UCHWAŁA Nr 0102-293/16 KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY

UCHWAŁA Nr 0102-293/16
KOLEGIUM REGIONALNEJ IZBY OBRACHUNKOWEJ
w Olsztynie
z dnia 16 czerwca 2016 roku
w sprawie badania zgodności z prawem uchwały Nr XVI/122/16 Rady Gminy Jedwabno z dnia
25 maja 2016 roku w sprawie zmiany uchwały Nr XI/67/15 z dnia 09 grudnia 2015 roku
w sprawie stawek opłaty miejscowej.
Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie
na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 w związku z art. 11 ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 7 października
1992 r. o regionalnych izbach obrachunkowych (tekst jednolity: Dz. U. z 2016 r. poz. 561) oraz
art. 91 ust. 1 i 3 ustawy z dnia 8 marca 1990 r. o samorządzie gminnym (tekst jednolity: Dz. U.
z 2016 r. poz. 446)
uchwala, co następuje:
stwierdza się nieważność § 1 uchwały Nr XVI/122/16 Rady Gminy Jedwabno z dnia 25 maja
2016 roku w sprawie zmiany uchwały Nr XI/67/15 z dnia 09 grudnia 2015 roku w sprawie
stawek opłaty miejscowej, w części nadającej nową treść § 1 i § 2 ust. 2 uchwały Nr XI/67/15 z
dnia 09 grudnia 2015 roku w sprawie stawek opłaty miejscowej.
UZASADNIENIE
Rada Gminy Jedwabno w dniu 25 maja 2016 r. podjęła uchwałę Nr XVI/122/16 w sprawie
zmiany uchwały Nr XI/67/15 z dnia 09 grudnia 2015 roku w sprawie stawek opłaty miejscowej.
W dniu 30 maja 2016 r. uchwała wpłynęła do Regionalnej Izby Obrachunkowej
w Olsztynie, celem zbadania jej postanowień pod względem zgodności z prawem.
Pismem z dnia 09 czerwca 2016 r. zawiadomiono Gminę Jedwabno, iż uchwała będzie
rozpatrywana na posiedzeniu Kolegium Regionalnej Izby Obrachunkowej w Olsztynie /dalej
Kolegium Izby/ w dniu 16 czerwca 2016 r.
Zgodnie z art. 18 ust. 3 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych w posiedzeniu
Kolegium ma prawo uczestniczyć przedstawiciel jednostki, której sprawa jest rozpatrywana.
W posiedzeniu Kolegium Izby uczestniczył Wójt Gminy Jedwabno Pan Sławomir Ambroziak,
/dalej Przedstawiciel/, który wyjaśnił, że zróżnicowanie opłaty miało na celu wprowadzenie
konkurencji między pensjonatami, a domkami letniskowymi, które nie odprowadzały opłaty.
Dalej wyjaśnił, że wprowadzenie niższej opłaty za pola namiotowe, miało zachęcić
do przebywania w gminie osób o mniej zasobnym portfelu, jakimi są uczniowie i studenci.
2
Przedstawiciel
potwierdził
również,
że
opłata
miejscowa,
pobierana
będzie
tylko
w miejscowościach, o których mowa w art. 17 ust. 1 ustawy z dnia 12 stycznia 1991 r.
o podatkach i opłatach lokalnych (j. t. Dz. U. z 2014 r., poz. 849 z późn. zm.), a nie na terenie całej
gminy. Ponadto Przedstawiciel poinformował, iż uchwała była sprawdzana przez radcę
prawnego, który nie zgłosił uwag.
Na podstawie art. 18 ust. 1 pkt 1 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych,
orzekanie o nieważności uchwał i zarządzeń, w sprawach wymienionych w art. 11 ust. 1 wyżej
wymienionej ustawy, zastrzeżono dla kolegium regionalnej izby obrachunkowej. Przepis art. 11
ust.1 pkt 5 ustawy o regionalnych izbach obrachunkowych stanowi, że właściwość rzeczowa
regionalnych izb obrachunkowych obejmuje uchwały i zarządzenia podejmowane przez organy
jednostek samorządu terytorialnego w sprawach podatków i opłat lokalnych, do których mają
zastosowanie przepisy ustawy Ordynacja podatkowa.
Kolegium Izby badając przedmiotową uchwałę, stwierdziło, co następuje:
Na podstawie art. 17 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych rada gminy może
wprowadzić opłatę miejscową, którą pobiera się od osób fizycznych przebywających dłużej
niż dobę w celach turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych, w miejscowościach
posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory krajobrazowe oraz warunki
umożliwiające pobyt osób w tych celach lub w miejscowościach znajdujących się na obszarach,
którym nadano status obszaru ochrony uzdrowiskowej na zasadach określonych w ustawie
z dnia 28 lipca 2005 r. o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach ochrony
uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych (Dz. U. z 2012 r. poz. 651 z późn. zm.) za każdą
rozpoczętą dobę pobytu w tych miejscowościach.
