listopad 2015 - Małopolska Izba Rolnicza

INFORMACJE BIURA MAŁOPOLSKIEJ IZBY ROLNICZEJ NA TEMAT
FUNKCJONOWANIA PODSTAWOWYCH RYNKÓW ROLNYCH, PRAC ZARZĄDU
I NOWYCH AKTÓW PRAWNYCH.
DANE OPRACOWANO NA DZIEŃ 02.12.2015 R
Rynek zbóż.
Średnie ceny skupu zbóż bez VAT
Zboża paszowe
Pszenica
Jęczmień
Żyto
Kukurydza
Zboża konsumpcyjne
Pszenica
Żyto
Jęczmień
Cena min/max w Małopolsce
Pszenica
Małopolskie targowiska
Jęczmień
Owies
Żyto
Kukurydza
Cena zł/t
695
611
536
676
687
537
600
685
641
552
675
825
Ceny pszenicy
Jak wynika z danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej MRiRW w dniach 16–
22.11.2015 r. za pszenicę konsumpcyjną średnio w kraju uzyskiwano 687 zł/t, a więc więcej o 0,5% niż w
poprzednim tygodniu i o 3% niż miesiąc wcześniej. Jednocześnie cena tego zboża była wyższa o 2% niż
przed rokiem. W makroregionie Centralno-Wschodnim przeciętna cena pszenicy konsumpcyjnej wyniosła
695 zł/t, w Północno-Zachodnim – 691 zł/t, a w makroregionie Południowym – 676 zł/t.
Ceny żyta
Cena żyta konsumpcyjnego w tym okresie wynosiła 537 zł/t i była większa o 0,6% niż w poprzednim
tygodniu i o ponad 1% niż miesiąc wcześniej. Jednocześnie zboże to było droższe o 10% niż w
analogicznym czasie 2014 r. Najwyższe ceny za jęczmień paszowy otrzymywano w makroregionie
Południowym – 565 zł/t, a mniejsze w Centralno-Wschodnim – 538 zł/t oraz w Północno-Zachodnim – 534
zł/t.
Ceny jęczmienia
Cena zakupu jęczmienia paszowego ukształtowała się na granicy 611 zł/t, tj. o 1% więcej niż w poprzednim
tygodniu oraz o 3% mniej niż przed miesiącem i niż przed rokiem. W poszczególnych makroregionach ceny
jęczmienia paszowego były podobne do średniej krajowej. W makroregionie Centralno-Wschodnim cena
tego zboża wyniosła 613 zł/t, w Północno-Zachodnim – 612 zł/t, a w Południowym – 609 zł/t.
Ceny kukurydzy
Kukurydzę w kraju skupowano po 676 zł/t, czyli drożej o 4% niż tydzień wcześniej i o 3,5% niż przed
miesiącem. W porównaniu z tym samym czasem 2014 r. cena tego zboża była o 26% wyższa. Największe
ceny za kukurydzę płacono w makroregionie Centralno-Wschodnim – 683 zł/t, a niższe w PółnocnoZachodnim – 677 zł/t oraz w Południowym – 664 zł/t.
Rynek trzody chlewnej
Ceny skupu trzody chlewnej z tygodnia na tydzień spadają i trudno oczekiwać, że do końca roku
nastąpi jakakolwiek poprawa. W tygodniu 16-22.11.2015 ceny żywca wyniosły przeciętnie 3,82 zł/kg.
Było to aż o 14,3 proc. mniej niż przed rokiem.
Ciągle obserwujemy dużą podaż wieprzowiny. W następnych tygodniach, zbliżające się święta, mogą
jedynie nieco hamować spadki cen w skupach. Obecne cenniki oferowane rolnikom są dla producentów świń
tragiczne. Bo jak inaczej można nazwać cenę żywca na poziomie, trochę ponad 3 zł/kg netto? Wystarczy
tylko porównać poziomy cen w skupach wieprzowiny na przestrzeni ostatnich trzech lat. Średnia cena żywca
wieprzowego oferowana przez kilkanaście skupów z różnych regionów kraju wynosi 3,32 zł/kg netto, cena
za klasę E - jest równa 4,61 zł/kg. Te same skupy przed rokiem, w tym samym okresie za żywiec płaciły
średnio 3,98 zł/kg netto, za tusze w klasie E 5,46 zł/kg netto. Z kolei, pod koniec listopada 2013 r. te same
zakłady za żywiec oferowały 4,97 zł/kg netto, a klasa E była w średniej cenie 6,60 zł/kg.
