prognoza oddziaływania na środowisko studium uwarunkowań i
Transkrypt
prognoza oddziaływania na środowisko studium uwarunkowań i
PR OGN OZA OD D ZIAŁ Y W AN IA N A ŚR OD OW IS KO STU D IU M U W AR U N KOW AŃ I KI ER U N KÓ W ZAGOS P OD AR OW AN IA PR ZES TR ZE N N EGO MI A STA OZOR K ÓW OPRACOWANIE: KANON Grzegorz Chojnacki mgr Agnieszka Samsel mgr inŜ. Małgorzata Kosewska mgr inŜ. Mateusz Wielgat Warszawa 2010 SPIS TREŚCI 1. WIADOMOŚCI OGÓLNE ..................................................................................................... 5 1.1 WSTĘP ........................................................................................................................... 5 1.2 ZAKRES POWIERZCHNIOWY I PRZEDMIOTOWY PROGNOZY ........................................... 5 1.3 METODYKA .................................................................................................................... 6 1.4 MATERIAŁY WEJŚCIOWE ............................................................................................... 7 2. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA NINIEJSZEGO OPRACOWANIA ORAZ SPOSOBY, JAKIE ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU ............................................................................................................. 8 3. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU...................................................... 9 4. INFORMACJE O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ORAZ ODDZIAŁYWANIU NA OBSZARY SIECI NATURA 2000 ...................................... 10 6. STAN I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO REJONU OBJĘTEGO PROJEKTEM STUDIUM ............................................................................................. 11 6.1 POWIETRZE .................................................................................................................. 11 6.2 WODY POWIERZCHNIOWE ........................................................................................... 13 6.3 WODY PODZIEMNE ....................................................................................................... 16 6.4 FAUNA I FLORA ............................................................................................................ 17 6.5 GLEBY .......................................................................................................................... 18 6.7 ISTNIEJĄCE ZAGROśENIA DLA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA ORAZ PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ....................................................................... 19 6.8 OBSZARY I OBIEKTY PRAWNIE CHRONIONE ................................................................. 20 7. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI POSTANOWIEŃ STUDIUM ......................................................................................... 25 8. PODSTAWOWE UWARUNKOWANIA DLA ZAGOSPODAROWANIA TERENU WYNIKAJĄCE Z OPRACOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNEGO ................................................................ 26 Strona 2 9. USTALENIA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA NINIEJSZEGO OPRACOWANIA .... 30 10. PRZEWIDYWANE SKUTKI WPŁYWU USTALEŃ PLANU NA ŚRODOWISKO ........................ 32 10.1 LUDZIE ....................................................................................................................... 32 ZAPISY PROJEKTU STUDIUM: ............................................................................................ 33 SPRZYJAJĄ WIELOKIERUNKOWEMU ROZWOJOWI MIASTA, ................................................ 33 SPRZYJAJĄ PRZEDSIĘBIORCZOŚCI, MOśLIWY BĘDZIE SPADEK BEZROBOCIA W NIEWIELKIEJ SKALI, ............................................................................................... 33 UŁATWIAJĄ REALIZACJĘ INDYWIDUALNYCH INWESTYCJI - ZABUDOWY JEDNORODZINNEJ,33 POZWOLĄ NA POPRAWĘ UKŁADU KOMUNIKACYJNEGO, CO BEZPOŚREDNIO PRZEŁOśY SIĘ NA JAKOŚĆ śYCIA , .................................................................................................. 33 ZACHOWUJĄ NAJWAśNIEJSZE WALORY PRZYRODNICZE MIASTA, CO MOśE BYĆ ZACHĘTĄ DO ZAMIESZKANIA W O ZORKOWIE (ALTERNATYWA DLA ŁODZI ), .......................... 33 WPROWADZAJĄ OCHRONĘ MIESZKAŃCÓW PRZED SKUTKAMI POWODZI , REALIZOWANĄ PRZEZ ZAKAZ ZABUDOWY W STREFIE ZALEWOWEJ BZURY, ................................... 33 SUGERUJĄ ROZWAśENIE POTRZEBY WPROWADZENIA ZAPISÓW DLA TERENÓW WYMAGAJĄCYCH PEWNYCH PRZEKSZTAŁCEŃ, REHABILITACJI, TAKICH JAK : STARE TERENY I OBIEKTY POPRZEMYSŁOWE ORAZ OSIEDLA ZABUDOWY WIELORODZINNEJ WSKAZANE W „STARYM ” MIESZKANIOWE DO HUMANIZACJI. STUDIUM JAKO ZESPOŁY ........................................................................ 33 10.2 FAUNA, FLORA – BIORÓśNORODNOŚĆ ........................................................................ 33 10.3 POWIERZCHNIA ZIEMI ............................................................................................... 35 10.4 KRAJOBRAZ ............................................................................................................... 36 10.5 ŚRODOWISKO WODNO-GRUNTOWE ............................................................................ 38 10.6 ATMOSFERA I KLIMAT AKUSTYCZNY ........................................................................ 39 10.7 WPŁYW NA OBSZARY I OBIEKTY OBJĘTE OCHRONĄ PRAWNĄ .................................... 40 10.8 DOBRA KULTURY I ZABYTKI ....................................................................................... 42 Strona 3 11. ZGODNOŚĆ PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Z INNYMI DOKUMENTAMI KSZTAŁTUJĄCYMI PRZESTRZEŃ GMINY ..................................................................................................................... 42 12. OCENA USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM Z PUNKTU WIDZENIA MOśLIWOŚCI OGRANICZENIA WPŁYWU NA ŚRODOWISKO ............................................................ 53 13. WNIOSKI ......................................................................................................................55 14. STRESZCZENIE ............................................................................................................. 59 Strona 4 1. Wiadomości ogólne 1.1 WSTĘP Zgodnie z obowiązującą ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227), w przypadku prac nad studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, wymaga się przeprowadzenia strategicznej oceny oddziaływania na środowisko. Prognoza oddziaływania na środowisko jest integralną częścią procedury oceny oddziaływania na środowisko. Prognoza pozwala zidentyfikować zagroŜenia dla środowiska jakie mogą powstać w wyniku realizacji ustaleń projektu studium oraz określić działania mające na celu ograniczenie negatywnych skutków środowiskowych. Analiza ustaleń dokumentów planistycznych na etapie ich powstawania jest zgodna z zasadą eliminacji zagroŜeń u źródła, co przynosi pozytywne efekty społeczne, gospodarcze, a przede wszystkim środowiskowe. Zmiany zagospodarowania przestrzeni zazwyczaj odbywają się kosztem środowiska. By to zjawisko ograniczać, powstające dokumenty planistyczne muszą spełniać wymagania z zakresu ochrony środowiska, równocześnie pozwalając na realizację potrzeb społecznogospodarczych. Stąd wynika konieczność wdraŜania koncepcji zrównowaŜonego rozwoju, która na stałe wpisana jest w politykę planistyczną i gospodarczą państwa. Zachowanie przedmiotowej zasady jest gwarantem ochrony cennych zasobów przyrodniczych, tworzących struktury o zasięgu regionalnym i krajowym. 1.2 ZAKRES POWIERZCHNIOWY I PRZEDMIOTOWY PROGNOZY W niniejszej opracowaniu dokonuje się oceny oddziaływania na środowisko ustaleń projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Ozorków. Miasto to połoŜone jest w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, przy drodze krajowej nr A2 łączącej wschód i zachód Polski (Świecko - Poznań - Łódź - Warszawa - Kukuryki). Jego niewielka odległość od Łodzi wraz z dobrym skomunikowaniem predysponuje je do wielokierunkowego rozwoju. Ozorków jest miejscem atrakcyjnym inwestycyjnie, o czym świadczy zagospodarowanie specjalnej strefy ekonomicznej zarządzanej przez Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną S.A. Początki jej wyodrębnienia z przestrzeni miasta sięgają 1996 r., a juŜ w 2001 r. podstrefa Ozorków została na całej swej powierzchni (tj. 32,2 ha) zagospodarowana. Miasto zajmuje powierzchnię 15,47 km2. Posiada dobrze zorganizowany system zbiorowego zaopatrzenia w wodę oparty na wykorzystaniu wód podziemnych - wodociąg komunalny zaopatruje ponad 99% ludności. Woda dla systemu ujmowana jest trzema studniami wierconymi, oprócz tego większe zakłady produkcyjne, takie jak: Okręgowa Spółdzielnia Mleczarska czy Ceramika Tubądzin posiadają własne ujęcia. Sieć kanalizacyjna miasta nie jest wystarczająco rozbudowana - korzysta z niej około 70 % ludności miasta (dane na koniec 2008 r. wg BDR GUS). Istnieje więc konieczność realizacji inwestycji z zakresu kanalizacji sanitarnej i deszczowej. Ścieki trafiają do oczyszczalni poza terenem miasta, w Cedrowie. Odbiornikiem ścieków oczyszczonych oraz wód opadowych jest rzeka Bzura. W rejonie dawnych zakładów „Morfeo” zlokalizowano miejską kotłownię gazową, wyposaŜoną w trzy kotły o mocach 10,5 MW; 9,3 MW; 3,3 MW. Długość sieci cieplnej wynosi 13,8 km, a głównym odbiorcą ciepła jest budownictwo mieszkaniowe wielorodzinne. Zdecydowana większość obiektów Strona 5 zabudowy jednorodzinnej posiada własne kotłownie i paleniska. Zaopatrzenie miasta w gaz odbywa się poprzez rurociąg wysokiego ciśnienia o średnicy 300 mm, pracujący w systemie krajowej sieci przesyłowej, przebiegający przez północno-wschodnie tereny Ozorkowa. System gazowy jest w trakcie budowy, a obecny stopień gazyfikacji jest niezadowalający (długość sieci sięga nieco ponad 15 km). Przez północno-wschodnie obrzeŜa miasta przebiega linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia 110 kV relacji Łęczyca - Zgierz, na ul. Młynarskiej zlokalizowana jest Rozdzielnia Ozorków 110/15 kV. DuŜa część sieci elektroenergetycznej jest skablowana. Dla potrzeb rozbudowy przemysłu wymagane będzie jej rozbudowanie na terenie samego Ozorkowa jak i jego okolic. Ozorków jest dobrze skomunikowany z Łodzią m.in. poprzez linię tramwajową. Powiązanie komunikacyjne zapewnia takŜe komunikacja o charakterze międzygminnym. Kilka firm świadczy usługi w zakresie transportu na trasie Ozorków - Łódź – Ozorków. Komunikacja ta ze względu na częstotliwość kursowania oraz duŜą ilość przystanków spełnia takŜe rolę komunikacji miejskiej. 1.3 METODYKA Szkielet metodyki prognozy narzucony jest przez ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko. Zgodnie z nią dokonuje się oceny wpływu ustaleń Studium na środowisko i jego poszczególne komponenty. Przyjmuje się przy tym, Ŝe przyjęte zapisy zostaną w pełni zrealizowane. Oznacza to wariant zaistnienia maksymalnych oddziaływań powstałych na skutek realizacji Studium - tych negatywnych i pozytywnych, a takŜe wdroŜenie wszystkich ustaleń dotyczących ochrony środowiska. Analiza oddziaływań na poszczególne elementy środowiska jest najwaŜniejszym etapem prognozy. Ocenę moŜliwości wystąpienia danych skutków wykonuje się na podstawie porównania aktualnego stanu środowiska oraz planowanych zmian w jego zagospodarowaniu. Studium jednak określa generalnie politykę przestrzenną miasta i często podaje dość ogólne wytyczne, co wymaga krytycznego podejścia przy analizie dokumentu i przyjęcia wariantów najbardziej niekorzystnych dla poszczególnych komponentów środowiska. PoniŜej przedstawiono uproszczony schemat prac przyjętych przy realizacji niniejszego opracowania: Charakterystyka środowiska Stan środowiska i jego funkcjonowanie Zdefiniowanie problemów ochrony środowiska Zmiany w środowisku w przypadku braku realizacji ustaleń studium Ustalenie skutków realizacji studium w odniesieniu do poszczególnych komponentów środowiska Skutki pozytywne Skutki negatywne Działania zmniejszające negatywne oddziaływania WNIOSKI DO STUDIUM Strona 6 Końcowym etapem opracowania jest sformułowanie wniosków i ustalenie ewentualnych zmian, których wprowadzenie do projektu studium moŜe skutkować zmniejszeniem presji. 1.4 MATERIAŁY WEJŚCIOWE Prognoza oddziaływania na środowisko wymaga rozpoznania analizowanego obszaru pod względem istniejących form zagospodarowania, stanu środowiska oraz presji środowiskowych. W związku z tym odbyto wizje terenowe oraz wykorzystano dane zawarte w opracowaniu ekofizjograficznym. Dodatkową pomocą słuŜyły równieŜ następujące materiały: • Opracowanie ekofizjograficzne dla miasta Ozorków, Pracownia urbanistyki i architektury Kanon Grzegorz Chojnacki, Warszawa 2010 r., • Program ochrony środowiska dla Miasta Ozorków na lata 2009 - 2012 z perspektywą do roku 2016, 2008 rok, Biuro Projektów Ochrony Środowiska ATMO-ex Sp. z o.o., październik 2009 r.; • Program ochrony środowiska dla gminy Ozorków na lata 2008 -2011 z perspektywą na lata 2012 2015, Ekoprowfil, 2008 r.; • Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków, lipiec 2001 r.; • Uproszczony plan urządzenia lasu – Las Komunalny Miasta Ozorków na okres 1.01.2004 31.12.2013 r., mgr inŜ. Andrzej Radzimski, 2003 r.; • Plan gospodarki odpadami dla Gminy Miasta Ozorków na lata 2009-2012 z perspektywą do 2016 roku, Biuro Projektów Ochrony Środowiska ATMO-ex Sp. z o.o., październik 2008 r.; • Powiatowy program ochrony środowiska dla powiatu zgierskiego wraz z powiatowym planem gospodarki odpadami dla powiatu zgierskiego na okres od 2004 r. do 2007 r. z perspektywicznymi działaniami do 2011 r., Biuro Projektów Ochrony Środowiska ATMO-ex Sp. z o.o., 2004 r.; • Zintegrowany plan rozwoju lokalnego gminy miasta Ozorkowa na lata 2007 – 2015, 2009 r.; • Informacja o stanie środowiska na obszarze powiatu zgierskiego, WIOŚ w Łodzi, 2009 r.; • Oficjalna strona miasta Ozorków: http://ozorkow.info.pl/; • Plan gospodarki odpadami dla Gminy Ozorków na lata 2008-2011 z perspektywą do 2015 roku, Ekoprofil, listopad 2008 r.; • Program usuwania wyrobów zawierających azbest z terenu miasta Ozorków pow. zgierski woj. łódzkie na lata 2010 - 2013 (z uwzględnieniem perspektywy do 2032), Adler Consulting, 2009 r.; • Energia geotermalna w województwie łódzkim, Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego, 2008 r.; • Mapa geologiczno-gospodarcza Polski, Arkusz-Zgierz (590), mapa i opis, PIG, 1997 rok. • Bank Danych Regionalnych (BDR) GUS,: http://www.stat.gov.pl; • Europejska Sieć Ekologiczna Natura 2000: http://natura2000.gdos.gov.pl; • Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2008 roku, Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi oraz jego delegatury w Piotrkowie Tryb., Sieradzu i Skierniewicach • Opracowanie ekofizjograficzne do planu zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego, Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego, marzec 2008 r.; • Program ochrony środowiska województwa łódzkiego na lata 2008 - 2011 z perspektywą na lata 2012 – 2015, Biuro Planowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego, grudzień 2007 r.; Strona 7 • Wojewódzki Program Małej Retencji dla województwa łódzkiego – synteza, Biuro Studiów i Projektów Gospodarki Wodnej Rolnictwa „Bipromel” sp. z o.o., 2005 r.; • Wojewódzki Program Ochrony i Rozwoju Zasobów Wodnych dla województwa łódzkiego, Biuro Projektów Wodnych Melioracji i InŜynierii Środowiska BIPROWODMEL Sp. z o.o., 2005 r.; 2. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA NINIEJSZEGO OPRACOWANIA ORAZ SPOSOBY, JAKIE ZOSTAŁY UWZGLĘDNIONE PODCZAS OPRACOWYWANIA DOKUMENTU Ochrona środowiska na szczeblu międzynarodowym i wspólnotowym realizowana jest w Polsce między innymi poprzez odpowiednie akty prawne. Za jeden z najwaŜniejszych naleŜy uznać juŜ wielokrotnie wspominaną ustawę o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko, na podstawie której sporządzona została niniejsza prognoza. Ustawa ta jest częściowo wynikiem wcześniejszych ustaleń na szczeblu międzynarodowym. JuŜ Konwencja o RóŜnorodności Biologicznej sporządzona w czerwcu 1992 r. w Rio de Janeiro, w Artykule 14 wprowadza odpowiednie procedury wymagające wykonania oceny oddziaływania na środowisko projektów, mogących mieć znaczenie dla róŜnorodności biologicznej. Obecnie w planowaniu przestrzennym coraz większej wagi nabiera aspekt ekologiczny, co zostało ujęte w Polityce Ekologicznej Państwa w latach 2009-2012 z perspektywą do roku 2016. Według niej projektowany dokument powinien kształtować ład przestrzenny, rozumiany jako sposób kształtowania przestrzeni tworzący harmonijną całość. Nie moŜna równieŜ zapominać o zasadzie zrównowaŜonego rozwoju, o której mówi Konstytucja RP w art. 5 - „Rzeczpospolita Polska (...) zapewnia ochronę środowiska, kierując się zasadą zrównowaŜonego rozwoju”. Generalnie zasada ta powinna przejawiać się zagospodarowaniem jednocześnie chroniącym zasoby środowiska oraz zapewniającym rozwój społeczno-gospodarczy danego obszaru. RównieŜ w Koncepcji przestrzennego zagospodarowania kraju nacisk połoŜony jest na ideę zrównowaŜonego rozwoju, definiowaną tu jako integracja działań społecznych i gospodarczych w układach przestrzennych, w nawiązaniu do ich naturalnych predyspozycji, z zachowaniem trwałości podstawowych procesów przyrodniczych i związanych z nimi stanami równowagi ekologicznej w celu zaspokajania potrzeb bieŜącego pokolenia oraz gwarantowania tego zaspokajania przyszłym pokoleniom. „Koncepcja przestrzennego zagospodarowania kraju przyjmuje takie rozumienie przyrody, które polega na stopniowym ograniczaniu tempa tworzenia nowych obszarów chronionych oraz upowszechnianiu rozwoju form ochrony przyrody, związanych z uŜytkowaniem terenu zgodnym z celami ekologicznymi, uwzględniających róŜne formy własności ziemi i róŜne metody zarządzania”. Analizowane „Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków” określa politykę przestrzenną, w tym lokalne zasady zagospodarowania przestrzennego, stanowiąc przez to jedno z podstawowych narzędzi, dzięki, którym gmina moŜe kształtować ład przestrzenny i realizować zasadę zrównowaŜonego rozwoju. NajwaŜniejszymi ustaleniami w zakresie ochrony środowiska na szczeblu państw członkowskich są dyrektywy, wśród których naleŜy wymienić: Strona 8 • dyrektywę Rady 79/40/EWG z dnia 2 kwietnia 1979 r. w sprawie ochrony dzikich ptaków ze zmianami (Dyrektywa Ptasia); • dyrektywę Rady 92/43/EWG z dnia 21 maja 1992 r. w sprawie ochrony siedlisk przyrodniczych oraz dzikiej fauny i flory (Dyrektywa Siedliskowa). Dyrektywy te są podstawą tworzenia sieci Natura 2000, której celem jest zachowanie zagroŜonych w skali Europy siedlisk przyrodniczych oraz gatunków roślin i zwierząt. Ustalenia zawarte w studium muszą uwzględniać cele ochronne, dla których powołano istniejące i projektowane obszary Natura 2000. Oprócz ww. aktów prawnych na uwagę zasługują takŜe: • dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady nr 2001/42/WE z 27 czerwca 2001 r. w sprawie oceny wpływu niektórych planów i programów na środowisko; • dyrektywa Rady nr 85/337/EWG z 27 czerwca 1985 r. w sprawie oceny skutków wywieranych przez niektóre przedsięwzięcia publiczne i prywatne na środowisko naturalne. Opis ewentualnego wpływu ocenianego dokumentu planistycznego na obszary „naturowe” oraz na wszystkie elementy środowiska miasta i jego otoczenia znajdzie się w dalszej części prognozy. W tym miejscu naleŜy zaznaczyć, Ŝe przyjęte w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Ozorków rozwiązania generalnie realizują nadrzędną zasadę zrównowaŜonego rozwoju. W opracowaniu ekofizjograficznym wskazano, iŜ miasto posiada duŜy potencjał w zakresie kształtowania struktury miejskiej i przyrodniczej w sposób nie zagraŜający zasobom środowiska i jego funkcjonowaniu. Projekt Studium zachowuje cenne struktury przyrodnicze stanowiące integralną część ponadlokalnego systemu przyrodniczego. Wskazano w nim obszary cenne z przyrodniczego punktu widzenia, dla których określono warunki zagospodarowania oraz wyraźnie wyodrębniono tereny aktywności gospodarczej, gdzie moŜliwy jest rozwój funkcji usługowych i przemysłowych. Za tereny o szczególnych wartościach przyrodniczych, ochronione częściowo zapisami Studium, uznano między innymi północno-zachodni fragment miasta połoŜony w niewielkiej odległości od obszaru Natura 2000 „Słone Łąki w Pełczyskach PLH100029”. 