cwiczenie 3

Specjalność: TECHNOLOGIA ZYWNOŚCI
III rok studiów, studia stacjonarne
Ćwiczenia: GOSPODARKA ENERGETYCZNA, WODNA I ŚCIEKOWA
MIKROBIOLOGIA
Ćwiczenie 3.
Temat: Wody zanieczyszczone i ścieki
Czas trwania: 1, 5 godz.
Część teoretyczna
1) Źródła i rodzaje zanieczyszczeń
2) Samooczyszczanie wód powierzchniowych
Część praktyczna
1) Ocena stanu zanieczyszczenia wód powierzchniowych n/p ilości bakterii wyrosłych na
agarze zwykłym
2) Identyfikacja organizmów nitkowatych
Materiał: woda rzeczna, osad czynny;
1) Ocena stanu zanieczyszczenia wód powierzchniowych n/p ilości bakterii
wyrosłych na agarze zwykłym
Wykonanie oznaczenia:
1. Oznaczenie wykonać metodą płytkową Kocha, stosując posiew głębinowy
na podłoże agarowe odżywcze (MPA). Posiew wody powierzchniowej
wykonać z prób nierozcieńczonych (1 cm3).
2. Inkubację bakterii prowadzić w temp. 37˚C przez 24+/−2 h.
3. Po okresie inkubacji policzyć wyrosłe kolonie, a wynik oznaczenie podać
jako liczbę bakterii w 1 cm3 wody.
4. Dokonać interpretacji wyniku n/p tabeli przedstawiającej orientacyjne
ilości bakterii w wodach o różnym stopniu zanieczyszczenia (Kolwzan B.
i wsp. Podstawy mikrobiologii w ochronie środowiska. Oficyna
Wydawnicza Politechniki Wrocławskiej, 2005, Wrocław, str. 53)
oraz zakwalifikować badaną próbę do odpowiedniej strefy wód
czystych n/p tabeli 3.
Tabela 3. Charakterystyka stref wód czystych
Strefa
Charakterystyka ogólna
oligosaprobowa
woda niezanieczyszczona
β-mezosaprobowa
woda
nieznacznie
zanieczyszczona
α-mezosaprobowa
woda
wyraźnie
zanieczyszczona
polisaprobowa
woda silnie zanieczyszczona
1
Specjalność: TECHNOLOGIA ZYWNOŚCI
III rok studiów, studia stacjonarne
Ćwiczenia: GOSPODARKA ENERGETYCZNA, WODNA I ŚCIEKOWA
MIKROBIOLOGIA
2) Identyfikacja organizmów nitkowatych
Wysokie stężenie kwasów organicznych, obecność ścieków zagniwających, czy
przeciążenia ładunkiem zanieczyszczeń przy niedoborze tlenu sprzyja rozwojowi
bakterii nitkowatych. Ich obecność w osadzie czynnym ma znaczenie zarówno
pozytywne (biorą udział w utlenianiu związków węgla, siarki i żelaza, stanowią
„szkielet” kłaczków osadu czynnego, dzięki czemu klaczki lepiej sedymentują i są
bardziej odporne na rozrywanie) jak i negatywne. Kiedy występuje nadmierny
przyrost bakterii nitkowatych w osadzie, powoduje on kłopoty określane jako
puchnięcie i/lub pienienie osadu. Jeżeli mamy do czynienia z takim zjawiskiem, to,
aby zastosować właściwe środki zaradcze, należy oznaczyć typ bakterii
odpowiedzialnej za problemy.
Wykonanie oznaczenia:
Przed przystąpieniem do oznaczania bakterii nitkowatych należy
przygotować dwa preparaty:
1. Przygotować tzw. preparat mokry. Aby cechy morfologiczne bakterii
były dobrze widoczne, preparat powinien być jak najcieńszy. W tym celu
ewentualny nadmiar wody spod szkiełka należy odsączyć, przykładając
delikatnie bibule lub chusteczkę higieniczną. Używając obiektywu
powiększającego 40x zaobserwować, ile typów różnych bakterii
nitkowatych występuje w osadzie i podjąć decyzję, którą z nich oznaczyć.
Przy tym powiększeniu zwrócic uwagę na kształt nici. Następnie zmienić
obiektyw na 100x i oglądać preparat używając olejku immersyjnego. Przy
tym powiększeniu zaobserwować takie cechy morfologiczne jak
rozgałęzienie nici (prawdziwe, czy fałszywe), ruchliwość nici, obecność
ścian komórkowych i granulek siarki.
2. Przygotować preparat utrwalony i wykonać barwienie metodą Grama.
Preparat oglądać używając obiektywu powiększającego 100x. W
interpretacji wyników barwienia metodą Grama należy zwrócić szczególną
uwagę na nierównomierne barwienie. Wówczas należy sprawdzić, jak są
wybarwione końcówki nici i ten wynik należy uznać za właściwy dla
oznaczonego typu.
3. Na podstawie uzyskanych wyników umieszczonych w tabeli 5 oraz klucza
dokonać identyfikacji bakterii nitkowatych.
2
Specjalność: TECHNOLOGIA ZYWNOŚCI
III rok studiów, studia stacjonarne
Ćwiczenia: GOSPODARKA ENERGETYCZNA, WODNA I ŚCIEKOWA
MIKROBIOLOGIA
Tabela 5. Arkusz cech bakterii nitkowatych.
CECHA
DANE
ORGANIZM NITKOWATY
Rozgalęzenia
brak
rozgałęzienia pozorne
rozgałęzienia prawdziwe
Ruchliwość
Obecność granulek S
obecne
nieobecne
Ścianki poprzeczne
wyraźnie widoczne
nie/ledwo widoczne
Kształt nitek
proste
wygięte
splątane
Barwienie Grama
dodatnie (fioletowe)
ujemne (różowe)
Wynik: …………………………………………………………………………………………..
3