Wyklady i tutoriale
Transkrypt
Wyklady i tutoriale
Oferta wykładów monograficznych Krystyna Bartol Ryby w literaturze greckiej Wykład poświecony będzie tematyce ichtiologicznej obecnej greckiej poezji i prozie od Homera do Oppiana. Interesować mnie będą zarówno kwestie kulinarne (np. zagadnienie niespożywania ryb przez bohaterów Homera, jedzenie ryb w Atenach jako element „filozofii luksusu”), jak i poetyckie obrazy świata podwodnego (np. Oppiana świat ryb jako metafora ludzkich zachowań). Poruszone też będą kwestie obecności ryb w encyklopedycznych i poikilograficznych pismach antyku. Piotr Bering Problemy średniowiecznej genologii Wykład stanowi próbę przedstawienia gatunków literackich łacińskiego średniowiecza. Z jednej strony omawiane będą kontynuacje antyku, z drugiej natomiast innowacje powstale w średniowieczu. Wśród omawianych form znajdą się utwory narracyjne (np. romans), historiograficzne (m. in. kroniki), poetyckie, dramatyczne, hagiograficzne, a także należące do piśmiennictwa pragmatycznego. Przedstawione zostaną także średniowieczne podziały gatunkowe oraz ustalenia współczesnej nauki o literaturze. Radosław Piętka Rzymska mitologia Wykład poświęcony będzie poszukiwaniom „ukrytego skarbu rzymskiej mitologii” – jak rzecz ujęła jedna z badaczek kultury antycznego Rzymu (Mary Beard), nawiązując najwyraźniej do specyficznego statusu rzymskich mitów, które, wedle powszechnego mniemania i niejednej naukowej opinii, niemal nie istnieją, a przynajmniej są trudne do zauważenia. Podczas wykładów omówione zostaną efekty owych poszukiwań – podejmowanych m.in. przez takich uczonych jak Georges Dumézil, Mary Beard, Andrea Carandini czy Timothy Wiseman – a także literackie oraz ikonograficzne wcielenia rzymskich mitów, zarówno antyczne, jak i nowożytne. Rafał Rosół Jak działały wyrocznie w starożytnej Grecji? Grecy często korzystali z rad wyroczni zarówno w kwestiach państwowych, jak i publicznych. Ale jak właściwie to robili? W jaki sposób postępował np. Grek, który udawał się do wyroczni z pytaniem dotyczącym własnego życia? Jakie padały pytania i odpowiedzi? Jak w ogóle wyglądało funkcjonowanie wyroczni od kuchni? Na te i wiele innych pytań zostaną udzielone odpowiedzi w trakcie wykładu. Ewa Skwara Casina Plauta i jej nowożytne przeróbki Wykład poświęcony będzie szczegółowemu omówieniu jednej z komedii Plauta (której przekład wkrótce się ukaże w serii „Biblioteki antycznej”). Przewidywane zagadnienia: fabuła i bohaterowie; niecodzienne kreacje kobiece; komediowe motywy; niezwykłe przebranie; humor i erotyka; technika sceniczna Plauta; partie śpiewane i ich znaczenie; problemy translacji; nowożytne przeróbki – od komedii renesansowej po wiek XVIII. Magdalena Stuligrosz Poezja i jej zadania w świetle wybranych utworów poetyckich Wykład będzie poświęcony refleksji metapoetyckiej w twórczości wybranych autorów greckich (m. in. Homera, Ksenofanesa, Pindara, Teognisa i Kallimacha), z uwzględnieniem takich aspektów jak funkcje poezji, metaforyczne przedstawienia sztuki poetyckiej, problem prawdy i kłamstwa oraz poetyckiej pochwały i nagany. Piotr Urbański 1. Jezuici w kulturze europejskiej 1540-1773 Powstanie i rozwój Towarzystwa Jezusowego; Duchowość jezuicka; Jezuici wobec tradycji zakonnej; „Szermierze kontrreformacji”?; Szkolnictwo jezuickie jako zwieńczenie ideałów edukacji humanistycznej; Poezja nowołacińska jezuitów; Sztuki piękne i muzyka; Jezuici wobec „nowego świata” (misje); Czarna legenda jezuitów. 