Zarząd Gminy w Dębnie, 32-852 Dębno

Transkrypt

Wójt Gminy Dębno, 32-852 Dębno
GMINNY PLAN
GOSPODARKI ODPADAMI
DLA GMINY DĘBNO
Dębno – Lipiec 2004 r.
Spis treści
I. Wstęp....................................................................................................................................... 3
I.1. Podstawa opracowania...................................................................................... 4
II. Charakterystyka obszaru opracowania................................................................................... 5
II.1. Położenie geograficzne gminy Dębno............................................................... 5
II.2. Charakterystyka geologiczna terenu gminy....................................................... 6
II.3. Struktura jednostki administracyjnej.................................................................. 6
II.4. Zagospodarowanie terenu................................................................................. 8
II.4.1. Struktura własności.................................................................................... 9
II.5. Środowisko przyrodnicze................................................................................... 9
II.5.1. Sytuacja hydrologiczna............................................................................... 9
II.5.2. Gleby.......................................................................................................... 9
II.5.3. Tereny leśne............................................................................................. 10
II.6. Charakterystyka demograficzna i gospodarcza.............................................. 10
II.6.1. Wielkość i struktura zaludnienia gminy.................................................... 10
II.6.2. Gospodarka............................................................................................. 12
II.6.2.1. Rolnictwo.......................................................................................... 12
II.6.2.2. Poza rolnicza działalność gospodarcza .......................................... 12
III.Aktualny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Dębno............................................. 13
III.1. Odpady komunalne........................................................................................ 14
III.1.1. Wytwarzanie odpadów.......................................................................... 14
........................................................................................................................... 15
III.1.2. Zbieranie odpadów................................................................................. 16
III.1.3. Transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów..................................... 18
III.2. Osady ściekowe............................................................................................. 21
III.3. Odpady przemysłowe..................................................................................... 22
........................................................................................................................... 23
III.3.1. Sposoby postępowania z wytwarzanymi odpadami.................................23
III.3.2. Odzysk odpadów przemysłowych........................................................... 24
IV.Prognoza zmian w gospodarce odpadami............................................................................25
IV.1. Odpady komunalne........................................................................................ 25
IV.2. Osady ściekowe............................................................................................. 29
IV.3. Odpady przemysłowe.................................................................................... 30
V.Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami ....................31
V.1. Krótkoterminowy plan działań w latach 2004 –2007....................................... 32
V.2. Długoterminowy plan strategiczny w latach 2004 –2011............................... 32
VI.Planowany system gospodarki odpadami............................................................................ 36
VI.1. Przejęcie zadań w zakresie gospodarki odpadami przez Zakład
Zagospodarowania Odpadów (wariant I)............................................................... 36
VI.2. Gospodarka odpadami we własnym zakresie (wariant II).............................. 37
VI.2.1. Zbieranie odpadów komunalnych........................................................... 38
VI.2.2. Transport odpadów komunalnych.......................................................... 39
VI.2.3. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych .............................. 39
VI.2.4. Odpady niebezpieczne .......................................................................... 41
VI.2.5. Odpady wielkogabarytowe i odpady tekstylne .......................................42
VI.2.6. Odpady budowlane ............................................................................... 42
2
VII.Harmonogram realizacji przedsięwzięć..............................................................................43
VIII.Finansowanie działań i inwestycji.....................................................................................45
VIII.1. Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej ................................... 47
VIII.2. Fundacje i programy pomocowe ................................................................. 49
VIII.2.1. Fundacja „EKOFUNDUSZ” ................................................................. 49
VIII.2.2. Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności oraz Programy operacyjne..
50
IX.System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów............................................... 53
X.Wnioski z analizy oddziaływania projektu planu na środowisko......................................... 55
XI.Streszczenie w języku niespecjalistycznym.........................................................................56
XII. Literatura i bibliografia...................................................................................................... 61
XIII.Spis rysunków................................................................................................................... 62
XIV.Spis tabel........................................................................................................................... 63
XV.Załączniki........................................................................................................................... 64
I. Wstęp
Celem niniejszego opracowania jest przedstawienie aktualnego stanu gospodarki
odpadami na terenie gminy Dębno oraz propozycja rozwiązań, które usprawnią
gospodarowanie odpadami na terenie gminy. Gminny plan gospodarki odpadami określa
strategię działań w aspekcie krótkoterminowym (czteroletnim) oraz długoterminowym
(ośmioletnim). Przedstawione propozycje są spójne z opracowanymi i zatwierdzonymi
planami gospodarki odpadami wyższego rzędu, a w szczególności z: Krajowym Planem
Gospodarki Odpadami (KPGO), Wojewódzkim Planem Gospodarki Odpadami (WPGO) i
Powiatowym Planem Gospodarki Odpadami (PPGO).
3
I.1. Podstawa opracowania
Podstawę opracowania Gminnego Planu Gospodarki Odpadami dla gminy Dębno
stanowi art.14 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2001 r. Nr 62, poz 628
z p.z.).
Szczegółowe zasady opracowania planów gospodarki odpadami określone zostały w
rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania
planów gospodarki odpadami (Dz.U. z 2003 r. Nr 66, poz.620). Zgodnie z par.4 w/w
rozporządzenia gminny plan gospodarki odpadami określa:
1) aktualny stan gospodarki odpadami, w tym:
a) rodzaj, ilość i źródła powstawania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów
komunalnych,
b) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom odzysku,
c) rodzaj i ilość odpadów poddawanych poszczególnym procesom unieszkodliwiania,
d) istniejące systemy zbierania wszystkich odpadów, w szczególności odpadów
komunalnych,
e) rodzaj, rozmieszczenie oraz moc przerobową instalacji do
unieszkodliwiania odpadów, w szczególności odpadów komunalnych,
odzysku
i
f) wykaz podmiotów prowadzących działalność w zakresie zbierania, transportu,
odzysku oraz unieszkodliwiania odpadów komunalnych, uwzględniające podstawowe
informacje charakteryzujące z punktu widzenia gospodarki odpadami obszar, dla
którego jest sporządzany plan gospodarki odpadami, a w szczególności położenie
geograficzne, sytuację demograficzną, sytuację gospodarczą oraz warunki glebowe,
hydrogeologiczne i hydrologiczne, mogące mieć wpływ na lokalizację instalacji
gospodarki odpadami;
2) prognozowane zmiany w zakresie gospodarki odpadami, w tym również wynikające ze
zmian demograficznych i gospodarczych;
3) działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie gospodarki odpadami, w tym:
a) działania zmierzające do zapobiegania powstawaniu odpadów,
b) działania zmierzające do ograniczenia ilości odpadów i ich negatywnego
oddziaływania na środowisko,
c) działania wspomagające prawidłowe postępowanie z odpadami w zakresie zbiórki,
transportu oraz odzysku i unieszkodliwiania, w szczególności odpadów komunalnych,
d) działania zmierzające do redukcji ilości odpadów komunalnych ulegających
biodegradacji, kierowanych na składowiska odpadów;
4
4) projektowany system gospodarki odpadami, w szczególności gospodarki odpadami
komunalnymi i opakowaniowymi, uwzględniający ich zbieranie, transport, odzysk i
unieszkodliwianie, ze wskazaniem miejsca unieszkodliwiania odpadów;
5) rodzaj i harmonogram realizacji przedsięwzięć oraz instytucje odpowiedzialne za ich
realizację;
6) sposoby finansowania, w tym instrumenty finansowe służące realizacji zamierzonych
celów, z uwzględnieniem harmonogramu uruchamiania środków finansowych i ich
źródeł;
7) system monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów pozwalający na określenie
sposobu oraz stopnia realizacji celów i zadań zdefiniowanych w planie gospodarki
odpadami, z uwzględnieniem ich jakości i ilości.
Przy realizacji niniejszego opracowania oparto się także na założeniach określonych w:
1. Krajowym Planie Gospodarki Odpadami uchwalonym przez Radę Ministrów (Uchwała nr
219 z dnia 29 października 2002 r.) i ogłoszonym w Monitorze Polskim (Nr 11, poz. 159)
z dnia 28 lutego 2003 r.,
2. Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami na lata 2003 - 2010, opracowanym w lipcu
2003 r.,
3. Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami na lata 2004 – 2015 dla Powiatu Brzeskiego,
opracowanym w marcu 2004 r.
II. Charakterystyka obszaru opracowania
II.1. Położenie geograficzne gminy Dębno
Plan gospodarki odpadami obejmuje teren gminy Dębno. Gmina ta usytuowana jest w
środkowej części województwa małopolskiego, we wschodniej części powiatu brzeskiego.
Gmina Dębno graniczy z następującymi jednostkami administracyjnymi, wchodzącymi w
skład powiatu brzeskiego:
 od strony zachodniej – z gminą Brzesko,
 od strony północnej – z gminą Borzęcin,
 od strony południowo-zachodniej – z gminami Gnojnik i Czchów,
oraz powiatu tarnowskiego:
 od strony południowej i wschodniej – z gminami Wojnicz i Zakliczyn.
Północna część gminy położona jest w obrębie Północnego Podkarpacia, południowa –
w obrębie Zewnętrznych Karpat Zachodnich. Średnia wysokość położenia gminy wynosi 235
5
m n.p.m. (przy przedziale od 210 m n.p.m. w części północnej, do 409 m n.p.m. w części
południowej).
II.2. Charakterystyka geologiczna terenu gminy
Obszar terenu gminy Dębno znajduje się w zasięgu Karpat Zewnętrznych, w obrębie
płaszczowiny skolskiej. Cechuje się on bardzo skomplikowaną budową geologiczną.
Płaszczowinę skolską budują długie wały antyklinalne, których północne skrzydła są
przewrócone i silnie zredukowane, natomiast rozdzielające je strefy łękowe są bardzo wąskie,
co powoduje, że płaszczowina skolska nazywana jest jednostką lub regionem skibowym.
Kierunek przebiegu omawianych struktur na obszarze gminy Dębno jest zmienny, przeważa
jednak przebieg NW – SE. Upad warstw waha się w granicach 56 - 84 SW. W budowie
geologicznej terenu udział biorą:
- utwory kredowe,
- utwory trzeciorzędowe,
- utwory czwartorzędowe.
Utwory kredowe reprezentowane są przez: warstwy grodziskie, zaliczane do kredy dolnej
(hoteryw i apt), warstwy Igockie, zaliczane do kredy dolnej i górnej (alb i cenoman), warstwy
inoceramowe jednostki skolskiej oraz warstwy istebniańskie dolne, zaliczane do kredy górnej
(senon). Najstarszymi utworami kredowymi występującymi na obszarze gminy Dębno są
łupki cieszyńskie górne, zaliczane do piętra walażyn, hoteryw.
Utwory trzeciorzędu reprezentują osady paleogenu i neogenu. Do paleogenu zaliczane są:
warstwy istebniańskie (paleocen), warstwy hieroglifowe (eocen), warstwy menilitowe
(oligocen) i warstwy krośnieńskie (oligocen). Do neogenu zaliczamy: warstwy skawińskie
(miocen), warstwy wielickie (miocen), warstwy chodenickie (miocen) i warstwy grabowieckie
( miocen).
Utwory czwartorzędowe reprezentują osady wodnolodowcowe okresu zlodowacenia
południowo-polskiego, zaliczane do mezoplejstocenu oraz osady rzeczne zlodowacenia
środkowo i północnopolskiego, zaliczane do neoplejstocenu.
II.3. Struktura jednostki administracyjnej
Gmina Dębno jest gminą wiejską, dzielącą się na jednostki strukturalne (wsie). Siedzibą
władz gminy jest miejscowość Wola Dębińska. Gmina Dębno obejmuje 13 sołectw: Biadoliny
Szlacheckie, Dębno, Doły, Jastew, Jaworsko, Łoniowa, Łysa Góra, Maszkienice, Perła,
Porąbka Uszewska, Sufczyn, Wola Dębińska, Niedźwiedza. Poszczególne sołectwa różnią się
od siebie zarówno położeniem w strukturze funkcjonalno-przestrzennej gminy, jak i
powierzchnią obszaru oraz liczbą ludności. Gmina obejmuje obszar o powierzchni 81,5 km2.
6
Rys. 1. Podział strukturalny gminy
Dębno
Biadoliny Szlacheckie
Dębno
7%
6%
5%
Doły
10%
Jastew
8%
12%
3%
5%
11%
10%
5%
8%
10%
Jaworsko
Łoniowa
Łysa Góra
Maszkienice
Perła
Porąbka Uszewska
Sufczyn
Wola Dębińska
Niedźwiedza
Rys. 2. Udział poszczególnych sołectw w ogólnej powierzchni gminy Dębno
7
II.4. Zagospodarowanie terenu
Region, w którym położona jest gmina Dębno ma charakter typowo rolniczy, o dużych
predyspozycjach rekreacyjnych (agroturystyka). Potwierdzeniem stopnia atrakcyjności
obszaru gminy jest włączenie przeważającej jej części do Obszaru Chronionego Krajobrazu
Pogórza Wiśnickiego. Pod względem struktury funkcjonalnej i przestrzennej elementem
dzielącym gminę na dwa różne charakterem rejony: północny – o większych dyspozycjach dla
rozwoju funkcji rolniczo-osadczej i południowy – o charakterze rolniczo-rekreacyjnym, jest
droga krajowa nr 4, przebiegająca przez sołectwa: Sufczyn, Dębno i Jastew.
O charakterze rolniczym gminy Dębno świadczy powierzchnia użytków rolnych, które
stanowią 74,2% powierzchni gminy. Najważniejszymi uprawami rolnymi są: zboża (około
63%) i ziemniaki (około 24%). Teren gminy Dębno jest słabo zalesiony. Lasy zajmują jedynie
około 17% ogólnej powierzchni terenu gminy.
Pod
względem
ukształtowania
przestrzeni
zainwestowanych
najbardziej
skoncentrowane układy zabudowy występują w centralnej części gminy (miejscowości: Wola
Dębińska, Dębno, Sufczyn), równolegle do drogi krajowej nr 4, a także w tradycyjnym
układzie, we wsiach: Maszkienice (na północy gminy) oraz w paśmie: Porąbka Uszewska –
Doły – Łoniowa – Niedźwiedza (na południu gminy). Zabudowa tworzy układy liniowe,
wzdłuż dróg przebiegających w znacznej mierze dolinami oraz wierzchołkami garbów
terenowych. Większe rozproszenie zabudowy występuje w południowej części gminy, którą
cechują bardziej ostre formy pofałdowań i wyniesień terenu oraz większe wysokości n.p.m..
