego oprogramowaniem oraz umiejętności obsługi tego oprogramowania. 3. Monitorowanie działań audytu wewnętrznego Monitorowanie jakości pracy Audytora Wewnętrznego to jedna ze składowych procesu kontroli zarządczej. Monitorowanie polega na ocenie jakości działań operacyjnych audytu wewnętrznego przez Audytora Wewnętrznego w odpowiednim czasie. Proces monitorowania to czynności które wbudowane są w codzienne wykonywane operacje, zapewniając skuteczność ich działania. 3.1 Cykliczna aktualizacja i weryfikacja poprawności dokumentacji (procedury, akta stałe i bieŜące). Dokumentacja proceduralna podlegająca przeglądowi to: Księga Procedur, Karta Audytu Wewnętrznego i Kodeks etyki. Aktualizacji i weryfikacji podlegają równieŜ następujące dokumenty: - Zakres obowiązków Audytora Wewnętrznego i pracowników Departamentu Audytu 3 i Kontroli, - Akta stałe i bieŜące. 3.2 Zapewnienie profesjonalnego poziomu wykonania zadań. Zapewnienie profesjonalnego poziomu wykonania zadań audytowych odbywa się poprzez: - sporządzanie programu audytu i czuwanie nad jego realizacją, - monitorowaniu zasobów potrzebnych do przeprowadzania audytu, - ustaleniu czy cele audytu zostały osiągnięte, - sporządzaniu sprawozdań z przeprowadzonych zadań audytowych, - przeglądzie jakości dokumentów audytowych, - monitorowaniu potrzeb szkoleniowych. - przeprowadzanie ankiet poaudytowych. 4. Ocena pracy Audytora Wewnętrznego. Wewnętrzne i zewnętrzne oceny jakości audytu wewnętrznego powinny być przeprowadzane z uwzględnieniem: ➢ zgodności ze Standardami i Kodeksem Etyki, ➢ adekwatności „Karty Audytu Wewnętrznego”, zasad i procedur jego działania, ➢ zgodności z odpowiednimi przepisami prawa, regulacjami wewnętrznymi, ➢ stwierdzeniu czy audyt wewnętrzny usprawnia działanie jednostki. 4.1 Oceny wewnętrzne. W skład ocen wewnętrznych wchodzą: ➢ oceny, przeglądy bieŜące, ➢ oceny, przeglądy okresowe. 4.1.1 Oceny, przeglądy bieŜące Po kaŜdorazowym przeprowadzeniu zadania audytowego: • audytor wewnętrzny przeprowadza ocenę jakości wykonania zadania, poprzez wypełnienie listy weryfikacyjnej – wzór dokumentu zawiera załącznik Nr 1, • kierownik komórki/jednostki audytowanej bądź osoba przez niego wyznaczona, która brała udział w zadaniu audytowym wypełnia ankietę poaudytową ,,Ankieta oceny pracy Audytora Wewnętrznego'' stanowiącą załącznik Nr 2. 4.1.2 Oceny przeglądy okresowe. Okresowa ocena jakości będzie przeprowadzana za pomocą: • corocznej samooceny zgodnej z wytycznymi do samooceny audytu wewnętrznego w jednostce 4 sektora finansów publicznych – wzór dokumentu zawiera załącznik Nr 3. 4.2 Oceny zewnętrzne. Ocena zewnętrzna powinna być przeprowadzana nie rzadziej niŜ raz na 5 lat i uwzględniać: ➢ ➢ zgodność z przyjętymi procedurami, zgodność z Międzynarodowymi Standardami Praktyki Audytu Wewnętrznego, ➢ zgodność z „Kodeksem Etyki”, ➢ ocenę spełnienia przez audytora wewnętrznego kwalifikacji zawodowych jego kompetencji i doświadczenia zawodowego, ➢ ustalenie czy audyt wewnętrzny przysparza wartość i usprawnia działania organizacji. Ocena zewnętrzna moŜe zostać przeprowadzona przez: niezaleŜny zespół, w którą jest zaangaŜowany zespół spoza organizacji pod kierownictwem wykwalifikowanego i