PROJEKT BUDOWLANO -WYKONAWCZY Egzemplarz nr 1
Transkrypt
PROJEKT BUDOWLANO -WYKONAWCZY Egzemplarz nr 1
PROJEKT BUDOWLANO -WYKONAWCZY Egzemplarz nr 1 ZESPÓŁ SZKÓŁ TECHNICZNYCH im. FLORIANA CEYNOWY Inwestor: Tytuł projektu: Stadium: Branża: Projektował: Sprawdził: ul. Mściwoja II 2 83-300 Kartuzy Remont i przebudowa części budynku warsztatów szkolnych przy Zespole Szkół Technicnych im. Floriana Ceynowy w Kartuzach PROJEKT BUDOWLANO - WYKONAWCZY ELEKTRYCZNA mgr inż. Rafał Leszczyński upr. nr 245/Gd/02 inż. Waldemar Brzoskowski upr. nr 45/Gd/02 Kartuzy – luty 2009 1. Zawartość opracowania 1. Uprawnienia 2. Wstęp 3. Opis projektowanych rozwiązań technicznych 4. Instalacje ochronne 5. Uwagi końcowe 6. Obliczenia techniczne 7. Zestawienie materiałów 8. Rysunki ........................................................ .................................. dnia.......................... OŚWIADCZENIE Zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. – Prawo Budowlane /Dz.U. z 2003r. Nr 207 poz.2016 z późniejszymi zmianami/ oświadczam, że projekt budowlano-wykonawczy: Remont i przebudowa części budynku warsztatów szkolnych przy Zespole Szkół Technicnych im. Floriana Ceynowy w Kartuzach sporządzony został zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. ....................................................... /podpis projektanta/ ........................................................ .................................. dnia.......................... /pieczątka imienna sprawdzającego/ OŚWIADCZENIE Zgodnie z art. 20 ust. 4 ustawy z dnia 7 lipca 1994r. – Prawo Budowlane /Dz.U. z 2003r. Nr 207 poz.2016 z późniejszymi zmianami/ oświadczam, że projekt budowlano-wykonawczy: Remont i przebudowa części budynku warsztatów szkolnych przy Zespole Szkół Technicnych im. Floriana Ceynowy w Kartuzach sporządzony został zgodnie z obowiązującymi przepisami oraz zasadami wiedzy technicznej. ....................................................... /podpis sprawdzającego/ 2. Wstęp 2.1. Przedmiot opracowania Przedmiotem opracowania jest projekt budowlano-wykonawczy instalacji elektrycznych dla przebudowy części budynku warsztatów szkolnych przy Zespole Szkół Technicznych im. Floriana Ceynowy w Kartuzach. 2.2. Podstawa opracowania Niniejszy projekt opracowano w oparciu o: - zlecenia inwestora - podkłady budowlane - wytyczne i uzgodnienia branżowe - inwentaryzację dla potrzeb projektowych - prawo budowlane, obowiązujące przepisy i normy - katalogi producentów 2.3 Niniejszy projekt obejmuje - Rozdział energii (rozdzielnice RG1, R6,RT,R.AGD, RS, R.Ku, RKI, RKII, RH, R.Spa, R.Ko) Modernizację instalacji oświetlenia ogólnego i ewakuacyjnego Instalacje gniazd wtykowych i zestawów gniazd Instalacje zestawów gniazd komputerowych w pomieszczeniu dydaktycznym Instalacje zasilania alarmów Zasilanie urządzeń technologicznych Ochronę od porażeń 3. Opis projektowanych rozwiązań technicznych 3.1 Demontaż i przebudowa istniejącej infrastruktury Istniejący budynek szkoły zasilany jest z rozdzielni głównej umieszczonej w pomieszczeniu 1.18. Z rozdzielni tej zasilane są tablice rozdzielcze warsztatów. Należy zdemontować istniejące instalacje oświetleniowe i oprawy w ciągach komunikacyjnych i salach lekcyjnych, warsztatach. Zdemontować istniejące zasilanie urządzeń technologicznych, rozdzielnice i korytka. 