Przeważająca większość zabudowy ma charakter indywidualny, zagrodowy. Jedynie
niewielka część mieszkańców zamieszkuje w obiektach mieszkalnych, wielorodzinnych
(głównie miejscowości Dębno i Wola Dębińska). Funkcję ośrodka gminnego pełni
miejscowość Wola Dębińska. Ośrodkami pomocniczymi są: Dębno, Biadoliny Szlacheckie,
Maszkienice, Porąbka Uszewska, Sufczyn i Łysa Góra. Pozostałe miejscowości funkcjonują
jako jednostki podstawowe.
Generalnie na obszarze gminy Dębno przeważają układy w kierunku N-S, natomiast w
części centralnej zaznaczają się ciągi zabudowy o kierunku E-W. Zespoły zadrzewień i
większe kompleksy lasów koncentrują się na północy gminy, we wsiach: Maszkienice, Perła,
Biadoliny Szlacheckie, oraz na południowym – zachodzie, u zbiegu granic gmin: Debno,
Gnojnik, Brzesko – w zachodniej części wsi: Porąbka Uszewska, Doły i Łoniowa.
Rys. 3. Struktura zagospodarowania
terenu gminy Dębno
8
użytki rolne (6048ha)
lasy (1369 ha)
zadrzewnienia (137 ha)
pozstałe grunty (tereny
zabudowy, drogi,
infrastruktura itd. - 600 ha)
II.4.1. Struktura własności
Gmina Dębno jest właścicielem 52,06 ha gruntów komunalnych, co stanowi około
0,64% całkowitej powierzchni gminy. Pozostałe formy własności stanowią 11,24% obszaru
gminy (916,56 ha). Z całkowitej powierzchni gminy Dębno (8 154 ha), tereny prywatne
zajmują powierzchnię 7237,41 ha, co stanowi 88,76% powierzchni jej obszaru.
Charakterystycznym jest znaczne rozproszenie gruntów stanowiących własność
komunalną na terenie całej gminy.
II.5. Środowisko przyrodnicze
II.5.1. Sytuacja hydrologiczna
Gmina Dębno znajduje się w zlewni rzeki Uszwicy, która przepływa w północnozachodniej części terenu gminy, prze sołectwo Maszkienice. Przez centralną część gminy
przepływa potok Niedźwiedź, prawobrzeżny dopływ rzeki Uszwicy. Wzdłuż granicy
wschodniej terenu gminy Dębno (przez tereny sołectw: Biadoliny Szlacheckie, Perła i
Sufczyn) przepływa rzeka Kisielina, prawobrzeżny dopływ rzeki Wisły. Na terenie sołectwa
Jaworsko bierze początek potok Grabnianka, lewobrzeżny dopływ rzeki Dunajec. Ze względu
na ukształtowanie terenu, wszystkie cieki wodne przepływają przez teren gminy Dębno w
kierunku S-N.
Na terenie gminy nie występują wody stojące. Na omawianym terenie brak jest jezior i
większych stawów.
II.5.2. Gleby
9
Na terenie gminy Dębno istnieje duża różnorodność gleb. Najstarszymi utworami
geologicznymi na obszarze gminy są utwory kredowe, występujące w środkowej i
południowej części. Są to wykształcone łupki i piaskowce. Obszar gminy pokrywają również
utwory czwartorzędowe, reprezentowane przez piaski i żwiry wodnolodowcowe, zaliczane do
mezoplejstocenu oraz piaski i żwiry rzeczne, lessy i lessy piaszczyste, mady i mułki. Mułki,
piaski i żwiry rzeczne zalegają w korytach rzek: Uszwicy i Kisieliny oraz potoku Niedźwiedź.
Większość gleb to gleby klas średnich (mady), IVa i IVb, stanowiące tzw. kompleks
zbożowo-pastewny. Zajmują one 56,8 % powierzchni użytków rolnych, natomiast gleby
bardzo dobrej i dobrej jakości, klas: I, II i IIIb kompleksu pszennego, zajmują 31,9 %
powierzchni użytków rolnych (w tym 31,4 % zajmują gleby klasy III). Bonitacja klas użytków
zielonych to gleby klasy IV. Średni wskaźnik klasy dla gruntów ornych wynosi 3,80, dla łąk
3,83, a dla pastwisk 4,01. Wskaźnik jakości rolniczej przestrzeni produkcyjnej dla gminy
Dębno wynosi 75,5.
II.5.3. Tereny leśne
Obszary leśne zajmują na terenie gminy Dębno powierzchnię 1 369 ha, tj. około 17 %
jej całkowitej powierzchni. Większe obszary leśne występują na północy gminy, w rejonie
wsi: Maszkienice, Perła i Biadoliny Szlacheckie, oraz na południowym-zachodzie, w rejonie
wsi Łoniowa, Doły i Porąbka Uszewska. Mniejsze tereny pokryte drzewostanem znajdują się
w okolicy Jaworska, Łysej Góry oraz we wschodniej części sołectwa Łoniowa.
Dominującym gatunkiem w drzewostanie jest sosna i modrzew. Mniejszy udział ma
jodła, jedlina i buk. Pozostałe gatunki drzew stanowią jedynie uzupełnienie drzewostanu.
II.6. Charakterystyka demograficzna i gospodarcza
II.6.1. Wielkość i struktura zaludnienia gminy
Na koniec czerwca 2004 r. na terenie gminy Dębno zamieszkiwało 13 855 osób.
Najwięcej osób zamieszkuje na terenie miejscowości: Dębno, Łysa Góra, Maszkienice,
Porąbka Uszewska, Sufczyn i Wola Dębińska. Najmniejsza liczba mieszkańców zamieszkuje
w miejscowościach: Perła, Jastew i Niedźwiedza. Ogółem na terenie gminy Dębno jest 3324
gospodarstw domowych.
Tab. 1. Struktura zaludnienia gminy Dębno (czerwiec 2004 r.)
10
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Miejscowość/
Sołectwo
Ludność *
Dębno
Doły
Jastew
Jaworsko
Łoniowa
Łysa Góra
Maszkienice
Niedźwiedza
Perła
Porąbka Uszewska
Sufczyn
Wola Dębińska
Ogółem gmina Dębno
Powierzchnia
[osoby]
877
1 572
614
501
701
945
1 512
1 426
610
471
1 257
1 870
1 499
[%]
6,33
11,35
4,43
3,62
5,06
6,82
10,91
10,29
4,40
3,40
9,07
13,50
10,82
[ha]
378
824
612
238
441
827
778
662
448
412
995
961
578
[%]
5,1
10,02
7,47
2,88
5,37
10,09
9,29
8,07
5,28
5,01
12,05
11,64
7,73
13 855
100,0
8 154
100,0
Gęstość
zaludnienia
Liczba
gospodarstw
domowych
2
[osoby/km ]
[szt.]
232
206
191
354
100
169
210
111
159
170
114
219
194
379
215
343
136
141
114
113
126
329
195
434
259
356
169,92
3 324
* liczba osób zameldowanych na terenie gminy Dębno na pobyt stały na koniec czerwca 2004 r.
liczba ludności
14000
13800
13600
13400
13200
13000
12800
12600
12400
12200
12000
1990
1992
1995
1996
1997
1998
2000
2002
2003
lata
Rys. 4. Zmiany liczby ludności na terenie gminy Dębno
W roku 2003 r. na terenie gminy Dębno zanotowano 161 urodzeń i 104 zgony.
Przyrost naturalny w tym okresie czasu był dodatni i wynosił 57 (w wartości bezwzględnej).
Wskaźnik przyrostu naturalnego wynosił odpowiednio 4,16 /1000 ludności. W porównaniu do
lat poprzednich należy stwierdzić znaczne zwiększenie przyrostu naturalnego na terenie
gminy Dębno (2002 r. – 1,47/1000 ludności).
11
Tab. 2. Prognoza zmiany liczby ludności na terenie gminy Dębno w latach 2004 -2012
Rok
Liczba ludności
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
2012
13 943 14 068 14193 14 318 14 443 14 568 14 693 14 818 14 943
II.6.2. Gospodarka
II.6.2.1. Rolnictwo
Gmina Dębno jest gminą o charakterze typowo rolniczym. Działalność rolnicza jest
dominującym zajęciem ludności gminy. Z zamieszkałych na terenie gminy na koniec czerwca
2004 r. 13 855 osób, ponad 80% związanych jest z rolniczym gospodarstwem domowym.
Produkcja rolnicza na terenie gminy Dębno rozwija się w wielu kierunkach.
Głównymi są uprawy zbóż i ziemniaków. W produkcji zwierzęcej prowadzony jest głównie
chów bydła, trzody chlewnej i drobiu. Produkcja rolnicza na terenie gminy jest
charakterystyczna dla regionu małopolski. Dominującymi gospodarstwami rolnymi są
gospodarstwa o areale od 1 do 5 ha (około 70%). Gospodarstwa o powierzchni powyżej 5 ha
stanowią jedynie około 4% ogółu gospodarstw na terenie gminy Dębno.
II.6.2.2. Poza rolnicza działalność gospodarcza
Na terenie gminy Dębno zarejestrowanych jest 326 podmiotów prowadzących poza
rolniczą działalność gospodarczą. Dominującymi formami działalności są: handel, usługi i
budownictwo.
120
liczba podmiotów
100
80
60
40
20
0
handel
usługi
budownictwo
transport
gastronomia
Rys. 5. Struktura poza rolniczej działalności gospodarczej na terenie gminy Dębno
12
Największe zakłady przemysłowe zlokalizowane są w centralnej części gminy Dębno,
w niewielkiej odległości od głównego szlaku komunikacyjnego przebiegającego przez teren
gminy, tj. drogi krajowej nr 4. Jednostki te prowadzą działalność w branżach: hutniczej
(hutnictwo szkła), odlewniczej (odlewnia metali), spożywczej i budowlanej. Największymi
jednostkami, prowadzącymi działalność produkcyjną na terenie gminy Dębno są:
 „MET-CHEM” Zakłady Metalowo-Chemiczne w Pilźnie, ul.3-go Maja 178 – Odlewnia
Metali w Dębnie, 32-852 Dębno,
 Huta Szkła Gospodarczego „Damara” Krzysztof Szafrański, 32-852 Dębno,
 „Ceramique Polska” Spółka z o.o. w Warszawie, Al.Jerozolimskie 155/76 – Zakład
Produkcyjny w Łysej Górze 247, 32-853 Łysa Góra,
 „ABM Solid” S.A. w Tarnowie – Oddział w Dębnie, 32-852 Dębno,
 Przedsiębiorstwo „TEB” Tadeusz Brachucy, 32-854 Porąbka Uszewska 326,
 Zakład Przetwórstwa Mięsnego Kazimierz Sowa, Jastew 101, 32-852 Dębno,
 „KORA” Sp.J. L.B.Jamer, W.Imioło, 32-828 Biadoliny Szlacheckie 190,
 Przedsiębiorstwo Drogowo-Mostowe w Brzesku – Wytwórnia Mas Bitumicznych w Woli
Dębińskiej.
III. Aktualny stan gospodarki odpadami na terenie gminy Dębno
Zgodnie z ustawą z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z 2001 r. Nr 62,
poz.628 z p.z.) odpady oznaczają każdą substancję lub przedmiot należący do jednej z
kategorii, określonych w załączniku nr 1 do ustawy, których posiadacz pozbywa się, zamierza
pozbyć się lub do ich pozbycia się jest obowiązany.
W/w ustawa określa szereg kryteriów, zgodnie z którymi odpady można podzielić w
zależności od:
- źródła powstawania,
- stanu fizycznego i składu chemicznego,
- stwarzanego stopnia zagrożenia dla środowiska i ludzi.
Podział odpadów według źródła powstawania określa szczegółowo rozporządzenie
Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. z 2001
r. Nr 112, poz.1206), w którym dokonano podziału odpadów na 20 grup, przypisując
poszczególnym rodzajom kody sześciocyfrowe.
Szczególnym rodzajem podziału odpadów, uwzględniającym skład chemiczny
odpadów oraz stopień szkodliwości dla środowiska, jest podział na odpady niebezpieczne i
inne niż niebezpieczne (w tym odpady obojętne).
Kolejnym podziałem, uwzględniającym źródło powstawania odpadów jest podział na
odpady przemysłowe i odpady komunalne. Za odpady komunalne uważa się odpady
powstające w gospodarstwach domowych, a także odpady nie zawierające odpadów
niebezpiecznych pochodzące od innych wytwórców odpadów, które ze względu na swój
charakter lub skład są podobne do odpadów powstających w gospodarstwach domowych,
13
Źródłem powstawania odpadów komunalnych i przemysłowych są skupiska ludzkie,
obiekty użyteczności publicznej oraz zakłady produkcyjno – usługowo – handlowe.
W celu zachowania spójności niniejszego Planu Gospodarki Odpadami dla Gminy
Dębno z planami wyższego rzędu (Wojewódzki Plan Gospodarki Odpadami – WPGO oraz
Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami dla Starostwa Brzeskiego – PPGO), analizę
aktualnego stanu gospodarki odpadami na terenie gminy przeprowadzono biorąc pod uwagę
następujące strumienie odpadów:
 odpady organiczne ulegające biodegradacji (odpady roślinne, zwierzęce, kuchenne
i zielone),
 papier i karton podzielony na trzy grupy: opakowania z papieru i tektury, opakowania
wielomateriałowe na bazie papieru oraz papier i tektura nieopakowaniowe,
 odpady tekstylne,
 szkło podzielone na dwie grupy: opakowania ze szkła i szkło nieopakowaniowe,
 metale podzielone na trzy grupy: opakowania z blachy stalowej, opakowania
z aluminium i pozostałe odpady metalowe,
 odpady mineralne – odpady z czyszczenia ulic i placów: gleba, ziemia, kamienie itp.,
 drobna frakcja popiołowa – odpady ze spalania paliw stałych w piecach domowych
(głównie węgla), z uwagi na udział w składzie odpadów komunalnych popiołu
wyodrębniono tę frakcję jako nieprzydatną do odzysku i unieszkodliwiania,
 odpady wielkogabarytowe,
 odpady budowlane – odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych,
które wchodzą w skład strumienia odpadów komunalnych,
 odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych.
 tworzywa sztuczne z podziałem na tworzywa opakowaniowe i nieopakowaniowe.
III.1. Odpady komunalne
III.1.1. Wytwarzanie odpadów
Odpady o charakterze komunalnym (zgodnie z definicją tego rodzaju odpadów)
powstają zarówno w gospodarstwach domowych, jak i na terenie jednostek prowadzących
działalność gospodarczą. Ilość odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie jednostek
gospodarczych jest zbliżona do ilości odpadów wytwarzanych w gospodarstwach domowych.
Do obliczenia ilości odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Dębno
przyjęto wskaźnik zalecany do stosowania w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami i
uwzględniony w innych planach wyższego rzędu (WPGO i PPGO). Biorąc pod uwagę to, że
gmina Dębno jest gminą o charakterze typowo wiejskim (praktycznie na tereny gminy nie
występuje zabudowa wielorodzinna, przyjęto wskaźnik nagromadzenia odpadów dla terenów
wiejskich (223,59 kg/M/rok).
14
Tab. 3. Ilości odpadów wytwarzana na terenie sołectw gminy Dębno
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Miejscowość/
Sołectwo
Dębno
Doły
Jastew
Jaworsko
Łoniowa
Łysa Góra
Maszkienice
Niedźwiedza
Perła
Porąbka Uszewska
Sufczyn
Wola Dębińska
Ludność
[osoby]
877
1 572
614
501
701
945
1 512
1 426
610
471
1 257
1 870
1 499
Ilość odpadów
komunalnych
[Mg/rok]
196,09
351,48
137,28
112,03
156,74
211,29
338,07
318,84
136,39
105,31
281,05
418,12
335,16
13 855
3097,85
Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy Dębno
jest bardzo urozmaicony i nie został do końca rozpoznany. Biorąc pod uwagę charakter terenu
(tereny wiejskie z zabudową jednorodziną o charakterze zagrodowym), skład odpadów
komunalnych wytwarzanych na terenie gminy określono na podstawie wskaźników
generowania strumieni odpadów komunalnych dla obszarów wiejskich, podanych w
Krajowym Planie Gospodarki Odpadami.
Tab. 4. Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy
Dębno
Lp.
Rodzaj odpadów
Wskaźnik
[kg/M/r]
Ilość odpadów
[Mg/rok]
1.
Odpady organiczne pochodzenia roślinnego
18,80
260,47
2.
Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego
1,10
15,24
3.
Inne odpady organiczne
2,21
30,62
4.
Odpady zielone
4,16
57,64
5.
Papier i tektura (nieopakowaniowe)
10,64
147,42
6.
Opakowania z papieru i tektury
15,43
213,78
15
7.
Opakowania wielomateriałowe
1,73
23,97
8.
Tworzywa sztuczne (nieopakowaniowe)
21,03
291,37
9.
Opakowania z tworzyw sztucznych
6,77
93,80
10.
Materiały tekstylne
4,65
64,43
11.
Szkło (nieopakowaniowe)
1,00
13,86
12.
Opakowania ze szkła
18,89
261,72
13.
Metale
4,55
63,04
14.
Opakowania z blachy
1,63
22,58
15.
Opakowania z aluminium
0,47
6,51
16.
Odpady mineralne
13,25
183,58
17.
Frakcja drobna popiołowa (0-10 mm)
40,28
558,08
18.
Odpady wielkogabarytowe
15,00
207,83
19.
Odpady budowlane
40,00
554,20
20.
Odpady niebezpieczne w grupie odpadów
komunalnych
2,00
27,71
223,59
3097,85
Razem
III.1.2. Zbieranie odpadów
Na terenie gminy Dębno zbiórka odpadów komunalnych prowadzona jest przez
gminną jednostkę budżetową, którą jest Zakład Usług Komunalnych Gminy Dębno. Zbiórka
odpadów realizowana jest do kontenerów typu POK-11 o pojemności 2 m3. Pojemniki
rozstawione są na terenie wszystkich sołectw wchodzących w skład gminy (łącznie 240
pojemników). Poszczególne gospodarstwa nie posiadają indywidualnych pojemników
przeznaczonych do gromadzenia odpadów.
W roku 2003 na terenie gminy Dębno zebrano łącznie 1630 Mg odpadów
komunalnych. Ze względu na brak szczegółowych danych dotyczących ilości odpadów
wytwarzanych na terenie poszczególnych jednostek strukturalnych gminy (sołectw) ich ilość
określono biorąc pod uwagę dane demograficzne.
Tab. 5. Ilość odpadów zebrana na terenie poszczególnych sołectw gminy Dębno w 2003 r.
Lp.
1.
2.
3.
Miejscowość/
Sołectwo
Dębno
Doły
Ludność
[osoby]
877
1 572
614
Ilość odpadów
komunalnych
[Mg/rok]
103,18
184,94
72,24
16
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Jastew
Jaworsko
Łoniowa
Łysa Góra
Maszkienice
Niedźwiedza
Perła
Porąbka Uszewska
Sufczyn
Wola Dębińska
501
701
945
1 512
1 426
610
471
1 257
1 870
1 499
58,94
82,48
111,18
177,88
167,76
71,76
55,41
147,88
220,00
176,35
13 855
1630,00
4000
3000
Mg 2000
1000
0
odpady wytworzone
odpady zebrane
Rys. 6. Porównanie ilości odpadów wytworzonych i zebranych na terenie gminy