1
Klasa półtusz
CENA [zł/tonę]
wieprzowych
wg SEUROP
[MPS]
2015-1122
2
1
POLSKA
Miejscowość
2015-11-29
[MPC]
2015-11-
2013-11-29
3
4
5
klasa S
5 184
5 040
5 083
4 941
klasa E
5 130
4 982
5 030
4 884
klasa U
4 670
4 524
4 578
4 435
klasa R
4 199
4 080
4 117
4 000
klasa O
3 672
3 550
3 600
3 480
klasa P
2 702
2 702
2 649
2 649
S-P Razem
5 001
4 851
4 903
4 756
Miechów
Proszowice
Wadowice
Cena/para
prosiąt
300
250-270
320-340
Ceny MRiRW na dzień 29.11.2015
Rynek żywca wołowego
Listopad oraz początek grudnia nie przyniósł dużych zmian w cennikach, widoczne są jedynie niewielkie
wahania dotyczące głównie krów. Według opinii zakładów sytuacja ta spowodowana jest zwiększoną podażą
tej grupy zwierząt. Obecnie maksymalne ceny poubojowe buhajów za klasę R zatrzymały się na
nieprzekraczalnej granicy 13 zł/kg, z kolei za O-klasę zakłady płacą do 12,50 zł. Za najlepsze buhaje w
wadze żywej zakłady są w stanie zapłacić maksymalnie 7,40 zł/kg. Ceny poubojowe jałówek są tańsze
średnio o 0,5 zł. Za sztuki zaklasyfikowane do klasy R, rolnicy mogą obecnie otrzymać 12,50 zł/kg.
Natomiast sztuki zaliczające się do O-klasy kosztują maksymalnie 12 zł/kg. Najlepsze oferty za jałówki
skupowane w wadze żywej osiągają poziom 6,80 zł/kg. Aktualne stawki za krowy w rozliczeniu
poubojowym zatrzymują się na poziomie 10,5 zł/kg. Obniżki w zakładach wynosiły od 0,1 do 0,5 zł/kg.
Najwyższe stawki oferowane za krowy skupowane w wadze żywej zazwyczaj nie przekraczają 5 zł/kg.
Podane ceny wyjściowe często podlegają jeszcze indywidualnym negocjacjom, w zależności od ilości i
jakości sprzedawanych zwierząt. Najmniejszy udział wciąż stanowią poszukiwane rasy mięsne, za które
oferowane są stawki z górnej półki cennika. W większości do sprzedaży trafia brakowane bydło ze stad
mlecznych, które charakteryzuje się znacznie słabszym umięśnieniem. (Podane ceny są cenami netto)
OWOCE I WARZYWA w Małopolsce
Owoce/Warzywa
Cebula
Kalafior
Czosnek
Marchew
Pietruszka
Pomidory
Ogórki długie
Pieczarki
Ziemniaki
Jabłka
Seler
Kapusta biała
Kapusta czerwona
Cena w zł/kg
0,50-2-50
1,80-4,00
0,60-1,50
0,65-2,50
2,20-6,00
3,30-10,00
4,50-7,00
5,50-7,50
0.45-1,00
1,46-3,50
4,60-5,50
0,84-1,80
1,40-2,50
Ceny hurtowe w kraju.
2
Ceny hurtowe jabłek na polskim rynku osiągnęły w ostatnim tygodniu listopada następujące wartości: za
kilogram jabłek Golden płaciliśmy minimum 1,11 zł i maksimum 2,15 zł, jabłka Ligol kosztowały 1,00-2,33
zł/kg, cena jabłek Lobo wyniosła 0,80-2,33 zł/kg, za kilogram owoców odmiany Rubin należało zapłacić
1,00-2,33 zł, jabłka Cortland kosztowały 0,80-1,87 zł/kg, Antonówki – 1,20-2,33 zł/kg, a Gala – 2,33 zł/kg.