3.2 Rozdział energii 3.2.1 Rozdzielnice RG1, R6, RT, R.AGD, RS, R.Ku, RKI, RKII, RH, R.Spa, R.Ko Projektuję się rozdzielnicę RG1 zasilaną kablem YKY 5x50 z rozdzielnicy RG.W rozdzielnicy RG zamontowąć rozłącznik NSL z wkładkami WTN-1/gF 63A. Z rozdzielnicy RG1 dla potrzeb zasilania, w pomieszczeniach warsztatów projektuje się rozdzielnice umieszczone zgodnie z rys. E-1. Rozdzielnice zostały zaprojektowane jako natynkowe. Z poszczególnych rozdzielnic zasilane są obwody oświetlenia, gniazda wtykowe, zestawy gniazd oraz urządzenia technologiczne. Dopuszcza się zastosowanie obudowy innego producenta o równoważnych parametrach technicznych. Schemat i wyposażenie rozdzielnic przedstawiono na rys. EL-6 i EL-16. Zasilanie poszczególnych rozdzielnic: - rozdzielnica RG1 zasilanie YKY 5x50 - rozdzielnica R6 zasilanie YKY 5x6 rozdzielnica RT zasilanie YKY 5x25 rozdzielnica R.AGD zasilanie YKY5x6 rozdzielnica RS zasilanie YKY 5x16 rozdzielnica R.Ku zasilanie YKY 5x16 rozdzielnica RKI zasilanie YKY 5x16 rozdzielnica RKII zasilanie YKY 5x25 rozdzielnica RH zasilanie YKY 5x6 rozdzielnica R.Spa zasilanie YKY 5x16 rozdzielnica R.Ko zasilanie YKY 5x4 3.3 Instalacja oświetlenia ogólnego i awaryjnego W pomieszczeniach przewidziano zastosowanie opraw świetlówkowych przeznaczonych w zależności do funkcji pomieszczenia. Poziom natężenia dobrano zgodnie z PN-84/E-12464-1. Dobór opraw przeprowadzono za pomocą programu obliczeniowego firmy AGA LIGHT i programu Dialux. W pomieszczeniach przewidziano stopniowanie poziomu natężenia oświetlenia przez sterowanie ilością załączanych opraw. Na auli pom. 1.44 przewidziano oświetlenie za pomocą opraw ze źródłem metalohalogenowym LTV Modus VV 250W. Sterowanie oświetleniem auli odbywać się będzie trzema zestawami łączników umieszczonymi w metalowych obudowach p/t przy wejściach zgodnie z rys. E-3. W ciągach komunikacyjnych budynku wydzielono oświetlenie awaryjne. Stanowić je będą oprawy wyposażone w układy akumulatorowe zasilania awaryjnego z trzygodzinnym czasem podtrzymania. Oprawy te będą pracować w układzie „praca normalna – praca awaryjna”. Układ kontroli napięcia (4-ty przewód) wyprowadzić sprzed łącznika (stycznika, przekaźnika). Oprawy awaryjne są oznaczone na rysunku E-3 symbolem „Aw”. Ponadto w ciągach komunikacyjnych przewidziano oprawy ewakuacyjne kierunkowe z piktogramem wskazującym kierunek ewakuacji. Oprawy są zasilane z oddzielnego obwodu, wyposażone w pakiet własnego zasilania, załączone na stale. Zastosować oprawy np. Brilum PLUTON 10A 3h, zasilanie przewodem YDYp3x1,5. Na rysunku EL-3 oznaczone symbolem Ew. Przed oddaniem obiektu do użytkowania należy dokonać sprawdzenia działania oświetlenia, sprawdzając