VIII Bałtycki Festiwal nauki NA WYDZIALE BIOLOGII

VIII Bałtycki Festiwal nauki
NA WYDZIALE BIOLOGII UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
KATALOG IMPREZ
dr Piotr Rutkowski, dr Elżbieta Sontag, dr Marcin Górniak
Kontakt:
dr hab. Piotr Rutkowski
[email protected]
Tel: 0601831938
KATALOG IMPREZ ODBYWAJĄCYCH SIĘ W RAMACH VIII BAŁTYCKIEGO FESTIWALU NAUKI
NA WYDZIAŁE BIOLOGII UNIWERSYTETU GDAŃSKIEGO
Dzień 27.05.2009 rok – czwartek – WYCIECZKI
Udział w każdej wycieczce wymaga wcześniejszej rezerwacji –
mailem lub telefonicznie
54
Życie na moczarach. Rezerwat przyrody 'Jezioro Drużno'.
08:00 17:00
rezerwat przyrody 'Jezioro Drużno' – dojazd autokarem. Impreza dla osób sprawnych fizycznie - do
przejścia kilka km piechotą.
przede wszystkim dla liceum, dorośli
Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców. dr Dariusz Jakubas, dr Czesław Nitecki
REZERWACJA: do 22 maja, [email protected]
Tereny podmokłe w świadomości wielu osób postrzegane są jako miejsca niezagospodarowane,
będące wylęgarnią komarów; i czekające na przekształcenie. W istocie jednak tereny te są ostoją
bioróżnorodności i nierzadko miejscem bytowania ginących gatunków roślin i zwierząt. Trudno
dostępne dla ludzi, kryją w sobie wiele tajemnic, są więc częstym obiektem badań biologów,
przyciągają też turystów o zainteresowaniach przyrodniczych. Do miejsc takich należy rezerwat
Jezioro Drużno koło Elbląga, liczący ponad 3000 ha, obejmujący obszary bagiennych lasów,
szuwarów, kanałów i rozlewisk. Jego centralnym elementem jest jezioro, o głębokości
nieprzekraczającej 1,2 m, którego powierzchnie niemal w całości pokrywają łany barwnie kwitnących
lilii wodnych; grzybieni białych, grążeli żółtych i grzybieńczyków. Na terenie rezerwatu gniazduje około
110 gatunków ptaków. Jest on też ważnym miejscem odpoczynku ptaków wodno-błotnych w czasie
wiosennych i jesiennych migracji.
58
Gospodarze, sublokatorzy i goście - kolonia czapli i kormoranów na Mierzei Wiślanej
08:00-17:00
Mierzeja Wiślana – dojazd autokarem; impreza dla osób sprawnych fizycznie - przejście po terenie
leśnym.
Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców. dr Michał Goc
przede wszystkim dla liceum, dorośli
REZERWACJA: [email protected] ; decyduje kolejność zgłoszeń, w przypadku zgłoszeń
grupowych - możliwość ograniczenia wielkości grupy
Ptaki kolonijne od dawna przyciągały uwagę ludzi. Zwyczaj zakładania blisko siebie tysięcy gniazd
budzi zainteresowanie naukowców i turystów. Najbardziej znany, gnieżdżący się w koloniach ptak
rybożerny; kormoran czarny budzi dziś mieszane uczucia. Dzięki skutecznej ochronie ocalony od
zagłady, gwałtownie zwiększył swoją liczebność. Oskarżany jest o powodowanie strat w gospodarce
rybackiej. Wycieczka nasza umożliwi bliższe przyjrzenie się największej w Europie kolonii lęgowej
kormorana czarnego, liczącej około 10 000 par (!). Co roku ptaki te zakładają swe gniazda w
sosnowym borze koło miejscowości Kąty Rybackie. Podczas wycieczki zapoznamy się ze zwyczajami
tego osobliwego rybożercy oraz jego sublokatorów ; gniazdujących z nim wspólnie czapli siwych.
Zaprezentujemy również specyfikę życia w kolonii, metody prowadzonych tu badań naukowych, oraz
problemy konfliktów między kormoranami i czaplami, a gospodarką człowieka.
77
Wyspa przyrodniczych skarbów
09:00-16:00
Wyspa Sobieszewska, Świbno – dojazd autokarem
NK Ornitologiczne Studentów UG KOS. Magdalena Hadwiczak, Beata Waśko, Antoni Marczewski
REZERWACJA: do 25 maja, +48 501 53 63 88, [email protected]
Wyspa Sobieszewska to miejsce o szczególnych walorach przyrodniczych na skalę ogólnokrajową.
Każdy miłośnik przyrody znajdzie tutaj coś dla siebie. Botanicy zachwycą się mikołajkiem
nadmorskim, storczykami takimi jak kruszczyk rdzawoczerwony. Zainteresowani zwierzętami mogą
liczyć na spotkanie sarny, dzika, bobra, a nawet foki szarej odpoczywającą na plaży. Jest to również
raj dla amatorów ornitologii - znajdują się tu dwa rezerwaty ornitologiczne - Mewia Łacha i Ptasi Raj.
Ma tu też swoją siedzibę Stacja Ornitologiczna Państwowej Akademii Nauk. W czasie proponowanej
wycieczki obejmującej spacer wzdłuż Przekopu Wisły uczestnicy poznają fakty przyrodnicze
związane z wyspą. Przy pomocy atlasów i kluczy będą oznaczać spotykane gatunku roślin i zwierząt
Uczestnicy będą mieli również okazję obserwacji przy pomocy lunety i lornetek ptaków
przebywających na terenie rezerwatu. Na kartach obserwacji biorący udział w wycieczce będą
notować swoje spostrzeżenia.
