Pamięć i poznanie

Programowanie
w środowiskach graficznych
Wykład 2:
❚ Psychologia poznawcza
ludzi i komputerów
❚ Zasady projektowania
interfejsów użytkownika
❚ Standardy i wskazówki
(guidelines)
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
1
Psychologia użytkowników
❚ Percepcja
❙ konfrontacja świeżych doświadczeń
ze starymi doświadczeniami i oczekiwaniami
❙ kombinacja danych wejściowych
i zapamiętanej wiedzy
❚ Uwaga
❙ ciągłe przetwarzanie danych,
często bez naszej wiedzy
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
2
Psychologia użytkowników:
Pamięć i poznanie
❚ Pamięć robocza
bufor bodźców zmysłowych do
wstępnego przetwarzania
PODATNA NA ZMĘCZENIE
❚ Pamięć krótkotrwała
świadome przetwarzanie danych
TYLKO 7±2 ELEMENTÓW DO 30 SEK.
❚ Pamięć długotrwała
PODATNA NA ZAPOMINANIE
TRUDNE ODTWARZANIE DANYCH
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
3
1
Psychologia użytkowników
Techniki zapamiętywania
powtarzanie
kojarzenie
Techniki odzyskiwania informacji
przypominanie
rozpoznawanie
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
4
Ludzie i komputery
(wg Deborah Mayhew)
Mocne strony
Słabe strony
Ludzie
• Rozpoznawanie
wzorców
• Wybiórcza uwaga
• Zdolność uczenia się
• Bogata, nieograniczona
pamięć długotrwała
• Nietrwała i niewielka
pamięć „operacyjna”
• Wolne przetwarzanie
• Błędy
• Zawodny dostęp do
pamięci trwałej
Komputery
• Duża pojemność
pamięci operacyjnej
• Niezawodna pamięć
trwała
• Szybkie przetwarzanie
• Bezbłędność
• Niezawodny dostęp do
pamięci
• Rozpoznawanie tylko
prostych wzorców
• Ograniczona możliwość uczenia się
• Ograniczona pamięć
trwała
• Kłopoty z integracją
danych
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
5
Zasady projektowania IU
❚ Nie rób drugiemu co Tobie nie miłe
❚ Adaptuj oprogramowanie do potrzeb
użytkownika - a nie odwrotnie!
❚ Co się dalej wydarzy?
- Cokolwiek Użytkownik zechce...
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
6
2
ZŁOTE ZASADY
❚ Poznaj użytkownika. Oddaj mu władzę!
❚ Minimalizuj konieczność zapamiętywania
❚ Zachowaj konsekwencję w projekcie
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
7
Cała władza w ręce
użytkownika!
❚
❚
❚
❚
❚
❚
Wyświetlaj znaczące komunikaty
Pozwól używać albo myszki, albo klawiatury
Pozwól użytkownikowi na przeskoki
Twórz wyrozumiały interfejs
Informuj, co się dzieje
Nie przesadzaj z trybami pracy
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
8
Cała władza w ręce
użytkownika - cd.
Usprawniaj nawigację
Uwzględniaj różne poziomy umiejętności
Twórz przeźroczyste interfejsy
Umożliwiaj dopasowanie
Pozwalaj na bezpośrednią
manipulację
❚ Spraw, by chociaż myśleli,
że mają władzę...
❚
❚
❚
❚
❚
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
9
3
Nie obciążać pamięci!
❚ Odciążaj pamięć krótkotrwałą
❚ Polegaj na rozpoznawaniu, nie
przypominaniu
❚ Pokazuj wizualne wskazówki
❚ Stosuj wartości domyślne,
pozwól cofać i powtarzać,
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
10
Nie obciążać pamięci! - cd.
❚
❚
❚
❚
Stosuj składnię obiekt-polecenie
Używaj metafor ze świata rzeczywistego
Stosuj technikę kolejnych przybliżeń
Twórz przejrzyste okna
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
11
Bądź konsekwentny!
❚ Zachowaj kontekst działań użytkownika
❚ W obrębie produktu i między produktami
utrzymaj konsekwencję:
❙
❙
❙
❙
prezentacji
zachowanie
interakcji
wyników
❚ Dbaj o estetykę
❚ Zachęcaj do eksploracji
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
12
4
Standardy i przewodniki
(guidelines)
❚ Cel: zachowanie konsekwencji
❚ Konieczność: stały rozwój
❚ Poziomy standardów:
❙ międzynarodowe
❙ standardy platform (np. Windows,
IBM CUA, Motif, Apple Macintosh)
❙ style korporacji (np. Microsoft)
❙ style linii (np. MS Office)
❙ style produktów
(np. MS Word 97)
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
13
Dziękuję za uwagę
❙ Na następnym wykładzie:
Badanie użyteczności produktów
Przegląd rozwiązań IU:
od VT-100 do Internetu
Jarosław Francik Instytut
Informatyki Politechniki Śląskiej
14
5