Doświadczenie demokracji lokalnej w procesie transformacji

 Co to jest państwo?
 Czym jest państwo?
Aparat przymusu,
za pomocą którego
klasa władająca
środkami produkcji
panuje
nad klasami tych
środków
pozbawionymi...
4
ludność
terytorium
suwerenna władza
________________
=
państwo
Najważniejszy element państwa?
OBYWATELE
Władza publiczna
grupa obywateli, która dobrowolnie
przyjęła na siebie obowiązek służenia
ogółowi obywateli
minister (łac.) - sługa
Główne kierunki transformacji
po wyborach 4 czerwca 1989
• tworzenie warunków dla gospodarki
wolnorynkowej
• budowa podstaw samorządu terytorialnego
• odbudowa parlamentaryzmu
• tworzenie zrębów demokratycznego państwa
prawa
Dlaczego samorząd terytorialny?
ponieważ jest:
•
•
•
fundamentem demokracji
realizacją zasady pomocniczości
(subsydiarności)
istotnym elementem decentralizacji
państwa
Najważniejszym elementem
państwa zdecentralizowanego
jest samorząd gminny
samorządowa gmina:
•
•
•
•
•
•
•
•
ma osobowość prawną
posiada wyodrębniony budżet
jest właścicielem mienia komunalnego
zadania określone są ustawowo
działalność jest nadzorowana wyłącznie pod kątem
zgodności z prawem
wybiera demokratycznie swoje władze
dysponuje własnym aparatem urzędniczym
ma prawo zrzeszania się z innymi gminami
Gminy w poprzednim systemie
(rad narodowych)
•
•
•
•
•
•
nie posiadały osobowości prawnej
zarządzały mieniem państwowym, a nie
własnym mieniem komunalnym
ich budżety stanowiły część budżetu państwa
nie wybierały demokratycznie swoich władz
były podporządkowane hierarchicznie
władzom wyższego szczebla
urzędnicy komunalni byli częścią aparatu
państwa
Główna siła samorządu powinna być
skoncentrowana w gminie
•
•
•
gmina powinna być fundamentem całego
systemu samorządowego
inne szczeble samorządu lokalnego winny być
dopełnieniem zadań gminy w zakresie
zaspokajania zbiorowych potrzeb
mieszkańców
samorząd regionalny winien ograniczać się do
zadań ogólnorozwojowych
Naturalnym partnerem samorządu
jest rząd centralny oraz
organizacje pozarządowe (NGO)
•
współpraca rządu z samorządem powinna
być zinstytucjonalizowana
•
gminy i inne jednostki samorządowe
powinny wyłaniać swoją reprezentację
•
Wprowadzanie samorządu terytorialnego
i jego reformowanie musi mieć wsparcie
rządu, a przede wszystkim premiera
•
Polskie doświadczenie samorządowe
w pełni powyższą tezę uzasadnia.
Jerzy Stępień