Modele odpowiedzi do przyk∏adowego arkusza

LHD10-arkusz-zp-odp:LHD-2009_probna_mat 6/30/09 11:52 AM Page 1
Modele odpowiedzi do przyk∏adowego arkusza egzaminacyjnego
Historia
Poziom podstawowy
Zasady przyznawania
punktów
Punkty
za zadanie
Zadanie
Oczekiwane odpowiedzi
1.
a) ˚o∏nierz ci´˝kozbrojnej piechoty w staro˝ytnej
Grecji; b) Staro˝ytny szyk bojowy ci´˝kozbrojnej
piechoty polegajàcy na ustawieniu ˝o∏nierzy w kilku
liniach; c) Typ staro˝ytnego wios∏owego okr´tu wojennego o trzech rz´dach wiose∏ w ka˝dej burcie.
Po 1 pkt za ka˝dà
poprawnà definicj´
3
2.
Kolumny reprezentujà styl koryncki. Âwiadczy o tym
przede wszystkim forma kapiteli (nale˝y uznaç tak˝e:
smuk∏y trzon, wàskie ˝∏obkowanie).
1 pkt za okreÊlenie
stylu i 1 pkt za
wskazanie cechy
2
3.
a) Arystoteles; b) Sokrates; c) Diogenes
Po 1 pkt za ka˝dego
poprawnie wpisanego
filozofa
3
4.
a) F; b) P; c) P; d) F
Po 1 pkt za ka˝dà
poprawnie wpisanà
liter´
4
5.
a) romanizacja; b) Rzymianie podejmowali opisane
dzia∏ania, aby zapewniç spokój w nowych prowincjach; c) Wysuni´ta lub wg∏´biona cz´Êç budowli
otwarta przynajmniej z jednej strony rz´dem kolumn lub filarów (nale˝y uznaç tak˝e: zewn´trzna
cz´Êç budowli z charakterystycznymi ciàgami kolum
lub filarów).
a) 1 pkt; b) 1 pkt;
c) 1 pkt
3
6.
a) A; d) B
Po 1 pkt za poprawne
wpisanie litery
2
7.
a) Kreta, Korsyka, Sycylia, Sardynia; b) VII w.; c)
Bitwa pod Poitiers, w której wojska Karola M∏ota
pokona∏y Arabów przyczyni∏a si´ do powstrzymania
ich ekspansji w Europie Zachodniej.
a) 1 pkt za podanie
trzech nazw, b) 1 pkt,
c) 1 pkt za podanie
wyjaÊnienia i imienia
wodza
3
8.
sunnityzm, symonia, hid˝ra, anachoretyzm
Po 1 pkt za ka˝de
poprawne
podkreÊlenie
4
9.
a) d˝uma (mo˝na uznaç te˝ czarna Êmierç); b)
Wed∏ug autora epidemia by∏a karà zes∏anà na ludzi
przez Boga za grzechy lub te˝ powsta∏a pod
wp∏ywem cia∏ niebieskich. Obecnie sàdzi si´, i˝
zarazki d˝umy by∏y roznoszone przez pch∏y
przemieszczajàce si´ po Europie wraz ze szczurami
(nale˝y uznaç tak˝e: Chrob´ wywo∏a∏y zarazki, zaÊ
do rozprzestrzenienia chroby przyczyni∏y si´ z∏e
warunki higieniczne); c) Sposobami przeciwko
chrobie mia∏y byç mod∏y, procesje, izolacja chorych,
uprzàtanie miast, bli˝ej nieokreÊlone dzia∏ania
medyczne; d) Wed∏ug autora, skutkiem epidemii
by∏o wyludnienie oraz szerzenie si´ bezprawia.
a) 1 pkt; b) 1 pkt
za zreferowanie
poglàdów autora
i 1 pkt za
przedstawienie
stanowiska nauki;
c) 1 pkt; d) 1 pkt
5
1
LHD10-arkusz-zp-odp:LHD-2009_probna_mat 6/30/09 11:52 AM Page 2
Historia. Poziom podstawowy
Zasady przyznawania
punktów
Punkty
za zadanie
a) Zakon Szpitala NajÊwi´tszej Panny Marii Domu
Niemieckiego w Jerozolimie; b) Ocena ucznia mo˝e
byç subiektywna, musi jednak uwzgl´dniaç fakty
historyczne i powinna byç uzasadniona dwoma
poprawnymi merytorycznie przyk∏adami z dziejów
Polski.
a) 1 pkt; b) 1 pkt
za sformu∏owanie
oceny i po 1 pkt
za przytoczenie w argumentacji ka˝dego
poprawnego przyk∏adu z dziejów Polski
(maksymalnie 2 pkt)
4
11.