Cena hurtowa ziemniaków krajowych wyniosła 0,47 zł/kg, a maksymalna 1,35 zł/kg. W ciągu miesiąca
odnotowano spadek ceny minimalnej ziemniaków o 12% i wzrost ich ceny maksymalnej o 22%.
Cena cebuli uległa zastojowi i ukształtowała się w przedziale 0,80 zł/kg - 2,10 zł/kg.
Cena minimalna pieczarek ukształtowała się na poziomie 4,50 zł/kg, cena maksymalna z kolei wyniosła
6,50 zł/kg. W skali miesiąca ceny minimalne pieczarek spadły średnio o 5%, ceny maksymalne natomiast
pozostały niezmienione.
Ogórki długie kosztują obecnie od 4,00 do 5,00 zł/kg.
Minimalne i maksymalne ceny kapusty białej wynoszą obecnie odpowiednio 0,70 zł/kg i 2,50 zł/kg.
W porównaniu do poprzedniego miesiąca ceny minimalne kapusty białej na polskim rynku spadły średnio o
53%, ceny maksymalne z kolei nie uległy zmianie.
Rozpiętość cen czosnku krajowego wynosi od 6,00 do 12,00 zł/kg. W ciągu czterech ostatnich tygodni
odnotowano zastój ceny minimalnej czosnku krajowego wraz z jednoczesnym brakiem zmian jego ceny
maksymalnej.
Wartości ceny minimalnej i maksymalnej kilograma marchwi wynoszą odpowiednio 1,00 zł i 1,80 zł. W
porównaniu do minionego miesiąca odnotowano wzrost ceny minimalnej o 25% przy jednoczesnym braku
zmian ceny maksymalnej.
Aktualności

1 grudnia br., Rada Ministrów zdecydowała o zwiększeniu stawki zwrotu w 2016 r.
producentom rolnym podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju napędowego z 0,95 zł/l do
1,00 zł/l.
Podwyższenie stawki umożliwi zwrot w 2016 roku producentom rolnym 86,00 zł na każdy hektar użytków
rolnych.
Nie ulegają zmianie terminy składania wniosków:
o
od 1 lutego 2016 r. do 2 marca 2016 r. producenci rolni powinni złożyć odpowiedni wniosek do
wójta, burmistrza lub prezydenta miasta, w zależności od miejsca położenia gruntów rolnych wraz z
fakturami VAT (lub ich kopiami) stanowiącymi dowód zakupu oleju napędowego w okresie od 1
sierpnia 2015 r. do 31 stycznia 2016 r.,
o
od 1 sierpnia 2016 r. do 31 sierpnia 2016 r. producenci rolni powinni złożyć wniosek wraz z
fakturami VAT (lub ich kopiami) stanowiącymi dowód zakupu oleju napędowego w okresie od 1 lutego
2016 r. do 31 lipca 2016 r. w ramach limitu zwrotu podatku określonego na 2016 r.
Informacja Agencji Nieruchomości Rolnych

Średnia cena gruntów rolnych sprzedanych przez ANR w III kwartale 2015 r. wyniosła 28 574
zł za 1 ha i była niższa o 1412 zł, czyli o 4,7% od uzyskanej w II kwartale 2015 r. Cenę za III
kwartał określono na podstawie prawie 2,6 tys. zawartych umów sprzedaży i sprzedanych
ponad 17,5 tys. ha.
Najwyższe średnie ceny za 1 ha, w III kwartale 2015 r., uzyskano w województwach: kujawskopomorskim, wielkopolskim i mazowieckim, a najniższe w woj. lubelskim, podkarpackim i
podlaskim. Szczególnie wysokie ceny są tam, gdzie widoczny jest tzw. głód ziemi, m.in. w dwóch
województwach: kujawsko-pomorskim i wielkopolskim – cena za 1 ha wyniosła ponad 41 tys. zł.