3. PROPOZYCJE DOTYCZĄCE PRZEWIDYWANYCH METOD ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Analiza skutków realizacji postanowień Studium moŜe być wykonywana w ramach oceny aktualności studium i planów zagospodarowania, sporządzanych przez Burmistrza Miasta Ozorkowa. Obowiązek wykonywania takiej analiz co najmniej raz w czasie trwania kadencji Rady Miasta, wynika z ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym (Dz. U. z 2003 r. Nr 80, poz. 717). Trzeba przy tym zauwaŜyć, Ŝe samo Studium jest dokumentem wyznaczającym kierunki zagospodarowania, a dopiero miejscowe plany zagospodarowania są narzędziem je realizującym. W związku z tym analiza aktualności studium przebiega jednocześnie z analizą aktualności planów, przy czym naleŜy tu zwrócić szczególną uwagę na realizację zadań z zakresu infrastruktury technicznej, szczególnie sieci kanalizacyjnej, której rozbudowa przyczynia się do polepszania stanu środowiska wodno-gruntowego oraz innych ustalonych zasad dotyczących bezpośrednio lub pośrednio ochrony środowiska. Największą uwagę naleŜy przy tym poświęcić terenom najaktywniejszym biologicznie i ich otoczeniu, tj.: obszarom Strona 9 łąk, lasów, zadrzewień, dolin rzecznych i stawów, starych parków i skwerów miejskich, które stanowią o potencjale biologicznym Ozorkowa. Proponuję się aby w trakcie oceniania aktualności studium dokonano równocześnie analizy stanu i zachowania głównych struktur przyrodniczych. Dodatkowym instrumentem analizy skutków realizacji projektowanego dokumentu jest monitoring środowiska prowadzony przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. Organ ten wykonuje zadania wynikające z Państwowego Programu Monitoringu Środowiska. Wyniki oceny stanu środowiska wykonywane przez WIOŚ mogą być jedną z metod analizy skutków zachodzących w przestrzeni miasta i gminy, obrazującą zmiany parametrów jakościowych stanu wód, powietrza, gleb, fauny, flory itp. 4. INFORMACJE O MOśLIWYM TRANSGRANICZNYM ODDZIAŁYWANIU NA ŚRODOWISKO ORAZ ODDZIAŁYWANIU NA OBSZARY SIECI NATURA 2000 W samym mieście nie ma wyznaczonych obszarów naleŜących do sieci Natura 2000, a najbliŜszymi w stosunku do Ozorkowa są: • projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk Słone Łąki w Pełczyskach PLH100029 – mozaika łąk oraz pól uprawnych, wśród których znajdują się niewielkie obszarowo solniska, oddalony od północno zachodnich granic miasta o ponad 300 m; • obszar o znaczeniu wspólnotowym Dąbrowa Grotnicka PLH100001 – fragment lasu sosnowodębowego połoŜony wewnątrz duŜego kompleksu o charakterze dąbrowy świetlistej, wiek drzewostanu sięga tu 120 lat, oddalony od południowo wschodnich granic miasta o ponad 800 m; oraz połoŜone znacznie dalej: • projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk Buczyna Janinowska PLH100017 – naturalne stanowisko buka, na części obszaru jednogatunkowy drzewostan bukowy w wieku około 190 lat oraz cenne pod względem przyrodniczym źródliska; • projektowany specjalny obszar ochrony siedlisk Grądy nad Lindą PLH100022 – obszar bardzo zróŜnicowany geomorfologicznie, przy korytach cieków zachowały się tu fitocenozy łęgów i olsów źródliskowych, na najwyŜszych wzniesieniach bory sosnowo-dębowe, w granicach znajduje się takŜe zabagniony obszar wysiękowy porośnięty przez zapust z olszą czarną - inicjalne stadium olsu oraz fitocenozy nieleśne z elementami torfowisk niskich i szuwarów. Ze względu na połoŜenie Ozorkowa oraz zaproponowane formy zagospodarowania i kierunki rozwoju nie prognozuje się zaistnienia znaczących oddziaływań negatywnych o zasięgu transgranicznym oraz w kierunku obszarów Natura 2000. Rozwiązania przestrzenne określone w Studium nie powinny wpłynąć negatywnie na cele ochronny istniejących i projektowanych obszarów „naturowych”, ich strukturę, funkcje ekologiczne, zachowanie gatunków. NaleŜy tu zaznaczyć, Ŝe Studium określa politykę przestrzenną miasta nie podając szczegółowych rozwiązań. Ze względu na brak moŜliwości całkowitego wykluczenia zaistnienia na dalszych etapach planowania, czy przy realizacji konkretnych inwestycji duŜych, negatywnych presji na środowisko, w tym na obszary sieci Natury 2000, osobnej procedurze oceny poddaje się plany miejscowe i przedsięwzięcia mogące znacząco oddziaływać na środowisko. Dodatkowo trzeba brać pod uwagę, Ŝe analizowany projekt Studium ma w znacznej mierze charakter porządkujący tj. duŜą część terenów juŜ obecnie uŜytkuje się w zasadzie zgodnie z zapisami dokumentu. Istotnym jego ustaleniem jest teŜ wskazanie terenów Strona 10 o szczególnych wartościach przyrodniczych w północno-zachodniej części miasta. Stworzono w ten sposób strefę buforową - otulinę Słonych Łąk w Pełczyskach, zabezpieczoną przed zbyt intensywnym zagospodarowaniem mogącym mieć wpływ na obszar „naturowy”. 6. STAN I FUNKCJONOWANIE ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO REJONU OBJĘTEGO PROJEKTEM STUDIUM Na stan środowiska przyrodniczego ma wpływ wiele czynników o oddziaływaniach bardzo zróŜnicowanych pod względem czasu trwania, okresu występowania i nasilenia. W wypadku obszaru opracowania, czynniki naturalne moŜna w zasadzie pominąć i przyjąć, Ŝe generalnie stan środowiska przyrodniczego kształtuje tu działalność człowieka, w tym głównie: presja inwestycyjna, emisja zanieczyszczeń, rolnictwo. Do innych czynników, związanych pośrednio lub bezpośrednio ze stanem i ochroną środowiska, naleŜą gospodarka: wodno-ściekowa, odpadami, energetyczna (cieplna) oraz uciąŜliwości komunikacyjne (hałas, zanieczyszczenie powietrza, wód i gruntów). Bardzo waŜne jest teŜ odpowiednie gospodarowanie zasobami przyrodniczymi, kształtowanie środowiska i zjawisko lokalnej dewastacja środowiska. Zmiany w ekosystemach powodowane były działalnością człowieka, która przyczyniła się do przekształcenia środowiska abiotycznego oraz wpływała na faunę i florę. Kolejno pojawiające się zabudowania i zmiany uŜytkowania gruntów doprowadziły do ograniczenia areałów biologicznie aktywnych. Obecnie, stan środowiska wynika bezpośrednio z działalności człowieka. Szczególnym zagroŜeniem jest rozproszona zabudowa. Kosztem otwartych przestrzeni powiązanych ekologicznie powstają nowe inwestycje, a więc nowe bariery migracyjne, potencjalne źródła zanieczyszczeń powietrza, wód i gruntu. Projektowany dokument planistyczny porządkuje przestrzeń z zachowaniem istniejących powiązań przyrodniczych, co jest kluczowe dla utrzymania dobrego stanu środowiska i równowagi ekologicznej. 6.1 POWIETRZE Ocena jakości powietrza dokonywana jest przez Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska. W ramach monitoringu wykonuje się, analizuje oraz gromadzi dane dotyczące pomiarów stęŜeń wybranych zanieczyszczeń powietrza, w wydzielonych strefach województwa. PołoŜenie miasta w pobliŜu Łódzkiej Aglomeracji Miejskiej jest w aspekcie jakości powietrza niekorzystne, bo obok typowych grup źródeł emisji (punktowych, komunikacyjnych oraz emisji niskiej z obszarów zwartej zabudowy), na jego stan wpływ ma równieŜ transgraniczne przemieszczanie zanieczyszczeń znad Łodzi. W powiecie zgierskim nie obserwuje się wyraźnego trendu spadkowego emisji głównych zanieczyszczeń, za to rozpatrując okres ostatnich kilku lat da się zauwaŜyć ich duŜe wahania. PrzewaŜa emisja energetyczna, która stanowi koło 90% emisji punktowej. DuŜym, znaczącym zakładem, leŜącym blisko miasta Ozorków, jest teŜ Cukrownia „Leśmierz” S.A. w Leśmierzu. PoniŜej zestawiono ilość najwaŜniejszych zanieczyszczeń, pochodzących ze źródeł punktowych, wprowadzonych do atmosfery w powiecie zgierskim w 2007 roku: Rodzaj zanieczyszczenia wielkość zanieczyszczenia w Mg dwutlenek siarki tlenek węgla dwutlenek azotu pył 699 572 267 345 Strona 11 Emisja liniowa ze środków transportu równieŜ ma istotny wpływ na jakość powietrza. Jest ona szczególnie istotna ze względu na niskość swojego źródła, co moŜe prowadzić do powstawania wysokich stęŜeń w strefie przebywania ludzi. Wśród głównych zanieczyszczeń emitowanych przez pojazdy największy udział mają: tlenek węgla (około 43,1%,) dwutlenek azotu (ok. 38,5%), pył PM10 (ok. 15,1%). W mniejszym stopniu są to substancje o znacznym szkodliwym działaniu: dwutlenek siarki (ok. 3,0%), węglowodory aromatyczne (0,31%) i ołów (0,01%). Substancje emitowane z silników pojazdów oddziaływają na stan czystości powietrza szczególnie w najbliŜszym otoczeniu dróg, ich wpływ maleje wraz z odległością. PoniŜej podano sumaryczną wielkość emisji rocznej zanieczyszczeń do powietrza ze źródeł liniowych w powiecie zgierskim w 2008 roku: Rodzaj zanieczyszczenia wielkość zanieczyszczenia w Mg CO NO2 PM10 SO2 C6H6 Pb 813,81 727,47 285,62 57,42 5,77 0,095 Kolejnym źródłem zanieczyszczeń są niskie emitory odprowadzające gazowe produkty spalania z palenisk domowych i lokalnych kotłowni węglowych. Ten rodzaj emisji ma w sezonie grzewczym największy negatywny wpływ na stan powietrza w obszarach zabudowanych. Dane o jej wielkości szacuje się na podstawie informacji o powierzchni ogrzewanej, rodzaju paliw uŜywanych w systemach grzewczych, planów zaopatrzenia w ciepło, studiów zagospodarowania przestrzennego oraz liczby ludzi zameldowanych na danym obszarze. W powiecie zgierskim największy strumień masowy emisji stanowi pył zawieszony PM10, którego udział stanowi około 42,8%, nieco mniej przypada na tlenek węgla 30,3%, dwutlenek siarki - 17,5% oraz dwutlenek azotu - 9,5%. Najbardziej znacząca emisja w powiecie następuje między innymi na terenie miasta Ozorkowa. PoniŜej zestawiono wielkość szacowanej emisji powierzchniowej zanieczyszczeń w powiecie zgierskim w 2008 roku. Rodzaj zanieczyszczenia SO2 NO2 CO PM10 wielkość zanieczyszczenia w Mg 824,5 449,3 1428,1 2018,22 Rys. Emisja równowaŜna ze źródeł powierzchniowych w powiecie zgierskim. Strona 12 W ramach wojewódzkiego monitoringu systemu oceny jakości powietrza w wydzielonych strefach województwa dokonuje się oceny poziomów substancji ze względu na ochronę zdrowia ludzi oraz ochronę roślin. Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 6 marca 2008 r. w sprawie stref, w których dokonuje się oceny jakości powietrza (Dz.U. Nr 52, poz. 310) Ozorków znajduje się w strefie łęczycko-zgierskiej. Kryteriami do oceny rocznej są wartości dopuszczalne, docelowe oraz celu długoterminowego, określone w rozporządzeniu Ministra Środowiska z dnia 3 marca 2008 r. w sprawie poziomów niektórych substancji w powietrzu (Dz. U. Nr 47, poz. 281). Dla potrzeb klasyfikacji, w zaleŜności od analizy stęŜeń w danej strefie wydzielono: • klasę C – stęŜenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne powiększone o margines tolerancji, a w przypadku gdy margines tolerancji nie jest określony – poziomy dopuszczalne, docelowe, poziomy celów długoterminowych, • klasę B – stęŜenia zanieczyszczeń na terenie strefy przekraczają poziomy dopuszczalne lecz nie przekraczają poziomów dopuszczalnych powiększonych o margines tolerancji, • klasę A – stęŜenia zanieczyszczeń na terenie danej strefy nie przekraczają poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów celów długoterminowych. W zaleŜności od uzyskanych wyników dla kaŜdej ze stref podejmuje się odpowiednie działania w celu poprawy stanu. W województwie łódzkim została określona konieczność realizacji programu ochrony powietrza ze względu na ochronę zdrowia dla trzech parametrów: pyłu zawieszonego PM10, benzo(a)piren w pyle PM10 oraz dla ozonu. Ze względu na przekroczenie rocznej wartości pyłu zawieszonego PM10 w 2008 roku wyznaczono do działań naprawczych tylko strefę piotrkowsko – radomszczańską. Ze względu na ochronę zdrowia cały obszar województwa został zaliczony do klasy C. Stwierdzono przekroczenia celu długoterminowego dla wskaźnika AOT40 na wszystkich stanowiskach pomiaru stęŜenia ozonu w województwie. Tab. Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej – kryterium ochrony roślin Strefa łęczycko-zgierska Tab. SO2 NOx O3 A A - Wynikowe klasy stref dla poszczególnych zanieczyszczeń uzyskane w ocenie rocznej – kryterium ochrony zdrowia Strefa łęczycko-zgierska SO2 NO2 CO C6H6 PM10 Pb As Ni Cd B(a)P O3 A A A A A A A A A A A Z wyŜej przedstawionych tabel wynika, iŜ pomimo ogólnie złego stanu powietrza województwa łódzkiego strefa, w której leŜy Ozorków naleŜy do klasy A - stęŜenia zanieczyszczeń na nie przekraczają poziomów dopuszczalnych, poziomów docelowych, poziomów celów długoterminowych. NaleŜy mieć na uwadze fakt, iŜ stan faktyczny stan powietrza w granicy miasta odbiega od średniego w strefie ze względu na występujące emisje. 6.2 WODY POWIERZCHNIOWE Wojewódzki Inspektorat Ochrony Środowiska w Łodzi, w 2008 roku prowadził badania jakości wód rzek na terenie powiatu zgierskiego. NajwaŜniejszym ciekiem w powiecie i Ozorkowie jest rzeka Bzura, na której do badań wytypowano dwa profile pomiarowe. Badania wód wykonywane były w dwu częściowo pokrywających się i uzupełniających sieciach monitoringowych: Strona 13 • monitoringu operacyjnego – prowadzonego w celu ustalenia jednolitych części wód, które są zagroŜone nieosiągnięciem dobrego stanu do roku 2015, • monitoringu wód przeznaczonych do bytowania ryb karpiowatych w warunkach naturalnych. Podstawą do oceny stanu zanieczyszczenia wód były wyniki comiesięcznych badań wskaźników fizyczno-chemicznych i biologicznych. Ocenę jakości wód wykonano w oparciu o następujące rozporządzenia wykonawcze do ustawy Prawo Wodne: • • rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 11 lutego 2004 r. w sprawie klasyfikacji dla prezentowania stanu wód powierzchniowych i podziemnych, sposobu prowadzenia monitoringu oraz sposobu interpretacji wyników i prezentacji stanu tych wód (Dz. U. nr 32, poz. 284). Rozporządzenie to juŜ nie obowiązuje, ale nadal jest stosowane do bieŜących i wstępnych ocen stanu wód powierzchniowych. Według niego wyróŜnia się pięć klas czystości wody: − klasa I – bardzo dobrej jakości, − − klasa II – dobrej jakości, klasa III – zadowalającej jakości, − klasa IV – niezadowalającej jakości, − klasa V – złej jakości; rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 4 października 2002 r. w sprawie wymagań, jakim powinny odpowiadać wody śródlądowe będące środowiskiem Ŝycia ryb w warunkach naturalnych (Dz.U. Nr 176, poz.1455), tzw. ocena rybna. Ocenę uzyskuje się przez porównanie pomierzonego parametru z jego wielkością dopuszczalną w danej klasie i obliczenie procentu wyników, nie przekraczających normy. Wynikiem oceny jest klasa, w której mieści się odpowiedni procent pomierzonych wartości. Wyniki klasyfikacji podaje się w postaci: − „Łososiowate” - oznacza wodę odpowiednią do Ŝycia ryb naleŜących do łososiowatych, − − „Karpiowate” - oznacza wodę odpowiednią do Ŝycia ryb naleŜących do grupy karpiowatych, „non” - oznacza wodę nienadającą się do bytowania ryb łososiowatych czy teŜ karpiowatych. PoniŜej przedstawiono profile pomiarowo - kontrolne monitoringu wód powierzchniowych powiatu zgierskiego w 2008 r. (Informacje o stanie środowiska na obszarze powiatu zgierskiego, WIOŚ w Łodzi) Nazwa rzeki Km rzeki Lokalizacja punktu Nr ppk Monitoring operacyjny Monitoring rybny Bzura Bzura 152,3 129,0 Aniołów Ozorków B1 B2 x x x x Strona 14 Przepływająca przez Ozorków Bzura spełnia normy V klasy czystości, czyli wód złej jakości. Przyczyną tego jest prawdopodobnie odprowadzanie do rzeki oczyszczonych ścieków komunalnych i przemysłowych ze Zgierza. Odnotowano wysokie stęŜenia parametrów tlenowych (OWO), biogennych (NKjeldahla, PO4) oraz zanieczyszczenia sanitarne. Jakość wód Bzury utrzymuje się na stałym poziomie. RównieŜ ocena przydatności rzeki pod kątem bytowania i migracji ryb wykazała, Ŝe nie spełnia wymaganych warunków. Przyczyną takiego stanu są na terenie powiatu zbyt wysokie stęŜenia wskaźników tlenowych (BZT5) oraz biogenów (azotynów oraz fosforu ogólnego). Ponadto w niektórych profilach odnotowano niedobór tlenu rozpuszczonego lub nadmiar azotu amonowego. Tab. Jakość wód w profilu Ozorków w 2008 r., rzeka Bzura 129,0 km. Parametr temp. wody Zawiesina ogólna Odczyn Tlen rozp. BZT5 Ogólny węgiel org. Amoniak Azotan Kjeldahla Azotany Azotyny Azot ogólny Jednostka C mg/l 0 mg O2/l mg O2/l mg C/l mg NH4/l mg N/l mg NO3/l mg NO2/l mg N/l Wynik 17,6 18,91 7,5-8 8,016 5,192 22,89 0,535 4,903 24,692 0,156 9,802 Stwierdzona klasa I II I I III V II V III III III Strona 15 Parametr Fosforany Fosfor ogólny Przewodnictwo elektrolityczne Substancje rozp. og. Cynk Miedź Chlorofil „a” Liczba bakterii coli fek. Ogólna liczba bakterii coli Tab. Jednostka mg PO4/l mg P/l uS/cm mg/l mg Zn/l mg Cu/l ug/l n/100 ml n/100 ml Wynik 0,64 0,38 826 549 0,128 0,0155 24,86 6200 148200 Stwierdzona klasa III II II III I I II IV V Wykaz wskaźników decydujących o klasyfikacji rzek na terenie powiatu zgierskiego w 2008 r., rzeka Bzura 129,0 km. Wskaźnik decydujący o klasie czystości OWO Azot Kjeldahla Og. lb. b. coli StęŜenie Stwierdzona klasa czystości Nazwa ppkt Nr ppkt Bzura Ozorków B2 Tab. Ocena jakości rzek pod kątem przydatności wód do bytowania ryb w warunkach naturalnych w 2008 r., rzeka Bzura 129,0 km. Rzeka Jednostka mg C/l mg N/l n/100 ml min. 6,7 2,06 2400 max. 34,5 5,0 240000 średnie 11,95 3,16 41550 V Parametr Jednostka Stwierdzona klasa 1/m-c Wymagane temp. wody Zawiesina ogólna Odczyn Tlen rozp. BZT5 Azot amonowy Niezjon. amoniak Azotyny Fosfor ogólny Clor całk. poz. Cynk niesączony Miedź 0 Łososiowate Łososiowate Łososiowate Łososiowate Karpiowate Łososiowate non non non Łososiowate Tak Tak Tak Tak Tak Tak Nie Tak Tak Nie 95% średnia 95% 50%, 100% 95% 95% 100% 95% 95% 100% 6.3 C mg/l mg O2/l mg O2/l mg N/l mg NH3/l mg NO2/l mg PO4/l mg HOCl/l mg Zn/l mg Cu/l WODY PODZIEMNE Ocenę jakości wód podziemnych wykonuje się w oparciu rozporządzenie Ministra Środowiska z dn. 23 lipca 2008 r. w sprawie kryteriów i sposobu oceny stanu wód podziemnych, (Dz. U. nr 143, poz. 896), które wprowadziło pięć klas czystości wód: klasa I – bardzo dobrej jakości, klasa II – dobrej jakości, klasa III – zadowalającej jakości, klasa IV – niezadowalającej jakości, klasa V – złej jakości. W 2008 roku w powiecie zgierskim monitorowano jakość wód podziemnych w 9 punktach pomiarowo-kontrolnych reprezentujących róŜne poziomy geologiczne. Strona 16 Rys. Rozmieszczenie punktów monitoringu regionalnego wód podziemnych Tab. Klasyfikacja jakości wód podziemnych w Ozorkowie (punkt nr 147, wody wgłębne z poziomu kredowego - Cr2, zlokalizowane w obrębie GZWP nr 401, w JCWPd nr 80). rok 2008 2009 klasa czystości II II 6.4 wskaźniki decydujące o klasie temperatura – 14,8 ºC, tlen rozpuszczony – 0,6mg/l, Ŝelazo – 0,233 mg/l temperatura – 12,7ºC, mangan Mn – 0,108 mg/l, Ŝelazo – 2,2 mg/l FAUNA I FLORA Ze względu intensywne uŜytkowanie opisywanych terenów, w mieście przewaŜa roślinność o składzie gatunkowym i strukturze znacznie zmienionej przez człowieka. Nie rozpoznano i nie wskazano tu większych powierzchni zajmowanych przez zbiorowiska naturalne czy, półnaturalne wykazujące znaczną wartości w skali regionalnej. Pomimo tego w mieście moŜna wyróŜnić tereny cenne przyrodniczo. DuŜym walorem Ozorkowa jest widoczny udział w drzewostanie centrum starych, pięknych drzew oraz sporej ilości alei i szpalerów towarzyszących ulicom. Na terenach zurbanizowanych przewaŜa roślinność towarzysząca zabudowie mieszkaniowo-usługowej, przemysłowej oraz terenom komunikacji. Udział zieleni w obrębie starszej części miasta jest generalnie dość znaczny, co kontrastuje z terenami współczesnej zabudowy przemysłowej oraz towarzyszącym im osiedlom wielorodzinnym. Ze względu na swoje funkcje przyrodnicze najcenniejsze w Ozorkowie tereny to: • tereny otwarte - roślinność nadrzeczna, łąki towarzyszące ciekom wodnym, w tym obszar określany jako łąki storczykowe na południu miasta oraz leŜące w północno-zachodniej części tereny buforowe dla zbiorowisk słonorośli (Natura2000-Słone Łąki w Pełczyskach). Tereny przedmiotowe są niezwykle istotne dla zachowania powiązań ekologicznych. Zadrzewienia śródpolne, doliny cieków i zbiorniki wodne stanowią o potencjale biologicznym Ozorkowa. Szczególnie cenna jest dolina Bzury - trzon systemu przyrodniczego. Na odcinku miejskim rzeka została uregulowana i prowadzone są zabiegi zapewniające droŜność koryta, co zakłóca nieco funkcjonowanie ekosystemu. Działania te jednak wynikają z konieczności ochrony przed zalaniem przyległych Strona 17 terenów. WaŜnym elementem struktury przyrodniczej są zbiorniki wodne zlokalizowane niemal w centrum miasta. • tereny starych parków, skwerów miejskich oraz cmentarza ewangelicko-augsburskiego –tereny częściowo o charakterze leśnym. Odznaczają się udziałem drzew wiekowych i dziuplastych. Stanowią swoiste enklawy przyrodnicze wkomponowane w przestrzeń zurbanizowaną, nadają miastu niepowtarzalny charakter. • tereny lasów – głównie duŜy kompleks lasu komunalnego, w drzewostanie o przewadze sosen, świerków, brzóz, olszy i dębów. Jest w dobrym stanie zdrowotnym za wyjątkiem kompleksów świerkowych usychających na skutek zmiany warunków siedliskowych i działalności szkodników. Tereny te wzbogacają środowisko, istotnie wpływają na tutejszy klimat oraz pełnią funkcję gospodarczą, rekreacyjną i wypoczynkową. Lasy są siedliskiem wielu ptaków oraz zwierząt. Na obrzeŜach Miasta bytuje wiele zwierząt typowych dla tego typu terenów. Spotkać moŜna tu sarnę, lisa, zająca, rzadziej dzika. Zarówno po za miastem jak i w nim licznie bytują ptaki. Nie zaobserwowano tu gatunków wyjątkowo rzadkich. W samym mieście występują gatunki typowe dla przestrzeni zurbanizowanej tj. kosy, kawki, sikory czy gołębie. Dzięki obecności akwenów wodnych i rzeki moŜna zaobserwować ptactwo wodne. 