Dębno w 2003 r.
Jak wynika z przeprowadzonej analizy różnica pomiędzy ilością odpadów
komunalnych wytworzonych na terenie gminy Dębno w okresie 2003 r., a ilością odpadów
zebranych przez jednostkę komunalną wyniosła 1467,85 Mg. Przy przyjętych teoretycznych
założeniach, dotyczących ilości wytwarzanych odpadów komunalnych można stwierdzić, że
ilość odpadów zbieranych stanowi jedynie 52,6 % ogólnej ilości wytwarzanych odpadów.
Analizując generowane na terenie gminy strumienie odpadów, można przypuszczać, że
różnica pomiędzy ilością odpadów wytwarzanych, a ilością odpadów zbieranych w
poszczególnych sołectwach wynika z:
 teren gminy charakteryzuje się zabudową zagrodową i w związku z tym odpady o
charakterze organicznym, stanowiące około 12 % ogólnej masy odpadów komunalnych,
17
wykorzystywane są we własnym zakresie do skarmiania zwierząt hodowlanych i
domowych lub produkcji kompostu,
 część odpadów wykorzystywana jest w gospodarstwach domowych do celów opałowych
(np. papier i tektura, tekstylia, stanowiące około 14% ogólnej masy odpadów),
 na terenie gminy nie prowadzi się zbiórki odpadów pochodzących z budów i remontów
(około 18 % ogólnej masy odpadów),
 na terenie gminy nie prowadzi się zorganizowanej zbiórki odpadów wielkogabarytowych
 nie jest prowadzona zbiórka odpadów niebezpiecznych z gospodarstw domowych (około
0,9 % ogólnej masy odpadów),
 ze względu na wysoką cenę złomów metalicznych, odpady te zbierane są indywidualnie
przez mieszkańców i przekazywane do punktów skupu surowców wtórnych (około 3 %
ogólnej ilości wytwarzanych odpadów),
 niedostateczna jest świadomość ekologiczna mieszkańców gminy.
III.1.3. Transport, odzysk i unieszkodliwianie odpadów
Na terenie gminy Dębno jedyną jednostką zajmującą się transportem odpadów
komunalnych jest Zakład Usług Komunalnych Gminy Dębno. Odpady przewożone są
specjalistycznym samochodem typ Kamaz SM 11, przystosowanym do rozładunku
pojemników POK-11. Wywóz odpadów z poszczególnych miejscowości na terenie gminy
realizowany jest z częstotliwości 4 –5 razy w tygodniu.
Aktualnie na terenie gminy Dębno nie są prowadzone żadne działania związane z
odzyskiem odpadów.
Wszystkie zbierane na terenie gminy odpady komunalne poddawane są
unieszkodliwianiu poprzez ich składowanie na terenie gminnego składowiska odpadów.
Składowisko odpadów komunalnych dla gminy Dębno, zlokalizowane w m.
Maszkienice, jest składowiskiem o charakterze podpoziomowo-nadpoziomowym. Jest to
składowisko przeznaczone do obsługi 3324 gospodarstw domowych, zlokalizowanych na
terenie 13 sołectw gminy Dębno. Powierzchnia składowania odpadów wynosi około 5200 m2.
Obiekt znajduje się w północnej części gminy Dębno, w odległości około 2 km na
północ od miejscowości Dębno i drogi krajowej nr 4 oraz około 400 m w kierunku
zachodnim od drogi Dębno – Borzęcin.
Odpady składowane są w zagłębieniu terenu, w wyeksploatowanym wyrobisku piasku,
położonym pośrodku niewielkiego kompleksu leśnego. Teren lokalizacji składowiska jest
terenem płaskim, opadającym nieznacznie w kierunku północno-zachodnim. W bezpośrednim
18
sąsiedztwie obiektu brak jest większych cieków wodnych. Najbliższym jest rzeka Uszwica,
której koryto zlokalizowane jest w odległości około 1,5 km w kierunki północno-zachodnim
od składowiska. Najbliższe zabudowania mieszkalne znajdują się w odległości około 400 m
w kierunku południowo-wschodnim od obiektu.
Działki nr 970/6 i 970/7, na których zlokalizowane jest składowisko, są własnością
gminy Dębno i sąsiadują z terenami leśnymi. Grunty w okolicy składowiska posiadają niską
IV klasę glebową. Obiekt eksploatowany jest od roku 1991r.
Ze względu na strukturę materiału budującego dno niecki składowiska (grunty
piaskowe, łatwo przepuszczalne), umożliwiającego infiltrację odcieków składowiskowych do
wód gruntowych, nieckę składowiska uszczelniono materiałem nieprzepuszczalnym w postaci
mieszanki glin, glinołupków i pyłów dymnicowych. Miąższość warstwy uszczelniającej
wynosi około 0,3 m. Po uszczelnieniu dna niecki składowiska wykonany został system
zbierania odcieków składowiskowych. Jako element zbierający zastosowano dren ceramiczny
o średnicy  100 mm, który ułożony został w wyprofilowanym zagłębieniu czaszy
składowiska, biegnącym od południowo-wschodniego do północno-zachodniego skraju
składowiska. Całkowita długość drenażu odcieków wynosi 105 m, natomiast rzędne
wysokościowe posadowienia dna drenu wynoszą od 235,36 m n.p.m. do 232,73 m n.p.m.
Zbieracz odcieków ułożony został ze spadkiem równym 0,025 % w kierunku północnozachodnim, który umożliwia swobodny odpływ odcieków z niecki składowiska. W celu
zabezpieczenia drenażu odcieków przed zniszczeniem lub uszkodzeniem w trakcie
eksploatacji obiektu ułożono go w obsypce żwirowej i zabezpieczono od góry płytami
betonowymi o wymiarach 100 x 75 x 12,5 cm. W części północno-zachodniej składowiska
(poza jego ogrodzeniem) posadowiono bezodpływowy betonowy zbiornik wybieralny,
wykonany z kręgów betonowych o średnicy  1,0 m i całkowitej pojemności 6 m3.
Sposób gospodarowania odpadami komunalnymi na terenie gminy Dębno reguluje
uchwała Rady Gminy Dębno w sprawie ustalenia zasad utrzymania porządku i czystości na
terenie gminy, wydana w trybie art.4 ustawy z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu
porządku i czystości w gminach (Dz.U. Nr 132, poz.622).
Zgodnie z powyższą uchwałą na składowisko odpadów w m.Maszkienice dowożone
są odpady bytowo-gospodarcze z 3 324 gospodarstw domowych, znajdujących się w
miejscowościach na terenie gminy Dębno (13 sołectw), a także odpady o charakterze
odpadów komunalnych, powstające na terenie jednostek obsługi ludności, obiektów
socjalnych, szkół i lokalnych zakładów usługowych i przemysłowych.
Tab. 6. Ilości odpadów komunalnych deponowanych na terenie składowiska odpadów w m.
Maszkienice
Rodzaj odpadów
Jedn.
1997
Ilość odpadów zdeponowana w latach
1998
1999
2000
2001
2002
2003
19
Nie segregowane odpady
komunalne
Mg
600
700
900
1998
1999
2000
2001
1000
1362
1791
1630
2000
1500
Mg 1000
500
0
1997
2002
2003
Lata
Rys. 7. Ilość odpadów umieszczonych na składowisku odpadów komunalnych w
m.Maszkienice
Przy zakładanej w dokumentacji projektowej obiektu chłonności składowiska,
szacowanej na około 9600 Mg, należy stwierdzić, że aktualny stan wypełnienia czaszy
wynosi około 80 %.
Decyzją znak: OŚ.MC.7644-9/1/03 z dnia 2003.02.25 Starosta Brzeski zatwierdził
„Instrukcję eksploatacji gminnego składowiska odpadów komunalnych w m.Maszkienice.
Zgodnie z w/w Instrukcją na teren składowiska odpadów w m. Maszkienice mogą być
przyjmowane wyłącznie:
- odpady komunalne pochodzące z gospodarstw domowych, obiektów obsługi
ludności, obiektów socjalnych, szkół, zakładów przemysłu lokalnego,
- odpady wielkogabarytowe, w tym: przedmioty trwałego użytku, meble, materace,
- żużel i popiół z lokalnych kotłowni, gruz budowlany, ziemia z wykopów,
- odpady o charakterze komunalnym pochodzące z lokalnych zakładów
przemysłowych,
- odwodnione i ustabilizowane osady z gminnych oczyszczalni ścieków,
- odpady z likwidacji dzikich wysypisk,
- odpady z utrzymywania porządku i czystości w gminie.
Na terenie składowiska zabrania się deponowania substancji niebezpiecznych,
szkodliwych dla zdrowia ludzi i zwierząt, stwarzających możliwość wybuchu lub
20
samozapalenia się, powodujących parowanie i utlenianie, padłych zwierząt, odpadów
płynnych i półpłynnych, przeterminowanych środków ochrony roślin, odpadów
przemysłowych itp.
Według zasad określonych w Instrukcji eksploatacji składowiska dowożone odpady
składowane są w sposób nieselektywny w wyznaczonych działkach roboczych,
umożliwiających przyjęcie około 100 m3 odpadów nie zagęszczonych. Odpady są plantowane
i zagęszczane przy pomocy spycharko-ładowarki, a następnie przykrywane warstwą
izolacyjną (grunt mineralny, ziemia, glina) o miąższości od 0,3 do 0,5 m.
Odcieki gromadzone w zbiorniku wybieralnym są rozdeszczowywane na powierzchni
składowiska w okresie bezdeszczowej pogody, po zakończeniu dowozu odpadów,
plantowania i ugniatania odpadów.
Eksploatacją składowiska odpadów komunalnych w m. Maszkienice zajmuje się
Zakład Usług Komunalnych Gminy Dębno (jednostka budżetowa UG w Dębnie).
III.2. Osady ściekowe
Na terenie gminy Dębno eksploatowane są 4 oczyszczalnie ścieków socjalnobytowych. Oczyszczalnie są własnością komunalną i eksploatowane są przez Zakład Usług
Komunalnych Gminy Dębno.
Tab. 7. Oczyszczalnie ścieków komunalnych na terenie gminy Dębno
Miejscowość
Maszkienice
Odbiornik
Zlewnia Q proj [m3/d]
Qrz[m3/d]
Typ
rów melioracyjny
Uszwica
258
123
KOS
Wola Dębińska potok Niedzwiedź
Uszwica
228
100
PROTEC OY
Łysa Góra
rzeka Kisielina
Wisła
50
50
KOS
Dębno
potok Niedźwiedź
Uszwica
50
30
KOS
Powstające w procesach oczyszczania ścieków osady ściekowe zagęszczane są na
poletkach osadowych lub w systemie „DRAIMAD”.
Przy zakładanych redukcjach zanieczyszczeń w oczyszczanych ściekach ilość osadów
ściekowych wytwarzana na terenie wszystkich oczyszczalni wynosi około 40 Mg/rok s.m.o.
Przy założeniu pełnego wykorzystania oczyszczalni (aktualnie trzy oczyszczalnie obciążone
są w około 50%), ilość wytwarzanych osadów może osiągnąć około 85 Mg/rok s.m.o. Po
odwodnieniu osady ściekowe przewożone są własnym transportem do unieszkodliwiania
poprzez ich składowanie na terenie składowiska odpadów w m.Maszkienice.
21
III.3. Odpady przemysłowe
Gmina Dębno jest gminą o charakterze typowo rolniczym. Przeważająca część
mieszkańców gminy trudni się rolnictwem w indywidualnych gospodarstwach rolnych. W
systemie ewidencyjnym regon, na terenie gminy Dębno zarejestrowanych jest 326 podmiotów
gospodarczych. Są to w większości podmioty małe, zatrudniające kilku pracowników i
działające w większości w branżach: handlowej, usługowej, budownictwie, transporcie i
gastronomii. Zakłady te wytwarzają głównie odpady komunalne oraz niewielkie ilości
odpadów niebezpiecznych i innych niż niebezpieczne.
Większe zakłady przemysłowe, zlokalizowane w większości w miejscowościach
usytuowane wzdłuż drogi krajowej nr 4, prowadzą działalność w branżach:
hutniczej,
ceramicznej, budowlanej, spożywczej i drzewnej. Na terenie jednostek tych wytwarzane są
odpady niebezpieczne i inne niż niebezpieczne klasyfikowane (zgodnie z rozporządzeniem
Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. z 2001
r., Nr 112, poz.1206)), w grupach: 02, 03, 10, 12, 13, 15, 16, 17 i 20. W poniższej tabeli
zestawiono ilości i rodzaje odpadów przemysłowych, wytwarzanych w największych
jednostkach prowadzących działalność gospodarczą na terenie gminy Dębno.
Tab. 8. Odpady przemysłowe
Lp.
Nazwa zakładu
1. „MET-CHEM”
Zakłady MetalowoChemiczne w Pilźnie,
Odlewnia Metali w
Dębnie
2. Huta Szkła Gospodarczego „Damara” w
Dębnie
Nazwa odpadu
Rdzenie i formy odlewnicze
Pyły odlewnicze
Odpady poszlifierskie
Oleje przepracowane
Opakowania z papieru
Szkło odpadowe
Szlamy ze szlifowania
Odpady z separatorów oleju
Opakowania z papieru
Żelazo i stal
Kod
10 09 08
10 09 10
12 01 17
13 02 08
15 01 01
15 01 02
10 11 12
10 11 14
13 05 08
15 01 01
15 01 02
17 04 05
Ilość
wytwarzana
[Mg/rok]
224,32
5,37
3,97
0,016
0,83
0,13
230,2
1,0
0,3
14,6
5,3
0,96
22
3. „Ceramique
Polska” Odpady z mas wsadowych
Spółka z o.o. – Zakład Cząstki pyły
Produkcyjny w Łysej Zużyte formy
Górze
Wybrakowane wyroby ceramiczne
Szlamy z oczyszczania ścieków
4. „ABM Solid” S.A. w Żużle i pyły
Tarnowie, Oddział w
Odpady z cięcia i piłowania metali
Dębnie
Odpady spawalnicze
Oleje przepracowane
Opakowania z metali
Zużyte czyściwo włókiennicze
Zużyte opony
Filtry olejowe
Złom akumulatorowy
Żelazo i stal
Odpady z separatorów oleju
10 12 01
10 12 03
10 12 06
10 12 08
10 12 13
15 01 02
10 01 01
12 01 01
12 01 13
13 02 08
15 01 04
15 02 03
16 01 03
16 01 07
16 06 01
17 04 05
13 05 08
0,2
3,0
1,5
2,5
12,0
0,1
31,0
1,0
1,43
0,5
3,1
0,32
0,3
0,03
0,16
16,4
0,008
5. Przedsiębiorstwo
„TEB” Porąbce
Uszewskiej
6. Zakład Przetwórstwa
Mięsnego w m.Jastew
101
15 01 05
0,225
Odpadowa tkanka zwierzęca
Odpadowa tkanka zwierzęca
Odpady z separacji olej/woda
Trociny, wióry, ścinki, drewno
Oleje przepracowane
02 02 02
02 02 81
19 08 09
15 01 02
03 01 05
13 02 08
20,0
9,1
1,0
0,1
721,5
0,23
Inne nie wymienione odpady
Oleje przepracowane
Odpady z piaskowników
Złom akumulatorowy
Szkło odpadowe
Szlamy ze szlifowania
Kwas siarkowy
Kwas fluorowodorowy
17 01 82
13 02 08
19 08 02
16 06 01
10 11 12
10 11 14
06 01 01
06 01 02
67,0
0,24
1,0
0,18
0,24
0,24
9,0
6,0
7. „KORA” Sp.J. w m.
190
8. PDM w Brzesku –
Wytwórnia Mas
Bitumicznych w Woli
Dębińskiej
9. Wytwarzanie i Szlifowanie Szkieł Ozdobnych i Kryształów
p.Bibro w m.Łysa Góra
307
III.3.1. Sposoby postępowania z wytwarzanymi odpadami
23
Na podstawie uzyskanych informacji na terenie zakładów, prowadzących działalność
produkcyjną na terenie gminy Dębno, wytwarzanych jest rocznie około 2000 Mg odpadów
przemysłowych. Z w/w ilości około 1 % to odpady niebezpieczne (przepracowane oleje
smarowe, odpady z separatorów substancji ropopochodnych, filtry olejowe, złom
akumulatorowy, odpady kwasów nieorganicznych). Około 1,5 % masy wytwarzanych
odpadów stanowią odpady opakowaniowe, w tym opakowania z tworzyw sztucznych,,
papieru i tektury oraz metali. Przeważającą część stanowią odpady poprodukcyjne z
procesów odlewania metali, produkcji wyrobów ceramicznych, przetwórstwa żywności oraz
procesów energetycznego spalania paliw.
Wytwórcy odpadów nie prowadzą we własnym zakresie unieszkodliwiania odpadów.
Część odpadów magazynowana jest na terenie Zakładów, przed przekazaniem ich do odzysku
lub unieszkodliwiania jednostkom zewnętrznym. Odbiorcami odpadów są firmy zewnętrzne
prowadzące działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów.
III.3.2. Odzysk odpadów przemysłowych
Na terenie gminy Dębno nie są eksploatowane typowe instalacje przemysłowe
przeznaczone do unieszkodliwiania lub odzysku odpadów przemysłowych.
Na terenie 4 zakładów, zaliczanych do największych przedsiębiorstw prowadzących
działalność na terenie gminy prowadzone są działania polegające na odzysku odpadów.
Odzyskowi poddawane są zarówno odpady dostarczane z zewnątrz, jak i odpady własne.
Tab. 9. Odzysk odpadów przemysłowych
Lp.
Nazwa zakładu
Nazwa odpadu
Kod
Metoda
odzysku
1. „MET-CHEM” Zakłady
Odpady z cięcia i
Metalowo-Chemiczne w
piłowania metali
Pilźnie, Odlewnia Metali w Żelazo i stal
Dębnie
12 01 01
17 04 05
R4
Wielkość
odzysku
[Mg/rok]
930
2. Huta Szkła Gospodarczego Szkło odpadowe
„Damara” w Dębnie
10 11 12
R5
700
24
3. „KORA” Sp.J. w m.
Biadoliny Szlacheckie 190
Trociny, wióry,
ścinki, drewno
03 01 05
R1
186
4. PDM w Brzesku –
Wytwórnia Mas
Bitumicznych w Woli
Dębińskiej
Inne nie wymienione odpady (masa
bitumiczna)
17 01 82
R5
67
IV. Prognoza zmian w gospodarce odpadami
IV.1. Odpady komunalne
Na potrzeby niniejszego opracowania założono, że rozwój gospodarki będzie w Polsce
postępował bez większych załamań i struktura gospodarki będzie zbliżała się do gospodarki
krajów zachodnioeuropejskich. Rozwój gospodarczy, który powoli pociągał będzie za sobą
wzrost zamożności społeczeństwa skutkował będzie zmianami w ilościach i strukturze
wytwarzanych odpadów. Zakłada się, że przez najbliższe 5 lat, dominować będą postawy
konsumpcyjne, wysoce „odpadogenne”, następnie zaś, stopniowo, coraz częściej obserwować
będzie się postawy proekologiczne, w których zawarty będzie również świadomy stosunek do
problematyki odpadów.
25
Prognozę ilości i jakości odpadów komunalnych powstających na terenie gminy
Dębno przeprowadzono na podstawie danych statystycznych i literaturowych. Przy obliczeniu
zmian emisji odpadów komunalnych z gospodarstw domowych, jednostek obsługi ludności i
jednostek prowadzących działalność gospodarczą uwzględniono:
 prognozę zmiany zaludnienia terenu gminy (przyrost naturalny, saldo migracji),
 zmiany procentowe wskaźników emisji podstawowych strumieni odpadów komunalnych
w latach 2001 – 2015 dla terenów wiejskich (zgodnie z Krajowym Planem Gospodarki
Odpadami).
Tab. 10. Prognoza zmiany i wartości wskaźnika emisji odpadów dla terenów wiejskich w
latach 2001 - 2015 (zgodnie KPGO)
Nazwa strumienia
Zmiana wskaźnika w latach
2001-2005
zmiana
[%]
2006-2010
2011-2015
wartość zmiana wartość zmiana wartość
[%]
[%]
Odpady organiczne roślinne
1,010
18,99
1,000
19,18
1,000
19,37
Odpady organiczne zwierzęce
1,000
1,12
0,990
1,13
0,990
1,33
Odpady organiczne inne
1,020
2,23
1,020
2,25
1,010
2,27
Odpady zielone
1,020
4,20
1,020
4,24
1,010
4,28
1,020
10,75
1,010
10,86
1,000
10,97
1,020
15,59
1,010
15,75
1,000
15,91
1,020
1,75
1,010
1,77
1,000
1,79
1,010
21,24
1,000
21,45
0,980
21,66
1,010
6,84
1,000
6,91
0,980
6,98
Tekstylia
1,020
4,70
1,010
4,75
1,010
4,80
1,020
1,01
1,020
1,02
1,010
1,03
1,020
19,08
1,020
19,27
1,010
19,46
Metale
1,010
4,60
1,000
4,65
1,000
4,70
Opakowania z blachy stalowej
1,010
1,65
1,000
1,67
1,000
1,69
1,010
0,47
1,000
0,475
1,000
0,48
Odpady mineralne
1,000
13,38
1,010
13,52
1,010
13,66
Drobna frakcja popiołowa
0,980
40,67
0,970
41,06
0,970
41,46
1,0592
15,16
1,000
15,31
1,000
15,46
Odpady budowlane
1,0845
40,42
1,059
40,85
1,0658
41,29
26
Odpady niebezpieczne
Razem
1,0845
2,02
1,000
2,04
1,000
2,06
-
225,87
-
228,16
-
230,65
27
Tab. 11. Prognoza zmiany wielkości emisji odpadów dla terenu gminy Dębno w latach 2001 - 2012
Lp
Rodzaj odpadów
Ilość odpadów [Mg/rok]
2004 r.
2005 r.
2006 r.
2007 r.
2008 r.
2009 r.
2010 r.
2011 r.
2012 r.
1
Odpady organiczne pochodzenia roślinnego
264,78
267,15
272,22
274,62
277,02
279,41
281,81
287,02
289,45
2
Odpady organiczne pochodzenia zwierzęcego
15,62
15,76
16,04
16,18
16,32
16,46
16,60
19,71
19,87
3
Inne odpady organiczne
31,09
31,37
31,93
32,22
32,50
32,78
33,06
33,64
33,92
4
Odpady zielone
58,56
59,08
60,18
60,71
61,24
61,77
62,30
63,42
63,96
5
149,89
151,23
154,14
155,49
156,85
158,21
159,57
162,55
163,92
6
217,37
219,32
223,54
225,51
227,48
229,45
231,41
235,75
237,74
7
24,40
24,62
25,12
25,34
25,56
25,78
26,01
26,52
26,75
8
296,15
298,80
304,44
307,12
309,80
312,48
315,16
320,96
323,67
9
95,37
96,23
98,07
98,94
99,80
100,66
101,53
103,43
104,30
10
Materiały tekstylne
65,53
66,12
67,42
68,01
68,60
69,20
69,79
71,13
71,73
11
14,08
14,21
14,48
14,60
14,73
14,86
14,99
15,26
15,39
12
266,03
268,42
273,50
275,91
278,32
280,73
283,13
288,36
290,79
13
Metale
64,14
64,71
66,00
66,58
67,16
67,74
68,32
69,64
70,23
14
Opakowania z blachy
23,00
23,21
23,70
23,91
24,12
24,33
24,54
25,04
25,25
15
6,55
6,61
6,74
6,80
6,86
6,92
6,98
7,11
7,17
16
Odpady mineralne
186,56
188,23
191,89
193,58
195,27
196,96
198,65
202,41
204,12
17
Frakcja drobna popiołowa (0-10 mm)
567,06
572,15
582,76
587,90
593,03
598,16
603,29
614,35
619,54
18
211,38
213,27
217,29
219,21
221,12
223,04
224,95
229,09
231,02
19
Odpady budowlane
563,58
568,63
579,78
584,89
590,00
595,10
600,21
611,84
617,00
20
Odpady niebezpieczne w grupie odpadów komunalnych
28,16
28,42
28,95
29,21
29,46
29,72
29,97
30,53
30,78
3149,30
3177,54
3238,19
3266,73
3295,24
3323,76
3352,27
3417,76
3446,60
Razem
28
GMINNY PLAN GOSPODARKI ODPADAMI DLA GMINY DĘBNO
3500
3400
Mg
3300
3200
2012
2011
2010
2009
2008
2007
2006
2005
3000
2004
3100
lata
Rys. 8. Prognoza zmiany ilości odpadów wytwarzanych na terenie gminy Dębno w latach
2004 - 2012
Analizując powyższe obliczenia należy stwierdzić, że ilość odpadów komunalnych
wytwarzanych na terenie gminy Dębno wzrośnie w okresie do 2012 roku o około 11%, w
stosunku do ilości odpadów wytworzonych na trenie gminy w roku 2003.
IV.2. Osady ściekowe
Priorytetowym zadaniem gminy w zakresie gospodarki wodno – ściekowej jest
stworzenie sieci kanalizacyjnej i wodociągowej dla obszarów, które dotychczas są ich
pozbawione.
Dla zapewnienia dostawy odpowiedniej jakości wody jak największej liczbie
gospodarstw domowych, przewiduje się w następnych latach rozbudowę sieci
wodociągowych. Wraz z rozbudową sieci wodociągowych coraz bardziej zaznacza się
konieczność uregulowania gospodarki ściekowej. Istnieje pilna potrzeba rozwiązania
problemu odprowadzania i unieszkodliwiania ścieków na terenie gminy. Plan zadań do
realizacji w latach 2004 – 2006 w gminie Dębno przewiduje m.in.:
- budowę sieci wodociągowej w miejscowości Niedźwiedza,
- budowę sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowości Wola Dębińska,
- budowę sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowości Dębno,
- budowę sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowości Jastew,
- budowę sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowości Porąbka Uszewska.
29
Zarząd Gminy w Dębnie
W latach 2007 – 2013 na terenie gminy planowana jest:
- budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Łysa Góra, Sufczyn, Perła i
Biadoliny Szlacheckie,
- budowa sieci kanalizacji sanitarnej w miejscowościach: Doły, Łoniowa i
Niedźwiedza,
- budowa sieci kanalizacji sanitarnej wraz z przyłączami w miejscowości Jaworsko.
Realizacja w/w zadań planowana jest z wykorzystaniem środków budżetowych gminy
oraz środków pozyskanych NFOŚiGW oraz funduszy strukturalnych Unii Europejskiej.
Zgodnie z założeniami planów gospodarki odpadami wyższego rzędu (WPGO i PPGO)
przyjęto stały wzrost ilości osadów wytwarzanych, w przeliczeniu na statystycznego
mieszkańca gminy:
 lata 2000 - 2005 – 5%,
 lata 2005 - 2010 – 10 %
 lata 2010 - 2015 – 15%.
IV.3. Odpady przemysłowe
Biorąc pod uwagę to, że gmina Dębno jest gminą o charakterze rolniczym,
prognozowanie zmian w ilościach wytwarzanych odpadów w obszarze działalności
gospodarczej w sytuacji głębokich zmian restrukturyzacyjnych w głównych sektorach
przemysłowych i ogólnie niekorzystnej koniunktury gospodarczej jest trudne do oszacowania.
W tej sytuacji można jedynie przyjmować istniejące wskaźniki rozwoju
gospodarczego kraju i na tej podstawie dokonywać szacunków przewidywanych ilości
wytwarzanych odpadów przemysłowych.
Jak zapisano w Krajowym Planie Gospodarki Odpadami, doświadczenia światowych
rynków wskazują, że na każde 1% wzrostu PBK przypada 2% wzrost ilości wytwarzanych
odpadów. Może to być wskaźnik pozwalający na dokonanie prognozy powstawania odpadów
w rozwijającej się gospodarce. Przyjmując 1,5% roczny wzrost gospodarczy można założyć,
że ilości odpadów na koniec 2011 roku wzrośnie w regionie o 1/4. Trzeba jednak uwzględnić
w prognozowaniu zmiany wynikające z porządkowania statystyki w odpadach a także
podejmowanych działań ograniczających powstawanie odpadów.
W tym kontekście przewiduje się, że w najbliższej przyszłości (lata 2003 – 2006) na
terenie gminy Dębno zostanie utrzymany obecny poziom wytwarzania odpadów
przemysłowych.
W dalszej perspektywie czasowej (do 2012 roku) przewiduje się relatywne
zmniejszenie (w stosunku do wzrostu produkcji w sektorze gospodarczym) wytwarzanych
odpadów, w związku z wprowadzaniem technologii mało- i bezodpadowych. Szacuje się, że
redukcja ilości odpadów wytwarzanych przez sektor gospodarczy może wynieść ok. 5 – 10%.
30
V.
Działania zmierzające do poprawy sytuacji w zakresie
gospodarki odpadami
Jedną z podstawowych zasad sporządzania planów gospodarki odpadami, jest zasada
zgodności z zatwierdzonymi planami wyższego rzędu. W związku z powyższym przy
planowaniu działań zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania odpadami
na terenie gminy Dębno, w całości oparto się na założeniach określonych w „Powiatowym
Planie Gospodarki Odpadami na lata 2004 - 20015 dla powiatu brzeskiego”.
W gminnym planie gospodarowania odpadami dokonano częściowych weryfikacji i
uszczegółowienia działań, dostosowując je do rzeczywistych warunków funkcjonowania
jednostki samorządowej, którą jest gmina Dębno.
Planowane działania na terenie gminy są również zbieżne z przyjętymi kierunkami
dotyczącymi gospodarki odpadami w „Polityce Ekologicznej Państwa”, „Krajowym Planie
Gospodarki Odpadami”, oraz „Wojewódzkim Planie Gospodarki Odpadami”.
Plan gospodarki odpadami na terenie gminy Dębno zakłada w długim horyzoncie
czasowym (podobnie jak PPGO): odzysk lub unieszkodliwienie wszystkich rodzajów
odpadów powstających na terenie gminy, monitorowanie, usuwanie zagrożeń związanych z
odpadami już nagromadzonymi, oraz rekultywację terenu.
W szczególności podejmowane przez gminę działania dotyczyć będą kompleksowego
wprowadzenia selektywnej zbiórki odpadów oraz recyklingu tworzyw sztucznych, szkła,
papieru i tektury oraz materiałów opakowaniowych.
Ze względu na to, że gmina Dębno jest gminą o charakterze rolniczym, gdzie około
80% mieszkańców posiada indywidualne gospodarstwa rolne, w planie nie przewiduje się
jako priorytetowych działań związanych z zagospodarowaniem odpadów o charakterze
organicznym. Wytwarzane na terenie gospodarstw domowych, jednostek obsługi ludności i
jednostek prowadzących działalność gospodarczą odpady ulegające biodegradacji w
większości zagospodarowywane są u źródła, na terenie gospodarstw rolnych.
Najważniejszym zadaniem strategicznym powiatu brzeskiego i gminy Dębno w
zakresie gospodarki odpadami jest ograniczenie do minimum negatywnego oddziaływania
odpadów na środowisko oraz maksymalny wzrost ich gospodarczego wykorzystania. Służyć
temu będzie szereg przedsięwzięć, m.in. doskonalenie rozwiązań organizacyjnych w zakresie
segregacji odpadów komunalnych i gospodarowania odpadami opakowaniowymi. Głównym
celem gospodarki odpadami na terenie gminy będzie zintensyfikowanie działań
organizacyjnych i technologicznych umożliwiających maksymalny, możliwy do osiągnięcia
stopień odzysku wytwarzanych odpadów.
31
Podany cel jest zgodny z celem nadrzędnym polityki ekologicznej państwa oraz celem,
określonym w Wojewódzkim Programie Ochrony Środowiska dla województwa
małopolskiego do osiągnięcia w 2014 roku, w odniesieniu do gospodarki odpadami
(zapobieganie powstawaniu odpadów, odzysk surowców i ponowne wykorzystanie odpadów,
bezpieczne dla środowiska unieszkodliwianie odpadów niewykorzystanych).
V.1. Krótkoterminowy plan działań w latach 2004 –2007
1. Objęcie zorganizowanym zbieraniem odpadów wszystkich mieszkańców gminy do 2006
roku,
2. Deponowanie na eksploatowanym składowisku odpadów komunalnych w m. Maszkienice
odpadów innych niż niebezpieczne i obojętnych w ilości nie większej niż 77%
wytworzonych odpadów komunalnych,
3. Osiągnięcie w roku 2007 zakładanych poziomów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:
- opakowaniowych:
 z tworzyw sztucznych oraz z papieru i tektury: 46%,
 pozostałych opakowań: 38%,
- odpadów wielkogabarytowych: 43%,
- odpadów budowlanych: 38%,
- odpadów niebezpiecznych (z grupy odpadów komunalnych): 35%,
- metali: 50%,
- innych odpadów z tworzyw sztucznych oraz z papieru i tektury: 7%,
- odpadów tekstylnych: 20%.
V.2. Długoterminowy plan strategiczny w latach 2004 –2011
2. Osiągnięcie w 2011 roku zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:
- opakowaniowych:
32
350-
300
odpadów niebezpiecznych (z grupy odpadów komunalnych): 51%,
metali: 50%,
papier i tektura
innych odpadów tworzyw sztucznych oraz z papieru i tektury: 35%,
odpadów tekstylnych: 20%.
tworzywa sztuczne
Tab. 12. Planowany
odzysk odpadów opakowaniowych z odpadów komunalnych
250
szkło na terenie
gminy Dębno w latach 2004 - 2011
200
Rok prognozy
Mg
2004
150
2005
2006
2007
2008
Planowana wielkość odzysku [%]
blacha 2010
stalowa 2011
2009
aluminium
Papier i tektura
0
40
45
46
47
48
Tworzywa sztuczne
0
40
45
46
47
48
50
51
wielomateriałowe
0
30
35
38
41
43
45
46
30
35
38
41
43
45
46
2009
2010
2011
100
Szkło
Metalowe
50
0
0
0
Wielomateriałowe 2004 2005
35 2009 38
41
2006302007 2008
2010 2011
Planowana wielkość odzysku [Mg]
lata
2004
Rok prognozy
2005
2006
2007
2008
50
51
odzysk odpadów
43
45
46
ogółem
Papier i tektura
0
87,73
100,59
103,73
106,92
110,14
115,71
120,23
Tworzywa sztuczne
0
38,49
44,13
45,51
46,91
48,32
50,77
52,75
Szkło
0
80,52
83,13
104,85
114,11
120,71
127,41
132,65
Blacha stalowa
0
6,93
8,30
9,09
9,89
10,46
11,04
11,52
Aluminium
0
1,98
2,36
2,58
2,81
2,98
3,14
3,27
Wielomateriałowe
0
7,39
8,79
9,63
10,48
11,09
11,70
12,20
Ogółem odzysk
opakowań
0
223,04
247,30
275,39
291,12
303,70
319,77
332,62
Rys. 9. Planowany odzysk odpadów opakowaniowych z odpadów komunalnych na terenie
33
Tab. 13. Planowane zbieranie i odzysk innych odpadów z odpadów komunalnych na terenie
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
2011
Plan zbierania odpadów
wielkogabarytowych (%)
0
23
40
43
45
48
50
51
Zbieranie odpadów
wielkogabarytowych
[mg/rok]
0
49,05
86,92
94,26
99,50
107,06
budowlanych (%)
0
15
37
38
39
40
Zbieranie odpadów
budowlanych [mg/rok]
0
85,29
214,52
222,26
265,5
285,65
niebezpiecznych (%)
0
18
30
35
38
45
50
51
Zbieranie odpadów
niebezpiecznych [Mg/rok]
0
5,11
8,69
10,22
11,19
13,37
14,99
15,57
Zbieranie metali [%]
0
50
50
50
50
50
50
50
Ilość zebranych metali
[Mg/rok]
0
32,36
33,00
33,29
33,58
33,87
34,16
34,82
Zbieranie innych odpadów
z papieru i tektury [%]
0
0
0
7
15
22
27
35
Ilość zebranego papieru i
tektury [Mg/rok]
0
0
0
10,88
23,53
34,81
43,08
56,89
Zbieranie innych odpadów
z tworzyw sztucznych [%]
0
0
0
7
15
22
27
35
Ilość zebranych tworzyw
sztucznych [Mg/rok]
0
0
0
21,50
46,47
68,75
85,09
112,34
tekstylnych [%]
0
0
10
10
15
15
20
20
Zebrane odpady tekstylne
[Mg/rok]
0
0
6,74
6,80
10,29
10,38
13,96
14,23
Ogółem zbieranie i odzysk
innych odpadów
0
171,81
349,87
399,21
490,06
553,89
603,87 662,73
Rok prognozy
112,48 116,84
41
42
300,11 312,04
34
700
wielkogabarytowe
600
budowlane
500
niebezpieczne
400
metale
Mg
300
inne z papieru i tektury
200
inne z tworzyw sztucznych
100
tekstylne
0
2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011
ogółem zbieranie i odzysk innych
odpadów
lata
Rys. 10. Planowane zbieranie i odzysk innych z odpadów komunalnych na terenie gminy
Dębno w latach 2004 - 2011
35
VI. Planowany system gospodarki odpadami
W celu zachowania zgodności niniejszego planu wprowadzania systemu gospodarki
odpadami na terenie gminy Dębno z założeniami określonymi w „Powiatowym Planie
Gospodarki Odpadami na lata 2004 - 20015 dla powiatu brzeskiego” przeanalizowano
proponowane na szczeblu powiatu warianty gospodarowania odpadami .
VI.1. Przejęcie zadań w zakresie gospodarki odpadami przez Zakład
Zagospodarowania Odpadów (wariant I)
W przypadku utworzenia Zakładu Zagospodarowania Odpadów dla obsługi gmin
powiatu Brzeskiego, zakłada się przejęcie części obowiązków gminy Dębno związanych z
gospodarowaniem wytwarzanymi odpadami komunalnymi przez w/w jednostkę Zgodnie z
założeniami PPGO, do zadań Zakładu Zagospodarowania Odpadów należeć będzie:
 organizacja systemu logistycznego w gminach,
 przyjmowanie odpadów z gmin i ich segregacja,
 przetwórstwo odpadów,
 sprzedaż odpadów i produktów ich przetwórstwa,
 współpraca z innymi firmami usuwającymi odpady,
 zakup worków, pojemników, kontenerów,
 zakup samochodów, ciągników, przyczep do transportu odpadów,
 zakup i budowa kompostowni, stacji segregacji odpadów, pras, pomieszczeń do
magazynowania odpadów, miejsc demontażu odpadów wielkogabarytowych, oraz
urządzeń pozwalających na zagospodarowanie odpadów budowlanych, magazynu
odpadów niebezpiecznych,
 organizacja i obsługa Gminnych Punktów Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych,
 zakup i obsługa Mobilnego Punktu Zbiórki Odpadów Niebezpiecznych;
 budowa składowiska odpadów ZZO,
 rozwój infrastruktury i dalsze inwestycje,
 przedstawianie raportów, sprawozdań i analiz dla gmin – uczestników systemu,
 prowadzenie i koordynacja edukacji ekologicznej związanej z gospodarką odpadami na
terenie Powiatu.
36
W tym przypadku do zadań gminy Dębno należeć będzie:

weryfikacja i dostosowanie do nowych warunków, aktualnie obowiązujących w gminie
zasad utrzymania czystości i porządku, które zatwierdzone zostały Uchwałą Nr
IV/59/99 Rady Gminy Dębno z dnia 1999.06.30. Zgodnie z ustawą z dnia 13 września
1996 o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. Nr 132 poz. 622 z późn.
zm.) prawo lokalne w zakresie utrzymania czystości i porządku stanowi podstawę
prawną postępowania z odpadami komunalnymi pochodzącymi od osób prawnych i
przedsiębiorstw. Regulamin stwarza warunki do utworzenia systemu zbierania,
transportu, odzysku i unieszkodliwiania odpadów, egzekwowania przepisów i
nakładania ewentualnych sankcji za ich nieprzestrzeganie,

współpraca z ZZO w rozwiązywaniu zaistniałych problemów związanych z gospodarką
odpadami na terenie gminy,

prowadzenie edukacji ekologicznej na terenie gminy.
Do czasu utworzenia ZZO gmina Dębno we własnym zakresie podejmować działania
w zakresie:
 zbierania i odzysku odpadów z odpadów komunalnych,
 unieszkodliwiania odpadów komunalnych na składowisku odpadów w m.Maszkienice,
zgodnie z warunkami, zawartymi w instrukcji eksploatacji obiektu.
VI.2. Gospodarka odpadami we własnym zakresie (wariant II).
W przypadku nie utworzenia na terenie powiatu brzeskiego Zakładu
Zagospodarowania Odpadów, gmina Dębno prowadzić będzie we własnym zakresie
gospodarowanie odpadami. W sytuacji tej do zadań gminy należeć będzie:
 weryfikacja i dostosowanie do nowych warunków, aktualnie obowiązujących w gminie
zasad utrzymania czystości i porządku, które zatwierdzone zostały Uchwałą Nr IV/59/99
Rady Gminy Dębno z dnia 1999.06.30.,
 przygotowanie zasad oraz wprowadzenie selektywnej zbiórki odpadów (w tym zakup
worków na wysegregowane odpady),
 ustalenie zasad i wprowadzenie segregacji odpadów na terenie składowiska w
m.Maszkienice (np. ewentualny wykup gruntu, zakup sprzętu, szkolenie pracowników)
 ustalenie zasad zbierania odpadów niebezpiecznych, wydzielonych z odpadów
komunalnych (np. baterie, świetlówki, opakowania po środkach szkodliwych itp.) oraz
przygotowanie punktów zbierania tych odpadów (np. zakup pojemników),
37
 przedstawianie raportów i sprawozdań z realizowanych działań w zakresie gospodarki
odpadami ,
 prowadzenie i koordynacja edukacji ekologicznej związanej z gospodarką odpadami na
terenie gminy,
 organizacja okresowych zbiórek odpadów wielkogabarytowych i tekstylnych,
 organizacja okresowych zbiórek odpadów niebezpiecznych.
VI.2.1. Zbieranie odpadów komunalnych
Biorąc pod uwagę charakterystykę terenu gminy Dębno (głównie zabudowa wiejska,
zagrodowa, częściowo rozproszona), planuje się wprowadzenie dwóch sposobów zbierania
odpadów komunalnych z gospodarstw domowych, jednostek obsługi ludności i jednostek
prowadzących działalność gospodarczą.
1. Segregacja „u źródła”, z wydzieleniem czterech głównych frakcji odpadów: papieru
i tektury, szkła opakowaniowego, tworzyw sztucznych i metali. W/w realizowane
będzie poprzez zakup i przekazywanie właścicielom lub zarządcom posesji worków
foliowych o objętości 110 – 240 dm3 i określonej kolorystyce, dla każdego rodzaju
odpadów. Wstępnie planowane jest zaopatrywanie każdego z gospodarstw w jeden
zestaw worków (4 szt.) miesięcznie, w przyszłości – w zależności od istniejących
potrzeb,
2. Pojemnikowy system zbierania odpadów. Zachowany zostanie dotychczasowy
system zbierania odpadów komunalnych na terenie gminy. W poszczególnych
sołectwach (w miejscach ogólnie dostępnych) rozstawiane są pojemniki typu POK11, o pojemności 2 m3, do których kierowana jest niesegregowana część odpadów
komunalnych (nie przewiduje się odbioru odpadów indywidualnie z każdego
gospodarstwa). Dotychczasowe doświadczenia w zakresie zbierania odpadów
komunalnych wykazują, że do pojemników tych praktycznie nie trafiają odpady
organiczne, które wykorzystywane są w gospodarstwach rolniczych. W związku z
powyższym nie przewiduje się segregacji odpadów komunalnych „u źródła” na
frakcje: „suchą” i „mokrą”.
Analogiczny sposób zbiórki i selekcji odpadów należy przyjąć w obiektach
infrastrukturalnych.
Koszty przyjętego systemu zbierania odpadów komunalnych związane będą z zakupem
przez gminę worków foliowych do gromadzenia wysegregowanych odpadów (papier i tektura,
38
tworzywa sztuczne, opakowania ze szkła i metale) oraz okresową wymianą uszkodzonych
kontenerów typ POK-11.
VI.2.2. Transport odpadów komunalnych
Transportem odpadów z poszczególnych sołectw gminy Dębno zajmuje się jednostka
budżetowa urzędu gminy, tj. Zakład Usług Komunalnych Gminy Dębno. Odbiór odpadów z
pojemników typ PKO-11 realizowany jest specjalistycznym samochodem Kamaz SM11,
przystosowanym do ich opróżniania. Częstotliwość opróżniania pojemników – 4 –5 razy w
miesiącu.
Worki z wysegregowanymi odpadami: papieru i tektury, opakowań ze szkła, tworzyw
sztucznych i metali, odbierane będą z poszczególnych miejscowości na terenie gminy nie
rzadziej niż raz w miesiącu (w razie potrzeby przewiduje się zwiększenie częstotliwości
odbioru odpadów). Przewóz worków z wysegregowanymi odpadami odbywać się będzie
pojazdem skrzyniowym typu Lublin lub Żuk.
Koszty transportu odpadów zależą od:
 odległości do docelowego miejsca gromadzenia odpadów,
 rodzaju zbieranych odpadów,
i szacowane są na 0,5 – 0,6 [zł/Mg x km]. W przypadku gminy Dębno największe koszty
transportu odpadów związane będą z ich odbiorem z najdalej położonych miejscowości w
gminie (Jaworsko, Niedźwiedza).
VI.2.3. Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych
Zgodnie z art.3 ust.3 pkt 9 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach (Dz.U. z
2001 r. Nr 62, poz.628 z p.z.) pod pojęciem odzysku rozumie się wszelkie działania,
niestwarzające zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska, polegające na
wykorzystaniu odpadów w całości lub w części, lub prowadzące do odzyskania z odpadów
substancji, materiałów lub energii i ich wykorzystania, określone w załączniku nr 5 do
ustawy.
W art.3 ust.3 pkt 21 w/w ustawy określono definicję unieszkodliwiania odpadów. Pod
pojęciem tym rozumie się poddanie odpadów procesom przekształceń biologicznych,
fizycznych lub chemicznych określonym w załączniku nr 6 do ustawy w celu doprowadzenia
ich do stanu, który nie stwarza zagrożenia dla życia, zdrowia ludzi lub dla środowiska.
Składowanie odpadów na składowiskach odpadów niebezpiecznych lub na składowiskach
odpadów innych niż niebezpieczne, określane jest w załączniku nr 6 symbolem D5.
39
Odzysk i unieszkodliwianie odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy
Dębno realizowany będzie na terenie składowiska odpadów w m. Maszkienice. Jednostka
realizującą te działania będzie Zakład Usług Komunalnych Gminy Dębno.
Odzysk odpadów.
Miejscem prowadzenia odzysku odpadów będzie wydzielona część terenu składowiska
odpadów komunalnych w m. Maszkienice. Przedmiotem odzysku będą odpady komunalne
dostarczane z poszczególnych sołectw gminy Dębno pojazdem specjalistycznym Kamaz
SM11. Podejmowane działania określane są zgodnie z załącznikiem nr 5 do ustawy o
odpadach symbolem: R14 – inne działania prowadzące do wykorzystania odpadów w całości
lub części lub do odzyskania z odpadów substancji lub materiałów, łącznie z ich
wykorzystaniem, niewymienione w punktach od R1 do R13
W południowej części terenu składowiska planuje się uruchomienie linii do
sortowania odpadów komunalnych i odzysku surowców wtórnych, takich jak: papier i tektura,
tworzywa sztuczne, szkło i metale. W początkowym etapie, do czasu uruchomienia linii do
sortowania odpadów (zakup sprzętu i urządzeń, uruchomienie instalacji) odzysk surowców
wtórnych i odpadów o raz ich segregacja jakościowa wykonywane będą ręcznie przez
pracowników Zakład Usług Komunalnych Gminy Dębno. Wysegregowane odpady
magazynowane będą selektywnie w wydzielonych boksach betonowych i pojemnikach, a
następnie przekazywane jednostkom zewnętrznym zajmującym się zbieraniem i transportem
odpadów lub ich odzyskiem (przetwórnie papieru, huty szkła, huty lub odlewnie metali,
zakłady przetwórstwa tworzyw sztucznych).
Unieszkodliwianie odpadów.
Po wydzieleniu papieru i tektury, szkła, tworzyw sztucznych oraz metali z masy
odpadów komunalnych, pozostała część odpadów komunalnych unieszkodliwiana będzie
poprzez składowanie na terenie składowiska odpadów komunalnych w m.Maszkienice.
Szczegółowy sposób unieszkodliwiania odpadów na terenie obiektu określony został w
zatwierdzonej decyzją znak: OŚ.MC.7644-9/1/03 z dnia 2003.02.25 „Instrukcji eksploatacji
gminnego składowiska odpadów komunalnych w m.Maszkienice”. Zgodnie z w/w Instrukcją
na teren składowiska odpadów w m. Maszkienice mogą być przyjmowane wyłącznie:
- odpady komunalne pochodzące z gospodarstw domowych, obiektów obsługi
ludności, obiektów socjalnych, szkół, zakładów przemysłu lokalnego,
- odpady wielkogabarytowe, w tym: przedmioty trwałego użytku, meble, materace,
- żużel i popiół z lokalnych kotłowni, gruz budowlany, ziemia z wykopów,
- odpady o charakterze komunalnym pochodzące z lokalnych zakładów
przemysłowych,
- odwodnione i ustabilizowane osady z gminnych oczyszczalni ścieków,
- odpady z likwidacji dzikich wysypisk,
40
-
odpady z utrzymywania porządku i czystości w gminie.
Odpady składowane są w wyznaczonych działkach roboczych, umożliwiających
przyjęcie około 100 m3 odpadów nie zagęszczonych. Odpady są plantowane i zagęszczane
przy pomocy spycharko-ładowarki, a następnie przykrywane warstwą izolacyjną (grunt
mineralny, ziemia, glina) o miąższości od 0,3 do 0,5 m.
Odcieki gromadzone w zbiorniku wybieralnym są rozdeszczowywane na powierzchni
składowiska w okresie bezdeszczowej pogody, po zakończeniu dowozu odpadów,
plantowania i ugniatania odpadów.
Tab. 14. Wskaźniki kosztów odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych (na
podstawie KPGO)
Rodzaj technologii
Koszt jednostkowy
[zł/Mg]
Sortowanie frakcji suchej
60-90
Składowanie
30-60
VI.2.4. Odpady niebezpieczne
Zbiórka odpadów niebezpiecznych wytwarzanych w grupie odpadów komunalnych
może być realizowana w dwóch wariantach:
Wariant I
Gmina Dębno zleca realizację działań polegających na
zbiórce odpadów
niebezpiecznych wyspecjalizowanej jednostce zewnętrznej, zajmującej się zbieraniem i
transportem tego rodzaju odpadów. W przypadku utworzenia Zakładu Zagospodarowania
Odpadów dla obsługi gmin powiatu Brzeskiego, realizację działań przejmuje ta jednostka.
Wariant II
Utworzone zostaną gminne punkty zbiórki odpadów niebezpiecznych przyjmujące bezpłatnie
odpady niebezpieczne od mieszkańców oraz odpłatnie od małych i średnich przedsiębiorstw.
Zbiórka realizowana będzie przez sieć handlową (apteki, sklepy z artykułami chemicznymi
itp.) i na terenie jednostek obsługi ludności do specjalnie ustawionych i opisanych
pojemników. Urząd gminy zawiera porozumienia z właścicielami lub administratorami
obiektów, w których ustawione będą pojemniki magazynowe na odpady Specjalny pojazd
zabiera z tych placówek odpady niebezpieczne i przewozi je do odbiorców zewnętrznych.
41
Wszystkie działania realizowane są przez jednostkę gminną, np. Zakład Usług Komunalnych
Gminy Dębno.
VI.2.5. Odpady wielkogabarytowe i odpady tekstylne
Wariant I
Zbiórka i transport odpadów zlecana jest przez Urząd Gminy w Dębnie jednostkom
zewnętrznym (w przypadku utworzenia działania w tym zakresie prowadzi Zakładu
Zagospodarowania Odpadów dla obsługi gmin powiatu Brzeskiego ). Odpady odbierane są z
wyznaczonych punktów zbierania odpadów lub bezpośrednio z gospodarstw domowych 2
razy w roku (lub według potrzeb). Zebrane odpady demontowane i sortowane są na terenie
specjalistycznych punktów lub zakładów poza terenem gminy Dębno.
Wariant II
Zbiórką i transportem odpadów zajmuje się przez jednostka gminna, np. Zakład Usług
Komunalnych Gminy Dębno. Demontaż i sortowanie odpadów realizowane jest w
wydzielonej części składowiska odpadów w m. Maszkienice. Odzyskane surowce wtórne są
sprzedawane, natomiast odpady nie nadające się do dalszego wykorzystania
unieszkodliwianie na terenie obiektu składowiska.
VI.2.6. Odpady budowlane
Zbiórką i transportem odpadów budowlanych z miejsc ich powstawania zajmować się
powinni:
 wytwórcy tych odpadów np. firmy budowlane, rozbiórkowe, osoby prywatne prowadzące
prace remontowe,
 specjalistyczne firmy zajmujące się zbiórką odpadów.
42
VII. Harmonogram realizacji przedsięwzięć
W celu zrealizowania przyjętej w niniejszym opracowaniu strategii gospodarki
odpadami na terenie gminy Dębno oraz osiągnięcia zakładanych efektów ekologicznych
niezbędne jest zrealizowanie w latach 2003-2011 planowanych przedsięwzięć
inwestycyjnych, jak i pozainwestycyjnych.
Zadania inwestycyjne obejmują przedsięwzięcia związane głównie z:
-
budową i uruchomieniem instalacji odzysku i segregowania odpadów komunalnych,
organizacją punktów zbierania odpadów niebezpiecznych,
dostosowaniem eksploatowanego składowiska odpadów w m. Maszkienice do
obowiązujących wymogów (wykonanie systemu monitoringu środowiska na terenie
obiektu)
Działania pozainwestycyjne obejmują:
-
-
-
opracowanie i wdrożenie działań organizacyjnych umożliwiających rozwój
selektywnej zbiórki odpadów komunalnych z wyodrębnieniem surowców wtórnych
oraz odpadów niebezpiecznych, występujących w strumieniu odpadów
komunalnych,
opracowanie i wdrożenie systemu zapewniającego zarządzanie strumieniami
odpadów (organizacja systemów zbiórki, transportu i przerobu, ewidencja,
rejestracja, monitoring),
weryfikację prawa lokalnego w zakresie utrzymania porządku i czystości na terenie
gminy,
pozyskiwanie funduszy na realizację zaplanowanych przedsięwzięć,
edukację i szkolenia mieszkańców gminy, szczególnie w zakresie zmian w
prawodawstwie i postępowania z odpadami.
43
Tab. 15. Harmonogram realizacji przedsięwzięć w zakresie gospodarki odpadami na terenie
gminy Dębno w latach 2004 – 2011.
Lp.
Opis przedsięwzięcia
1.
Opracowanie i zatwierdzenie Gminnego Planu
Gospodarki Odpadami
Wprowadzenie planowanego sposobu zbierania
odpadów komunalnych na
terenie gminy (zakup
dodatkowych kontenerów
i worków na odpady)
Wprowadzenie ręcznej
segregacji odpadów na
terenie składowiska
odpadów w
m.Maszkienice
Wykonanie systemu
monitoringu na terenie
składowiska odpadów w
m. Maszkienice
Likwidacja dzikich
składowisk odpadów na
terenie gminy
Ustalenie lokalizacji i
zakup terenu pod
inwestycję związaną z
budową linii odzysku i
sortowania odpadów
komunalnych
Budowa i uruchomienie
linii odzysku i sortowania
odpadów komunalnych
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Jednostki
odpowiedzialne za
realizację zadania
Zarząd Gminy Dębno
Okres
realizacji
Źródła
finansowania
2004 r.
Środki budżetowe
gminy
Urząd Gminy Dębno,
Zakład Usług Komunalnych Gminy Dębno
2004 - 2006
Środki budżetowe
gminy
2004 r.
Środki budżetowe
gminy
Urząd Gminy Dębno
2004 r.
Środki budżetowe
gminy
WFOŚiGW
Urząd Gminy Dębno
Zakład Usług Komu
nalnych Gminy Dębno
Opracowanie i wdrażanie Urząd Gminy Dębno
kompleksowego programu edukacji ekologicznej
mieszkańców gminy w
zakresie gospodarki
odpadami
2004 – 2005 Środki budżetowe
gminy
2004 r.
Środki budżetowe
gminy
gminy
NFOŚiGW
Środki pomocowe
UE
gminy
44
Lp.
Opis przedsięwzięcia
9.
Organizacja gminnych
punktów zbiórki odpadów
niebezpiecznych
Weryfikacja uchwały o
utrzymaniu porządku i
czystości na terenie
gminy Dębno
Osiągnięcie zakładanych
poziomów odzysku i recyklingu poszczególnych
rodzajów odpadów
Weryfikacja założeń
krótkoterminowego planu
gospodarki odpadami
Udział w realizacji założeń PPGO (tworzenie
Zakładu Zagospodarowania Odpadów dla gmin
powiatu brzeskiego)
Weryfikacja
krótkoterminowego planu
gospodarki odpadami
Osiągnięcie zakładanych
poziomów odzysku i
recyklingu poszczególnych rodzajów odpadów