Najwyższe średnie ceny uzyskiwano w grupie obszarowej dla nieruchomości o powierzchni100–
300 ha – 32,5 tys. zł/ha, a najniższe w grupie obszarowej 1–10 ha – 23,2 tys. zł/1ha. Natomiast
3
najwięcej transakcji zawarto na grunty do 1 ha – prawie 1200, najmniej dla powierzchni powyżej
300 ha – 6. W dziesięciu województwach – lubelskim, łódzkim, małopolskim, mazowieckim,
podkarpackim, podlaskim, pomorskim, śląskim, świętokrzyskim i warmińsko-mazurskim nie było żadnych
transakcji na powierzchnię powyżej 100 ha.
Informacja Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa

Od 1 do 30 grudnia Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa będzie przyjmowała
wnioski o dofinansowanie inwestycji w przetwórstwie rolno-spożywczym. Na ten cel firma
będzie mogła dostać do 3 mln zł.
W naborze o unijną dotację mogą ubiegać się tylko firmy zajmujące się przetwórstwem rolno-spożywczym
oraz handlem żywnością. W kolejnych naborach pomoc skierowana zostanie także do nowej grupy
beneficjentów czyli rolników, ich małżonków i członków gospodarstwa domowego (ubezpieczonych w
KRUS), którzy rozpoczną prowadzenie działalności gospodarczej w zakresie przetwórstwa produktów
rolnych. W tym przypadku maksymalne dofinansowanie nie może przekroczyć 300 tys. zł.

Jak co roku ARiMR wybrała firmy, z którymi od 1 stycznia 2016 r będzie nawiązana
współpraca w celu pokrycia za rolników części lub całości kosztów związanych z utylizacją:
owiec, kóz, trzody chlewnej, bydła i koni.
W województwie małopolskim zostały wybrane dwie firmy:
"Saria Polska" Sp. z o.o.
ZR-P "FARMUTIL HS" S.A.
Informacja KRUS

Kasa Rolniczego Ubezpieczenia Społecznego przestrzega przed oszustami kradnącymi dane
osobowe.
W związku z sygnałami od rolników, że pod ich adresem zamieszkania pojawiają się osoby podające się za
pracowników KRUS, żądające okazania dowodu osobistego, przekazów pocztowych itp. urzędowych
dokumentów, z których spisują dane, rzekomo do weryfikacji, KRUS informuje, że nie prowadzi w
terenie żadnej weryfikacji danych interesantów w ten sposób.
Kasa przestrzega przed takimi oszustami! O przestępczych próbach wyłudzenia od Państwa danych z
dowodu osobistego, czy domagania się podpisania rzekomo urzędowego druku prosimy
niezwłocznie powiadamiać policję lub najbliższą jednostkę KRUS.
Kasa apeluje zwłaszcza do osób starszych o dużą ostrożność w osobistych kontaktach z nieznajomymi
osobami. Apeluje o niepodpisywanie wręczanych przez prywatne osoby druków, oświadczeń i
nieudostępnianie im swoich danych osobowych lub urzędowej korespondencji z KRUS.
Dotkliwą konsekwencją może być spłata zaciąganych przez oszustów w imieniu osób, od których wyłudzili
ich dane, ogromnych kredytów, pożyczek itp. zobowiązań finansowych.
Interwencje samorządu rolniczego
 10 listopada 2015 r. samorząd rolniczy przekazał uwagi do projektu rozporządzenia Rady
Ministrów w sprawie stawki zwrotu podatku akcyzowego zawartego w cenie oleju
napędowego wykorzystywanego do produkcji rolnej na 1 litr oleju w 2016 r., wnioskując o
wprowadzenie wyższej niż zaproponowana w projekcie (0,95 zł/litr) stawki zwrotu.
W odpowiedzi resort rolnictwa poinformował, że w projekcie ww. rozporządzenia skierowanym do
rozpatrzenia przez Stały Komitet Rady Ministrów zaproponowano stawkę zwrotu podatku
akcyzowego w wysokości 1,08 zł/litr oleju napędowego. Ostatecznie Rada Ministrów zdecydowała
o podniesieniu tej stawki do kwoty 1,00 zł/l.