czas świecenia opraw po zaniku napięcia i minimalną wartość natężenia oświetlenia w ciągach komunikacyjnych ( ≥ 1 lx ). W trakcie eksploatacji takiego sprawdzenia należy dokonywać co najmniej raz w roku. W instalacji oświetleniowej zastosować przewody YDY 0,75 kV 3x1,5mm2, YDY 0,75 kV 2x1,5mm2, YDY 0,75 kV 4x1,5mm2, YDY 0,75 kV 3x2,5mm2 układane pod tynkiem oraz w korytkach kablowych i w przestrzeni nad sufitem podwieszanym. Łączniki instalować na wysokości 1,15m nad gotową powierzchnią podłogi. 3.4 Instalacje gniazd wtykowych ogólnego przenaczenia Instalacje gniazd wtykowych wykonać przewodami YDY 0,75kV 3x2,5, układanymi w korytkach kablowych, w rurach PCV, pod tynkiem. Zastosować gniazda np. seria STYL firmy ELDA-ELTRA Szczecinek. W pomieszczeniach o większej wilgotności zastosować gniazda o IP44. Gniazda wtykowe montować na wysokości : - 0,3 m - w korytarzach, szatniach, pomieszczeniach funkcyjnych - 1,2 m - w pomieszczeniach wilgotnych i technologicznych Dodatkowo dla urządzeń przenośnych projektuje się z zestawy gniazd (2x230V+1x400V) Rodzaj i przekrój przewodów, wartości zabezpieczeń podano na schematach tablic. Rozmieszczenie odbiorników podano na rys E-2. Kable zasilające urządzenia technologiczne należy bezpośrednio doprowadzić do urządzenia w rurkach ułożonych w posadzce. Dopuszcza się zasilenie urządzeń z gniazd siłowych. 3.5 Instalacja zestawów gniazd wtykowych dla urządzeń komputerowych W pomieszczeniu 1.29 projektuje się zestawy gniazd komputerowych. Zestaw gniazd należy wyposażyć w cztery gniazda 230V DATA i jedno gniazdo sieci strukturalnej RJ45. Zestawy montować na wysokości h=20cm. Zasilanie zestawów wyprowadzić z projektowanej rozdzielnicy R6. Przewody sieci strukturalnej od zestawów należy doprowadzić do istniejącej szafy dystrybucyjnej w pom.1.19 i zarobić w panelu krosowym. Zastosować przewody UTP kat. 5e i moduły RJ45 kat 5e. Zasilanie gniazd wykonać przewodami YDYp 0,75kV 3x2,5. Plan instalacji zestawów gniazd komputerowych przedstawiono na rys. EL-2. 3.6 Instalacja alarmowa W pomieszczeniach przewiduje się wykonanie okablowania dla instalacji alarmowej. Przewody doprowadzić do obudowy ekspanderów, która należy zamontować obok rozdzielnicy RG1 w pom.1.35. Okablowanie wykonać przewodami YTDY 6x0,5. Pomiędzy istniejącą centralą alarmową w pom. 1.20 a projektowaną obudową ekspanderów ułożyć przewody 3xYTDY8x0,5. Plan okablowania instalacji alarmowej przedstawiono na rys E-4. 4. Instalacje ochronne 4.1 Ochrona od porażeń, główna szyna wyrównawcza, połączenia wyrównawcze główne i miejscowe Oprócz podstawowej ochrony od porażeń przed dotykiem bezpośrednim, jaką jest izolacja i budowa zastosowanych materiałów oraz urządzeń, należy zastosować dodatkowy środek ochrony od porażeń – samoczynne wyłączanie zasilania w układzie TN-S. Instalację ochrony od porażeń wykonać zgodnie z PN-IEC-60364-4-41 i PN-IEC 60464-4-47. Dla wszystkich obwodów gniazdowych przewidziano zastosowanie wyłączników ochronnych różnicowoprądowych o