6.5 GLEBY W powiecie zgierskim, w 2008 roku wykonano badania próbek gleb w rejonie odcinka autostrady A-2 w przekroju Szczawin i Parzęczew (12 punktów) oraz w rejonie składowiska Modlna w pobliŜu mogilnika (2 punkty). Podstawą oceny jakości było rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 9.09.2002 r. w sprawie standardów jakości gleby oraz standardów jakości ziemi (Dz.U. nr 165, poz. 1359), określające trzy grupy gruntów, dla których obowiązują róŜne wartości dopuszczalne zanieczyszczeń: A – obszary poddane ochronie na podstawie przepisów Prawa Wodnego i o ochronie przyrody, B – uŜytki rolne, grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione, grunty zabudowane i zurbanizowane z wyłączeniem terenów przemysłowych, komunikacyjnych i uŜytków kopalnych, C – tereny przemysłowe, uŜytki kopalne, tereny komunikacyjne. Punkty pomiarowo-kontrolne znajdowały się na terenach zaliczonych do grupy C. Zakres analizy obejmował: odczyn, chrom ogólny, cynk, kadm, mangan, miedź, nikiel, rtęć, ołów, Ŝelazo, dodatkowo dla autostrady - WWA, mogilnika - pestycydy. W badanych próbkach wartości stęŜeń metali cięŜkich oraz WWA nie przekraczały dopuszczalnych poziomów dla grupy C. „Raport o stanie środowiska w województwie łódzkim w 2008 roku” wskazuje na opad atmosferyczny jako istotny element wpływający na stan gleb. Analiza wyników badań wskazuje Ŝe roczna mokra depozycja większości oznaczanych w 2008 r. substancji była niŜsza w stosunku do średniej z wielolecia 1999-2007. PoniŜej przedstawiono ładunek wybranych zanieczyszczeń wprowadzonych przez opady w powiecie zgierskim. Strona 18 Tab. Ładunek zanieczyszczeń wnoszonych do gleby z opadem atmosferycznym w powiecie zgierskim w 2008 roku. Rodzaj ładunku siarczany chlorki azotany i azotyny azot amonowy 6.7 ISTNIEJĄCE Wielkość ładunku roczna kg/ha 17,98 -19,77 6,75 - 7,83 3,27 - 3,44 4,35 -4 ,71 ZAGROśENIA DLA STANU I FUNKCJONOWANIA ŚRODOWISKA ORAZ PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA Generalnie stan środowiska Ozorkowa uznaje się za dobry. W mieście dobrze funkcjonują powiązane ekologicznie, odznacza się ono wysokim udziałem struktur przyrodniczych, które częściowo niwelują charakterystyczne dla przestrzeni zurbanizowanej presje. Trzon systemu przyrodniczego przebiega przez środek miasta (dolina Bzury z przyległymi terenami) dlatego największym zagroŜeniem dla utrzymania dotychczasowego funkcjonowania środowiska jest niewłaściwe gospodarowanie na przedmiotowych terenach w tym duŜa presja inwestycyjna. Dodatkowo w dolinie rzeki prowadzone są zabiegi, których celem jest udroŜnienie koryta. W związku z czym ekosystem wodny na odcinku miejskim traci na róŜnorodności biologicznej. Działania te znajdują jednak uzasadnienie ze względu na niepodwaŜalną potrzebę zapewnienia bezpieczeństwa powodziowego. Utrzymanie droŜności koryta jest jednym z podstawowych warunków umoŜliwiających przepływ wód wezbraniowych. Kolejne zagroŜenie związane jest bezpośrednio z zachowaniem jakości wód podziemnych i powierzchniowych. Obecny stopień rozwinięcia infrastruktury oraz formy uŜytkowania gruntów stwarza zagroŜenie przedostawania się do wód zanieczyszczeń i zbyt duŜych stęŜeń biogenów. ZagroŜenie pochodzi równieŜ z rolnictwa, dostarczającego do wód związków azotowych, które następnie wraz z wodami cieków i rzek dopływają do zbiorników. Potencjalnie stwarza to ryzyko wystąpienia znacznej eutrofizacji. Znacznym zagroŜeniem jest chaotyczny rozwój zabudowy. Nowe obiekty budowlane lokalizowane są nie rzadko w pobliŜu cennych enklaw przyrodniczych, a ich „luźno rozrzucone” połoŜenie moŜe ograniczać ekonomiczny sens doprowadzania do nich pełnej infrastruktury technicznej, w tym głównie kanalizacji. Ograniczone zostają procesy sukcesji wtórnej, zmienione warunki migracji oraz zuboŜenie strefy ekotonu. PoniŜej przedstawiono najwaŜniejsze zagroŜenia w odniesieniu do poszczególnych komponentów środowiska. • Środowisko wodno-gruntowe: − odprowadzanie nie oczyszczonych lub źle oczyszczonych ścieków bezpośrednio do wód lub gruntów, − przesiąki z bezodpływowych zbiorników ścieków (szamb), − spływ wód powierzchniowych zanieczyszczonych substancjami z rolnictwa i komunikacji, − − − zaśmiecanie znacznych terenów, zmiany stosunków wodnych np. zbytnie osuszanie, przyśpieszona erozja - niszczenie szaty roślinnej, niewłaściwe uŜytkowanie gruntów rolnych, odwadnianie, bezpośrednia ingerencja w profil glebowy - głęboka orka, wykopy itp. − Strona 19 • Powietrze: − niska emisja - obiekty przemysłowe i ciągi komunikacyjne, lokalne kotłownie, paleniska domowe, − emisja punktowa z obiektów przemysłowych zlokalizowanych w mieście i jego otoczeniu. • Fauna i flora: − bezpośrednia dewastacja siedlisk oraz w mniejszej skali zaśmiecanie terenów, − niekorzystne zmiany warunków migracji - skutek bezpośredniego grodzenia posesji oraz niewłaściwego lokalizowania inwestycji, − zmiany siedliskowe (zmiany uwilgotnienia, składów gatunkowych), − intensywne zabiegi przeprowadzane w korycie Bzury oraz nadmierne uŜytkowanie zbiorników wodnych (zagroŜenie potencjalne). 6.8 OBSZARY I OBIEKTY PRAWNIE CHRONIONE Zabytki Do dziś w mieście przetrwało duŜo obiektów zabytkowych. Wielokulturowa społeczność Ozorkowa pozostawiła po sobie ślady wspólnego bytowania, w tym pięknie połoŜone cmentarze: katolicki i ewangelicki przy ulicach Zgierskiej i Cmentarnej. Wśród zachowanej starej zabudowy wyróŜniającymi się obiektami są na pewno kościoły i pałace: • kościół katolicki pod wezwaniem. Św. Józefa, konsekrowany w 1668 r., wielokrotnie rozbudowywany, uzupełniający pierzeje starego rynku i zamykający perspektywę ul. Listopadowej od południa; • kościół ewangelicki zbudowany w 1842 r., przebudowany w końcu XIX w. - jego fasada, zamyka perspektywę alei, obok kościoła znajduje się wolnostojąca wieŜa – dzwonnica z zegarem; • kościół (kaplica) na Bugaju zbudowany w latach 1928-32, w skromnej formie nawiązującej do klasycyzmu; • zespół fabryczno-rezydencjonalny - klasycystyczny pałac Schlösserów przy ul. Listopadowej, wzniesiony w drugiej ćw. XIX w., pięknie eksponowany zamyka perspektywę ulicy od strony rynku, - obok pałacu parterowy, dawny kantor handlu hurtowego - odrestaurowany stanowi pomieszczenie Miejskiej Biblioteki Publicznej; • pałac przy ul. Łęczyckiej zbudowany w poł. XIX w., rozbudowany w latach 1870-80 w stylu późnego empire, z zachowanymi cennymi elementami wystroju oraz piękną fontanną stojącą przed frontem pałacu. PoniŜej przedstawiono listę zabytków miasta wpisanych do gminnej ewidencji zabytków (obiekty wpisane do rejestru zabytków mają podany dodatkowo numer i datę wpisu. L.p. Ulica Nr 1 teren PKP 2 Łęczycka 5a 3 Łęczycka 9 4 Łęczycka 5 6 Opis Nr działka i obrębu Dworzec PKP, murowany, ok.1925r. 113/2 w obr.1 68/21 w obr. 3 5a Oficyna pałacu Schlösserów, murowany 1885 r. Dom mieszkalny (piętro nadbud. po 1960 r.) murowany 1885 r. Dom mieszkalny murowany lata 90-te XIX w. Łęczycka 5 Stajnia murowana, 1885 68/80 w obr.3 Plac Jana Pawła II 2 Dom murowany, I poł. XIX w. Nr i data wpisu do rejestru 68/72 w obr.3 68/16 w obr.3 258 w obr.5 Strona 20 7 Plac Jana Pawła II 8 Dom murowany, I poł. XIX w. 182 w obr.6 8 Plac Jana Pawła II 11 Dom murowany, poł. XIX w. 80 w obr.6 9 Plac Jana Pawia II 12 Dom murowany, I poł. XIX w. 94 w obr.6 10 Plac Jana Pawła II 13 Dom murowany, połowa XIX w. 95 w obr.6 11 Plac Jana Pawła II 14 Dom murowany, połowa XIX w. 78 w obr.6 12 Plac Jana Pawia II 17 Dom murowany, 2 poł. XIX w. 75 w obr.6 13 Kościelna 15 Dom murowany, połowa XIX w. 176 w obr.6 14 Kościelna 21 Dom murowany, połowa XIX w. 173 w obr.6 15 Joselewicza 7 Dom murowany, połowa XIX w. 88 w obr.6 16 Joselewicza 10 Dom murowany, połowa XIX w. 99/1 w obr.6 17 Kościuszki 8 Dom murowany,2 ćw. XIX w. 104 w obr.6 18 Kościuszki 24 Dom murowany, połowa XIX w. 113/1 w obr.6 19 Łęczycka 2A Dom murowany, połowa XIX w. 1/1 w obr.5 20 Łęczycka 2 Dom murowany, połowa XIX w. 1/1 w obr.5 21 Łęczycka 10 Dom murowany, połowa XIX w. 171 w obr.4 22 Łęczycka 16 168 w obr.4 23 Mickiewicza 1 24 Mickiewicza 5 Dom murowany, połowa XIX w. Dom murowany XIX w.(d. Dom starców Fund. Schlösserów) ob. mieszkalny, poł. XIX w. Dom murowany, połowa XIX w. 25 Listopadowa 1 Dom murowany, połowa XIX w. 26 Listopadowa 3 Dom murowany, 2 połowa XIX w. 71 w obr.6 27 Listopadowa 5 Dom murowany, 2 połowa XIX w. 69 i 70 w obr. 6 28 Listopadowa 9 Dom drewniany, XIX/XX w. 29 Listopadowa 10 Dom murowany, połowa XIX w. 52 w obr.5 30 Listopadowa 11 Dom drewniany, połowa XIX w. 65/5 w obr.6 31 Listopadowa 14 Dom murowany, 2 połowa XIX w. 363 w obr.5 32 Listopadowa 18 Dom murowany, około połowy XIX w. 30/6 w obr.5 33 Listopadowa 21 Dom murowany, 2 połowa XIX w. 51/1 w obr.6 34 Listopadowa 24 Dom murowany, polowa XIX w. 24 w obr.5 35 Listopadowa 32 Dom murowany ok. poł. XIX w. 19 w obr.5 36 Sienkiewicza 1 Dom murowany poł. XIX w. 14 w obr.9 37 Sienkiewicza 3 Dom murowany, poł. XIX w. 15 w obr.9 38 Sienkiewicza 17 Dom murowany, poł. XIX w. 23 w obr.9 39 Sienkiewicza 19 Dom murowany, poł. XIX w. 24/1, 24/3 i 24/4 w obr. 9 40 Sienkiewicza 21 Dom murowany, poł. XIX w. 25/1 w obr.9 41 Sienkiewicza 25a Dom murowany, pierwsza poł. XIX w. 28/2 w obr.9 42 Wyszyńskiego 25 Dom murowany, druga poł. XIX w. 274/1 w obr.5 43 Wyszyńskiego 27 Dom murowany, druga poł. XIX w. 275 w obr.5 44 Wyszyńskiego 29 Dom murowany, druga poł. XIX w. 276/2 i 276/1 w obr. 5 45 Wyszyńskiego 31 Dom murowany, 2 poł. XIX w. 46 Zgierska 8 Dom murowany, poł. XIX w. 63 w obr.6 60 w obr.6 72/1, 73 i 74 w obr. 6 66/13 w obr.6 277 w obr.5 216 i 217 w obr. 10 Strona 21 47 Zgierska 19 Dom murowany, poł. XIX w. 71 w obr.9 48 Zgierska 23 Dom murowany, poł XIX w. 74/1 i 361/1 w obr. 9 49 Zgierska 25 Dom drewniany, poł. XIX w. 75 w obr.9 50 Zgierska 28 Dom drewniany, poł. XIX w. 244 w obr.10 51 Zgierska 30 Dom murowany, poł. XIX w. 251 w obr.10 52 Zgierska 38 Dom murowany, poł. XIX w. 254/1 w obr.10 53 przy ul. Zgierskiej 206 i 1 w obr. 10 54 Zgierska 55 przy ul. Podleśnej 56 Cmentarna Park Cmentarz rzymsko-katolicki (tzw. Stary) Parafia św. Józefa -zał. w 2 poł. XVII w. Cmentarz rzymsko-katolicki (tzw. Nowy) pw. św. Wincentego zał. w latach 20 XX w. Cmentarz ewangelicko-augsburski zał. w 1807 r.czynny 57 pom. ul. Graniczną i Sosnową 58 Zgierska 2 59 Zgierska 2 60 Zgierska 9 61 Plac Jana Pawła II 5 62 Listopadowa 6b 63 Listopadowa 6 64 Łęczycka 3a 65 Plac Jana Pawła II 1 Dom murowany, 1 poł. XIX w. 257 w obr.5 66 Plac Jana Pawia II 3 Dom murowany, 1 poł. XIX w. 259 w obr.5 67 Plac Jana Pawła II 7 Dom murowany, 2 ćw. XIX w. 183 w obr.6 68 Plac Jana Pawła II 16 Dom murowany, 2 ćw. XIX w. 76 w obr.6 69 Plac Jana Pawła II 17 Dom naroŜny z ul. Listopadową murowany, 2 ćw. XIX w. 75 w obr.6 70 Plac Jana Pawła II 18 Dom murowany, poł. XIX w. 65 w obr.5 71 Plac Jana Pawia II 19 Dom murowany, połowa XIX w. 72 Plac Jana Pawia II 20 Dom murowany, 1 poł. XIX w. 69/2 i 69/3 w obr. 5 73 Kościuszki 29 Dom murowany, 2 ćw. XIX w. 117 w obr. 6 74 Listopadowa 6c Dom murowany, poł. XIX w. 56 w obr. 5 75 Listopadowa 6d Dom murowany, 2 ćw. XIX w. 55 w obr.5 76 Listopadowa 20 Dom murowany, pol. XIX w. 27/1 w obr.5 77 Listopadowa 25a Dom murowany, 1 poł. XIX w. 48/3 w obr.6 78 Wigury 14 Dom murowany- d. dwór Scheiblerów, 2 ćw. XIX w. 42/4 w obr.5 37 1 Cmentarz śydowski zał. w XIX w. Zespół kościoła ewangelickiego p. w. Św. Tadeusza: kościół mur., 1842, przebudź. k. XIX w. Zespól kościoła ewangelickiego p.w. Św. Tadeusza: dzwonnica mur.,1842 Zespól kościoła ewangelickiego p.w. Św. Tadeusza: plebania, mur.1842r., rozb. k. XIX w. Boczne, kaplica, skarbiec Zespół fabryczno-rezydencjonalny Schlösserów, pałac ob. Dom Kultury, mur, 2 ćw. XIX w. Zespół fabryczno-rezydencjonalny Schlösserów: motarnia bawełny, mur., 2 ćw. XIX w. Pałac H. W. Schlössera mur., lata 50 XIX w. proj. F. Adler, rozbud. 1870-1880 147/1 i 147/2 w obr 9 3 w obr.11 146 w obr.9 332 w obr.9 207 w obr.10 207 w obr.10 13 w obr.9 185 w obr.6 57/5 w obr.5 60/1 w obr.5 68/18 w obr.3 67 i 68 w obr. 5 A/535/149 z 11.08.67 r. A/536/151 z 11.08.67 r. A/537/150 z 11.08.67 r. A/499/148 z 04.08.67 r. A/500/166 z 04.08.67 r. A/501/167 z 04.08.67 r. A/306 z 6.12.84 r. A/504/169 z 04.08.67 r. A/505/170 z 04.08.67 r. A/506/171 z 04.08.67 r. A/507/172 z 04.08.67 r. A/79/173 z 04.08.667 r. A/508/174 z 04.08.67 r. A/509/175 z 04.08.67 r. A/510/176 z 04.08.67 r. A/519/157 z 08.08.67 r. A/521/159 z 08.08.67 r. A/520/158 z 08.08.67 r. A/523/161 z 08.08.67 r. A/524/162 z 08.08.67 r. A/503/168 z 04.08.67 r. Strona 22 79 Wyszyńskiego 2 Dom murowany, ok. 1825 187/1 w obr.6 80 Wyszyńskiego 4 Dom murowany, polowa XIX w. 189/1 w obr.6 81 Wyszyńskiego 6 Dom murowany, połowa XIX w. 190/1 w obr.6 82 Wyszyńskiego 8 Dom murowany, poł. XIX w. 191/1 w obr.6 85 Wyszyńskiego 16 Dom murowany, poł. XIX w. 196 w obr.6 86 Wyszyńskiego 20 Dom drewniany, 3 ćw. XIX w. 37 w obr.7 87 Wyszyńskiego 26 Dom murowany, 2 ćw. XIX w. 45 w obr.7 88 Wyszyńskiego 33 Dom drewniany, poł. XIX w. 278 w obr.5 89 Wyszyńskiego 35 Dom murowany, poł. XIX w. 279/1 w obr.5 90 Listopadowa 25 Dom murowany, poł. XIX w. 48/3 w obr.6 91 Kolejowa 92 Wigury 14 93 Wigury 14 94 Wigury 14 95 Listopadowa 13 Kolejowa wodociągowa wieŜa ciśnień, murowana, 1928 r. Oficyna w zespole d. dworu Scheiblerów, 2 ćw. XIX w. Stajnia w zespole d. dworu Scheiblerów ok. 1900 r. OranŜeria w zespole d. dworu Scheiblerów, około 1900 r- przeb. na budynek mieszkalny, pocz. lat 60 Dom murowany k. XIX wieku (dawna ochronka Fund. Schlösserów) A/511/177 z 04.08.67 r. A/1126/163 z 19.06.72 r. A/1127/164 z 19.06.72 r. A/512/178 z 04.08.67 r. A/1128/165 z 19.06.72 r. A/513/179 z 04.08.67 r. A/78/180 z 04.08.67 r. A/515/153 z 04.08.67 r. A/516/154 z 08.08.67 r. 68 w obr.14 42/4 w obr.5 42/4 w obr.5 42/4 w obr.5 64/2 w obr.6 Pomniki przyrody Zgodnie z danymi Regionalnej Dyrekcji Ochrony Środowiska w Łodzi na terenie miasta zatwierdzono 30 drzew pomników przyrody. Uchwała Nr XXXVIII/302/05 Rady Miejskiej w Ozorkowie z dn. 25 maja 2005 r. w sprawie ustanowienia pomników przyrody, wprowadza następujące zakazy ich dotyczące: niszczenia, uszkadzania lub przekształcenia obiektu, wykonywania prac ziemnych trwale zniekształcających rzeźbę terenu, uszkadzania i zanieczyszczania gleby dokonywania zmian stosunków wodnych, jeŜeli zmiany te nie słuŜą ochronie przyrody, umieszczania tablic reklamowych. PoniŜej przedstawiono tabelaryczne zestawienie listy pomników przyrody oraz datę i podstawę prawną ich zatwierdzenia. Lp. Lokalizacja Opis obiektu Obwód na wys. 1,3 m (cm) 1 cmentarz, ul. Zgierska 33 dąb szypułkowy 350 2 cmentarz, ul. Zgierska 33 dąb szypułkowy 425 3 cmentarz, ul. Zgierska 33 dąb szypułkowy 330 4 5 6 7 park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta park miejski, olsza czarna 420 jesion wyniosły 390 jesion wyniosły 350 jesion wyniosły 320 Data utworzenia/Podstawa prawna 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr Strona 23 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta ul. Partyzantów na wysokości ul. Krasickiego park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta park miejski, ul. Traugutta jesion wyniosły 270 jesion wyniosły 350 jesion wyniosły 380 jesion wyniosły 350 jesion wyniosły 340 lipa drobnolistna 310 lipa drobnolistna 330 lipa drobnolistna 330 dąb 388 dąb 390 dąb 393 jesion 349 jesion 387 21 ul. Traugutta klon 299 22 ul. Traugutta dąb 340 3 ul. Traugutta dąb 378 dąb 348 dąb 360 dąb 398 dąb 335 dąb 320 dąb 320 dąb 385 24 25 26 27 28 29 30 Park przy ul. Stypułkowskiego Park przy ul. Stypułkowskiego Park przy ul. Stypułkowskiego Park przy ul. Stypułkowskiego Park przy ul. Stypułkowskiego Park przy ul. Stypułkowskiego Park przy ul. Stypułkowskiego 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 16.12.1991/Zarządz. Woj. Łódzkiego Nr 12/91 (Dz. U. W. Ł. Nr 11 poz. 235 z 1991 r.) 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. 25.05.2005/Dz. U. W. Ł. Nr 204, poz. 2104 z 01.07.2005 r. Obszary chronionego krajobrazu Część terenów miasta jest objęta ochroną. Uchwałą nr XVI/116/2007 Rady Miejskiej w Strykowie z dn. 28 grudnia 2007 roku uzgodniono pozytywnie projekt Rozporządzenia Wojewody Łódzkiego w sprawie ustanowienia Obszaru Chronionego Krajobrazu „Sokolnicko-Piątkowskiego”. W rozporządzeniu określono tereny objęte ochroną, o łącznej powierzchni wynoszącej 20 690 ha, leŜące na terenie gmin: Bielawy, Głowno, Góra św. Małgorzaty, Ozorków, Piątek Stryków, Zgierz oraz miast: Łódź, Ozorków, Zgierz. Celem ochrony jest tu zachowanie walorów przyrodniczych i duŜego urozmaicenia krajobrazowego, wynikającego między innymi z połoŜenia w zasięgu krawędzi Wzniesień Strona 24 Łódzkich, znacznego zalesienia oraz licznych cieków i kanałów. W granicach Ozorkowa obszar obejmuje zasięgiem drzewostan zlokalizowany w południowo-wschodniej części miasta oraz sąsiadujące przestrzenie otwarte – łąki i grunty orne. W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków z 2001 r., przyjętego Uchwałą Nr XL/381/2002 Rady Miejskiej, jednym z podstawowych kierunków związanych z gospodarką przestrzenną miało być utworzenie Ozorkowskiego Zespołu PrzyrodniczoKrajobrazowego w południowej części miasta, na obszarze występowania rzadkich gatunków storczyków. Zespół ten nie został do tej pory powołany. 