463
Nocni Łowcy - tajemniczy świat nietoperzy
21:00-23:00 w dniach 27, 28 i 29. 05
ul. Bytowska, Dolina Radości, Przejście do kryjówek Nietoperzy
Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców dr Mateusz Ciechanowski
REZERWACJA: +58 341 20 16, [email protected]
Nietoperze, jedyne zdolne do aktywnego lotu ssaki, wciąż zadziwiają ludzi, którzy dopiero w ostatnich
latach zaczynają odsłaniać tajemnice tych zwierząt. Nietoperze występują w naszym bezpośrednim
sąsiedztwie. Krótkie wprowadzenie zapozna uczestników wycieczki z podstawową wiedzą o życiu
nietoperzy, a zwłaszcza o echolokacji - niedostępnym dla ludzkich zmysłów sposobie odnajdowania
drogi w ciemnościach nocy za pomocą ultradźwięków. Zaprezentowane zostaną nowoczesne metody
analizy wydawanych przez nietoperze głosów łącznie z przykładami prawdziwych nagrań i ich
barwnego, graficznego obrazu na ekranie komputera. Wreszcie udamy się nad pobliskie stawy i
skraje lasu, aby obserwować polujące nietoperze, należące do kilka różnych gatunków. Umożliwi to
zapoznanie się z charakterystycznym dla każdego z nich stylem lotu, sposobem chwytania ofiar
(owadów) a nawet podsłuchanie ich sygnałów echolokacyjnych za pomocą detektora ultradźwięków.
Dzień 28.05.2009 rok – piątek – Sesja wykładowa
Wszystkie wykłady sesji odbędą się w budynku Wydziału Biologii w Gdańsku, przy ul Kładki
24, w Auli na parterze. Liczba miejsc w Sali: 200. Pojedynczy wykład trwa 45 minut.
Obecność na wykładzie nie wymaga wcześniejszej rezerwacji.
776
Interferencja RNA w teorii i praktyce, czyli skuteczny sposób na ciszę
09:15-10:00
Naukowe Studenckie Koło Biochemiczne, Tomasz Koliński, Barbara Szczerba
przede wszystkim dla liceum, dorośli
Definicja i historia odkrycia zjawiska interferencji RNA. Drogi działania oraz rola RNAi w komórce (w
tym pokaz animacji komputerowej). Znaczenie praktyczne RNAi w medycynie oraz inżynierii
genetycznej.
55
Owady w kryminalistyce
10:05-10.50
Katedra Zoologii Bezkręgowców, dr Elżbieta Kaczorowska
przede wszystkim dla liceum, dorośli
Owady w kryminalistyce odgrywają różnoraką rolę. Przede wszystkim są pomocne podczas
odtwarzania daty zgonu i okoliczności śmierci. Zajmuje się tym jedna z gałęzi entomologii sądowej;
entomologia medyczno-sądowa lub medyczno-kryminalna entomologia sądowa. Nauka ta swe
przesłanki opiera na tym, iż ciało po śmierci staje się ekosystemem kolonizowanym przez owady i
inne zwierzęta. Przywabiane są one produktami rozkładu zwłok w ściśle określonej, znanej kolejności
i stanowią oddzielne grupy, zwane ogniwami sukcesji. Czas rozwoju gatunków owadów notowanych
na zwłokach jest także znany i ściśle zależny od warunków środowiskowych (temperatury,
wilgotności, typu siedliska). Dlatego też określenie czasu, jaki minął od zgonu dokonuje się poprzez
badanie fauny owadów i innych zwierząt notowanych na martwych ciałach.
67
Owady spotykane na plaży
10:55-11:40
Katedra Zoologii Bezkręgowców, dr Elżbieta Kaczorowska
Plaże nadmorskie stanowią dogodne miejsce rozwoju, żerowania i bytowania wielu grup zwierząt.
Mimo powszechnie panującego przekonania, w tym typie siedliska najbardziej liczne są owady.
Ponad 3% (około 25-30 tysięcy) współcześnie notowanych gatunków owadów stanowią owady wodne
lub charakteryzujące się posiadaniem wodnych stadiów larwalnych. Około kilkaset gatunków jest
morskich bądź występuje w strefie pływów. W tychże środowiskach notowani są przedstawiciele
prymitywnych owadów bezskrzydłych (Apterygota), pluskwiaków różnoskrzydłych (Heteroptera),
chrząszczy (Coleoptera), błonkoskrzydłych (Hymenoptera) i muchówek (Diptera).
49
O miniwampirach, mikrosmokach, małych czołgach, kurzolubkach i swędzikach... czyli dziwny
świat roztoczy
11:45-12:30
Katedra Zoologii Bezkręgowców, dr Joanna N. Izdebska
Roztocze to po owadach jedna z największych grup zwierząt, bardzo zróżnicowana ekologicznie są
wśród nich formy roślinożerne, grzybożerne, drapieżne, saprofagiczne. Formy glebowe i ściółkowe
stanowią ważne ogniwo funkcjonowania ekosystemów; z kolei roztocze kurzu domowego są
przyczyną alergii. Wiele gatunków to pasożyty, które mogą być też powodem chorób człowieka.
Pozytywna rola roztoczy nie ogranicza się do funkcjonowania w cyklach troficznych gatunki drapieżne
wykorzystywane są w biologicznym zwalczaniu szkodników, a od niedawna znalazły zastosowanie w
kryminalistyce, co zapoczątkowało rozwój akarologii sądowej. Zróżnicowanie ekologiczne wiąże się z
ogromną różnorodnością form są wśród nich mikrosmoki, miniwampiry, małe czołgi, glebogryzarki,
miniaturowe potworki. Celem zajęć jest zapoznanie uczestników z bogactwem świata roztoczy,
szczególnie w aspekcie grup o największym znaczeniu dla ekosystemów oraz zdrowia i gospodarki
człowieka.
