17. Niemcy PKB (mld USD) dynamika PKB (%) PKB per capita (USD

17. Niemcy
PKB (mld
USD)
Niemcy
2271
dynamika
PKB (%)
-0,1
PKB per
capita
(USD)
27600
inwestycje
(% PKB)
17,7
inflacja (%) stopa
(CPI)
bezrobocia
(%)
1,1
10,5
Zjednoczenie Niemiec wywarło silny wpływ na niemiecką gospodarką. Znaczą część wydatków
budżetowych stanowią środki alokowane w landach wschodnich. Ogromne nakłady finansowe jednak
nie dają spodziewanych efektów i na terenie dawnej Niemieckiej Republiki Demokratycznej zachodzi
proces wyludniania się miast. Gospodarka niemiecka w ostatnich latach zaczęła się borykać z
problemami niskiego tempa wzrostu gospodarczego i wysokiego poziomu bezrobocia. Te
niekorzystne tendencje przy jednoczesnym braku przyzwolenia społecznego na dokonanie reform w
sferze socjalnej nie rokują na szybką poprawę sytuacji. Niekorzystnym faktem, pod względem
gospodarczym, jest także konkurencja podatkowa ze strony tzw. nowych państw Unii Europejskiej,
która powoduje przenoszenie zakładów produkcyjnych do Czech, Polski, Słowacji i Węgier. Rząd
RFN, obawiając się napływu taniej siły roboczej, wprowadził do 2009 r. (z możliwością przedłużenia
do 2011) ochronę rynku pracy.
17.1. Zakładanie działalności gospodarczej
W Republice Federalnej Niemiec na podstawie ustawy o działalności gospodarczej (Gewerbeordnung)
obowiązuje wolność działalności gospodarczej. Oznacza to, że działalność gospodarczą prowadzić
może każdy obywatel, a także cudzoziemiec. Poza wolnością gospodarczą pozostawać mogą jedynie
takie sfery działalności, które wymagają specjalnych zezwoleń z uwagi na ich specyfikę lub
konieczność posiadania specjalnych uprawnień (tzw. Niederlassungsrecht) np. służba zdrowia,
adwokaci).Cudzoziemcy mają prawo do podjęcia i prowadzenia w Niemczech samodzielnej
działalności gospodarczej oraz do zakładania i prowadzenia przedsiębiorstw, zwłaszcza spółek
niezależnie od wysokości udziału wniesionego do spółki kapitału własnego. Oznacza to w praktyce, że
inwestorzy zagraniczni traktowani są na równi z inwestorami niemieckimi i korzystają z takich
samych praw z zastrzeżeniem ogólnie obowiązujących przepisów prawa np. dotyczących uzyskiwania
zezwoleń na niektóre dziedziny działalności z pełnej swobody prowadzenia działalności gospodarczej.
17.2. Formy prawne działalności gospodarczej
1. Przedsiębiorstwo jednoosobowe (selbstständige Erwerbstätigkeit) podlega regulacjom
kodeksu cywilnego. Prawodawstwo niemieckie nie wymaga wpisania takiego przedsiębiorstwa
do rejestru handlowego. Brak także konieczności prowadzenia pełnej księgowości i
sporządzania bilansu przez przedsiębiorstwa jednoosobowe. Podejmowanie działalności
gospodarczej na zasadzie samozatrudnienia może być uzależnione od posiadania przez
przedsiębiorcę odpowiednich koncesji czy zezwoleń. Koncesje są wymagane w przypadku
prowadzenia działalności gospodarczej w gastronomii, transporcie, handlu obwoźnym,
ubezpieczeniach, ochronie, handlu bronią i materiałami niebezpiecznymi. Od uznania
kwalifikacji zawodowych zależy prawo do wykonywania zawodu w rzemiośle. Aby
zarejestrować działalność gospodarczą należy posiadać stałe miejsce zameldowania. Później
należy wytypować miejsce na siedzibę firmy i zgłosić działalność gospodarczą w urzędzie ds.
gospodarczych (Gewerbeamt/Wirtschaftsamt). Gdy planowana działalność gospodarcza wiąże
się z uzyskaniem koncesji lub potwierdzeniem/uzyskaniem kwalifikacji zawodowych,
formalności te muszą zostać dopełnione przed złożeniem wniosku o zarejestrowanie
działalności. Z urzędu skarbowego przedsiębiorca otrzymuje numer identyfikacji podatkowej.