Z art. 19 pkt 3 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych wynika, że rada gminy w drodze
uchwały, może wprowadzić inne niż wymienione w ustawie zwolnienia przedmiotowe od opłat
lokalnych. Na podstawie wymienionego wyżej przepisu, Rada Gminy Jedwabno posiada
kompetencję do wprowadzenia zwolnienia przedmiotowego od opłaty miejscowej.
Według utrwalonej linii orzecznictwa Trybunału Konstytucyjnego, upoważnienie
ustawowe podlega zawsze ścisłej, literalnej wykładni; domniemywanie objęcia upoważnieniem
materii w nim niewymienionych w drodze np. wykładni celowościowej nie może zasadniczo
wchodzić w rachubę (orzeczenie TK z 5 listopada 1986r., U5/86).
W § 1 przedmiotowej uchwały Rada Gminy Jedwabno postanowiła, o nadaniu nowego
brzmienia dla § 1 uchwały Nr XI/67/15 z dnia 09 grudnia 2015 roku w sprawie stawek opłaty
miejscowej. Rada Gminy postanowiła, że (…) „Wprowadza się opłatę miejscową od osób
fizycznych przebywających dłużej niż dobę na obszarze Gminy Jedwabno w celach
turystycznych, wypoczynkowych lub szkoleniowych”.
3
Kolegium Izby stwierdza, że Rada Gminy Jedwabno nadając takie brzmienie § 1
przekroczyła kompetencje wynikające z art. 17 ust. 1 ustawy o podatkach i opłatach lokalnych.
Z treści przywołanego wyżej przepisu, wynika, że rada gminy może wprowadzić opłatę
miejscową w miejscowościach posiadających korzystne właściwości klimatyczne, walory
krajobrazowe oraz warunki umożliwiające pobyt osób w tych celach lub w miejscowościach
znajdujących się na obszarach, którym nadano status obszaru ochrony uzdrowiskowej
na zasadach określonych w ustawie o lecznictwie uzdrowiskowym, uzdrowiskach i obszarach
ochrony uzdrowiskowej oraz o gminach uzdrowiskowych. Cytowany wyżej przepis stanowi,
że opłatę miejscową można wprowadzić w miejscowościach spełniających kryteria wymienione
w tym przepisie, a nie na terenie całej gminy jak to postanowiono w badanej uchwale.
Miejscowości posiadające korzystne warunki klimatyczne i odpowiednie walory krajobrazowe
określa uchwała rady gminy.
W § 1 uchwały Rada Gminy Jedwabno postanowiła o nadaniu nowego brzmienia § 2 ust. 2
uchwały Nr XI/67/15 z dnia 09 grudnia 2015 roku w sprawie stawek opłaty miejscowej. Rada
Gminy postanowiła, że „Ustala się dzienną stawkę opłaty miejscowej w wysokości 1,00 zł
za każdą rozpoczętą dobę pobytu od osób fizycznych przebywających w celach turystycznych,
wypoczynkowych i szkoleniowych na 1) polach namiotowych, 2) polach biwakowych,
3) campingach.
Kolegium Izby stwierdza, że Rada Gminy Jedwabno podejmując przedmiotową uchwałę
przekroczyła swoje kompetencje wynikające z art. 19 ust. 1 lit. b ustawy o podatkach i opłatach
lokalnych i w sposób istotny naruszyła ten przepisy. Z treści przywołanego wyżej przepisu
wynika, że organ stanowiący ma upoważnienie do określenia wysokości stawki opłaty
miejscowej wyłącznie w granicach określonych przez ustawodawcę, przy czym, żaden inny
przepis ustawy o podatkach i opłatach lokalnych nie daje radzie gminy podstawy
do różnicowania wysokości tej opłaty. Czynnikiem różnicującym wysokość stawki opłaty
miejscowej może być natomiast cel pobytu /np. turystyka, szkolenia/, a nie miejsce przebywania
/np. pole namiotowe, pole biwakowe, camping/. Wyraźne upoważnienie w tym zakresie wyżej
wymieniona ustawa przewiduje w odniesieniu np. do podatku od nieruchomości (art. 5 ust. 2-4),
czy podatku od środków transportowych (art.10 ust. 2).
Zgodnie z ukształtowaną linią orzeczniczą sądów administracyjnych do rodzajów
naruszeń przepisów skutkujących nieważnością uchwały organów jednostek samorządu
terytorialnego (lub jej części) zaliczyć należy naruszenie: przepisów wyznaczających
kompetencje do podejmowania uchwał, podstawy prawnej podejmowania uchwał, przepisów
prawa ustrojowego, przepisów, prawa materialnego - przez wadliwą ich wykładnię - oraz
przepisów regulujących procedurę podejmowania uchwał (np. wyrok NSA z 11 lutego 1998 r.
sygn. II SA/Wr 1459/97).
4
Biorąc powyższe pod uwagę Kolegium Izby postanowiło jak w sentencji.
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia i podlega publikacji w Dzienniku Urzędowym
Województwa Warmińsko-Mazurskiego.
Na niniejszą uchwałę Kolegium RIO w Olsztynie przysługuje prawo wniesienia skargi
do Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Olsztynie, w terminie 30 dni od daty jej otrzymania,
za pośrednictwem tutejszej Izby.