7. POTENCJALNE ZMIANY STANU ŚRODOWISKA W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI POSTANOWIEŃ STUDIUM W przypadku braku realizacji analizowanego projektu Studium, dokumentem obowiązującym pozostanie Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Miasta Ozorków przyjęte Uchwałą Nr XL/381/2002 Rady Miejskiej. W związku z tym przy rozpatrywaniu ewentualnych zmian mogących powstać w wyniku zaniechania wdroŜenia ocenianego projektu naleŜy dokonać ogólnej oceny skutków środowiskowych wynikających z realizacji obowiązującego Studium i dokumentów pochodnych. Obecne formy zagospodarowania, ich rozmieszczenie przestrzenne oraz zauwaŜalne tendencje rozwojowe nie powodują duŜego zagroŜenia dla środowiska. Rozwój miasta nie jest bardzo dynamiczny i generalnie zapewnia zachowanie najwaŜniejszych dla Ozorkowa struktur przyrodniczych zgodnie z przyjętym w 2002 r. Studium. W przypadku odstąpienia od realizacji projektowanego dokumentu i dopuszczenia zupełnie swobodnego rozwoju funkcji miejskich mogą nastąpić niekorzystne zmiany w układach przyrodniczych. Powstaną one głównie na skutek zmiany uŜytkowania gruntów z rolnych (łąkowych, aktywnych biologicznie) na tereny zabudowy. Tego rodzaju przeobraŜenia skutkują zmiana stosunków wodnych oraz składów gatunkowych flory i fauny. W wyniku wznoszenia obiektów budowlanych dochodzi do pełnego uszczelnienia podłoŜa, ograniczenia funkcji glebowych i warunków migracji. NaleŜy tu zaznaczyć, Ŝe „stare” Studium dopuszcza dość swobodny rozwój zabudowy mieszkaniowej ekstensywnej w bardzo bliskim sąsiedztwie planowanego obszaru Natury 2000 „Słone Łąki w Pełczyskach”, co mogłoby wpłynąć negatywnie na jego cele ochrony. W Ozorkowie istnieje specjalna strefa ekonomiczna, gdzie lokalizowane są róŜnego rodzaju zakłady przemysłowe, usługi itp. Dalszy rozwój strefy z punktu widzenia uwarunkowań środowiskowych i gospodarczych jest korzystny. Kumulacja działalności gospodarczej powoduje ochronę innych, na ogół duŜo cenniejszych terenów przed zainwestowaniem. Ponadto, wyodrębniona strefa ekonomiczna stwarza korzystne warunki dla dalszego rozwoju gospodarczego. Przyjęcie nowego dokumentu moŜe być korzystniejsze dla środowiska, naleŜy jednak podkreślić, iŜ w wyniku odstąpienia od realizacji projektu Studium nie ustanie automatycznie wiele obecnie występujących uciąŜliwości. Wśród nich wymienić trzeba: zaśmiecanie terenów leśnych i łąkowych, tworzenie przegród poprzecznych w korytach niewielkich cieków (dopływów Bzury, rowów melioracyjnych), spływy powierzchniowe zanieczyszczone związkami biogennymi i ropopochodnymi, odprowadzanie nieoczyszczonych ścieków bezpośrednio do gruntu (ze „szczelnych” szamb), niekontrolowana wycinka drzew lub ich niewłaściwa pielęgnacja. Skala tych zjawiska nie zagraŜa jednak w sposób znaczący tutejszym ekosystemom, a środowisko jest na tyle odporne, Ŝe Strona 25 w chwili obecnej nie dochodzi do trwałego skaŜenia czy dewastacji. Tereny najistotniejsze dla funkcjonowania przyrody w rejonie opracowania są ze sobą wzajemnie powiązane i stosunkowo bogate gatunkowo co czyni je odpornymi na degradacje i zdolnymi do regeneracji. Najbardziej wraŜliwe są wody i gleby, które dość łatwo mogą zostać trwale skaŜone. Podsumowując prognozę zmian w środowisku przy dotychczasowym uŜytkowaniu naleŜy wyróŜnić dwa kierunki ewentualnie występujących przeobraŜeń: • pozytywne: zachowanie najwaŜniejszych ciągów ekologicznych tj. fragmentów doliny Bzury i dopływów, pozostawienie pewnych areałów przestrzeni rolnej jako powierzchni aktywnych biologicznie włączonych do systemu przyrodniczego, w tym cennych przyrodniczo terenów łąkowych na południu miasta, utrzymanie terenów leśnych w północno-wschodniej części Ozorkowa, stworzenie i rozwoju strefy ekonomicznej, oraz ochrona cenniejszych biologicznie terenów przed zainwestowaniem w formie uciąŜliwej – koncentracja usług, produkcji, przemysłu; • negatywne: wskazanie „jednorazowo” bardzo duŜych terenów pod zabudowę co pozwoli na jej rozpraszanie, utrudnia realizację odpowiedniej infrastruktury, przez co przyczynia się do dalszego zanieczyszczanie środowiska wodno-glebowego, nie spełnianie oczekiwań społecznych lub ewentualne hamowanie rozwoju miasta ze względu na nieaktualność obowiązującego Studium, izolacja lokalnych biocentrów – lasu rosnącego w miejscu starego cmentarza Ŝydowskiego; częściowo niezaleŜne od zapisów dokumentów planistycznych: spływy zanieczyszczeń z dróg i nawoŜonych terenów rolnych, emisja hałasu i zanieczyszczeń powietrza z dróg (szczególnie drogi krajowej nr 2), incydentalne zaśmiecanie terenów, pozostawienie istniejących i wprowadzanie nowych przegród poprzecznych cieków (łamanie Prawa Wodnego), brak działań w zakresie renaturyzacji Bzury (jeden z podstawowych kierunków określonych w obowiązującym Studium), 8. P ODSTAWOWE UWARUNKOWANIA DLA ZAGOSPODAROWANIA WYNIKAJĄCE Z OPRACOWANIA EKOFIZJOGRAFICZNEGO W opracowaniu ekofizjograficznym dokonano szczegółowej analizy środowiska Ozorkowa, oceniono jego odporność na degradację oraz zdolność do regeneracji. Uwzględniając istniejące zagospodarowanie, powiązania środowiskowe, walory przyrodniczo-krajobrazowe, w tym formy ochrony przyrody, połoŜenie na tle ponadlokalnych struktur przyrodniczych oraz warunki gruntowowodne określono predysponowane formy zagospodarowania terenów miasta. WyróŜniono jednostki terytorialne przydatne do róŜnych form zagospodarowania: • Tereny zurbanizowane Istniejące tereny zurbanizowane odznaczają się zabudową stosunkowo zagęszczoną. Największe powierzchnie zajmują osiedla budynków jednorodzinnych lub niewielkich, starych budynków wielorodzinnych. W mieście wyróŜniają się teŜ strefy: intensywnych osiedli wielorodzinnych oraz Strona 26 zabudowy usługowej i przemysłowej, w tym tereny poprzemysłowe wymagające pewnych działań rewitalizacyjnych. Główne struktury przyrodnicze tworzą tu przydomowe ogródki oraz tereny zieleni towarzyszącej komunikacji. Bardzo duŜe znaczenie mają stare parki i zabytkowy cmentarz wkomponowane w przestrzeń miejską. Krajobraz uzupełnia rozrzucona zabudowa jednorodzinna na terenach rolniczych o charakterze zagrodowym lub rezydencjonalnym, zlokalizowana wzdłuŜ lokalnych ciągów komunikacyjnych – dróg często o nawierzchni nieutwardzonej. Wskazania Rozwinięte juŜ funkcje terenów zurbanizowanych tworzą dość spójny układ. Pewnych zmian wymagają tereny starego centrum, szczególnie dawne tereny przemysłowe. Rozwój nowej zabudowy powinien następować głównie jako dopełnienie i uzupełnienie istniejącej zabudowy. Konieczne jest przy tym zachowanie przestrzeni aktywnych biologicznie: parków, skwerów oraz pielęgnacja istniejących i wprowadzanie dodatkowych szpalerów drzew. Nowa zabudowa mieszkaniowa powinna mieć generalnie charakter jednorodzinny, wskaźniki powierzchni biologicznie czynnej naleŜy kształtować na poziomie nie mniejszym niŜ 30-50%, a przy terenach budujących główne struktury przyrodnicze (dolina Bzury, zbiorniki wodne), zdecydowanie nie mniejszym niŜ 50%. Bardzo istotne jest wprowadzenie pewnych standardów wygradzania działek, pozwalających na zachowanie ciągłości przestrzeni i zapewnienie moŜliwości migracji drobnym zwierzętom. Wprowadzanie nowych terenów usługowo-przemysłowych oraz układów komunikacyjnych powinno następować na dość niewielką skalę, naleŜy przy tym zwrócić uwagę na konieczność przekształcenia i oŜywienia istniejących, starych terenów poprzemysłowych. Na terenach rolnych o wysokim udziale gleb organicznych i o dobrych klasach bonitacyjnych, a takŜe w dolinach cieków wodnych oraz otoczeniu obszarów chronionych naleŜy dąŜyć do wprowadzania znacznych ograniczeń w inwestowaniu. Tereny zabudowy zagrodowej postuluje się pozostawić w dotychczasowym zagospodarowaniu, istniejące „luki” moŜna uzupełnić zabudową jednorodzinną lecz bardziej korzystne jest ich pozostawienie jako powierzchnie biologicznie włączone w system przyrodniczy. • Parki i miejskie tereny rekreacyjno-sportowe Ze względu na wysoki udział aktywnych biologicznie powierzchni i zieleni wysokiej, stanowią miejsce gniazdowania oraz bytowania wielu gatunków ptaków. Na szczególną uwagę zasługują tereny otwarte połoŜone nad Bzurą. W centrum miasta rosną tu okazałe drzewa, wśród których wiele uznano za pomniki przyrody - szczególne ich zagęszczenie występuje w parku miejskim przy ulicy Traugutta. Parkowy drzewostan otaczający rzekę i przechodzący w niezagospodarowaną zieleń naturalną, przedstawia wysokie wartości krajobrazowe oraz pełni funkcję ochronną - powstała swoista otulina koryta Bzury, co częściowo rekompensuje jej nie naturalny charakter. Ustalenia planistyczne sankcjonujące istnienie parku i terenów otwartych zapobiegają lokalizacji zabudowy w bezpośrednim sąsiedztwie koryta oraz izolacji przestrzenno-ekologicznej rzeki. Z doliną Bzury ściśle związane są równieŜ: park przy ul. śeromskiego (powierzchnia około 6 ha) oraz „zielony” plac o powierzchni bliskiej 0,66 ha, zlokalizowany przy ul. Stypułkowskiego. Szczególnym terenem jest cmentarz ewangeliczno-augsburski (pow. blisko 2,3 ha) o bardzo zróŜnicowanej strukturze zieleni i składzie gatunkowym. Obszar ten ze względu na swoją funkcję nie moŜe być zaliczany do kategorii parków i miejskich terenów rekreacyjnych, jednak z przyrodniczego punktu wiedzenia jak one pełni najwaŜniejszą funkcję w systemie przyrodniczym najsilniej zurbanizowanej części miasta. Kategorię tą uzupełniają obiekty sportowe o znacznych powierzchniach biologicznie czynnych, takie jak trawiaste boiska i strzelnica. Charakteryzują się one dość ubogą strukturą i składem gatunkowym, Strona 27 jednak mają duŜe, pozytywne znaczenie dla środowiska gruntowo-wodnego, cyrkulacji powietrza oraz wielu cech topoklimatycznych. Wskazania Wskazuje się pozostawienie terenów parkowych oraz przestrzeni otwartych w dolinie Bzury i jej dopływów w dotychczasowej formie zagospodarowania. Inwestycje kubaturowe powinny być tu niedopuszczone lub znacznie ograniczane. Aby zminimalizować presję oraz by podwyŜszyć atrakcyjność tych terenów, konieczne będzie dąŜenie do poprawy warunków wypoczynkowych i częściowego zagospodarowania obszarów otwartych tak by mogły one tworzyć spójny system terenów zieleni miejskiej. Dolina Bzury wraz z zalewem mają duŜy, nie w pełni wykorzystany potencjał moŜliwy jest tu rozwój funkcji rekreacyjno-wypoczynkowych, nie ingerującej znacznie w funkcjonowanie systemu przyrodniczego miasta. Wymienione tereny zieleni urządzonej, ze względu na swoje znaczenie przyrodniczo-historyczne powinny być utrzymywane w najlepszym moŜliwym stanie, co wymusza poniekąd wykonanie inwentaryzacji i waloryzacji ich roślinności oraz projektu dalszych działań. Jest to bardzo waŜne ze względu na konieczność zapewnienia odpowiedniej ochrony wszystkim drzewom pomnikowym, czyli wymaga weryfikacji dotyczących ich danych oraz konieczności odpowiedniego oznaczenia pomników. • Tereny uprawy rolnej, łąk, pastwisk Otaczają one obszary zurbanizowane, które tylko od północno-zachodniej strony graniczą z lasami. Większość przedmiotowych terenów odznacza się duŜą bioróŜnorodnością i urozmaiceniem siedlisk, wśród których szczególną opieką naleŜy objąć siedliska wilgotne, okresowo zalewane czy stale podmokłe. Istniejące tu zadrzewienia buduje głównie olcha z niewielkim udziałem wierzby, topoli czy brzozy. Są to doskonałe tereny łowieckie ptaków drapieŜnych. Opisywane tereny pełnią duŜą rolę w funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego, nawet w ujęciu ponadlokalnym. Zapewniają warunki bytowania zwierzętom, wpływają na lokalny klimat, warunki wodno-glebowe oraz kształtują wysoce estetyczny krajobraz o cechach naturalnych. Wskazania Wskazuje się pozostawienie tych terenów w dotychczasowej formie uŜytkowania. Pomimo, Ŝe przepisów ustawy o ochronie gruntów rolnych i leśnych „nie stosuje się do gruntów rolnych stanowiących uŜytki rolne połoŜone w granicach administracyjnych miast” (art. 5b, Dz. U. 2004 nr 121 poz. 1266, z póź. zmian.) w Ozorkowie powinno się chronić kompleksy gleb o najwyŜszych klasach bonitacyjnych. Znajduje to uzasadnienie przyrodniczo-ekonomiczne, a dodatkowo przemawia za tym połoŜenie gleb klas III i IV na obrzeŜach miasta, w bliskim sąsiedztwie planowanego obszaru Natura 2000 „Słone Łąki w Pełczyskach”. Na terenach upraw rolnych naleŜy zwrócić uwagę na utrzymanie jak największej powierzchni zadrzewień z udziałem drzew dziuplastych. Gospodarowanie rolne winno przyjąć kierunek proekologiczny, co moŜna wspierać poprzez jego aktywne propagowanie. NaleŜy takŜe ograniczać przekształcanie łąk w grunty orne lub nieuŜytki. • Tereny leśne Największy obszar leśny znajduje się we wschodniej części miasta. Na pozostałych terenach występują tylko niewielkie kompleksy. Do tej kategorii naleŜy zaliczyć równieŜ teren połoŜony przy ul. Granicznej i Sosnowej na obszarze dawnego cmentarza Ŝydowskiego. Obecnie porasta go młody zwarty sosnowy las, jednak ze względu na swoją historię moŜe być on częściowo przekształcany. Strona 28 Wskazania Tereny leśnie nie powinny podlegać przekształceniom i zabudowywaniu. Gospodarka winna tu być prowadzona zgodnie z planami zagospodarowania i urządzania lasów. • Doliny rzek, kanałów, rowów Przedmiotowe tereny stanowią kluczowe ogniwo systemu przyrodniczego miasta i jego okolic. Bzura wraz z dopływami tworzy podstawę sieci lokalnych korytarzy ekologicznych. Cieki wodne przecinają pola i łąki, niekiedy takŜe tereny leśne wzbogacając krajobraz i korzystnie kształtując warunki siedliskowe. Wskazania Polityka przestrzenna powinna uwzględniać bezwzględne zachowanie rzeki Bzury, jej dopływów oraz ich najbliŜszego otoczenia, szczególnie towarzyszących zadrzewień w jak najlepszym stanie. Działania człowieka naleŜy tu ograniczać do niezbędnych zabiegów z zakresu poprawy i utrzymania bezpieczeństwa powodziowego. Zabiegów melioracyjnych w mieście praktycznie nie da się cofnąć w związku z czym trzeba zadbać o czystość wód Bzury - ograniczyć dopływ ścieków, odpowiednio zagospodarowywać jej brzegi. Niezbędne są takŜe działania na rzecz poprawy warunków migracyjnych w korytach – likwidacja przeszkód w postaci murków, siatek itp. oraz unikanie lokalizowania zabudowy w bezpośrednim sąsiedztwie wód. • Zbiorniki wodne Największe akweny zbudowano w południowej części Ozorkowa - są to dwa zbiorniki przedzielone groblą. Stanowią one ogniwo sieci powiązań przyrodniczych o charakterze ponadlokalnym. Na południe od zurbanizowanej części miasta znajdują się niewielkie oczka wodne uzupełniające sieć rowów. Powstały one równieŜ w sztuczny sposób, co nie wyklucza ich znacznej roli środowiskowej. Jako ekosystemy wodne są wraŜliwe i podatne na zanieczyszczenia. Wskazania Wskazane jest odpowiednie zagospodarowanie strefy brzegowej zbiorników, polegające między innymi na kształtowaniu struktury przyrodniczej tak by osiągać jak największe podobieństwo wprowadzanej szaty roślinnej do występującej naturalnie. W wybranych rejonach naleŜy rozwijać funkcje rekreacyjnosportowe. W celu osiągnięcia najlepszych efektów społeczno-przyrodniczych płynących z realizacji zbiornika wskazane jest opracowanie dokumentu, ściśle określającego zagospodarowanie zbiornika i jego najbliŜszych okolic, uwzględniającego przy tym odpowiednie kształtowanie środowiska oraz jego powiązanie z całym systemem przestrzeni otwartych miasta. W opracowaniu ekofizjograficznym określono zasady kształtowania struktury przyrodniczej - jako nadrzędną przyjęto utrzymanie w jak najlepszym stanie koryta Bzury i jej dopływów wraz z towarzyszącymi zadrzewieniami, łąkami. Działania uzupełniające to: • wprowadzanie gatunków rodzimych roślin drzewiastych na otwartych przestrzeniach w pobliŜu rzeki i zbiornika, • zachowanie łąk uwzględniając moŜliwości ich racjonalnego wykorzystania, • stworzenie zaplecza turystycznego z poszanowaniem walorów przyrodniczo-krajobrazowych ograniczenie zbyt intensywnej turystycznej eksploatacji wód zbiornika, • zachowanie istniejących zadrzewień, szczególnie ochrona zadrzewień śródpolnych i cieków oraz terenów parkowych i szpalerów drzew towarzyszących drogom miejskim, • renaturyzacja doliny Bzury. Strona 29 W opracowaniu wskazano takŜe ograniczenia w zagospodarowaniu, które wynikają z odrębnych przepisów. 9. USTALENIA PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA NINIEJSZEGO OPRACOWANIA Zgodnie z analizowanym dokumentem celem polityki władz miasta winny być przekształcenia ekonomiczne, społeczne i przestrzenne zmierzające do: • wzrostu poziomu Ŝycia mieszkańców, • • tworzenia sprzyjających warunków dla rozwoju przedsiębiorczości, ochrony i wzbogacanie środowiska przyrodniczego i kulturowego, • racjonalnej gospodarki zasobami miasta. Model funkcjonalno-przestrzenny miasta określony w projekcie studium jest wynikiem stanu istniejącego zagospodarowania i uwarunkowań, realizacji planu miasta i planów poszczególnych terenów oraz istniejących trendów rozwojowych. Przyjmuje on następujące ustalenia: - koncentrację zabudowy mieszkaniowej o maksymalnej intensywności w centralnej części miasta, - adaptację istniejącej zabudowy wielorodzinnej połoŜonej poza w/w strefą centralną, - adaptację wszystkich zorganizowanych terenów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz uruchomienie nowych, wskazanych terenów pod ten rodzaj zabudowy, - dopuszczanie na wszystkich w/w terenach mieszkaniowych nieuciąŜliwych usług z rodzaju usług podstawowych (oświaty, handlu, kultury itp.), a takŜe nieuciąŜliwych obiektów produkcyjnousługowych nie naruszających mieszkaniowego charakteru działek, na których będą zlokalizowane. Projekt Studium wskazuje tereny niezurbanizowane, tworzące system przyrodniczy: - tereny wód powierzchniowych śródlądowych, - tereny lasów; - tereny o funkcji ekologicznej nie pełniące funkcji rekreacyjnej. Główne kierunki zmian i przekształceń tych terenów wymagają realizacji poniŜszych ustaleń: - zakazu zabudowy za wyjątkiem dopuszczenia na terenach dolin wód powierzchniowych i terenach leśnych zagospodarowania rekreacyjno-wypoczynkowego oraz związanego z infrastrukturą techniczną, - obowiązek kształtowania lokalnych powiązań przyrodniczych, - zagospodarowanie lasów zgodnie z planami urządzenia lub planami ochrony. Oceniany dokument wprowadza równieŜ parametry i wskaźniki urbanistyczne, które powinny być stosowane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego: Typ obszaru o przewadze usług oraz o przewadze usług o charakterze społecznym o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej wielorodzinnej z usługami towarzyszącymi o przewaŜającej funkcji mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami towarzyszącymi Maksymalny współczynnik intensywności zabudowy Maksymalna wysokość budynków w ich głównej bryle Maksymalna ilość pełnych kondygnacji zabudowy Minimalna powierzchnia biologicznie czynna 3 18 m 4 30 % 3 20 m 5 20 % 2 14 m 3 30 % Strona 30 aktywności gospodarczej usług sportu i rekreacji miejskiej zieleni urządzonej o przewadze zieleni leśnej o przewadze wód powierzchniowych 3 15 m 4 10 % 1 18 m 2 70 % 0,1 6m 1 80 % zakłada się ich zachowanie w stanie niezmienionym przyrodniczo, z wyjątkiem wprowadzania funkcji rekreacyjno-wypoczynkowych związanych bezpośrednio z lasem zakłada się ich zachowanie w stanie niezmienionym przyrodniczo W obszarze strefy koncentracji funkcji miejskich zakłada się większą elastyczność w przeznaczaniu terenu w celu umoŜliwienia wprowadzania wszelkich form słuŜących kreowaniu centrum miasta. W granicach obszaru dopuszcza się następujące wskaźniki liczbowe dotyczące warunków, zasad i standardów kształtowania zabudowy oraz zagospodarowania terenu na terenach przeznaczonych pod zabudowę: - maksymalny współczynnik intensywności zabudowy 3, - maksymalna wysokość budynków w ich głównej bryle –18 m, - maksymalna ilość pełnych kondygnacji zabudowy – 4, - minimalna powierzchnia biologicznie czynna - 20 %. Zakłada się utrzymywanie jak najściślejszych rygorów dotyczących jakości architektury i kształtowania przestrzeni. Dopuszcza się nietypowe formy zagospodarowania, takie jak budynki przylegające do granic działek lub linii rozgraniczających ulic, budynki nadwieszone nad przestrzeniami komunikacji etc. pod warunkiem spełnienia wymogów przepisów odrębnych. Polityka przestrzenna w zakresie ochrony środowiska i jego kształtowania Polityka przestrzenna winna uwzględniać przede wszystkim obszary i obiekty objęte prawną ochroną tj. pomniki przyrody i Obszar Chronionego Krajobrazu Sokolnicko-Piątkowski. Kształtowanie przestrzeni miejskiej i jej biotycznych elementów powinno opierać się na utrzymaniu dotychczasowych powiązań przyrodniczych z otoczeniem a więc przede wszystkim zachowaniu dolny Bzury wraz z przyległymi terenami łąk i zadrzewień jako trzonu systemu przyrodniczego. Ozorków i jego okolice odznaczają się wysokimi wartościami krajobrazowymi dlatego przy kształtowaniu przestrzeni miejskiej i struktury przyrodniczej naleŜy: • zachować doliny rzek i cieków w moŜliwie niezmienionym stanie, • wzbogacać struktury przyrodnicze w zadrzewienia oraz zapobiegać przeznaczaniu łąk o cechach naturalnych pod zabudowę, unikanie zabudowy rozproszonej, • • propagować proekologiczne formy rolnictwa, racjonalnie wykorzystywać wody zbiornika tj. zachować większą część linii brzegowej w formie porośniętych roślinnością brzegów, dostosować tereny przyległe do wód dla potrzeb ludności – ścieŜki, kąpielisko, punkt widokowy itp. • • utrzymać droŜność rowów – eliminacja poprzecznych przegród, utrzymać zadrzewienia śródpolne na obrzeŜach miasta, • zachować wysokie wskaźniki powierzchni biologicznie czynnej szczególnie na obrzeŜach miasta, Jako priorytet naleŜy traktować wprowadzenie programu renaturyzacji Bzury. Strona 31 10. PRZEWIDYWANE SKUTKI WPŁYWU USTALEŃ PLANU NA ŚRODOWISKO Realizacja projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków moŜe potencjalnie wpłynąć na funkcjonowanie ekosystemów analizowanego rejonu oraz najbliŜszego otoczenia. Zmiany determinowane są przez istniejące i planowane zagospodarowanie. Dlatego tak istotna jest analiza zagroŜeń dla środowiska wynikających z wdroŜenia studium. PoniŜej scharakteryzowano moŜliwe przeobraŜenia jakie zajdą na skutek realizacji nowych rozwiązań i standardów przestrzennych. 