Łódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi

Łódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi
( W ramach Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Nowotworów Głowy i
Szyi , którego autorem jest prof. dr hab. med. Wojciech Golusiński - Prezes
Polskiej Grupy Badań Nowotworów Głowy i Szyi)
12 grudnia 2012 roku nastąpiło otwarcie Ogólnopolskiego Programu Profilaktyki Nowotworów
Głowy i Szyi, opracowanego przez prof. dr hab. n. med. Wojciecha Golusińskiego – Prezesa Polskiej
Grupy Badań Nowotworów Głowy i Szyi.
W otwarciu uczestniczył Marszałek Województwa
Wielkopolskiego, Konsultant Krajowy w dziedzinie otorynolaryngologii - prof. dr hab. n. med. Henryk
Skarżyński oraz Kierownicy Uniwersyteckich Klinik Otolaryngologii i Ordynatorzy Oddziałów Chirurgii
Nowotworów Głowy i Szyi w Polsce.
Następnie z inicjatywy prof. dr hab. med. Wojciecha Golusińskiego na początku 2013 roku odbyła się
debata nt. Nowotworów Głowy i Szyi w PAN w Warszawie, w której uczestniczył również prof. dr
hab. n. med. Henryk Skarżyński - Konsultant Krajowy w dziedzinie Otorynolaryngologii,
Przewodniczący Komitetu Nauk Klinicznych PAN. Wzięło w niej udział około 25 dziennikarzy oraz
Kierownicy i Ordynatorzy wielu klinik Otolaryngologicznych oraz Oddziałów Chirurgii Nowotworów
Glowy i szyi w Polsce.
Po czym nastąpiło złożenie do Ministerstwa Zdrowia wniosku o włączenie Programu Profilaktyki
Nowotworów Głowy i Szyi autorstwa prof. dr hab. n. med. Wojciech Golusińskiego do zadań
Narodowego Programu Zwalczania Chorób Nowotworowych.
Zostało powołanych 32 koordynatorów reprezentujących 16 regionów naszego kraju.
Kolejnym etapem było przygotowanie polskiej wersji językowej pierwszego numeru Newslettera
EHNS (poniżej).
Epidemiologia nowotworów złośliwych głowy i szyi
Dane epidemiologiczne zachorowań i zgonów na nowotwory głowy i szyi w Polsce
Ocenia się, że nowotwory obszaru głowy i szyi, głównie raki płaskonabłonkowe głowy i szyi (HNSCC –
Head and Neck Squamous Cell Cancer) stanowią ponad 5% wszystkich zachorowań onkologicznych w
Polsce, w tym 7,2% występuje u mężczyzn i 1,8% u kobiet. Według Krajowego Rejestru Nowotworów
z 2010 roku w naszym kraju stwierdzono 5909 nowych zachorowań (4658 mężczyzn i 1251
kobiet) i 3525 zgonów (2882 mężczyzn i 643 kobiet) z powodu nowotworów głowy i szyi, czyli
ponad połowa chorych umiera, pomimo pomocy medycznej. Mimo znacznego zaawansowania
technik chirurgicznych, wprowadzenia chemioradioterapii przez ostatnie dziesięć lat, 5-letnie
przeżycie pacjentów z HNSCC poprawiło się nieznacznie. Spowodowane to jest częściowo wysokim
odsetkiem, rzędu 10-30% miejscowej wznowy raka oraz szybkim przerzutowaniem do regionalnych
węzłów chłonnych szyi, najczęściej obustronnym. Przerzuty do regionalnych węzłów chłonnych są
uważane za marker zaawansowania choroby i gorszego rokowania. Pomimo szybkiego postępu w
biologii komórkowej nowotworów, procesy molekularne leżące u podstaw inwazji komórek
nowotworowych do naczyń chłonnych i tworzenia przerzutów do węzłów chłonnych są słabo
poznane.
Dane epidemiologiczne zachorowań i zgonów na nowotwory głowy i szyi w województwie łódzkim
według Wojewódzkiego Rejestru Nowotworów Złośliwych (dane za 2011 rok)
Zachorowania na wszystkie nowotwory złośliwe wynosiły 10 221, w tym na nowotwory złośliwe
głowy i szyi 387 zachorowań, co stanowiło 7,63 % wszystkich zachorowań.
Zachorowania na nowotwory złośliwe mężczyzn w województwie łódzkim w 2011 roku w liczbach
bezwzględnych wynosiły 5091, w tym nowotwory złośliwe głowy i szyi - 292 zachorowań, co
stanowiło 5,76% wszystkich zachorowań na nowotwory złośliwe. Uwzględniając umiejscowienie,
zachorowania na nowotwory złośliwe wargi stanowiły 25 (0,49%), nowotwory złośliwe nasady języka
– 8 (0,16%), nowotwory złośliwe innych nieokreślonych części języka – 11 (0,22%), nowotwory
złośliwe dziąsła – 6 (0,12%), nowotwory złośliwe dna jamy ustnej - 14 (0,27%), nowotwory złośliwe
podniebienia – 5 (0,10%), nowotwory złośliwe innych nieokreślonych części jamy ustnej – 3 (0,06%),
nowotwory złośliwe ślinianki przyusznej – 9 (0,18%), nowotwory złośliwe innych nieokreślonych
dużych gruczołów ślinowych – 4 (0,08%), nowotwory złośliwe migdałka – 32 (0,63%), nowotwory
złośliwe części ustnej gardła – 7 (0,14%), nowotwory złośliwe części nosowej gardła – 8 (0,16%),
nowotwory złośliwe zachyłka gruszkowatego – 6 (0,12%), nowotwory złośliwe części krtaniowej
gardła - 7 (0,14%), nowotwory złośliwe o innym bliżej nieokreślonym umiejscowieniu w obrębie
wargi, jamy ustnej i gardła – 10 (0,20%), nowotwory złośliwe jamy nosowej i ucha środkowego - 4
(0,08%), nowotwory złośliwe zatok przynosowych – 6 (0,12%), nowotwory złośliwe krtani – 127
(2,49%).
Zachorowania na nowotwory złośliwe kobiet ogółem wynosiły 5130, w tym nowotwory złośliwe
głowy i szyi wynosiły 95 zachorowań , co stanowiło 1,87 % wszystkich zachorowań na nowotwory
złośliwe. Uwzględniając umiejscowienie, zachorowania na nowotwory złośliwe wargi stanowiły 6