Weryfikacja długoterminowego planu strategicznego gospodarki
odpadami
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Jednostki
odpowiedzialne za
realizację zadania
Urząd Gminy Dębno
Urząd Gminy Dębno
Okres
realizacji
Źródła
finansowania
gminy
2005 r.
Środki budżetowe
gminy
gminy
gminy
gminy
Środki pomocowe
UE
WFOŚiGW
2009 r.
Środki budżetowe
gminy
Urząd Gminy Dębno
Urząd Gminy Dębno
gminy
2008 r.
Środki budżetowe
gminy
VIII. Finansowanie działań i inwestycji
45
Źródła finansowania inwestycji ekologicznych związanych z gospodarką odpadami można
podzielić na trzy grupy:
1. publiczne - np. pochodzące z budżetu państwa, miasta lub gminy lub
pozabudżetowych instytucji publicznych,
2. prywatne - np. z banków komercyjnych, funduszy inwestycyjnych, towarzystw
leasingowych,
3. prywatno-publiczne - np. ze spółek prawa handlowego z udziałem gminy.
Dominującymi formami finansowania inwestycji ekologicznych są:
- zobowiązania kapitałowe - kredyty, pożyczki, obligacje, leasing,
- udziały kapitałowe - akcje i udziały w spółkach,
- dotacje.
Wszystkie wyżej wymienione źródła finansowania inwestycji w zakresie gospodarki
odpadami, przewidziane w Planie Gospodarki odpadami mogą występować zarówno
pojedynczo jak i łącznie.
Kredyty bankowe można podzielić na:
 kredyty udzielane ze środków własnych - kredyt komercyjny,
 kredyty ze środków powierzonych - otrzymanych z innych źródeł na
uzgodnionych warunkach,
 kredyty udzielane ze środków własnych z dopłatą do oprocentowania przez
instytucje zewnętrzne.
W Polsce występują najczęściej następujące formy finansowania inwestycji w zakresie
gospodarki odpadami:
- fundusze własne inwestorów,
- pożyczki, dotacje i dopłaty do oprocentowania preferencyjnych kredytów udzielane
przez Narodowy i Wojewódzkie Fundusze Ochrony Środowiska i Gospodarki
Wodnej,
- kredyty preferencyjne udzielane np. przez Bank Ochrony Środowiska (BOŚ S.A.) z
dopłatami do oprocentowania lub ze środków donatorów, kredyty komercyjne,
kredyty konsorcjalne. Zagraniczna pomoc finansowa udzielana poprzez fundacje i
programy pomocowe (np. z ekokonwersji poprzez EKOFUNDUSZ, konwersji długu
wobec Finlandii, funduszu ISPA),
- kredyty międzynarodowych instytucji finansowych (Europejski Bank Odbudowy i
Rozwoju - EBOiR, Bank Światowy),
- kredyty i pożyczki udzielane przez banki komercyjne,
- leasing.
46
VIII.1. Fundusze ochrony środowiska i gospodarki wodnej
Zasady funkcjonowania narodowego, wojewódzkich, powiatowych i gminnych
funduszy ochrony środowiska i gospodarki wodnej określa ustawa - Prawo Ochrony
Środowiska. Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej działa od 1989
r., a w 1993 r. nadano osobowość prawną wojewódzkim funduszom ochrony środowiska i
gospodarki wodnej oraz powołano gminne fundusze. W 1999 r., w związku z reformą
ustrojową państwa, powstały fundusze powiatowe.
Zasadniczym celem NFOŚiGW jest wspieranie finansowe przedsięwzięć
podejmowanych dla poprawy jakości środowiska w Polsce. Główne kierunki jego działalności
określa II Polityka Ekologiczna Państwa, natomiast co roku aktualizowane są cele
szczegółowe - dokumenty wewnętrzne Narodowego Funduszu, w tym zwłaszcza zasady
udzielania pomocy finansowej oraz lista przedsięwzięć priorytetowych. W zakresie ochrony
powierzchni ziemi, w tym ochrony środowiska przed odpadami, zakłada się dofinansowanie
zadań inwestycyjnych zgodnych z niżej wymienionymi programami priorytetowymi:
 rekultywacja terenów zdegradowanych przez wojska Federacji Rosyjskiej, Wojsko
Polskie i przemysł,
 unieszkodliwianie odpadów powstających w związku z transportem samochodowym
(autozłom, płyny eksploatacyjne, akumulatory, ogumienie, tworzywa sztuczne) oraz
zbiórka i poddanie odzyskowi olejów przepracowanych,
 likwidacja uciążliwości starych składowisk odpadów niebezpiecznych,
 przeciwdziałanie powstawaniu i unieszkodliwianie odpadów przemysłowych i
odpadów niebezpiecznych,
 realizacja międzygminnych i regionalnych programów zagospodarowania odpadów
komunalnych (w tym budowa zakładów przetwórstwa odpadów oraz wspomaganie
systemów zagospodarowywania osadów ściekowych).
Rolą Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej jest
wspieranie finansowe przedsięwzięć proekologicznych o zasięgu regionalnym, a
podstawowym źródłem ich przychodów są wpływy z tytułu opłat za korzystanie ze
środowiska i administracyjnych kar pieniężnych. W każdym województwie WFOŚiGW
przygotowują na wzór NFOŚiGW listy zadań priorytetowych, które mogą być
dofinansowywane z ich środków oraz zasady i kryteria, które będą obowiązywać przy
wyborze zadań do realizacji.
Warunki udzielenia dofinansowania:
 udokumentowane pełne pokrycie planowanych kosztów przedsięwzięcia,
47
 wywiązanie się przez Wnioskodawcę z obowiązku uiszczania opłat i kar,
stanowiących przychody Narodowego Funduszu oraz wywiązywania się z innych
zobowiązań w stosunku do Funduszu,
 przedsięwzięcie nie może być zakończone,
 udzielone dofinansowanie nie może przekroczyć kosztów przedsięwzięcia.
Fundusze, oprócz udzielania pożyczek i przyznawania dotacji, zgodnie z art. 411 ust. 1
ustawy Prawo ochrony środowiska także mogą:
- udzielać dopłat do oprocentowania preferencyjnych kredytów i pożyczek,
- wnosić udziały do spółek działających w kraju,
- nabywać obligacje, akcje i udziały spółek działających w kraju.
W kryteriach oceny wniosku o dofinansowanie punktowana jest także pozycja
przedsięwzięcia na liście przedsięwzięć priorytetowych wojewódzkich funduszy ochrony
środowiska i gospodarki wodnej.
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska określa przeznaczenie
środków finansowych funduszy gminnych, powiatowych i wojewódzkich. I tak środki
gminnych funduszy zgodnie z art. 406 w/w ustawy przeznaczone są na:
- edukację ekologiczną oraz propagowanie działań proekologicznych i zasady
zrównoważonego rozwoju,
- wspomaganie realizacji zadań państwowego monitoringu środowiska,
- wspomaganie innych systemów kontrolnych i pomiarowych oraz badań stanu środowiska, a
także systemów pomiarowych zużycia wody i ciepła,
- realizowanie zadań modernizacyjnych i inwestycyjnych, służących ochronie środowiska i
gospodarce wodnej, w tym instalacji lub urządzeń ochrony przeciwpowodziowej i
obiektów małej retencji wodnej,
- urządzanie i utrzymywanie terenów zieleni, zadrzewień, zakrzewień oraz parków,
- realizację przedsięwzięć związanych z gospodarką odpadami,
- wspieranie działań przeciwdziałających zanieczyszczeniom,
- profilaktykę zdrowotną dzieci na obszarach, na których występują przekroczenia
standardów jakości środowiska,
- wspieranie wykorzystania lokalnych źródeł energii odnawialnej oraz pomoc dla
wprowadzania bardziej przyjaznych dla środowiska nośników energii,
- wspieranie ekologicznych form transportu,
- działania z zakresu rolnictwa ekologicznego bezpośrednio oddziałujące na stan gleby,
powietrza i wód, w szczególności na prowadzenie gospodarstw rolnych produkujących
metodami ekologicznymi położonych na obszarach szczególnie chronionych na podstawie
przepisów ustawy o ochronie przyrody,
- inne zadania ustalone przez radę gminy, służące ochronie środowiska i gospodarce wodnej,
wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony środowiska.
48
Środki powiatowych funduszy przeznacza się na wspomaganie działalności wymienionej
powyżej a ponadto na:
- realizację przedsięwzięć związanych z ochroną powierzchni ziemi,
- inne zadania ustalone przez radę powiatu, służące ochronie środowiska i gospodarce
wodnej, wynikające z zasady zrównoważonego rozwoju, w tym na programy ochrony
środowiska.
VIII.2. Fundacje i programy pomocowe
VIII.2.1. Fundacja „EKOFUNDUSZ”
„EKOFUNDUSZ” jest fundacją powołaną w 1992 r. przez Ministra Finansów dla
efektywnego zarządzania środkami finansowymi pochodzącymi z zamiany części
zagranicznego długu na wspieranie przedsięwzięć w ochronie środowiska (tzw. konwersja
długu). Dotychczas decyzję o ekokonwersji polskiego długu podjęły Stany Zjednoczone,
Francja, Szwajcaria, Italia, Szwecja i Norwegia. Tak więc „EKOFUNDUSZ” zarządza
środkami finansowymi pochodzącymi z ekokonwersji łącznie ponad 571 mln USD do
wydatkowania w latach 1992-2010. „EKOFUNDUSZ” jest niezależną fundacją działającą
według prawa polskiego, a w szczególności ustawy o fundacjach oraz Statutu. Obecnie
Fundatorem jest Minister Skarbu Państwa. W Statucie „EKOFUNDUSZU” pięć sektorów
ochrony środowiska uznanych zostało za dziedziny priorytetowe. Są nimi:
- ograniczenie transgranicznego transportu dwutlenku siarki i tlenków azotu oraz
eliminacja niskich źródeł ich emisji (ochrona powietrza),
- ograniczenie dopływu zanieczyszczeń do Bałtyku oraz ochrona zasobów wody
pitnej (ochrona wód),
- ograniczenie emisji gazów powodujących zmiany klimatu Ziemi (ochrona klimatu),
- ochrona różnorodności biologicznej,
- gospodarka odpadami i rekultywacja gleb zanieczyszczonych.
W zakresie gospodarki odpadami priorytetami fundacji „EKOFUNDUSZ” są:
- tworzenie kompleksowych systemów selektywnej zbiórki, recyklingu i
unieszkodliwiania odpadów komunalnych i niebezpiecznych,
- przedsięwzięcia związane z eliminacją powstawania odpadów niebezpiecznych w
procesach przemysłowych (promocja „czystszych technologii”) i likwidacją
składowisk odpadów tego rodzaju,
- rekultywacja gleb zanieczyszczonych odpadami niebezpiecznymi stanowiącymi
zagrożenie dla zdrowia ludzi lub świata przyrody.
49
We wszystkich pięciu sektorach pomoc finansową „EKOFUNDUSZU” uzyskać mogą
tylko te projekty, które wykazują się wysoką efektywnością, tj. korzystnym stosunkiem
efektów ekologicznych do kosztów. Poza tym zalecane jest, aby projekty spełniały
przynajmniej jeden z następujących warunków:
- wprowadzanie na polski rynek nowych technologii z krajów - donatorów,
- uruchomienie krajowej produkcji urządzeń dla ochrony środowiska,
- szczególne znaczenie dla ochrony zdrowia.
„EKOFUNDUSZ” udziela wsparcia finansowego w formie bezzwrotnych dotacji, a
także preferencyjnych pożyczek. Dotacje uzyskać mogą jedynie projekty dotyczące inwestycji
związanych bezpośrednio z ochroną środowiska (w ich fazie implementacyjnej), a w
dziedzinie przyrody również projekty nieinwestycyjne. „EKOFUNDUSZ” nie dofinansowuje
badań naukowych, akcji pomiarowych, a także studiów i opracowań oraz tworzenia
wszelkiego rodzaju dokumentacji projektowej. Z reguły wysokość dotacji dla przedsięwzięć
inwestycyjnych obliczana jest ze wskaźników NPV oraz IRR. Jeżeli wniosek o
dofinansowanie składa jednostka gospodarcza, dotacja „EKOFUNDUSZU” z reguły nie
przekracza 20% kosztów projektu, a jedynie w szczególnie uzasadnionych przypadkach może
dochodzić do 30%. Gdy inwestorem są władze samorządowe, dotacja może pokryć do 30%
kosztów (w przypadkach szczególnych do 50%), a dla jednostek budżetowych,
podejmujących inwestycje proekologiczne wykraczające poza ich zadania statutowe,
dofinansowanie „EKOFUNDUSZU” może pokryć do 50% kosztów. W odniesieniu do
projektów, prowadzonych przez pozarządowe organizacje społeczne (przyrodnicze,
charytatywne) nie nastawione na generowanie zysków, dotacja „EKOFUNDUSZU” może
pokryć do 80% kosztów w projekcie z dziedziny ochrony przyrody i do 50% w inwestycjach
związanych z ochroną środowiska.
„EKOFUNDUSZ” może wspierać zarówno projekty dopiero rozpoczynane, jak i
będące w fazie realizacji, jeżeli ich rzeczowe zaawansowanie nie przekracza 60%. Racjonalna
gospodarka odpadami została włączona do sektorów priorytetowych EKOFUNDUSZU
dopiero w 1998 r.
VIII.2.2. Fundusze Strukturalne, Fundusz Spójności oraz Programy operacyjne
Po przystąpieniu Polski do Unii Europejskiej zaistniała możliwość finansowania
inwestycji w ochronie środowiska z Funduszy Strukturalnych oraz Funduszu Spójności. Ramy
50
przedsięwzięć inwestycyjnych finansowanych w przyszłości ze wspomnianych funduszy
określa Narodowy Plan Rozwoju (2004-2006).
Przedsięwzięcia z zakresu gospodarki odpadami mogą otrzymać wsparcie głównie z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego (ERDF). Priorytetowe zadania z dziedziny
ochrony środowiska, a wśród nich te związane z gospodarką odpadami będą realizowane w
ramach dwóch programów operacyjnych, przygotowanych przez Rząd Polski na podstawie
Narodowego Planu Rozwoju 2004-2006. Są to:
1. Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego,
2. Sektorowy Program Operacyjny „Wzrost Konkurencyjności Gospodarki”.
Ochrona środowiska otrzyma także wsparcie z Funduszu Spójności (Cohesion Fund).
Jednym z kierunków interwencji Funduszu Spójności, umożliwiającym Polsce stopniowe
wypełnianie zobowiązań podjętych w trakcie negocjacji akcesyjnych jest racjonalizacja
gospodarki odpadami i ochrona powierzchni ziemi.
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR)
Zintegrowany Program Operacyjny Rozwoju Regionalnego (ZPORR) jest skierowany
przede wszystkim do samorządów. Celem generalnym Programu jest zapewnienie wszystkim
regionom naszego kraju udziału w procesach rozwojowych i modernizacyjnych gospodarki
poprzez tworzenie warunków wzrostu konkurencyjności oraz przeciwdziałanie marginalizacji.
Na realizację tego Programu przeznaczonych będzie 4 385,2 mln euro, w tym z funduszy
strukturalnych 2 869,5 euro. Na inwestycje pro-środowiskowe przeznaczona została kwota
545,2 mln euro. Beneficjentami końcowymi pomocy mogą być:
-
samorządy województw, powiatów i gmin,
- spółki komunalne oraz agencje rozwoju regionalnego,
- instytucje wspierania przedsiębiorczości, a za ich pośrednictwem przedsiębiorstwa,
głównie małe i średnie.
Priorytety środowiskowe znalazły się w trzech działaniach programu. Są to:
- Infrastruktura Ochrony Środowiska,
- Infrastruktura Lokalna,
- Rewitalizacja Obszarów Zdegradowanych.
W ramach działania – „Infrastruktura Ochrony Środowiska”, w zakresie gospodarki
odpadami realizowane mogą być następujące projekty:
- organizacja i wdrażanie systemów selektywnej zbiórki odpadów i recyklingu,
51
-
wdrażanie systemowej gospodarki odpadami komunalnymi, m. in. budowa sortowni,
kompostowni, obiektów termicznej, termiczno-chemicznej i mechanicznej utylizacji
odpadów; budowa nowych, modernizacja istniejących i rekultywacja nieczynnych
składowisk odpadów, likwidacja „dzikich” składowisk
W ramach działania – „Infrastruktura Lokalna” mogą być realizowane małe inwestycje
o oddziaływaniu lokalnym, na terenach wiejskich i w małych miastach (do 15 tys.
mieszkańców). Rodzaje projektów z dziedziny gospodarki odpadami, możliwe do wsparcia:
- budowa, modernizacja i rekultywacja składowisk odpadów stałych,
- budowa lub modernizacja miejsc utylizacji opakowań i nie zużytych środków
ochrony roślin,
- likwidacja dzikich składowisk,
- kompleksowe systemy zagospodarowania odpadów na poziomie lokalnym,
obejmujące m. in. odbiór posegregowanych odpadów od mieszkańców,
- pozyskiwanie surowców wtórnych, recykling, kompostowanie odpadów
organicznych, itp.
W ramach działania – „Rewitalizacja Obszarów Zdegradowanych” pomoc finansową
mogą otrzymać projekty inwestycyjne dotyczące rewitalizacji obszarów miejskich, powojskowych i po-przemysłowych.
Maksymalny udział środków ERDF w realizacji projektów w ramach ZPORR - 75%, a
w przypadku inwestycji infrastrukturalnych generujących znaczący zysk netto - 50%.
Inne fundacje
a)
Agencja Rozwoju Komunalnego w Warszawie,
b)
Environmental Know-How Fund w Warszawie,
c)
Europejski Fundusz Rozwoju Wsi Polskiej Counterpart Fund w Warszawie,
d)
Fundacja Współpracy Polsko-Niemieckiej,
e)
Polska Agencja Rozwoju Regionalnego,
f)
Program Małych Dotacji GEF,
g)
Projekt Umbrella.
Banki najbardziej aktywnie wspierające inwestycje ekologiczne:
a)
Bank Ochrony Środowiska S.A. - statutowo nałożony obowiązek kredytowania
inwestycji służących ochronie środowiska,