czułości ∆I = 30mA z członem nadprądowym o charakterystyce B lub C. W obiekcie projektuje się w rozdzielnicy RG1 główną szynę uziemiającą GSW. GSW należy połączyć za pomocą przewodu uziemiającego LgY 35 z szyną uziemiającą rozdzielni RG. Do „GSW” należy podłączyć za pomocą przewodu LgY25żo zacisk ochronny rozdzielnicy RG i system metalowych koryt. Miejsca łączenia koryt należy mostkować przewodem LgY25żo. Do GSW za pomocą przewodu LgY25żo i systemu metalowych koryt należy podłączyć wchodzące do budynku instalacje metalowe i konstrukcje metalowe wewnątrz budynku (instalacje wentylacji, C.O., segmentowe bramy wjazdowe itp.). Ponadto do GSW podłączyć za pomocą przewodu LgY25żo zacisk PE ograniczników przeciwprzepięciowych. W obiekcie projektuje się miejscowe szyny wyrównawcze LSW np. OBO 1804/UP umieszczone przy rozdzielnicach oraz w umywalniach i sanitariatach. LSW podłączyć za pomocą przewodu LgY6żo do GSW. Wszystkie połączenia wyrównawcze wykonać w sposób pewny i trwały w czasie. Wartość rezystancji uziemienia GSW R≤10Ω. Dodatkowo w pomieszczeniach w których znajdują się urządzenia technologiczne należy w posadzce ułożyć bednarkę PFeZn 20x3 i połączyć nią ze sobą wszystkie urządzenia. Bednarkę przyłączyć do LSW pomieszczenia. Połączenia wykonać zgodnie z rys E-5. 5. Uwagi końcowe Prace montażowo-instalacyjne wykonywać: - tylko według Projektu Budowlanego, - stosować prefabrykaty, aparatury, osprzęt, kable i przewody o pełnej wartości technicznej i zgodnie z projektem, - całość robót wykonać zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami, - wykonywać komplet prac sprawdzania, oględzin, prób i pomiarów wg PN-IEC 60364-6-61 i sporządzić dokumentację wykonanych prac pomiarowokontrolnych. 6. Obliczenia techniczne Dobór przewodów i kabli Prąd obwodów 3-fazowych obliczono wg wzoru: Pz Ib = 3 ⋅U ⋅ cos φ Prąd obwodów 1-fazowych obliczono wg wzoru: Ib = Pz U f ⋅ cos φ Spadek napięcia dla obwodów 3-fazowych obliczono wg wzoru: ∆U % = 100 ⋅ P ⋅ l γ ⋅ s ⋅ U 2 ⋅ cos ϕ Spadek napięcia dla obwodów 1-fazowych obliczono wg wzoru: ∆U % = 2 ⋅ 100 ⋅ P ⋅ l γ ⋅ s ⋅ U f 2 ⋅ cos ϕ Wymagany maksymalny spadek napięcia w instalacji odbiorczej ∆U % < 4% Obliczenia skuteczności przed poraŜeniem Skuteczność ochrony jest zachowana, gdy spełniony jest warunek: Zs Ia ≤ Uo W ramach eksploatacji w przypadku zmiany wartości projektowanych zabezpieczeń obliczenia naleŜy powtórzyć dla zmienionych wartości. R = 2 l /( γ s) [Ω] ; γAl = 35 [Ω/m mm2]; γCu = 51 [Ω/m mm2]; X = 2l x; x = 0,87 [Ω/km] Przy obliczeniach wykorzystano dane z inwentaryzacji i załoŜeń projektowych Prąd zwarcia Obliczono wartość impedancji pętli zwarcia Z w skład, której wchodzą: − − odczytana z katalogu rezystancja i reaktancja transformatora zasilającego; obliczona podwójna ilość i reaktancji sieci kablowej zasilającej; − obliczona podwójna ilość rezystancji i reaktancji instalacji elektrycznej odbiorczej R= RT + RZ + Ro ; X= XT + XZ + Xo ; [Z] = (R2 + X2)1/2 Wg Pn ochrona jest skuteczna dla Zs Ia ≤ Uo , gdzie: − Ia - jest prądem odczytanym z wykresów urządzenia zabezpieczającego i zapewniającym wyłączenie obwodu w czasie zwarcia nie dłuŜszym niŜ 0,4s dla dla instalacji odbiorczej oraz tz < 5s dla dla sieci rozdzielczej i zasilającej; − współczynnik mocy cosϕ = 0,97 Bilans mocy BILANS MOCY - WARSZTATY Rozdzielnica R6 Rozdzielnica R.AGD Rozdzielnica RT Rozdzielnica RS Rozdzielnica RKu Rozdzielnica RKI Rozdzielnica RKII Rozdzielnica RH Rozdzielnica R.Spa Rozdzielnica R.Ko Rezerwa Pi [W] 2600 5600 20400 2600 11000 10000 20400 19000 23100 900 kz [-] 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 RAZEM Po [W] 780 1680 6120 780 3300 3000 6120 5700 630 270 20000 50060 7. Zestawienie materiałów podstawowych Zestawienie opraw oświetleniowych Nr pom. Nazwa pomieszczenia Zastosowane oprawy Ilość opraw 1.23 Korytarz ELGO Dust 236TE ELGO Dust 236TE Aw BRILUM PLUTON 10A 1.28 1.29 1.30 Pomieszczenie tokarek Sala wykładowa Pracownia napraw AGD 1.31 Korytarz 1.32 1.41 Pomieszczenie spawarek Sala wykł. diagnostyki samochodowej Pomieszczenie pomocnicze Pomieszczenie na narzędzia Magazyn Magazyn Ślusarnia Kuźnia Krajalnia I Krajalnia II 1.42 Korytarz ELGO Dust 236TE ELGO Dust 236TE Aw BRILUM PLUTON 10A 1.43 Diagnostyka samochodowa ELGO Dust OPFa 258 1.33 1.34 1.35 1.36 1.37 1.38 1.39 1.40 1.44 1.45 1.46 1.47 1.48 Eśr Ewym. 7 2 2 123 100 lx ELGO Dust OPFa 258 29 573 500 lx ELGO Lira hang ORZ 236 ELGO Dust OPFa 258 564 519 500 lx 500 lx ELGO Dust 236TE ELGO Dust 236TE Aw 12 9 1 1 105 100 lx ELGO Dust OPFa 258 30 573 500 lx ELGO Lira hang ORZ 236 ELGO Dust 236TE 12 2 532 138 500 lx 100 lx ELGO Dust 236TE ELGO Dust 236TE 2 2 148 137 100 lx 100 lx ELGO Dust 236TE ELGO Dust OPFa 258 3 20 134 532 100 lx 500 lx ELGO Dust OPFa 258 ELGO Dust OPFa 258 12 8 510 512 500 lx 500 lx ELGO Dust OPFa 258 15 1 1 1 597 500 lx 117 100 lx 512 500 lx 364 300 lx 232 219 200 lx 200 lx 1 1 190 152 100 lx 100 lx ELGO Dust 236TE ELGO Dust 236TE Aw BRILUM PLUTON 10A 3 3 1 155 100 lx AGA-LIGHT AMETYST 2x18W AGA-LIGHT AMETYST 2x18W AGA-LIGHT AMETYST 2x18W 4 5 5 222 225 222 200 lx 200 lx 200 lx LTV MODUS VV 250 + siatka Aula, sala wystawowa i rekreacyjna BRILUM PLUTON 10A + siatka WC dziewcząt AGA-LIGHT AMETYST 2x18W WC chłopców AGA-LIGHT AMETYST 2x18W Pomieszczenie gospodarcze ELGO Dust 236TE Pomieszczenie środków czystości AGA-LIGHT AMETYST 2x18W 1.49 Korytarz 1.50 1.51 1.52 Szatnia chłopców Łazienka Łazienka 12 10 2 2 3 1.53 1.54 1.55 1.56 1.57 1.58 Lp 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 Szatnia dziewcząt AGA-LIGHT AMETYST 2x18W Pomieszczenie gospodarcze ELGO Dust 236TE Pokój nauczyciela WC ELGO Lira ONR1m 236 AGA-LIGHT AMETYST 2x18W AGA-LIGHT AMETYST 2x18W Kotłownia ELGO Dust OPFa 258 Łazienka Materiał Rozdzielnia RG1 Rozdzielnia R6 Rozdzielnia RT Rozdzielnia R.AGD Rozdzielnia R.Spa Rozdzielnia RS Rozdzielnia RKI Rozdzielnia RKII Rozdzielnia R.Ku Rozdzielnia RH Rozdzielnia R.Ko Przewód YKY 5x50 Przewód YKY 5x25 Przewód YKY 5x16 Przewód YKY 5x10 Przewód YKY 5x6 