777
Biologia molekularna w badaniu bioróżnorodności
12:35-13:20
Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody, Tomasz Koliński, dr Marcin Górniak
Taksonomia molekularna. Odczytywanie sekwencji DNA: PCR, sekwencjonowanie. Drogi ewolucji
genomu: jak powstają nowe geny? Rekonstrukcja filogenezy. Różnorodność biologiczna: ile mamy
królestw?
341
Życie na biegunach
13:25-14.10
Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców, dr Katarzyna Wojczulanis-Jakubas
przede wszystkim dla: gimnazjum, liceum, dorośli
Obszary polarne obejmują niezwykle interesujące ekosystemy. Specyfika środowiskowa rejonów
polarnych (ujemny bilans cieplny, cykl dnia i nocy polarnej) wymusza na występujących tam roślinach
i zwierzętach specjalne przystosowania anatomiczne, fizjologiczne i behawioralne. Zależności
pomiędzy poszczególnymi grupami organizmów, a także pomiędzy organizmami a środowiskiem, w
ekosystemach polarnych są względnie uproszczone. Efekty postępujących zmian klimatycznych są
najwyraźniej widoczne w rejonach polarnych. Choć niezwykle niegościnne, obszary polarne od dawna
stanowią cel ekspedycji wielu badaczy.
488
Lasy tropikalne świata - zasoby, problemy i potrzeba ochrony
14:15-15.00
Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody, dr hab. Piotr Rutkowski
Tropikalne lasy deszczowe obejmują jedynie ok. 6% powierzchni lądów, jednakże zawierają ponad
połowę wszystkich gatunków żyjących na ziemi. Większość z nich nie została jeszcze opisana i
prawdopodobnie nigdy nie zostanie. Wykład omawia fenomen różnorodności botanicznej
występującej w tych najbardziej niezwykłych biomach kuli ziemskiej. Na przykładach ukazuje
zagrożenia związane z działalnością człowieka oraz czynności jakie są podejmowane by zachować
lasy tropikalne dla następnych pokoleń.
Dzień 28.05.2009 rok – piątek – Imprezy wystawiennicze ogólnodostępne
miejsce budynek wydziału przy ul. Kładki 24
Imprezy trwające od – do, które można zwiedzać w każdej chwili podczas ich trwania. Nie
wymagają wcześniejszej rezerwacji.
41
warsztaty
Z przyrodą za pan brat - poznaję, rozumiem, szanuję i chronię
9:00-15:00
Pracownia Dydaktyki Biologii, mgr Anna Kossobucka
parter, sala gimnastyczna
Uczestnicy będą mieli możliwość samodzielnego przeprowadzenia doświadczeń i obserwacji
przyrodniczych z zakresu czterech działów: życie pod stopami, woda źródłem życia na ziemi, igraszki
z powietrzem, mój organizm a przyroda. Celem imprezy jest rozwijanie gotowości uczniów klas 4-6 do
aktywnego uczestnictwa w działaniach na rzecz ochrony środowiska oraz pogłębianie ich
świadomości i wiedzy ekologicznej. Myślą przewodnią planowanej imprezy jest ukazanie świata
przyrody jako świata bliskiego dla uczestników warsztatów, a co za tym idzie, świata za którego
ochronę każdy z nich jest bezpośrednio odpowiedzialny. Ze względu na cel imprezy została ona
zaplanowana w formie warsztatów.
49
warsztaty
O miniwampirach, mikrosmokach, małych czołgach, kurzolubkach i swędzikach... czyli dziwny
świat roztoczy
9:00-15:00
Katedra Zoologii Bezkręgowców, dr Joanna N. Izdebska
parter, sala gimnastyczna
Roztocze to po owadach jedna z największych grup zwierząt, bardzo zróżnicowana ekologicznie są
wśród nich formy roślinożerne, grzybożerne, drapieżne, saprofagiczne. Formy glebowe i ściółkowe
stanowią ważne ogniwo funkcjonowania ekosystemów; z kolei roztocze kurzu domowego są
przyczyną alergii. Wiele gatunków to pasożyty, które mogą być też powodem chorób człowieka.
Pozytywna rola roztoczy nie ogranicza się do funkcjonowania w cyklach troficznych gatunki drapieżne
wykorzystywane są w biologicznym zwalczaniu szkodników, a od niedawna znalazły zastosowanie w
kryminalistyce, co zapoczątkowało rozwój akarologii sądowej. Zróżnicowanie ekologiczne wiąże się z
ogromną różnorodnością form są wśród nich mikrosmoki, miniwampiry, małe czołgi, glebogryzarki,
miniaturowe potworki. Celem zajęć jest zapoznanie uczestników z bogactwem świata roztoczy,
szczególnie w aspekcie grup o największym znaczeniu dla ekosystemów oraz zdrowia i gospodarki
człowieka.
50
pokaz
Bezkręgowce - skarby naszej przyrody
9:00-15:00
Katedra Zoologii Bezkręgowców, dr Sławomira Fryderyk
parter, sala gimnastyczna
Świat bezkręgowców w Polsce obejmuje około 30 tysięcy gatunków i budzi w ludziach głównie
odruchy niechęci czy obrzydzenia, a może być nawet przyczyną fobii (jak arachnofobia - strach przed
pająkami). Stosunkowo najlepiej znane są owady, jednak wiedza przeciętnego człowieka na ich temat
ogranicza się do kilku przykładów owadów pożytecznych czy szkodliwych, jak karaluchy, pszczoły,
mrówki. Pod względem ochroniarskim bezkręgowce również są na gorszej pozycji w stosunku do
kręgowców: spośród 530 gatunków zwierząt chronionych w Polsce tylko 220 stanowią bezkręgowce,
co stanowi ok. 29 % wszystkich chronionych zwierząt.