doświadczonego zawodowego audytora; samoocenę audytu wewnętrznego z niezaleŜną walidacją, wykonaną przez wykwalifikowaną i niezaleŜną osobę lub zespół; przegląd partnerski; oraz NajwyŜszą Izę Kontroli, lub inny podmiot, działający na podstawie właściwych przepisów. IV Sprawozdawczość dotycząca programu Audytor Wewnętrzny przekazuje wyniki przeglądów działalności audytu wewnętrznego Burmistrzowi Krotoszyna w formie notatki wraz ze sprawozdaniem z wykonania planu audytu za rok poprzedni. JednakŜe jeśli w takcie bieŜącego monitorowania stwierdzone zostanie wystąpienie niezgodności, które mają wpływ na działalność audytu wewnętrznego, audytor wewnętrzny musi ujawnić tę niezgodność oraz jej skutki. V Wzory dokumentów Wzory dokumentów stosowanych w programie zapewnienia i poprawy jakości Komórki Audytu Wewnętrznego: Nr załącznika Nazwa dokumentu, wzoru dokumentu 1 Lista weryfikacyjna oceny jakości wykonania zadania 2 Ankieta poaudytowa oceny jakości audytu 5 3 Kwestionariusz samooceny Załącznik nr 1 do PZiPJ LISTA WERYFIKACYJNA OCENY JAKOŚCI 6 WYKONANIA ZADANIA Zadanie audytowe: …......... Numer zadania: …............ Odpowiedzi audytora T/N 1. Zestawienie ustaleń audytu: − Czy we wszystkich arkuszach podano datę? − Odsyłacz do dokumentacji roboczej? − Sygnaturę? 2. Czy wszystkie ustalenia i zalecenia poparte są materiałem dowodowym? 3. Czy wszystkie zestawienia ustaleń są kompletne i zawierają kryteria, stan, przyczynę, skutek, zalecenia? 4. Czy arkusze są jasne i zwięzłe? 5. Szczegółowa dokumentacja robocza: Czy na wszystkich stronach jest: − Właściwa numeracja uwzględniająca strony niezapisane? − Data(y) przygotowania? − Imię i nazwisko autora? − Właściwy nagłówek i odsyłacz do numeru obiektu z programu zadania? − Źródło(a) danych/informacji? − Stosowne wnioski? 6. Czy wszystkie ustalenia z dokumentów roboczych zostały podane w Zestawieniach Ustaleń Audytu lub odpowiednio rozwiązane w dokumentacji roboczej? 7. Czy wszystkie dokumenty robocze odpowiadają czynnościom programu zadania pod względem zasięgu testów i zakresu audytu? 8. Czy dokumenty robocze są ułoŜone chronologicznie? 9. Czy zadanie wykonano obiektywnie i samodzielnie? 10. Czy zadanie osiągnęło cele ustalono w ramach procesu planowania? 11. Czy są jakieś obszary warte zbadania, którymi nie zajmowano się w tym audycie, a powinny zostać uwzględnione w ramach systematycznej oceny ryzyka? Czy udokumentowano je? 12. Czy czas trwania zadania audytowego był 7 Uwagi zgodny z planem? Czy potrzebne było wyjaśnienie odstępstw od harmonogramu? 13. Czy audytor skutecznie korzystał z dostępnego sprzętu i oprogramowania komputerowego? Krotoszyn, dnia........ Sporządził: …......................................................... (pieczątka i podpis Audytora Wewnętrznego) Załącznik nr 2 do PZiPJ ANKIETA POAUDYTOWA OCENY JAKOŚCI AUDYTU 8 Nazwa zadania audytowego: …............ Numer zadania audytowego: …............ Proszę o dokonanie oceny jakości pracy audytu wewnętrznego na podstawie właśnie zakończonego zadania audytowego w oparciu o poniŜsze kryteria. ZAKRES PRAC AUDYTU Tak Nie Uwagi Tak Nie Uwagi Czy audytor poinformował o celu i zakresie zadania na tyle wcześnie, aby zapewnić niezakłóconą współpracę? Czy audytor wyczerpująco wyjaśnił cel i zakres zadania audytowego? Czy audytor uwzględnił Pani/Pana sugestie dotyczące zakresu zadania przed jego rozpoczęciem? ORGANIZACJA ZADANIA Czy czas trwania zadania był odpowiedni (nie był zbyt długi lub zbyt krótki)? Czy ustalenia dokonane przez audytora były przez niego na bieŜąco omawiane? Czy spotkania organizowane przez audytora były odpowiednio wcześniej uzgadniane? Czy działalność Pani/Pana komórki przebiegała bez istotnych przeszkód, które mogłyby być związane z przeprowadzonym zadaniem audytowym? OCENA JAKOŚCI SPRAWOZDANIA Z PRZEPROWADZONEGO ZADANIA AUDYTOWEGO Bardzo dobra Dobra Słaba Zła Uwagi Jasność sprawozdania (sprawozdanie jest logiczne, łatwe do zrozumienia, bez języka techniczne-go). Precyzja ustaleń audytorów (ustalenia wiernie odzwierciedlają fakty, są wolne od błędów). Kompletność sprawozdania (niczego istotnego w nim nie brakuje). Terminowość sprawozdania (sprawozdanie dostarczone w czasie umoŜliwiającym skuteczne podjęcie działań naprawczych). OGÓLNA OCENA ZADANIA AUDYTOWEGO Tak Czy wyniki zadania audytowego przyczynią się do poprawy efektywności i skuteczności zarządzania Pani/Pana 9 Nie Uwagi wydziałem/jednostką? OCENA AUDYTORA Bardzo dobra Dobra Słaba Zła Uwagi Obiektywizm audytora wewnętrznego Profesjonalizm audytora Komunikatywność audytora Znajomość audytowanej działalności komórki Relacje pomiędzy audytorem oraz Panią/Panem PYTANIA OTWARTE* Czy jest coś co w działaniach audytu wewnętrznego szczególnie się podobało? Czy jest coś co w działaniach audytu wewnętrznego szczególnie się nie podobało? W jaki sposób audyt wewnętrzny mógłby pomóc Pani/Pana wydziale/jednostce? Bardzo dziękuję za wypełnienie niniejszej ankiety. Jej wyniki pozwolą audytorowi na dalsze doskonalenie swojej pracy. ................................. Audytor wewnętrzny ................................................. Data i Podpis osoby dokonującej oceny * Odpowiedź na pytania otwarte nie jest konieczna jednakŜe Pani/Pana ocena będzie dla audytora cenna przy planowaniu innych zadań audytowych. Załącznik nr 3 do PZiPJ Krotoszyn, dnia............................. 10 AW.1721.............. KWESTIONARIUSZ SAMOOCENY Lp. PYTANIE ODPOWIEDŹ TAK/NIE UWAGI 1 2 3 4 A. ORGANIZACJA I ZARZĄDZANIE I. ORGANIZACJA I USYTUOWANIE AUDYTORA WEWNĘTRZNEGO 1 Czy audyt prowadzi osoba zatrudniona w jednostce na stanowisku audytora wewnętrznego? 2 Czy audyt wewnętrzny realizowany jest przez osobę, która spełnia wymogi określone w ustawie oraz posiada kwalifikacje zawodowe do przeprowadzania audytu wewnętrznego? 3 Czy samodzielne stanowisko pracy audytora wewnętrznego jest wyodrębnione w strukturze Jednostki? 4 Czy audytor wewnętrzny merytorycznie podlega bezpośrednio kierownikowi jednostki? 5 Czy audytor wewnętrzny posiada pisemny aktualny zakres czynności? 6 Czy dany zakres czynności jasno określa: • zadania z zakresu przeprowadzania audytu wewnętrznego, • inne zadania jakie moŜe wykonywać audytor wewnętrzny? 7 Czy audytor wewnętrzny bierze udział w posiedzeniach kierownictwa JSFP, na których podejmowane są decyzje związane z działalnością audytu wewnętrznego, sprawozdawczością finansową oraz zarządzaniem Jednostką? 