52
b)
Bank Gdański S.A.,
c)
Bank Rozwoju Eksportu S.A.,
d)
Polski Bank Rozwoju S.A.,
e)
Bank Światowy,
f)
Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju.
Kredyty bankowe można podzielić na:
a)
kredyty udzielane ze środków własnych - kredyt komercyjny,
b)
kredyty ze środków powierzonych - otrzymanych z innych źródeł na uzgodnionych
warunkach,
c)
kredyty udzielane ze środków własnych z dopłatą do oprocentowania przez instytucje
zewnętrzne.
Instytucje leasingowe finansujące gospodarkę odpadami:
a)
Towarzystwo Inwestycyjno-Leasingowe EKOLEASING S.A.,
b)
BEL Leasing Sp. z o.o.,
c)
BISE Leasing S.A.,
d)
Centralne Towarzystwo Leasingowe S.A.,
e)
Europejski Fundusz Leasingowy Sp. z o.o.
IX. System monitoringu i oceny realizacji zamierzonych celów
53
Niniejszy plan gospodarki dla gminy Dębno został skorelowany z planami gospodarki
odpadami wyższego rzędu (KPGO, WPGO i PPGO), oraz z całym systemem planowania na
określonym obszarze, a zwłaszcza z:
- programem ochrony środowiska,
- planem zagospodarowania przestrzennego,
- strategią rozwoju województwa i powiatu
Szczególnie istotna jest zgodność planu gospodarki odpadami z miejscowym planem
zagospodarowania przestrzennego gminy Dębno, który określa przeznaczenie i zasady
zagospodarowania terenu.
Zgodnie z ustawą o odpadach projekt gminnego planu podlega zaopiniowaniu przez
zarząd województwa oraz zarząd powiatu. Ustawa o odpadach wymaga także, aby gminny
plan gospodarki odpadami był aktualizowany nie rzadziej niż raz na 4 lata.
Do zadań organu wykonawczego gminy należy przygotowanie co 2 lata sprawozdania z
realizacji planu gospodarki odpadami i złożenia go radzie gminy. Jeżeli będzie wymagała tego
sytuacja lokalna i uchwalony plan będzie wymagał modyfikacji - winno być przeprowadzone
stosowne postępowanie, przed upływem wymaganych ustawowo 4 lat, w celu jego
aktualizacji.
Monitoring i ocena wdrażania planu wymagają następujących działań:
Przyjęcie wskaźników określających:
1. ilość wytwarzanych odpadów komunalnych na terenie gminy,
2. stopień odzysku i powtórnego wykorzystania poszczególnych rodzajów odpadów
w strumieniu odpadów komunalnych,
3. stopień odzysku i unieszkodliwiania odpadów niebezpiecznych w strumieniu
odpadów komunalnych,
4. ilość zlikwidowanych dzikich składowisk odpadów komunalnych,
5. ekonomiczną efektywność przedsięwzięć na rzecz ograniczenia strumienia
odpadów i zwiększenie stopnia odzysku,
Wskaźniki te należy przyjąć, mając na uwadze:
- limity wynikające z prognozy oraz wdrażania dyrektyw UE,
- limity i wskaźniki, jakie pojawią się w planie gospodarki odpadami wyższego rzędu
(KPGO, WPGO i PPGO).
Proponowane wskaźniki mogą być korygowane w zależności od rozwoju sytuacji
finansowej w regionie. Pozwala na to ustawa o odpadach, która wymaga, aby plany: krajowy,
wojewódzkie, powiatowe i gminne były aktualizowane nie rzadziej niż raz na 4 lata. Plany i
54
programy gospodarki odpadami opracowywane są, bowiem w okresie dynamicznych zmian
uregulowań prawnych gospodarki odpadami. Zmianie ulegają definicje: odpadów, odpadów
niebezpiecznych, odpadów komunalnych i generalnie klasyfikacja odpadów, w tym odpadów
niebezpiecznych. Wprowadzane są w życie nowe, bardziej ostre wymagania dotyczące
zarówno prowadzenia procesów odzysku jak i unieszkodliwienia, w tym składowania
odpadów. Przeprowadzane są przeglądy ekologiczne składowisk i instalacji przetwarzania
odpadów. Wszystko to świadczy o tym, że dane wejściowe do oceny stanu gospodarki
odpadami będą wymagały weryfikacji.
Ustawiczne zbieranie informacji o stanie gospodarki wszystkimi rodzajami odpadów na
terenie gminy, realizowane przez wyznaczoną komórkę organizacyjną.
Niezależnie od wymienionych działań, na gminie spoczywa obowiązek włączenia się
w działania w zakresie powiatowego monitoringu gospodarki odpadami, m.in. poprzez
dostarczanie informacji niezbędnych do ceny realizacji założeń powiatowego planu
gospodarki odpadami.
X.
Wnioski z analizy oddziaływania projektu planu na
środowisko
55
W wyniku realizacji niniejszego planu gospodarki odpadami przewiduje się
kompleksowe uporządkowanie gospodarki odpadami na terenie gminy Dębno.
Ogólna ilość wytwarzanych odpadów komunalnych na terenie gminy w perspektywie
roku 2007 wzrośnie o 3,59% a w roku 2011 o 7,85% w stosunku do ilości odpadów
wytwarzanych w roku 2004.
Projekt planu zakłada objęcie do 2006 r. zorganizowanym zbieraniem odpadów
wszystkich mieszkańców gminy. Zbierane odpady poddawane będą odzyskowi lub
unieszkodliwieniu, co w dłuższym horyzoncie czasowym ograniczy powstawanie „dzikich
wysypisk”. Zakłada się osiągnięcie w roku 2007 (perspektywa krótkoterminowa) oraz roku
2011 (strategia długoterminowa) założonych limitów odzysku i recyklingu odpadów: tworzyw
sztucznych, papieru i tektury, szkła, metali, odpadów wielkogabarytowych, budowlanych i
niebezpiecznych (ze strumienia odpadów komunalnych).
Planowane jest także w okresie do 2005 r. usunięcie zagrożeń związanych z odpadami
już nagromadzonymi oraz rekultywację terenu.
Realizacja planu będzie oznaczała dla środowiska gminy zasadniczą redukcję zagrożeń i
uciążliwości wynikających ze składowania odpadów:
 ogólne zmniejszenie ilości odpadów niesegregowanych, przeznaczonych do składowania
oznaczać będzie zmniejszenie obciążenia dla środowiska,
 rozbudowa systemu segregacji odpadów i odzysku surowców wtórnych połączona z
akcją edukacyjną przyczyni się do oszczędniejszego gospodarowania zasobami
środowiska,
 rozwiązanie problemu odpadów wielkogabarytowych, pełne zagospodarowanie gruzu
budowlanego oraz zmniejszenie ilości odpadów mineralnych powstających w procesach
grzewczych, przyczynią się do ochrony powierzchni ziemi,
 wdrożenie planu gospodarki odpadami, w tym niebezpiecznymi, prowadzić będzie do
likwidacji niekontrolowanego deponowania ich w środowisku. W rezultacie zmniejszone
zostanie zagrożenie zanieczyszczeniem gleb i wód, zarówno powierzchniowych jak
podziemnych. Rozwiązanie gospodarki odpadami będzie zatem warunkiem skutecznej
ochrony i wykorzystania zasobów krajobrazowych powiatu, jak i ochrony zasobów wód
podziemnych o potencjalnym znaczeniu użytkowym.
Realizacja założeń planu nie przyczyni się, na jakimkolwiek jej etapie, do powstania
nowych zagrożeń lub uciążliwości dla ludzi i środowiska naturalnego.
XI. Streszczenie w języku niespecjalistycznym
56
Gmina Dębno usytuowana jest w środkowej części województwa małopolskiego, we
wschodniej części powiatu brzeskiego. Graniczy ona z gminami powiatu brzeskiego: Brzesko,
Borzęcin, Gnojnik i Czchów oraz gminami powiatu tarnowskiego: Wojnicz i Zakliczyn.
Północna część gminy położona jest w obrębie Północnego Podkarpacia, południowa – w
obrębie Zewnętrznych Karpat Zachodnich.
Gmina Dębno jest gminą wiejską, dzielącą się na jednostki strukturalne (wsie). Siedzibą
władz gminy jest miejscowość Wola Dębińska. Gmina Dębno obejmuje 13 sołectw: Biadoliny
Szlacheckie, Dębno, Doły, Jastew, Jaworsko, Łoniowa, Łysa Góra, Maszkienice, Perła,
Porąbka Uszewska, Sufczyn, Wola Dębińska, Niedźwiedza. Poszczególne sołectwa różnią się
od siebie zarówno położeniem w strukturze funkcjonalno-przestrzennej gminy, jak i
powierzchnią obszaru oraz liczbą ludności. Gmina obejmuje obszar o powierzchni 81,5 km2.
O charakterze rolniczym gminy Dębno świadczy powierzchnia użytków rolnych, które
stanowią 74,2% powierzchni gminy. Teren gminy Dębno jest słabo zalesiony. Lasy zajmują
jedynie około 17% ogólnej powierzchni terenu gminy. Pod względem ukształtowania
przestrzeni zainwestowanych najbardziej skoncentrowane układy zabudowy występują w
centralnej części gminy, równolegle do drogi krajowej nr 4.
Na koniec czerwca 2004 r. na teren gminy Dębno zamieszkiwało 13 855 osób (3324
gospodarstwach domowych), z których ponad 80% związanych jest z rolnictwem. Produkcja
rolnicza na terenie gminy Dębno rozwija się w wielu kierunkach. Głównymi są uprawy zbóż i
ziemniaków. W produkcji zwierzęcej prowadzony jest głównie chów bydła, trzody chlewnej i
drobiu.
Na terenie gminy Dębno zarejestrowanych jest 326 podmiotów prowadzących poza
rolniczą działalność gospodarczą. Dominującymi formami działalności są: handel, usługi i
budownictwo. Największe zakłady przemysłowe zlokalizowane są w centralnej części gminy
Dębno, w niewielkiej odległości od głównego szlaku komunikacyjnego przebiegającego przez
teren gminy, tj. drogi krajowej nr 4. Jednostki te prowadzą działalność w branżach: hutniczej
(hutnictwo szkła), odlewniczej (odlewnia metali), spożywczej i budowlanej.
Analizę aktualnego stanu gospodarki odpadami na terenie gminy przeprowadzono
biorąc pod uwagę następujące strumienie odpadów:
 odpady organiczne ulegające biodegradacji (odpady roślinne, zwierzęce, kuchenne
i zielone),
 papier i karton podzielony na trzy grupy: opakowania z papieru i tektury, opakowania
wielomateriałowe na bazie papieru oraz papier i tektura nieopakowaniowe,
 odpady tekstylne,
 szkło podzielone na dwie grupy: opakowania ze szkła i szkło nieopakowaniowe,
 metale podzielone na trzy grupy: opakowania z blachy stalowej, opakowania
z aluminium i pozostałe odpady metalowe,
 odpady mineralne – odpady z czyszczenia ulic i placów: gleba, ziemia, kamienie itp.,
57
 drobna frakcja popiołowa – odpady ze spalania paliw stałych w piecach domowych
(głównie węgla), z uwagi na udział w składzie odpadów komunalnych popiołu
wyodrębniono tę frakcję jako nieprzydatną do odzysku i unieszkodliwiania,
 odpady wielkogabarytowe,
 odpady budowlane – odpady z budowy, remontów i demontażu obiektów budowlanych,
które wchodzą w skład strumienia odpadów komunalnych,
 odpady niebezpieczne wchodzące w strumień odpadów komunalnych,
 tworzywa sztuczne z podziałem na tworzywa opakowaniowe i nieopakowaniowe.
Na terenie gminy Dębno zbiórka odpadów komunalnych prowadzona jest przez
gminną jednostkę budżetową, którą jest Zakład Usług Komunalnych Gminy Dębno. Zbiórka
odpadów realizowana jest do kontenerów typu POK-11 o pojemności 2 m3. Pojemniki
rozstawione są na terenie wszystkich sołectw wchodzących w skład gminy (łącznie 240
pojemników). Poszczególne gospodarstwa nie posiadają indywidualnych pojemników
przeznaczonych do gromadzenia odpadów.
W roku 2003 na terenie gminy Dębno zebrano łącznie 1630 Mg odpadów
komunalnych. Jak wynika z przeprowadzonej analizy zakładana różnica pomiędzy ilością
odpadów komunalnych wytworzonych na terenie gminy Dębno w okresie 2003 r., a ilością
odpadów zebranych przez jednostkę komunalną wyniosła 1467,85 Mg. Przy przyjętych
teoretycznych założeniach, można stwierdzić, że ilość odpadów zbieranych stanowi jedynie
52,6 % ogólnej ilości wytwarzanych odpadów.
Analizując generowane na terenie gminy strumienie odpadów, można przypuszczać, że
różnica pomiędzy ilością odpadów wytwarzanych, a ilością odpadów zbieranych w
poszczególnych sołectwach wynika z:
 teren gminy charakteryzuje się zabudową zagrodową i w związku z tym odpady o
charakterze organicznym, stanowiące około 12 % ogólnej masy odpadów komunalnych,
wykorzystywane we własnym zakresie do skarmiania zwierząt hodowlanych i domowych
lub produkcji kompostu,
 część odpadów wykorzystywana jest w gospodarstwach domowych do celów opałowych
(np. papier i tektura, tekstylia, stanowiące około 14% ogólnej masy odpadów),
 na terenie gminy nie prowadzi się zbiórki odpadów pochodzących z budów i remontów
 na terenie gminy nie prowadzi się zorganizowanej zbiórki odpadów wielkogabarytowych
 nie jest prowadzona zbiórka odpadów niebezpiecznych z gospodarstw domowych (około
0,9 % ogólnej masy odpadów),
58
 ze względu na wysoką cenę złomów metalicznych, odpady te zbierane są indywidualnie
przez mieszkańców i przekazywane do punktów skupu surowców wtórnych (około 3 %
ogólnej ilości wytwarzanych odpadów),
 niedostateczna jest świadomość ekologiczna mieszkańców gminy.
Aktualnie na terenie gminy Dębno nie są prowadzone żadne działania związane z
odzyskiem odpadów. Wszystkie zbierane na terenie gminy odpady komunalne poddawane są
unieszkodliwianiu poprzez ich składowanie na terenie gminnego składowiska odpadów,
zlokalizowanego w północnej części gminy, w m. Maszkienice.
Gmina Dębno eksploatuje 4 oczyszczalnie ścieków (typu KOS i PROTEC OY).
Powstające w procesach oczyszczania ścieków osady ściekowe zagęszczane są na poletkach
osadowych lub w systemie „DRAIMAD”. Po odwodnieniu osady ściekowe przewożone są
własnym transportem do unieszkodliwiania poprzez ich składowanie na terenie składowiska
odpadów w m.Maszkienice.
Na podstawie uzyskanych informacji na terenie zakładów, prowadzących działalność
produkcyjną na terenie gminy Dębno, wytwarzanych jest rocznie około 2000 Mg odpadów
przemysłowych. Z w/w ilości około 1 % to odpady niebezpieczne (przepracowane oleje
smarowe, odpady z separatorów substancji ropopochodnych, filtry olejowe, złom
akumulatorowy, odpady kwasów nieorganicznych). Około 1,5 % masy wytwarzanych
odpadów stanowią odpady opakowaniowe, w tym opakowania z tworzyw sztucznych, papieru
i tektury oraz metali. Przeważającą część stanowią odpady poprodukcyjne z procesów
odlewania metali, produkcji wyrobów ceramicznych, przetwórstwa żywności oraz procesów
energetycznego spalania paliw.
Wytwórcy odpadów nie prowadzą we własnym zakresie unieszkodliwiania odpadów.
Część odpadów magazynowana jest na terenie Zakładów, przed przekazaniem ich do odzysku
lub unieszkodliwiania jednostkom zewnętrznym. Odbiorcami odpadów są firmy zewnętrzne
prowadzące działalność w zakresie zbierania i transportu odpadów.
Na terenie gminy Dębno nie są eksploatowane typowe instalacje przemysłowe
przeznaczone do unieszkodliwiania lub odzysku odpadów przemysłowych.
Przy planowaniu działań zmierzających do poprawy sytuacji w zakresie gospodarowania
odpadami na terenie gminy Dębno, oparto się na założeniach określonych w planach
gospodarki wyższego rzędu, a w szczególności w „Powiatowym Planie Gospodarki Odpadami
na lata 2004 - 20015 dla powiatu brzeskiego”. W gminnym planie gospodarowania odpadami
dokonano częściowych weryfikacji i uszczegółowienia działań, dostosowując je do
rzeczywistych warunków funkcjonowania jednostki samorządowej, którą jest gmina Dębno.
Plan gospodarki odpadami na terenie gminy Dębno zakłada w długim horyzoncie czasowym
(podobnie jak PPGO) odzysk lub unieszkodliwienie wszystkich rodzajów odpadów
powstających na terenie gminy, a także: monitorowanie, usuwanie zagrożeń związanych z
odpadami już nagromadzonymi, oraz rekultywację terenu. Krótkoterminowy plan działań w
latach 2004 – 2007 zakłada:
59
1. Objęcie zorganizowanym zbieraniem odpadów wszystkich mieszkańców gminy do 2006
roku,
3. Osiągnięcie w roku 2007 zakładanych poziomów odzysku i recyklingu poszczególnych
odpadów:
- opakowaniowych:
- metali: 50%,
- innych odpadów z tworzyw sztucznych oraz z papieru i tektury: 7%,
W strategicznym, długoterminowym planie na lata 2004 – 2011 założono:
2. Osiągnięcie zakładanych limitów odzysku i recyklingu poszczególnych odpadów:
- opakowań:
- metali: 50%,
- innych odpadów tworzyw sztucznych oraz z papieru i tektury: 35%,
Sposób realizacji założeń planu gospodarki odpadami na terenie gminy Dębno,
uzależniony został od warunków realizacji PPGO, w tym głównie od utworzenia Zakładu
Zagospodarowania Odpadów dla obsługi gmin powiatu Brzeskiego. Biorąc powyższe pod
uwagę zaproponowano dwa warianty realizacji działań na terenie gminy:
 Wariant I - przejęcie zadań w zakresie selektywnej zbiórki, odzysku, transportu i
zagospodarowania odpadów przez utworzony Zakład Zagospodarowania Odpadów. W
przypadku tym zadania gminy Dębno ograniczają się do działań związanych z technicznoorganizacyjną współpracą z ZZO oraz działań prawno-edukacyjnych,
60