4

Zarząd Krajowej Rady Izb Rolniczych przekazał pismem z dnia 17 listopada 2015
roku opinię samorządu rolniczego do projektu rozporządzenia Rady Ministrów w sprawie
realizacji przez Agencję Rynku Rolnego zadań związanych z ustanowieniem tymczasowej
nadzwyczajnej pomocy dla rolników w sektorach hodowlanych - tymczasowa nadzwyczajna
pomoc KE dla producentów mleka,

W związku z trudną sytuacją na rynku trzody chlewnej w dniu 25 listopada 2015 r. Zarząd KRIR
zwrócił się do ministra rolnictwa z wnioskiem o podjęcie działań mających na celu uregulowanie
sytuacji na rynku trzody chlewnej.
Od dłuższego czasu ceny żywca wieprzowego były niskie i balansowały na progu opłacalności, jednak w
obecnej sytuacji cena oferowana przez podmioty obecne na rynku jest rażąco niska i nie pokrywa kosztów
produkcji.
Polska otrzymała kwotę 23,9 mln euro na pomoc dla rolników, których dochody spadły z powodu trudnej
sytuacji na rynkach rolnych, jednak ta kwota jest za mała, aby móc realnie wesprzeć producentów bydła i
trzody chlewnej. Prawo unijne pozwala na podwojenie powyższej kwoty z budżetu krajowego i wsparcie
rolników. Ważne jest aby rząd wyasygnował odpowiednią kwotę z budżetu krajowego i wsparł w
szczególności producentów prosiąt oraz producentów trzody chlewnej produkujących w cyklu zamkniętym
lub otwartym, którzy zakupują prosięta krajowe.
Akty Prawne, które weszły w życie w listopadzie 2015 r.:
Dz.U. 2015 nr 0 poz. 1813
Dz.U. 2015 nr 0 poz. 1820
Dz.U. 2015 nr 0 poz. 1822
Dz.U. 2015 nr 0 poz. 1843
Dz.U. 2015 nr 0 poz. 1857
Dz.U. 2015 nr 0 poz. 1888
Dz.U. 2015 nr 0 poz. 1891
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 października
2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania, wypłaty
oraz zwrotu pomocy finansowej na operacje typu „Restrukturyzacja małych
gospodarstw” w ramach poddziałania „Pomoc na rozpoczęcie działalności
gospodarczej na rzecz rozwoju małych gospodarstw” objętego Programem
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020
Rozporządzenie Ministra Środowiska z dnia 27 października 2015 r. w
sprawie wzoru wniosku o wydanie zezwolenia na wprowadzenie do obrotu
produktu GMO
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 października
2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania pomocy
finansowej w ramach poddziałania "Wsparcie na rzecz kosztów bieżących i
aktywizacji" objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
2014-2020
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 23 października
2015 r. w sprawie szczegółowych warunków i trybu przyznawania oraz
wypłaty pomocy finansowej na operacje typu „Rozwój przedsiębiorczości –
rozwój usług rolniczych” w ramach poddziałania „Wsparcie inwestycji w
tworzenie i rozwój działalności pozarolniczej” objętego Programem
Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 listopada 2015
r. w sprawie zaliczek w ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na
lata 2014–2020
Ustawa z dnia 11 września 2015 r. o zmianie ustawy o grupach
producentów rolnych i ich związkach oraz o zmianie innych ustaw oraz
ustawy o wspieraniu rozwoju obszarów wiejskich z udziałem środków
Europejskiego Funduszu Rolnego na rzecz Rozwoju Obszarów Wiejskich w
ramach Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014–2020
Obwieszczenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 19 października
2015 r. w sprawie ogłoszenia jednolitego tekstu rozporządzenia Ministra
Rolnictwa i Rozwoju Wsi w sprawie szczegółowych warunków i trybu
przyznawania oraz wypłaty pomocy finansowej w ramach działania
„Funkcjonowanie lokalnej grupy działania, nabywanie umiejętności i
aktywizacja” objętego Programem Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata
5
Dz.U. 2015 nr 0 poz. 1944
Dz.U. 2015 nr 0 poz. 2003
2007–2013
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 3 listopada 2015
r. zmieniające rozporządzenie w sprawie stawek opłat za usługi świadczone
przez Państwową Inspekcję Ochrony Roślin i Nasiennictwa oraz za
wydawanie paszportów roślin i formularzy paszportów roślin
Rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 27 listopada
2015 r. w sprawie maksymalnych sum ubezpieczenia dla poszczególnych
upraw rolnych i zwierząt gospodarskich na 2016 r.