10.1 LUDZIE WdroŜenie dokumentu planistycznego jest de facto realizacją większości postulatów zgłaszanych przez mieszkańców miasta i właścicieli działek. Dlatego teŜ z załoŜenia Studium powinno odpowiadać na oczekiwania ludzi i pozytywnie kształtować warunki Ŝycia mieszkańców. Uzasadnieniem przyjętych rozwiązań planistycznych jest między innymi umoŜliwienie wzrostu poziomu Ŝycia i tworzenie sprzyjających warunków do rozwoju przedsiębiorczości. Właściwie wszystkie zapisy Studium w większym lub mniejszym stopniu wpłyną na mieszkańców miasta, jednak szczególnie waŜną rolę odgrywa tu kształtowanie terenów mieszkaniowych oraz przestrzeni, w której wyraźnie zaznacza się strefa aktywności gospodarczej PU zlokalizowana w części południowo-zachodniej i północnej miasta. UmoŜliwi ona rozwój gospodarczy na ponadregionalną skalę. Obiekty przemysłowe czy usługowe stworzą miejsca pracy, wzrośnie zatrudnienie – poprawie ulegną warunki materialne. W projekcie studium wskazano znaczne tereny przewidziane pod rozwój zabudowy mieszkaniowej, głównie jednorodzinnej. Właściwie nie wyznaczono zupełnie nowych obszarów lecz zaproponowano poszerzenie istniejących stref mieszkalnych tak aby zachować ład przestrzenny i ograniczyć zabudowę rozproszoną. Powstająca zabudowa ma powiększyć zasięg strefy zurbanizowanej nie ingerując w cenne struktury przyrodnicze takie jak lasy czy dolina Bzury. Ponad to, zachowano pewną określoną kolejność zasiedlania przestrzeni co powinno gwarantować zachowanie ładu przestrzennego, ułatwić rozwój infrastruktury i pozwolić na uzyskanie wysokich standardów gospodarki komunalnej. Jest to rozwiązaniem nowym w stosunku do obowiązującego Studium NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe zachowanie najwaŜniejszych elementów przyrodniczych miasta istotnie wpłynie na warunki Ŝycia mieszkańców. Największą rolę odgrywa tu zbiornik wodny stanowiący miejsce rekreacji, wypoczynku, uprawiania sportów itp. Mieszkańcy miasta znajdują „u siebie” dobre warunki do wypoczynku. W Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania miasta Ozorków określono działania, które istotnie wpłyną na mieszkańców w zakresie: • budownictwa mieszkaniowego: - rozwój terenów budownictwa mieszkaniowego ograniczony wymogami ochrony środowiska (obszar lasów, obszar chronionego krajobrazu, rzeka Bzura), - koncentracja zabudowy w celu bardziej ekonomicznego wykorzystania urządzeń infrastruktury, - wyznaczenie terenów dla realizacji programu samorządu lokalnego w zakresie budownictwa komunalnego; • rozwoju terenów usług: - podniesienie poziomu usług infrastruktury społecznej, - kształtowanie terenów centrum miasta, oraz tworzenie przestrzeni publicznej jak: place, zieleńce; Strona 32 • przemysłu i działalności gospodarczej: - restrukturyzacja terenów przemysłowych, - tworzenie warunków dla rozwoju działalności gospodarczej; • terenów sportu i rekreacji: - wykorzystanie walorów przyrodniczych cieków i zbiorników wodnych dla realizacji terenów i obiektów sportowo-rekreacyjnych, - ograniczone wykorzystanie terenów leśnych dla rekreacji, - utworzenie układu zieleni przyulicznej z ciągami pieszymi i rowerowymi na terenach zainwestowania miejskiego, - rozwój sieci regionalnych tras rowerowych. • komunikacji: - budowa, rozbudowa i modernizacja usprawniająca układ komunikacji, - dostosowanie parametrów technicznych dróg do funkcji pełnionych przez nie w obsłudze ruchu i poszczególnych obszarów, wymagań ruchu i jego bezpieczeństwa oraz róŜnego charakteru obszarów, - rozwiązanie problemu bezkolizyjnych połączeń drogowych i pieszo-rowerowych. PowyŜsze kierunki działań bez wątpienia pozytywnie wpłyną na warunki Ŝycia w Ozorkowie, o ile znajdą odzwierciedlenie w rzeczywistości. Studium jest dokumentem o charakterze ogólnym stąd realizacja zawartych w nim ustaleń wymaga doprecyzowania między innymi przez sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania czy programów w zakresie rozwoju infrastruktury, budownictwa, gospodarki, ochrony środowiska. Wnioski i rekomendacje: Zapisy projektu Studium: • sprzyjają wielokierunkowemu rozwojowi miasta, • sprzyjają przedsiębiorczości, moŜliwy będzie spadek bezrobocia w niewielkiej skali, • ułatwiają realizację indywidualnych inwestycji - zabudowy jednorodzinnej, • pozwolą na poprawę układu komunikacyjnego, co bezpośrednio przełoŜy się na jakość Ŝycia, • zachowują najwaŜniejsze walory przyrodnicze miasta, co moŜe być zachętą do zamieszkania w Ozorkowie (alternatywa dla Łodzi), • wprowadzają ochronę mieszkańców przed skutkami powodzi, realizowaną przez zakaz zabudowy w strefie zalewowej Bzury, wskazane jest: • rozwaŜenie potrzeby wprowadzenia zapisów dla terenów wymagających pewnych przekształceń, rehabilitacji, takich jak: stare tereny i obiekty poprzemysłowe oraz osiedla zabudowy wielorodzinnej wskazane w „starym” Studium jako zespoły mieszkaniowe do humanizacji. 10.2 FAUNA, FLORA – BIORÓśNORODNOŚĆ Kluczowym elementem systemu przyrodniczego Ozorkowa jest dolina Bzury, jej zachowanie, przynajmniej w dotychczasowym stanie warunkuje utrzymanie bioróŜnorodności na stosunkowo wysokim poziomie. Dodatkowo miejskie przestrzenie wzbogacają liczne parki oraz cmentarze o wysokich walorach przyrodniczych. W projekcie studium wyznaczono „obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych”, w tym dolinę Bzury z towarzyszącymi terenami leśno-parkowymi oraz część terenów rolnych. Dla tych obszarów określono restrykcyjne zasady zagospodarowania: Strona 33 - zakaz zabudowy za wyjątkiem dopuszczenia na terenach dolin wód powierzchniowych i terenach leśnych zagospodarowania rekreacyjno-wypoczynkowego i związanego z infrastrukturą techniczną, - obowiązek kształtowania lokalnych powiązań przyrodniczych, - zagospodarowanie lasów zgodnie z planami urządzenia lub planami ochrony. Zapisy przedmiotowe chronią nie tylko obszar dolinny będący waŜnym szlakiem migracyjnym (korytarzem ekologicznym) lecz takŜe Słone Łąki w Pęłczyskach - obszar Natura 2000. Autorzy studium starali się ograniczyć uŜytkowanie przestrzeni połoŜonej w pobliŜu tych łąk. Wyznaczono strefę o wysokich wartościach przyrodniczych oraz wskazano zabudowę ekstensywną. Zabieg ten ma minimalizować zagroŜenia związane ze zmianą zagospodarowania przestrzeni, co mogłoby skutkować przeobraŜeniem siedlisk połoŜonych w rejonie Słonych Łąk. Działki połoŜone w okolicy obszaru „naturowego” to tereny rozwojowe, które mają być zainwestowane dopiero w sytuacji wyczerpania zasobów inwestycyjnych zlokalizowanych bliŜej centrum. Analizowany dokument ma w przewaŜającej części charakter porządkujący. Tereny Ozorkowa w duŜym stopniu są juŜ zagospodarowane. Dlatego teŜ nie prognozuje się znaczących negatywnych zmian w składzie fauny i flory. BioróŜnorodność zostanie zachowana na podobnym do dotychczasowego poziomie i tylko lokalnie dojdzie do bezpośredniej dewastacji szaty roślinnej na skutek nowego zainwestowania. Nie będzie to jednak ingerencja w istotne dla środowiska struktury przyrodnicze. Wysoce pozytywnym aspektem realizacji Studium w odniesieniu do fauny i flory jest zabezpieczenie najcenniejszych środowisk przed zabudową. Dodatkowo w analizowanym dokumencie określono kolejność inwestowania poprzez wskazanie stref rozwojowych, które będą zabudowywane w sytuacji wyczerpania się moŜliwości inwestycyjnych na terenach połoŜonych bliŜej centrum miasta.. Zakładając pełną realizację Studium, dolina Bzury zostanie nieco odizolowana od łąkowych przestrzeni występujących w mieście jednak pozostanie to bez znaczącego wpływu na bioróŜnorodność. Trzon systemu przyrodniczego jakim jest dolina rzeki wciąŜ pozostanie fragmentem ponadlokalnego korytarza ekologicznego. Tereny parkowe połoŜone w strefie zurbanizowanej między innymi przy rzece stanowią lokalne ostoje roślin i zwierząt. W studium określono kierunki polityki przestrzennej w zakresie struktury przyrodniczej (w tym bioróŜnorodności): • zachowanie doliny rzek i cieków w moŜliwie niezmienionym stanie, • wzbogacanie struktury przyrodniczej w zadrzewienia oraz zapobieganie przeznaczaniu łąk o cechach naturalnych pod zabudowę, unikanie zabudowy rozproszonej, • propagowanie proekologicznych form rolnictwa, • • racjonalne wykorzystanie wód zbiornika tj. zachowanie większej części linii brzegowej w formie porośniętych roślinnością brzegów, dostosowanie tereny przyległego do wód dla potrzeb ludności – ścieŜki, kąpielisko, punkt widokowy itp. utrzymanie droŜności rowów – eliminacja poprzecznych przegród, • utrzymanie zadrzewień śródpolnych na obrzeŜach miasta. Pewnym zagroŜeniem dla fauny i flory jest zaproponowana lokalizacja drogi klasy G łączącej drogę krajową nr 1 z Kowalewicami. Przedmiotowy ciąg komunikacyjny, biegnąc nie w poprzek, a na dość długim odcinku, wzdłuŜ rzeki Starówki moŜe zakłócić funkcjonowanie gospodarki wodnogruntowej i zagrozić siedlisku storczyków, dla zachowania których projektuje się utworzenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego. Ponad to, przyczyni się do pewnej izolacji łąk i zadrzewień, połoŜonych w okolicach Kowalewic i Wiktorowa od głównego ciągu ekologicznego – doliny Bzury. Trudno jest obecnie prognozować natęŜenie ruchu na projektowanej drodze lecz moŜna stwierdzić, Ŝe jej lokalizacja Strona 34 stwarza zagroŜenie dla lokalnych populacji zwierząt i roślin oraz zmienia na gorsze warunki ich migracji. Choć wydaje się,iŜ przebieg tej drogi jest słusznym komunikacyjnie rozwiązaniem, to warto dokonać dokładnej analizy jej lokalizacji oraz moŜliwych do zastosowania rozwiązań technicznych, minimalizujących negatywny wpływ. Wnioski i rekomendacje: • realizacja studium nie przyniesie radykalnych zmian bioróŜnorodności, • w terenach gdzie planuje się inwestycje budowlane dojdzie do bezpośredniej dewastacji szaty roślinnej, zachodzące jednak w skali nie mającej wpływu na funkcjonowanie środowiska całego regionu, • naleŜy dokonać dokładnej analizy rozwiązań komunikacyjnych dotyczących południowowschodniej części miasta Ozorkowa. 10.3 POWIERZCHNIA ZIEMI W wyniku realizacji ustaleń Studium zmiany w zakresie ukształtowania terenu nie powinny być duŜe, na niewielką skalę nastąpią przede wszystkim tam gdzie powstanie nowe zainwestowanie. Będą to przekształcenia typowe dla postępującej urbanizacji. W związku z pracami budowlanymi lokalnym zmianą ulegnie profil glebowy – częściowo zniszczona zostanie wierzchnia warstwa gleby, a struktura głębszych poziomów ulegnie zaburzeniu, inwestycje spowodują miejscowe uszczelnienie podłoŜa. Wskutek prowadzonych prac niwelacyjnych moŜe dojść do wytworzenia znacznej ilości mas ziemi z wykopów. Grunt taki zgodnie z rozporządzeniem Ministra Środowiska z 21 września 2001 r. w sprawie katalogu odpadów (Dz.U. z 2001 r. Nr 112 poz. 1206) stanowi odpad, w związku z czym jego zagospodarowanie jest ściśle określone. Praktyka niestety wskazuje na nieprzestrzeganie przepisów prawa w tym zakresie. Ograniczenie procederu nielegalnego wywozu gruntu lub jego niewłaściwego składowania wykracza jednak po za ramy ustaleń studium i planów miejscowych. W granicach miasta nie notowano do tej pory zagroŜenia rozwojem procesów osuwiskowych, nawet pomimo wprowadzenia zabudowy na tereny potencjalnie mogące wykazywać tendencje do ich uruchamiania. W projekcie Studium nie wyznaczono zatem terenów naraŜonych na zaistnienie ruchów masowych gruntów. Taką moŜliwość naleŜy jednak brać pod uwagę przy ewentualnym rozpatrywaniu większych inwestycji lokalizowanych na: najbardziej nachylonych terenach w mieście, u podnóŜa czy szczytach skarp. Dokładne analizy stabilności podłoŜa mogą być więc pomocne przy planowaniu na poziomie bardzo szczegółowym lub konieczne przed realizacją poszczególnych duŜych obiektów budowlanych. Do największej w skali zmiany, rozpatrywanej w stosunku do pojedynczej inwestycji, dojdzie w przypadku realizacji trasy drogi głównej i nowych dróg zbiorczych. Inwestycje tego rodzaju skutkują uszczelnieniem podłoŜa, przeobraŜeniami gruntów, lokalną zmianą stosunków wodnych. Powierzchnia ziemi i rzeźba terenu ulga trwałym przekształceniom, jednak w przypadku realizacji dróg oraz linii tramwajowej w obrębie juŜ wcześniej zainwestowanego terenu przewidywane przekształcenia nie będą miały istotnego znaczenia dla środowiska przyrodniczego. Odbywać się będą bowiem nie w naturalnym środowisku gruntowo – wodnym, lecz w przestrzeni juŜ przeformowanej, wytworzonej w znacznej części przez człowieka. Siła zmian w zakresie rzeźby terenu będzie znacznie większa w przypadku wytyczonej trasy w południowej części miasta. Tereny te do chwili obecnej są niezagospodarowane bądź uŜytkowane rolniczo, stanowiąc cenne przyrodniczo wspomaganie dla obszaru miasta. W wyniku realizacji projektowanej drogi klasy głównej prognozuje się oddziaływanie bezpośrednie Strona 35 krótkoterminowe: ingerencja w środowisko gruntowe podczas prowadzenia prac budowlanych, przemieszanie mas ziemnych. Bezpośrednie stałe: zabudowa części powierzchni biologicznie czynnej, zmiana ukształtowania rzeźby terenu. W przypadku planowanej inwestycji drogowej siłę zmian w środowisku, jaka nastąpi zarówno w fazie budowy, jak i funkcjonowania inwestycji naleŜy ocenić w oddzielnym opracowaniu, którego zakres i stopień szczegółowości wykracza poza ramy rzeczowego opracowania. NaleŜy zauwaŜyć, Ŝe negatywne oddziaływanie na powierzchnię terenu dotyczy takŜe obszarów dla których nie przewidziano zmian w uŜytkowaniu. Chodzi tu generalnie o grunty uprawiane rolniczo. Działalność rolnicza moŜe przyśpieszać erozję gleb, polegającą na zmywaniu, wywiewaniu wierzchniej warstwy glebowej. Nie jest to jednak zjawisko, które drastycznie zmienia ukształtowanie terenu. Erozja jest procesem długotrwałym i moŜliwe jest jej przeciwdziałanie np. poprzez wprowadzanie zadrzewień. Wnioski i rekomendacje do analizowanego planu: • do największych, trwałych zmian dojdzie na terenach dotychczas niezainwestowanych, na których zaplanowano lokalizację nowych obszarów aktywności gospodarczej i układów komunikacyjnych, • zmiany rzeźby terenu będą typowe dla obszarów rozwijających się, • wskazana jest rzetelna kontrola w zakresie prowadzonych robót ziemnych i utylizacji odpadów (wywóz gruntu), grunt z odkładu winien być wywieziony i zutylizowany jeŜeli nie jest moŜliwe wykorzystanie go w innej formie dopuszczonej prawem. 10.4 KRAJOBRAZ Nie prognozuje się znaczących negatywnych zmian krajobrazu. Większe przeobraŜenia będą miały charakter lokalny i dotyczą obszarów otwartych - dotychczas nieuŜytków lub pełniących funkcje rolne. Zasadniczym kierunkiem kształtowania przestrzeni jest zwiększenie zasięgu strefy zurbanizowanej. Miasto i jego obrzeŜa posiada wyjątkowy charakter ze względu na: • architekturę przedstawiającą wysokie wartości historyczno-kulturowe, • duŜy udział zieleni w przestrzeni zurbanizowanej, • zachowanie doliny rzecznej, otwartych przestrzeni rolnych, zadrzewień i lasów, • wysoce estetyczny pejzaŜ rolniczy na obrzeŜach miasta. Oddziaływanie na krajobraz, przyjętych w projekcie Studium rozwiązań przestrzennych, opiera się na ocenie stopnia jego naturalności, struktury i zniekształceń. Działalność człowieka jest czynnikiem, który najsilniej ingeruje w struktury przyrodnicze Ozorkowa, a zmiany uŜytkowania terenów prowadzą do powaŜnych i nieodwracalnych przekształceń. Realizacja załoŜeń Studium doprowadzi przede wszystkim do powiększenia zasięgu krajobrazu miejskiego o róŜnej intensyfikacji. Walorami miasta Ozorków są pojedyncze obiekty kulturowe i przyrodnicze. NaleŜą do nich m.in. kościoły, stare cmentarze, zespół fabryczno-rezydencjonalny oraz XIX-wieczny pałac przy ul. Łęcznej oraz trzydzieści drzew - pomników zgrupowanych głównie w centrum miasta, nadających mu niesamowity klimat i stanowiących pozytywne dominanty przestrzenne. Dość charakterystycznym oraz cennym elementem przestrzeni jest tu znaczny udział szpalerów i alej towarzyszących wielu ulicom miejskim. Potwierdzeniem wysokich walorów widokowych Ozorkowa jest takŜe, obejmujący jego południowo-wschodnią część, Obszar Chronionego Krajobrazu „Sokolnicko-Piątkowskiego”. Dodatkowo Strona 36 wysoki stopień harmonijności krajobrazu i wartości przyrodniczych potwierdzają zapisy Studium z roku 2001, zgodnie z którymi planowano utworzenie Ozorkowskiego Zespołu Przyrodniczo-Krajobrazowego. Na walory wizualne mają wpływ malownicze krajobrazy o charakterze półnaturalnym, tworzone przez obszary pól uprawnych i łąk, zadrzewienia śródpolne, zabudowę zagrodową oraz zbiorniki i cieki wodne, które podnoszą wartość obserwowanej przestrzeni. Znaczne przestrzenie terenów rolniczych, przy dość małym udziale kompleksów leśnych umoŜliwiają istnienie rozległych panoram i ciągów widokowych. Elementami dysharmonijnymi na terenie miasta są głównie obiekty usługowe i produkcyjne oraz część zabudowy mieszkaniowej. Studium w duŜej mierze zachowuje obecną strukturę krajobrazową, ale i jednocześnie wprowadza nowe elementy zagospodarowania wpływające na postrzeganie terenu opracowania. Największe zmiany związane będą z realizacją inwestycji drogowych: projektowanej drogi klasy głównej w południowej części miasta, nowych dróg klasy zbiorczej oraz wydłuŜenie linii tramwajowej, co wiąŜe się z powstaniem wielu nowych silnych elementów, których oddziaływania będzie trudno zniwelować. Zarówno na etapie wykonania jak i funkcjonowania, inwestycje prowadzą do istotnych przekształceń w środowisku przyrodniczym, jak i wizualnym – dominując w przestrzeni. WiąŜe się to m.in. ze zmianami w rzeźbie terenu, utwardzeniem powierzchni, ograniczaniem areału zieleni i Ŝycia zwierząt, oraz pośrednim wpływem na Ŝycie mieszkańców – wzrost natęŜenia hałasu, dość niskie wraŜenia wizualne. Przebieg głównych ciągów komunikacyjnych poprzez tereny rolnicze, które będą stanowić przedpole widoku, dodatkowo wyeksponują silne dominanty krajobrazowe. NaleŜy zauwaŜyć, iŜ budowa drogi klasy głównej, o docelowym duŜym natęŜeniu ruchu, rodzi zarówno skutki skumulowane, jak i synergiczne, których skalę trudno jest oszacować przed powstaniem i funkcjonowaniem inwestycji. Za budową obwodnicy przemawia jednak wiele waŜnych aspektów ekonomicznych, gospodarczych i społecznych. Ostateczna ocena oddziaływania na środowisko w tym na krajobraz winna być dokonana w oddzielnym opracowaniu. Szereg zmian będzie związanych z wprowadzeniem zabudowy mieszkaniowej oraz powiększeniem obszarów aktywności gospodarczej. NaleŜy zauwaŜyć, iŜ projekt Studium nie poszerza obszarów podlegających zabudowie i jest w tym w zasadzie zgodny z zapisami „starego” Studium z 2001 roku. W nowym dokumencie skoncentrowano się na polaryzacji obszarów funkcjonalnych, stworzeniu wyraźnych stref miasta oraz dąŜono do wykształcenia układu przestrzeni publicznych Ozorkowa. Działania te naleŜy ocenić pozytywnie z punktu widzenia funkcjonowania środowiska wizualnego, poniewaŜ umoŜliwiają wytworzenie przestrzeni miejskiej oraz miejsko-wiejskiej o spójnej i przemyślanej wizji. Koncentracja obiektów usługowo-produkcyjnych w sąsiedztwie największych węzłów komunikacyjnych umoŜliwia stworzenie wyraźnych centrów lokalnych oraz ponadlokalnych, a co za tym idzie, zapobiega niebezpiecznemu zjawisku rozpraszania się zabudowy i niekontrolowanego rozwoju miasta. Oddzielenie obszarów o charakterze wyraźnie produkcyjnym i usługowym od terenów mieszkaniowych stwarza warunki do rozwoju ”zdrowej” tkanki miejskiej. Ostateczna ocena oddziaływania na krajobraz powinna być sporządzona przy wykonywaniu prognoz oddziaływania na środowisko miejscowych planów zagospodarowania. Studium nie wprowadza bowiem ustaleń szczegółowych, z zakresu: kubatury, wysokości obiektów, ich kolorystki, czy wielkości powierzchni biologicznie czynnej, a są to zapisy, które ostatecznie zadecydują o skali przekształceń krajobrazu. Wprowadzenie nowych elementów o charakterze antropogenicznym nie zawsze wpływa negatywnie na wartość obserwowanego widoku. Ład przestrzenny, brak nadmiernego zagęszczenia obiektów kubaturowych, zabudowa komponująca się z otoczeniem umoŜliwia stworzenie harmonijnego krajobrazu kulturowego. Strona 37 Dla ograniczania negatywnych zmian waŜne jest zachowanie wszystkich istotnych krajobrazotwórczych struktur przyrodniczych. Pola uprawne, łąki, lasy i cieki wodne tworzą pejzaŜ o cechach naturalnych, który w wielu miejscach nie zmieni się w wyniku wdroŜenia projektu studium. Ponadto Studium wyznaczono obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych oraz większe skupiska drzew postulowane do zachowania, które w duŜej mierze decydują o wysokim stopniu harmonijności krajobrazu. Ponadto wzbogacają jego strukturę o elementy najcenniejsze wizualnie, takie jak: punkty widokowe graniczne na styku las-teren otwarty, panoramy, punkty i ciągi widokowe. Zapisy Studium uwzględniają konieczność zachowania obszarów i obiektów podlegających ochronie, jako zabytki kultury na mocy przepisów odrębnych oraz obiektów i obszarów podlegających ochronie ze względu na wartości przyrodnicze, ustanowionych na mocy przepisów odrębnych. Rzeczowe rozwiązania planistyczne zawarte w Studium są generalnie korzystne z punktu widzenia kształtowania krajobrazu wizualnego. Wpływ budowy i funkcjonowania poszczególnych inwestycji, zarówno o charakterze drogowym, jak i architektonicznym na strukturę krajobrazu miasta, powinny podlegać ocenie w ramach m.in. raportu oddziaływania inwestycji na środowisku, lub/i miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. 