2. Zakony monastyczne (benedyktyni, cystersi) w Polsce XVI-XVIII w. Ideał monastyczny w kulturze zachodniej Europy; Św. Benedykt z Nursji i jego Reguła; Klasztor: raj czy więzienie?; Historia zakonów monastycznych w średniowieczu; Monastycyzm w XVI-XVII w: dziedzictwo średniowieczne wobec wyzwań humanizmu renesansowego; Benedyktyni i cystersi jako twórcy kultury; Literatura nowołacińska benedyktynów i cystersów w Polsce. Elżbieta Wesołowska Mistyfikacje i sławne anonimy w literaturze rzymskiej Antyczna literatura rzymska zawiera pewna liczbę utworów niepewnego autorstwa, które w czasach nowożytnych były przedmiotem gorących dyskusji. Wiemy także o tekstach swego czasu bardzo ważnych, które jednak z rożnych powodów nie zachowały się do naszych czasów. Te zaginione utwory z kolei prowokowały niekiedy do mniej czy bardziej udanych mistyfikacji. Na kilku przykładach utworów obu kategorii postaram się pokazać, na czym polegało dochodzenie do filologicznej, obiektywnej prawdy o tekście, jako produkcie swego twórcy. Oferta tutoriali A Tutoriale łacińskie: Aleksandra Arndt Przedstawienia drzew w literaturze rzymskiej Tutorial dotyczył będzie rozmaitych sposobów, na jakie funkcjonuje motyw drzewa w prozie oraz poezji rzymskiej epok: augustowskiej i cesarstwa. Piotr Bering Jak pisać historię? Refleksja nad warsztatem historyka w antyku i średniowieczu Najbardziej znane uwagi o historii sformułował Cyceron. Ale oprócz niego uwagi o historyku jako pisarzu i jego powinnościach wygłaszali inni historycy rzymscy. To dziedzictwo antyku zostało podjęte i rozwinięte przez historyków średniowiecznych. Spróbujemy przyjrzeć się wybranym tekstom, z których wynika jak należy pisać historię. Monika Miazek-Męczyńska Kobiety do piór! Hroswitha, Hildegarda, Heloiza, czyli uczone mniszki epoki średniowiecza i ich twórczość Celem tutorialu jest wspólne postawienie pytania o obecność kobiet w życiu literackim i intelektualnym wieków średnich oraz przyjrzenie się utworom, które wyszły spod pióra trzech średniowiecznych autorek. Dobrane teksty ukażą bogactwo gatunkowe kobiecej twórczości – od sztuk dramatycznych, przez poezję, hagiografię i utwory teologiczne, po epistolografię. Radosław Piętka Rzymska fauna fantastyczna (Cezar, Lukan, Swetoniusz, Pliniusz Starszy, Laktancjusz) Zoologia fantastyczna to, paradoksalnie, trudna do zignorowania dziedzina humanistyki, zgłębiana współcześnie przez takich autorów, jak choćby Jorge Luis Borges czy Heinz Mode (autor Fantastycznego świata istot mieszanych). Literatura rzymska – od Juliusza Cezara do Laktancjusza – stanowi nader bogate źródło informacji na ten temat, co pozwala nie tylko sporządzić spis imaginacyjnego inwentarza, ale też zastanowić się nad funkcjami, jakie stworzenia fantastyczne pełnią w literaturze, występując na przykład w roli kulturowego „demarkatora”, który oddziela cywilizację od barbarii, albo nośnika rozmaitych symbolicznych znaczeń. Marlena Puk Idem aliter - gęsi kapitolińskie, Tarpeja i wylew Tybru w utworze prozaicznym