Wykonywanie zawodu rzemieślnika jest uregulowane w ustawie o rzemiośle, która dzieli
zawody rzemieślnicze na kategorie A i B. Do kategorii a zostały zaliczone zawody
wymienione w załączniku A do ww. ustawy, natomiast do B zalicza się zawody tzw. około
rzemieślnicze, które są wymienione w załączniku B. Aby uzyskać uprawnienia do
wykonywania zawodu rzemieślnika należy dokonać wpisu do rejestru rzemiosła lub wpis na
listę zakładów zbliżonych do rzemiosła.
2. Oddział przedsiębiorstwa (Zweigniederlassung) to jednostka wyodrębniona przestrzennie i
organizacyjnie z zakładu głównego, występująca i prowadząca działalność samodzielnie.
Oddział nie staje się jednak samodzielnym przedsiębiorstwem, choć może być stroną w
postępowaniu procesowym. Utworzony oddział podlega wpisowi do rejestru handlowego.
Wniosek o wpis powinien zawierać adres siedziby oddziału, przedmiot działalności oddziału,
dane osoby kierującej oddziałem, dane o kapitale oddziału, numer wpisu do rejestru
przedsiębiorców, formę prawną przedsiębiorstwa i właściwe dla niego prawo, przetłumaczoną
na język niemiecki umowę spółki lub statut ze wszystkimi późniejszymi notarialnie
poświadczonymi zmianami, osoby uprawnione do reprezentowania przedsiębiorstwa oraz
notarialnie poświadczone wzory podpisów członków zarządu.
3. Filia przedsiębiorstwa (Betriebsstätte, unselbständige Zweigstelle), czyli niesamodzielny
oddział przedsiębiorstwa, to najmniej skomplikowana forma działalności gospodarczej w
Niemczech. Filia nie ma samodzielności w działaniu, jest pod każdym względem uzależniona
od macierzystego przedsiębiorstwa i nie może prowadzić odrębnej działalności. Zazwyczaj
otwierana jest w celu prowadzenia promocji, badania rynku, prowadzenia salonu z ekspozycją
towarów, nadzorowania realizacji kontraktu itp. Rozpoczęcie działalności gospodarczej
zgłasza się podobnie jak w przypadku oddziału samodzielnego we właściwym miejscowo
urzędzie ds. gospodarczych. Filia nie ma osobowości prawnej, a jej utworzenie nie podlega
zgłoszeniu do rejestru handlowego. Zgłaszając utworzenie filii trzeba posiadać dowód
tożsamości, wyciąg z rejestru handlowego zawierający pozwolenie na działalność, pozwolenia
na działalność, jeśli są one konieczne dla określonej branży, kopię umowy kupna lub wynajmu
lokalu lub kartę rzemieślniczą w przypadku wykonywania rzemiosła, dla którego taka karta
jest wymagana.
4. Spółka jawna (Gesellschaft bürgerlichen Rechts).
5. Spółka komandytowa (Kommanditgesellschaft).
6. Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością (Gesellschaft mit beschränkter Haftung) to
najczęściej wykorzystywana forma działalności prawnej w Niemczech. Minimalny kapitał
zakładowy dla spółki z o.o. wynosi 25.000 euro. Spółka może zostać zgłoszona do rejestracji,
gdy wpłacono minimum połowę kapitału zakładowego i na każdy wkład co najmniej jedną
czwartą jego wartości. Szacuje się, że opłaty z tytułu założenia firmy w Niemczech wynoszą
ok. 1.300 euro.