10.5 ŚRODOWISKO WODNO-GRUNTOWE Skalę i siłę oddziaływania zapisów projektu Studium w kierunku środowiska wodno-gruntowego determinują zaproponowane formy zagospodarowania oraz działania na rzecz zabezpieczenia stanu wody i gruntu, w tym rozwój infrastruktury. Głównym załoŜeniem analizowanego dokumentu jest przejęcie ścieków sanitarnych od wszystkich mieszkańców. Spełnienie przedmiotowego celu byłoby rozwiązaniem niezwykle korzystnym w kwestii bezpiecznego odprowadzenia ścieków i neutralizacji zanieczyszczeń, jednak wymaga to dalszego rozwój systemu kanalizacyjnego, a więc znacznych nakładów finansowych oraz rozłoŜenia inwestycji w czasie. Aby zapobiec degradacji środowiska wodno-gruntowego w analizowanym projekcie zapisano: „propagowanie budowy przydomowych oczyszczalni ścieków, szczególnie tam gdzie nie przewiduje się aby w najbliŜszym czasie doprowadzano kolektory” oraz „realizacja nowych inwestycji winna uwzględniać konieczność podczyszczania wód opadowych z terenów komunikacji takich jak drogi czy parkingi”. Są to ustalenia, które ściśle przestrzegane powinny wystarczyć dla ograniczenia dopływu ścieków sanitarnych z gospodarstw domowych oraz zanieczyszczeń komunikacyjnych. Doprecyzowanie ustaleń w tym zakresie winno nastąpić w trakcie sporządzania miejscowych planów zagospodarowania. Polityka miasta zmierza do rozdzielenia systemu kanalizacji sanitarnej od deszczowej. W planach inwestycyjnych ujęto to między innymi przez: • rozdział kanalizacji ogólnospławnej na obszarze tzw. Starego Miasta (budowa i przebudowa sieci i urządzeń podziemnych w ciągach ulic: Sienkiewicza, Kilińskiego, Kraszewskiego, Dolnej, Starzyńskiego, Berka Joselewicza, Listopadowej, Traugutta, śeromskiego oraz w rejonie Placu Jana Pawła II), • budowę kanalizacji deszczowej wraz z modernizacją ulicy Gębickiej. Rozbudowa systemu deszczowego zminimalizuje przedostawanie się zanieczyszczeń z ciągów komunikacyjnych do wód i gruntu. Ma to duŜe znaczenie dla poprawy jakości wód rzek, cieków oraz zbiorników wodnych. Niestety wciąŜ pozostanie zagroŜenie powodowane ewentualnym spływem powierzchniowym wód zanieczyszczonych związkami biogennymi z terenów upraw rolnych, jednak prognozuje się, zmniejszenie dopływu zanieczyszczeń pochodzenia rolnego ze względu na sukcesywne Strona 38 zabudowywanie przestrzeni rolnej. Do trwałych skutków środowiskowych dojdzie właśnie na terenach dotychczas niezainwestowanych. Skutkiem realizacji nowych inwestycji są: • całkowite wyłączenie niewielkich obszarów z obiegu materii na skutek ich zabudowania, • uszczelnienie podłoŜa – brak infiltracji wód opadowych i zmiana kierunków spływu, • zmiany wilgotności gleb – przeobraŜenia siedlisk, • zmiany profilu glebowego, powstanie gruntów antropogenicznych. Wymienione zmiany są typowe dla nowych terenów inwestycyjnych i nie stanowią duŜego zagroŜenia dla funkcjonowania środowiska. Powiększanie stref zurbanizowanych jest naturalną tendencją rozwojową miast w związku z czym trzeba się liczyć z pewnymi „kosztami środowiskowymi”. Do największej w skali zmiany, rozpatrywanej w stosunku do pojedynczej inwestycji, dojdzie w przypadku realizacji trasy drogi głównej i nowych dróg zbiorczych. Inwestycje tego rodzaju skutkują uszczelnieniem podłoŜa, przeobraŜeniami gruntów, lokalną zmianą stosunków wodnych i kierunków spływu powierzchniowego, a takŜe zmniejszeniem areału terenów aktywnych biologicznie. JednakŜe, naleŜy mieć na uwadze, iŜ do momentu realizacji inwestycji drogowej na potencjalne stanowisko rośliny chronionej mogą zacząć oddziaływać negatywnie inne czynniki, niezaleŜne od stopnia i formy realizacji zapisów Studium np.: znaczna eutrofizacja siedliska na skutek prowadzonej gospodarki nawozowej na okolicznych polach uprawnych, bądź teŜ stopniowa sukcesja wtórna, która po kilku bądź kilkunastu latach od zasiedlenia gatunku prowadzi do ustąpienia storczyków. Nie bez znaczenia dla środowiska wodno-gruntowego pozostaje zachowanie przestrzeni leśnych i łąkowych. Pozostawiono wszystkie rowy melioracyjne i zadrzewienia. Skutkiem tego będzie utrzymanie dotychczasowych warunków siedliskowych, korzystnych dla roślin i zwierząt. Łąki, lasy, zadrzewienia, pola i parki stanowią główne przestrzenie gdzie woda moŜe swobodnie infiltrować. Wnioski i rekomendacje: • zapisy Studium zapewniają dalszy rozwój infrastruktury technicznej, co w przyszłości znajdzie odzwierciedlenie w jakości wód i gleb, • na terenach dotychczas niezainwestowanych, a przeznaczonych pod zabudowę zajdą przekształcenie środowiska wodno-gruntowego – zmiany typowe dla nowych inwestycji, • w dokumencie planistycznym wskazano rozwiązania w zakresie odprowadzania ścieków z gospodarstw domowych zlokalizowanych w terenach pozbawionych sieci kanalizacyjnej – propagowanie przydomowych oczyszczalni ścieków, • ustalenia Studium zapewnią stopniową poprawę stanu wód i gleb poprzez rozdzielenie systemu kanalizacyjnego na sanitarny i deszczowy, konieczność podczyszczania ścieków pochodzących z terenów komunikacji, rozwój zabudowy jednocześnie z infrastrukturą, • w Studium załoŜono docelowo odbiór ścieków od 100 % mieszkańców. 10.6 ATMOSFERA I KLIMAT AKUSTYCZNY W wyniku realizacji ustaleń projektu Studium prognozuje się zaistnienie lokalnych zmian warunków aerosanitarnych i klimatu akustycznego. Budowa i funkcjonowanie nowych ciągów komunikacyjnych, powiększenie obszarów zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej oraz aktywności gospodarczej wiąŜe się ze wzrostem emisji związków lotnych. Do atmosfery będzie przedostawać się więcej zanieczyszczeń pochodzących z domowych systemów grzewczych oraz obiektów, które mogą potencjalnie powstawać na terenach związanych z produkcją lub/i usługami. Emisje z indywidualnych Strona 39 systemów ogrzewania, będą miały prawdopodobnie znaczenie jedynie lokalne oraz czasowe – głównie w okresie grzewczym. Zwiększenie zanieczyszczeń komunikacyjnych będzie się rozkładało przede wszystkim wzdłuŜ pasów dróg, przy czym ich uciąŜliwość i jej ograniczanie częściowo zaleŜy od docelowo przyjętych rozwiązań. Właściwe oszacowanie wpływu tego typu inwestycji, determinowane w duŜym stopniu natęŜeniem ruchu na drogach głównych i zbiorczych, będzie moŜliwe w momencie uszczegółowienia rozwiązań i powinien następować w ramach postępowania w sprawie wydania decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach – w zakresie wymaganym prawem. Wraz z realizacją Studium będą równieŜ powstawać nowe źródła hałasu. Głównym źródłem uciąŜliwości będzie ruch samochodowy, w tym szczególnie ponadlokalny. Poziomy hałasu będą uzaleŜnione od prędkości projektowej dla danych ulic, rodzaju nawierzchni, przyjętych rozwiązań inŜynieryjnych. W stosunku do ulic zbiorczych i lokalnych przewidywany wzrost poziomu hałasu, będzie odczuwalny, ale powinien się zamykać w poziomach dopuszczalnych, określonych w przepisach odrębnych. Tereny bezpośrednio sąsiadujące z drogami ruchu ponadlokalnego, wzdłuŜ których moŜliwe jest przekroczenie dopuszczalnych norm wyznaczonych dla przestrzeni mieszkaniowych, przeznacza się przede wszystkim pod tereny aktywności gospodarczej, co powinno zapewnić właściwy klimat akustyczny wewnątrz obszaru. NaleŜy rozwaŜyć moŜliwość stosowania barier dźwiękochłonnych przy projektowanej nowej drodze głównej (południowej obwodnicy miasta) lub/i wprowadzenie pasów zieleni izolującej oraz wzdłuŜ najbardziej obciąŜonych ciągów komunikacyjnych wchodzących w obręb obszarów o przewadze zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami towarzyszącymi. Prognozuje się, Ŝe powstałe uciąŜliwości dla stanu powietrza atmosferycznego i klimatu akustycznego naleŜy uznać za akceptowalne dzięki pozytywnym zmianą w zakresie obsługi ruchu lokalnego oraz ponadlokalnego. Ponadto na skutek realizacji przyjętych rozwiązań nastąpi odciąŜenie istniejącej infrastruktury drogowej i zmniejszenie dotychczasowych emisji w innych, mniej korzystnych pod względem moŜliwości przewietrzeniach rejonach miasta. OdciąŜenie ruchu lokalnego, zwiększenie przepustowości istniejących połączeń komunikacyjnych przyczyni się do poprawienia dostępności poszczególnych rejonów Ozorkowa. W związku z powyŜszym nastąpi szereg usprawnień, oszczędności oraz zmniejszenia uciąŜliwości w skali całego miasta. Wnioski i rekomendacje: • zaistnieją lokalne zmiany warunków aerosanitarnych i klimatu akustycznego, lokalnie wzrośnie emisja zanieczyszczeń oraz poziomu hałasu, • dokładne oszacowanie wpływu nowych rozwiązań komunikacyjnych, w tym głównie realizacji dróg głównych moŜliwe jest na późniejszym etapie, jednak ewentualne uciąŜliwości najprawdopodobniej będą mniejsze niŜ osiągnięte korzyści społeczno-środowiskowe, • naleŜy rozwaŜyć stosowanie barier dźwiękochłonnych przy projektowanej nowej drodze głównej (południowej obwodnicy miasta) lub/i wprowadzenie pasów zieleni izolującej oraz wzdłuŜ najbardziej obciąŜonych ciągów komunikacyjnych wchodzących w obręb obszarów o przewadze zabudowy mieszkaniowej. 10.7 WPŁYW NA OBSZARY I OBIEKTY OBJĘTE OCHRONĄ PRAWNĄ W związku z wdroŜeniem rozpatrywanego projektu Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków nie prognozuje się zaistnienia znaczących Strona 40 negatywnych wpływów na tereny chronione, w tym na projektowany obszar Natury 2000 - Słone Łąki w Pełczyskach, połoŜony blisko zachodnich granic miasta. Na terenach objętych projektem Studium znajduje się 29 pomników przyrody oraz Obszar Chronionego Krajobrazu „Sokolnicko-Piątkowski”, którego celem jest zachowanie walorów przyrodniczych i duŜego urozmaicenia krajobrazowego, wynikającego między innymi z jego połoŜenia w zasięgu krawędzi Wzniesień Łódzkich, znacznego zalesienia oraz licznych cieków i kanałów. W granicach miasta obejmuje on zasięgiem drzewostan zlokalizowany w południowo-wschodniej części Ozorkowa oraz sąsiadujące przestrzenie otwarte – łąki i grunty orne. Ustalenia Studium nie ingerują w przedmiotowy obszar. Nie przewiduje się takŜe zaistnienia negatywnych oddziaływań na pomniki przyrody, zlokalizowanych głównie w obszarach wskazanych jako tereny zieleni. W miejscowych planach zagospodarowania winna być wskazana i uwzględniona strefa ochronna pomników. Nie prognozuje się znaczącego negatywnego wpływu ustaleń Studium na najbliŜej połoŜony obszar „naturowy” tj. projektowane Słone Łąki w Pełczyskach, którego celem ochrony są zbiorowiska typowe dla śródlądowych solnisk z rzędu Glauco-Puccinellietalia. ZagroŜeniem dla obszaru jest przekształcenie stosunków wodnych, zmiana uŜytkowania gruntów – zaprzestanie tradycyjnego uŜytkowania łąk oraz zaśmiecanie. Choć obszar połoŜony jest poza granicami miasta, jego istnienie jest uwzględnione w zapisach Studium przez jest wprowadzenie w jego rejonie „obszaru o szczególnych wartościach przyrodniczych”. Dodatkowo wskazuje się tu tereny rozwojowe, zabudowywane dopiero w przypadku wypełnienia terenów sąsiednich. W praktyce oznacza to, iŜ zainwestowanie w pobliŜu obszaru Łąk moŜliwe będzie tylko wtedy gdy wyczerpią się moŜliwości realizacji inwestycji na innych terenach, połoŜonych bliŜej centrum Ozorkowa. Powinno to doprowadzić do stworzenia swoistej otuliny cennych zbiorowisk halofilnych. Wskazuje na to dotychczasowe wykorzystanie terenów inwestycyjnych - miasto dysponuje duŜym zasobem gruntów inwestycyjnych połoŜonych blisko centrum, a perspektywa zasiedlania terenów oddalonych od centrum (połoŜonych przy granicach administracyjnych miasta) wydaje się być odległa. Wnioski i rekomendacje: • realizacja zapisów Studium nie powinny wpłynąć negatywnie na Sokolnicko-Piątkowski Obszar Chronionego Krajobrazu oraz istniejące pomniki przyrody, • ustalenia Studium zapewniają ochronę Słonych Łąk w Pełczyskach, Strona 41 10.8 DOBRA KULTURY I ZABYTKI Studium realizuje potrzebę ochrony zabytków i wartości historyczno-kulturowych poprzez ustalenie działań dla: − obiektów wpisanych do ewidencji i rejestru zabytków, − strefy ochrony historycznego układu miejskiego, − − strefy ochrony ekspozycji zabytkowych obiektów i załoŜeń, stanowisk archeologicznych, − stref ochrony archeologicznej, − stanowisk archeologicznych wpisanych do rejestru. Zapisane w Studium ustalenia wynikają przede wszystkich z odrębnych przepisów w tym ustawy z dnia 23 lipca 2003 r. o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Warto tu jednak zwrócić uwagę na rozwaŜenie ewentualności wskazania do rewitalizacji starych terenów poprzemysłowych oraz odtworzenia trasy kolejki wąskotorowej, która mogłaby stać się lokalną atrakcją turystyczną (część jej przebiegu jest wskazana w Studium do adaptacji jako trasa tramwajowa, co jednak nie wyklucza realizacji wspólnego torowiska). Wnioski i rekomendacje: • Studium w zasadzie zapewnia kompleksową ochronę zabytków i wartości historycznokulturowych, • warto rozwaŜyć ewentualnego wskazania do rewitalizacji starych terenów poprzemysłowych oraz odtworzenia przebiegu kolejki wąskotorowej. 11. ZGODNOŚĆ PROJEKTU STUDIUM UWARUNKOWAŃ I KIERUNKÓW ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO Z INNYMI DOKUMENTAMI KSZTAŁTUJĄCYMI PRZESTRZEŃ GMINY NajwaŜniejszym dokumentem kształtującym przestrzeń miasta jest „stare” Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków. Przedmiotowy dokument jest obecnie zmieniany stąd bezzasadne jest pełne odnoszenie się do jego zapisów. Analiza ustaleń tego Studium pozwoliła jednak stwierdzić zachowanie zasady ciągłości planowania przestrzennego. Innym waŜnym, choć bardzo ogólnym, dokumentem jest Plan Zagospodarowania Przestrzennego Województwa Łódzkiego, w którym określono najwaŜniejsze kierunki rozwoju polityki przestrzennej całego regionu do 2030 roku. Ozorków został w nim określony jako ośrodek wielofunkcyjny obsługujący podmiejskie strefy mieszkaniowo-rekreacyjne. Pełnienie tych funkcji przyczyni się do integracji wewnętrznej potencjalnego Łódzkiego Obszaru Metropolitalnego. W planie zagospodarowania województwa wskazano na wykorzystywanie zasobów wód geotermalnych występujących m.in. w takich ośrodkach jak: Łódź, Rogóźno, Poddębice, Skierniewice, Radomsko, Kleszczów, Zduńska Wola, Ozorków i Uniejów oraz określono szereg działań na rzecz rozwoju i ochrony środowiska, co jest zgodne z zapisami projektowanego Studium. Zapisy Studium winny odnosić się do innych dokumentów kształtujących nie tylko przestrzeń gminy, ale takŜe inne sfery funkcjonowania miasta takie jak: gospodarka odpadami, ochrona środowiska czy rozwój lokalny. W poszczególnych programach/planach określono róŜne cele, które pośrednio wpływają takŜe na politykę przestrzenną. Strona 42 Powiatowy program ochrony środowiska dla powiatu zgierskiego wraz z powiatowym planem gospodarki odpadami dla powiatu zgierskiego na okres od 2004 r. do 2007 r. z perspektywicznymi działaniami do 2011 r. określa cele: • w zakresie ochrony zasobów przyrodniczych i krajobrazowych: − usunięcie lub zmniejszenie zagroŜeń powodujących zanikanie lub ograniczających wzrost róŜnorodności biologicznej i krajobrazowej, − osiągnięcie społecznej akceptacji dla zachowania całości spuścizny przyrodniczej i kulturowej, − rozszerzanie zasięgu prawnej ochrony obszarów o kluczowym znaczeniu dla zachowania bioróŜnorodności; • w zakresie ochrony powietrza: − dalszą poprawę jakości powietrza atmosferycznego oraz osiągnięcie norm emisyjnych, wymaganych przez przepisy Unii Europejskiej; • w zakresie gospodarki wodnej: − − − • − zwiększenie zasobów wodnych powiatu, − zmiana sposobu gospodarowania zasobami wodnymi na zarządzanie w układzie zlewniowym; w zakresie gospodarki leśnej: − • poprawa jakości wód powierzchniowych oraz utrzymanie osiągniętego stanu czystości, zapewnienie zaopatrzenia mieszkańców w odpowiednią ilość wody pitnej dobrej jakości, ochrona wód podziemnych przed jakościową oraz ilościową degradacją, prowadzenie wielokierunkowej, zgodnej z zasadami zrównowaŜonego rozwoju, gospodarki leśnej; w zakresie edukacji ekologicznej: − wzrost świadomości ekologicznej wszystkich grup społeczeństwa, w szczególności wykształcenie nawyków dbałości o stan środowiska i oszczędnego korzystania z jego zasobów, − utworzenie ogólnie dostępnego systemu informacji o środowisku obejmującego wszystkie jednostki zajmujące się problematyką ochrony środowiska. Program ochrony środowiska gminy Ozorków na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015 Zagadnienia i szczegółowe rozwiązania tu wymieniane nie zawsze bezpośrednio dotyczą samego miasta Ozorkowa, jednak ze względu na wpływ na całe środowisko gminy są dla niego bardzo istotne. W programie określono cztery priorytety, w ramach których zdefiniowano cele i zadania. Priorytet I: Sprawnie funkcjonujący system gospodarki wodnej i ściekowej. Cel: Poprawa stanu czystości wód powierzchniowych i podziemnych: − uporządkowanie gospodarki ściekowej w ramach Aglomeracji Gminy Ozorków, − monitoring i likwidacja nielegalnych odprowadzeń ścieków do cieków wodnych; Cel: Zapewnienie mieszkańcom wody do picia dobrej jakości − wymiana sieci wodociągowej azbestowo-cementowej na PCV w Czerchowie, Skotnikach i Tymienicy oraz modernizacja ciągu technologicznego w stacji wodociągowej w Tymienicy, − rozbudowa sieci wodociągowej na terenie gminy oraz rozbudowa hydroforni w Sokolnikach Lesie; Cel: Zagospodarowanie gnojówki, gnojowicy i obornika − doradztwo dotyczące budowy płyt obornikowych i zbiorników na gnojowicę; Cel: Mała retencja i melioracje szczegółowe − właściwe utrzymanie istniejącego systemu melioracyjnego będącego w gestii gminy, Strona 43 − realizacja zapisów „Programu Bzura”. Priorytet II: Ochrona zasobów przyrody i dziedzictwa kulturowego Cel: Inwentaryzacja i zapewnienie właściwej ochrony zasobów przyrodniczych na terenie gminy: − opracowanie dokumentacji ekofizjograficznej/inwentaryzacji przyrodniczej, uwzględniającej obszary i obiekty chronione lub szczególnie cenne, − opracowanie listy obszarów lub obiektów szczególnie cennych, a naraŜonych na negatywne skutki antropopresji, − stworzenie koncepcji i wykonanie ścieŜek rowerowych, spacerowych i szlaków turystycznych w oparciu o najcenniejsze walory przyrodnicze, − właściwa pielęgnacja i ochrona lasów oraz realizacja załoŜeń krajowego programu zwiększania lesistości - zalesianie nieuŜytków i najsłabszych gleb z uwzględnieniem uwarunkowań przyrodniczo–krajobrazowych; Cel: Rozwój zrównowaŜony obszarów wiejskich: − pomoc przy wdraŜaniu programów rolnośrodowiskowych (organizowanie szkoleń, warsztatów); Cel: Ochrona obszarów o szczególnym znaczeniu dla zachowania bioróŜnorodności: − utrzymanie korytarzy ekologicznych o znaczeniu krajowym i międzynarodowym w ramach sieci EKONET Polska, − utrzymanie, odtwarzanie elementów krajobrazu rolniczego o znaczeniu ochronnym i kulturowym, − opieka nad bezdomnymi zwierzętami w porozumieniu z innymi gminami lub powiatem. Priorytet III: Odnawialne źródła energii i ochrona powietrza atmosferycznego Cel: Poprawa jakości powietrza − modernizacja kotłowni, zamiana węglowych na olejowe lub gazowe, termomodernizacje budynków i obiektów uŜyteczności publicznej − − promowanie zasady poszanowania energii, przeprowadzenie inwentaryzacji źródeł energii cieplnej w gospodarstwach domowych − budowa, przebudowa, remonty i modernizacja infrastruktury drogowej zgodnie z WPI. Priorytet IV: Świadomość ekologiczna mieszkańców i edukacja ekologiczna Cel: Podniesienie świadomości mieszkańców i dostęp do informacji − opracowanie bazy danych o środowisku przyrodniczym gminy oraz opracowanie procedury udostępniania i aktualizacji tej bazy, − opracowanie i wdroŜenie Gminnego Programu Edukacji Ekologicznej Cel: Edukacja ekologiczna młodzieŜy i dzieci − stworzenie koncepcji i wykonanie