Slajd 1 - powodz.gov.pl

Plan Zarządzania Ryzkiem Powodziowym
dla obszaru Dorzecza Odry
Piotr Szymczak
Koordynator Zespołu Dorzecza Odry
Grontmij Polska
Warszawa 13.01.2015
2
Zakres prezentacji
• Cel i zakres PZRP
• Informacje o obszarze dorzecza Odry
• PZRP – obszary regionów wodnych i dorzecza
• Główne założenia
• Zidentyfikowane obszary problemowe
• Strategia zarządzania ryzykiem powodziowym
• Warianty planistyce
3
Cel i zakres Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym
Cel podstawowy:
o Ustanowienie ram dla oceny ryzyka powodziowego
o Zarządzanie ryzykiem powodziowym
o Ograniczenie negatywnych konsekwencji dla:
- zdrowia ludzkiego
- środowiska
- dziedzictwa kulturowego
- działalności gospodarczej
o Podstawa procesu ciągłej poprawy / kolejne cykle planistyczne
4
Cel i zakres Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym
Harmonogram wdrażania Dyrektywy Powodziowej
Proces aktualizacji
i ciągłej poprawy
5
Cel i zakres Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym
Zakres PZRP:
• Zdiagnozowanie problemów zarządzania ryzykiem powodziowym
Diagnoza
Działania /
Instrumenty
Projekt
PZRP
Cele
• Zdefiniowanie celów głównych i szczegółowych zarządzania oraz
przypisanie im grup działań
• Propozycja działań nietechnicznych i technicznych zarządzania
ryzykiem oraz instrumentów wspomagających
Konsultacje
• Przeprowadzenie konsultacji społecznych sporządzonych Planów i
kampanii informacyjnej
SOOŚ
• Przeprowadzenie strategicznej oceny oddziaływania na środowisko
projektów PZRP
aPGW
• Zapewnienie spójności PZRP i aktualizacji Planów Gospodarowania
Wodami
6
Cel i zakres Planów Zarządzania Ryzykiem Powodziowym
WORP | MZP | MRP | PZRP
• Podsumowanie WORP
• Ocena zagrożenia powodziowego
• Ocena ryzyka powodziowego
• Analiza obecnego systemu zarządzania
ryzykiem powodziowym
• Diagnoza problemów
• Cele i priorytety
• Strategia zarządzania i wariant planistyczny
WORP
MZP
MRP
PZRP
7
Obszar dorzecza Odry – podstawowe informacje
Dorzecze:
• powierzchnia całkowita
ODRA
(na terenie Polski)
• powierzchnia ONNP
118 861 km2
106 056 km2
8 080 km2
Zagrożenia – woda p.w. 1%
Regiony wodne:
- Górnej Odry
- Środkowej Odry
- Warty
- Dolnej Odry i Przymorza
Zachodniego
• powierzchnia zagrożona
325 000 ha
• ilość zagrożonych mieszkańców
148 000 osób
• ilość zagrożonych obiektów użyt. społ.
244
• ilość obiektów stan. zagr. dla środ.
138
• ilość obiektów cennych kulturowo
23
• AAD
0,64 mld zł.
8
Zestawienie majątku na obszarze zagrożonym powodzią
Kategoria
Majątek na terenie zagrożenia powodziowego
w rozbiciu rzeczowym [ha]
w ujęciu majątkowym [tys. zł]
0.20%
1%
10%
0.20%
1%
10%
Powierzchnia form użytkowania terenu
Tereny zabudowy
mieszkaniowej
6 742
3 321
640
24 971 561
12 278 122
2 476 809
Tereny przemysłowe
1 834
1 001
261
9 572 743
5 225 388
1 350 510
Tereny komunikacyjne
2 108
1 144
288
9 192 147
4 992 828
1 256 167
69 237
57 910
35 396
5 539
4 633
2 831
2 610
1 758
669
133 317
89 848
34 206
Grunty orne
120 882
90 813
38 962
172 552
129 734
55 643
Użytki zielone
182 793
160 993
116 238
123 191
108 500
78 339
10 001
8 916
6 344
0
0
0
44 171 050
22 829 053
5 254 505
Lasy
Tereny rekreacyjnowypoczynkowe
Tereny pozostałe
SUMA
p.w. = 1%  23 mld złotych
9