(0,12%), nowotwory złośliwe nasady języka – 2 (0,04%), nowotwory złośliwe innych nieokreślonych
części języka – 9 (0,18%), nowotwory złośliwe dziąsła – 5 (0,10%), nowotwory złośliwe dna jamy
ustnej - 4 (0,07%), nowotwory złośliwe podniebienia – 1 (0,02%), nowotwory złośliwe innych
nieokreślonych części jamy ustnej – 2 (0,04%), nowotwory złośliwe ślinianki przyusznej – 4 (0,08%),
nowotwory złośliwe innych nieokreślonych dużych gruczołów ślinowych – 1 (0,02%), nowotwory
złośliwe migdałka – 11 (0,22%), nowotwory złośliwe części ustnej gardła – 2 (0,04%), nowotwory
złośliwe części nosowej gardła – 7 (0,14%), nowotwory złośliwe zachyłka gruszkowatego – 0 (0 %),
nowotwory złośliwe części krtaniowej gardła - 3 (0,06%), nowotwory złośliwe o innym bliżej
nieokreślonym umiejscowieniu w obrębie wargi, jamy ustnej i gardła – 2 (0,04%), nowotwory złośliwe
jamy nosowej i ucha środkowego - 3 (0,06%), nowotwory złośliwe zatok przynosowych – 7 (0,14%),
nowotwory złośliwe krtani – 26 (0,5%).
Zgony na nowotwory złośliwe w województwie łódzkim według Wojewódzkiego Rejestru
Nowotworów Złośliwych (dane za 2011 rok) ogółem 6775 zgonów, w tym na nowotwory złośliwe
głowy i szyi - 269 zgonów, co stanowiło
3,97% wszystkich zgonów z powodu nowotworów
złośliwych.
Zgony mężczyzn z powodu
nowotworów złośliwych w województwie łódzkim według
Wojewódzkiego Rejestru Nowotworów Złośliwych (dane za 2011 rok) ogółem było 3695 zgonów, w
tym na nowotwory złośliwe głowy i szyi zmarło 212 mężczyzn, co stanowiło 5,73 % wszystkich
zgonów z powodu nowotworów złośliwych. Uwzględniając umiejscowienie - zgonów z powodu
nowotworów złośliwych wargi było 5 (0,1%), nowotworów złośliwych nasady języka – 6 (0,2%),
nowotworów złośliwych innych nieokreślonych części języka – 24 (0,6%), nowotworów złośliwych
dziąsła – 2 (0,1%), nowotworów złośliwych dna jamy ustnej - 18 (0,5%), nowotworów złośliwych
podniebienia – 2 (0,1%), nowotworów złośliwych innych nieokreślonych części jamy ustnej – 6 (0,2%),
nowotworów złośliwych ślinianki przyusznej – 5 (0,1%), nowotworów złośliwych innych
nieokreślonych dużych gruczołów ślinowych – 3 (0,1%), nowotworów złośliwych migdałka – 12
(0,3%), nowotworów złośliwych części ustnej gardła – 4 (0,1%), nowotworów złośliwych części
nosowej gardła – 14 (0,4%), nowotworów złośliwych zachyłka gruszkowatego – 1 (0,0%),
nowotworów złośliwych części krtaniowej gardła - 5 (0,1%), nowotworów złośliwych o innym bliżej
nieokreślonym umiejscowieniu w obrębie wargi, jamy ustnej i gardła – 17 (0,5%), nowotworów
złośliwych jamy nosowej i ucha środkowego - 0 (0%), nowotworów złośliwych zatok przynosowych –
5 (0,1%), nowotworów złośliwych krtani – 83 (2,2%).
Zgony kobiet z powodu nowotworów złośliwych w województwie łódzkim według Wojewódzkiego
Rejestru Nowotworów Złośliwych
(dane za 2011 rok) ogółem było 3080 zgonów, w tym na
nowotwory złośliwe głowy i szyi zmarło 57
kobiet, co stanowiło 1,75 % wszystkich zgonów z
powodu nowotworów złośliwych. Uwzględniając umiejscowienie - zgonów z powodu nowotworów
złośliwych wargi było 4 (0,1%), nowotworów złośliwych nasady języka – 2 (0,1%), nowotworów
złośliwych innych nieokreślonych części języka – 7 (0,2%), nowotworów złośliwych dziąsła – 1 (0,0%),
nowotworów złośliwych dna jamy ustnej - 4 (0,1%), nowotworów złośliwych podniebienia – 2 (0,1%),
nowotworów złośliwych innych nieokreślonych części jamy ustnej – 2 (0,1%), nowotworów złośliwych
ślinianki przyusznej – 2 (0,1%), nowotworów złośliwych innych nieokreślonych dużych gruczołów
ślinowych – 0 (0%), nowotworów złośliwych migdałka – 4 (0,1%), nowotworów złośliwych części
ustnej gardła – 1 (0%), nowotworów złośliwych części nosowej gardła –4 (0,1%), nowotworów
złośliwych zachyłka gruszkowatego – 0 (0,0%), nowotworów złośliwych części krtaniowej gardła - 2
(0,1%), nowotworów złośliwych o innym bliżej nieokreślonym umiejscowieniu w obrębie wargi, jamy
ustnej i gardła – 4 (0,1%), nowotworów złośliwych jamy nosowej i ucha środkowego - 2 (0,1%),
nowotworów złośliwych zatok przynosowych – 2 (0,1%), nowotworów złośliwych krtani – 13 (0,4%).
Przedstawiona epidemiologia zachorowań i zgonów na nowotwory głowy i szyi w województwie
łódzkim wskazuje, że istnieje pilna potrzeba włączenia projektu Łódzkiego Programu Profilaktyki
Nowotworów Głowy i Szyi do przedsięwzięć priorytetowych
w planach
Strategii Polityki
Zdrowotnej dla Województwa Łódzkiego na lata 2014-2020” (W ramach Ogólnopolskiego Programu
Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi - Kierownik i autor projektu prof. Wojciech Golusiński - Prezes
Polskiej Grupy Badań Nowotworów Głowy i Szyi, który do tej pory jest realizowany głównie przez
województwo wielkopolskie i finansowany przez Urząd Marszałkowski rocznie 200 000 zł) oraz
przeznaczenie środków finansowych na najbliższe lata celem jego realizacji.
Opis projektu:
Łódzki Program Profilaktyki Nowotworów Głowy i Szyi
Partnerzy