Warsztaty mają na celu pokazanie piękna
świata bezkręgowców ze szczególnym uwzględnieniem gatunków chronionych w Polsce oraz
wzbudzenie szerszego zainteresowania tą częścią naszej fauny.
52
warsztaty
Gryzące biedronki ninja, bycze i łyse babki, azjatyckie nicienie, czyli o gatunkach inwazyjnych
9:00-15:00
Katedra Zoologii Bezkręgowców, dr Joanna N. Izdebska
parter, sala gimnastyczna
Wcześniej - stonka ziemniaczana, zrzucana przez Amerykanów w okresie zimnej wojny, teraz gryzące biedronki ninja, japońskie nicienie atakujące nasze węgorze, wcale nie bycze babki... skąd
się biorą i czym są tzw. gatunki inwazyjne? Co sprawia, że są poważnym problemem ekologicznym,
ale i gospodarczym? Odpowiedzi na te istotne problemy można poszukać w ramach prezentacji i
warsztatów, gdzie przybliżone zostaną problemy inwazyjnych gatunków zwierząt w Polsce oraz
sposoby, skutki i metody ograniczenia ich rozprzestrzeniania.
53
warsztaty
Czego Jaś się nie nauczy... Jak poznawać i chronić przyrodę z dziećmi?
9:00-15:00
Pracownia Dydaktyki Biologii, dr Iwona Majcher
parter, sala gimnastyczna
przede wszystkim dla: przedszkole, szkoła podstawowa (kl. 1 - 3), szkoła podstawowa (kl. 4 - 6)
Dzieci zadają swoim dorosłym opiekunom szereg pytań związanych z obserwacjami środowiska.
Zaproponowane w ramach imprezy warsztaty mają ukazać dorosłym sposoby wielopłaszczyznowego
komunikowania się z dziećmi w tej dziedzinie. Rodzice, dziadkowie i nauczyciele klas 0-6 będą mieli
możliwość poznania i badania przyrody w najbliższym otoczeniu za pomocą metod dostępnych dla
małych dzieci w trzech zakresach tematycznych: rozpoznawanie obiektów przyrodniczych przyrody
ożywionej i nieożywionej oraz diagnozowanie stanu środowiska w aspekcie ochrony przyrody w
najbliższym otoczeniu.
60
pokaz i warsztaty
Podstawy skutecznej ochrony jezior i bagien
9:00-15:00
Katedra Ekologii Roślin, dr Katarzyna Bociąg, dr Krzysztof Banaś, mgr Ewelina Rekowska, mgr Alicja
Bąk
parter, sala gimnastyczna
przede wszystkim dla gimnazjum, liceum
U podstaw skutecznej ochrony jezior i bagien leży dobre rozpoznanie i opisanie takich ekosystemów,
określanie ich dotychczasowej historii, poznanie mechanizmów ich funkcjonowania oraz stałe
monitorowanie warunków siedliskowych. Z zagadnieniami tymi młodzież zapozna się w trakcie
warsztatów, jak również z: typologią jezior i bagien na Pomorzu, metodyką opisu ekosystemu i
rozpoznawania gatunków (ze szczególnym naciskiem na gatunki chronione), metodyką monitoringu
warunków siedliskowych (analizy fizykochemiczne wody, osadu i torfu), sposobem zakładania i
prowadzenia hodowli roślin wodnych i bagiennych oraz jej edukacyjnego znaczenia dla ochrony
takich ekosystemów.
313
pokaz laboratoryjny
Molekularne kserokopie - czyli klonowanie od podstaw
9:00-15:00
Katedra Biologii Molekularnej, mgr Maja Kochanowska
parter sala 23
Klonowanie DNA jest jedną z podstawowych technik używanych podczas pracy laboratoryjnej. Składa
się ono z czterech głównych etapów: przygotowania fragmentu DNA, który chcemy klonować; ligacji
do odpowiedniego wektora; wprowadzenia powstałego DNA do komórki oraz selekcji klonów.
Prezentacja przedstawi główne założenia techniki klonowania molekularnego. Ponadto ma za
zadanie przybliżyć założenia i cele jednego z wykonywanych na Uniwersytecie Gdańskim projektów
Ventures, realizowanego w ramach 4 edycji programu Ventures przez Fundację na rzecz Nauki
Polskiej (Działanie 1.2, Program Operacyjny Innowacyjna Gospodarka 2007-2013), finansowanego z
Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego.
Sponsoring: Projekt Ventures, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej (EFRR)
314
pokaz laboratoryjny
Zabójcy z hamburgerów
9:00-15:00
Katedra Biologii Molekularnej, mgr Bożena Nejman
parter sala 23
Hamburger - idealny posiłek dla tych, którzy chcą zjeść szybko i smacznie. Większość z nas je
uwielbia. Czy jednak wiemy co jemy i jakie mogą być tego konsekwencje? W ramach pokazu
laboratoryjnego postaram się zapoznać Państwa z wywołującymi groźne infekcje pokarmowe
patogenami, czyhającymi m.in. w niedosmażonych hamburgerach. Zaprezentuję również projekt,
finansowany z Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego, w ramach którego prowadzone są
prace badawcze nad tymi patogenami.
Sponsoring: Projekt Ventures, Fundacja na rzecz Nauki Polskiej (EFRR)
325
pokaz i warsztaty
Ładne z Ciebie ziółko, czyli botanika w służbie urody
9:00-15:00
Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody, dr Marta Kras, mgr Aleksandra Matuszkiewicz
parter, sala gimnastyczna
Natura dba o nas i dostarcza nam szereg surowców, które wspomagają nasze zdrowie i urodę. Jak
zrobić samemu kosmetyk naturalny? Jakie zioła można wykorzystać do domowych kosmetyków, a
jakich lepiej się wystrzegać? Skąd brać surowce i czerpać wiedzę?