Zestawienie strat na obszarze zagrożonym powodzią
Kategoria
Potencjalne straty finansowe wynikające z zagrożenia powodzią
w rozbiciu rzeczowym [ha]
w ujęciu majątkowym [tys. zł]
0.20%
1%
10%
0.20%
1%
10%
Powierzchnia form użytkowania terenu
Tereny zabudowy
mieszkaniowej
6 742
3 321
640
8 489 378
3 708 025
668 773
Tereny przemysłowe
1 834
1 001
261
3 904 972
2 020 737
529 219
Tereny komunikacyjne
2 108
1 144
288
772 293
407 532
97 114
Lasy
69 237
57 910
35 396
5 543
4 636
2 833
Tereny rekreacyjnowypoczynkowe
2 610
1 758
669
133 379
89 899
34 231
Grunty orne
120 882
90 813
38 962
172 580
129 762
55 666
Użytki zielone
182 793
160 993
116 238
123 254
108 561
78 397
Tereny pozostałe
10 001
8 916
6 344
0
6 469 152
0
1 466 233
0
SUMA 13 601 399
p.w = 1%  6,5 mld złotych
Obszary regionów wodnych – PZRP
10
11
Obszar dorzecza Odry – PZRP
www.powodz.gov.pl
12
Główne założenia
• Sekwencja przepływu informacji:
zlewnia  region wodny  dorzecze
• PZRP przygotowany przy pełnym wykorzystaniu
produktów horyzontalnych
Nazwa produktów
Raport ze zmian do „Metodyki PZRP”(WBS 1.2.5.1.)
Raport z przeprowadzonych analiz i diagnozy problemów (WBS 1.2.5.2.)
Raport z zestawieniem działań z list ujętych w Master Planach (WBS.1.3.3.1.)
Raport z uzasadnieniem celów, schematem możliwości ich osiągnięcia (WBS 1.3.3.2.)
Raport wskazujący instrumenty zarządzania ryzykiem powodziowym (WBS 1.4.3.1.)
Raport z analizy i oceny zgodności przyjętych ostatecznych rozwiązań planistycznych z wymogami
prawnymi i środowiskowymi (WBS 1.5.4.4.)
Raport opisujący wybraną metodę analizy wielokryterialnej (WBS 1.5.4.5)
13
Główne założenia analityczne
• Obszar analityczny – zlewnia
• Zdefiniowana wrażliwość obszarów zagrożonych
• Zidentyfikowany majątek
• Szacunek kosztów strat
• Zdefiniowane AAD jako miernik efektywności strategii
zarządzania (S.M.A.R.T.)
• Instrumenty / rekomendacje
Główne założenia - zlewnie planistyczne
- GÓRNA ODRA -
14
Główne założenia - zlewnie planistyczne
- ŚRODKOWA ODRA -
15
Główne założenia - zlewnie planistyczne
- WARTA -
16
Główne założenia - zlewnie planistyczne
- DOLNA ODRA I PRZYMORZE ZACHODNIE-
17
18
Dorzecze Odry – poziom ryzyka / gminy
Liczba gmin z ryzykiem powodziowym na danym poziomie
Poziom
ryzyka
Zintegrowane
ryzyko
powodziowe
Zdrowie i
życie ludzi
Środowisko
Dziedzictwo
kulturowe
Działalność
gospodarcza
5
4
3
2
1
41
88
108
164
184
40
40
94
120
290
5
10
38
94
437
2
1
7
15
559
16
114
112
154
188
6,8%
5
31,5%
15,1%
4
3
18,5%
28,1%
2
1
19
Wiodące problemy
1. Zbyt niska zdolność retencyjna poszczególnych zlewni dla
skutecznego ograniczenia zagrożenia powodziowego:
– potrzeba ograniczenia/opóźnienia spływów powierzchniowych z leśnych,
rolnych i terenów zurbanizowanych.
– potrzeba ograniczenia spływu powierzchniowego z terenów górskich
– potrzeba budowy zbiorników retencyjnych
– potrzeba zwiększenia retencji dolinowej
20
Wiodące problemy
2. Postępująca zabudowa obszarów szczególnego zagrożenia
powodzią ma wpływ na wzrost wrażliwości tych obszarów:
– problem zabudowy terenów szczególnego zagrożenia powodzią
– brak opracowania szczegółowych warunków pod jakimi dyrektor RZGW będzie
mógł zwolnić od zakazów wynikających z art. 88 l ustawy Prawo wodne
– problem sprzedaży gruntów Agencji Nieruchomości Rolnych leżących w