ścieŜek rekreacyjno-dydaktycznych po obszarach cennych przyrodniczo. Zintegrowany plan rozwoju lokalnego gminy miasta Ozorkowa na lata 2007-2015 - najwaŜniejsze problemy: Zapewnienie miejsc pracy dla ludności aktywnej zawodowo. Społeczność miasta wymaga stworzenia nowych i utrzymania istniejących stanowisk pracy. NaleŜy pozyskać inwestorów strategicznych oraz środki niezbędne dla rozwoju małej i średniej przedsiębiorczości. Trzeba zmieniać sposoby uŜytkowania terenów, w celu przygotowania obszarów aktywności gospodarczej. Poprawa warunków i jakości Ŝycia mieszkańców, w tym zmiany w strukturze zamieszkania: - poprawa stanu środowiska naturalnego i właściwa gospodarka odpadami, - stworzenie ośrodków sportu i rekreacji oraz rozbudowa obiektów istniejących, - budowa mieszkań, budynków socjalnych i przygotowanie terenów pod budownictwo mieszkaniowe, Strona 44 - stworzenie terenów zieleni urządzonej, - budowa, rozbudowa i modernizacja obiektów infrastruktury społecznej. W zakresie poprawy warunków bytowych ludności naleŜy podjąć kroki zmierzające do: – rewitalizacji starych mieszkaniowych zasobów komunalnych oraz pozostałych zurbanizowanych terenów miasta, – pozyskania nowych inwestorów lub developerów dla budowy mieszkań, – budowy mieszkań socjalnych, – przygotowania terenów pod budownictwo mieszkaniowe. W zakresie gospodarki odpadami naleŜy podjąć działania m.in. w kierunku: – przeprowadzenia, najlepiej przy współpracy z sąsiednimi gminami, programu selektywnej zbiorki odpadów segregowanych, – budowy nowoczesnego systemu segregacji i utylizacji odpadów komunalnych, – rozbudowy systemu segregacji odpadów w gospodarstwach indywidualnych i przedsiębiorstwach oraz wprowadzenia większej ilości wysepek ekologicznych z wszystkimi rodzajami pojemników na śmieci i kontynuacja programu edukacji ekologicznej mieszkańców miasta. W zakresie wykorzystania i ochrony walorów przyrodniczych oraz stwarzania warunków dla utrzymania i rozwoju elementów zagospodarowania kształtujących wizerunek miasta, naleŜy podjąć działania w kierunku: – przywrócenia Ŝycia biologicznego w rzece Bzurze, współdziałając przy tym równieŜ z władzami województwa i gmin połoŜonych wzdłuŜ rzeki, – wykorzystania wód termalnych, – rozbudowy systemu oczyszczania ścieków oraz rozwiązania problemów utylizacji i gromadzenia odpadów stałych w celu zapobieŜenia skaŜeniom zbiorników wód podziemnych, – urządzenia terenów zielonych mające podnieść estetykę miasta i zapewnić jego przewietrzanie, – zapewnienia ochrony i przywrócenie walorów architektonicznych ścisłego centrum miasta. Na poprawę stanu środowiska naturalnego wpłyną takŜe takie działania jak: – modernizacja indywidualnych kotłowni węglowych, zastosowanie technologii grzewczych pozwalających na zmianę paliwa na przyjazne dla środowiska i energooszczędne, – likwidacja systemu ogrzewania piecami węglowymi w budynkach wielorodzinnych oraz ewentualna rozbudowa sieci ciepłowniczej zgodnie z potrzebami, – wymiana instalacji wewnętrznych c.o. i c.w.u. oraz wyposaŜenie w regulatory pogodowe budynków uŜyteczności publicznej, komunalnych, spółdzielczych i indywidualnych, – termomodernizacja budynków uŜyteczności publicznej, – automatyka węzłów cieplnych. W zakresie poprawy warunków w dziedzinie sportu, wypoczynku, turystyki i rekreacji naleŜy podjąć działania zmierzające do: – budowy przyszkolnych hal sportowych oraz przebudowy, rozbudowy hali sportowej i istniejących boisk sportowych, w tym boisk przyszkolnych, – wytyczenia i urządzenia ścieŜek rowerowych, szlaków turystyki pieszej, – rozbudowy istniejącego zbiornika wodnego i urządzenia terenów wokół niego na cele aktywnego wypoczynku, – adaptacja obszarów Lasku Miejskiego na cele aktywnego wypoczynku, rekreacji i sportu. Stworzenie odpowiednich warunków dla rozwoju mieszkańców to takŜe działania na rzecz rozwoju (budowy, rozbudowy i modernizacji) bazy infrastruktury społecznej, tj.: – obiektów zakładów opieki zdrowotnej, opieki społecznej, Strona 45 – placówek edukacyjnych oraz obiektów kultury. Analizowany dokument planistyczny w mniejszym bądź większym stopniu realizuje cele wymienione powyŜej. Studium jest swoistym zbiorem zasad ustalanych w innych dokumentach, dlatego teŜ jego szczegółowość w odniesieniu do poszczególnych problemów jest zróŜnicowana. NaleŜy zaznaczyć, Ŝe Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego jest dokumentem o charakterze ogólnym, określającym kierunki zagospodarowania. Ramy planistyczne przyjęte w projektowanym Studium będą uszczegóławiane w miejscowych planach zagospodarowania przestrzennego, dlatego tak waŜna jest zgodność projektowanego Studium z innymi dokumentami. Strona 46 PoniŜej przedstawiono ustalenia zawarte w strategicznych dokumentach Ozorkowa uwzględnione w nowym Studium. Systemy komunikacji Rewitalizacja linii kolejowej nr 16 na odcinku Zgierz-Ozorków, modernizacja istniejących stacji i przystanków kolejowych, budowę czterech intermodalnych przystanków kolejowych, budowa pięciu węzłów intermodalnych z innymi środkami transportu miejskiego oraz zakup 20 elektrycznych pojazdów szynowych. Rozbudowa drogi woj. nr 708 na odcinku Ozorków - Warszyce - Stryków - Niesułków Dokończenie realizacji projektu szybkiego tramwaju na linii Ozorków - Zgierz - Łódź - Pabianice (tzw. Łódzki Tramwaj Regionalny). Przebudowa droga nr 5173E Ozorków Al. Wyszyńskiego - ul. Zgierska Budowa ulicy Południowej w Ozorkowie (droga powiatowa nr 5137 E) Przebudowa drogi powiatowej nr 5173E Al. Wyszyńskiego - ul. Zgierska w Ozorkowie Budowa ulicy Lipowej w Ozorkowie Budowa ulicy Południowej w Ozorkowie Przebudowa Placu Jana Pawła II wraz z przebudową układu komunikacyjnego Przebudowa ulicy Wyszyńskiego Budowa szybkiego tramwaju regionalnego lub Międzygminnej Komunikacji Autobusowej Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 obowiązujący Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego projekt aktualizacja Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zgierskiego na lata 2007 - 2015 obowiązujący Wieloletni Plan Inwestycyjny Powiatu Zgierskiego na lata 2007-2015 obowiązujący Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa na lata 2007 - 2015 obowiązujący Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata 2009 - 2012 z perspektywą do 2016 r. projekt aktualizacja Modernizacja dróg projekt Propozycja dalszej gazyfikacji miasta Gospodarka energetyczna Program Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego na lata 2008 - 2011 z perspektywą na lata 2012 – 2015 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata 2009 - 2012 z perspektywą do 2015 r. Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata 2009 - 2012 z perspektywą do 2016 r. Powiatowy Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Zgierskiego Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa na lata 2007 - 2015 projekt aktualizacja projekt aktualizacja projekt aktualizacja projekt projekt aktualizacja Wykorzystanie wód geotermalnych do ogrzewania budynków Postulat budowy gazociągu wysokiego ciśnienia relacji: m. Ozorków – Parzęczew Rozbudowa sieci gazowej Modernizacja węzłów cieplnych - automatyka pogodowa Rozwój klastra ekoenergetycznego obowiązujący Inwestycje geotermalne Strona 47 Gospodarka wodno - ściekowa Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego projekt aktualizacja Modernizacja i budowa sieci kanalizacyjnej, modernizacja i rozbudowa oczyszczalni ścieków wraz z modernizacją gospodarki osadowej w zasięgu 30 aglomeracji >= 10 000 RLM, aglomeracji Ozorków Program Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego na lata 2008 - 2011 z perspektywą na lata 2012 - 2015 projekt Rozbudowa sieci kanalizacyjnej Wieloletni Plan Inwestycyjny Powiatu Zgierskiego na lata 2007-2014 Powiatowy Program Ochrony Środowiska dla Powiatu Zgierskiego Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa na lata 2007 - 2015 Budowa krytej kanalizacji deszczowej w ul. Gębickiej na odcinku od ul. Młynarskiej do ul. Łęczyckiej w Ozorkowie Rozbudowa sieci kanalizacyjnej (5km) projekt Rozbudowa sieci wodociągowej Modernizacja oczyszczalni ścieków w Ozorkowie Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową ulic: Rzemieślnicza, Cmentarna, Graniczna Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową ulic: Podleśna, Zagajnikowa Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz budową i przebudową ulic: Brzozowa, Dębowa, Liściasta, Świerkowa, Klonowa, Jodłowa, Jałowcowa, Poprzeczna, Górna, Piaskowa, Krasickiego Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową ulic: Łączna, Polna, Olczaka, Partyzantów, Wiatraczna Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci obowiązujący rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową ulic, z tego na: Etap VI: Reja, Kochanowskiego, Lipowa Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: ul. Makowa, ul. Zielona, ul. Przejazd, ul. Sucha, ul. Solecka Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: przebudowa ulicy Suchej w Ozorkowie od ul. Nowej do torów PKP Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: budowa ulicy Suchej w Ozorkowie od ul. Nowej do torów PKP do ul. Kolejowej Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: ul. Nowa, ul. Konopnickiej, ul. Przejazd obowiązujący Strona 48 Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa na lata 2007 - 2015 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata 2009 projekt - 2012 z perspektywą do 2016 r. aktualizacja Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: przebudowa ulicy Nowej Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: ul. Wschodnia, Krzeszewska, Tartaczna, Kowalewicka Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: Przebudowa ulicy Sienkiewicza w Ozorkowie Budowa na obszarach pozbawionych infrastruktury systemów odwadniających (kanałów deszczowych), sieci rozdzielczych kanalizacji sanitarnej, sieci wodociągowej wraz z budową i przebudową dróg: ul. Wodna Modernizacja istniejącego oświetlenia ulicznego w mieście Ozorkowie i instalacja lamp w ulicach, gdzie oświetlenia brak Rozdział kanalizacji ogólnospławnej w obszarze tzw. Starego Miasta - budowa i przebudowa sieci i urządzeń podziemnych: ul. Sienkiewicza, ul. Kilińskiego, ul. Kraszewskiego, ul. Dolna Budowa kanalizacji deszczowej wraz z modernizacją ulicy Gębickiej w Ozorkowie Rozdział kanalizacji ogólnospławnej w obszarze tzw. Starego Miasta - budowa i przebudowa sieci i urządzeń podziemnych: ul. Plac Jana Pawła II, Starzyńskiego, Berka Joselewicza Rozdział kanalizacji ogólnospławnej w obszarze tzw. Starego Miasta- budowa i przebudowa sieci i urządzeń podziemnych: ul. Listopadowa, ul. Traugutta, ul. śeromskiego Rozbudowa sieci kanalizacyjnej (około 800 mb) Dalsza rozbudowa sieci kanalizacyjnej Budowa przydomowych oczyszczalni ścieków Rozbudowa ścieków wodociągowej (około 430 mb) wraz z dalszą rozbudową Modernizacja stacji wodociągowej wraz z ujęciami wody Gospodarka odpadami Program Operacyjny Infrastruktura i Środowisko na lata 2007-2013 Projekt: "Gospodarka odpadami komunalnymi w Łodzi - faza II" - instalacja termicznego przekształcania odpadów komunalnych w Łodzi o duŜej skali oddziaływania i znacznym stopniu skomplikowania ze względu obowiązujący na swoje oddziaływanie na środowisko przyrodnicze i społeczne. Wydajność instalacji przewidziana jest do obsługi miasta Łodzi, oraz Pabianic, Zgierza, Ozorkowa, Aleksandrowa, Łaska, Konstantynowa, Brzezin, Tuszyn i Stryków projekt Likwidacja dzikich wysypisk sieci aktualizacja Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata 2009 - 2012 z perspektywą do 2016 r. Plan Gospodarki Odpadami dla Gminy Miasta Ozorków na lata 2009 projekt 2012 z perspektywą do 2016 r. Organizacja i budowa centralnego punktu gromadzenia odpadów, w tym dla odpadów niebezpiecznych Strona 49 aktualizacja Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa na lata 2007 - 2015 obowiązujący Rekultywacja składowiska odpadów, budowa sortowni i spalarni odpadów Infrastruktura społeczna Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zgierskiego na lata 2007 - 2016 Plan Rozwoju Lokalnego Powiatu Zgierskiego na lata 2007 - 2017 Wieloletni Plan Inwestycyjny Powiatu Zgierskiego na lata 2007-2013 Wieloletni Plan Inwestycyjny Powiatu Zgierskiego na lata 2007-2017 Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa na lata 2007 - 2015 Podniesienie jakości kształcenia poprzez modernizację infrastruktury edukacyjnej i sportowej w Zespole obowiązujący Szkół Ogólnokształcących w Ozorkowie Udoskonalenie infrastruktury edukacyjnej i technicznej oświaty i pomocy społecznej - Dom Pomocy obowiązujący Społecznej w Ozorkowie obowiązujący Budowy boiska szkolnego w Zespole Szkół Ogólnokształcących w Ozorkowie Podniesienie jakości kształcenia poprzez modernizację infrastruktury edukacyjnej i sportowej w Zespole obowiązujący Szkół Ogólnokształcących w Ozorkowie Budowa (przebudowa) hali sportowej MOSIR ul. Traugutta 2 oraz budowa kortów tenisowych Budowa (przebudowa) Korty tenisowe Budowa (przebudowa) boisko sportowe MOSIR ul. Łęczycka Adaptacja obszarów Lasu Miejskiego na cele aktywnego wypoczynku - przebudowa boiska sportowego Adaptacja obszarów Lasu Miejskiego na cele aktywnego wypoczynku - przebudowa istniejącej obowiązujący strzelnicy policyjnej na cele miejskiej działalności sportowej Adaptacja obszarów Lasu Miejskiego na cele aktywnego wypoczynku - budowa amfiteatru Budowa i rozbudowa gminnych obiektów kultury wraz z dostosowaniem do potrzeb osób niepełnosprawnych Budowa i rozbudowa gminnych obiektów oświatowych wraz z budową sal gimnastycznych i boisk przy Szkołach Podstawowych Nr 4 i 5 Budowa budynków socjalnych przy ul. świrki 10a Ochrona środowiska Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego Program Ochrony Środowiska Województwa Łódzkiego na lata 2008 - 2011 z perspektywą na lata 2012 - 2015 Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa na lata 2007 - 2015 Program Ochrony Środowiska dla Gminy Miasta Ozorków na lata 2009 - 2012 z perspektywą do 2016 r. projekt aktualizacja Realizacja inwestycji dot. regulacji rzek, budowy obwałowań, polderów i zbiorników retencyjnych, odtwarzania naturalnych terenów zalewowych Postulat ustanowienia Sokolnicko – Piątkowskiego Obszaru Chronionego Krajobrazu m.in. na obszarze miasta Ozorków projekt Propozycja utworzenia Zespołu Przyrodniczo - Krajobrazowego "Ozorkowski" obowiązujący Rozbudowa istniejącego juŜ sztucznego zbiornika wielozadaniowego przy ul. Wiejskiej projekt aktualizacja Wprowadzeni zieleni w celu uporządkowania ciągów dolinnych Budowa ekranów akustycznych i wprowadzenie zieleni izolacyjnej Urządzanie i utrzymanie terenów zieleni i pomników przyrody Budowa zbiornika na rzece Starówce Strona 50 Potrzeby i moŜliwości rozwoju gminy Rozporządzenie Ministra Gospodarki z dnia 31 sierpnia 2009 r. w sprawie ustalenia planu rozwoju Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej obowiązujący Plan zagospodarowania przestrzennego województwa łódzkiego projekt aktualizacja Zintegrowany Plan Rozwoju Lokalnego dla Gminy Miasta Ozorkowa na lata 2007 - 2015 Lokalizowanie obiektów wraz infrastrukturą towarzyszącą, związanych z działalnością podmiotów gospodarczych w obrębie Łódzkiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej Wskazanie miasta Ozorków jako ośrodka koncentracji rozwoju klastru farmaceutyczno – medycznego Wskazanie miasta Ozorków jako ośrodka wielofunkcyjnego obsługującego podmiejskie strefy mieszkaniowo – rekreacyjnego, w związku z koncepcją kształtowania w projektowanym planie wojewódzkim Łódzkiego Obszaru Metropolitarnego. Przygotowanie terenów aktywności gospodarczej obowiązujący Rewitalizacja zurbanizowanych obszarów miasta Ozorkowa Strona 51 12. OCENA USTALEŃ PROJEKTU STUDIUM Z PUNKTU WIDZENIA MOśLIWOŚCI OGRANICZENIA WPŁYWU NA ŚRODOWISKO Projekt Studium ma za zadanie określenie najkorzystniejszych kierunków przekształceń przestrzennych miasta, których celem będzie poprawa warunków Ŝycia mieszkańców, ochrona zasobów środowiska przyrodniczego i kulturowego oraz z zachowaniem wymogów ładu przestrzennego. Analizując zapisy dokumentu moŜna stwierdzić, ze w projekcie Studium skoncentrowano się na: stworzeniu wyraźnie wyodrębnionych stref o funkcji produkcyjno-usługowej zlokalizowanych w sąsiedztwie największych połączeń komunikacyjnych oraz zlikwidowaniu ruchu tranzytowego przez centrum miasta na rzecz układu dróg obwodowych. W rzeczowym dokumencie uwzględniono potrzebę utrzymania i ochrony wartości przyrodniczych miasta m.in. poprzez: utrzymanie korytarzy ekologicznych (zarówno lokalnych, jak i ponadlokalnych), w tym ochronę głównego połączenia przyrodniczego rejonu – doliny Bzury, której teren zagospodarowano w formie obszarów o przewadze zieleni nieurządzonej. W Studium wskazano obszary o szczególnych wartościach przyrodniczych, a takŜe zwrócono uwagę na większe skupiska drzew postulowane do zachowania. Dokument uwzględnia wszystkie istniejące obiekty i obszary objęte ochroną prawną na mocy przepisów odrębnych oraz z projektowane: Zespół Przyrodniczo-Krajobrazowym i obszar Natura 2000 - Słone Łąki w Pełczyskach. Zaproponowane formy zagospodarowania terenu nie kolidują z celami dla jakich postuluje się ochronę ww. obszarów. Ponadto w Studium wyznaczono rezerwy terenu pod poszczególne obszary funkcjonalne, które zostaną uruchomione dopiero po wypełnieniu terenów sąsiednich. Rozwiązanie to jest korzystne z punktu widzenia ochrony środowiska, poniewaŜ w sposób jasny wskazuje główne obszary rozwoju miasta, chroniąc przed niekontrolowanym rozpraszaniem się zabudowy i usług. Tym samym zmniejszono ryzyko wystąpienia groźnego dla stanu i funkcjonowania środowiska przyrodniczego chaosu przestrzennego, który niejednokrotnie prowadzi m.in. do przerywania połączeń ekologicznych, bądź niszczenia najcenniejszych siedlisk. Brak kontroli nad rozwojem miasta moŜe prowadzić do zaburzeń w funkcjonowaniu środowiska przyrodniczego i niszczenia struktury krajobrazu wizualnego. Ustalenia Studium umoŜliwiają zachowanie i ochronę dotychczasowych walorów przyrodniczych i krajobrazowych terenu opracowania. Działaniem ochronnym dla środowiska przyrodniczego, kulturowego i wizualnego jest równieŜ wyznaczenie obszarów, dla których obowiązkowym/wskazanym jest opracowanie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego. W planach miejscowych, które w przeciwieństwie do studium są aktami prawa miejscowego określa się w sposób szczegółowy zasady korzystania z przestrzeni oraz dopuszczalne i zakazane formy gospodarowania. Ponadto za pomocą ustaleń szczegółowych, takich jak: wskaźnik powierzchni biologicznie czynnej, nieprzekraczalna linii zabudowy, minimalna wielkości posesji, moŜna w duŜym stopniu zapobiegać oraz ograniczać negatywne oddziaływania na środowisko. Ponadto takie postępowanie jest zgodne z hierarchią metod przeciwdziałania w ochronie środowiska. Generalnie właściwa polityka przestrzenna zgodna z zasadami zrównowaŜonego rozwoju powinna być prowadzona m.in. poprzez ustalanie i wydawanie decyzji środowiskowych z przyjęciem najkorzystniejszych wariantów dla środowiska. Główne zagroŜenie dla ciągłości systemu przyrodniczego miasta wiąŜe się z wprowadzeniem nowych inwestycji drogowych. Proponowany nowy ślad drogi klasy głównej graniczy bezpośrednio z terenami predestynowanymi do ochrony, ponadto biegnie wzdłuŜ rzeki Starówki, bardzo blisko jej Strona 52 koryta. W wyniku realizacji inwestycji prawdopodobnie powstaną oddziaływania bezpośrednie i pośrednie, których zasięg i skala będą uzaleŜnione od przyjętych rozwiązań szczegółowych. Ze względu na bliskość terenów cennych przyrodniczo, w tym stwierdzonych wcześniej siedlisk gatunków podlegających ochronie prawnej (storczyków), przebieg drogi powinien być rozpatrywany wariantowo. Skutki oddziaływań, przy zachowaniu wymogów prawa na etapie projektowania i realizacji inwestycji drogowej oraz eksploatacji, przy zastosowaniu odpowiednich, dostosowanych indywidualnie zabezpieczeń nie powinny powodować pogorszenia stanu środowiska, utraty róŜnorodności oraz zniszczenia walorów krajobrazowych. Zgodnie z zasadami zrównowaŜonego rozwoju i określonej w ustawie Prawo ochrony środowiska definicji zaleca się przestrzeganie ustalonej hierarchii metod przeciwdziałania w ochronie środowiska. Promując w kolejności: unikanie skutków, ograniczanie skutków oraz naprawa i rekompensowanie strat. W celu zminimalizowania, wyeliminowania lub zrównowaŜenia negatywnych skutków realizacji postanowień Studium proponuje się podjęcie następujących działań: 1. Stosowanie metod ograniczania negatywnego wpływu na klimat akustyczny miasta m.in. poprzez: • • • Przyjęcie optymalnej organizacji ruchu z ograniczeniem prędkości Ograniczenie przepustowości ulic lokalnych i wprowadzanie utrudnień dla ruchu tranzytowego, Stosowanie rozwiązań urbanistycznych i architektoniczno-budowlanych poprzez: realizację ekranów dźwiękochłonnych, modernizację dróg, stosowanie cichych nawierzchni, ograniczanie liczby inwestycji wymagającej nadmiernej eksploatacji dróg, 2. Zapewnienie ochrony wód m.in. poprzez: 3. • Uporządkowanie gospodarki ściekowej (rozbudowa sieci wodociągowej i kanalizacyjnej, odwodnienia ulic), • Wprowadzanie nowych przedsięwzięć z wykonaniem uprzedniej analizy uciąŜliwości w zakresie gospodarki wodno-ściekowej, Kierując się zasadą przezorności przy rozpatrywaniu inwestycji naleŜy brać pod uwagę: energochłonność i materiałochłonność, ilość wytwarzanych odpadów, obciąŜenie dróg, potencjalny wpływ na środowisko kooperantów i dostawców, tworzenie zmienności warunków w bezpośrednim sąsiedztwie, ilość wytwarzanych i odprowadzanych ścieków, zuŜycie wody. 4. W zakresie ochrony i kształtowania środowiska wizualnego miasta proponuje się podjęcie m.in. działań: • naleŜy dąŜyć do zachowania istniejących elementów cennych wizualnie, typu: osi widokowych, otwarć widokowych i panoram, • w odniesieniu do panoram i otwarć widokowych naleŜy dąŜyć do oddalenia niebezpieczeństwa kształtowania zabudowy odbieranej jako negatywne dominanty bądź subdominanty, • • naleŜy dąŜyć do zachowania naturalnego ukształtowania terenu, obszarom o krajobrazie niekorzystnie przekształconym naleŜy przywracać ich potencjalne walory krajobrazowe i przyrodnicze, w przypadku terenów przeznaczonych pod nowe inwestycje wymagane jest twórcze zakomponowanie nowych wartości estetycznych, w odniesieniu do stref ochrony ekspozycji zabytkowych obiektów i załoŜeń obowiązuję ochrona przed zabudową pasmową i zabudową luk umoŜliwiających wgląd w krajobraz. • • Strona 53 • osie widokowe podlegają szczególnej ochronie przed sytuowaniem w ich kierunku jakichkolwiek dominant i przeszkód terenów. Mając na uwagdze charakter rejonu opracowania, jego istniejące zagospodarowanie oraz wykształcone struktury przyrodnicze uznaje się, iŜ projekt Studium w moŜliwie maksymalny sposób ogranicza wpływ na środowisko. Ustalenia Studium nie naruszają podstawowych procesów ekologicznych zapewniających ciągłość, trwanie i powiązanie ekosystemów. Podsumowując ocenę ustaleń studium z punktu widzenia moŜliwości ograniczenia wpływu na środowisko naleŜy pamiętać, Ŝe wiele zapisów zapobiega oraz/lub niweluje negatywne zjawiska, jednak nie wszystkie ustalenia są gwarantem utrzymania dobrego stanu środowiska i jego funkcjonowania. MoŜna natomiast stwierdzić, Ŝe zasady zagospodarowania określone w analizowanym dokumencie w sposób kompleksowy obejmują problematykę ochrony środowiska w planowaniu przestrzennym. 