380
prezentacja multimedialna
Katedra Biologii Molekularnej w obiektywie
09:00-15:00
Katedra Biologii Molekularnej, dr Magdalena Narajczyk, dr Ewa Piotrowska, Aleksandra Fiedosiuk
parter sala 23
Celem imprezy jest zaprezentowanie głównych projektów badawczych wykonywanych w Katedrze
Biologii Molekularnej. Uczestnicy festiwalu będą mogli zobaczyć także film przedstawiający pracę w
Katedrze.
381
pokaz laboratoryjny
Komórka widziana w mikroskopie elektronowym
09:30-14:00
Katedra Biologii Molekularnej, dr Magdalena Narajczyk, dr Grażyna Konopa
parter sala 19
Impreza może zostać odwołana w przypadku uszkodzenia mikroskopu.
Bohaterem imprezy będzie transmisyjny mikroskop elektronowy. Uczestnicy zapoznają się z jego
działaniem, wykorzystaniem w badaniach laboratoryjnych oraz zapoznają się z przygotowywaniem
preparatów mikroskopowych. Będzie można zajrzeć do środka komórki ludzkiej powiększonej nawet
milion razy i podziwiać struktury wewnątrzkomórkowe.
382
pokaz laboratoryjny
Granice nauki: niskie temperatury w nauce oraz bańki mydlane a błony biologiczne
09:00 -15:00
Katedra Biologii Molekularnej, mgr Grzegorz Cech, Igor Wierzbicki
parter, sala 23
Uczestnicy festiwalu zapoznają się z wykorzystaniem ciekłego azotu w różnych dziedzinach życia:
zamrażanie kwiatów, magiczne lody. Zaprezentujemy jak wiele bańki mydlane maja wspólnego z
błonami komórkowymi.
392
pokaz
Atlas mózgu 3D
09:00 -14:00
Katedra Fizjologii Zwierząt, dr Dorota Myślińska, Dorota Redzimska
parter, sala 30
przede wszystkim dla gimnazjum, liceum, dorośli
Komputerowa prezentacja trójwymiarowego atlasu mózgu człowieka, dodatkowo dostępne będą
tablice Ishihary umożliwiające sprawdzenie zdolności rozróżniania kolorów czerwonego i zielonego,
oraz ilustracje obrazujące złudzenia optyczne.
393
pokaz laboratoryjny
Wydolność wysiłkowa organizmu
09:00-15:00
Katedra Fizjologii Zwierząt, dr Wojciech Glac
parter, sala gimnastyczna.
Określenie poziomu wydolności organizmu (pułapu tlenowego) na podstawie zachowania się tętna,
ciśnienia krwi i częstotliwości oddechów oraz pojemności płuc w czasie wysiłku fizycznego (przy
użyciu ergonometru). Wykonanie elektrokardiogramu.
454
wystawa
Zobacz co wywołuje Twój katar!
09:00-15:00
Katedra Cytologii i Embriologii Roślin
dr Agnieszka Kowalkowska, mgr Małgorzata Ignatowska
parter
Wielu ludzi cierpi na różnego typu alergie. Do najczęściej występujących należą alergie pyłkowe. Jak
wyglądają ziarna pyłku polskich gatunków drzew i traw? Jak je rozpoznawać? zobacz zdjęcia
popularnych drzew i traw i ich pyłków.
456
pokaz i warsztaty
Wpływ substancji chemicznych na przeżywalność komórek ludzkich
09:00-15:00
Katedra Biologii Molekularnej, dr Monika Słomińska-Wojewódzka, mgr Iwona Sokołowska, mgr Anna
Pawlik
parter, sala 23
Podczas pokazu zaprezentowany zostanie wynik działania różnych substancji (toksyn,
ogólnodostępnych środków chemicznych) na komórki ludzkie. Uczestnicy obserwując żywe i martwe
komórki pod mikroskopem będą mogli ocenić stopień ich przeżywalności w zależności od środka
chemicznego, którym zostały potraktowane. Będzie również okazja wykonania samodzielnego
barwienia komórek.
460
warsztaty
Storczyki - piękne i podstępne
09:00 -15:00
Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody, dr Joanna Mytnik-Ejsmont
parter, sala gimnastyczna.
Warsztaty dla młodzieży i dorosłych (wiek uczestników: 8-100 lat): - samodzielne preparowanie
kwiatów - badanie wyspecjalizowanych struktur pod mikroskopem stereoskopowym - wnioskowanie
o ich roli w procesie zapylania - prezentacja imitacji procesu zapylania na modelu Konkurs botaniczny
dla najmłodszych (wiek uczestników: 3-12 lat): Nagrody: dyplomy i słodycze. Warsztaty rysunkowe
dla najmłodszych (wiek uczestników: 3-10 lat): Zajęcia rysunkowe z nagrodami, malowanie twarzy,
robienie papierowych modeli kwiatów.
Dzień 28.05.2009 rok – piątek – Imprezy wystawiennicze wymagające
wcześniejszej rezerwacji
miejsce budynek wydziału przy ul. Kładki 24
Imprezy trwające od – do, które można zwiedzać po uprzednim zarezerwowaniu godziny u
prowadzących imprezę (mailem lub telefonicznie)
391
wykład i pokaz
Czynność elektryczna mózgu
09:00-14:00
Katedra Fizjologii Zwierząt, dr hab. Edyta Jurkowlaniec-Kopeć, dr Jolanta Orzeł-Gryglewska, mgr
Magda Kuśmierczak
parter, sala 11 - wykład; II parter, sala 77 - pokaz
przede wszystkim dla gimnazjum, liceum, dorośli
REZERWACJA: +58 523 63 90, [email protected]
Ograniczenie liczebności pojedynczej grupy: 10 osób pokaz, 25-30 osób wykład
Po wprowadzeniu w postaci krótkiego wykładu zaprezentowana zostanie zmiana czynności
elektrycznej mózgu po różnych bodźcach, w formie rejestracji i analizy sygnału EEG u człowieka.