międzywalu i późniejsza zmiana ich sposobu użytkowania
– problemy własnościowe działek, na których zlokalizowane są wody
powierzchniowe oraz w bezpośrednim sąsiedztwie
– nieuregulowane sprawy własnościowo-prawne istniejących polderów
powodziowych
21
Wiodące problemy
3. Brak określenia warunków możliwego zagospodarowania
obszarów chronionych obwałowaniami dla ograniczenia
wrażliwości tych obszarów na zagrożenie powodziowe.
– brak opracowania warunków technicznych pod jakimi można lokalizować i budować
obiekty na obszarach zagrożonych wskutek awarii obwałowań
22
Wiodące problemy
4. Problem zwiększającego się zagrożenia powodziowego:
– brak odpowiednich środków finansowych na prowadzenia na właściwym
poziomie prac utrzymaniowych rzek,
– usprawnienie reguł sterowania obiektami i urządzeniami technicznej ochrony
przed powodzią:
– brak dostosowania koryta wód powodziowych do wielkości przepływu
– konieczność poprawy stanu technicznego istniejącej infrastruktury
przeciwpowodziowej,
– brak dostosowania terenów zurbanizowanych do przepuszczania wód
powodziowych
23
Wiodące problemy
5.
Brak rozwiniętej na odpowiednim poziomie osłony
hydrologiczno-meteorologicznej w zlewniach służącej
prognozowaniu i ostrzeganiu społeczeństwa przed
nadchodzącym zagrożeniem:
– wzmocnienie krajowego systemu prognoz, monitoringu i ostrzeżeń
– stworzenie lokalnych systemów osłony ochrony powodziowej, które powinny być
sprzężone z krajowym systemem monitoringu, prognoz i ostrzeżeń
6.
Problem zbyt małej świadomości ludzi, firm i instytucji
publicznych na temat zagrożenia powodziowego oraz metod
ograniczania ryzyka powodziowego na etapie przygotowania
się do powodzi oraz na etapie prowadzenia akcji
przeciwpowodziowej i usuwania skutków powodzi.
24
Wiodące problemy
7. Brak potrzebnych instrumentów prawnych i finansowych
zniechęcających lub skłaniających do określonych
zachowań zwiększających bezpieczeństwo powodziowe
– problemy administratorów i zarządców cieków wodnych, wynikające z
definicji cieku naturalnego i sztucznego
– potrzeba zmian prawnych w celu możliwości wpływania na prywatnych
właścicieli urządzeń hydrotechnicznych
8. Postępująca zabudowa na obszarach o niskim (p=0,2%)
prawdopodobieństwie wystąpienia powodzi
zwiększająca wrażliwość tych obszarów:
– brak wypracowania warunków pod jakimi można lokalizować i budować
obiekty o dużym znaczeniu strategicznym dla gospodarki i mogących
spowodować znaczne zagrożenie dla ludzi i środowiska w przypadku
zagrożenia powodzią
25
Wiodące problemy
9. Problem wzrastającego ryzyka powodzi zatorowych:
– konieczność zakupu nowych jednostek lodołamaczy,
– brak infrastruktury cumowniczo-postojowej dla jednostek lodołamania.
– konieczność remontu istniejącej infrastruktury regulacyjnej i prac
utrzymaniowych Odry
10. Problem zabezpieczenia brzegu morskiego
– potrzeba opracowania szczegółowych MPZP uwzględniających ochronę
brzegów morskich oraz zmniejszenie presji urbanizacyjnej
– prowadzenie inwestycji utrzymaniowych wraz z monitoringiem parametrów
morfometrycznych
26
Obszary
problemowe
- I cykl planistyczny -
27
Obszary problemowe
DORZECZE ODRY
Zlewnia / miasta
RW Górnej Odry:
Zlewnia Górnej Odry: Racibórz, Gliwice, Kędzierzyn-Koźle
RW Środkowej Odry:

Odra (od Kanału Gliwickiego do ujścia Nysy Łużyckiej

Zlewnia Widawy

Zlewnia Nysy Kłodzkiej

Zlewnia Bobru (Kwisy)

Zlewnia Kaczawy

Zlewnia Bystrzycy
RW Warty:
Powodzie
opadowe / roztopowe /
sztormowe

Zlewnia Prosny

Zlewnia Warty (odcinek Ner – Śrem)

Zlewnia Warty (odcinek Warty od Widawki do Neru)

Zlewnia Górnej Warty
RW Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego:

Miasto Słubice

Od ujścia Nysy Łużyckiej do Widuchowej

Jezioro Dąbie (prawobrzeże Szczecina)

Świnoujście

Miasto Szczecin

Boleszkowice

Gryfino

Widuchowa
28
Obszary problemowe
DORZECZE ODRY
Zlewnia / miasta
RW Środkowej Odry:
Powodzie
zatorowe (lodowo-zatorowe,
śryżowo -zatorowe)

Miasto Głogów

Miasto Nowa Sól

Miasto Krosno Odrzańskie
RW Warty:

Miasto Kostrzyn nad Odrą | Słońsk

Miasto Gorzów Wielkopolski
RW Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego:

Miasto Słubice,

Kostrzyn nad Odrą (i inne m. nad Odrą graniczną)
RW Dolnej Odry i Przymorza Zachodniego:
Zagrożenie pasa technicznego

Liwia Łuża

Niechorze

Jarosławiec

Ustronie Morskie
29
Strategia Zarządzania Ryzykiem Powodziowym
Ryzyko powodziowe
Prawdopodobieństwo
Stan zabezpieczeń
przeciwpowodziowych
Wielkość i poziom
przepływów / falowanie
Konsekwencje
Szkody
Ofiary
 AAD = 0,64 mld złotych – obszar dorzecza Odry
 cel strategiczny {redukcja AAD }
30
Strategia Zarządzania Ryzykiem Powodziowym
Ryzyko powodziowe
Prawdopodobieństwo
Konsekwencje
Stan zabezpieczeń
przeciwpowodziowych
Wielkość i poziom
przepływów / falowanie
Działania
Techniczne
Działania
Nietechniczne
Instrumenty
Działania
Techniczne
Działania
Nietechniczne
Szkody
Ofiary
31
Przepływ informacji – warianty planistyczne
Odra
Komitet Sterujący
Grupa Planistyczna
Zespoły Planistyczne /
dokumentacja w regionach
MasterPlan
32
Odra
Warianty planistyczne / zidentyfikowane
Nietechniczne
Techniczne
Nietechniczne
wspierające
3,25 mld złotych
18,70 mld złotych
Monitoring efektu
rzeczowego wdrożenia
33
Odra
Warianty planistyczne / zidentyfikowane
Nietechniczne
Techniczne
Nietechniczne
wspierające
I cykl planistyczny
kolejne
0,45 mld złotych
2,80 mld złotych
6,30 mld złotych
12,40 mld złotych
Monitoring efektu
rzeczowego wdrożenia
Monitoring efektu
rzeczowego wdrożenia
34
Odra
Najważniejsze inwestycje / I cykl planistyczny
Zbiornik Racibórz
1,3 mld złotych
Zbiornik Wielowieś Klasztorna
0,93 mld złotych
Odra graniczna / ‘swobodnie płynąca’ –
prace modernizacyjne i regulacyjne
0,9 mld złotych
Słubice – ochrona p. powodziowa
0,23 mld złotych
Kotlina Kłodzka – ochrona p. powodziowa
1,1 mld złotych
Pas techniczny / inwestycje
odtworzeniowe wraz monitoringiem
0,14 mld złotych
Modernizacja floty lodołamaczy
wraz z infrastruktura
0,13 mld złotych
35
Dziękuję za uwagę
Piotr Szymczak
Koordynator Zespołu Dorzecza Odry
Grontmij Polska