8 Czy audytor wewnętrzny ma bieŜący dostęp do informacji o nowych ryzykach w JSFP np. w formie dostępu do narad kierownictwa lub protokołów z ww. narad, otrzymywania podejmowanych w JSFP decyzji i wydawanych aktów normatywnych, dopływu informacji o dokonywanych zmianach zakresu kompetencji komórek organizacyjnych itp.? 9 Czy w przypadku zmian organizacyjnych w Jednostce oraz zmian osobowych wyŜszej kadry zarządzającej, audytor wewnętrzny organizuje dodatkowe spotkania informacyjne lub informuje o roli i celu audytu wewnętrznego w Jednostce? II. ZARZĄDZANIE KOMÓRKĄ AUDYTU WEWNĘTRZNEGO 1 Czy moŜna uznać obecne wyposaŜenie stanowiska pracy audytora wewnętrznego w systemy IT/programy wspomagające za wystarczające? 11 III. KARTA AUDYTU WEWNĘTRZNEGO, KSIĘGA PROCEDUR ORAZ INNE REGULACJE WEWNĘTRZNE 1 Czy w jednostce istnieje dokument regulujący działalność audytu? 2 Czy Karta Audytu Wewnętrznego została podpisana przez kierownika Jednostki? 3 Czy Karta Audytu Wewnętrznego i Księga Procedur Audytu Wewnętrznego jest aktualna i okresowo (co najmniej raz w roku) oceniany przez audytora wewnętrznego pod kątem zgodności z przepisami wewnętrznymi, celami i planami Jednostki? 4 Czy wprowadzone zmiany procedur są dokumentowane? 5 Czy Karta Audytu Wewnętrznego w sposób odpowiadający definicji Audytu Wewnętrznego, Kodeksowi Etyki oraz Standardom określa następujące elementy: ➢ cel/działania audytu wewnętrznego w Jednostce, ➢ rodzaj zadań, które mogą być wykonywane przez audyt wewnętrzny (zapewniające, doradcze, inne), ➢ zakres usług świadczonych w ramach zadań zapewniających, ➢ rodzaje świadczonych usług doradczych, ➢ zakres przedmiotowy audytu, ➢ zakres podmiotowy audytu, ➢ sprawę niezaangaŜowania audytora w działalność operacyjną Jednostki, ➢ prawa i obowiązki audytora wewnętrznego, ➢ zapewnienie niezaleŜności audytu wewnętrznego (status samodzielnej komórki lub inne równorzędne rozwiązania organizacyjne) ➢ rolę audytora wewnętrznego w procesie zarządzania ryzykiem w Jednostce? wewnętrznego 6 Czy wszyscy pracownicy Jednostki mają moŜliwość zapoznania się z treścią Karty Audytu Wewnętrznego i Księgą Procedur Audytu Wewnętrznego? 7 Czy Karta Audytu Wewnętrznego zapewnia bezpośrednią podległość audytora wewnętrznego? 8 Czy Karta Audytu Wewnętrznego zapewnia moŜliwość badania wszystkich obszarów działalności Jednostki? 9 Czy Karta Audytu Wewnętrznego zapewnia audytorowi wewnętrznemu dostęp do akt, personelu i obiektów fizycznych? IV. DOSKONALENIE ZAWODOWE 1 Czy audytor wewnętrzny dokonuje analizy potrzeb szkoleniowych? 2 Czy audytor wewnętrzny poszerza swoją wiedzę, umiejętności oraz kwalifikacje drogą stałego doskonalenia zawodowego? 3 Czy dobór dziedzin doskonalenia zawodowego 12 audytorów wewnętrznych wynika z ,,luki kompetencyjnej'' lub z zakresu obszarów, które mają zostać objęte audytem w najbliŜszym czasie? 4 Czy audytor wewnętrzny korzysta z dobrych praktyk audytu wewnętrznego, wymiany doświadczeń z innymi audytorami wewnętrznymi? V. METODYKA AUDYTU WEWNĘTRZEGO /PROCEDURY/ 1 Czy dokument określający metodykę audytu wewnętrznego jest aktualny (umoŜliwia przeprowadzenie audytu wewnętrznego zgodnie z aktualnym stanem prawnym i standardami) ? 