394
pokaz
Mapowanie czynnościowe mózgu
09:00-15:00
Katedra Fizjologii Zwierząt, mgr Karolina Plucińska, mgr Beata Grembecka
II piętro sala 71
REZERWACJA: +58 523 63 90, [email protected]
Wprowadzenie w postaci prezentacji power point na temat metod wizualizacji budowy i aktywności
mózgu. Prezentacja preparatów tkanki mózgowej poddanej mapowaniu czynnościowemu metodami
immunohistochemicznymi.
395
pokaz laboratoryjny
Krew pod mikroskopem
09:00-15:00
Katedra Fizjologii Zwierząt, dr Wojciech Glac
II piętro, sala 70b
REZERWACJA: +58 523 63 90, [email protected]
Pokaz poszczególnych populacji leukocytów krwi obwodowej, a także komórek szpiku i śledziony w
obrazie mikroskopowym.
480
pokaz i warsztaty
Dzielisz się z nami swoimi owocami - genetyczna modelka
10:00-15:00
Katedra Genetyki, dr Biała Anna, mgr Mioduchowska Monika, dr Kilikowska Adrianna, dr Wysocka
Anna
II piętro, sala 34
REZERWACJA: do 25 maja, +58 523 64 16, [email protected] ,
[email protected]
Chyba każdy zetknął się kiedyś z tym małym natrętem, jakim jest muszka owocowa (Drosophila
melanogaster). Muszki owocowe przywabia zapach produktów takich jak wino, konfitury, ocet czy
fermentujące owoce, dlatego też, często możemy je spotkać we własnej kuchni. Nie każdy zdaje
sobie jednak sprawę, że ten niewielki owad (2-3 mm) należący do rzędu muchówek (Diptera) jest
jednym z najbardziej cenionych w nauce organizmów modelowych. Łatwa hodowla, prosty sposób
krzyżowania oraz krótki cykl życiowy powodują, że organizm ten jest powszechnie wykorzystywany w
badaniach genetycznych.
Warsztaty i pokazy mają na celu przybliżenie biologii tej małej muszki, poznanie jej cyklu
rozwojowego i warunków hodowli, przedstawienie zmienności morfologicznej/genetycznej czy
nabycia umiejętności rozróżniania płci u muszki owocowej. Dla najmłodszych, przewidujemy konkurs
rysunkowy z nagrodami.
481
pokaz laboratoryjny
Ciałko Barra - kod płci w komórkach twojego ciała
10:00-15:00
Katedra Genetyki, mgr Monika Mioduchowska, dr Anna Biała, K. Ptaszek, A. Surmacz, B. Szczerba,
A. Bartnicka, J. Drawert, K. Kozłowska, M. Krzyżanowska
II piętro, pomieszczenia katedry
przede wszystkim dla szkoła podstawowa (kl. 4 - 6), gimnazjum, liceum, dorośli
REZERWACJA: do 25 maja, +58 523 64 16, [email protected]
Płeć może być determinowana na kilku poziomach. Jednym z nich jest układ chromosomów płci. U
człowieka mamy do czynienia z heterozygotycznością męską XY. Z kolei kobieta posiada heterosomy
XX. Jeden z chromosomów X u kobiet jest inaktywowany i przekształcany w ciałko Barra. W
laboratorium uczniowie dowiedzą się w jaki sposób w komórkach somatycznych naszego ciała jest
zapisana informacja o płci. W tym celu każdy z uczni przygotuje własny preparat, które następnie
będą wybarwiane w odpowiednich odczynnikach, a następnie oglądane pod mikroskopem.
Uczniowie zaobserwują swoje jądra komórkowe. Jeśli preparat będzie należał do dziewczynki, tuż
przy błonie jądra komórkowego zaobserwuje grudkę, którą będzie ciałko Barra, co świadczy o
obecności heterosomów XX. Z kolei w preparatach sporządzonych przez chłopców, nie
zaobserwujemy ciałek Barra, co będzie świadczyło, że posiadają układ chromosomów XY. Na
zakończenie doświadczeń, uczniowie otrzymają pamiątkowe materiały edukacyjne.
484
wykład i warsztaty
Genetyczna pomyłka - wybrane choroby genetyczne człowieka
13:00-15:00
Katedra Genetyki
dr A. Kilikowska, dr A. Wysocka
II piętro pomieszczenia katedry
przede wszystkim dla liceum, dorośli
REZERWACJA: do 25 maja, +58 523 64 14, 523 64 15
Celem zajęć jest zapoznanie słuchaczy z mechanizmami powstawania i dziedziczenia wad
genetycznych oraz populacyjnego zróżnicowania częstości występowania tych wad. W ramach zajęć
omówione zostaną przykładowe schorzenia genetyczne ludzi. Ponadto, planuje się zapoznać
słuchaczy ze współczesnymi metodami diagnostyki chorób genetycznych, ze szczególnym
zwróceniem uwagi na problemy etyczne, obecnymi sposobami leczenia omawianych schorzeń oraz z
perspektywami związanymi z terapią genową. Dodatkowo, w ramach zajęć przeprowadzono
diagnozowanie zaburzeń widzenia barwnego przy wykorzystaniu tablic pseudoizochromatycznych
(tablice Ishihary).