Przewód YKY 5x4 Przewód LgY 35 Przewód LgY 25 Przewód LgY 16 Przewód LgY 4 Bednarka PFeZn 20x3 Przewód UTP 4x2x0,5 kat 5e Przewód miedziany DY4mm2 Przewód miedziany YDY 2x1,5 Przewód miedziany YDY 3x1,5 Przewód miedziany YDY 3x2,5 Przewód miedziany YDY 4x1,5 Przewód miedziany YDY 5x2,5 Przewód YTDY 8x0,5 Gniazdo podwójne 2x2P+Z 16A Gniazdo hermetyczne 2P+Z Gniazdo siłowe 4P+Z 32A Zestaw gniazd Zestaw komputerowy 4xDATA +RJ45 Wyłącznik kotłowni Wyłącznik P.POŻ 4 1 2 2 1 2 225 141 456 257 214 309 200 lx 100 lx 300 lx 200 lx 200 lx 200 lx jedn. Ilość kpl. kpl. kpl. kpl. kpl. kpl. kpl. kpl. kpl. kpl. kpl. mb mb mb mb mb mb mb mb mb mb mb mb mb mb mb mb mb mb mb szt szt szt szt szt szt szt 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 75 62 103 42 310 140 80 45 130 50 100 38 60 800 1100 800 150 460 120 53 15 7 23 2 1 1 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 Drabinka kablowa „400” Drabinka kablowa „200’ Drabinka kablowa „100” Rura PCV o 48 Rura PCV o 32 Rura PCV o 28 Rura PCV o 18 ELGO Dust 236TE ELGO Dust 236TE Aw ELGO Dust OPFa 258 ELGO Lira hang ORZ 236 ELGO Lira ONR1m 236 BRILUM PLUTON 10A BRILUM PLUTON 10A + SIATKA AGA-LIGHT AMETYST 2x18W LTV MODUS VV 250 + siatka Przycisk światło Przycisk swiatło w obudowie metalowej Łącznik pojedyńczy Łącznik pojedynczy hermetyczny Łącznik świecznikowy mb mb mb mb mb mb mb szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt. szt szt szt szt szt 140 400 250 130 80 110 60 67 7 137 24 2 4 2 27 10 30 3 15 4 2 8. Rysunki : E–1 Plan instalacji WLZ E–2 Plan instalacji gniazd 230V, 400V, zestawów gniazd E–3 Plan instalacji oświetlenia E–4 Plan instalacji alarmowej E–5 Plan instalacji połaczeń wyrównawczych E – 6-E-16 Schemat rozdzielnic PLAN BIOZ INFORMACJA DOTYCZĄCA BEZPIECZEŃSTWA I OCHRONY ZDROWIA Nazwa i adres obiektu budowlanego: Remont i przebudowa części budynku warsztatów szkolnych przy Zespole Szkół Technicnych im. Floriana Ceynowy w Kartuzach Inwestor: Projektant: ZESPÓŁ SZKÓŁ TECHNICZNYCH im. FLORIANA CEYNOWY ul. Mściwoja II 2 83-300 Kartuzy inż. Rafał Leszczyński upr. bud. nr 245/Gd/2002 LUTY 2009r. Prace instalacjach elektrycznych wewnętrznych 1. Zakres robót Zakres robót Zakres robót obejmuje: - wykonanie instalacji elektrycznej ZagroŜenia Podczas realizacji zamierzenia mogą wystąpić szczególne zagroŜenia bezpieczeństwa przy wykonywaniu n/w robót: • • wykonywaniu prac na wysokościach; wykonywaniu prac kontrolno-pomiarowych pod napięciem. W celu uniknięcia niebezpieczeństwa podczas wykonywania w/w robót muszą zostać zastosowane n/w środki: • roboty zostaną zlecone wykonawcom specjalizującym się wykonywaniu w/w robót; • zostanie wydzielona strefa bezpieczeństwa • budowa zostanie zaopatrzona w apteczkę pierwszej pomocy; • pracownicy wykonujący odpowiednie roboty powinni być przeszkoleni na stanowiskach pracy przed rozpoczęciem robót; • pracownicy powinni posiadać aktualne badania lekarskie z określeniem dopuszczenia do pracy na wysokości; • pracownicy powinni być zaopatrzenia w