a) W∏adys∏aw Wygnaniec – Âlàsk i dzielnica senioralna, Boles∏aw K´dzierzawy – Mazowsze, Mieszko Stary – Wielkopolska, nale˝y uznaç tak˝e Kazimierz
Sprawiedliwy – ziemia sandomierska; b) Uczeƒ mo˝e wskazaç dowolnego w∏adc´, musi jednak sformu∏owaç ocen´ i uzasadniç jà dwoma poprawnymi
merytorycznie argumentami odwo∏ujàcymi si´
do faktów historycznych.
a) Po 1 pkt za poprawne wymienienie
ka˝dego z synów,
którzy otrzymali
dzielnice, i podanie
nazwy dzielnicy,
maksymalnie 4 pkt;
b) 1 pkt za sformu∏owanie oceny
i po 1 pkt za ka˝dy
poprawny merytorycznie argument odwo∏ujàcy si´ do faktów historycznych,
maksymalnie 2 pkt
7
12.
rozeta, tympanon, maswerk; styl architektoniczny:
gotyk (lub styl gotycki)
Po 1 pkt za podkreÊlenie ka˝dego w∏aÊciwego okreÊlenia
(maksymalnie 3 pkt),
1 pkt za okreÊlenie
stylu
4
13.
a) P; b) F; c) F; d) P
Po 1 pkt za ka˝de poprawne przyporzàdkowanie
4
14.
Miko∏aj Kopernik, Tomasz Morus, Micha∏ Anio∏
Po 1 pkt za ka˝de poprawne podkreÊlenie
3
15.
b) A; d) B
Po 1 pkt za poprawnie wpisanà liter´
2
16.
a) hugenoci; b) Henryk IV Burbon (wystarczy podaç
Henryk IV); c) Edykt obowiàzywa∏ 87 lat.
a) 1 pkt, b) 1 pkt,
c) 1 pkt
3
17.
a) A, E; b) Wzorowanie si´ na architekturze staro˝ytnej Grecji i Rzymu. Zastosowanie zaczerpni´tych
wprost z architektury antycznej wzorów kolumn
i tympanonów; c) C; d) B, F
a) po 1 pkt za ka˝dà
poprawnie wpisanà liter´; b) 1 pkt za podanie treÊci wyró˝nionych i 1 pkt
za uzupe∏nienie;
c) 1 pkt; d) po 1 pkt
za ka˝dà poprawnie
wpisanà liter´
7
18.
a) Jan Jakub Rousseau; b) Fran˜ois-Marie Arouet
(nale˝y uznaç te˝ – Wolter); c) Karol Monteskiusz
Po 1 pkt za ka˝de poprawnie wpisane
nazwisko
3
Zadanie
Oczekiwane odpowiedzi
10.
2
LHD10-arkusz-zp-odp:LHD-2009_probna_mat 6/30/09 11:52 AM Page 3
Historia. Poziom podstawowy
Zasady przyznawania
punktów
Punkty
za zadanie
a) A. kardyna∏ Armand Richelieu (nale˝y uznaç te˝
pierwszy minister), B. król Ludwik XIV; b) Absolutyzm, cechy: pe∏nia w∏adzy skupiona w r´ku króla
rzàdzàcego przy pomocy ca∏kowicie pos∏usznej
administracji, ograniczenie roli arystokracji na rzecz
szlachty urz´dniczej, rozbudowane i w pe∏ni zale˝ne od króla armia i policja
a) po 1 pkt za prawid∏owe podpisanie
ka˝dego z portretów;
b) 1 pkt za podanie
nazwy systemu
ustrojowego, 1 pkt
za podanie treÊci wyró˝nionej w jego charakterystyce i 1 pkt
za uzupe∏nienie
5
20.
a) Wettyni; b) August II Mocny, August III Sas, Fryderyk August I Sprawiedlliwy (nale˝y te˝ uznaç
– Fryderyk August III); c) Ksi´stwo Warszawskie
a) 1 pkt; b) 2 pkt
za podanie trzech
w∏adców, 1 pkt
za podanie dwóch
w∏adców; c) 1 pkt
4
21.
a) husaria; b) np.: Wiedeƒ 1683 r., Kircholm 1605 r.,
K∏uszyn 1610 r.; c) Si∏a husarii polega∏a na uderzeniu
rozp´dzonej ci´˝kiej jazdy, która szybko dopada∏a
szeregów nieprzyjacielskich i tratowa∏a przeciwnika.
a) 1 pkt; b) 1 pkt
za ka˝dà z bitew
podanà wraz z datà,
maksymalnie 2 pkt;
c) 1 pkt
4
22.
a) 1812; b) 1814; c) 1813; d) 1815
Po 1 pkt za poprawne
dopasowanie ka˝dej
z dat
4
23.