486
warsztaty
Bliskie spotkania z cząsteczką życia - izolacja DNA
09:00-15:00
Katedra Genetyki, dr Anna Wysocka, dr Adrianna Kilikowska, Lidia Łukaszewska, Mateusz
Sworobowicz, Joanna Rychlińska, Agata Smarz
II piętro, pomieszczenia katedry
przede wszystkim dla szkoła podstawowa (kl. 4 - 6), gimnazjum, liceum, dorośli
REZERWACJA:do 25 maja, +58 523 64 14, 523 64 15
DNA to największa i najważniejsza znana cząsteczka. Tajemnica izolowania DNA polega na otwarciu
komórki, pozwoleniu by jej molekularna zawartość wypłynęła, a następnie oddzieleniu DNA od
pozostałych składników komórki. Na zajęciach laboratoryjnych dla młodzieży licealnej prowadzona
będzie izolacja DNA pochodzącego z różnych tkanek (np. udka kurczaka) przy wykorzystaniu
komercyjnego zestawu oraz omówione będą szczegółowo poszczególne etapy ekstrakcji DNA
genomowego. Wizualizacja uzyskanego preparatu DNA będzie przeprowadzona za pomocą techniki
elektroforezy agarozowej. Przedstawione będą także odmienne techniki pozyskiwania materiału
genetycznego oraz praktyczne wykorzystanie wyizolowanego DNA. Dla dzieci i młodzieży szkół
podstawowych i gimnazjum procedura izolacji DNA z owoców będzie opierała się na prostych
metodach możliwych do przeprowadzenia we własnej kuchni z wykorzystaniem soli kuchennej i
detergentu.
31
pokaz i warsztaty
Wpływ zanieczyszczeń środowiska na rośliny i ludzi. Co to są alergeny i jak powstają alergie
pyłkowe?
09:00-14:20
Katedra Cytologii i Embriologii Roślin, dr Agnieszka Kowalkowska, dr Marzena Jeziorska, mgr
Małgorzata Ignatowska, mgr Paulina Burnicka, mgr Joanna Kostelecka, mgr Jolanta Romaniuk
parter, s. 5 i 12
REZERWACJA:do 25 maja, +58 523 55 56, [email protected]
Uczniowie będą mogli samodzielnie przeprowadzić proste doświadczenia z użyciem mikroskopów
świetlnych (działanie kwasów i zasad powodujących zmianę zabarwienia soku wakuolarnego w
komórkach kwiatów w zależności od pH środowiska, plazmoliza komórek powodująca zwiększenie
stężenia soku komórkowego). Wielu ludzi cierpi na różnego typu alergie. Do najczęściej
występujących należą alergie pyłkowe. Jak wyglądają ziarna pyłku polskich gatunków drzew i traw?
Jak je rozpoznawać? Na te pytania uczniowie uzyskają odpowiedzi ucząc się rozpoznawać drzewa
(brzoza, leszczyna, olcha, topola, sosna) i trawy oraz oglądając preparaty w elektronowym
mikroskopie skaningowym. Poznają także kalendarz pyleń poszczególnych gatunków. Ma on istotne
znaczenie dla osób cierpiących na alergie pyłkowe. Czym są alergeny? Jak i na jakich terenach
najczęściej powstają alergie pyłkowe? Na te i wiele innych pytań będzie można uzyskać odpowiedzi
podczas zajęć warsztatowych.
316
pokaz laboratoryjny
Zobacz, jak złoża się trzyma ta jedyna proteina - wykorzystanie peptydu znacznikowego w
jednostopniowym oczyszczaniu ludzkiego białka Hdj3
09:00-15:00
Katedra Biochemii, mgr inż. Donata Figaj, mgr Mirosław Jarząb, mgr Paweł Szczepaniak
III piętro, sala 92
wyłącznie dla liceum
REZERWACJA: [email protected] ; [email protected]
Systemy ekspresji rekombinowanych białek w komórkach bakteryjnych opracowuje się by tanio,
szybko i bezpiecznie produkować duże ilości białka lub enzymu, które można łatwo oczyścić. Celem
spotkania będzie przybliżenie uczestnikom laboratorium najnowszych technologii wykorzystania
peptydów znacznikowych do oczyszczania oraz detekcji rekombinowanych białek. Przeprowadzone
zostanie oczyszczanie produkowanego w komórkach bakteryjnych ludzkiego białka zawierającego
dołączony peptyd znacznikowy. Przebieg reakcji oczyszczania zostanie zademonstrowany przez
zastosowanie techniki elektroforezy poliakrloamidowej, standardowo stosowanej w laboratoriach
biologicznych i medycznych.
375
warsztaty
Gen smakosza
09:00 - 15:00
Katedra Biologii Molekularnej, mgr Marcelina Malinowska, mgr Anna Kloska, mgr Izabela
Gołębiewska
III piętro, sala. 91 i parter, sala 18
wyłącznie dla szkoła podstawowa (kl. 4 - 6), gimnazjum
REZERWACJA: [email protected]
Warsztaty mają na celu zapoznanie uczestników z budową materiału genetycznego, czyli DNA, i rolą
jaką pełni on w naszym organizmie. Ponadto omówimy zależność pomiędzy różnicami w budowie
DNA a tym jaki mamy kolor włosów czy oczu. Postaramy się znaleźć odpowiedź na pytanie dlaczego
każdemu z nas smakuje coś innego i dlaczego niektórzy nie lubią brokułów. Uczestnicy będą mieli
okazję stworzyć model cząsteczki DNA oraz wykonają prosty test mający na celu identyfikację
własnego genu smakosza
376
pokaz
Komórka roślinna - pokaz mikroskopii fluorescencyjnej
09:30- 14:00
Katedra Cytologii i Embriologii Roślin, dr Joanna Świerczyńska
parter, sala 12
REZERWACJA: do 25 maja, +58 523 55 56, [email protected]
Pokaz preparatów mikroskopowych wykonanych z zastosowaniem technik mikroskopii
fluorescencyjnej ukazujących piękno różnorodnych struktur komórki roślinnej
377
prezentacja multimedialna
Kultury in vitro generatywnych (płciowych) części roślin kwiatowych. Jak możemy
wykorzystać badania in vitro w różnych dziedzinach życia?