Urząd Marszałkowski w Łodzi,
Oddział Narodowego Funduszu Zdrowia w Łodzi,
Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. WAM- Centralny Szpital Weteranów w Łodzi
Uniwersytecki Szpital Kliniczny im. N. Barlickiego w Łodzi
Realizatorzy:
1. Klinika Otolaryngologii, Onkologii Laryngologicznej, Audiologii i Foniatrii Uniwersyteckiego Szpitala
Klinicznego im. WAM- Centralnego Szpitala Weteranów
(Kierownik Kliniki- prof. dr hab. med. Jurek Olszewski)
- I koordynator
90-549 Łódź, ul. Żeromskiego 113
Telefon: 42 6393581
2. Klinika Otolaryngologii i Laryngologii Onkologicznej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. N.
Barlickiego w Łodzi (Kierownik Kliniki- dr hab. n. med. prof. nadzw. Wioletta Pietruszewska)
– II koordynator
90-153 Łódź, ul. Kopcińskiego 22
Telefon: 042 678 57 85,
3. Klinika Chirurgii Nowotworów Głowy i Szyi Wojewódzkiego Szpitala Specjalistycznego im. M.
Kopernika w Łodzi (Kierownik Kliniki- prof. dr hab. med. Alina Morawiec-Sztandera)
93-509 Łódź, ul. Paderewskiego 4
Telefon: 42 6895479
4. Oddział Otolaryngologiczny Wojewódzkiego Specjalistycznego Szpitala im. Pirogowa w
Łodzi (Ordynator Oddziału - dr n. med. Alicja Lipka-Kociszewska)
90-531 Łódź-Polesie , Wólczańska 191/195
Telefon: 42 636 76 11 wew. 292
5. Oddział Otolaryngologiczny Szpitala Wojewódzkiego im. Jana Pawła II w Bełchatowie
(Ordynator Oddziału - dr med. Grzegorz Mazur)
97-400 Bełchatów, ul. Czapliniecka 123
Telefon: 44 63 58 426
6. Oddział Otorynolaryngologiczny Szpitala Wojewódzkiego im. im. Prymasa Kardynała
Stefana Wyszyńskiego w Sieradzu (Ordynator Oddziału - dr med. Janusz Kowalewski)
98-200 Sieradz, ul. Armii Krajowej 7
Telefon: 43 8278 427
8. Oddział Otolaryngologiczny Zespół Opieki Zdrowotnej w Łęczycy
(Ordynator Oddziału – dr Adam Andrysiewicz)
99-100 Łęczyca , ul. Zachodnia 6
Telefon: 24 388 26 01
9. Oddział laryngologiczny w Szpitalu w Wojewódzkim w Piotrkowie Trybunalskim
(Ordynator: dr n. med. Katarzyna Maciaszczyk)
97-300 Piotrków Trybunalski , ul. Rakowska 15
Telefon: 44 648 04 14
Ośrodek koordynujący przygotuje:

Ulotki

Plakaty

Stronę internetową

Konferencje prasowe

Tydzień profilaktyki nowotworów głowy i szyi (2014)

Informacje prasowe

Informacje o programie zostaną rozesłane do lekarzy POZ, Towarzystw, WIL…??

Identyfikację wizualną programu

Program skierowany jest do osób w wieku 40-65 lat z grupy podwyższonego ryzyka*
zameldowanych na terenie woj. Łódzkiego (nie muszą być ubezpieczeni w NFZ)

Do programu winni zgłaszać się mieszkańcy regionu łódzkiego, u których stwierdza się
występowanie przez ponad 3 tygodnie jednego z objawów, nie związanych z infekcją, takich
jak:

pieczenie języka,

niegojące się owrzodzenie oraz/lub czerwone albo białe naloty w jamie ustnej,

ból gardła,

przewlekła chrypka,

guz na szyi,

niedrożność nosa lub krwawy wyciek z nosa,

ból w trakcie oraz/lub problemy z połykaniem)

przynależności do grupy ryzyka (wieloletni palacze, osoby nadużywające alkoholu, osoby
narażone na infekcje wirusem HPV)
Poradnia pogłębionej diagnostyki w Programie profilaktyki nowotworów głowy i szyi - Klinika
Otolaryngologii, Onkologii Laryngologicznej, Audiologii i Foniatrii Uniwersyteckiego Szpitala
Klinicznego im. WAM – Centralnego Szpitala Weteranów.
90-549 Łódź, ul. Żeromskiego 113
Telefon do rejestracji: 42 639 35 81
Poradnia pogłębionej diagnostyki w Programie profilaktyki nowotworów głowy i szyi - Klinika
Otolaryngologii i Laryngologii Onkologicznej Uniwersyteckiego Szpitala Klinicznego im. N. Barlickiego
w Łodzi.
90-153 Łódź, ul. Kopcińskiego 22
Telefon do rejestracji: 042 678 57 85,
Schemat przedmiotowego badania lekarskiego w ramach Programu Profilaktyki Nowotworów Glowy i
Szyi:

Badanie laryngologiczne

Badanie fiberoskopowe endoskopowe

Całkowity koszt badania 45 PLN (materiały, koszty osobowe itd.),

Rozliczenie kosztów badań – faktury, umowy zlecenia itp. (osobna księgowość dla
Programu).

Umowy z poszczególnymi szpitalami na realizację badań podstawowych wykonanych w
poszczególnych latach.
Łódź, dn. 17.07.2014.
Konsultant Wojewódzki
w dziedzinie otolaryngologii
dla województwa łódzkiego
prof. zw. dr hab. med. Jurek Olszewski