Z prac Zarządu i Biura MIR
W minionym miesiącu odbyły się dwa posiedzenia Zarządu: 3 i 16 listopada.
Członkowie Zarządu, pracownicy oraz delegaci uczestniczyli w konferencjach, szkoleniach
i imprezach promocyjno-marketingowych:
- spotkanie z doradcą do spraw rolnictwa Premiera CHRL w Małopolskim Urzędzie Wojewódzkim,
dotyczące m.innymi importu żywności z Polski do Chin – Kraków, 2.11.2015 r.,
- udział w pracach Komisji Przetargowych ANR – Kraków: 3,10,13,18 listopada 2015 r.,
- spotkanie Zarządów, Dyrektorów oraz Księgowych Izb Rolniczych – Jachranka, 4-5 listopada
2015 r.,
- przyjazd francuskich specjalistów ds. winiarstwa, udział w targach winiarskich ENOEXPO,
Kraków, 3-8 listopada 2015 r.,
- posiedzenie Rady Doradztwa Rolniczego MODR – Karniowice, 9.11.2015 r.,
- przyjazd francuskiego specjalisty ds. sprzedaży bezpośredniej; spotkania z małopolskimi
producentami żywności tradycyjnej – Kraków, 18-20 listopada 2015 r.,
- dni otwarte podczas akcji „Bezpośrednio od polskiego rolnika” – Grajów, 8.11.2015 r.,
- seminarium „Wykorzystanie w gospodarstwie rolnym energii ze źródeł odnawialnych. Jak
oszczędzać energię” – Limanowa, 17.11.2015 r.,
- konferencja przewodniczących rad powiatowych izb rolniczych poświęcona ocenie sytuacji
w rolnictwie i na obszarach wiejskich –Toruń, 27-28.11.2015 r.
- przegląd „Tradycyjne potrawy świąteczne i wigilijne z regionu Małopolski” – Wojewódzki
Związek Rolników, Kółek i Organizacji Rolniczych w Krakowie, 27.11.2015 r.,
- spotkanie z przedstawicielami Rad Powiatowych Izby Rolniczej Województwa Łódzkiego –
Zakopane, 28.11.2015 r.,
- Rozliczono projekt „Wapnowanie gleb zdegradowanych w wyniku powodzi w latach 2010-2013
w wybranych gminach województwa małopolskiego”. Kwota dotacji wyniosła 150 tys. zł.
- Kończy się drugi rok realizacji projektu „Środowisko bez barszczu Sosnowskiego”, którego
głównym koordynatorem jest Uniwersytet Rolniczy w Krakowie a partnerami Małopolska Izba
Rolnicza oraz Instytut Aklimatyzacji i Hodowli Roślin w Grodkowicach. Jesienią 2015 roku
osiągnięto zakładany w projekcie efekt zniszczenia 85% roślin barszczu Sosnowskiego na 134 ha w
34 gminach województwa małopolskiego
-W sezonie jesienno-zimowym 2015/2016 Małopolska Izba Rolnicza organizuje bezpłatne
szkolenia poświęcone ubezpieczeniom majątkowym w rolnictwie, zagadnieniom związanymi ze
sprzedażą bezpośrednią, podatkiem Vat oraz szkodami łowieckimi. Harmonogramy szkoleń
zamieszczane będą na stronie internetowej MIR:
http://www.mir.krakow.pl/artykuly/Ubezpieczenia-maj%C4%85tkowe-w-rolnictwie---zapraszamyna-szkolenia,9200.html
Zapraszamy!
Żródła:www.arr.gov.pl, www.arimr.gov.pl, w ww.minrol.gov.pl, www.rynek-rolny.pl, www.farmer.pl
6