10:00-10:30
Katedra Cytologii i Embriologii Roślin, mgr Joanna Rojek, mgr Małgorzata Kapusta
parter, sala 18
przede wszystkim dla gimnazjum, liceum, dorośli
REZERWACJA: do 25 maja, +58 523 55 56, [email protected]
Kultury in vitro (tzw. hodowla w szkle) to specyficzny sposób uprawy materiału biologicznego w
warunkach sterylnych. Metodą tą można śledzić wiele procesów życiowych odbywających się
naturalnie (np. rozwój kwiatu, zapylenie, zapłodnienie i powstawanie nasienia) ale też zmieniać ich
przebieg stosując odpowiednie czynniki in vitro. Tak dzieje się np. w kulturach in vitro mikrospor i
niezapłodnionych zalążków. Dzięki metodzie in vitro udaje się zainicjować i śledzić rozwój
niezapłodnionej komórki jajowej i komórki centralnej w struktury normalnie powstające tylko po
zapłodnieniu, a także rozwój mikrospory w zarodek, a nawet roślinę. W pierwszej części wykładu
zostaną przybliżone słuchaczom podstawowe procedury stosowane w roślinnych kulturach in vitro, na
przykładzie kultur niezapylonych zalążni u rzodkiewnika (Arabidospis) oraz kultur in vitro mikrospor
(Gagea lutea). W drugiej części prowadzący przybliży najważniejsze zastosowania badań in vitro nad
rozwojem kwiatu w praktyce.
378
prezentacja multimedialna
Zajrzyj w mikroskop - od świetlnego do elektronowego
09:15-09:45
Katedra Cytologii i Embriologii Roślin, dr Małgorzata Kozieradzka-Kiszkurno
+58 523 63 55
parter, sala 18
przede wszystkim dla gimnazjum
REZERWACJA: do 25 maja, +58 523 55 56, [email protected]
Historia mikroskopu na przestrzeni wieków. Rodzaje mikroskopów i ich zastosowanie w biologii.
Różnice w przygotowywaniu materiału do badań w mikroskopie świetnym i elektronowym. Rodzaje
preparatów mikroskopowych. Przyrządy pomocnicze dla mikroskopów. Rejestracja obrazu
mikroskopowego.
379
pokaz laboratoryjny
Molekularna lupa czyli analiza genetyczna bakterii
09:00-14:00
Katedra Biologii Molekularnej, mgr Monika Maciąg, mgr Lidia Boss
III piętro., sala 91
wyłącznie dla ...liceum
REZERWACJA:do 25 maja, +58 523 63 76, [email protected]
Warsztaty mają na celu zapoznanie z technikami biologii molekularnej. Podczas zajęć uczestnicy
zbadają różnice w budowie różnorodnych bakterii. Ponadto oczyszczą DNA z hodowli bakteryjnej,
następnie wykonają trawienie enzymami restrykcyjnymi, a w celu wizualizacji uzyskanego DNA
przeprowadzą elektroforezę agarozową.
Dzień 28.05.2009 rok – piatek – Imprezy w budynku przy Al. Marszałka
Piłsudskiego 46, w Gdynii
45
09:00-15:00
warsztaty
Przytul karalucha - czyli jak polubić owady
Katedra Zoologii Bezkręgowców, mgr Małgorzata Piotrowicz, dr Elżbieta Sontag
REZERWACJA:do 26 maja w celu ustalenia godziny wykładu, +58 523 66 66, [email protected]
'Przytul karalucha czyli jak polubić owady'. W trakcie wykładu i warsztatów prezentowane będą
niesamowite owady, w tym żywe okazy. Zajęcia ukierunkowane są na przełamanie strachu i niechęci
odczuwanej względem tych zwierząt. Ekspozycja żywych okazów, będzie niepowtarzalną okazją do
przytulenia czy pogłaskania karaczanów, straszyków i innych stawonogów. W trakcie zajęć
planowane jest również 'podglądanie' morfologii i behawioru naszych owadzich rezydentów.
47
warsztaty
Bursztyn bałtycki - odkryjmy wymarły świat
09:00-15:00
Katedra Zoologii Bezkręgowców, dr Elżbieta Sontag, mgr Małgorzata Piotrowicz,
+58 523 66 66
Muzeum Inkluzji w Bursztynie I piętro
Bursztyn bałtycki to kopalna żywica sprzed ponad 40 milionów lat. W pomieszczeniach muzeum a
także podczas pikniku naukowego będzie można poznać historię bursztynu a także dowiedzieć się
jakie znaczenie dla paleoentomologii ma popularny w jubilerstwie bursztyn bałtycki. Prezentowane
będą inkluzje; czyli rośliny i zwierzęta zachowane w bursztynie bałtyckim oraz jego naturalne odmiany
barwne. Będzie można również samemu oszlifować drobne kawałki bursztynu i zobaczyć co się w
nich zachowało. Zapraszamy do przyniesienia własnych bursztynów. W badaniach pod mikroskopem
może się okazać, że kryją w sobie zwierzęta lub rośliny sprzed 40 milionów lat.
SERDECZNIE ZAPRASZAMY !!!!!