2 Czy dokument określający metodykę audytu wewnętrznego w sposób praktyczny opisuje następujące zagadnienia: ➢ opracowanie rocznego Planu Audytu, ➢ przeprowadzanie analizy ryzyka na etapie planowania rocznego, ➢ opracowanie strategicznego planu audytu, ➢ przeprowadzanie analizy ryzyka w obszarze ryzyka objętym zadaniem zapewniającym, ➢ Przeprowadzenie zadania zapewniającego, ➢ System monitorowania wyników audytu, ➢ Przeprowadzenie czynności doradczych? 3 Czy audytor wewnętrzny wprowadził system wewnętrznej organizacji akt bieŜących i stałych? 4 Czy procedury audytu określają: ● wzory dokumentów audytowych, ● informacje dotyczące numerowania dokumentów? VI. PROGRAM ZAPEWNIENIA I POPRAWY JAKOŚCI 1 Czy opracowany został Program zapewnienia i poprawy jakości? 2 Czy Program zapewnienia i poprawy jakości jest stosowany w praktyce? 3 Czy wyniki stosowanego programu zapewnienia i poprawy jakości są wykorzystywane do usprawnienia działań audytu wewnętrznego? B.PLANOWANIE I.ANALIZA RYZYKA 1 Czy proces identyfikacji obszarów ryzyka obejmuje wszystkie obszary działalności Jednostki? 2 Czy audytor wewnętrzny dokonuje corocznego przeglądu i aktualizacji katalogu zidentyfikowanych obszarów ryzyka? 3 Czy audytor wewnętrzny dokonuje szacowania ryzyka wszystkich zidentyfikowanych obszarów ryzyka? 13 4 Czy w trakcie procesu analizy ryzyka audytor wewnętrzny wykorzystuje informacje uzyskane od kierownictwa/lub pracowników Jednostki? 5 Czy w trakcie procesu analizy ryzyka audytor wewnętrzny uwzględnia informacje uzyskane z monitoringu wyników audytu? 6 Czy proces analizy ryzyka jest udokumentowany w aktach stałych audytu? II.OPRACOWANIE I DYSRYBUCJA PLANU AUDYTU 1 Czy plan roczny został opracowany przez audytora wewnętrznego z uwzględnieniem kierunków działania audytu wewnętrznego określonych w planie strategicznym? 2 Czy audytor wewnętrzny opracowując Plan audytu ustala kolejność objęcia audytem obszarów na podstawie wyników przeprowadzonej analizy ryzyka? 3 Czy audytor wewnętrzny opracowując Plan audytu uwzględnia wyniki analizy zasobów osobowych? 4 Czy kierownictwo Jednostki brało udział w analizie ryzyka przeprowadzonej na potrzeby planowania rocznego? 5 Czy Plan audytu zawiera elementy określone w przepisach prawa? 6 Czy audytor wewnętrzny przekazał informację o planowanych zadaniach zapewniających kierownikom wszystkich jednostek audytowanych objętych Planem audytu? 7 Czy informacja o planowanych zadaniach zapewniających została przekazana w terminie określonym w regulacjach wewnętrznych? 8 Czy proces opracowania Planu audytu jest udokumentowany w aktach stałych audytu? III.REALIZACJA PLANU AUDYTU 1 Czy audytor wewnętrzny zrealizował wszystkie zaplanowane zadania audytowe? 2 Czy realizacja zadań audytowych była niecelowa lub niemoŜliwa? 3 Czy audytor wewnętrzny uzgodnił pisemnie z kierownikiem Jednostki zakres realizacji Planu audytu (zgodnie z trybem i na zasadach określonych w przepisach prawa)? 4 Czy audytor wewnętrzny zrealizował Plan audytu w zakresie uzgodnionym z kierownictwem Jednostki? IV.OPRACOWANIE I DYSTRYBUCJA SPRAWOZDANIA Z WYKONANIA PLANU AUDYTU 1 Czy audytor wewnętrzny opracował Sprawozdanie z wykonania planu audytu? 