i przekazie poetyckim Podczas proponowanych zajęć zostaną ukazane i przeanalizowane przykłady na potraktowanie tego samego tematu w prozie i w poezji rzymskiej. Jako materiał ilustracyjny posłużą fragmenty dotyczące wydarzeń z dziejów Rzymu, takie jak: najazd Gallów, zdrada Tarpeji oraz wylew Tybru. Przedmiotem lektury będą teksty autorstwa Liwiusza, Wergiliusza, Propercjusza, Pliniusza Młodszego i Horacego. Ewa Skwara Renesansowe komedie humanistyczne Komedia humanistyczna powstała w XV wiecznej Italii jako wyraz naśladowania i twórczego współzawodnictwa z utworami Plauta i Terencjusza. Na fali tej emulacji swoje sztuki stworzyli Petrarka (Philologia – zaginęła), Vergerio (Paulus, ok. 1390), Alberti (Philodoxios, ok. 1426), Ugolino (Philogenia, przed 1437) czy Piccolomini (Chrysis 1444). Tutorial proponuje lekturę jednej z tych komedii renesansowych (Chrysis lub Paulus). Ich łacina jest bardzo klasyczne i nie sprawia większych trudności. Mateusz Stróżyński 1. Pange, lingua, mysterium! Poezja religijna XIII wieku 2. Memoriale św. Anieli z Foligno jako przykład duchowości kobiet w późnym średniowieczu. Elżbieta Wesołowska Owidiusz w rywalizacji z samym sobą Owidiusz jako poeta o niezwykłej samoświadomości poetyckiej był mocno zaangażowany w zabiegi emulacyjne ze swymi poprzednikami z obu obszarów literatury antycznej. Jednak, nie wystarczało mu to i próbował rywalizować również z samym sobą. Na kilku przykładach fabularnych całostek w „Fasti” pokażę, w jaki sposób pewne klisze fabularne zostały przez autora podjęte na nowo i z jakim skutkiem. Podejmę też próbę odpowiedzi, czy współzawodnicząc z innym twórcą czy z samym sobą, poeta stosował takie same techniki kompozycyjne. B Tutoriale greckie: Krystyna Bartol Iliada jako poemat o ludzkich emocjach Tutorial wypełnią czytane i interpretacja wybranych urywków poematu ilustrujących gniew, strach, litość itp. Maria Marcinkowska-Rosół Miłość erotyczna w filozofii antycznej Przedmiotem zajęć będzie zagadnienie miłości erotycznej w tekstach filozofów antycznych. Najistotniejsze kwestie, którym się przyjrzymy, to: jak filozofowie wyjaśniają fenomen miłości i zwłaszcza jego aspekt fizyczny, jak go oceniają oraz jakie zalecenia formułują pod adresem osób zakochanych. Skonfrontujemy m.in. ujęcie platońskie, arystotelejskie, stoickie i epikurejskie. Rafał Rosół Plutarch z Cheronei jako łowca sensacji Zachowane pisma Plutarcha stanowią niezwykle ważne źródło do historii, religii i kultury starożytnych Greków i Rzymian. Jego sądy i wypowiedzi wywarły niezwykle duży wpływ na nasze obecne pojmowanie świata antycznego. Czy jednak jest on autorem wiarygodnym? Czy możemy przekazywane przez niego informacje brać za dobrą monetę? Wiele wskazuje na to, że nie. Wręcz przeciwnie, Plutarch jawi się raczej nie jako rzetelny informator, lecz raczej jako łowca tanich sensacji, Tutorial będzie poświęcony lekturze i analizie wybranych passusów z jego „Żywotów”. Magdalena Stuligrosz Grecy o zwyczajach biesiadnych Zajęcia będą poświęcone lekturze fragmentów poezji greckiej (zwłaszcza utworów elegijnych i poematów gastronomicznych), w których sformułowany został swoisty kodeks zachowań i norm biesiadnych, wyznaczający przebieg greckiego sympozjonu i deipnonu.