7. Spółka akcyjna (Aktiengesellschaft).
Przed rozpoczęciem postępowania administracyjnego zaleca się złożenie wizyty w Izbie
Przemysłowo-Handlowej właściwej dla miejsca siedziby przyszłej spółki, aby sprawdzić ewentualną
konieczność uprzedniego uzyskania koncesji/pozwolenia dla przewidywanej działalności. Izba udzieli
informacji, czy proponowana nazwa firmy nie jest już zastrzeżona. Jeśli spółka miałaby prowadzić
prace, dla których potrzebne są uprawnienia zawodowe, to konieczne jest wdrożenie postępowania
przed izbą rzemieślniczą, podobnie jak w przypadku otwierania oddziału.
17.3. Podatek od osób prawnych
Stawka podatku dochodowego od osób prawnych wynosi w Niemczech 25 proc. Jednak są od tej
zasady wyjątki. Przykładem może być program drugi niemieckiej telewizji (Zweites Deutsche
Fernsehen - ZDF), który płaci specjalną stawkę CIT w wysokości 4 proc. od dochodów uzyskiwanych
z reklam.
17.4. Podatek od towarów i usług
Stawka podstawowa podatku od towarów i usług wynosi 16%. Na część artykułów spożywczych,
sprzęt i usługi medyczne a także transport pasażerski stosowana jest stawka zredukowana 7% stawka.
17.5. Ważne adresy
•
•
•
•
•
•
•
•
Ambasada RP w Berlinie
Lassenstr. 19-21
D-14193 Berlin
tel. + 49 30 223 13 0, fax + 49 30 223 13 155
e-mail: [email protected]
Wydział Ekonomiczno-Handlowy Ambasady RP w Berlinie:
Glinkastrasse 5-7
10117 BERLIN
tel. (+ 49 30) 229 27 39, fax (+ 49 30) 229 24 51
e-mail: [email protected]
Ambasada RP Przedstawicielstwo w Kolonii
Lindenallee 7
D-50968 Koeln
tel. (+ 49 221) 93 730-0, fax (+ 49 221) 34 30 89
e-mail: [email protected]
Konsulat Generalny RP w Hamburgu
Gruendgensstr. 20
D-22309 Hamburg
tel.: (+ 49 40) 631 11 81; 631 20 91, fax (+ 49 40) 632 50 30
e-mail: [email protected]
Konsulat Generalny RP w Hamburgu
Wydział Ekonomiczno-Handlowy
Gr¸ndgensstr. 20
D-22309 Hamburg
tel. (+ 49 40) 632 50 31, fax (+ 49 40) 632 50 29
Konsulat Generalny RP w Lipsku
Trufanowstr. 25
D-04105 Leipzig
tel. + 49 341 562 330-0, fax + 49 341 562 33 33
e-mail: [email protected]
Konsulat Generalny RP w Lipsku
Wydział Ekonomiczno-Handlowy
Gerberstr. 14
D-04105 Leipzig
tel. + 49 341 980 02 81, fax + 49 341 980 20 43
Konsulat Generalny RP w Monachium
Ismaninger Strafle 62a
D-81675 Muenchen
tel. + 49 89 418 60 836, fax + 49 89 47 13 18
e-mail: [email protected]
Izby przemysłowo-handlowe w Niemczech:
• Deutscher Industrie- und Handelstag (DIHT)
Adenauerallee 148
D-53113 Bonn
tel. +49-228 1040, fax +49-228 104158
• Deutscher Industrie- und Handelstag (DIHT) ñ B¸ro Berlin
•
•
•
•
An der Kolonnade 10
D-10117 Berlin
tel. +49-30 23856-47 /-48, fax +49-30 2385646
Industrie- und Handelskammer zu Berlin
Hardenbergstr. 16-18
D-10623 Berlin
tel. +49-30 31510-0, fax +49-30 31510-278
Handelskammer Bremen
Am Markt 13, Haus Schutting
D-28195 Bremen
tel. +49-421 3637-0, fax +49-421 3637299
Industrie- und Handelskammer Dresden
Niedersedlitzer Str.63
D-01257 Dresden
tel. +49-351 28020, fax +49-351 2802280
Industrie- und Handelskammer zu Dusseldorf
Ernst-Schneider-Platz 1
D-40212 Duesseldorf
tel. +49-211 35570, fax +49-211 3557400