2 Czy Sprawozdanie z wykonania planu audytu zostało opracowane w terminie określonym w przepisach prawa? 3 Czy Sprawozdanie z wykonania planu audytu zawiera wszystkie informacje określone w przepisach prawa? 4 Czy Sprawozdanie z wykonania planu audytu zawiera prawdziwe 14 i rzetelne dane (np. opiera się na rzetelnych danych z bieŜącej ewidencji czasu pracy)? 5 Czy Sprawozdanie z wykonania planu audytu zostało włączone do akt stałych audytu? V. WYKORZYSTANIE DOSTĘPNYCH ZASOBÓW 1 Czy audytor wewnętrzny wykorzystał dostępne zasoby zgodnie z załoŜeniami określonymi w Planie audytu? 2 Czy to, Ŝe audytor nie wykorzystał dostępnych zasobów zgodnie z załoŜeniami określonymi w Planie audytu wynikało z obiektywnych i niezaleŜnych czynników zewnętrznych? 3 Czy przewaŜająca część budŜetu czasu została wykorzystana na realizację czynników audytowych? C.REALIZACJA ZADAŃ ZAPEWNIAJĄCYCH I.ANALIZA OBSZARÓW OBJĘTYCH CZYNNOŚCIAMI 1 Czy audytor wewnętrzny dokonuje identyfikacji ryzyk w obszarach objętych czynnościami? 2 Czy audytor wewnętrzny dokonuje szacowania ryzyk w obszarach objętych czynnościami? 3 Czy audytor wewnętrzny w trakcie analizy ryzyka wykorzystuje informacje uzyskane od pracowników i/lub kierownika komórki audytowanej? 4 Czy audytor wewnętrzny dokonuje analizy systemów zarządzania i kontroli ustanowionych dla badanego obszaru? 5 Czy audytor wewnętrzny ustala kryteria oceny badanego obszaru? 6 Czy proces analizy badanych obszarów jest udokumentowany w aktach bieŜących poszczególnych zadań? II.OPRACOWANIE PROGRAMU ZADANIA 1 Czy audytor wewnętrzny opracowuje do kaŜdego zadania Program zadania? 2 Czy opracowany przez audytora wewnętrznego Program zadania zawiera wszystkie wymagane przepisami prawa elementy? 3 Czy ustalone w Programie cele i zadania wynikają z analizy obszaru objętego czynnościami? 4 Czy Program zadania został włączony do poszczególnych zadań (plus ewentualne zmiany)? akt bieŜących III.REALIZACJA ZADANIA 1 Czy dla zadania zostały załoŜone akta bieŜące? 2 Czy dokumenty opracowane przez audytora wewnętrznego są przygotowane zgodnie ze wzorami zawartymi w procedurach audytu? 3 Czy dokumenty w aktach bieŜących są ponumerowane? 15 4 Czy zadanie było realizowane na podstawie imiennego upowaŜnienia wystawionego przez kierownika Jednostki? 5 Czy audytor wewnętrzny powiadomił kierownika komórki audytowanej o przedmiocie i czasie trwania zadania? 6 Czy audytor wewnętrzny przystępując do realizacji zadania przedstawił komórce audytowanej cel, tematykę i załoŜenia organizacyjne zadania (podczas narady otwierającej)? 7 Czy audytor wewnętrzny kończąc realizację zadania przedstawił komórce audytowanej wstępne wyniki (podczas narady zamykającej)? 8 Czy audytor wewnętrzny sporządził protokoły z przeprowadzonych narad? 9 Czy wszystkie ustalenia poczynione przez audytora wewnętrznego w trakcie przeprowadzania zadania zostały udokumentowane? 10 Czy zostały osiągnięte cele zadania określone w Programie? 11 Czy zadanie zrealizowane zostało zgodnie z zakresem określonym w Programie? 12 Czy wszystkie etapy zadania zostały udokumentowane aktach bieŜących zadnia? 13 Czy po zakończeniu zadania, audytor wewnętrzny dokonał przeglądu akt bieŜących? 