niezbędny sprzęt ochrony osobistej [szelki, kaski itd.] oraz niezbędne narzędzia; • wykonawcy robót zapewnią bezpośredni Nadzór techniczny przez osoby uprawnione; • roboty będą wykonywane zgodnie projektem technicznym Prace na wysokości Do pracy na wysokości nie zalicza się pracy na powierzchni, niezaleŜnie od wysokości, na jakiej się znajduje, jeŜeli powierzchnia ta: • osłonięta jest ze wszystkich stron do wysokości co najmniej 1,5m pełnymi ściankami lub ścianami z oknami oszklonymi; • wyposaŜona jest w inne stałe konstrukcje lub urządzenia chroniące pracownika przed upadkiem z wysokości. Na powierzchniach wzniesionych na wysokości powyŜej 1,0m nad poziomem podłogi lub ziemi, na których w związku z wykonywaniem prac mogą przebywać pracownicy lub słuŜących jako przejścia, powinny być zainstalowane balustrady składające się z poręczy ochronnych umieszczonych na wysokości co najmniej 1,1m i krawęŜników o wysokości co najmniej 0,15m. Pomiędzy poręczą a krawęŜnikiem powinna być umieszczona w połowie wysokości poprzeczka lub przestrzeń ta powinna być wypełniona w sposób uniemoŜliwiający wypadnięcie osób. JeŜeli ze względu na rodzaj i warunku wykonywania prac na wysokości zastosowanie ego typu balustrad jest niemoŜliwe, naleŜy zastosować inne skuteczne środki ochrony pracowników przed upadkiem z wysokości, odpowiednie do rodzaju i warunków wykonywania przedmiotowych prac. Prace na wysokości powinny być organizowanej wykonywane w sposób nie zmuszający pracownika do wychylania poza poręcz balustrady lub obrys urządzenia, na którym stoi. Przy pracach na: drabinach , klamrach, rusztowaniach i innych podwyŜszeniach nie przeznaczonych na pobyt ludzi, na wysokości do 2m nad poziomem podłogi lub ziemi, nie wymagających od pracownika wychylania się poza obrys urządzenia, na którym stoi albo przyjmowania innej wymuszonej pozycji ciała groŜącej upadkiem z wysokości, naleŜy zapewnić, aby: • drabiny, klamry, rusztowania, pomosty i inne urządzenia były stabilne i zabezpieczone przed nie przewidywaną zmianą połoŜenia oraz posiadały odpowiednią wytrzymałość na przewidywane obciąŜenie; • pomost roboczy spełnia następujące wymagania: powierzchnia pomostu powinna wystarczająca dla pracowników, narzędzi i niezbędnych materiałów; podłoga powinna być pozioma i równa, trwale umocowana do elementów konstrukcyjnych pomostu; widocznym miejscu pomostu powinny być umieszczone czytelne informacje o wielkości dopuszczalnego obciąŜenia. Przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powyŜej 2m od otaczającego poziomu podłogi lub terenu zewnętrznego oraz na podestach ruchomych wiszących naleŜy w szczególności: • zapewnić bezpieczeństwo przy komunikacji pionowej i dojścia do stanowiska pracy; • zapewnić stabilność rusztowań i odpowiednią ich wytrzymałość na przewidywane obciąŜenia; • przed rozpoczęciem uŜytkowanie rusztowania naleŜy dokonać odbioru technicznego w trybie określonym w odrębnych przepisach. Rusztowania i podesty ruchome wiszące powinny spełniać wymagania określone