Filozofia kultury i sztuki - 30 h -N.M.

KIERUNEK: Edukacja artystyczna w zakresie sztuk plastycznych
SPECJALNOŚĆ: Media Rysunkowe, Intermedia i multimedia
STUDIA STACJONARNE I STOPNIA
ROK STUDIÓW: III
Nazwa przedmiotu
Filozofia kultury i sztuki
Stopień i tytuł naukowy
dr Natalia Mrozkowiak-Nastrożna
Imię i nazwisko prowadzącego
Semestr studiów
5
Wymiar godzin
10 (wykład), 20 (ćwiczenia)
Forma zajęć
Wykład + ćwiczenia
Zajęcia w ramach
Tok ogólny
Wymagania wstępne wobec
-----
studenta
1. CEL PRZEDMIOTU:
Celem wykładu jest wprowadzenie w problematykę szczegółowych dyscyplin filozofii –
filozofii kultury i filozofii sztuki, poświęconych hermeneutyce tekstów kulturowych oraz analizie
i krytyce zjawisk o charakterze kulturotwórczym. Dyscypliny te zostaną zaprezentowane jako
dziedziny filozofii wyjaśniające aktywność człowieka, będącą wynikiem jego rozumnej i wolnej
natury. Główne zagadnienia omawiane w ramach wykładu: wielość definicji kultury w
zależności od perspektywy badawczej bądź ideologicznej, zróżnicowanie szczegółowych
nauk o kulturze, relacje badań nad kulturą i sztuką z innymi dziedzinami filozofii, problematyka
genezy, istoty, struktury i funkcji kultury w powiązaniu z zagadnieniami antropologicznymi,
aksjologicznymi i przemianami współczesności. Szczegółowo zostaną omówione wybrane
problemy filozoficznego ujęcia sztuki i kultury oraz procesy kształtowania się odrębnych
dyscyplin filozoficznych zajmujących się badaniem sztuki i kultury (estetyka filozoficzna,
filozofia sztuki i kultury, hermeneutyka, krytyka kultury), a także koncepcje ujmujące sztukę
jako poznanie, tworzenie, krytykę i afirmację rzeczywistości lub jako przedmiot dyskursu
wokół zaangażowania i autonomii jako przeciwstawnych wartości.
Celem ćwiczeń są indywidualne studia (analiza fragmentu literatury filozoficznej z
dziedziny refleksji nad sztuką i kulturą) oraz dyskusja w grupie nad rezultatami indywidualnych
badań.
2. TEMATYCZNE UJĘCIE TREŚCI:
-
Pojęcia kultury i sztuki w tradycji filozoficznej
-
Hermeneutyka kultury; zagadnienia praktyki, krytyki, interpretacji (relacje praktyki
artystycznej i kulturowej z teorią i krytyką)
-
Modele filozofii sztuki – sztuka jako metafilozofia, jako zbawienie, zwierciadło
rzeczywistości lub przestrzeń eskapistyczna
-
Sztuka jako komentarz rzeczywistości i jako sfera autonomiczna, ekspresja jako
krytyka i afirmacja
-
Ewolucje i rewolucje artystyczne. Tradycja i awangarda. Problem podtrzymywania i
odrzucania tradycji w sztuce.
-
Dzieło sztuki jako symbol, źródło prawdy o świecie, narzędzie iluzji, autonomiczna
rzeczywistość
-
Czas, przestrzeń, mit, język, religia, sztuka – kultura jako sfera komunikacji
symbolicznej
-
Kultura jako wytwór i środowisko życia człowieka, jako sublimacja i zniewolenie
-
Postmodernizm – problemy współczesnej kultury
3. OPIS METOD I FORM REALIZACJI:
W toku wykładu przewidziany jest pokaz reprodukcji ilustrujących omawiane zjawiska oraz
czas na dyskusję (aktywność interpretacyjna studentów).
Ćwiczenia prowadzone będą metodą konwersatorium (w oparciu o czytane na zajęciach
fragmenty tekstów źródłowych)
4. ZALECANE ŹRÓDŁA WIEDZY:
Berman M. (2006). ‘Wszystko, co stałe rozpływa się w powietrzu’. Rzecz o doświadczaniu
rzeczywistości. Kraków: Universitas
Cassirer E. (1977). Esej o człowieku. Wstęp do filozofii kultury. Warszawa: Czytelnik
Czerwiński M. (1997). Sztuka w pejzażu kultury. Warszawa: Instytut Kultury
Danto A.C. (2006). Świat sztuki. Pisma z filozofii sztuki. Kraków: Wyd. UJ
Freeland C. (2004). Czy to jest sztuka? Wprowadzenie do teorii sztuki. Poznań: Rebis
Gadamer H.-G. (1993). Aktualność piękna. Warszawa: Oficyna Naukowa
Gadamer H.-G. (1993). Prawda i metoda. Zarys hermeneutyki filozoficznej. Kraków: Wyd.
Baran i Suszczyński, Kraków
Gołaszewska M. (1977). Człowiek w zwierciadle sztuki. Warszawa: PWN
Inglis F. (2007). Kultura. Warszawa: Wydawnictwo Sic!
Jenks Ch. (1999). Kultura. Poznań: Wyd. Zysk i S-ka
Konersmann R. (2009). Filozofia kultury. Warszawa: Oficyna Naukowa
Kurowicki J. (2000). Piękno jako wyraz dystansu. Wykład estetyki z perspektywy filozofii
kultury. Warszawa: SCHOLAR
Lorenc I. (1990). Dlaczego sztuka? Wprowadzenie do filozofii sztuki. Warszawa: PWN
Magala S. (1999). Między giełdą a śmietnikiem. Eseje simmlowskie. Gdańsk: słowo/obraz
terytoria
Margolis J. (2004). Czym, w istocie rzeczy, jest dzieło sztuki? Wykłady z filozofii sztuki.
Kraków: Universitas
Morawski S. (1985). Na zakręcie. Od sztuki do po-sztuki. Kraków: Wydawnictwo Literackie
Nycz R. (red.) (1998) Postmodernizm. Antologia przekładów. Kraków: Wyd. Baran i
Suszczyński
Rosińska Z., Michalik J. (red.) (2006). Co to jest filozofia kultury? Warszawa: Wydawnictwo
UW
Simmel G. (2008) Filozofia kultury. Kraków: Wydawnictwo UJ
Stróżewski W. (2002). Wokół piękna. Kraków: Znak
Welsch W. (1998) Nasza postmodernistyczna moderna. Warszawa: Oficyna Naukowa
Wilkoszewska K. (red.) (2000). Estetyki filozoficzne XX wieku. Kraków: Universitas
Stosowane pomoce
Teksty źródłowe jako materiał do dyskusji na zajęciach;
prezentacje w ramach wykładu
Forma zaliczeń
Zaliczenie
ćwiczeń
na
podstawie
uczestnictwa
i
aktywności w dyskusjach; egzamin pisemny (pisemna
praca na jeden z tematów zaproponowanych przez
prowadzącego zajęcia)
UWAGI
------
Opracowała: dr Natalia Mrozkowiak-Nastrożna