Wariant II – gmina Dębno we własnym zakresie realizuje zadania związane ze
zbieraniem, transportem i odzyskiem odpadów, zlecając zagospodarowanie wydzielonych
substancji i odpadów jednostkom zewnętrznym (recyklerom i jednostkom
unieszkodliwiającym odpady).
W planie gospodarki odpadami określono szczegółowo sposoby i harmonogram realizacji
poszczególnych zadań w zakresie gospodarki odpadami na terenie gminy, z określeniem
możliwości ich finansowania.
XII. Literatura i bibliografia
61
1. Studia uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Dębno,
2. Plan rozwoju lokalnego gminy Dębno, 2004 r.,
3. Krajowy Plan Gospodarki Odpadami, październik 2002 r.,
4. Wojewódzki Plan Gospodarki odpadami, sierpień 2003 r.,
5. Powiatowy Plan Gospodarki Odpadami na lata 2003 – 20015 dla Powiatu Brzeskiego,
marzec 2004 r.,
6. Planowanie gospodarki odpadami w Polsce. Poradnik - powiatowe i gminne plany
gospodarki odpadami, Ministerstwo Środowiska, 2002r.
7. Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektyw na lata
2007 – 2010, Ministerstwo Środowiska, lipiec 2002,
8. Poradnik gospodarowania odpadami. Red. Skalmowski K., Verlag Dashöfer, Warszawa
1999
9. Rocznik statystyczny województwa małopolskiego, Kraków, 2003.
10. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 o odpadach (Dz. U. Z 2001 r. Nr 62, poz. 628 z p.z.)
11. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. - Prawo ochrony środowiska (Dz. U. Nr z 2001 r. 62,
poz. 627 z p.z.)
12. Ustawa z dnia 13 września 1996 r. o utrzymaniu czystości i porządku w gminach (Dz. U. z
1997 r., Nr 132, poz. 622 z p.z.),
13. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 września 2001 w sprawie katalogu
odpadów (Dz. U. Nr 112 poz. 1206),
14. Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9 kwietnia 2003 r. w sprawie sporządzania
planów gospodarki odpadami (Dz. U. z 2003 r., Nr 66 poz. 620),
15. Informacje uzyskane
inwentaryzacyjna.
w
Urzędzie
Gminy
w
Dębnie,
ankiety,
dokumentacja
XIII. Spis rysunków
Rys. 1. Podział strukturalny gminy Dębno................................................................7
62
Rys. 2. Udział poszczególnych sołectw w ogólnej powierzchni gminy Dębno ...................... 7
Rys. 3. Struktura zagospodarowania terenu gminy Dębno................................................ 8
Rys. 4. Zmiany liczby ludności na terenie gminy Dębno.......................................................11
Rys. 5. Struktura poza rolniczej działalności gospodarczej na terenie gminy Dębno.12
Rys. 6. Porównanie ilości odpadów wytworzonych i zebranych na terenie gminy Dębno w
2003 r........................................................................................................................................ 17
Rys. 7. Ilość odpadów umieszczonych na składowisku odpadów komunalnych w
m.Maszkienice ......................................................................................................................... 20
Rys. 8. Prognoza zmiany ilości odpadów wytwarzanych na terenie gminy Dębno w latach
2004 - 2012............................................................................................................................... 29
Rys. 9. Planowany odzysk odpadów opakowaniowych z odpadów komunalnych na terenie
gminy Dębno w latach 2004 - 2011.......................................................................................... 33
Rys. 10. Planowane zbieranie i odzysk innych z odpadów komunalnych na terenie gminy
Dębno w latach 2004 - 2011..................................................................................................... 35
XIV. Spis tabel
Tab. 1. Struktura zaludnienia gminy Dębno (czerwiec 2004 r.)............................................... 10
Tab. 2. Prognoza zmiany liczby ludności na terenie gminy Dębno w latach 2004 -2012........ 12
Tab. 3. Ilości odpadów wytwarzana na terenie sołectw gminy Dębno.............................. 15
Tab. 4. Skład morfologiczny odpadów komunalnych wytwarzanych na terenie gminy
Dębno........................................................................................................................................ 15
Tab. 5. Ilość odpadów zebrana na terenie poszczególnych sołectw gminy Dębno w 2003 r....16
Tab. 6. Ilości odpadów komunalnych deponowanych na terenie składowiska odpadów w m.
Maszkienice ............................................................................................................................. 19
Tab. 7. Oczyszczalnie ścieków komunalnych na terenie gminy Dębno................................ 21
Tab. 8. Odpady przemysłowe....................................................................................................22
Tab. 9. Odzysk odpadów przemysłowych.................................................................................24
Tab. 10. Prognoza zmiany i wartości wskaźnika emisji odpadów dla terenów wiejskich w
latach 2001 - 2015 (zgodnie KPGO).........................................................................................26
Tab. 11. Prognoza zmiany wielkości emisji odpadów dla terenu gminy Dębno w latach 2001 2012 ..........................................................................................................................................28
Tab. 12. Planowany odzysk odpadów opakowaniowych z odpadów komunalnych na terenie
gminy Dębno w latach 2004 - 2011 ......................................................................................... 33
Tab. 13. Planowane zbieranie i odzysk innych odpadów z odpadów komunalnych na terenie
gminy Dębno w latach 2004 - 2011 ........................................................................................ 34
Tab. 14. Wskaźniki kosztów odzysku i unieszkodliwiania odpadów komunalnych (na
podstawie KPGO)..................................................................................................................... 41
63
Tab. 15. Harmonogram realizacji przedsięwzięć w zakresie gospodarki odpadami na terenie
gminy Dębno w latach 2004 – 2011. ........................................................................................44
XV. Załączniki
1. Mapa topograficzna – lokalizacji gminnego składowiska odpadów komunalnych w
miejscowości Maszkienice,
2. Gmina Dębno – podział strukturalny.
64

Zarząd Gminy w Dębnie, 32-852 Dębno

Transkrypt

Podobne dokumenty

imię nazwisko data urodzenia jednostka policji telefon e-mail

Kierunek studiów: GOSPODARKA ODPADAMI NAZWA

Generuj PDF - Szkoła Policji w Pile

Dębno - Pokoje z TV + Kuchnia do Wynajęcia

Informacja dla osób prowadzących gospodarstwo rolne

Ogłoszenia parafialne 11 niedziela zwykła

Łagoda Nieruchomości

relacja na stronę - SARPI Dąbrowa Górnicza