w odrębnych przepisach i w Polskich Normach. Przy pracach wykonywanych na rusztowaniach na wysokości powyŜej 2m od otaczającego poziomu podłogi lub terenu zewnętrznego naleŜy w szczególności: • przed rozpoczęciem prac sprawdzić stan techniczny konstrukcji lub urządzeń, na których mają być wykonywane prace, w tym ich stabilność, wytrzymałość na przewidywane obciąŜenie oraz zabezpieczenie przed nie przewidywaną zmianą połoŜenia, a takŜe stan techniczny stałych elementów konstrukcji lub urządzeń mających słuŜyć do mocowania linek bezpieczeństwa; • zapewnić stosowanie przez pracowników odpowiedniego, do rodzaju wykonywanych prac, sprzętu chroniącego przed upadkiem z wysokości jak: szelki bezpieczeństwa z linką bezpieczeństwa przymocowaną do stałych elementów konstrukcji, szelki bezpieczeństwa z pasem biodrowym [do prac w podparciu - na słupach, masztach itp..]; • zapewnić stosowanie przez pracowników kasków ochronnych przeznaczonych do pracy na wysokości. Kierownictwo robót powinno zapewnić w strefach szczególnego zagroŜenia zdrowia i ich sąsiedztwie: • właściwe, zgodne z odrębnymi przepisami BHP, oznakowanie miejsc niebezpiecznych; • właściwe, zgodne z odrębnymi przepisami BHP, zabezpieczenie miejsc niebezpiecznych [barierki na rusztowaniach i w miejscach, w których istnieje ryzyko upadku z wysokości]; • właściwą organizację placu budowy zapewniającą bezpieczną i sprawną komunikację oraz umoŜliwiającą szybką ewakuację na wypadek poŜaru, awarii i innych zagroŜeń. Urządzenia na placu budowy • urządzenia elektryczne powinny być utrzymane i eksploatowane zgodnie z DTR danego urządzenia, przepisami i normami; • podłączenia do sieci elektrycznej, remonty, naprawy i konserwacja urządzeń elektrycznych powinna być wykonywana przez osoby posiadające odpowiednie uprawnienia; • połączenia przewodów elektrycznych z urządzeniami mechanicznymi, powinny być wykonywane w sposób zapewniający bezpieczeństwo pracy osób obsługujących te urządzenia; • skrzynka rozdzielcza prądu powinna być zabezpieczona przed dostępem osób nieuprawnionych; • usytuowanie urządzeń elektrycznych nie powinno przekraczać 50m od skrzynki rozdzielczej. Uwagi ogólne Pracownicy zatrudnieni na budowie powinni być, przed dopuszczeniem do pracy, przeszkoleni na stanowisku pracy oraz zapoznani z ogólnymi warunkami na budowie. Pracownicy powinni posiadać aktualne badania lekarskie stwierdzające brak przeciwwskazań do pracy na budowie na określonym stanowisku. Powinni oni takŜe być wyposaŜeni w odzieŜ ochronna: rękawice, kaski, szelki bezpieczeństwa itp. UŜywane elektronarzędzia powinny być kontrolowane co najmniej raz na 10 dni, jeŜeli instrukcja producenta nie przewiduje innych terminów kontroli sprawności technicznej i zabezpieczenia przed poraŜeniem prądem. Sprzęt ochrony osobistej powinny posiadać aktualne atesty. Budowę naleŜy zaopatrzyć w apteczkę pierwszej pomocy wyposaŜoną w środki opatrunkowe niezbędne do udzielenia pierwszej pomocy oraz obsługiwane przez osoby przeszkolone w tym zakresie.