Socjalizm utopijny to teorie spo∏eczno-ekonomiczne g∏oszàce, i˝ przyczynà nierównoÊci spo∏eczno-ekonomicznej jest istnienie prywatnej w∏asnoÊci
Êrodków produkcji (nale˝y uznaç tak˝e: istnienie
pieni´dzy). Sposobami na likwidajcj´ nierównoÊci
mia∏o byç stworzenie spo∏eczeƒstwa idealnego,
w którym w∏asnoÊç by∏aby wspólna. Realizacja tego
postulatu mia∏a nastàpiç na drodze kszta∏cenia
warstw najubo˝szych i ich aktywizacji oraz poprzez
przekonanie warstw zamo˝nych do udost´pnienia
majàtków dla realizacji idei socjalizmu utopijnego.
Nale˝y podkreÊliç nazwisko Johna Locka.
1 pkt za podanie treÊci wyró˝nionych lub
niewyró˝nionych
i 1 pkt za uzupe∏nienie, 1 pkt za podkreÊlenie w∏aÊciwego
nazwiska
3
24.
Romuald Traugutt d); Jakub Szela a); Aleksander
Wielopolski b); Piotr Wysocki f)
Po 1 pkt za ka˝de poprawne przyporzàdkowanie
4
25.
b) A; a) B
Po 1 pkt za prawid∏owe wpisanie ka˝dej
z liter
2
26.
Np. Irlandia, Austria, W´gry, Litwa, ¸otwa, Estonia,
Czechos∏owacja, Polska, Finlandia, Królestwo Serbów, Chorwatow i S∏oweƒców (SHS), (mo˝na uznaç
te˝: Rosja Radziecka, ale nie Rosja ani ZSRR)
2
5
1
4
pkt za podanie
lub 6 nazw paƒstw,
pkt za podanie
nazw
2
27.
Tendencja zatrudnienia w rolnictwie w okresie
II Rzeczpospolitej jest w niewielkim zakresie, lecz
jednak spadkowa. Przyczynà takiej tendencji jest
rozbudowa przemys∏u w Polsce i przechodzenie
cz´Êci ch∏opów do innych dzia∏ów gospodarki.
1 pkt za poprawne
okreÊlenie tendencji
zatrudnienia
w rolnictwie i 1 pkt
za wskazanie
przyczyny tego stanu
2
Zadanie
Oczekiwane odpowiedzi
19.
3
LHD10-arkusz-zp-odp:LHD-2009_probna_mat 6/30/09 11:52 AM Page 4
Historia. Poziom podstawowy
Zasady przyznawania
punktów
Punkty
za zadanie
Genra∏ Kutrzeba uwa˝a∏, ˝e mo˝liwoÊci obronne Polski sà bardzo niewielkie, a jedynà szansà na obron´ kraju daje sojusz z silnym militarnie paƒstwem.
Ocena s∏usznoÊci poglàdów autora mo˝e byç subiektywna, lecz musi zostaç uzasadniona poprawnymi
merytorycznie argumentami, np.: Autor, g∏oszàc tez´ o ograniczonych mo˝liwoÊciach obronnych II RP,
mia∏ wiele racji, czego dowodem by∏ przebieg kampanii wrzeÊniowej 1939 r. Myli∏ si´ jednak co do
tego, ˝e obronnoÊç naszego kraju znacznie si´ poprawi po wejÊciu w sojusz z silnym militarnie partnerem. Jak wykaza∏a bowiem historia w 1939 r. nie
pomóg∏ Polsce ani sojusz z Francjà, ani brytyjskie
gwarancje bezpieczeƒstwa.
1 pkt za przedstawienie zdania genera∏a
Kutrzeby i 1 pkt za
ocen´ jego poglàdów
wraz z podaniem
uzasadnienia w∏asnej
opinii
2
Przedstawienie losów politycznych Niemiec w dwudziestoleciu powojennym powinno zawieraç u˝yte
we w∏aÊciwym znaczeniu oraz kontekÊcie rzeczowym, a tak˝e w nast´pstwie chronologicznym,
nast´pujàce poj´cia: mur berliƒski, Trizonia, strefy
okupacyjne, most powietrzny, NRD, RFN.
2 pkt za sformu∏owanie poprawnej wypowiedzi z u˝yciem
wszystkich terminów
lub 1 pkt za wypowiedê z u˝yciem
4 lub 5 terminów
2
Zadanie
Oczekiwane odpowiedzi
28.
29.
4