13. WNIOSKI Projektowane Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków przyczyni się do zrównowaŜonego rozwoju regionu. Formalne i przyszłościowe ukształtowanie przestrzeni zapewni racjonalne wykorzystanie zasobów przyrodniczych, rozwój gospodarczy oraz wysoki standard Ŝycia. NaleŜy podkreślić, iŜ omawiany dokument ma charakter ogólny lecz wiąŜący dla powstających w przyszłości planów zagospodarowania. Dlatego teŜ, konieczna jest analiza w zakresie oddziaływania studium na poszczególne sfery Ŝycia mieszkańców Ozorkowa i środowisko przyrodnicze. Błędy popełnione dziś mogą być powielane w przyszłości. Prognoza niniejsza pozwala uniknąć ich. . W wyniku przeprowadzonej analizy w poprzednich rozdziałach moŜna wyróŜnić oddziaływania w kierunku środowiska negatywne i pozytywne, przy czym nie moŜna mieć 100%-ej pewności, Ŝe określone w prognozie zmiany środowiskowe wystąpią. ZłoŜoność procesów przyrodniczych i ich nieprzewidywalność sprawia, Ŝe określone oddziaływania mogą w rzeczywistości przybrać inny charakter, siłę czy skalę. W dokumentach z zakresu oddziaływania na środowisko naleŜy zawsze przyjmować pewien margines pewności. PoniŜej w syntetycznej formie przedstawiono potencjalny negatywny wpływ realizacji Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Ozorkowa na poszczególne komponenty środowiska. Jednocześnie określono moŜliwość pojawienia się danego oddziaływania. Strona 54 Potencjalny wpływ realizacji studium na: Tak Nie Prawdopodobnie ATMOSFERA I KLIMAT AKUSTYCZNY - wzrost zanieczyszczenia √ powietrza - wzrost hałasu √ - lokalna zmiana mikroklimatu √ Czas/okres wystąpienia oddziaływania Uwagi Proponowane zmiany w studium (rozwiązania alternatywne) - moŜliwy na skutek wzrostu natęŜenia ruchu samochodowego postępujący wraz z - zwiększenie liczby gospodarstw przyczyni się realizacją studium do sezonowego wzrostu niskiej emisji i miejscowych planów - tylko lokalnie, moŜliwy na skutek wzrostu natęŜenia ruchu samochodowego postępujący z realizacją - zmiana na skutek zabudowy przestrzeni studium i miejscowych otwartych i zmniejszeniu areałów rolnych planów, stabilizacja po - przyczyną zmian moŜe być takŜe realizacja pełnej realizacji inwestycji drogowych studium i planów - skala zmian niezauwaŜalna - wskazana jest analiza rozwiązań komunikacyjnych, - odstąpienie od lokalizacji zabudowy na obrzeŜach miasta, - studium uwzględnia potrzebę zachowania dobrego stanu powietrza i klimatu akustycznego co realizują zapisy dotyczące utrzymania zieleni, głównego korytarza ekologicznego, zadrzewień śródpolnych, znacznej części przestrzeni otwartych postępujący z - zmiany mogą obejmować duŜe powierzchnie inwestycyjne obecnie uŜytkowane rolniczo, realizacją studium i planów, stabilizacja po - nastąpi na skutek zainwestowania, pełnej realizacji - zmiany będą typowe dla rozwijających się miast, studium - zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej, w szczególności dla terenów MN, najsilniejsze w okresie - konsekwencja prowadzonych robót realizacji inwestycji budowlanych, wywoŜenie odkładu, wybieranie budowlanych piasku - określenie ścisłych zasad gospodarowania odpadami – ustalenie na etapie planu POWIERZCHNIA ZIEMI - uszczelnienie podłoŜa - powstanie sztucznych nasypów i zagłębień √ √ ŚRODOWISKO WODNO-GRUNTOWE, WODY POWIERZCHNIOWE - zmiany w przepływach wód √ okresowe, po realizacji studium i planów - w wyniku realizacji inwestycji z zakresu kanalizacji – odprowadzenie podczyszczonych wód opadowych do wód powierzchniowych - nie wskazuje się rozwiązań alternatywnych, - zmiany są nieuniknione, - odprowadzenie podczyszczonej deszczówki do cieków wodnych przynosi więcej korzyści dla środowiska niŜ swobodna i niekontrolowana infiltracja zanieczyszczonych wód opadowych Strona 55 Potencjalny wpływ realizacji studium na: Tak - zmiany stosunków wodnych, w tym poziomu zwierciadła wód gruntowych - wyłączenie części gleb z obiegu materii Nie Prawdopodobnie √ √ Czas/okres wystąpienia Uwagi Proponowane zmiany w studium (rozwiązania alternatywne) - skutek realizacji inwestycji budowlanych, - rozdzielenie systemu deszczowego od postępujący z realizacją sanitarnego takŜe wpłynie na poziom wód gruntowych i lokalnych stosunków wodnych studium i planów, stabilizacja po pełnej - skutek uszczelnienia podłoŜa, realizacji studium - dotyczy terenów gdzie dojdzie do zainwestowania a pełniących obecnie funkcje środowiskowe – łąki, pola, nieuŜytki - nie wskazuje się rozwiązań alternatywnych ze względu na nieunikniony charakter oddziaływań w trakcie realizacji studium jak i w późniejszym okresie - urządzanie ogrodów i zieleni - nasadzenia gatunków obcych np. wzdłuŜ dróg - uściślenie zasad dotyczących kształtowania zieleni winno nastąpić w trakcie tworzenia planów zagospodarowania stopniowo z realizacją zapisów studium, po realizacji studium nastąpi stabilizacja - zmniejszenie przestrzeni Ŝyciowych (dotyczy organizmów roślinnych oraz duŜych zwierząt) na skutek wprowadzania zabudowy w przestrzenie aktywne biologicznie, - wprowadzenie nowych ciągów komunikacyjnych – bariery migracyjne, - przeznaczanie pod zabudowę terenów, na których zachodzą procesy sukcesji - łąki FAUNA I FLORA - BIORÓśNORODNOŚĆ - wprowadzenie gatunków obcych √ - ograniczanie zasięgu występowania (lokalnie) √ - ograniczanie sukcesji KRAJOBRAZ - zmniejszenie udziału przestrzeni rolnych w krajobrazie - powstanie elementów dysharmonijnych √ √ √ stopniowo z realizacją zapisów studium, po realizacji studium nastąpi stabilizacja - przeznaczenie pod zabudowę przestrzeni uŜytkowanych rolniczo - realizacja inwestycji, głównie dróg - zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej na terenach MN, MNE, - na etapie tworzenia miejscowych planów naleŜy ściśle określić warunki zabudowy – realizacji ogrodzeń, wielkości obiektów itp. tak aby nowe tereny inwestycyjne nie były całkowicie wyizolowane - nie proponuje się zmian w układzie przestrzennym, zabudowę zaproponowano głównie jako uzupełnienie istniejącej, wypełnienie pustych miejskich przestrzeni - realizacja ciągów komunikacyjnych jest niezbędna do dalszego rozwoju Ozorkowa dlatego ich realizacja jest konieczna, - przy zachowaniu wysokiej estetyki obiektów budowlanych ingerencja w krajobraz nie będzie drastyczna, Strona 56 Z tabeli przedstawionej powyŜej wynika, iŜ realizacja zapisów Studium nie wpłynie istotnie na funkcjonowanie środowiska. Oddziaływania wystąpią w trakcie i po pełnej realizacji dokumentu. Skutki będą miały charakter trwały lecz nie odbiegną charakterem od typowych/charakterystycznych dla regionów rozwijających się. Pomimo tak niewielkich skutków środowiskowych w Studium zaproponowano szereg ustaleń pozytywnie wpływających na jakość środowiska, jego funkcjonowanie: - w zakresie oddziaływania na człowieka: • rozwój gospodarczy miasta, • zwiększenie dostępności do pracy, • • stworzenie dobrych warunków wypoczynku, zwiększenie zasobów mieszkaniowych, • • • umoŜliwienie realizacji indywidualnych inwestycji lub korzystnej sprzedaŜy gruntów, poprawa sytuacji materialnej, poprawa warunków Ŝycia, • zakaz budowy w terenach zalewowych – ochrona przed skutkami powodzi, - w zakresie oddziaływania na faunę i florę (bioróŜnorodność): • zachowanie głównych struktur przyrodniczych, w tym lokalnych i ponadlokalnych korytarzy ekologicznych, • odpowiednie zagospodarowanie terenów doliny Bzury oraz zbiorników wodnych zapewniające wysoką aktywność biologiczną, • • ochrona gleb wartościowych, racjonalne wykorzystanie terenów zielonych nie ingerujące w ekosystem, • ograniczenie inwestycji na aktywnych biologicznie obrzeŜach miasta, • wskazanie systemu powiązań przyrodniczych, - w zakresie krajobrazu: • zachowanie cennych struktur krajobrazotwórczych, • kształtowanie wysoce estetycznej przestrzeni miejskiej z zachowaniem cennych elementów kulturowo-historycznych, • zapewnienie ładu przestrzennego poprzez odpowiednie formy zagospodarowania i ich lokalizację, - środowisko wodno-gruntowe • rozwój infrastruktury technicznej co przyczyni się w przyszłości do poprawy jakości wód i gleb, • wskazanie rozwiązań dotyczących odprowadzania ścieków w terenach pozbawionych systemu kanalizacyjnego, • wprowadzenie obowiązku podczyszczenia wód opadowych z terenów komunikacji, • oddzielenie systemu deszczowego od sanitarnego, • odbiór ścieków od 100 % mieszkańców – załoŜenie docelowe, - atmosfera i klimat akustyczny: • pozostawienie w niezmienionym stanie wszystkich drzewostanów jako bufora zanieczyszczeń i elementów klimatotwórczych, • • uzupełnianie miejskich struktur przyrodniczych (szpalerów, parków, terenów nadwodnych), rozbudowa systemu gazowego – eliminacja palenisk wykorzystujących węgiel i inne nośniki, których wykorzystanie przyczynia się do obniŜenia jakości powietrza, - obszary i obiekty objęte ochroną prawną: Strona 57 • • uzupełnianie miejskich struktur przyrodniczych (szpalerów, parków, terenów nadwodnych), ochrona połoŜonego w pobliŜu obszaru Słonych Łąk (Natura 2000) poprzez stworzenie swoistej otuliny – obszaru o szczególnych wartościach oraz strefy rozwojowej, - dobra kultury i zabytki: • kompleksowa ochrona wszystkich obiektów/obszarów przedstawiających wartości historyczne i kulturowe. 14. STRESZCZENIE Prognoza oddziaływania na środowisko Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków została sporządzona zgodnie z ustawą z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. nr 199 poz. 1227). Prognoza jest integralną częścią procedury oceny oddziaływania na środowisko i pozwala zidentyfikować zagroŜenia dla środowiska jakie mogą powstać w wyniku realizacji ustaleń projektu studium oraz określić działania mające na celu ograniczenie negatywnych skutków środowiskowych. Miasto Ozorków połoŜone jest w województwie łódzkim, w powiecie zgierskim, przy drodze krajowej nr A2 łączącej wschód i zachód Polski (Świecko - Poznań - Łódź - Warszawa - Kukuryki). Ozorków jest miejscem atrakcyjnym inwestycyjnie, o czym świadczy zagospodarowanie specjalnej strefy ekonomicznej zarządzanej przez Łódzką Specjalną Strefę Ekonomiczną S.A. Początki jej wyodrębnienia z przestrzeni miasta sięgają 1996 r., a juŜ w 2001 r. podstrefa Ozorków została na całej swej powierzchni (tj. 32,2 ha) zagospodarowana. Miasto zajmuje powierzchnię 15,47 km2. Posiada dobrze zorganizowany system zbiorowego zaopatrzenia w wodę. Sieć kanalizacyjna miasta nie jest wystarczająco rozbudowana korzysta z niej około 70 % ludności miasta (dane na koniec 2008 r. wg BDR GUS). Odbiornikiem ścieków oczyszczonych oraz wód opadowych jest rzeka Bzura. Ozorków jest miastem „zielonym”. Istnieje tu wiele parków przedstawiających wysokie wartości przyrodnicze. Trzon systemu przyrodniczego stanowi dolina Bzury, która swoim przebiegiem dzieli miasto na dwie części – wschodnią i zachodnią. Choć rzeka ma charakter sztucznego cieku to wraz z przyległymi terenami parkowymi stanowi swoiste biocentrum miasta i zapewnia powiązanie środowisk miejskich z naturalnymi, połoŜonymi dalej od miasta. Wyjątkowe walory przyrodnicze przedstawiają tereny południowo-wschodnie. Łąki i pola, liczne zadrzewienia tworzą wysoce estetyczny krajobraz. W planach jest utworzenie na tym terenie zespołu przyrodniczo-krajobrazowego, który chroniłby występujące tu storczyki objęte ścisłą ochroną gatunkową. RównieŜ na południu miasta i w powiązaniu z ww. terenami istnieją sztuczne akweny wodne. Obok funkcji retencyjnej stanowią doskonałe siedlisko ptactwa wodnego i ryb. Ponad to są wykorzystywane przez ludność jako miejsce rekreacji i wypoczynku. Generalnie stan środowiska i jego funkcjonowanie nie budzi większych zastrzeŜeń. Tylko lokalnie dochodzi to presji środowiskowych wynikających z ludzkiej działalności. W okolicznych lasach moŜna napotkać niewielkie wysypiska śmieci czy gruzu. Są one ewidentnym przykładem nieodpowiedzialnej działalności człowieka co bezpośrednio wynika z pewnych zaległości w edukacji ekologicznej. Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta Ozorków jest dokumentem ogólnym na podstawie, którego w przyszłości będą powstawać miejscowe plany zagospodarowania oraz róŜne inwestycje. Do głównych kierunków ustalonych w Studium naleŜą: Strona 58 w zakresie budownictwa mieszkaniowego: - rozwój terenów budownictwa mieszkaniowego ograniczony wymogami ochrony środowiska (obszar lasów, obszar chronionego krajobrazu, rzeka Bzura), - na terenach istniejącej zabudowy mieszkaniowej koncentracja zabudowy w celu bardziej ekonomicznego wykorzystania urządzeń infrastruktury, - wyznaczenie terenów dla realizacji programu samorządu lokalnego w zakresie budownictwa komunalnego. w zakresie rozwoju terenów usług: - podniesienie poziomu usług infrastruktury społecznej, - kształtowanie terenów centrum miasta, - tworzenie przestrzeni publicznej jak: place, zieleńce, skwery. w zakresie przemysłu i działalności gospodarczej: - restrukturyzacja terenów przemysłowych, - tworzenie warunków dla rozwoju działalności gospodarczej. w zakresie terenów sportu i rekreacji: - wykorzystanie walorów przyrodniczych cieków i zbiorników wodnych dla realizacji terenów i obiektów sportowo-rekreacyjnych, - ograniczone wykorzystanie terenów leśnych dla rekreacji, - utworzenie układu zieleni przyulicznej z ciągami pieszymi i rowerowymi na terenach zainwestowania miejskiego - rozwój sieci regionalnych tras rowerowych. w zakresie wartości kulturowych: - ochrona i eksponowanie dóbr dziedzictwa kulturowego, - kształtowanie harmonijnego krajobrazu miasta. w zakresie ochrony środowiska przyrodniczego: - zapewnienie odpowiedniej jakości środowiska przyrodniczego w mieście, - ochrona wartości przyrodniczo-krajobrazowych przed zagroŜeniami, - kształtowanie środowiska i krajobrazu w oparciu o istniejące walory. w zakresie infrastruktury technicznej: - sukcesywna rozbudowa infrastruktury technicznej na terenach częściowo zainwestowanych i przeznaczonych do zainwestowania, - działania w celu realizacji systemu utylizacji odpadów. w zakresie komunikacji: - budowa, rozbudowa i modernizacja usprawniająca układ komunikacji, - dostosowanie parametrów technicznych dróg i ulic do zróŜnicowanych funkcji pełnionych przez nie w obsłudze ruchu i poszczególnych obszarów, wymagań ruchu i jego bezpieczeństwa oraz róŜnego charakteru obszarów, - rozwiązanie problemu bezkolizyjnych połączeń drogowych i pieszo-rowerowych. w zakresie prawnym: - sporządzanie miejscowych planów zagospodarowania przestrzennego. W Studium ustalono kierunki zagospodarowania poszczególnych terenów (części miasta), które determinują skalę i siłę oddziaływania. To właśnie nowe inwestycje będą miały największe znaczenie dla lokalnych środowisk. W analizowanym dokumencie wprowadzono szereg ustaleń wpływających wysoce pozytywnie na funkcjonowanie środowiska. Przede wszystkim wskazano tereny o wysokich wartościach Strona 59 przyrodniczych gdzie zagospodarowanie jest znacznie ograniczone. Podjęto pełną ochronę doliny Bzury i zbiorników wodnych. Zaproponowano szereg rozwiązań dotyczących infrastruktury technicznej w tym sieci kanalizacji sanitarnej. WaŜne takŜe jest zachowanie pewnej kolejności realizacji Studium w stosunku do poszczególnych terenów funkcjonalnych tj. wprowadzono strefy rozwojowe, na których inwestowanie moŜliwe będzie dopiero po wypełnieniu terenów sąsiednich. Strefy rozwojowe obejmują głównie obrzeŜa miasta. W pierwszej kolejności wypełniana będzie zabudowa połoŜona w centrum, gdzie istnieją pewne „luki” np. w postaci pól czy nieuŜytków. Wprowadzone kierunki polityki przestrzennej spowodują zmiany środowiskowe takŜe o charakterze negatywnym, lecz w nie wpływające na ogół środowiska i jego funkcjonowanie. Zmiany będą charakterystyczne dla obszarów rozwijających się gdzie konieczna jest dalsza rozbudowa strefy zurbanizowanej. Przeznaczenie nowych terenów pod inwestycje skutkuje: • • zmianą kierunków spływu powierzchniowego, zmianą stosunków wodnych, • • wyłączeniem części gleb z obiegu materii, zmniejszeniem areałów Ŝyciowych, • utrudnieniem migracji zwierząt, • • zmianą poziomu zwierciadła wód gruntowych, moŜliwość pojawienia się gatunków obcych. Wszystkie przeobraŜenia poszczególnych komponentów środowiska będą miały charakter lokalny i stosunkowo nieinwazyjny. Analizę w kierunku oddziaływania inwestycji drogowej na ekosystemy naleŜy wykonać w specjalistycznym opracowaniu sporządzonym na potrzeby realizacji inwestycji drogowej. W chwili obecnej wskazuje się analizę innych rozwiązań komunikacyjnych, uwzględniających w większym stopniu planowane formy ochrony przyrody. Realizacja Studium przyniesie znaczące korzyści w sferze ochrony środowiska, rozwoju gospodarczego, warunków i jakości Ŝycia. W analizowanym dokumencie zadbano o ochronę zabytków, pomników przyrody i cennych struktur przyrodniczych. Wskazano strefy prorozwojowe, gdzie moŜliwa jest lokalizacja obiektów przemysłowych, produkcyjnych, usługowych itp. NaleŜy mieć na uwadze fakt, iŜ korzystne przeobraŜenia miasta będą zachodziły przez wiele lat. Być moŜe do pełnej realizacji Studium w ogóle nie dojdzie, lub konieczne będą zmiany. Na chwilę obecną stwierdza się słuszność przyjętych rozwiązań w Studium, szczególnie w odniesieniu do środowiska. WdroŜenie dokumentu zapewni zrównowaŜony rozwój Ozorkowa. Wykorzystanie potencjału przyrodniczego miasta i moŜliwości gospodarczych jest kluczem do poprawy jakości Ŝycia obecnych i przyszłych mieszkańców miasta. Strona 60