14 Czy przegląd ten został udokumentowany? IV.OPRACOWANIE I DYSTRYBUCJA SPRAWOZDANIA Z ZADANIA 1 Czy Sprawozdanie z przeprowadzonego zadania audytowego zawiera wszystkie elementy wymagane przepisami prawa? 2 Czy ustalenia stanu faktycznego przedstawione w sprawozdaniu są obiektywne i niezaleŜne? 3 Czy ustalenia stanu faktycznego przedstawione w sprawozdaniu są klasyfikowane w oparciu o kryterium ich istotności? 4 Czy w razie otrzymania od komórki/komórek audytowanych dodatkowych wyjaśnień lub umotywowanych zastrzeŜeń do otrzymanego sprawozdania, audytor wewnętrzny przeprowadził ich analizę? 5 Czy w związku z powyŜszym audytor wewnętrzny podjął dodatkowe czynności wyjaśniające? 6 Czy w przypadku stwierdzenia zasadności części lub całości dodatkowych wyjaśnień lub zastrzeŜeń audytor wewnętrzny zmienił lub uzupełnił odpowiedni fragment sprawozdania? 7 Czy w przypadku nieuwzględniania dodatkowych wyjaśnień lub zastrzeŜeń audytor wewnętrzny przekazał swoje stanowisko wraz z uzasadnieniem kierownikowi komórki/komórek audytowanych? 8 Czy zalecenia przedstawione w sprawozdaniu są adekwatne do ustaleń stanu faktycznego? 9 Czy zalecenia i wnioski zawarte w sprawozdaniu 16 znajdują odzwierciedlenie w dokumentacji zebranej w toku zadania? 10 Czy sprawozdanie z przeprowadzonego zadania audytowego zostało przekazane odbiorcom zgodnie z określonym zakresem podmiotowym zadania? 11 Czy sprawozdanie z przeprowadzonego zadania audytowego jest dokładne, obiektywne, jasne, zwięzłe, konstruktywne, kompletne i dostarczone na czas? 12 Czy proces komunikowania wyników odbywa się zgodnie z zasadami przewidzianymi w przepisach prawa? V. MONITOROWANIE I CZYNNOŚCI SPRAWDZAJĄCE 1 Czy stan wdraŜania monitorowany? zaleceń z audytu wewnętrznego jest 2 Czy tryb przeprowadzonych czynności monitorujących był adekwatny w stosunku do rodzaju i istotności sformułowanych zaleceń? 3 Czy wyniki przeprowadzonych czynności sprawdzających zostały udokumentowane w formie notatki informacyjnej? 4 Czy informacja na temat monitorowania wyników audytu jest przekazywana kierownikowi Jednostki i kierownikowi komórki, w której przeprowadzono audyt? 5 Czy proces monitorowania wyników audytu jest udokumentowany w aktach bieŜących audytu? D. REALIZACJA CZYNNOŚCI DORADCZYCH 1 Czy w trakcie planowania rocznego uwzględniono w planie rocznym moŜliwość przeprowadzania zadań doradczych? 2 Czy czynności doradcze są przeprowadzane na zlecenie kierownika Jednostki lub w uzgodnieniu z nim? 3 Czy cel i zakres czynności doradczych jest zgodny z zakresem działania audytu wewnętrznego (w szczególności zakres zadania doradczego nie moŜe prowadzić do przejęcia przez audytora zadań w zakresie zarządzania Jednostką)? 4 Czy czynności doradcze są realizowane zgodnie z ustalonym celem i zakresem? 5 Czy wyniki czynności doradczych odpowiadają ustalonemu celowi i zakresowi zadania? 6 Czy przebieg czynności doradczych jest udokumentowany stosowanie do ich rodzaju? 7 Czy wiedza uzyskiwana w trakcie wykonywania czynności doradczych jest wykorzystywana do rozpoznania i oceny istotnych ryzyk w jednostce? Sporządził: Krotoszyn, dnia. …......................................................... 17 (pieczątka i podpis Audytora Wewnętrznego) 18