Modelowanie przemysłowej instalacji oświetleniowej

Ćwiczenie S24
MODELOWANIE PRZEMYSŁOWEJ INSTALACJI OŚWIETLENIOWEJ
Ćwiczenie S 24
MODELOWANIE PRZEMYSŁOWEJ INSTALACJI
OŚWIETLENIOWEJ
1. Cel i zakres ćwiczenia
Celem ćwiczenia jest zapoznanie się z działaniem typowych łączników
instalacyjnych
wykorzystywanych
w
instalacjach
oświetleniowych
oraz
ze
sposobem instalowania ich w obwodach oświetleniowych w celu uzyskania
możliwości zapalania wybranych lamp z określonych miejsc.
2. Program ćwiczenia
2.1. Stanowisko badawcze
Stanowisko badawcze zbudowane jest w formie tablicy łączeniowej (fot. 1.),
której schemat jednokreskowy przedstawiono na rys. 1.1.
Transformator
ochronny
L4
L3
L2
L1
Fot. 1. Widok tablicy łączeniowej w laboratorium
-1-
Ćwiczenie S24
MODELOWANIE PRZEMYSŁOWEJ INSTALACJI OŚWIETLENIOWEJ
L4
W4
L3
W3
L2
W2
L1
W1
~
Rys. 1.1. Jednokreskowy schemat układu do modelowania przemysłowej instalacji
oświetleniowej
2.3. Przebieg ćwiczenia
o Zaprojektować następujące układy zasilania lamp:
•
Lampa L1 załączana i wyłączana z miejsca W1, lampa L2 załączana i
wyłączana z miejsca W2, lampa L3 załączana i wyłączana z miejsca
W4;
•
Lampy L1 i L2 jednocześnie załączane i wyłączane z miejsca W1, a
lampy L3 i L4 jednocześnie załączane i wyłączane z miejsca W2;
•
Lampy L1 i L2 niezależnie od siebie załączane i wyłączane z miejsca
W1, a lampy L3 i L4 niezależnie załączane i wyłączane z miejsca W2;
•
Lampy L1, L2, L3 i L4 jednocześnie załączane i wyłączane
z dowolnego miejsca W1, W2, W3 i W4.
o Oznaczyć końce poszczególnych przewodów w wiązkach tablicy łączeniowej
jednakowymi opaskami.
o Zidentyfikować łączniki dla aktualnie montowanego układu i uzyskać dostęp
do tych zacisków.
-2-
Ćwiczenie S24
MODELOWANIE PRZEMYSŁOWEJ INSTALACJI OŚWIETLENIOWEJ
3. Opracowanie sprawozdania
W
sprawozdaniu
zamieścić
schematy
montażowe
wykonanych
układów,
z zaznaczeniem wszystkich połączeń w obrębie puszek rozgałęźnych (środkowych)
i z wyrysowaniem schematów użytych łączników (w obrębie puszek prawych),
zachowując właściwą topografię tablicy łączeniowej (wzajemne usytuowanie lamp
i puszek
przewodowych).
Krótko
opisać
-3-
działanie
wykonanych
układów.
Ćwiczenie S24
MODELOWANIE PRZEMYSŁOWEJ INSTALACJI OŚWIETLENIOWEJ
Podstawy teoretyczne – do ćwiczenia S24
W elektroenergetycznych instalacjach oświetleniowych wykorzystywane są
następujące łączniki:
•
wyłącznik jednobiegunowy;
•
wyłącznik dwubiegunowy;
•
przełącznik świecznikowy
•
łącznik schodowy
•
łącznik krzyżowy.
Uwaga: Wyłączniki dwubiegunowe nie są w ćwiczeniu używane.
Struktury wewnętrzne łączników wraz z krótkim opisem przedstawiono w tabeli 1.
Tabela 1. Ważniejsze odmiany łączników instalacyjnych
Lp.
Nazwa łącznika
Przeznaczenie
Struktura wewnętrzna
łącznika
klawiszowy
1.
2.
3.
4.
5.
Łącznik
Jednobiegunowe
jednobiegunowy załączanie
i wyłączanie
obwodu
Łącznik
dwubiegunowy
Dwubiegunowe
załączanie
i wyłączanie
obwodu
Łącznik
szeregowy
(świecznikowy)
Załączanie
i wyłączanie
dwóch obwodów
z jednego
miejsca
Przełącznik
schodowy
Załączanie
i wyłączanie
obwodów
z dwóch miejsc
Przełącznik
krzyżowy
(schodowy
pośredni)
Załączanie
i wyłączanie
obwodów z kilku
miejsc
(w połączeniu z
przełącznikami
schodowymi)
Jednoliniowy schemat połączeń
obrotowy
•
•
•
•
•
Do wykonywania czynności łączeniowych w obwodach elektrycznych służą
łączniki.
W
instalacjach
mieszkaniowych
-4-
używa
się
niedużych
łączników
Ćwiczenie S24
MODELOWANIE PRZEMYSŁOWEJ INSTALACJI OŚWIETLENIOWEJ
instalacyjnych do załączania i wyłączania lamp. Ze względu na łatwość
manipulowania obecnie stosuje się głównie łączniki klawiszowe w obudowach o
rozmaitych barwach – przykładowe łączniki pokazano na rys. 1.2.
Łączniki instalacyjne załączają i wyłączają prądy robocze płynące w obwodach,
a czynnościom tym towarzyszy powstawanie łuku elektrycznego między stykami
łącznika. Aby zapobiec nadmiernemu zużywaniu styków, łuk powinien szybko
zanikać i w tym celu styki powinny zamykać się i otwierać z dużą prędkością,
niezależnie od regulowania pokrętłem czy dźwignią klawisza.
Najprostszy łącznik jednobiegunowy łączy bądź przerywa jeden biegun obwodu
elektrycznego. Dość często jednak potrzebne są łączniki o złożonym układzie
stykowym, umożliwiające bardziej skomplikowane czynności łączeniowe.
Łącznik podtynkowy
jednobiegunowy
Łącznik podtynkowy
szeregowy (świecznikowy)
Łącznik podtynkowy
schodowy
Przełącznik podtynkowy
krzyżowy (schodowy pośredni)
Rys. 1.2. Fotografie wybranych łączników podtynkowych
Prawidłowo połączony układ powinien zapewniać dokonywanie czynności
łączeniowych za pomocą wszystkich wykorzystanych w obwodzie łączników. Innymi
słowy każdym łącznikiem powinniśmy mieć możliwość załączania i wyłączania
obwodu.
Mając na uwadze względy bezpieczeństwa należy zwrócić szczególną uwagę na
to, aby przewód fazowy był podłączony do łącznika (łączników).
-5-
Ćwiczenie S24
MODELOWANIE PRZEMYSŁOWEJ INSTALACJI OŚWIETLENIOWEJ
Schematy ideowe umożliwiające załączanie i wyłączanie oświetlenia przy
wykorzystaniu przedstawionych wcześniej łączników przedstawiono w tab. 2.
Tabela 2. Ideowe schematy połączeń typowych łączników puszkowych
Lp.
1.
Realizowane zadanie
Załączanie i wyłączanie
obwodu z jednego miejsca
Ideowy schemat połączeń
2.
Dwubiegunowe załączanie
i wyłączanie obwodu z
jednego miejsca
N
L
3.
Niezależne załączanie
i wyłączanie dwóch
obwodów z jednego miejsca
N
L
4.
Załączanie i wyłączanie
obwodu niezależnie z dwóch
miejsc
N
L
5.
Załączanie i wyłączanie
obwodów niezależnie
z trzech miejsc
N
L
N
L
-6-